Chương 6 Tiếng thét bi thảm trong ánh lửa
Không tồn tại sự ngẫu nhiên, những ngẫu nhiên bất ngờ nhất cũng đều là tất nhiên.
− Albert Einstein −
1Một đêm không có ánh trăng, đèn đường như chỉ để trang trí cho phố xá. Ánh sáng yếu ớt không thế chiếu vào tận sâu con ngõ nhỏ tối om. Nguyễn Thiên nhìn đồng hồ, kim đồng hồ phản quang đang chỉ về con số một. Đã sắp 1 giờ sáng. Tan làm, cả người vốn đã vô cùng rệu rã, đi vào con ngõ nhỏ này càng khiến Nguyễn Thiên cảm thấy bức bối hơn.
Nếu trước đây đoạn đường này có thể gọi là ngõ thì giờ đây thực sự đã biến thành hẻm.
Từ đầu năm nay, chính quyền thành phố Anh bắt đầu tiến hành quy hoạch công trình xây dựng quy mô lớn xung quanh khu vực trung tâm thành phố. Những khu vực không thuộc vùng trung tâm đều bắt đầu bị phá dỡ và cải tạo công trình trên diện rộng. Thị trấn Đồng Tam cũng nằm trong danh sách công trình cần cải tạo xây dựng, chỉ có điều do vấn đề vị trí địa lý nên đến giờ vẫn chưa bắt đầu khởi công. Nhưng hạng mục cải tạo vừa công bố thì chẳng khác nào đánh tín hiệu kiếm tiền cho tất cả người dân sống ở thị trấn Đồng Tam. Vì muốn kiếm được khoản tiền đền bù giải phóng mặt bằng nhiều hơn mà suốt mấy ngày nay trung tâm thị trấn bỗng nhiên mọc lên rất nhiều công trình kiến trúc lớn bé khác nhau.
Không có bộ phận quản lý giám sát, vì muốn kiếm được nhiều lợi ích hơn nên người dân thị trấn Đồng Tam đua nhau lấn hè lấn đường để xây nhà. Con đường vốn đã chẳng rộng rãi gì, giờ ngày càng trở nên chật chội hơn.
Đi trong con ngõ chật hẹp, tâm tình bức bối càng tăng thêm một chút khiến tâm trạng khó chịu đang đè nặng trong lòng Nguyễn Thiên như muốn bung ra thành tiếng hét giận dữ. Đương nhiên cũng bởi hiện giờ tâm lý của anh ta đang mất thăng bằng, tuy được bố để lại cho một ngôi nhà tầng nho nhỏ nhưng diện tích có hạn, lại không thể mở rộng ra bốn phía. Anh ta cũng không dám mạo hiểm chồng thêm tầng trên tầng thượng, thế là đành trơ mắt nhìn mấy chục ngàn tệ cứ thế tan biến thành mây khói.
Càng nghĩ càng buồn bực, Nguyễn Thiên cắm cúi bước đi, chợt anh ta thoáng ngửi thấy mùi cháy khét. Nguyễn Thiên nghĩ chưa biết chừng là lửa giận trong lòng đang thiêu đốt lục phủ ngũ tạng chính mình.
Về đến nhà, không buồn tắm rửa, Nguyễn Thiên nằm ngửa trên giường. Cửa sổ cuối giường mở toang, đập vào mắt anh ta, ở phía đối diện chính là nhà của Nguyễn Hồng Lợi, tòa biệt thự của hàng xóm cách nhà anh ta hai căn mái bằng. Nguyễn Hồng Lợi là tay giàu có, kết hôn những hai lần, có bốn đứa con và trọng điểm là anh ta vô cùng lắm tiền.
Nguyễn Thiên làm việc trong nhà máy nuôi trồng, anh ta rất hối hận vì mình không có con mắt nhìn xa trông rộng và lá gan dám nghĩ dám làm như Nguyễn Hồng Lợi. Năm đó Nguyễn Hồng Lợi mở tiệm cầm đồ, tuy mấy năm đầu làm ăn rất vất vả, nhưng không rõ vì sao mấy năm trở lại đây tài lộc cứ chảy về ào ào. Thành quả trực tiếp nhất, ai ai cũng nhìn thấy chính là Nguyễn Hồng Lợi đập căn nhà nhỏ cũ nát trước đây đi, rồi xây lên một căn biệt thự siêu sang vào năm kia.
Cách hai căn nhà, Nguyễn Thiên nhìn tòa biệt thự ở phía xa, ngói biếc tường xanh, cột xà chạm trổ, mái ngói cong cong, trông vô cùng nguy nga, đồ sộ. Khu vườn phía sau được bao quanh bởi bức tường ốp gạch xanh cao hơn hai mét, diện tích rộng như sân bóng rổ.
Thế đâu phải chỉ là tòa biệt thự, mà rõ ràng chẳng khác nào cung điện.
