← Quay lại trang sách

Chương 9

Những ngày sau đó, Tân nằm lì ở nhà viết liên miên. Vào ngày nắng, cái nóng thiêu đốt hầm hập hắt từ mái lá xuống làm căn buồng của chàng trở thành một cái nồi rang. Vào ngày mưa, nước mưa chẩy qua khe dột làm giường phản ướt nhẹp lung tung. Tuy nhiên, Tân cũng vẫn kiên nhẫn ngồi bó gối trên chiếc ghế gỗ để cắm cụi viết lách. Chàng chỉ rời cái bàn giấy thô sơ ấy một ngày hai buổi vào lúc đi ăn cơm bụi ở đầu phố, hay một đôi lúc quá mệt mỏi, Tân phải đi tìm một ly cà phê thật đặc để uống vào cho tỉnh táo. Tân hy vọng sẽ hoàn thành tác phẩm cùng một lúc với phòng tranh của Vũ khai mạc. Nhưng dù có viết xong, Tân cũng biết rằng mình mới chỉ hoàn thành được một nửa chặng đường. Còn việc đem in được nó thành sách mới là điều nan giải, ra ngoài khả năng sẵn có của chàng. Tuy vậy, Tân cũng hết lòng hy vọng vào mấy nhà xuất bản lớn ở Thủ Đô. Một đôi lần gặp một vài tay quản lý của những cơ sở đó, sau khi nghe Tân ngỏ lời đề nghị xuất bản tác phẩm sắp hoàn tất của chàng, họ đều nhanh nhẩu:

– Cứ tiếp tục đi. Viết mới là khó chứ in ra là chuyện dễ mà!

Lời hứa hẹn có thể là hão huyền đó ít ra cũng đem lại cho Tân đôi chút niềm tin và chàng cảm thấy mình hăng hái hơn lên.

Vào một nửa đêm về sáng, Tân bỗng bị dựng choàng dậy trong tiếng la hét om xòm xen lẫn với tiếng tát nước ì-ũm. Cơn mưa đổ xuống từ chập tối đã khiến nước ngập vào lòng nhà là làm rềnh lên đủ thứ. Ở bên cạnh vách, Cúc cũng đã thức đậy và thắp lên ngọn đèn dầu lạc. Trên mái lá, nước mưa vẫn đang tiếp tục đổ xuống sầm sập. Có tiếng Nhớn, gã thầy bói trẻ nói vọng sang:

– Cô Cúc thức dậy rồi đó hả?

Cúc không đáp, nhưng nói bâng quơ:

– Cái ông trời mắc dịch! Mưa gì mưa hoài.

– Bên ấy dột chưa?

– Chưa!

Nhớn cười khành khạch:

– Ớ ờ …thế thì ở bên này đã ti tỉ như đầm đái đêm.

Cúc la lên:

– Ý trời ôi! Nè! Coi chừng đấy, lụt tới gầm giường rồi đó.

Nhớn bò nhỏm dậy. Có tiếng giát giường của gã kêu cót két rồi hình như gã đang dạng chân khoắng xuống nước. Một lát gã nói:

– Ui! Mấp mé rồi nè, mấp mé thiệt rồi nè. Cô mà không nói trước, tôi không kịp đề phòng, coi chừng lát nữa dám trôi cả mình sang bên đó ấy chứ.

Cúc bật lên:

– Xí! Trôi được cái cục thịt đó thì cũng còn lâu.

Nhớn giả bộ ngây ngô:

– Ủa! Cô nói cục thịt nào cơ?

Cúc đấm lên vách gỗ thùm thụp:

– Cục thịt nhăn nhăn nhở nhở như đít lở nhà khó chớ còn đứa nào vào đấy nữa hở, đồ mắc dịch trời đánh không chết.

Gã thầy bói thích chí rích lên cười. Có tiếng mụ phó Diễn ở gian bên cất lên chu chéo:

– Này thôi đi các ông, các bà. Vách đã mục năm đời, mười đời rồi đấy. Thừa cơm rửng mỡ chửa!

Cúc tức tối nằm vật xuống giường. Những ngón tay của nàng gãi lên bụng nghe sồn sột. Mưa vẫn sầm sập đổ xuống. Tiếng nước quạt lên mái lá trong tiếng gió thổi táp đi làm chao lên từng loạt, từng loạt. Mọi người đều có cảm giác như cái giường của mình đang rung rinh. Một lát, gã thầy bỏi lại nói một mình:

– Ớ ờ. Úng thủy rồi nè!

