Sao Paulo Ly rượu mạnh

Thành phố với hai khuôn mặt

Đầu tháng Năm, mùa đông Sao Paulo chào đón tôi bằng một ngày nắng vàng ruộm. Ở khu vực quảng trường Praca da Republica, có một dãy bán tranh đủ màu sặc sỡ, khiến cho tôi ngỡ rằng mùa đông không gõ cửa thành phố Nam Mỹ này. Thế rồi ngay hôm sau, trời chuyển mình, mưa dầm, mây mù và nhiệt độ còn 14°C, lạnh chả kém xứ sở Toronto của anh bạn đồng hành người Canada của tôi là mấy.

Ấn tượng đầu tiên của tôi về Sao Paulo là hình ảnh những tòa nhà chọc trời ở khắp nơi trong thành phố, thường được người ta gọi là “những cánh rừng cao ốc”. Có thể kể tên một số công trình tiêu biểu như tòa tháp The Banespa Building, thường được so sánh với Empire State Building của New York, hay tòa nhà hình chữ S - Edifício Copan, được thiết kế bởi kiến trúc sư danh tiếng Oscar Niemeyer.

Với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế (một phần do lợi nhuận của ngành xuất khẩu cà phê mang lại) đã khiến các khu nhà cao tầng mọc lên chen chúc. Thêm vào đó, nhu nhập của người dân được cải thiện đáng kể và nhu cầu đối với các phương tiện hiện đại ngày càng gia tăng. Trên các đường phố, tấp nập ô tô bất kể ngày đêm, còn trên trời trực thăng cũng thay nhau đảo qua đảo lại. Sao Paulo được biết đến với số lượng máy bay riêng và trực thăng không kém gì New York. Bạn tôi vừa cười vừa bảo: “Đây là cách hiệu quả để giới doanh nhân tránh tình trạng tắc đường vào giờ tan tầm của thành phố”. Nhờ vậy các tòa cao ốc có thể kiếm được rất nhiều tiền từ kinh doanh chỗ đậu trực thăng trên nóc nhà. Chỉ khoảng 30 phút dạo chơi trong công viên Ibirapuera, tôi đã đếm được không dưới mười chiếc trực thăng vù qua trên đầu.

Nhưng đối lập với sự hào nhoáng và giàu sang ấy, ngay dưới chân tháp The Terraço Itália, tôi gặp những người vô gia cư khốn khổ, cuộn tròn trong một tấm chăn rách nát, ngủ vạ vật giữa ban ngày để quên đi cái rét và cả cái đói hành hạ. Dọc con phố của khách sạn nơi tôi ở, có hàng chục người sống cảnh màn trời chiếu đất, mà khi đi qua, không ít du khách phải bịt mũi vì những mùi khó chịu. Một bạn trong đoàn phải kêu lên: “Chưa ở đâu tôi thấy có sự đối lập giàu nghèo rõ rệt đến thế này”.

Những tòa nhà chọc trời, những chiếc xe hơi bóng bẩy, những trung tâm mua sắm rộn ràng và những người nghèo khổ sống bên lề đường, bụi bặm, hôi hám khiến cho tôi hình dung về Sao Paulo như một thành phố có hai khuôn mặt. John Malathronas, tác giả một cuốn sách khá nổi tiếng viết về Brazil, ghi nhận chênh lệch giàu nghèo ở Sao Paulo là 32 lần, nhiều hơn bất kỳ nơi nào trên thế giới. Lẽ dĩ nhiên, ở bất cứ nơi nào cũng có sự tồn tại song hành của hai thế giới giàu và nghèo, nhưng chưa ở đâu tôi thấy cái sự thật chua xót ấy hiển hiện rõ ràng đến thế như ở Sao Paulo. Để giải quyết vấn đề này, không thể chỉ trong ngày một ngày hai, nhưng rõ ràng đây là điều quan trọng cần phải được tính đến nếu Sao Paulo muốn thực sự trở thành một đô thị văn minh và hiện đại.

Vẻ đẹp trong sự đa dạng

Sự ngột ngạt trên đường phố vì mật độ xe hơi dày đặc, những lần tắc đường dài hàng tiếng, sự có mặt của những người vô gia cư ở khắp nơi khiến cho tôi, trong lúc ban đầu, không khỏi thất vọng về Sao Paulo. Thế nhưng, người bạn đường nhẹ nhàng bảo: “Đó là những vấn đề mà bất kỳ đô thị lớn nào đang phát triển cũng gặp phải. Sao Paulo, ẩn bên trong nó còn nhiều điều để khám phá hơn nữa”. Và bạn tôi đã không nhầm.

Ngày đầu tiên của tôi ở xứ sở Samba (một tên gọi khác của thành phố) cũng là ngày diễn ra Lễ hội Virdara Cultura. Trong 24 giờ liên tiếp (từ 6 giờ chiều ngày thứ Bảy đến 6 giờ chiều ngày Chủ Nhật), cả thành phố dường như không nghỉ. Các chương trình văn hóa nghệ thuật, trình diễn, ca nhạc diễn ra ở mọi nơi, và hoàn toàn miễn phí. Ở các địa điểm biểu diễn, khán giả, đặc biệt là thanh niên đứng xem đông nghịt.