Người trong thị trấn đều nói tòa nhà này đã xây được ba năm, đồ gia dụng và trang hoàng bên trong đều làm bằng gỗ thịt, trị giá lên đến hai, ba triệu tệ. Phen này mà phải phá dỡ thì gia chủ hẳn sẽ được đền bù năm, sáu triệu tệ chứ chẳng đùa.
Sao người lắm tiền lại cứ càng ngày càng nhiều tiền hơn nhỉ?
Ánh sáng màu đỏ trong căn biệt thự phía xa nhảy nhót trước mắt, Nguyễn Thiên thầm nghĩ sao muộn thế này rồi mà nhà đó vẫn chưa ngủ, không rõ còn làm trò gì. Có thể cuộc sống sinh hoạt của dân lắm tiền khác với dân thường. Chí ít là dân lao động phổ thông như anh ta thì không thể hiểu nổi.
Mải nghĩ miên man, tư duy dần trở nên mơ hồ, giữa lúc nửa tỉnh nửa mơ dường như Nguyễn Thiên nghe thấy có người đang kêu cứu. Nghe hướng phát ra tiếng kêu cứu thì có lẽ là từ nhà Nguyễn Hồng Lợi, mà nghe giọng kêu cứu thì có lẽ là tiếng hét của vợ Nguyễn Hồng Lợi.
Mình sao thế này? Thấy người ta lắm tiền lại mong nhà người ta xảy ra chuyện? Thậm chí còn nằm mơ nhà người ta gặp chuyện đen đủi nữa chứ! Suy nghĩ này không tốt chút nào! Nguyên Thiên nghĩ vậy trong lúc tư duy còn đang mơ hồ.
Nhưng tiếng kêu cứu càng lúc càng rõ hơn, càng chân thực hơn, Nguyễn Thiên lập tức tỉnh như sáo.
Phóng mắt ra xa, anh ta thấy tòa biệt thự đang chìm trong biển khói mù mịt.
Tiếng kêu cứu không phải ở trong mơ.
Nguyễn Thiên nhảy phắt xuống giường, cầm điện thoại di động, bấm gọi cảnh sát cơ động, rồi chạy xuống đường, gõ cửa từng nhà hàng xóm, gọi mọi người dậy cứu hỏa.
Mười mấy hộ hàng xóm bê chậu nước, xô nước đến nhà Nguyễn Hồng Lợi, nhưng phát hiện không biết nên bắt đầu cứu hỏa như thế nào.
Khu vườn sau biệt thự có tường bao quanh rất cao, căn bản không thể nhảy vào được. Tuy cửa trước không có sân vườn nhưng cửa sổ đã bị lửa dữ nuốt chửng, gần như không thấy vị trí cửa sổ ở đâu nữa.
Tiếng kêu cứu vẳng đến từ tầng hai, cửa sổ tầng hai cùng hướng với cửa chính, nhưng vì lắp song cửa chống trộm vô cùng kiên cố cho nên người bên trong không thể thoát ra được. Những luồng khói dày đặc từ cửa sổ tầng hai phun ra cuồn cuộn, hun phía trên cửa sổ thành màu đen kịt. Mấy cánh tay trần thò ra từ làn khói dày, ra sức huơ huơ, nhưng chỉ lát sau tiếng kêu cứu càng lúc càng yếu ớt, kèm theo tiếng ho sặc sụa.
Khoảng ba phút sau khi gọi điện thoại báo cảnh sát thì mấy người lính cứu hoả mang thiết bị phun bột khô dập lửa chạy đến, họ hét lên: “Xe cứu hoả không vào được trong ngõ. Lửa lớn quá, thiết bị dập lửa cầm tay không ăn thua gì.”
“Nhanh! Nhanh! Khẩn cấp gọi hệ thống cấp nước từ xa!” Một viên trung úy hét lên.
Mấy người lính cứu hỏa nhờ nguồn nước của nhà dân, bắt đầu dùng máy bơm điện cơ hút nước lên. Nhưng vì dùng nước của nhà dân nên áp lực nước có hạn, công tác dập lửa trở nên vô cùng khó khăn.
Lửa càng cháy càng dữ dội, hàng xóm bị khói hun, người nào người nấy chạy thục mạng khỏi khu vực hoả hoạn, chỉ còn lại vài người lính cứu hoả vẫn đang chiến đấu đến cùng với thần lửa. Một lát sau, xe cứu hỏa cấp nước từ xa đã đến, mấy ống nước dài dẫn những vòi nước khổng lồ phun về phía đám lửa.
Tuy thế lửa nhanh chóng bị khống chế nhưng từ lâu trong nhà không còn vọng ra tiếng kêu cứu nữa. Những cánh tay trần buông thõng trên song cửa chống trộm, không hề động đậy.
“Hỏng rồi, chắc chắn người trong nhà đều tiêu rồi.”
Hàng xóm bàn tán ồn ào.
“Thảm quá, cả nhà năm người đều...”
“Trang hoàng lộng lẫy thế kia, tôi đã đoán ngay kiểu gì cũng xảy ra chuyện.”
“Đúng thế chứ còn gì nữa, toàn là gỗ, dính lửa một cái là bén cháy ngay.”
