CHƯƠNG 30 THĂM TÌM NGƯỜI MẤT TÍCH

Buổi sáng, đến văn phòng, công việc đầu tiên của ông Vĩnh Phan là mở các thư từ. Người tùy phái đã ra bưu điện đem về để trên bàn hai tập, một tập thư ở Pháp, một tập ở Anh gửi đến.

Mấy năm trước chính tay ông bóc các thư ở Pháp rổi đọc những lời phải ghi, hoặc những câu phải trả lời cho người thư ký viết. Nhưng từ khi ông lòa đến giờ, ông nhờ hai người cháu và Tạ Loan đọc thư cho ông nghe và ghi những lời chú thích. Còn những văn thư ngoại quốc, từ khi ông Biên Đích ốm thì sau khi ông mở rồi nếu là thư ở Anh, ông giao cho ông Phát Bình, nếu là thư ở Đức, giao cho ông Mộng Lê.

Sáng hôm sau, các ông Thế Đô, Phát Bình và Tạ Loan làm việc bóc thư trước mặt ông Vĩnh Phan. Bỗng ông Thế Đô đang mở thư ngoại quốc nói to lên.

– Đây có một bức thư ở Dakka gửi ngày 29 tháng 5.

Ông Vĩnh Phan hỏi.

–Bằng tiếng Pháp?

– Không, bằng tiếng Anh.

– Ký tên là gì?

– Ký không rõ, khó đọc quá, hình như là Phan, là Phiên, là Phin, thư dài bốn trang, nhiều lần nhắc đến tên ông. Tôi chuyển cho ông Phát Bình xem chứ?

– Không, anh đưa cho tôi.

Ngay lúc đó, Thế Đô và Tạ Loan đều nhìn ông Vĩnh Phan. Người nọ bắt được cử chỉ ngờ vực của người kia đã vô tình lộ ra, nên cả hai đều giả cách làm thinh như không có điều gì khác lạ.

Thế Đô nói.

– Tôi để thư trên bàn.

– Không, anh đưa cho tôi.

Lát sau, việc mở thư xong, người thư ký ôm cả tập thư đã ghi chú ra ngoài. Thế Đô và Tạ Loan muốn ở lại hỏi ông Vĩnh Phan vài việc khác, những ông khất đến lúc khác.

Hai người đi khỏi, ông liền bấm chuông gọi Liên.

Liên vào ngay.

Ông Vĩnh Phan chìa một bức thư, hỏi.

– Cái thư gì thế này?

Liên cầm thư nhìn qua hàng đầu. Nếu ông Vĩnh Phan mắt sáng, ông sẽ thấy nàng tái nhiều và hai tay run run.

– Đây có một lá thư bằng tiếng Anh gửi từ Dakka ngày 29 tháng 5.

– Ai ký tên.

– Linh mục Phiên.

– Em có chắc không?

– Thưa ông đúng, Phiên.

– Thư nói gì.

– Xin ông cho phép cháu xem qua mấy dòng đầu đã.

– Được, nhưng lẹ một chút.

Nàng muốn đọc nhanh nhưng mối cảm xúc đã làm nàng hồi hộp, những chữ nhẩy múa trước mặt nàng

Ông nóng nẩy giục.

– Thế nào?

– Thưa ông, khó đọc và khó hiểu quá, những câu lại dài.

– Không phải dịch đúng, nói qua ý chính thôi. Thư nói về việc gì?

Nàng lúng túng một lúc nữa, rồi nói.

– Cha Phiên nói rằng cha Lê mà ông (Vĩnh Phan) viết thư hỏi đã chết rồi. Cha Lê có ủy thác cho cha Phiên việc trả lời những cha Phiên phần vì bận việc, phần vì khó thu thập tin tức nên chậm hồi âm. Cha Phiên lại xin lỗi viết bằng tiếng Anh vì không biết thứ ngoại ngữ tốt đẹp là tiếng Pháp.