Cúc xoay người, lắng tai nghe. Dưới nệm chiếu, nàng cũng bắt đầu như thấy đang có nước ngấm vào. Rồi lại có tiếng của Nhớn la to hơn ” Lụt! Lụt!”.

Bây giờ thì gã đã ngồi hẳn dậy, lục xục tại chỗ nằm để giũ tung mấy lớp chiếu đang bị nước tràn vào. Có tiếng giát nứa nghiến vào nhau cọt kẹt, tiếng mền mùng và quần áo rũ tung lên nghe lụp bụp. Một lát sau, Nhớn lại lên tiếng:

– Nguy rồi cô Cúc ơi. Cung cách này thì sáng mai mình đến thối mông mất thôi. Cho tôi qua bển được không?

– Bên này cũng lụt bỏ mẹ lên rồi đây, thôi đừng có ám quẻ!

Nhớn ngán ngẩm:

– Đêm đông mưa gió thế này mà nằm suông cả hai thì ngu thật.

Rồi gã cất tiếng hát:

Đêm trường đã quá canh Ba

Trời mưa sầm sập, em ra đón lời:

Xin chàng chớm gót vào chơi

Để em trải chiếu mình ngồi chiếu chung….

Ui giời oi, người ta “tình” thế ấy chớ!

Cúc giễu:

– Thế thì sao không lấy vợ đi?

– Lấy ai, ai lấy, bây giờ lấy ai?

– Thì cả đám tụi nó đấy, tui làm mối cho. Con Múi đó, ưng không?

– Ý, thôi chả thèm! Tôi biết nó rồi.

– Biết làm sao?

– Nhẽo thấy mẹ.

Cúc bật lên cười:.

– Xí! Cái đồ nghèo mà ham.

Câu chuyện giữa hai người làm Tân tỉnh hẳn ngủ. Chàng nhỏm dậy châm một que diêm đốt thuốc lá hút. Cúc nghe tiếng động bèn ngó sang:

– Chưa ngủ hả, anh Tân? Bên ấy có lụt không?

Tân đáp:

– Cũng vậy cả. Sắp phải trèo lên bàn rồi.

Cúc thì thào:

– Qua bên đây đi. Ở đây tha hồ mà ngủ khoèo tới sáng...

Cúc không chờ Tân trả lời, vừa nói nàng vừa tháo rời mảnh gỗ ngăn hai vách và thò hẳn cánh tay qua. Nàng đụng phải thân mình của Tân lúc đó đang dựa vào vách ván. Tân thấy bàn tay của nàng quờ quạng trên cổ và bả vai chàng. Trong bóng tối lờ nhờ, cánh tay của Cúc nom trắng nhễ nhại và tròn lẳn như một khúc giò lụa. Phải chăng chính vì ý tưởng chợt so sánh ấy mà Tân cứ ngồi yên lặng để cho Cúc tự tiện mò mẫm dươi lớp áo sơ mi đang ướt đẫm mồ hôi của mình. Một thời gian dài im lặng sau đó, bỗng Tân ném điếu thuốc xuống làn nước đen ngòm và nắm lấy cổ tay tròn lẳn của Cúc bóp nhẹ. Cúc bèn kéo hẳn mình Tân qua khung cửa gỗ. Tân nghe thấy hơi thở của nàng nóng hổi ở bên tai. Nàng nói với chàng rất nũng nịu như chưa bao giờ Tân được nghe thấy:

– Anh!…Anh!…

Ngọn đèn bên buồng Cúc bỗng phụt tắt. Tân thấy rõ ràng mình đang phó mặc cho thân thể ngụp lặn vào cả một không gian mênh mông toàn bóng tối…

****

Sáng hôm sau, Cúc tỉnh dậy trong tiếng bì bõm của lũ trẻ. Tân đã trở về buồng bên từ lúc nào. Nàng nhỏm dậy ngó ra ngoài. Những tia nắng vàng tươi đang le lói trên các mái lá ẩm sũng. Trong lòng ngõ, nước cống rềnh lên và ứ nghẹn lại như một lòng sông đục ngầu. Các lối đi chìm khuất dưới làn nước. Nước tràn lên thềm đắt, nước ùa qua bực cửa, nước dâng lên mấp mé mặt giường. Từ phía ngoài, bọn trẻ túa ra hò hét ầm ĩ. Chúng nó mình trần như rộng, từng đứa, từng đứa tồng ngồng chạy tới chạy lui làm tung lên những dòng nước trắng xoá.

