Chương 14 Cái cuốc của thợ mỏ và cái bay của thợ nề

Ngay trong tối hôm đó, Barbicane và nhóm bạn tạm nghỉ ở thành phố Tampa, còn kỹ sư Murchison lên tàu Tampico quay trở lại New Orleans. Kế hoạch của anh là tuyển lựa đội ngũ nhân công và thu thập phần lớn nguyên vật liệu. Các thành viên của Câu lạc bộ Súng vẫn tiếp tục ở lại Tampa để bắt đầu triển khai công việc với sự hỗ trợ của dân địa phương.

Tám ngày sau khi khởi hành, tàu Tampico quay trở lại vịnh Espiritu Santo cùng một hạm đội nhỏ tàu hơi nước. Murchison đã nhóm họp được một ngàn năm trăm thợ thủ công. Nhờ sức hấp dẫn từ khoản lương cao và mức thưởng hậu hĩnh mà Câu lạc bộ Súng hứa hẹn, anh đã tuyển chọn được một quân đoàn tinh nhuệ gồm thợ lò, thợ đúc sắt, thợ nung vôi, thợ mỏ, thợ làm gạch và thợ thủ công đủ ngành nghề, không phân biệt sắc tộc. Vì nhiều người trong số này đưa theo cả gia quyến, nên chuyến khởi hành của họ hệt như một cuộc di cư.

Vào lúc mười giờ sáng ngày 31 tháng Mười, đoàn người rời tàu xuống cảng Tampa; người ta có thể hình dung sự kiện này tạo nên sự thay đổi ngập tràn thành phố nhỏ như thế nào: chỉ trong một ngày dân số ở đây tăng lên gấp đôi.

Trong vài ngày đầu họ bận rộn tháo dỡ hàng hóa từ đội tàu, máy móc, lương thực cũng như một lượng lớn các lán được dựng từ sắt tấm, chia thành các phần rời và đánh số. Cũng trong khoảng thời gian này, Barbicane lắp đặt những tấm tà vẹt đầu tiên cho tuyến đường sắt dài mười lăm dặm, nối Đồi Đá với thành phố Tampa. Vào ngày đầu tiên của tháng Mười một, Barbicane rời Tampa cùng một biệt đội nhân công, rồi hôm sau, cả một thị trấn nhà lán được dựng lên quanh Đồi Đá. Họ còn bao lại bằng hàng rào gọn ghẽ; xét về tinh thần hăng hái và tích cực, người ta thật sự có thể nhầm thị trấn này với một trong các đại đô thị của liên bang. Mọi thứ được đặt dưới cơ chế kỷ luật nghiêm khắc và công việc được triển khai theo thứ tự hoàn hảo nhất.

Đặc điểm tự nhiên của đất đai được nghiên cứu hết sức kỹ lưỡng bằng phương pháp khoan thăm dò nhiều lần, công tác khoan đào được bố trí vào ngày mùng 4 tháng Mười một.

Vào hôm đó, Barbicane tập hợp các đốc công rồi nói với họ như sau: “Các bạn đều biết rõ, các bạn của tôi, về mục đích tôi kêu gọi các bạn tới vùng hoang dã này ở Florida. Kế hoạch của chúng ta là xây lắp khẩu đại bác với đường kính trong dài chín foot, dày sáu foot, cùng một kè đá bề dày 19,5 foot. Vì thế, chúng ta cần đào một giếng đường kính 60 foot, sâu 900 foot. Công trình vĩ đại này phải hoàn thành trong vòng tám tháng, vì thế các bạn phải đào 2.543.000 foot khối lòng đất trong 255 ngày, tức, tính tròn số là 10.000 foot khối một ngày. Công việc vốn không khó khăn gì đối với cả ngàn thợ đào làm việc trong môi trường rộng rãi ngoài kia chắc chắn sẽ rắc rối hơn nhiều trong một không gian tương đối chật hẹp. Nhưng dù thế nào, công việc vẫn phải hoàn thành và tôi tin tưởng sự can đảm cũng như tài năng của các bạn sẽ đạt được thành quả.”

Vào tám giờ sáng hôm sau, nhát cuốc đầu tiên hạ xuống trên đất Florida và từ khoảnh khắc đó, ông trùm của mọi công cụ không giây phút nào ngừng nghỉ trong bàn tay những người thợ đào. Các kíp thợ đổi ca cứ ba tiếng một lần.

Ngày mùng 4 tháng Mười một, năm mươi nhân công bắt đầu đào một lỗ tròn đường kính 60 foot ngay tại trung tâm khu vực được vây kín trên đỉnh Đồi Đá. Lúc đầu cuốc hạ xuống nền đất đen, dày sáu inch, loại đất này mau chóng bị bỏ đi. Tiếp sau đó là lớp cát mịn dày hai foot, loại cát này được giữ lại cẩn thận vì có giá trị sử dụng khi đúc khuôn trong. Sau lớp cát đến lớp đất sét trắng đặc, tương tự đá phấn ở Vương quốc Anh, lớp đất sét này sâu tới bốn foot. Kế tiếp, cuốc sắt đập phải một nền đất rắn, một loại đất đá hình thành từ những vỏ và mai hóa thạch, rất khô, rất rắn, rất khó xuyên thủng. Đến thời điểm này, hố đào đã đạt tới độ sâu 6,5 foot còn việc xây nề vừa mới được triển khai.

