- XV - Kết-
Họ đến Villeneuve vào buổi chiều, vẫn hoan hỉ và vui mừng. Sau bữa cơm, ông chủ cối xay ngồi vào ghế bành, hút một tẩu thuốc, xong đi làm một giấc.
Đôi vợ chồng chưa cưới khoác tay nhau đi chơi bên bờ hồ nước sâu thẳm, xanh màu ngọc bích. Họ ngồi xuống một hòn đá rợp bóng liễu và ngắm chiếc lâu đài Chillon âm u, có những chòi cao soi bóng bên hồ. Chợt họ nhìn thấy hòn đảo có ba cây dạ hợp. "Được ra đấy chơi thì sung sướng biết bao!”. Babette nói vậy vì nàng lại cảm thấy ý muốn nũng nịu từ trước là được ra ngồi dưới bóng cây ngoài đảo.
Lời ước ấy có thể thực hiện trong giây lát. Có một chiếc thuyền buộc lỏng vào một thân cây. Họ đi tìm người chủ thuyền để hỏi mượn, nhưng không gặp ai cả. Tuy vậy họ cũng cứ xuống thuyền. Rudy bơi thuyền rất khá. Anh chèo một cách mạnh dạn. Nước chịu nhượng bộ bất cứ một sức cỏn con nào, nhưng cũng chẳng cái gì có thể cưỡng lại sức mạnh ghê gớm của nó. Có thể nói là nó ân cần chìa lưng cho ta cưỡi và cũng luôn luôn há mõm sẵn sàng nuốt chửng lấy ta. Nó mỉm cười, có vẻ dịu dàng, nhưng nó cũng có thể tàn phá và gây ra những tai họa khủng khiếp nhất.
Sau mấy phút, cặp uyên ương đã ra tới đảo. Họ vui như điên, nhảy múa hoan hỉ, Rudy đưa Babette dạo ba vòng quanh cái đảo chật hẹp ấy. Sau đó họ ngồi trên chiếc ghế dài dưới gốc dạ hợp.
.
Họ nhìn nhau, tay nắm tay. Quanh họ, cảnh vật sáng rực ánh nắng chiều. Những rừng tùng trên núi ngả màu hung hung như màu đinh tử hương hay mùa hoa thạch thảo. Các tảng núi đá lóng lánh như kim khí nấu chảy và nom trong suốt. Mặt hồ có thể ví như một cánh hồng bát ngát. Bóng tối xanh lam lần dần xuống chân núi tuyết vùng Savoie; nhưng trên đỉnh núi thì vẫn còn đỏ tía. Người ta tưởng như những ngày đầu tiên của trái đất, khi những trái núi như phún thạch đỏ rực chui từ lòng đất ra.
Đó là một cảnh tượng mà Rudy và Babette chưa từng thấy bao giờ. Ngọn núi Dent du Midi phủ tuyết, sáng hơn mặt trăng, chớm mọc ở chân trời. Cặp tình nhân bảo nhau: "Lộng lẫy quá! Sung sướng quá!".
Rudy nói:
- Trên trái đất này, anh không còn mơ ước gì nữa. Một giờ như thế này giá trị bằng cả một cuộc đời. Anh đã gặp rất nhiều hạnh phúc, và đã tận hưởng, nhiều khi tưởng thế là hết. Nhưng rồi ngày này trôi qua, ngày khác lại bắt đầu còn đẹp hơn nữa. Thượng đế quả là nhân từ vô cùng.
Babette bảo:
- Tim em cũng tràn ngập lòng biết ơn Người.
Rudy lại nói:
- Trái đất chẳng có thể cho anh tí gì nữa ngoài cái mà anh cảm thấy.
Từ những trái núi thuộc Savoie và thuộc Thụy Sĩ những tiếng chuông ngân báo giờ cầu kinh ban chiều. Nhìn về hướng tây người ta thấy những đỉnh núi Jura lóng lánh trong một biển vàng.
Babette nói, mặt rưng rưng vì âu yếm:
- Em cầu mong Thượng đế ban cho anh tất cả những cái gì tốt nhất, đáng mong ước nhất trên đời.
Rudy đáp:
- Người sẽ làm đúng như vậy. Cô vợ bé nhỏ xinh đẹp của anh ơi! Ngày mai em sẽ thuộc về anh, ngày mai em sẽ hoàn toàn là của anh!
Bỗng Babette kêu lên:
- Kìa cái thuyền! Cái thuyền!
Chiếc thuyền bị sóng hồ đánh tuột dây đang trôi ra xa hòn đảo.