Ở gian bên cạnh, Nhớn cũng đã trở dậy ngồi hút thuốc lào xòng xọc. Khói thuốc xanh lơ lùa qua kẽ vách tỏa sang căn buồng nhỏ hẹp của Cúc. Cúc hỏi:

– Chưa ra chợ sao, bác Nhớn?

Nhớn đáp:

– Cũng sắp rồi đây. Nhưng coi mòi nước chưa rút hết phải không?

Cúc nhìn xuống làn nước váng bẩn, ngầu bọt xoáy lờ lững dưới chân giường, rồi đáp:

– Còn lâu. Cống nghẽn mà!

Nhớn bật lên cười:

– Có cống đếch đâu mà nghẽn. Cứ cái điệu này mà ông ấy tháo cho một bụng nữa thì có là cứ cởi truồng ra chợ.

Nói rồi gã lịch kịch thu xếp đồ nghề và lội xuống nước bì bõm. Cúc nói vọng sang:

– Coi chừng đó nghe, cha nội! Nước tới ngang bực cửa rồi đó.

Nhớn không đáp, nhăn miệng ra cười, cặp kính đen của gã hếch lên, cái cầm vêu vao đưa ra đằng trước. Gã khoắng tía lia cái gậy xuống mặt nước rồi lò dò từng bước đi ra ngõ. Đầu gã đội lệch lạc chiếc khăn xếp, tà áo thâm xoắn lại nhét vào cạp quần. Hai ống chân của gã thò ra, khẳng khiu và nhằng nhịt lông lá. Vừa đi gã vừa thận trọng hướng mặt về chỗ có tiếng cười của lũ trẻ, và cười cầu tài:

– Ớ ờ…Vui nhỉ. Các quan coi chừng cho nhà cháu qua tí đã nhe.

Bọn trẻ đáp lại lời gã bằng những cái đập mạnh cả bàn chân xuống mặt nước làm bùn bắn lên tung toé. Nhớn giật bắn mình, lùi lại và hét lên:

– Cha tiên sư bố con nhà mất dậy. Ông mà túm được thì ông bóp cho thọt cả hai bên.

Lũ trẻ chọc được Nhớn nổi giận thì khoái chí tử, thi nhau vỗ tay cười trong khi gã thầy bói vừa lầu bầu chửi tiếp vừa mò mẫm theo lòng cống đi về lối chợ.

Nhưng chỉ được một lát thì Nhớn lại quay trở về. Cơn mưa báo hại ảnh hưởng lớn lao đến nghề nghiệp của gã. Mái lều mà gã vẫn ngồi hàng ngày, sau trận mưa đêm hôm qua đã bị tốc tung cả nóc lên, bên trong thì võng đầy nước, chiếc ghế gỗ của gã đã bị cuốn tuột ra khỏi vách lá, và bị thiên hạ lấy luôn đem làm cầu để trèo qua chỗ lội. Thấy gã trở lại, Cúc ngạc nhiên:

– Ủa! Sao về sớm vậy kìa, bác Nhớn?

Nhớn lầu bầu:

– Đói đến nơi rồi, cô Cúc ơi! Có mà phát rồ phát dại thì mới có đứa lội nước vào lều đứng coi bói.

Lời nói ấy khiến Cúc cũng vụt thấy tai họa đó chẳng phải riêng gì của gã. Từ ngoài lộ vào chỗ Cúc ở, phải đi bộ ít ra là vài trăm thước. Vài trăm thước lội sâu dưới dòng nước đục ngầu, đen quạch để mua lấy mươi lăm phút vui thú chắc cũng chả có ma dại nào chịu làm. Trong khi ấy bầu trời tuy le lói nắng nhưng những đám mây vẫn đe đọa một cơn mưa buổi chiều. Và quả nhiên đến quá trưa thì mây lại vần vũ, thỉnh thoảng lại độp xuống một cơn mưa làm tim của Cúc cứ thắt lại. Nàng rít lên đành đạch:

– Nước đâu mà đổ xuống lắm vậy ông Trời ơi! Thế này thì chết cha con người ta rồi chớ còn gì nữa.

