Chương 5

Tối hôm ấy, Tân đi la cà với Vũ đến khuya và định ngủ lại nhà Vũ. Lúc hai người trở về thì ngõ hẻm đã yên tĩnh như tờ. Dưới ánh đèn đường vàng vọt, bóng hai người soi lặng lẽ trên lối đi lồi lõm, khúc khuỷu. Chìa khóa cửa phòng, Vũ thường vẫn giấu dưới đáy chậu hoa sứt mẻ đặt ở đầu hiên nhà. Hắn nói:

– Cậu đi rồi thì đến lượt Bích. Bích vẫn thường hay lại đây làm cơm ăn chung với tớ. “Elle” có những sở thích thật là kỳ cục. Chém thiên hạ trong những bữa được mời đi ăn tiệm một cách rất hoang phí, nhưng khi ở lại đây thì lại chỉ thích ăn cà pháo với rau muống luộc.

Nói rồi Vũ cười và tiếp theo:

– Mà mình cũng chỉ có cà với rau luộc để thù tiếp người yêu mà thôi.

Lúc Vũ bật ngọn đèn trong phòng lên, Tân thấy khung cảnh vẫn như ngày xưa không có gì đổi khác. Trên vách gỗ la liệt những bức vẽ chưa lồng vào khuôn. Đồ đạc được dẹp hết vào mé sát tường để nhường chỗ cho những hộp màu, giá vẽ, khung vải vả những cây cọ vứt la liệt dưới mặt đất. Ở giữa nhà, Tân chú ý nhất đến một bức tranh đang vẽ giở giang. Đó là một bức họa bán thân của một thiếu nữ thật đẹp với đôi mắt thông minh, dịu dàng mà Tân có cảm giác phảng phất giống cặp mắt của Thúy. Chàng tiến lại ngắm nghía rồi hỏi:

– Bích đây phải không?

Vũ vừa lúi húi nhóm cái bếp cồn vừa trả lời:

– Ừ! Bức họa kéo dài hơn một tháng mà chưa hoàn thành. Bích thì lại muốn không bao giờ nó được hoàn thành cả…

– Vì sao vậy?

– Vì cô nàng muốn quãng thời gian này kéo dài bất tận. Elle cho rằng đấy là quãng thời gian elle cảm thấy hạnh phúc nhất.

Ngừng một giây, Vũ tiếp:

– Mỗi lần Bích đến là nàng nói chuyện huyên huyên và đùa như ngụy. Thành ra chẳng họa được bao nhiêu.

Tân mỉm cười:

– Anh chị có vẻ hạnh phúc dữ. Có lẽ vì thế mà cậu đâm ra sáng tác chậm đi phải không?

Vũ gật đầu:

– Đúng đấy! Tớ có sẵn nhiều đề tài rất hay mà nhiều khi không dám động bút. Hình ảnh của Bích choán quá nhiều chỗ trong óc của mình mất rồi.

Tân chép miệng:

– Thế là cậu đang bắt đầu chui vào tròng, dù cho là một cái tròng rất êm ái đi nữa.

Vũ vội vàng nói:

– Nhưng cậu đừng có lo. Đó cũng là một cách mình tạm nghỉ sau một thời gian vùi đầu vào công việc. Tớ biết tớ lắm mà.

Tân không đáp chỉ nhún vai tỏ ý không tin lời của bạn. Chàng lại mắc áo móc ở túi Vũ ra một điếu thuốc lá rồi châm lửa, nằm ngả lên giường nhả khỏi lơ mơ. Một lát im lặng, chợt Vũ hỏi:

– Còn về phần cậu thì sao?

Tân mỉm cười chua chát:

– Chả sao hết. Mà đừng có hỏi vặn vẹo. Hãy để cho tôi hai chữ bình an. Lúc này là lúc tôi thấy xuống dốc tinh thần nhất. Không thấy tin tưởng gì và cũng chẳng thấy mong mỏi về một cái gì cả.

– Cậu vẫn tới dạy học đằng nhà Thúy đấy chứ?

– Vẫn.

– Thế thì quý vị đã tiến bộ đến đâu rồi?

– Chả có quái gì để mà tiến cả.