“Xe cứu hỏa vẫn chưa đến.”
“Xe cứu hỏa không vào được cũng không thể trách chúng ta, phải trách loại xe đó to quá.”
“Ở các nước khác người ta đã dùng máy bay trực thăng dập lửa từ lâu rồi.”
“Các bác đừng bàn tán nửa, Ban Quản lý giám sát cứu hỏa sẽ chịu trách nhiệm về việc này.” Viên trung úy vừa giúp các chiến sĩ thu ống nước vừa nói, “Có điều không ai ngờ chỉ trong mấy ngày mà một ngõ phố đang rộng rãi lại trở thành thế này.”
“Hơ, anh nói thế là ý gì? Chúng tôi xây nhà của chúng tôi, đội cứu hoả các anh quản thế nào được?” Một người dân kích động quát lên.
“Đúng thế! Nếu không xây thêm nhà liệu các anh có đảm bảo cứu được toàn bộ thành viên gia đình nhà anh Lợi ra không?” Một người dân khác nói đế vào.
Viên trung úy xua tay, không trả lời, nhảy lên xe cứu hoả.
Trường đồn công an khu vực đang cố gắng ổn định trật tự trị an, ngăn đám đông hừng hực khí thế đang vây quanh, anh nói: “Việc giám sát và quản lý phòng cháy chữa cháy là trách nhiệm của đồn công an chúng tôi, lần này chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm đến cùng, thế đã được chưa? Nếu các anh em cứu hoả chúng tôi không hành động mau lẹ thì e là không chỉ tòa biệt thự kia bị lửa thiêu rụi đâu.”
Đám đông nhìn bố cục xây dựng liền kề, nhà nọ sát vách nhà kia, lòng thầm nghĩ trưởng đồn công an không hề nói sai. Tuy sức gió vào mùa xuân không lớn lắm nhưng nếu không kịp thời khống chế ngọn lửa thì không khéo lại “cháy thành vạ lây”.
“Mọi người nhìn đi, gió đêm nay khá lớn.” Trưởng đồn mở điện thoại di động ra cho mọi người xem tình hình thời tiết, “Chỉ cần lửa lan rộng ra mà xe cứu hoa vẫn không vào được bên trong ngõ thì hậu quả thật khôn lường. Mà hậu quả để lại lúc này cũng đủ bi thảm rồi.”
Một lát sau, những cảnh sát dân sự lúc trước bất chấp nguy hiểm chạy vào ngôi nhà đang sụp đổ đế xác nhận tình hình hiện trường, giờ hổn hển chạy ra khỏi ngôi nhà chỉ còn trơ khung đang tỏa khói mù mịt, đồn trưởng vội vàng chạy đến hỏi thăm tình hình.
“Trước mắt xem ra trong nhà có năm người, tất cả đều đã chết.” Viên cảnh sát dân sự xua tay, vẻ mặt nghiêm trọng, “Mọi thứ trong nhà đều cháy sạch sẽ.”
“Vụ cháy này lớn quá, mau báo lên Công anh thành phố.” Đồn trưởng thẫn thờ thốt lên.
Từ thành phố Vân Thái trở về, Hàn Lượng dường như đã kiệt sức, chúng tôi dặn dò cậu ta nghỉ ngơi hai ngày, còn chúng tôi vội vàng đến văn phòng đội cảnh sát hình sự thành phố Long Phiên ngay sáng hôm sau để tham gia vào cuộc họp phân tích tình hình vụ án mà tổ chuyên án triệu tập vào mỗi buổi sáng.
Không khí trong hội trường rất căng thẳng.
Hai vụ đã xác định là án mạng, cùng một vụ đang nghi ngờ là án mạng. Với một tỉnh thành cả năm chỉ xảy ra mấy chục vụ án mạng thì tỉ lệ số lượng vụ án chưa giải quyết như vậy là khá cao. Giám đốc Công an thành phố Triệu Kỳ Quốc phải gánh trách nhiệm lớn lao và áp lực nặng nề, nên anh là người đứng ngồi không yên nhất trong các thành viên tổ chuyên án.
“Không có manh mối gì sao?” Giám đốc Triệu cố gắng kiềm chế lửa giận trong lòng.
Đội trưởng đội điều tra lắc đầu: “Mấy vụ án này đều giống nhau, đã điều tra tất cả các quan hệ mâu thuẫn xã hội nhưng hoàn toàn không có đối tượng nghi ngờ gây án. Ừm, nói thẳng ra là quỹ tích hành động của cả ba nạn nhân này đều rất mờ mịt, thậm chí còn không thể điều tra rõ mục đích họ đến hiện trường để làm gì.”
“Thông tin thì sao? Điều tra mạng thì sao?” Giám đốc Triệu hỏi.
Nhóm trưởng phụ trách về thông tin và điều tra mạng đều lắc đầu.
“Tóm lại những gì cần điều tra đều đã điều tra rồi nhưng không có bất kỳ manh mối nào.” Một viên cảnh sát điều tra nói.