Hòa vào trong dòng người đông đúc, chúng tôi mới cảm nhận được hết sự sôi động của thành phố. Chẳng thế mà nhạc sĩ Billy Blanco trong bản nhạc “Sinfonia Paulistana” đã đặt cho Sao Paulo cái tên “Thành phố đang chuyển động” (City-in-the-Hurry). Các lễ hội văn hóa, du lịch diễn suốt cả năm ở thành phố này, có thể kể tới tuần lễ thời trang vào tháng Giêng, lễ hội tóc vào tháng Tư, lễ hội múa và âm nhạc truyền thống Revelando vào tháng Chín hay Tuần lễ Black Consciousness với các đặc trưng của văn hoá gốc Phi vào tháng Mười Một.

Đi trên mỗi đường phố của Sao Paulo, điều thú vị là bạn sẽ không có cảm giác mình là người nước ngoài, bởi lẽ trên mỗi con đường ở đây có sự hiện diện của mọi người từ khắp nơi trên thế giới. Không khó để nhận ra những ảnh hưởng của kiến trúc Italia trong một số công trình lớn của thành phố, còn ở khu vực quận Liberdate có một cổng chào lớn được xây dựng theo lối kiến trúc Nhật Bản, đây cũng là khu vực tập trung rất đông người gốc Nhật Bản sinh sống.

Sự đa dạng của dân cư cũng giải thích cho sự phong phú trong ẩm thực của Sao Paulo, từ các cửa hàng đồ Âu, đồ Thái hay các món ăn đặc trưng của một số nước Ả Rập.

Theo thống kê của Sở Du lịch, trên khắp Sao Paulo, có tới 15.000 quán bar và 12.500 nhà hàng với hàng nghìn món ăn các loại. Một ngày Chủ Nhật điển hình với người dân Sao Paulo, thường được gọi là người Paulistanos, bao giờ cũng kết thúc với một chiếc pizza. Chính vì thế mà trung bình mỗi phút có tới 720 chiếc pizza được ra lò ở thành phố này.

Càng có thời gian lưu lại Sao Paulo lâu hơn, tôi càng nhận ra những khía cạnh khác nhau của thành phố. Đúng như lời thị trưởng Sao Paulo từng giới thiệu: “Sao Paulo sẽ làm bạn ngạc nhiên”!

An toàn ở Sao Paulo

Nếu google các thông tin tìm hiểu về Sao Paulo, bạn sẽ nhận thấy một số cảnh báo: “Sao Paulo là nơi tập trung rất đông tội phạm”, “hãy cẩn thận với nạn móc túi ở thành phố đông đúc này…”. Tính an toàn trở thành một trong những băn khoăn hàng đầu của tôi trước chuyến đi. Vì thế, bất cứ khi nào trên đường phố, tôi cũng phải nắm chặt máy ảnh trong tay và khư khư chiếc túi của mình trước ngực.

Thế nhưng có lẽ là may mắn với tôi khi cả chuyến đi thay vì phải đối mặt với nạn móc túi, tôi nhận được rất nhiều sự giúp đỡ. Đó là một bác nhạc sĩ tận tình xách giúp tôi hành lý từ bến tàu điện ngầm về khách sạn, là hai anh cảnh sát lấy xe đưa tôi đi khi tôi hỏi thăm tìm đường tới một nhà thờ cổ. Ngày cuối cùng trước khi rời Sao Paulo, trên đường phố bất ngờ tôi bị một người đàn ông đập vào vai từ phía sau. Tôi sợ hãi ngỡ mình bị giật túi nên cắm đầu chuẩn bị chạy. Ngờ đâu, ông nhắc tôi đánh rơi… một bông hoa hồng! (Tôi nhận được bông hoa trong một trò quảng cáo).

Đấy là một kỷ niệm đẹp về sự an toàn ở Sao Paulo mà tôi sẽ còn nhớ mãi.

Trên rất nhiều tạp chí quảng bá về du lịch của Sao Paulo, người ta hay đưa ra khẩu hiệu: “Sao Paulo - ở thêm một ngày nữa” (Stay another day). Và thay vì một ngày, tôi đã ở Sao Paulo thêm ba ngày. Những cảm xúc mà Sao Paulo mang đến cho du khách thường được so sánh với hương vị của một ly rượu mạnh, mà một khi đã có dịp thưởng thức, cái men nồng say của nó rất dễ cuốn chặt lấy hồn người. Và bởi vì như những người Paulistanos thường nói: “Ở Sao Paulo - không bao giờ là đủ”!!!

Khi về nhà tôi sẽ rất nhớ thành phố này. Nhớ một chiều đi dạo thanh bình trên con phố nhỏ mang nhiều nét kiến trúc cổ kính của châu Âu, hay cảm giác náo nhiệt tôi từng gặp ở châu Phi. Nhưng trên hết, tôi nhớ Sao Paulo với vẻ đẹp của bản thân thành phố: Vẻ đẹp của sự đa dạng!