Ông Vĩnh Phan kêu.

– Có thế thôi à?

– Thưa ông, cháu chưa xem hết được.

– Phải, đây không phải là tiếng Pháp, em phải xem cho hiểu rồi mới dịch được. Bây giờ thế này, em đem thư sang phòng ông Biên Đích dịch rất đầy đủ xong cầm bản dịch đọc cho ta nghe. Em làm ngay đi, ta nóng biết những tin tức nói trong thư.

Nàng sắp ra, ông giữ lại, nói.

– Em nghe kỹ. Đây là một bức thư riêng, đừng cho một ai biết, Em hiểu chưa, không một người nào biết, nếu có ai cả gan hỏi em, em cũng không được nói và không nên lộ vẻ gì để người ta có thể đoán được. Ta tin em, em cố gắng để xứng đáng với lòng tin của ta.

– Thưa ông, cháu xin hứa với ông cháu sẽ hết lòng theo lời ông.

– Em làm ngay đi.

Nàng đọc qua một lượt từ đầu tới cuối, xong lại đọc một lần nữa. Rồi nàng tìm một tờ giấy lớn và bắt đầu dịch.

Dakka, ngày 20 tháng năm.

Kính thưa quý ông,

“Tôi lấy làm buồn, báo tin quý ông biết chúng tôi rất đau đớn vì cha Lê khả kính của chúng tôi đã từ trần. Quý ông có khẩn khoản hỏi cha một vài tin tức mà quý ông nói là cần thiết lắm, vì thế tôi phải thay cha để trả lời quý ông, đồng thời xin quý ông miễn thứ cho vì tôi có việc bận phải đi xa trong một thời gian khá lâu, sau nữa, những tin tức về mười hai năm trước rất là khó thu lượm nhất là muốn biết cặn kẽ. Vì thế tôi xin lỗi quý ông về sự chậm trễ ngoài ý muốn của tôi, và tôi cũng xin lỗi quý ông viết bằng tiếng Anh, vì không biết thứ tiếng tốt đẹp của quý quốc…”.

Sau khi đã viết một câu rất dài đúng như lời Liên đã nói với ông Vĩnh Phan, nàng dừng bút, đọc lại và sửa cho gọn gàng.

Nàng đang để hết tâm trí vào việc đó, bỗng cửa phòng mở tung ra. Thế Đô vào và hỏi nàng mượn quyển tự vị Anh Pháp.

Chính lúc đó, quyển tự vị Anh Pháp đang mở trước mặt nàng, nàng gấp lại và đưa cho Thế Đô.

Thế Đô hỏi.

– Cô không dùng đến à?

– Có, nhưng thôi cũng được.

– Tại sao?

– Tôi cần tra tự dạng những tiếng Pháp chứ không cần tra nghĩa. Tôi dùng quyển tự vị Pháp cũng được.

Nàng không dám quay lại, nhưng nàng có cảm giác là ở sau lưng nàng, Thế Đô đang nhìn qua vai nàng.

– Cô đang dịch bức thư ở Dakka hả?

Nàng rất kinh ngạc, sao Thế Đô lại biết lá thư mà nàng phải giữ bí mật. Đích ông ấy lấy cớ mượn tự vị để dò xét bức thư đó, vì một chữ Anh bẻ làm đôi ông cũng chẳng biết thì ông cần tự vị Anh Pháp để làm gì?

Nàng đáp.

– Thưa ông, vâng.

Nàng thấy Thế Đô cúi xuống đầu nàng, nàng vội lật trái tờ giấy làm cho Thế Đô không trông thấy gì.

Nàng nói.

– Thưa ông, xin ông đừng đọc, lủng củng lắm, tôi đang tìm tiếng … đây là bản ráp.

– Không hề gì.

– Hề lắm chứ, vì tôi xấu hổ.

Thế Đô định cầm lấy tờ giấy, nàng đè tay lên trên. Trước nàng nói lảng để giữ, bây giờ nàng phải ra mặt chống lại, chống lại với một cấp trên trong sở.