“Tôi thấy xử lý từng vụ án riêng lẻ có lẽ không phải cách hay, hay là chúng ta điều tra theo phương pháp ghép án?” Tôi xen lời.
“Nhưng muốn ghép án thì phải có căn cứ chứ!” Một viên cảnh sát điều tra phản đối cách làm của tôi.
“Sao không có căn cứ?” Tôi nói, “Ba nạn nhân này đều bị động vật cắn xé mà, điểm chung này rất rõ ràng.”
“Lấy điểm này làm căn cứ e rằng không ổn.” Viên cảnh sát nói, “Anh xem, Tô Thi bị đánh ngất rồi vô tình trượt xuống sân của trung tâm nuôi thú hoang. Điều này không có vấn đề gì chứ? Và lại hung thủ còn đuổi theo Tô Thi, chứng tỏ Tô Thi bị ngã xuống sân trung tâm nuôi thú hoang sau khi bị đánh chỉ là tình huống ngẫu nhiên, chạy ngược lên dốc núi là hành vi chạy trốn của bản thân cô ta, có vẻ không giống hung thủ có động cơ cố tình đẩy cô ta xuống đó cho chó cắn.”
“Đúng thế!” Một viên cảnh sát điều tra khác lên tiếng, “Vụ án Lạc Thiên Nhất càng chẳng có gì để nói, anh ta chui vào chuồng cọp lúc vẫn còn sống, mà không hề kêu cứu. Chúng tôi điều tra đến giờ và cá nhân tôi cảm thấy khả năng đây chính là hành vi chủ động lớn hơn là hành vi bị động. Lưu Tam Hảo đúng là bị sát hại nhưng vứt thi thể xuống cống chỉ là hành vi giấu xác, có lẽ hung thủ muốn kéo dài thời gian bị cảnh sát phát hiện ra thi thể, chứ không phải cố ý vứt xác xuống đó cho chuột cống cắn xé.”
“Nếu chỉ là hành vi giấu xác thì không cần thiết phải lột trần quần áo của nạn nhân, mà còn để quần áo ở trong container bắt mắt như thế.” Tôi thấy hai vụ trước khó mà phản bác được nên tập trung phản bác về động cơ vụ án Lưu Tam Hảo.
“Quần áo không thu hút người ta báo cảnh sát, nhưng thi thể thì có. Hung thủ làm vậy là đã đạt được mục đích kéo thời gian phát hiện ra vụ án.” Viên cảnh sát điều tra giải thích. Nói thật tôi không có cách nào phản bác lại cách giải thích này.
“Và lại mấy vụ án này có rất nhiều điểm không giống nhau.” Viên cảnh sát nói tiếp, “Việc lựa chọn đối tượng sát hại cũng không giống nhau. Ba người chết có giới tính không đồng nhất, độ tuổi không đồng nhất, bối cảnh xã hội, tính cách, khu vực sinh sống cũng không đồng nhất, hoàn toàn không theo một quy luật nào cả. Không những thế phương thức gây án cũng khác. Tô Thi bị thương vì gạch đập vào gáy, sau đó trượt ngã xuống sườn núi mà chết. Lạc Thiên Nhất chết vì vết thương không phải do con người gây ra. Còn Lưu Tam Hảo lại chết vì bị vật nhọn đâm.”
“Nhưng thời gian gây án đều là vào buổi tối.” Tôi vẫn không nản lòng.
“Về điểm này thì e rằng không thể lấy làm căn cứ, vì 80% nghi phạm đều thực hiện các vụ án vào buổi tối.” Lần này đến phiên Giám đốc Triệu lên tiếng, “Nếu quả thật không tìm ra mối liên hệ tiềm tàng giữa ba nạn nhân thì rất có khả năng chính yếu tố ngẫu nhiên đã tạo ra tình trạng hiện tại. Đương nhiên rồi, cũng còn bởi chúng ta quá quan tâm đến những chi tiết này của vụ án khiến chúng ta sa đà vào việc giải mã các hiện tượng của nó.”
“Đúng thế!” Đại Bảo giật gấu áo tôi, nói nhỏ, “Trong quá trình làm việc thực tiễn, chúng tôi cũng gặp không ít thi thể bị động vật phá hỏng.”
Tôi lườm Đại Bảo, thầm nghĩ thằng cha này đúng là gió chiều nào ngả theo chiều đó. Lần trước từ Vân Thái trở về, chúng tôi đều thống nhất ý kiến với nhau rằng ba vụ án này chắc chắn có mối quan hệ tiềm ẩn, chẳng qua chúng ta chưa phát hiện ra mối quan hệ ấy là gì mà thôi. Nào ngờ anh ta lại bị người khác thuyết phục nhanh thế.
“Các cậu dám khẳng định giữa ba nạn nhân này không có bất kỳ quan hệ mâu thuẫn xã hội nào?” Giám đốc Triệu lại hỏi.