Đoạn cuối hố đào, họ dựng một bánh xe bằng gỗ sồi, một khung tròn được chốt chặt và có độ bền vô song. Tâm điểm của đĩa gỗ này được đục rỗng một lỗ có đường kính tương đương với đường kính ngoài của khẩu Columbiad. Trên bánh xe đặt những lớp nề và đá đầu tiên được gắn với nhau bằng loại xi măng cứng trong nước, có độ bám không gì bì nổi. Các nhân công, sau khi xếp đá từ rìa đường tròn vào tới trung tâm, liền được bao bọc trong một giếng có đường kính 21 foot. Khi công việc này hoàn thiện, các thợ mỏ lại dùng đến cuốc để cắt bỏ đá phía dưới bánh xe, cẩn thận đỡ nó khi họ chạm đến những khối đá dày. Lỗ đào cứ sâu thêm hai foot thì họ rút thành công một khối lớn. Bánh xe, cùng với một vòng khối xây đồ sộ, dần dần chìm vào một lớp nền cao mà trên đó những người thợ nề đang lao động không ngừng nghỉ, liên tục đặt một số lỗ thông để thoát khí khi đến giai đoạn đúc.

Loại công việc này đòi hỏi các nhân công sự chú tâm tỉ mỉ và độ chuẩn xác tuyệt đối. Có ít nhất một người, trong lúc đào bên dưới bánh xe, bị thương nghiêm trọng do vụn đá. Nhưng nhuệ khí của họ không hề hao hụt, dù ngày hay đêm. Ban ngày, họ làm việc dưới ánh nắng thiêu đốt của Mặt trời, còn tối đến, dưới ánh lập lòe của đèn điện. Âm thanh cuốc đập vào đá, tiếng mìn nổ, tiếng máy nghiền, những luồng khói cuồn cuộn tản ra trong không khí, tất cả tạo nên quanh khu Đồi Đá một bầu không khí tràn ngập cảm giác khủng bố mà đàn trâu và nhóm người Seminole đối nghịch không bao giờ liều lĩnh băng qua. Thế là, công việc đều đặn tiến triển, các cần cẩu chạy bằng hơi nước liên tục dọn dẹp rác và đá vụn. Có rất ít trở ngại bất ngờ, còn với những khó khăn lường trước được, họ loại bỏ nhanh chóng.

Đến ngày cuối cùng trong tháng đầu tiên, giếng đã đạt đến độ sâu yêu cầu với khoảng thời gian làm việc tương ứng, tức là 112 foot. Giếng sâu thêm gấp đôi trong tháng Mười hai, rồi gấp ba vào tháng Một.

Trong tháng Hai, các nhân công phải chiến đấu với một mạch nước tuôn ra từ lớp đất bên ngoài. Lúc này, việc cần thiết là dùng máy bơm công suất lớn và máy nén khí để hút cạn, ngăn dòng chảy của nước tại chỗ thoát ra, hệt như người ta bịt lại chỗ rò trên con tàu. Họ rốt cuộc cũng thành công trong việc chế ngự dòng suối cứng đầu này, nếu không, vì đất đai trở nên xốp ẩm, bánh xe sẽ chệch đi và tình trạng lún sụt cục bộ sẽ xảy ra ngay sau đó. Tai nạn này, nếu xảy ra, sẽ lấy đi tính mạng nhiều nhân công.

Từ lúc ấy, không có sự cố mới nào làm chậm tiến độ công việc nữa, rồi đến ngày thứ mười của tháng Sáu, hai mươi ngày trước khi kết thúc kỳ hạn mà Barbicane ấn định, chiếc giếng, ốp đá từ đáy đến miệng đã đạt độ sâu 900 foot. Đáy khối xây trên tảng đá khổng lồ dày 30 foot, còn bên trên là lớp sỏi bao.

Ngài chủ tịch Barbicane và các thành viên của Câu lạc bộ Súng nồng nhiệt chúc mừng vị kỹ sư Murchison, công việc vĩ đại đã hoàn thành với tốc độ phi thường.

Trong suốt tám tháng này Barbicane không hề rời Đồi Đá dù chỉ trong chốc lát. Giám sát chặt chẽ công việc đào giếng, ngài không ngừng lo lắng cho sức khỏe cùng điều kiện ăn ở và làm việc cho các nhân công của ngài và vô cùng may mắn khi tránh được các loại bệnh dịch dễ lây lan và rất ác liệt trong những vùng chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới trên địa cầu.

Nhiều nhân công, thực sự là, đã phải đánh đổi cả mạng sống vì liều mình trong môi trường lao động nguy hiểm; dù những rủi ro này không thể tránh được và còn được phân loại chi tiết nhưng người Mỹ chẳng mấy để tâm. Trên thực tế, họ để ý tới con người nói chung hơn là con người cá thể.

Tuy vậy, Barbicane tuân theo những nguyên tắc trái ngược hoàn toàn và thi hành trong mọi trường hợp. Vì vậy, nhờ sự quan tâm chăm sóc, trí tuệ mẫn tiệp, những trợ giúp quý giá trong mọi khó khăn, sự khôn ngoan và lòng nhân đạo cao cả của ngài, số tai nạn trung bình không vượt quá so với các quốc gia ở bên kia Đại Tây Dương, những nơi nổi tiếng vì phòng ngừa quá mức – chẳng hạn như ở Pháp, trong số các nước đó, họ tính toán rằng mỗi tai nạn tổn thất hai trăm ngàn frăng.