Vũ kêu lên:

– Thế thì cậu là một thằng ngu! Khối thằng ngấm nghé cái chân précepteur ngon lành ấy của cậu. Thằng Sơn nó nói, giá phải vào tay nó thì nó đã gọi ông bô của Thúy là pa-pa rồi.

Tân nhíu mày:

– Sơn nào ấy nhỉ?

– Thằng Sơn gàn, trước vẫn đi với con Ngọc ấy. Bây giờ thì em đã lấy chồng và cu cậu thấy cuộc đời này toàn là chuyện phi lý. Càng phi lý hơn nữa là người yêu của cậu lại đi lấy một gã Phi Luật Tân và cả hai đã cùng tếch về xứ. Đến phút cuối cùng nó mới lõ mõ đi mượn cái bản đồ để xác định cho rõ ràng xem Phi Luật Tân là cái xứ khỉ ho cò gáy nào, nằm ở vùng nào trên thế giới.

Tân rích lên cười:

– Cái thằng cù lần! Thế mà khi nói chuyện, nó cứ mang sách vở ra trích dẫn để hù dọa những thằng nhát vía.

Vừa khi ấy thì cánh cửa bật mở và Bích lộng lẫy bước vào. Vũ nhảy bổ ra cửa đón, rồi hai người hôn nhau chí chạp ở ngay ngoài ngưỡng cửa. Phải chờ lâu, Tân sốt ruột nói:

– Thôi nào, giới thiệu đi đã chứ.

Vũ mỉm cười quay lại và dẫn Bích đi vào giữa phòng. Bích còn đẹp và duyên dáng hơn là hình họa ở trong tranh. Nước da nàng trắng ngần, hai mắt to và đen láy, cặp môi thoa son đỏ mọng. Nàng bận một chiếc áo dài mầu đỏ tía và đeo trên ngực một sợi dây chuyền gắn những hạt sáng lấp lánh. Vũ nói:

– Xin long trọng giới thiệu với ông bạn vàng, đây là khách yêu tranh của tôi. Chẳng những nàng yêu tranh mà còn yêu luôn cả cái thằng vẽ tranh nữa. Còn đây là thằng bạn văn sĩ gàn dở, quê mùa, lú lẫn. Em đừng có đọc tác phẩm của nó mà mắc bệnh gàn lây.

Bích cười ròn rã:

– Anh đừng tin lời nói của anh Vũ. Tôi xin cải chính ngay là tôi không phải là khách yêu tranh. Ngựợc lại, tôi còn rất ghét hội họa nữa là khác.

Tân tiếp ngay:

– Thế thì tôi cũng vậy. Tôi không phải là văn sĩ và vì thế tôi không có một tác phẩm nào ra hồn để ra mắt quốc dân đồng bào cả.

Bích nói:

– Vậy thì anh Vũ thật là đoảng. Anh giới thiệu mà hóa ra chẳng giới thiệu gì cả.

Vũ cười:

– Thôi thôi. Các cụ biết nhau từ khuya rồi. Tôi đã kể với Tân về Bích, lại cũng kể với Bích về Tân rất nhiều, mà lại kể toàn sự tốt, che giấu sự xấu cả. Bắt bẻ mãi, tôi lại nói toạc tính xấu của cả hai người ra bây giờ.

Bích vênh váo:

– Em thách anh đấy!

– Bích ấy hả? Bích hay có cái tật này này.

Nói rồi Vũ ghé vào tai Bích nói nhỏ vài câu. Mặt Bích vụt đỏ bừng lên rồi nàng đấm vào lưng Vũ thùm thụp. Vũ vừa tránh vừa hỏi:

– Nào dám thách nữa hay không?

Bích hét lên:

– Thôi đi! Ông mãnh! Em ghét nhất cái tính bậy bạ của anh.

Nói rồi nàng đẩy mạnh Vũ ra và ngồi xuống một cái ghế đối diện với Tân. Nàng hỏi:

– Anh Tân có đói không? Chúng mình có lẽ nên đi ăn một cái gì.

Tân đáp:

– Đói thì không đói, nhưng nếu chị muốn thì chúng tôi xin vâng lời chị.