Nhớn đang nằm khểnh vê ghét ở đùi, bèn nói vọng sang:

– Sửa soạn mà treo mõm hết cả lên, cô Cúc ơi! Còn là lâu mới hết mưa.

Cúc ngồi im một lát rồi chợt vùng lên, lội nước, xà sang bên nhà Nhớn giả lả:

– Bói giùm một quẻ đi vậy. Cho đỡ cơn sầu!

Nhớn nhe răng cười khúc khích:

– Ớ ờ… Bây giờ lại tin cả thần thánh nữa cơ à?

Cúc dẩu mồm lên:

– Chứ sao! Gì thì gì, ông trời cũng phải có mắt chớ!

Nhớn hớn hở:

-Vậy thì trèo lên đây. Ấy, nhẹ thôi không sập bố nó trõng của người ta. Gớm cái thân sao mà bồ tượng thế! Rồi tối thì nhớ đến nhà con đó, nghe bà!

Cúc không đáp, leo phắt lên trõng ngồi, dùng cái mền của gã lau khô hai bàn chân vừa ướt vừa nhếch nháp bùn. Gã hỏi:

– Tâm có thành không đấy mà đòi coi bói?

– Thành quá ấy chớ sao không.

– Nói dối thánh vật ạ!

– Phải rồi. Đứa nào nói dối thì trời đánh thánh vật.

Nhớn nhăn ra cười:

– Nói vậy thôi chứ, thánh mà vật nổi được cô thì cũng còn toát sê cấu.

Cúc với lấy cái quạt đập lên đầu gã chan chát làm gã chúi hẳn người đi. Cái trõng bị hai người xô đẩy, vang lên tiếng kêu cọt kẹt. Gã vội vàng nói:

– Thôi nhá. Phải lịch sự tử tế thì Ngài mới về, chớ gấu quá Ngài quở ạ.

Nói rồi gã thò lay vào cái tráp sơn then lấy ra ba đồng chinh và một cái đĩa. Một tay gã nâng lên ngang mày, một tay gã gõ cành cạch đồng tiền lên mặt đĩa. Cúc hỏi:

– Ủa, không thắp hương hả?

Nhớn dẫy nẩy:

– Hương khói gì, thôi đừng có vẽ sự. Đây bói ủng hộ mà!

Cúc không chịu:

– Bói mà không có hương thì thánh nào độ cho bác. Thôi đi, đã ủng hộ thì ủng hộ cho chót.

Nhớn lùa đại bàn tay lên ngực Cúc vừa xoa vừa nói:

– Mình muốn thì cái miệng leo lẻo, thế mà ngày hôm qua người ta yêu cầu ủng hộ một quắn lại cứ làm cao!

Cúc phũ phàng gạt tay gã ra ngoài rồi lẳng lặng tự ý châm ba nén hương trao cho gã. Chợt gã giẫy nẩy lên:

– Ý trời đất ơi! Làm gì mà cô vén tay áo xô đốt nhà táng giấy như thế vậy. Châm một nén thôi chứ. Hơn chục bạc thẻ hương của nhà con đấy bà ạ!

Một lát, mặt Nhớn nghiêm lại. Ga xá ba hồi rồi lẩm nhẩm khấn khứa. Khấn xong, gã hỏi:

– Tên họ là gì ‘?

– Cúc! Nguyễn-thị-Cúc.

– Bao nhiêu tuổi?

– Dạ, hăm bốn.

– Hăm bốn là tuổi Hợi. Đẻ giờ gì?

– Dạ cũng giờ Hợi.

– Ớ ờ, tuổi Hợi, giờ Hợi là con lợn nằm chuồng vào ban đêm. No kếnh bụng ra rồi đấy nhá. Chồng chưa?

– Chưa?

– Mấy con?

Cúc rít lên:

– Mắc dịch nhà thầy lắm nữa. Đã bảo chưa chồng mà lại còn hỏi mấy con.

Nhớn vẫn giữ vẻ mặt nghiêm trang. Gã tiếp tục khấn rì rầm rồi lại hỏi:

– Bây giờ cô muốn coi về gì nào?

