Chương VII

Trong nhiều năm trời, Gaston Meurant với nước da sáng sủa, mớ tóc hung đỏ, đôi mắt xanh, hiền như một con cừu, đã từng là một anh chàng nhút nhát. Chắc hẳn như vậy, nhưng đúng hơn là một người nhẫn nhục, một kẻ cố chấp, đã cố gắng xây dựng một hạnh phúc bé nhỏ đúng với tầm vóc của mình giữa ba triệu người dân ở Paris. Anh ta đã cố gắng hết sức mình để học lấy một nghề, một nghề tinh tế đòi hỏi năng khiếu và sự tỉ mỉ và người ta có thể nghĩ cái ngày mà anh ta tới mưu tính chuyện làm ăn, dù cho chỉ ở sâu tít cuối sân, anh ta cũng cảm thấy thoả mãn đã vượt qua được trở ngại khó khăn nhất.

Phải chăng sự nhút nhát hay sự thận trọng, sự sợ hãi bị nhầm lẫn đã khiến anh ta xa lánh đàn bà? Trong quá trình bị thẩm vấn, anh ta đã thú nhận với Maigret, cho tới khi gặp gỡ Ginette, anh ta bằng lòng với chút ít, tối thiểu thôi những cuộc tiếp xúc vụng trộm, khiến anh ta hổ thẹn, trừ một chuyện lòng thòng với một phụ nữ nhiều tuổi hơn nhiều vào năm mười tám tuổi, và chuyện này cũng chỉ kéo dài vài tuần lễ.

Cái ngày mà anh ta thẹn đỏ mặt ngỏ lời xin lấy một người đàn bà, anh ta đã quá ba mươi tuổi nhiều rồi, và số phận lại muốn đó là một cô gái, người mấy tháng sau khi lấy nhau đã thú nhận không thể có con trong khi anh ta nóng ruột chờ đợi tin báo một đứa trẻ sẽ ra đời trong tương lai. Anh ta đành chịu vậy, đành chấp nhận như đã chấp nhận việc chị ta quá khác với người bạn đời mình hằng mơ ước.

Họ hợp lại thành một cặp vợ chồng bất đắc dĩ. Anh ta không còn đơn độc nữa, dù rằng luôn luôn không có ánh đèn nơi cửa sổ, buổi tối, khi anh ta trở về nhà, dù rằng chính anh ta thường là người chuẩn bị bữa ăn tối, dù rằng sau đó, hai người chẳng có gì để nói với nhau.

Ước mơ, đối với cô ta, là được sống giữa những người đi đi đến đến của một tiệm ăn mà cô ta sẽ là bà chủ, và anh ta đã chịu nhường, không một chút ảo tưởng, thừa biết kinh nghiệm chỉ có thể tự trả giá bằng một sự thất bại. Tiếp đó, không hề tỏ ra cay đắng, anh ta trở lại xưởng thợ của mình, khung tranh của mình, thỉnh thoảng buộc lòng phải đến nhờ cô mình giúp đỡ chuyện tiền nong.

Suốt những tháng năm đời sống vợ chồng ấy không hơn những tháng năm trước đó, anh ta không hề để lộ bất kỳ một sự nóng nảy, hoặc tức giận nào. Anh ta đi theo con đường của mình với một sự ngang ngạnh dịu dàng, nếu cần thì cúi cái đầu to hung đỏ xuống, rồi lại ngẩng lên khi số phận đối với mình hình như đã khoan dung hơn.

Tóm lại, anh ta đã tạo dựng một tiểu thế giới cho riêng mình xung quanh tình yêu của mình và đem hết sức lực ra để bám víu vào nó. Điều đó chẳng phải đã cắt nghĩa mối căm hận bất chợt hằn lên trong đôi mắt anh ta khi Maigret trình bày ở toà Đại hình, thay thế một hình ảnh khác vào chỗ cái hình ảnh anh ta đã tạo dựng về Ginette hay sao?