“Chắc chắn là vậy!” Viên cảnh sát đáp, “Chúng tôi chia thành ba nhóm, mấy ngày nay đều lần mò các mối quan hệ xã hội đủ kiểu của ba nạn nhân, cũng nghĩ hết cách tìm ra điểm chung trong cuộc sống của ba nạn nhân này. Người ta thường nói về một quy luật gọi là lý luận sáu chặng phân cách, ý muốn nói chỉ cần thông qua nhiều nhất sáu người là bạn có thể biết về bất kỳ ai trên thế giới. Tôi thậm chí còn thử khảo chứng lý luận này, tuy không thể nghiên cứu thấu đáo nhưng chúng tôi cũng nghĩ hết mọi cách mà vẫn không phát hiện ra bất kỳ điểm chung nào giữa ba người này. Có điều điểm này cũng dễ hiểu thôi, một người là cán bộ quản lý cao cấp, một người là viên chức bình thường và một người là lưu manh thất nghiệp, họ hoàn toàn thuộc về ba giai tầng khác nhau mà.”
“Ba nạn nhân, có người là đàn ông, có người là đàn bà, không có dấu hiệu xâm hại tình dục nên không phải giết người vì vấn đề liên quan đến tình dục. Hiện trường không phát hiện tài sản bị mất mát nên rõ ràng cũng không phái giết người cướp của. Hai điểm này có thể khẳng định.” Giám đốc Triệu nói, “Nếu là giết người do hung thủ mắc bệnh tâm thần thì không thể bày mưu tính kế chu toàn đến mức không lọt được giọt nước thế này. Còn về khả năng giết người do bộc phát thì xét về mặt thời gian và địa điểm đều thấy không giống lắm. Vậy thì động cơ còn sót lại là hung thủ giết người chỉ vì muốn giết người. Nếu chỉ vì muốn giết người mà ba nạn nhân này lại không có vùng giao thoa trực tiếp về quan hệ xã hội, không có điểm nào giống nhau vậy thì khả năng không tồn tại mối liên quan giữa ba vụ án này là rất cao.”
Tôi nhắm mắt thật chặt, cố hết mức tránh để những tiếng bàn bạc ồn ào ở hội trường làm nhiễu loạn tư duy của mình. Tôi gắng sức điều chỉnh lại lối tư duy, nhưng không thu hoạch được gì, ngược lại câu nói khi nãy của viên cảnh sát điều tra lại gợi mở cho tôi một ý tưởng.
Mắt tôi bừng sáng, vội nói: “Cả ba nạn nhân đều không rõ lý do mà đi một mình đến nơi hoang vắng như thế. Động cơ bị sát hại của cả ba nạn nhân này đều không thể giải thích rõ ràng. Những điều này chẳng phải chính là căn cứ vững chắc nhất để ghép án sao?”
“Việc này...” Có thể Giám đốc Triệu cảm thấy tôi nói có lý nên bắt đầu do dự.
“Vẫn chưa có bằng chứng chứng tỏ Lạc Thiên Nhất bị sát hại.” Một viên cảnh sát đính chính.
“Những vụ án liên hoàn khó phá giải nhất thường là những vụ án không rõ động cơ, chẳng phải vậy sao?” Tôi mượn gió bẻ măng.
“Anh nói đúng, nhưng nếu là chuỗi án liên hoàn thì chắc chắn phải có quy luật và có điểm chung lặp lại.” Giám đốc Triệu nhận định.
“Có thể ba vụ án này tồn tại mối quan hệ tiềm ẩn, chẳng qua chúng ta chưa phát hiện ra thôi.” Tôi nói.
“Không thể có chuyện đó! Tôi đã nói rồi, giữa ba người này tuyệt đối không có bất kỳ điểm chung nào về mặt xã hội.” Viên cảnh sát điều tra khẳng định chắc chắn như chém đinh chặt sắt.
Tôi nói: “Tôi rất tán đồng với quan điểm của Giám đốc Triệu. Nếu ba nạn nhân này không có bất kỳ vùng giao thoa về quan hệ xã hội, cũng không có điểm chung nào, vậy thì khả năng đây là ba vụ án độc lập rất cao. Đúng vậy đấy! Nhưng theo tình hình điều tra bước đầu thì chúng ta chỉ không phát hiện thấy vùng giao thoa xã hội giữa ba nạn nhân này, chứ chưa đi sâu điều tra xem ba nạn nhân này có tồn tại điểm chung nào không.”
“Thực ra chúng tôi đã đi sâu điều tra rồi.” Viên cảnh sát điều tra giở sổ ghi chép, “Chí ít hiện giờ chúng tôi đã tìm hiểu rất rõ ràng về môi trường sống, các mối quan hệ xã hội phía sau ba nạn nhân, nhưng không hề phát hiện điểm nào có thể gọi là điểm chung bề mặt.”
“Tôi cảm thấy chỉ điều tra về môi trường sống và quan hệ xã hội vẫn chưa đủ.” Tôi nói, “Chí ít phải tìm hiểu câu chuyện quá khứ của người chết, từng câu chuyện cuộc sống của họ đều phải tìm hiểu rõ ràng, rồi từ đó tìm ra điểm giống nhau.”