– Dạ. Tuốt luốt hết.

– Vậy gia đạo trước nhé.

– Dạ.

Nhớn vớ lấy ống thuốc lào, rít một điếu, lơ mơ nhả khói rồi một lát mới nói:

– Cứ như quẻ này thì đường gia đạo của cô xấu lắm. Nếu không mồ côi bố mẹ thì cũng phải sống xa nhau, chứ ắt là không thể ở cùng một nhà được. Sát phụ, sát mẫu mà!

– Đúng đấy!

– Mà cô thì đã suýt chết rồi đó nhe.

Cúc ngạc nhiên nhìn Nhớn:

– Giỏi lắm. Chịu thầy!

Nhớn đắc ý, chiêu một ngụm nước nữa rồi mới lại nói tiếp:

– Còn về đường chồng con thì long đong đây. Tiếng là vượng cửa, vượng nhà, kẻ ra người vô tấp nập, ấy thế mà tấm lòng thì vẫn cô đơn, lạnh lẽo. Mỗi khi trái nắng trở trời đố có ma nào nó bén mảng đến hỏi thăm lấy một câu.

Giọng của Cúc cứ mỗi lúc một tin tưởng:

– Đúng thiệt là đúng.

Nhớn đắc ý nói tiếp:

-Ấy thế nhưng cũng phải trừ cái thằng hàng xóm làm thầy bói mù, nó vưỡn quan tâm tới cô cả ngày lẫn đêm đó.

Cúc đấm lên lưng gã thùm thụp:

– Khí gió cái nhà bác này! Bói thì ra bói chớ, cứ ỡm ờ, Thánh vật cho chết!

Nhớn tủm tỉm cười rồi lại làm nghiêm, nói tiếp:

– Mà cái số cô là tiền bần, hậu phú. Bây giờ thì khổ thật đấy, nhưng sau này thì sướng phải biết, bằng lên tiên.

Mặt Cúc tươi lên:

– Thiệt vậy sao? Chắc hôn?

Nhớn trợn mắt:

– Thiệt chứ sao không. Chắc chứ sao không chắc! Đây là Thánh nói chớ bộ tôi nói à. Nè, rõ ràng quẻ ứng lên nè:

Bao năm lận đận lao lung

Mưa gió bão bùng sẽ có bận qua.

Thong dong có cửa có nhà.

Một chồng, một vợ, một tòa chín con.

Cúc kêu lên:

– Úi! Tới chín con lận! Làm gì mà đẻ lắm thế??

– Thì cô đi mà hỏi Thánh ấy chớ, phận tui, làm sao tui biết!

– Rồi chồng tôi sau này làm gì, bác có đoán được không?

Nhớn tiếp:

– Đoán được chớ! Này nhé:

Tay cờ tay kiếm hiên ngang,

Con đường vinh hiển thênh thang thấy rồi!

Người này chức phận đến chỉ huy ấy chứ chẳng phải tay mơ đâu. Phi quan hai, quan ba thì cũng phải quan một! Quan một thì là cái chắc.

Cúc trầm ngâm suy nghĩ đến cái tương lai huy hoàng do Nhớn vừa vẽ ra, mặt mày có tươi rói lên, nhưng rồi một lát nàng lại buông một tiếng thở dài:

– Ôi, chuyện tương lai, Thánh dậy thì cũng biết vậy. Nhưng cứ cung cách như bây giờ, thì cứ nghĩ đến cũng thối ruột thối gan.

Nhớn an ủi:

– Chả sợ gì đâu. Số cô là số con thiềm thừ vọng nguyệt. Trăng bây giờ có khuyết thì rồi mai sẽ lại tròn, ứng vào cái cảnh tiền hết thì rồi tiền sẽ lại có. Chung thân phong lưu đấy. Tuổi Hợi, sinh giờ Hợi, con lợn no kếnh rồi mới đi nằm chuồng, thế là tốt số dách rồi, không tin thì cứ đập mẹ nó tráp của thằng Nhớn này đi.

Cúc thở dài một lần nữa, rồi ngó qua ngưỡng cửa phía bên ngoài, có những gian nhà thấp lụp sụp như bị đè trĩu xuống bởi những giọt nước mưa ẩm sũng. Trời u ám. Từng vầng mây đen lảng vảng bao phủ. Gió im phăng phắc làm bầu không khí thêm oi nồng. Làn nước đục ngầu trong lòng ngõ vẫn còn ngập đầy, bất động.