Được tha bổng một cách miễn cưỡng, kể cũng gọi là được tự do, nguyên nhân là những nghi ngờ từ nay sẽ đè nặng lên người bạn đời của mình, anh ta vẫn sóng đôi rời toà án với cô ta, và không vịn tay nhau, họ leo lên nhà mình ở đại lộ Charonne. Tuy vậy, họ không ngủ cùng giường. Hai lần, rồi ba lần, cô ta đến nói với chồng mình, có lẽ cố gắng khêu gợi anh ta, cuối cùng đành ngủ một mình trong khi đó anh ta ngồi thức gần như suốt đêm trong phòng ăn.

Tuy nhiên, lúc đó anh ta vẫn còn tự tranh cãi, vẫn cố chấp nghi ngờ. Có thể anh ta cũng đã có khả năng tìm lại được niềm tin. Nhưng liệu có được lâu dài không? Cuộc sống sẽ có thể trở lại như trước không? Trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng định đoạt này, chẳng phải anh ta đã trải qua hàng loạt những đau đớn triền miên sao?

Anh ta một mình, râu không cạo đi đến nhìn mặt tiền một toà nhà. Để có thêm can đảm, anh ta đã uống ba ly cognac. Anh ta vẫn còn ngần ngại khi đi sâu vào dưới cái vòm cuốn lạnh như băng ở đường bờ sông Orfèvres. Maigret liệu có nhầm khi nói với anh ta một cách tàn nhẫn làm bật tung cái lò xo trước sau gì đó cũng bị bật tung không?

Ngay cả anh ta có muốn như vậy, ông chánh thanh tra cũng không thể làm khác. Meurant được tha bổng, Meurant không có tội, thì đâu đó, phải có một kẻ đã cắt cổ Léontine Faverges và tiếp đó giết chết ngạt một bé gái bốn tuổi, một kẻ sát nhân vừa lạnh lùng, vừa quỷ quyệt đã đẩy một người khác thế chỗ của mình trước công lý, và đã có thể gọi là thành công và đang được tự do.

Maigret đã triển khai khi còn tươi nóng, bằng một đòn buộc Meurant phải mở mắt ra, nhìn thẳng vào thực tế, và đã là một con người khác khi đi ra khỏi phòng ông, một con người từ đây chẳng còn gì đáng kể ngoài ý đồ không đổi của anh ta.

Anh ta cứ thế đi thẳng, không thấy đói, không thấy mệt, chuyển từ tàu này sang tàu khác, không thể dừng trước khi đạt được mục đích. Liệu anh ta có nghi ngờ ông chánh thanh tra đã thiết lập một mạng lưới theo dõi quanh anh ta, rằng người ta đã đợi anh ta khi qua các nhà ga rằng luôn luôn có một ai đó bám gót anh ta, có lẽ để can thiệp vào lúc cuối hay không? Anh ta không tỏ ra bận tâm đến điều đó, tin chắc những trò ma mãnh của cảnh sát không thể có gì chống lại nguyện vọng của anh ta.

Điện thoại nối tiếp điện thoại, báo cáo nối tiếp báo cáo. Lucas chẳng moi được gì ở tin rao vặt. Bàn nghe lén, vẫn đang rình những cuộc gọi bất thần của Ginette Meurant luôn nằm lỳ trong phòng Khách sạn phố Delambre, chẳng có gì để báo hiệu.

Luật sư Lamblin không gọi cho miền Nam, cũng chẳng cho số nào liên tỉnh ở Toulon, Alfred Meurant, gã em trai, cũng không rời Nhà Bạch Đàn và về phần gã, cũng không thấy gọi cho ai.

Người ta như đang trước một khoảng trống, mà giữa nó chỉ có một con người lặng lẽ hành động như trong một cơn mơ.

Mười một giờ bốn mươi, Lapointe gọi từ ga Lyon.