“Việc này không khó.” Ngữ điệu viên cảnh sát điều tra dịu hẳn đi, “Dù sao công tác chủ yếu lúc ban đầu vẫn là coi đây là ba vụ án riêng lẻ, rồi đi tìm manh mối chứng tỏ nạn nhân bị sát hại. Nếu điều chuyển lực lượng để đi sâu điều tra quá khứ của từng nạn nhân thì chỉ mất mấy ngày mà thôi.”
Tôi thấy viên cảnh sát điều tra đã tỏ rõ thái độ thì quay sang nhìn Giám đốc Triệu với ánh mắt đầy mong chờ, mong chờ anh hạ lệnh.
Khi công tác điều tra rơi vào tình thế bế tắc thì bất kỳ lời đề nghị nào về công việc cũng là ý kiến hay.
Giám đốc Triệu nhíu mày suy nghĩ rồi nói: “Nếu chúng ta cứ tiếp tục tiến hành điều tra từng vụ án riêng lẻ thì rõ ràng sẽ bị sa lầy, không thể rút chân lên được. Đề nghị của anh Tần Minh giống như mở ra một con đường tắt. Bất kể thành công hay không thì chúng ta đều phải thử. Từ hôm nay, một nửa lực lượng cảnh sát bắt đầu đi sâu điều tra quá khứ của ba nạn nhân; nửa còn lại tiếp tục điều tra các mối quan hệ xã hội của họ và phát hiện thêm những manh mối mà chúng ta chưa biết.”
Rõ ràng phương hướng điều tra đã có sự chuyển biến.
Tuy Giám đốc Triệu đưa ra phương án an toàn, thận trọng trong việc điều phối lực lượng nhưng dẫu sao một nửa lực lượng cảnh sát đã bắt đầu điều tra theo hướng mới, như thế cũng sẽ mang đến một số tia hy vọng mới.
Tôi cũng không biết vì sao mình lại kiên quyết cho rằng giữa ba vụ án ắt phải tồn tại mối quan hệ nào đó, có khả năng đó chỉ là trực giác. Nhưng trực giác và linh cảm này bắt nguồn từ kinh nghiệm tham gia điều tra biết bao vụ án lớn nhỏ như vụ “Kẻ dọn rác”, “Người sống sót”, “Kẻ nhìn trộm”... Tuy nhiên những vụ án này đều có căn cứ ghép án rất rõ ràng, trong khi ba vụ án hiện nay thì không. Luồng tư duy của tôi bất chợt bị ngắt quãng bởi tiếng chuông điện thoại đổ liên hồi.
“Sáng sớm hôm nay ở thành phố Anh xảy ra vụ hỏa hoạn gây chết người. Các cậu tranh thủ thời gian đến đó đi!” Mệnh lệnh của thầy đã được ban ra.
Căn cứ vào trình tự thụ lý những vụ án hỏa hoạn gây chết người, thì sau khi xảy ra hỏa hoạn, cảnh sát hình sự và đội cứu hoả sẽ kết hợp tác chiến với nhau, xác định rõ ràng tính chất của vụ hỏa hoạn. Nếu đây là vụ án hình sự thì giao lại cho bên cảnh sát hình sự xử lý, còn nếu là tai nạn ngoài ý muốn thì bên phòng cháy chữa cháy chịu trách nhiệm hoàn thiện những công tác còn lại.
Những vụ án phóng hỏa giết người rất ít gặp, thông thường là giết người xong mới thiêu thi thể hoặc tiêu hủy thi thể. Bởi vậy chỉ cần xác minh được nạn nhân bị thiêu cháy trước khi chết hay sau khi chết thì về cơ bản các bác sĩ pháp y đã đại khái xác định được tính chất của vụ án. Đương nhiên cuối cùng vẫn cần đội ngũ cảnh sát kỹ thuật hình sự như bác sĩ pháp y, nhân viên giám định dấu vết... cùng tiến hành khám nghiệm hiện trường và thi thể thật kỹ càng, xem điểm châm lửa ở đâu và nguyên nhân gây ra vụ cháy là gì, thì mới chính thức xác nhận tính chất vụ án.
Trong khi vụ án đột xuất này, căn cứ theo tình hình mà thầy nắm được thì lúc đội cứu hoả đến hiện trường còn nghe thấy nạn nhân kêu cứu, điều đó chứng tỏ đây không phải vụ giết người thiêu xác. Vậy thì khả năng đây là vụ án hình sự sẽ giảm đi rất nhiều.
Có điều là thành viên của tổ khám nghiệm thuộc Sở Công an tỉnh, chúng tôi vẫn phải chạy đến hiện trường ngay lập tức. Nói gì thì nói, vụ cháy lần này khiến năm người bỏ mạng, trong đó có ba đối tượng là trẻ vị thành niên, có thể nói hậu quả để lại vô cùng bi thảm.
