QUAN QUỐC HUẤN

Sau khi Điên Giác trở lại Nga Sơn, quả nhiên Du đã mật sai Thâm đến Xuyên Khê

Tiếp chiếu chỉ của vua xong, Đa đi nấu nước sối để đãi quan cơ chính

-Sắp tới, ông là quan triều nên chẳng còn khổ cực như bấy lâu

Thâm nói xong, uống cạn bát sối

Đa cười

-Được vua ban tước trọng, tất đời ta đã đổi khác. Có điều, làm quốc huấn mà chỉ dạy đám con em các quan, thật uổng phí

-Thế theo ông thì dạy ai mới xứng?

Đa uống liền mấy bát sối, rồi hỏi Thâm

-Ông có biết chuyện vua Hiêu Lịch chùi xuống khỏi giừơng để lạy quốc sư Bồ Đài không?

-Biết. Nhưng chuyện ấy can hệ chi đến tước quốc huấn của ông?

Đa vân vê râu

-Ta ao ước được làm ông Bồ Đài. Một đôi ngày cũng được

Thâm rất tức vì những lời trịch thượng của Đa. Song, chẳng biết nói sao, vì đã là quan quốc huấn thì có thể dạy vua

Ở Xuyên Khê người ta tưởng Đa đi làm quan thật. Đến mấy trăm binh lính hộ tống kiệu của Đa. Cờ xí rợp đường

Vua hỏi quan cơ chính

-Chừng nào thì bắt Chiêu?

Thâm đáp

-Ông Đa Trà thì ta vờ triệu về triều làm quan. Nhưng Khưu Chiêu, thần chưa nghĩ ra cách

-Cứ bắt nó về tội để con trai làm loạn cho ta

Thâm điềm tĩnh, nói

-Theo tấu bày của thủ dinh Xương Tây, Khưu Luân đã về Xuyên Lâm sát hại hương trưởng Vu Xia. Song, đấy chỉ là đóan định. Chiêu là quan đại thần, có công lớn với tiên triều, được tiên vương ban gươm báu. Nay chẳng có bằng chứng gì, làm sao bắt tội ông ta

-Cứ bắt trước, làm tội sau, rõ chưa?

Du chợt thét

Thâm đứng lên, nét mặt u sầu

-Vương triều họ Hiêu sở dĩ đứng vững trong bấy nhiêu năm là do các đấng tiên vương biết quí lòng trung can của những người trong hoàng tộc. Nay chỉ vì tức giận Luân, xuống lệnh bắt Chiêu, làm sao tránh khỏi hậu họa. Nếu hoàng thượng khăng khăng, không đổi ý, thần xin trả chức cơ chính, lui về dân dã

Du ngẫm nghĩ, rồi bảo

-Thôi được. Ta nể lời khanh, hoãn lại việc làm tội Chiêu

Từ Xuyên Khê, ông Đa Trà được đưa thẳng tới dinh cơ cũ của Luân. Tiếng là quan triều, Đa chẳng được vào chầu vua. Nhưng kẻ ăn người ở đến hơn trăm. Đa biết đây là cách bỏ ngục của vua, nên yên lòng chờ ngày thực hiện kế sách của mình

Vưu Xuyên xin phép cha đến thăm thầy. Quan vũ hầu biết việc đến thăm Đa là hiểm nguy. Song không thể can ngăn con gái

Trấp dặn dò Xuyên, Cơ

-Hai đứa phải giả làm học trò cũ của Đa đến thăm thầy. Khi thầy trò đàm đạo, nhất thiết không được để ngừơi khác nghe. Đến chỗ Đa là việc hệ trọng. Các con phải nhớ lời ta

Đám lính của vua vốn háo sắc, nên việc hai cô gái xinh đẹp vào chỗ Đa không khó mấy. Cơ giả làm gái trắc nết, thu hút cả đám lính hầu, để mỗi Xuyên vào gặp thầy

Đa hỏi

-Các quan triều không ai biết con theo học ta phải không?

Xuyên rưng rưng nước mắt

-Cả việc con là con gái quan vũ hầu cũng chẳng ai rõ. Thầy đến nông nỗi này sao?