Vẫn bằng giọng khôi hài, Thế Đô nói.

– Cứ đưa bản ráp tôi coi, tôi không bắt bẻ như một thầy học đâu, nhất là đối với một em bé xinh đẹp như cô.

– Thưa ông, không thể được.

– Đưa đây.

Ông vừa cười vừa giật tờ giấy, nhưng nàng giữ chặt và nói.

– Không, thưa ông, không, tôi quyết không để ông lấy.

– Nói đùa chứ?

– Không phải chuyện đùa, ông Vĩnh Phan cấm tôi không được cho ai xem cả. Tôi tuân lệnh ông Vĩnh Phan.

– Chính tôi đã mở lá thư đó.

– Lá thư bằng tiếng Anh, không phải là bản dịch.

– Chú tôi sẽ đưa cho tôi xem bản dịch hay ho này.

– Ông chủ đưa ông coi là một chuyện, tôi để ông coi là một chuyện. Ông chủ đã lệnh, tôi phải tuân. Xin ông tha lỗi cho tôi.

Giọng nói và cử chỉ của nàng xem ra cương quyết lắm. Nếu dùng sức mà cướp lá thư đó tất nhiên nàng sẽ kêu ầm lên.

Thế Đô không dám làm thế.

Thế Đô nói mát.

– Tôi rất lấy làm sung sướng thấy cô đã trung thành tuân lệnh của chú tôi, cả đến những việc nhỏ nhặt.

Thế Đô ra và khép chặt cửa lại. Nàng định tiếp tục dịch, những không sao cầm bút được vì nàng lo sợ quá. Vừa rồi nàng đã chống với Thế Đô, hắn bảo là hắn sung sướng nhưng chính hắn tức giận lắm. Nếu hắn trả thù thì nàng là một kẻ hèn mọn, trơ trọi, chống làm sao được với một người quyền hành như Thế Đô? Hắn sẽ chỉ giáng một đòn là nàng bị tan tành. Lúc đó, chỉ có việc từ bỏ cái nhà này thôi.

Thình lình Liên nghe thấy tiếng cửa sẽ mở, trông ra thấy Tạ Loan rón rén bước vào, mắt nhìn chăm chăm vào lá thư đang dịch giở ở trên bàn.

– Thế nào? Thư ở Dakka, dịch có xuôi không?

– Tôi vừa bắt đầu dịch.

– Ông Thế Đô vừa vào làm ngăn trở cô, ông ấy muốn gì thế?

– Quyển tự vị Anh Pháp.

– Để làm gì? Ông ấy có biết tiếng Anh đâu?

– Ông ấy không nói cho tôi biết thế.

– Ông ấy không hỏi cô trong thư nói gì à?

– Tôi mới dịch được một dòng đầu.

– Cô đừng dối tôi là cô chưa đọc hết lá thư.

Nàng không trả lời.

– Tôi hỏi cô đã đọc hết chưa? Sao không trả lời?

– Tôi không thể trả lời được.

– Vì rằng?

– Vì rằng ông Vĩnh Phan cấm tôi không được nói về lá thư đó.

– Cô phải biết ông Vĩnh Phan và tôi, hai người chỉ lả một. Tất cả những lệnh của ông Vĩnh Phan đều qua nơi tôi, tất cả những ân huệ ông ấy cho ai cũng đều qua tôi. Vậy tôi phải biết trong thư đó nói gì.

– Cả những việc riêng?

– Thư đó nói về việc riêng à? Chính là những việc riêng tư mà tôi cần phải biết, đó là lợi ích cho ông Vĩnh Phan. Cô không biết ông Vĩnh Phan ốm là do sự ưu phiền nó toan giết ông ấy à? Bất thần, có thư báo một tin buồn mới hay một tin mừng lớn, nếu tin đó không sắp đặt trước, đột ngột đến cho ông, nó có thể làm ông xúc động quá mà chết được. Vì thế, tôi muốn biết trước những cái gì dính dáng đến ông để chuẩn bị. Nếu trong thư đó không có gì quan trọng, cô có thể đọc cho ông ấy nghe như thường.