Bỗng Cúc nom thấy một gã đàn ông đang xách giầy lụi hụi lội bì bõm đi vào. Mặt Cúc vụt tươi lên. Nàng nhận ra gã là một người khách quen thuộc. Như một cái máy, Cúc quên cả Nhớn trước mặt, bò nhỏm dậy và rú lên cười:

– Chu choa! “Anh” đấy hả? Coi kìa, tội chưa! Thương nhau mấy núi cũng trèo. Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua. Vô đây uống nước với em đi anh ơi.

Gã đàn ông la lối:

– Ôi cha! Cái ngõ gì mà thấy ghê. Đi chơi bời mà bằng đi đánh giặc trong rừng sâu. Lần tới thì khỏi đó đa.

Cúc cười toe toét:

– Thì vậy mới là thương nhau chớ. Vô đây em kì cọ cho. Tội cưng quá, cưng ơi.

Vừa nói, Cúc vừa véo vào đùi Nhớn một cái đau điếng rồi nhẩy tọt ra ngoài. Nhớn tuy bị đau tê tái cả người nhưng gã cũng cố mỉm cười nói theo:

– Thấy chưa! Đã bảo số cô mình là số thiềm thừ vọng nguyệt mà! Cứ hết đến đâu là tự khắc có tới đó! Đã thấy tài quỉ cốc của mỗ gia chưa!

Cúc khẽ quay đầu lại nguýt Nhớn một cái rồi vui vẻ lội ra đón gã đàn ông mới tới. Nhìn vào mé trong, thấy nước vẫn còn mấp mé chân giường, gã nhăn mặt lại:

– Khiếp, nước còn rềnh lên thế kia thì còn làm ăn gì!

Cúc gắt yêu:

– Đã ướt lên tới giường đâu mà kêu ca. Chăn chiếu còn khô rang à.

– Thôi để mai đi.

Cúc chộp ngay lấy cánh tay gã kéo mạnh:

– Mai mốt gì! Gặp nhau được phút nào hay phút ấy. Đi khơi khơi ngoài phố, biết xe nó cán cho lúc nào. Thế là hết gặp.

– Ui, em đừng rủa anh như thế chớ!

– Ai mà nỡ rủa anh kia chớ. Mà điều quý cái thời gian thì nói chơi vậy thôi. Với lại anh lái xe tải, thằng nào cán vô anh thì nó chỉ có chết trước.

Gã đàn ông ngán ngẩm:

– Hết lái xe tải rồi em ơi! Con mẹ nó, xe thì chuyên chở thịt mà nó cứ tống hàng lậu vô bắt mình chở. Anh không chịu, nó đuổi liền, rồi sang xe cho thằng khác.

Cúc giọng thương cảm:

– Anh làm thế là phải. Chở hàng lậu, lớ quớ có ngày vô Chí Hòa ăn cá mắm.

Gã đàn ông reo lên, vui vẻ:

– Đấy! Chỉ có em là con người hiểu biết. Vậy mà con vợ anh nó hổng chịu, nó còn cứ lèo nhèo mãi, nói anh là đồ ngu mới để mất chỗ làm. Anh táng cho nó mấy cái bạt tai rồi bỏ đi tìm em để giải cơn sầu đây.

Cúc chợt nhìn gã, nghi ngờ:

– Thất nghiệp rồi, còn tiền đó chớ?

Gã đàn ông cười ha hả, vỗ vào túi quần đồm độp:

– Khỏi lo! Khỏi lo! Anh còn dư xăng để mời em một chầu cháo lòng nữa kìa!

Cúc vui vẻ:

– Thế thì còn gì bằng nữa hả cưng. Trời mưa thế này, yêu đương nhau xong, đi làm một tô cháo lòng tiết canh thì sướng bằng lên tiên!

Hai người ríu rít kéo nhau bước qua ngưỡng cửa nhà Cúc. Lúc Cúc kéo soạt cái màn hoa che kín quanh cái giường, nàng định nói với Nhớn một câu: ” Tổ cha đứa nào dòm sang đó nghe”, nhưng chợt nhớ ra là gã thầy bói đã mù, nên nàng chỉ mỉm cười riêng một mình.