“Anh ta vừa đến. Đang ăn bánh sandwich ở quán ga. Vẫn luôn mang theo một gói nhỏ. Sếp đã phái Neveu đến ga à?”

“Ừ. Tại sao?”

“Tôi tự hỏi liệu sếp có muốn có người thay anh ta không? Neveu cũng đang trong quán ga, ngay cạnh Meurant.”

“Cậu đừng lo cho cậu ấy. Tiếp tục đi. “

Mười lăm phút sau, chính thanh tra Neveu đến lượt mình báo cáo.

“Đúng thế, thưa sếp. Lúc ra tôi đã hích vào anh ta. Anh ta không hề để ý. Đúng là có súng. Một khẩu súng tự động to, có thể là khẩu Smith & Wesson, trong túi phải áo veston. Người ta khó nhận ra nhờ lớp vải gabardine.”

“Đã đi khỏi ga chưa?”

“Rồi. Anh ta lên một xe buýt và tôi thấy Lapointe lên theo sau.”

“Cậu có thể về rồi.”

Meurant không vào bất kỳ cửa hàng bán vũ khí nào. Đúng là do định mệnh mà ở Toulon, anh ta đã kiếm được khẩu tự động chắc chỉ có thể do gã em trai chuyển nhượng lại. Đúng ra thì điều gì đã xảy ra giữa hai con người đó, ở tầng một ngôi nhà trọ kiểu gia đình kỳ quái chỉ để phục vụ những cuộc gặp mặt của lũ thanh niên xấu xa?

Giờ đây Gaston đã biết em trai mình, cả gã nữa, đã có những quan hệ thân xác với Ginette, và tuy nhiên, không phải vì chuyện đó mà Gaston đến đòi tính sổ với gã. Liệu anh ta có một lý do nào để tin rằng gã em trai biết rõ không? Và cuối cùng anh đã tìm ra được điều mình đang tìm, một cái tên, một chỉ dẫn mà cảnh sát về phía mình vẫn đang tìm một cách vô ích từ nhiều tháng nay chưa? Có thể lắm. Rất có thể, khi mà anh ta đã đòi em trai mình phải chuyển nhượng cho mình khẩu súng.

Nếu như Alfred đã nói, dẫu sao cũng không phải do tình thương yêu đối với anh mình. Hắn ta sợ chăng? Gaston đã đe dọa hắn chăng? Một sự phát giác nào đó? Hoặc sẽ có ngày lột da hắn?

Maigret gọi cho Toulon và không mấy khó khăn đã có được cảnh sát trưởng Blanc ở đầu dây kia.

“Vẫn là tôi đây, ông bạn quý. Tôi xin lỗi về tất cả công việc tôi đã giao cho ông. Bất cứ lúc nào người ta cũng có thể cần đến Alfred Meurant. Lúc cần đến, sợ lại không tìm được hắn, bởi tôi không lạ gì hắn đang muốn tẩu. Cho tới lúc này, tôi chưa có gì chống lại hắn. Ông có thể mượn cớ gì dễ nghe một chút gọi hắn đến chất vấn và giữ hắn lại trong mấy giờ không?”

“Đồng ý. Việc ấy không khó lắm. Bọn người đó, lúc nào tôi cũng có những câu hỏi đặt ra cho chúng.”

“Cảm ơn. Hãy cố làm thế nào để biết hắn có một khẩu tự động cỡ đạn khá to và khẩu súng đó có còn trong phòng gã không?”

“Hiểu rồi. Còn gì mới nữa không?”

“Không còn gì.”

Maigret suýt đã nói thêm, việc đó không thể để chậm hơn. Ông vừa báo cho vợ mình ông sẽ không về ăn trưa và không thích rời phòng làm việc của mình, đã gọi bánh sandwich ở tiệm bia Cá heo.