2Hàn Lượng mang cặp mắt lờ đờ lái chiếc “xe tải” đến đón chúng tôi, sau đó chạy đến Sở Công an tỉnh thay xe chuyên dụng của tổ khám nghiệm. Đây không phải lần đầu tiên chúng tôi ngồi trên “xe tải” của cậu ta, nhưng cảm giác ngồi trong đó chẳng khác nào đang ngồi trong Đại Quan Viên. Không chỉ vì xe to mà còn vì Hàn Lượng thay đổi nội thất trong xe nom đến lạ mắt, khiến chúng tôi được phen ngạc nhiên chiêm ngưỡng một lượt.
Tuy vụ án đã xảy ra từ sáng sớm hôm qua nhưng chúng tôi cũng không gấp. Thông thường lính cứu hoả sẽ vào trong nhà kiểm tra trước, sau khi xác nhận mọi thứ đều an toàn mới để chúng tôi vào. Bởi vì ngôi nhà đã bị thiêu hủy nghiêm trọng khiến kết cấu ngôi nhà bị hư hỏng nặng, có thể sụp đổ bất cứ lúc nào, nên cảnh sát kỹ thuật hình sự vào trong thực hiện công tác khám nghiệm hiện trường phải đối mặt với nguy hiểm chực chờ.
Về điểm này, chúng tôi luôn cảm thấy vô cùng kính phục tinh thần quả cảm của những người lính cứu hoả. Họ không chỉ là người tiên phong lội ngược dòng tiếp cận nguy hiểm mà còn là người đẩy lùi nguy hiểm ra sau lưng mình.
Vì công tác kiểm tra cần thời gian mà thành phố Anh cách thành phố Long Phiên cũng khá gần nên chắc chắn chúng tôi kịp giờ đến hiện trường hỗ trợ cho đội kỹ thuật hình sự trước khi họ bắt đầu tiến hành khám nghiệm hiện trường và tử thi.
Đã qua giờ cao điểm nên Hàn Lượng phóng xe rất nhanh. Mới hơn 10 giờ trưa, chúng tôi đã đến hiện trường. Hiện trường nằm ở ngoại ô thành phố Anh, thị trấn này khá ít nhân khẩu, nhưng nhà ở lại xây dựng san sát, có điều chất lượng nhà ở đa phần đều rất kém, ngoại trừ tòa biệt thự vừa bị lửa thiêu còn trơ khung vào rạng sáng ngày hôm qua.
Về ngoại quan, tòa biệt thự giờ chỉ còn lại màu xám đen, nhưng khí thế uy nghi của căn nhà hai tầng vẫn phô bày ra đó.
Diện tích mặt bằng của ngôi nhà không hề nhỏ, mỗi tầng chừng 150 mét vuông, cửa nhà hướng bắc, lưng nhà hướng nam, kết cấu bê tông cốt thép, bên trong khung bê tông cốt thép nhồi gạch đỏ. Do tác động của nhiệt độ cao nên lớp sơn quét bên ngoài đã bong tróc hết, trơ khấc lõi tường đan xen màu đen và màu đỏ.
Phía bắc của ngôi nhà là cửa chính, trước cửa chính là khoảng đất trống nho nhỏ, ở đó có chiếc xe ô tô Audi đang đỗ, do chịu tác động của nhiệt độ cao nên phần đầu xe bị thiêu rụi. Phía nam của ngôi nhà là ba mặt tường gạch cao hơn hai mét. Bức tường ở mặt chính nam lắp cổng vườn. Cổng vườn, ổ khóa và tường vườn vẫn nguyên vẹn, không chịu ảnh hưởng của vụ cháy.
Cửa sổ của ngôi nhà đều bị cháy rụi. Cửa trước của tầng một và cửa sổ phòng khách đều sập đổ xuống đất. Song sắt chống trộm phía ngoài khung cửa sổ tuy vẫn ở nguyên vị trí nhưng đã bị cháy hết lớp sơn phủ ngoài. Từ ngoài nhìn vào trong phòng chỉ thấy một màu đen sì sì, hoang tàn, đổ nát, xem ra tất cả đồ gia dụng và trang hoàng đều đã cháy thành tro. Nhìn tình trạng cháy rụi trong phòng có thể tưởng tượng được vụ cháy lúc đó thảm khốc đến mức nào.
Bốn phía mái nhà chỉ còn khung thép trọc lóc thò ra ngoài, trong đầu tôi tưởng tượng ra hình ảnh trước khi bị lửa dữ thiêu rụi, ngôi nhà bề thế, khang trang biết bao, thật chẳng khác nào tòa cung điện nguy nga đứng sừng sững giữa phố thị nghèo nàn, lụp sụp, khiến người ta có cảm giác đúng là “hạc lập kê quần”.
Đội lính cún hỏa đã bắt đầu thu dọn thiết bị và chuẩn bị rút lui, rõ ràng công tác loại trừ nguy hiểm đã hoàn thành, chỉ còn lại vài sĩ quan chịu trách nhiệm điều tra nguyên nhân gây ra hỏa hoạn vẫn đang ra ra vào vào ngôi nhà.