Đa cầm tay đứa trò yêu

-Thầy trò ta gặp nhau đây là lần cuối. Vua sẽ giết ta. Trước khi chết, ta chỉ mong con giữ lòng son sắc với ngừơi con yêu quí. Luân là kẻ hào kiệt đời nay đó

Xuyên oà khóc

Đa nghiêm mặt

-Lúc nước lâm nguy, đàn bà con gái cũng phải xắn tay cùng lo với mọi người. Thôi, con hãy về đi

Vua nói với Thâm

-Hãy giết Đa, để khỏi tốn công canh giữ, và làm cho Luân nhụt khí nếu nó còn sống, mưu chống lại triều đình

Quan cơ chính cố phân bày

-Đa là bậc kỳ tài, cả nước biết tiếng. Giết Đa chỉ làm muôn dân ta oán. Còn nếu Luân có mưu phản, thì việc giết Đa chỉ làm tăng thêm lửa hận trong lòng nó mà thôi. Chi bằng, cứ giữ Đa như bấy nay, Luân có mưu phản cũng chẳng nhờ cậy được Đa, nhưng hoàng thượng được tiếng biết đãi kẻ hiền sĩ

Vua cho là phải. Song, lại lệnh Hiêu Thuông, bấy giờ đang kiêm tước nội điện, ngày ngày phải bớt phần ăn của Đa, để ông ta chết dần mòn

Chang Lang Sử Lịch có đoạn

“Hôm ấy, Đa thức dậy sớm, mặc áo quần vải gai, đội mũ lá trao, như lúc ngồi dạy

học ở Xuyên Khê. Biết Đa muốn ra khỏi dinh, đám quân hầu nhắc lại lệnh vua

-Chừng nào có chiếu chỉ của hoàng thượng, quan quốc huấn mới được ra khỏi nơi đây

Đa bảo

-Bữa nay ta phải vào triều

Lập tức, hơn trăm quân hầu tuốt gươm đứng chặn ở tiền sảnh

Đa trìu mến nhìn bọn chúng

-Ta đi lần này là để cho lũ ngươi có thêm cơm ăn áo bận, bớt đi cảnh bị hất hủi của kiếp nô tì

Mặc Đa nói lời phải trái, bọn quân hầu vẫn áp lại, toan trói ông

Biết chúng chỉ làm theo lệnh vua, song, Đa không thể không ra tay

Sau khi đánh quị hơn trăm quân hầu, Đa chọn thanh gươm bén nhất của bọn chúng, đeo vào người, rồi thẳng đến triều

Thấy Đa thình lình xuất hiện giữa đại điện, bá quan đều hoảng hốt

Du hét

-Quân cấmvệ đâu?

Đa nhìn vua, cười

-Xin hoàng thượng đối đãi với quan quốc huấn như các quan triều khác

May hôm ấy Hiêu Thuông không vào chầu, ghế văn hầu bỏ trống

Vua luống cuống, giả làm vui

-Bấy lâu, ghế quan quốc huấn vẫn để đấy. Bỡi ta muốn khanh tĩnh dưỡng cho lại sức, sau đó hẳn vào chầu

Cơ chính Hiêu Thâm vội đứng lên

-Xin mời quan quốc huấn ngồi

Đa bước tới, kéo ghế của Thuông đặt giữa đại điện. Song vẫn đứng.

Du thất sắc, liếc mắt hỏi ý Thâm. Thâm ra hiệu bảo vua phải đích thân đến mời Đa

Lúc đã ngồi vào ghế, Đa nhìn vua, nói

-Thần được triệu về kinh đã mấy tháng. Dân đang đói khổ, nên mỗi ngày hoàng thượng cho thần ăn mỗi ít đi, là phải lẽ. Có điều, làm quan triều mà chỉ ngồi ăn không, thần lấy làm xấu hổ trong lòng.

Vua vội ngắt lời Đa

-Đừng nghĩ thế. Ta chỉ muốn khanh được an nhàn ít lâu, để bù lại những ngày kham khổ ở Xuyên Khê

Thâm tiếp lời vua

-Triều đình hiện còn lo xây nhà dạy học. Quan quốc huấn cứ an tâm tịnh dưỡng

Đa ngửa mặt, cười vang

-Sắm thầy dạy học, nhưng chưa có học trò, khác nào sắm vua quan mà chưa có thần dân. Việc trị nước đời nay lạ lắm

Đại điện chợt im như chết.