Ông vẫn tiếc không được ở ngoài, tự mình bám theo Gaston. Ông hút hết tẩu này sang tẩu khác, sốt ruột, không ngừng điện thoại. Mặt trời sáng chói và những lá cây đã ngả vàng đem lại cho hai bờ sông Seine một vẻ vui tươi.

“Sếp đấy ạ? Tôi phải hành động nhanh. Tôi đang ở ga phía Đông. Anh ta đã gửi cái gói nhỏ của mình ở phòng gửi đồ và lấy vé đi Chelles.”

“Ở Seine-et-Marne ư?”

“Vâng. Vài phút nữa tàu khách khởi hành. Tốt nhất tôi nên chuồn thôi. Tôi có phải tiếp tục bám theo anh ta không?”

“Quá đi chứ!”

“Có chỉ thị đặc biệt gì không?”

Lapointe ngầm có ý gì đây? Cậu ta có nghi ngờ lý do Neveu có mặt ở ga Lyon không?

Chánh thanh tra càu nhàu:

“Chẳng có gì đặc biệt cả. Hãy làm cho thật tốt đi.”

Ông biết Chelles cách Paris hai chục cây số ở bờ kênh đào và Marne. Ông nhớ đến một nhà máy khổng lồ xút ăn da, trước mặt luôn thấy những tàu nhỏ chở hàng và một lần đi qua vùng đó một sáng chủ nhật, ông thấy cả một bè canot. Nhiệt độ trong hai bốn giờ đã thay đổi, nhưng người chịu trách nhiệm sưởi nóng những phòng làm việc của cảnh sát điều tra đã không điều khiển lò hơi theo hệ quả thay đổi nhiệt độ, đến nỗi nóng ngột ngạt.

Maigret ăn bánh sandwich, đứng trước cửa sổ, mơ hồ ngắm sông Seine. Thỉnh thoảng, ông lại uống một ngụm bia, mắt liếc thăm dò điện thoại. Con tàu, dừng lại ở tất cả mọi ga nên phải ít nhất nửa giờ, có thể một giờ mới tới Chelles.

Thanh tra đang làm nhiệm vụ ở phố Delambre gọi tới đầu tiên.

“Vẫn chỉ có thế, thưa sếp. Cô ta vừa ra ngoài và ăn cơm trưa vẫn ở tiệm ăn ấy, vẫn chiếc bàn ấy như đã thành thói quen của cô ta rồi.”

Chừng nào có thể biết, cô ta còn tiếp tục có đủ can đảm để không tiếp xúc với gã người tình. Phải chăng chính gã đã trao cho cô ta, ngay từ tháng hai, từ trước vụ giết người kép phố Manuel, những chỉ thị quan trọng? Cô ta sợ gã? Trong hai người, ai là kẻ đã nảy ra ý nghĩ gọi điện tố cáo tội lỗi của Gaston?

Gaston ngay từ lúc đầu đã không bị nghi ngờ. Vì chính anh ta đã ngẫu nhiên có mặt ở Đồn Cảnh sát và đã tự giới thiệu để mọi người biết là cháu của Léontine, mà anh ta vừa biết tin cái chết qua báo chí. Người ta không có lý do nào để khám xét chỗ ở của anh ta. Thế mà, có kẻ nào đó đã nóng ruột. Kẻ nào đó đã vội thấy việc điều tra phải có một hướng nhất định. Ba ngày, bốn ngày đã trôi qua trước khi có cú điện thoại nặc danh báo cho biết người ta sẽ tìm thấy trong chiếc tủ quần áo ở đại lộ Charonne một bộ complet màu xanh nào đó có vết máu.

Lapointe vẫn biệt tăm. Chính Toulon đang gọi:

“Alfred đã ở trong phòng các thanh tra của tôi. Người ta đặt ra cho hắn một số câu hỏi không quan trọng, và sẽ giữ hắn cho đến khi có thông báo mới. Sẽ thừa sức kiếm ra một cớ gì đó. Đã lục soát phòng hắn, không thấy có súng. Thế nhưng, người của tôi quả quyết hắn vẫn có thói quen mang theo một khẩu tự động, việc đó cũng đáng cho hắn lĩnh đủ hai lần buộc tội rồi.”