Tạ Loan nói rành rẽ, ngọt ngào khác hẳn với giọng hách dịch thường ngày.

Nàng xám mặt lại, ngồi im. Tạ Loan nói tiếp.

– Tôi mong cô khá thông minh để hiểu những lời tôi vừa cắt nghĩa, hiểu sự quan trọng của việc cô làm đối với tất cả mọi người, đối với chúng ta, với cả miền này sống vào ông Vĩnh Phan và đối cả với cô nữa, là người vừa được chỗ tốt ở cạnh ông và có thể tiến hơn nữa. Tôi cũng mong sức khỏe của ông Vĩnh Phan không bị hại bởi những đòn quá mạnh mà ông không chống lại được, ông trông có vẻ quắc thước, nhưng thực ra ông bị phiền não làm hao mòn và tật mù làm ông chán nản. Bởi thế, tất cả chúng ta ở đây có bổn phận làm dịu vết thương của ông, mà tôi là người thứ nhất phải chịu trách nhiệm vì ông đặt tất cả tín nhiệm vào tôi.

Nếu nàng mới biếtTạ Loan thì chắc chắn nàng bị lừa, nhưng nàng đã được nghe những lời ta thán của thợ thuyền và chuyện Phát Bình và Mộng Lê nói với nhau, đều là những người có mắt tinh đời cả, nên nàng chẳng tin lời dụ dỗ của ông giám đốc Tạ Loan. Ông ta chỉ muốn nàng nói ra, có thế thôi. Muốn đi tới chỗ đó, ông ta dùng đủ cách: nói dối, đánh lừa và giả trá. Tạ Loan cũng chẳng thật thà gì hơn Thế Đô. Hai người đều muốn xem thư ở Dakka nói gì. Họ chỉ cần có thế thôi.

Như vậy, chính vì những kẻ này mà ông Vĩnh Phan phải đề phòng. Nàng có bổn phận phải thi hành đúng lời ông dặn: “nếu có kẻ nào dám hỏi, em không được nói gì và cũng đừng để lộ cho họ có thể đoán được”, mặc dầu họ có tức giận và thù ghét nàng.

Tạ Loan đứng trước mắt nàng, tựa vào bàn, nghiêng mình về phía nàng, mắt chòng chọc nhìn nàng, nàng đem hết can đảm để trả lời, giọng ồ ồ vì xúc động, nhưng không run sợ.

– Ông Vĩnh Phan đã cấm tôi không được nói với người ngoài về lá thư này.

Tức quá, Tạ Loan đứng thẳng người, nhưng nén giận ngay được, rồi lại cúi xuống nói ngọt với nàng.

– Tô không phải là người ngoài. Tôi là tay chân của ông Vĩnh Phan, tôi cũng như ông Vĩnh Phan.

Nàng ngồi im.

Tạ Loan gắt nhỏ.

– Cô xuẩn hay sao?

– Vâng, tôi xuẩn.

– Cô phải hiểu cô có thông minh thì mới giữ được chỗ đặc biệt mà ông Vĩnh Phan đã dành cho cô. Nếu thiếu thông minh, cô không thể giữ được chân ấy, thì đáng lẽ bênh vực cô như lòng tôi muốn, tôi bắt buộc phải đuổi cô ra. Hiểu chưa?

– Thưa ông, hiểu.

– Vậy, nghĩ kỹ đi. Nghĩ cái địa vị hiện giờ của cô. Nghĩ cái ngày mai thất thểu trên hè phố. Rồi chiều này cho tôi biết ý kiến.

Tạ Loan đứng một lúc xem thế nào, thấy Liên không nao núng Tạ Loan lại rón rén ra như lúc vào.