Bích nói:

– Đi anh Vũ nhé. Em thì em cảm thấy khát khô cổ. Nếu không vội về đây thì em đã đi uống với bọn chúng nó rồi.

Một lát sau, ba người khóa cửa phòng và trở ra phố. Trời về khuya, đường xá vắng ngắt. Thỉnh thoảng mới có một chiếc xe chạy qua, đèn ở đằng sau nhìn đỏ lừ. Bích đi giữa hai người. Tiếng giầy của Tân và Vũ nện xuống mặt đường nghe cồm cộp. Bích nói:

– Đi bộ khuya thế này làm em nhớ đến những ngày ở Hà Nội. Hồi đó tối thứ Bẩy nào Tuấn cũng mời em và anh Bằng đi xem ciné vào buổi tối. Anh Bằng là anh ruột của em. Còn anh Tuấn thì vừa đính hôn với em được hơn ba tuần thì phải động viên. Một năm sau anh ấy tử trận ở Việt Trì. Nếu không mắc tang bà nội thì tụi em đã cưới nhau và bây giờ thì em đã trở thành gái góa rồi.

Vũ nói:

– Thật là kinh khủng khi nghĩ rằng xứ mình đã có chiến tranh kéo dài gần hai mươi năm. Nó như một con quái vật khổng lồ nuốt chửng những lứa tuổi thanh niên trong khi họ chẳng biết một tí gì về những sắp đặt ngay trên số phận của mình, kể cả sự chọn lựa. Mà cứ tình trạng này rồi không biết sẽ còn kéo dài đến bao nhiêu lâu nữa.

Tân nói:

– Chính điều đó khiến mình nhiều khi trở nên ngơ ngác hơn bao giờ hết. Lắm lúc mình đánh rất nhiều dấu hỏi về sự an nhàn, nhởn nhơ của mình ở Thủ Đô, trong khi ngoài trận tuyến đã và đang có biết bao nhiêu người gục ngã. Có lúc mình thấy mình là kẻ kẻ may mắn, lại có lúc mình như có mặc cảm của một tên hèn nhát, chọn chỗ đứng ngoài cuộc. Nhưng nghĩ cho cùng ra thì, trong cuộc chiến tàn khốc này, tuổi trẻ ở cả hai bên đều bị lợi dụng. Cả hai phía đều trưng ra những mỹ-từ để quăng những con tốt vào trận địa dưới sự chỉ huy của những đầu óc chỉ biết nhận chỉ thị ở từ những xứ đẩu đâu. Vậy thì cuối cùng, ở chỗ kết thúc của vấn đề, những kẻ còn sống sót sẽ được đánh giá là những kẻ khôn ngoan hay là hèn nhát đây?

Vũ mỉm cười:

– Kẻ khôn ngoan hơn hết là kẻ không suy luận gì cả. Bởi vì chính cậu, dù đúng hay không đúng, cậu cũng không được quyết được định gì cho chính mình. Đau ở chỗ ấy mà cũng thảnh thơi ở chỗ ấy. Cứ mặc cho cuộc sống buông trôi, muốn đến đâu thì đến. Nghĩ làm gì cho thêm mệt xác.

Tân đáp:

– Lý luận ấy chỉ chấp nhận được vào những lúc mình cảm thấy mệt mỏi và chán chường nhất. Nhưng mình còn trẻ, nhất là cái tuổi trẻ ấy lại được nung nấu trong cái lò cừ dầu sôi lửa bỏng của tình hình đất nước này.

Vũ cười:

– Thì đấy! Cậu cứ việc hăng hái, xông xáo vào đi. Cái cánh cửa của lò cừ lúc nào chả sẵn sàng rộng mở để đón cậu như đón một con tôm rất anh hùng trên chảo rán.

Bích chợt bật lên cười khanh khách:

– Em thấy cả hai anh cùng là một thứ đại gàn. Trời khuya thơ mộng thế này, tội gì mà lý luận lẩm cẩm những chuyện không đâu. Thà để cho cái tâm của mình lắng xuống rồi quay về với những hình ảnh ngày xưa để sống lại với dĩ vãng còn thú hơn nhiều.