“Hắn còn phải chịu những tội khác à?”

“Không bao giờ không có chuyện gì nghiêm trọng, chưa kể những việc theo đuổi nghề ma cô. Hắn quá lưu manh.”

“Cảm ơn, lát nữa nhé. Tôi dập máy đây, bởi đang đợi từng phút, từng giây một cuộc gọi.”

Ông sang phòng bên cạnh, nơi Janvier vừa tới.

“Cậu hãy chuẩn bị tốt để sẵn sàng đi ngay, và đảm bảo một chiếc xe chực sẵn cho cậu ở trong sân.”

Ông bắt đầu giận mình đã không nói hết với Lapointe. Ông nhớ lại một bộ phim về Malaisie. Người ta thấy trong phim một người bản xứ bất chợt bước vào trong trạng thái hoang dại, nghĩa là mang theo một nỗi giận dữ thiêng liêng, bước thẳng về phía trước, mắt trợn tròn, khẩu Kriss trong tay, gặp ai giết hết người ấy.

Gaston không phải người Malaisie, cũng không trong trạng thái hoang dã. Tuy nhiên, từ lúc này, đã hơn hai bốn giờ, liệu anh ta có làm theo một ý đồ nhất định và liệu anh ta có đủ khả năng rũ bỏ tất cả những gì cản đường anh ta không?

Cuối cùng cũng có điện thoại. Maigret chồm lại chiếc máy.

“Cậu đấy à, Lapointe?”

“Vâng, thưa sếp?”

“Ở Chelles à?”

“Xa hơn. Tôi cũng không biết đúng ra tôi đang ở đâu. Giữa sông Đào và Marne, cách Chelles khoảng hai cây số. Tôi cũng không chắc chắn, bởi chúng tôi đã đi theo một lối đi rắc rối.”

“Meurant có tỏ ra quen biết con đường đó không?”

“Anh ta chẳng hỏi thăm ai. Chắc là người ta đã cho anh ta những chỉ dẫn chính xác. Thỉnh thoảng anh ta lại dừng lại để nhận ra một ngã tư và cuối cùng đi theo con đường đất dẫn tới bờ sông. Chỗ giao nhau giữa con đường này với con đường cũ kéo thuyền, giờ chỉ còn là một ngõ hẹp, có một cái quán, và tôi gọi điện thoại từ quán đó. Bà chủ báo cho tôi biết trước, mùa đông, bà không phục vụ ăn uống và không cho thuê phòng. Chồng bà ta lái tàu thuỷ. Meurant đi qua trước ngôi nhà nhưng không dừng lại, đi ngược lên hai trăm mét, tới nơi có một ngôi nhà nhỏ bé tồi tàn đổ nát, xung quanh ngỗng và vịt vỗ cánh tự do.”

“Chính chỗ đó là nơi Meurant đến ư?”

“Anh ta không vào. Anh ta nói gì với một bà già, bà ta giơ tay chỉ về phía sông.”

“Lúc này anh ta ở đâu?”

“Dựa lưng vào một cái cây, đứng cạnh mép nước. Bà già đã hơn tám mươi tuổi. Người ta gọi bà là Mẹ Ngỗng. Bà chủ quán cho là bà già hơi điên. Tên bà ta là Joséphine Millard. Chồng đã chết từ lâu. Từ đó, bà ta luôn mặc chiếc váy áo đen và nghe đồn đi ngủ bà ta cũng không cởi. Khi cần cái gì, bà ta đi chợ sáng thứ bảy bán một con ngỗng hoặc một con vịt.”

“Bà già có con không?”

“Việc đó quá lâu rồi bà chủ quán không nhớ. Theo như bà chủ quán nói, còn trước khi bà ta ra đời kia.”