- Để anh ra lôi nó vào. Nói rồi, Rudy quẳng quần áo và ủng, nhảy xuống nước, và vốn là người bơi giỏi, anh lướt nhanh về phía chiếc thuyền.
Anh bơi đến luồng nước xám lạnh ngắt mà sông Rhône đưa từ những con sông băng về. Anh nhìn xuống đáy một lát, chỉ một lát thôi. Anh thấy hình như ở dưới đáy có một chiếc nhẫn vàng lóng lánh đang lăn. Anh nghĩ đến chiếc nhẩn đính hôn của anh đã mất. Nhưng chiếc nhẫn này dần dần to và rộng mãi ra: trong chốc lát nó biến thành một vòng to sáng rực. Giữa vòng tròn mở ra một con sông băng rộng lớn, có những vực sâu thẳm miệng trống hốc. Hàng ngàn giọt nước rơi xuống thành một điệu nhạc rền rĩ, một hồi chuông báo tử. Những bức tường pha lê phản chiếu nhiều ngọn lửa trống, xanh.
Trong khoảnh khắc Rudy thấy một cảnh tượng phải dài lời mới tả xiết.
Ở dưới có một đám đông thợ săn trẻ tuổi thiếu nữ, đàn ông, đàn bà trước kia đã bị rơi xuống những vực của các sông băng và chết ở đó. Trông họ như còn sống, mắt mở to và cười với Rudy.
Sâu tí nữa có một thành phố đã bị chìm đắm trong nước hồ. Những khe nước trên núi làm rung chuông nhà thờ và làm vang tiếng đại phong cầm. Nhân dân đều quỳ trong thánh đường, nơi mà năm xưa họ đã lánh vào khi tai nạn xảy đến.
Dưới cùng, Nữ thần Băng Giá đang ngồi; khi thấy Rudy, mụ đứng dậy. Mụ ôm lấy chân anh và đặt môi vào đó. Anh thợ săn như bị một luồng điện giật, rồi chân anh bị một sức lạnh chết người làm tê cóng.
"Về tay ta! Về tay ta! Người đã về tay ta!”.
Tiếng reo đắc thắng ấy vang lên quanh mình anh. ‘‘Khi người còn bé ta đã hôn người một cái vào môi. Hôm nay ta lại hôn một cái vào gót chân người. Người là của ta, hoàn toàn của ta".
Và Rudy biến mất giữa làn nước trong xanh.
Trên mặt đất, khắp nơi đều im lìm. Tiếng chuông chiều ngừng hẳn. Mây mất màu rực rỡ.
"Mi đã về tay ta!"
Những tiếng ấy vang lên dưới đáy nước và cũng vang lên trên trời. Tiếng kêu tràn ngập không gian vô cùng, vô tận. Nhảy một bước từ tình yêu dưới trần tới những cảnh vui sướng thanh khiết trên trời, phải chăng là hạnh phúc? Chiếc hôn giá lạnh của cái chết đã phá hủy một cái vỏ ngoài phải diệt vong. Một linh hồn bất tử đã thoát ra từ đó sẵn sàng bước vào cuộc đời thực sự đang chờ đón nó. Nghịch âm chết chóc đã chuyển thành hòa âm trên thiên đàng.
Bạn có bảo rằng đây là chuyện buồn không?
Tội nghiệp cho Babette! Phải, đối với nàng đó là những lúc lo sợ ác nghiệt nhất. Thuyền càng ngày càng ra xa. Trong bờ không ai biết là đôi vợ chồng chưa cưới ra chơi ngoài đảo. Trời tối sầm. Đêm xuống. Một mình Babette, đau khổ, rên xiết, quằn quại trong cơn tuyệt vọng.
Một ánh chớp loé lên trên núi Jura. Một ánh khác loé trên dãy núi Savoie. Chẳng mấy lúc chúng nối tiếp nhau nhanh đến nỗi không đếm được nữa. Tiếng sấm rền vang hàng phút. Ánh sét lằng nhằng, chói lòa, chiếu sáng khung cảnh rõ như ban ngày. Từng lúc một, người ta có thể nhận rõ từng gốc cây, từng cành cây.
Dân chài kéo thuyền lên cạn. Người và vật vội vã tìm nơi trú ẩn. Trời mưa như thác đổ.
Ông chủ cối xay lo lắng tự hỏi: "Không biết Rudy và Babette đi đâu trong lúc mưa to gió lớn này?".
Sau khi kêu cứu, than khóc, rên la Babette đã mất tiếng, cạn nước mắt.