Tân mỉm cười:

– Phải rồi… Chị Bích thế mà khôn. Những kỷ niệm ngày xưa còn tồn tại trong trí nhớ hình như bao giờ cũng thoải mái, êm đềm. Người ta thường nói trẻ thì sống với tương lai, già mới quay về dĩ vãng. Thế mà tại sao lũ chúng mình lại cứ thiết tha quay trở lại với những ngày xưa êm đềm nhỉ? Chẳng lẽ cả lũ đã già nua hết rồi hay sao? Chẳng trách được đã có một tay nhà văn nào đó viết rằng: thế hệ chúng ta bây giờ đều là những tâm hồn già ở trong một thể xác trẻ là đúng.

Vũ đáp:

– Tôi biết có một trường hợp tự tử rất là chua xót và cũng đáng gọi là khôi hài. Một cô rất đẹp đã học qua hai phần tú tài, hiện không yêu ai, mà cũng chẳng vì thất tình, đời sống cũng không gặp một điều gì bi phẫn. Vậy mà cô ta đi tìm cái chết. Một người bạn thân nhất tiết lộ lại rằng: Nó không còn tìm thấy ý nghĩa của bất cứ một công việc gì đang làm, như vậy nó cho rằng thà chọn lấy cái chết để còn giành được một phần lợi cuối cùng là sự tiếc nuối của mọi người chung quanh. Suy nghĩ như thế thì có kinh không!

Bích phá lên cười:

– Thế thì cô ấy điên rồi! Trên đời này chẳng có ai dại dột đánh đổi cả mạng sống của mình để lấy những tình cảm nhất thời như vậy cả.

Tân nói:

– Phải ghi nhận rằng đó là một hiện tượng kỳ quặc trong rất nhiều hiện tượng kỳ quặc khác đang xẩy ra đầy rẫy của cái thời buổi bây giờ. Nhưng chưa chắc là họ đã điên khùng đâu. Họ chỉ cảm thấy bất lực trong đời sống khi mà con người không thể tự định đoạt được lấy chính số phận của mình. Tương lai đang phơi phới với đầy những toan tính rực rỡ, thì đùng một cái bị đẩy ra mặt trận để nhắm bắn thằng bộ đội bên kia, mà cái số phận của nó cũng chẳng khác gì mình, giống như những con cua bị ném vào một rọ để hùng hổ xông vào đâm chém đồng bọn. Sao mà cái số phận của cả cái dân tộc mình nó đen đúa đến như vậy nhỉ. Nhiều lúc tôi tự hỏi, rồi các lớp đàn em của mình, rồi lớp sau nữa sẽ ra sao nhỉ khi cuộc chiến này cứ kéo dài vì những động cơ thúc đẩy ở tận đâu đâu.

Vũ ngắt:

– Quân mình tiến ra mặt trận là để tự vệ trước bọn xâm lăng miền Bắc. Mình có chính nghĩa chứ!

– Nhưng đám bộ đội khi tiến vào miền Nam, họ cũng tự cho mình là có chính nghĩa khi đem xả thân mình để chống quân Mỹ xâm lược. Không lợi dụng chiêu bài chống xâm lược thì làm sao nhóm lãnh đạo miền Bắc động viên được tầng tầng lớp lớp thanh niên nam nữ tiến vào miền Nam.

Bích chen vào:

– Thế thì chỉ có chết hết cả hai bên!

Tân thở dài:

– Đó là thảm kịch. Đó là đại họa cho cả dân chúng ở cả hai miền nếu khí giới ngoại viện cứ tiếp tục đổ vào cái xứ sở này như một cái kho không đáy. Cho đến lúc mấy thằng lãnh tụ mắt xanh, mắt vàng trên thế giới gặp nhau ở đâu đó vừa bắt tay vừa uống rượu và xì xồ với nhau: Thôi chúng mình huề! Bao giờ tới lúc đó thì chưa biết, nhưng nó sẽ phải xẩy ra.

Bích thở dài:

– Lúc đó ra sao thì Bích không biết, nhưng ngay bây giờ thì Bích thấy đói rồi. Chúng mình đã đi xa con đường đến hiệu ăn rồi. Em kêu taxi nhé.