“Tất cả chỉ có thế?”

“Không. Một người đàn ông sống ở nhà bà già.”

“Đều đặn chứ?”

“Từ mấy tháng nay thì đúng vậy. Trước, có lúc hắn ta biến đi trong nhiều ngày liền.”

“Hắn làm gì?”

“Chẳng làm gì cả. Hắn cưa củi, đọc báo câu cá. Hắn vá víu một chiếc canot cũ. Lúc này, hắn đang bận đi câu. Tôi trông thấy hắn từ xa trong một cái tàu neo vào những cái cột quay mũi về Marne. “

“Trông hắn thế nào?”

“Tôi không thể phân biệt. Theo bà chủ quán, đấy là một người tóc nâu, lưng dài, ngực lông lá.”

“Thấp bé?”

“Vâng.”

Một phút im lặng. Rồi, ngập ngừng, như thể bị mắc cỡ, Lapointe hỏi:

“Sếp có đến không?”

Lapointe không sợ. Thế nhưng chẳng nhẽ anh ta không cảm thấy mình sắp phải gánh những trách nhiệm vượt quá sức mình sao?

“Bằng ôtô, sếp đi không tới nửa giờ.”

“Tôi sẽ đến.”

“Trong khi chờ đợi, tôi phải làm gì?”

Maigret ngập ngừng, cuối cùng buông thõng:

“Chẳng làm gì cả.”

“Tôi vẫn cứ ở quán trọ chứ?”

“Cậu có thể ở chỗ nào nhìn rõ Meurant không?”

“Được.”

“Vậy cứ ở đây.”

Ông sang phòng bên cạnh ra hiệu cho Janvier đang đợi đấy. Lúc đi ra ông lại đổi ý lại gần Lucas.

“Cậu hãy lên vòm thượng xem xem có thấy có cái gì đó mang tên Millard không?”

“Vâng, thưa sếp. Tôi gọi cho sếp đến chỗ nào?”

“Không. Tôi không biết đúng ra tôi đi đâu. Ra khỏi Chelles, đâu đó bờ sông Marne. Nếu cậu có điều gì muốn báo tin khẩn cấp cho tôi, hãy hỏi cảnh sát vũ trang địa phương tên một quán trọ cách xa hai cây số về phía thượng lưu.”

Janvier cầm lái chiếc ôtô nhỏ màu đen, vì Maigret không bao giờ muốn học lái.

“Tin mới hở sếp?”

“Ừ.”

Viên thanh tra không dám gặng thêm và sau một lúc lâu yên lặng, ông chánh thanh tra vẻ không hài lòng làu nhàu.

“Chỉ có, đúng ra tôi cũng chẳng biết cái gì nữa.”

Ông không tin phải đến đó quá vội vã. Ông thích không thú nhận điều đó, không cả với chính mình.

“Cậu biết đường chứ?”

“Đã có lần, ngày chủ nhật tôi đến đó ăn trưa với vợ con tôi.”

Họ đi xuyên qua vùng ngoại thành, thấy những mảnh đất đầu tiên mơ hồ, rồi những đồng cỏ đầu tiên. Đến Chelles, họ dừng lại, ngập ngừng ở ngã tư.

“Nếu là trên thượng lưu, ta phải rẽ phải.”

“Cứ thử xem.”

Lúc họ ra khỏi thành phố, một xe của cảnh sát vũ trang, rú còi vượt qua họ và Janvier lặng lẽ nhìn Maigret.

Ông ta cũng chẳng nói gì. Đi được khá xa vừa cắn tẩu thuốc ông vừa buông thõng.

“Tôi cho xong cả rồi.”

Bởi vì chiếc xe của cảnh sát vũ trang tiến về phía sông Marne mà người ta đã nhìn thấy sông qua những rặng cây. Bên phải sừng sững một quán trọ quét vôi vàng. Một phụ nữ tỏ ra quá bị kích động đang đứng ở ngưỡng cửa.