Nàng quỳ xuống đất, hai tay ôm đầu, muốn cầu nguyện mà không cất nên lời. Nàng nghĩ thầm: ‘‘Chàng đã ở dưới đáy nước, tít dưới đáy, chàng sẽ không trở lại nữa. Cái hồ thì sâu như một con sông băng’’.
Nàng nhớ lại câu chuyện Rudy kể về cái chết của mẹ anh, và người ta đã kéo anh lạnh cứng như một xác chết ra khỏi vực, nơi anh ngã xuống rhư thế nào. Nàng tự nhủ: Nữ thần Băng giá lại bắt anh ấy.
Một ánh chớp chói loà như ánh nắng chiều trên bãi tuyết làm sáng rực cả mặt hồ. Babette giật mình đứng lên. Nàng thấy trên mặt nước Nữ thần Băng giá đứng đó, vẻ mặt uy nghiêm dữ tợn. Dưới chân mụ là xác Rudy.
- Nó là của ta!
Mụ nói rồi biến mất.
Babette nói:
- Quân độc ác! Tại sao mi lại làm chết chàng vào đúng trước ngày rạng rỡ hạnh phúc của chúng ta?
Nàng tiếp:
- Ôi Thượng đế! Cầu xin Người hãy soi sáng cho linh hồn và trái tim tôi. Xin Người hãy cho tôi biết ý định bí ẩn của Người.
Thượng đế đã nghe thấy tiếng nàng. Người đã soi sáng tâm hồn nàng. Nàng nhớ đến giấc mộng đêm trước, nhớ đến điều mà nàng đã cầu chúc trong giấc mộng đó, xem như đó là hạnh phúc tối cao của Rudy và của chính nàng.
Nàng nói:
- Tôi thật đáng chết. Vậy thì mầm mống tội lỗi đã có trong tim tôi ư? Điều mà tôi đã mơ thấy phải chăng là số phận của tôi? Và quả thật chàng chết như thế có hơn không?
Tiếng rên la của nàng vang lên gấp bội. Bỗng nhiên nhớ tới những lời nói cuối cùng của Rudy: ‘‘Trái đất không thể nào mang lại cho anh một hạnh phúc lớn hơn nữa’’, con tim của nàng thắt lại.
Nhiều năm trôi qua. Mặt hồ mỉm cười. Đồi núi trông tuyệt đẹp. Nhiều con tàu lướt sóng, cờ tung bay trong gió. Nhiều chiếc thuyền lớn, xoè những cánh buồm nhọn bay nhẹ trên mặt hồ như những con chuồn chuồn khổng lồ. Đường xe lửa vượt Sion và ngược thung lũng sông Rhône; khách du lịch đổ xuống các ga. Họ vội vã mở quyển ‘‘Hướng dẫn khách du lịch’’ đóng bìa đỏ và xanh lá cây, tìm những cảnh lạ để đi thăm. Và họ thấy trong sách truyện một đôi vợ chồng trẻ sắp cưới, năm 1856 ra chơi hòn đảo có ba cây dạ hợp; người chồng chưa cưới chết và mãi đến tận sáng sau, từ trong bờ người ta mới nghe thấy tiếng gào thét tuyệt vọng của người thiếu nữ.
Nhưng sách chỉ nói thế thôi. Sách không nói đến cuộc đời ẩn dật của Babette sống với cha nàng, không phải ở cối xay: Nó đã bán đi vì nàng không muốn sống ở nơi gợi lại biết bao hạnh phúc đã tan tành. Họ sống trong một căn nhà xinh đẹp gần ga. Nàng đã từng đứng hàng giờ liền bên cửa sổ, nhìn qua những cây hạt dẻ lên các ngọn núi tuyết, nơi Rudy săn bắn. Mỗi khi nhìn thấy đỉnh dãy Alpes nhuốm màu đỏ rực rỡ lúc hoàng hôn, nàng tưởng nhớ đến buổi chiều cuối cùng của hai người. Thỉnh thoảng, khi nào buồn nhiều, khổ nhiều, nàng hình như nghe thấy các công chúa Thái dương hát kể câu chuyện bão cuốn áo choàng của người du khách như thế nào.
"Can chi mà buồn. Nó chỉ cướp được cái vỏ, nhưng chẳng cướp được con người". Và trong tâm trí nàng loé lên ý nghĩ là Thượng đế xếp đặt mọi việc hết sức khéo. Điều đó nàng biết hơn ai hết từ khi nằm mơ.