Một lát sau, ba người vào một quán hàng lộ thiên ở trong Chợ Lớn. Trời trong mát. Gió hơi lành lạnh lùa trên những khóm lá. Đêm về khuya, khách hàng chỉ còn lác đác.Vài cặp ngồi thủ thỉ ở những bàn kê trong góc tối. Mấy người bồi bàn chuyển những chồng bát bẩn từ ngoài vào trong nhà bằng những cái sọt lớn. Một đứa trẻ lê cái chổi quèn quẹt lùa những đống rác bẩn ra vệ đường. Ở phía xa lắm, tiếng súng trận ầm ì vọng về từng quãng, từng quãng đều đặn.

Bích ngồi đối điện với Tân. Khuôn mặt nàng quay về phía đèn sáng. Bây giờ Tân mới có dịp nhìn kỹ vẻ đẹp lồ lộ của nàng với đôi má bầu bĩnh, cặp môi ướt mọng lúc nào cũng như muốn nhếch lên một nụ cười hồn nhiên và tinh nghịch. Đôi mắt nàng long lanh sáng dưới vầng trán phẳng. Tân nhớ đến đôi mắt của Thúy và giọng nói trong trẻo của nàng. Chàng tự nhủ ” Mình yêu Thúy thật rồi. Những thật là viển vông hết chỗ nói”. Bất giác, Tân đập mạnh cái ly xuống mặt bàn, cau mặt lại để những ý nghĩ ấy khỏi dẫn dắt tình cảm của mình đi quá xa. Bích hỏi:

– Anh Tân làm sao thế?

Tân mỉm cười ngượng nghịu. Chàng định tìm một câu đáp chống chế nhưng nghĩ không ra. Điều ấy khiến cử chỉ của Tân càng thêm lúng túng. May sao, Vũ đã nói với Bích:

– Em cứ ngồi yên như vậy nhé.

Bích hỏi:

– Làm gì vậy?

– Để anh ghi nhớ cái thế ngồi đẹp nhất của Bích. Hoài của, tiếc là anh không mang giá vẽ đi theo.

Bích phá lên cười:

– Có mà điên! Anh tưởng tất cả bàn dân thiên hạ này đều say mê hội họa như anh sao. Bằng chứng là anh có mang giá vẽ đến thì người ta cũng xua anh như xua tà. Khiếp, họa sĩ gì mà lúc nào cũng lôi thôi lếch thếch. Mà bây giờ cũng gần một giờ sáng rồi chứ ít sao.

Giọng Bích vừa chấm dứt thì vừa vặn có tiếng sắt rền rĩ của cánh cửa nghiến trên bánh lăn. Mấy người bồi bàn đang đi thu dọn những chiếc ghế trống đem ghếch lên mặt bàn. Cả căn phòng rộng thênh thang lúc này chỉ còn lại bộ ba Vũ, Tân và Bích. Vũ móc túi trả tiền rồi đứng dậy. Chàng nhìn Bích:

– Hôm nay Bích về ngủ đằng anh chứ?

Bích hỏi:

– Nhưng còn anh Tân?

Tân đáp ngay:

– Thôi! Để cho ông bà tâm sự với nhau trọn vẹn. Tôi thích nhất là được ngồi một mình trên kè đá nhìn ra mặt sông lúc nửa đêm về sáng. Khi đó mình thấy rõ mình hơn bao giờ hết.

Vũ nhìn Tân một giây rồi mỉm cười:

– Đứa nào thích cái gì thì cứ việc làm cái đó. Nó thích gàn dở như vậy thì nó mới là văn sĩ. Còn mình thì có điên mới theo nó ra ngồi hóng lạnh ở bờ sông. Về ru cho nhau ngủ còn sung sướng gấp nghìn lần. Phải không Bích?

Bích không đáp vì nàng đang bận giơ tay lên vẫy một cái taxi đang chạy tới. Tân nhường lối cho hai người lên xe. Chiếc xe ngừng một chút rồi lại chạy vụt đi. Tân nhìn. Theo ánh đèn đỏ lừ nhỏ dần mãi xuống tận cuối phố.

Sau đó, chàng đi ra ngoài kè đá bờ sông ngồi nghe sóng vỗ vào mạn bờ và cuối cùng ngủ gục trên một chiếc ghế đá khuất nẻo trong góc một công viên giữa thành phố.