Chiếc xe của cảnh sát vũ trang không thể đi xa thêm, đã dừng lại ở bờ đường Maigret và Janvier cũng ra khỏi xe mình. Người đàn bà hoa chân múa tay hét to với họ chuyện gì đó mà hai người không nghe rõ.

Hai người bước lại ngôi nhà đổ nát xung quanh toàn ngỗng với vịt. Cảnh sát vũ trang đến trước họ, hỏi hai người đàn ông hình như đang chờ họ. Một người là Lapointe, người kia, trông xa hao hao giống Gaston Meurant.

Cảnh sát vũ trang có ba người, một người là trung uý. Một bà già, trên ngưỡng cửa, vừa nhìn những người này vừa lắc đầu hình như không hiểu điều gì thực ra đã xảy ra. Ngoài ra, cũng chẳng ai biết, nếu không phải có lẽ là Meurant và Lapointe.

Maigret máy móc đưa mắt tìm một xác người, nhưng không thấy, Lapointe bảo ông:

“Dưới nước ấy…”

Nhưng dưới nước, người ta cũng chẳng nhìn thấy gì.

Về phía Gaston, anh ta điềm tĩnh, gần như mỉm cười và cuối cùng khi ông chánh thanh tra quyết định nhìn thẳng vào mặt anh ta, có lẽ người thợ làm khung như đang muốn nói với ông một lời cảm ơn thầm kín.

Lapointe giảng giải vừa cho Maigret vừa cho cảnh sát vũ trang:

“Con người đó nghỉ câu và tháo tàu khỏi những cọc neo mà các vị trông thấy kia kìa.”

“Con người đó là ai?”

“Tôi không biết tên. Hắn ta mặc chiếc quần vải thô và một áo dệt kim thuỷ thủ, cổ quăn. Hắn đang chèo để vượt ngang qua sông.”

“Lúc đó ông ở đâu?” Viên trung uý cảnh sát vũ trang hỏi.

“Ở quán trọ. Tôi theo dõi cảnh đó qua cửa sổ. Tôi vừa mới gọi cho ông chánh thanh tra Maigret.”

Lapointe chỉ về phía Maigret và viên sĩ quan bối rối, tiến lại phía ông:

“Tôi xin ông thứ lỗi, ông chánh thanh tra. Tôi không ngờ lại gặp ông ở đây, mà tôi lại chưa được biết tên ông. Viên thanh tra đã bảo bà chủ quán gọi cho chúng tôi và chỉ nói có một người vừa bị giết và ngã xuống sông. Tôi lập tức báo cho Đội Cảnh sát cơ động.”

Lại có tiếng động cơ cạnh quán trọ.

“Họ kia rồi!”

Những người mới tới làm tăng thêm sự rối loạn và sự khó hiểu. Đây là Seine-et-Marne, và Maigret không có danh nghĩa gì để xen vào việc điều tra.

Tuy nhiên mọi người đều quay lại phía ông chánh thanh tra.

“Không khoá tay anh ta chứ?”

“Đó là việc của ông, trung uý. Còn về phía tôi, tôi không nghĩ, việc đó là cần thiết.”

Cơn sốt của Meurant đã tan. Anh ta lơ đãng nghe mọi điều như thể nó chẳng liên quan gì đến mình. Anh ta chỉ luôn nhìn xuống dòng nước đục của sông Marne phía hạ lưu.

Lapointe tiếp tục giảng giải:

“Trong khi hắn đang chèo, hắn quay lưng vào bờ. Vì vậy hắn không nhìn thấy Meurant đang đứng gần cái cây.”

“Ông có biết anh ta định bắn không?”

“Tôi không ngờ anh ta có súng.”

Bộ mặt Maigret vẫn bình thản tuy nhiên Janvier đưa mắt nhìn ông như thể chợt tin rằng mình đã hiểu.