Đa đứng lên, sửa lại thanh gươm đang đeo, rồi tiếp

-Thần sở dĩ dám nhận chiếu chỉ về triều làm quốc huấn vì ít nhiều hiểu được hoàng thượng và các quan triều. Các hoàng tử, công chúa, cũng như con cháu các quan sau này nên người chăng là do trách vụ của thần. Nhân còn chờ lập trường học, thần muốn đàm đạo với hoàng thượng và các quan, để việc giáo huấn sau này thêm phần kết quả

-Ý khanh hay lắm. Nhưng là đàm đạo về đề mục chi?

Vua vui vẻ, hỏi

Đa đáp

-Cũng chỉ để rõ hơn về hoàng thượng và các quan. Vì dạy học trò, trước hết người thầy phải rõ cha mẹ chúng là ai

-Được. Khanh hãy nói đi

Vua phán

Do Luân đã từng phác họa diện mạo các quan triều cho thầy nghe, nên Đa dễ dàng nhận mặt từng người

Quan quốc huấn nhìn Chuyết

-Quan tể hầu cao tuổi nhất, nên Đa tôi xin đàm đạo cùng ông trước

Mặt Chuyết đổi sắc. Song vẫn gượng vui

-Quan quốc huấn cứ nói

Đa chợt rút kiếm, vung

-Nếu đây là kiếm báu vua trao, thì Đa tôi đã chém ông từ lâu. Mang tước nhất phẩm triều đình mà ti tiện như ông thì sử sách nhân quần chưa thấy chép. Một là lừa lọc vua, để từ kẻ giữ sổ bộ triều đình nhảy tót lên đứng sau vua. Hai là lập bè lập đảng, ám hại các bậc trung can. Ba là sát hại quân hầu để khỏi bị chém vì tội xén cắp công quĩ triều đình. Đa tôi kể sao cho hết. Khi giáo huấn con cháu ông, tất Đa tôi phải làm sao cho chúng không giống ông

Khi thấy Đa vung gươm, vua và các triều thần đều rất hãi. Nhưng liền nghe Đa luận tội Chuyết, cả vua, cả các vị quan triều ghét Chuyết, đều lấy làm ưng bụng, hết thảy đều im lặng, để cho Đa nói.

Sợ xảy chuyện chẳng lành, Thâm đã đứng lên.

Nhưng Đa đã tiếp

-Thôi, Đa tôi đã rõ, quan cơ chính chớ nói gì thêm về quan tể hầu. Ngôi báu của hòang thượng có bền không là nhờ ông đấy. Phải. Có ông, Đa tôi mới được triệu về kinh làm quốc huấn. Số là hoàng thượng đã chém Đa tôi, nếu ông không cản. Làm cơ chính như ông, quả hiếm. Chỉ có ông mới được cùng vua bàn việc cơ mật. Vậy mà khi vào chầu vua, ông phải ngậm đắng nuốt cay đứng sau quan tể hầu

Đa chợt hướng về phía vua

-Hoàng thượng tất rõ việc chẳng đội trời chung của hai kẻ sừng sỏ ở triều. Song, là bậc cao thủ, hoàng thượng cứ lặng im, để được cả hai. Quan tể hầu biết vua làm sai phép nước, vẫn tung hô vạn tuế, để được ung dung kéo bè kết cánh, cướp bóc của lương dân, nếu được thì cướp cả ngôi vua. Quan cơ chính thấy vua bạo ngược, vẫn ngoảnh mặt làm ngơ, miễn việc vua làm có lợi cho sự bền vững của vương triều họ Hiêu của mình. Đa tôi may đi được nhiều, thấy được nhiều. Song chưa thấy có vua nào dám giết mẹ để giữ ngôi, dám lấy máu dân, nhiều đến thế, để đắp đường cho vua đi, xây cung gác cho vua chơi. Hoàng thượng đã lầm. Làm sao Đa tôi lại đi dạy dỗ con cháu đám vua quan sống thua loài chó ngựa.

Dường, vua chẳng còn đủ sức gọi quân cấm vệ, cứ ngồi trơ ra đó để nghe, cho đến lúc Đa lấy gươm tự rạch ruột, hốt lấy phân, ném lên chỗ vua ngồi

Đến lúc chết, Đa vẫn ngồi thư thái giữa đại điện, như lúc ngồi dạy học ở Xuyên Khê”