“Trước khi con tàu cặp bờ. Người chèo tàu đứng lên cầm lấy mỏ neo và đúng lúc hắn quay lại, hắn thấy mình mặt đối mặt với Meurant và chỉ cách nhau chưa đến ba mét. Tôi không biết họ có nói gì với nhau không, vì ở quá xa. Gần như ngay lập tức, Meurant rút khẩu tự động từ trong túi ra và chĩa thẳng cánh tay. Tên kia, đứng trên tàu bị bắn liền hai phát. Hắn buông rơi mỏ neo hai tay chơi vơi rồi ngã sấp mặt xuống dòng nước.”

Lúc này, mọi người đều nhìn xuống mặt sông. Mưa những ngày gần đây làm nước dâng lên nhiều và có màu vàng đục và đây đó những xoáy nước cuồn cuộn.

“Tôi đã yêu cầu bà chủ quán báo cảnh sát vũ trang rồi chạy đến. “

“Ông có mang theo vũ khí không?”

“Không.”

Lapointe thêm, hơi có vẻ coi thường:

“Không có gì nguy hiểm đâu.”

Nhưng cảnh sát vũ trang đâu hiểu được điều đó. Kể cả Đội Cảnh sát cơ động nữa. Ngay cả nếu như họ đã đọc bản tổng kết vụ án trong các báo, họ cũng không thể hiểu rõ những tình tiết của vụ án này.

“Meurant không định chạy trốn. Anh ta vẫn ở nguyên tại chỗ, nhìn xác người chìm xuống, rồi lại nổi lên hai ba lần, mỗi lúc một xa hơn, trước khi chìm hẳn. Khi tôi đến, anh ta buông rơi khẩu súng. Tôi vẫn không động đến. Khẩu súng lún xuống bùn đường, cạnh một cành cây khô.”

“Anh ta không nói gì?”

“Chỉ mấy tiếng: “Thế là xong”.”

Quả vậy, thế là xong đối với Gaston Meurant, không phải trăn trở gì nữa. Cơ thể anh ta mềm nhũn hơn, bộ mặt phù ra vì mệt mỏi.

Anh ta không thắng, không cảm thấy bất cứ nhu cầu nào phải thanh minh, phải tự biện hộ. Đó là một việc chỉ liên quan đến anh ta. Trong con mắt anh ta, anh ta đã làm cái mình phải làm.

Nếu không thể, có bao giờ anh ta tìm thấy sự bình yên không? Từ nay anh ta sẽ tìm thấy sự bình yên không?

Viên công tố Melun đến ngay hiện trường. Bà già điên, trên ngưỡng cửa vẫn cứ lắc đầu, chưa bao giờ lại nhìn thấy đông người đến thế quanh nhà mình.

Maigret nói với các đồng nghiệp của mình:

“Có thể khi các ông lục soát căn nhà tồi tàn này, các ông sẽ phát hiện được ra nhiều thứ.”

Có lẽ ông đã có thể ở lại với họ, tham gia vào việc khám xét.

“Thưa các vị, tôi sẽ gửi đến các vị mọi thông tin các vị cần tới.”

Ông không đưa Meurant về Paris, vì Meurant không thuộc thẩm quyền đường bờ sông Orfèvres nữa, cũng không thuộc Viện Công tố sông Seine.

Sẽ là trong một toà án khác ở Melun, ông sẽ ra hầu lần thứ hai trước toà Đại hình.

Maigret lần lượt hỏi Lapointe và Janvier:

“Các cậu đến chứ, các chú em?”

Ông bắt tay mọi người xung quanh. Rồi, lúc quay lưng lại, ông gửi cái nhìn lần cuối cho người chồng của Ginette.

Chợt ý thức được mình quá mệt mỏi, chắc hẳn như vậy, con người này lại tựa lưng vào gốc cây và nhìn theo ông chánh thanh tra với một nỗi buồn man mác.