“Kết cấu khung nhà rất kiên cố, không sụp được đâu.” Đại Bảo thở phào.
“Dù thế vẫn phải đội mũ bảo hiểm.” Một viên sĩ quan cứu hoả cầm mũ bảo hiểm phòng cháy đưa cho chúng tôi, bảo chúng tôi đội lên đầu đề phòng bất trắc.
Chúng tôi biết họ làm vậy vì nghĩ đến sự an toàn của chúng tôi, và cũng vì thực hiện nguyên tắc khám nghiệm hiện trường hỏa hoạn, bởi vậy chúng tôi đều ngoan ngoãn cầm lấy và đội lên đầu.
“Sao anh đội cái mũ này vào trông giống quỷ thế?” Trần Thi Vũ chỉ Lâm Đào, cố nén cười.
“À... tại nó hơi to một chút so với đầu tôi.” Lâm Đào ngượng ngùng chỉnh lại phía sau chiếc mũ bảo hiểm.
“Tôi lại thấy đẹp trai đấy chứ!” Trình Tử Nghiên nói khẽ.
“Đừng cười nữa! Đừng cười nữa! Có phóng viên kìa!” Đại Bảo chỉ về phía người cầm máy quay phim đang đứng lẫn trong đám đông, cảnh báo cho chúng tôi.
Nụ cười trên môi Trần Thi Vũ lập tức tắt ngúm, cô cúi đầu nghiêm túc đi bọc giày.
Ở phía xa, đội phó đội cảnh sát hình sự thuộc Công an thành phố Anh tên là Đinh Khắc Minh và bác sĩ Kỳ Mậu Thâm, Trưởng khoa pháp y của thành phố đang cùng nhau bước thấp bước cao từ trong nhà đi ra. Thấy chúng tôi đã đến, họ vội vàng tiến đến bắt tay.
“Các anh đến rồi à?” Trưởng khoa Kỳ Mậu Thâm chào hỏi, “Không biết bao giờ tổng đội mới ra quy định cảnh sát hình sự chúng ta không cần tham gia vào những vụ hỏa hoạn có dấu hiệu tai nạn ngoài ý muốn rõ ràng kiểu này nhỉ?”
“Tổng đội ra quy định rất rõ ràng, chúng ta buộc phải tham gia điều tra tất cả các vụ hoạn.” Đại Bảo nói, “Không tham gia sao được? Đội phòng cháy chữa cháy làm gì có bác sĩ pháp y, hơn nữa ai biết được đó có phải án mạng hay không?”
“Lúc lửa bắt đầu bén cháy, nạn nhân đều còn sống mà.” Trưởng khoa Kỳ nói.
“Người còn sống cũng không thể xác định đó không phải án mạng, có rất nhiều khả năng xảy ra dẫn đến kết quả đó mà.” Tôi nói.
“Cũng phải!” Trưởng khoa Kỳ ngại ngùng gãi đầu.
“Chúng tôi đã nắm được tình hình đại khái rồi, giờ các anh đã kiểm tra và đối chiếu lai lịch của nạn nhân chưa? Còn nữa, có tìm thấy vật liệu trợ cháy tại hiện trường không?” Tôi hỏi đội phó Đinh Khắc Minh.
“Lát nữa vào hiện trường, các anh nhìn là biết ngay.” Đội phó Đinh trả lời, “Gia đình này có năm người, mỗi lần người vợ ra ngoài hoặc người con trai lớn đi học đều dùng xe moped. Hai chiếc xe moped đều dựng ở phòng khách, chắc là sợ bị ăn trộm. Sau khi lửa bén cháy, xăng trong hai chiếc xe này chính là vật liệu trợ cháy.”
“Còn khu vực nào xuất hiện vật liệu trợ cháy sót lại không? Ý tôi là liệu có khả năng ai đó đổ xăng vào nhà qua khe cửa rồi phóng hỏa không?” Tôi hỏi.
“Giờ là xã hội pháp trị rồi, loại tội phạm đó rất hiếm gặp.” Đội phó Đinh cười cười, “Có điều nhìn vào kết quả ban đầu về xét nghiệm thành phần vật liệu dẫn cháy còn sót lại thì chỉ có vụn tàn phía dưới hai chiếc xe moped kia có xăng, những khu vực khác đều không có. Nhưng hai bình xăng này có tác động mang tính quyết định khiến lửa bén cháy nhanh chóng.”
“Quá trình bén cháy không phù hợp với điều kiện về phóng hỏa mà anh nói.” Một sĩ quan phụ trách điều tra nguyên nhân gây hỏa hoạn của đội phòng cháy chữa cháy bước đến và nói, “Căn cứ vào phản ánh của người báo án, lúc 1 giờ sáng anh ta trở về nhà thì ngửi thấy mùi cháy khét. Nhưng lúc ngủ đến hơn 2 giờ mới phát hiện lửa bốc cao và nghe tiếng kêu cứu nên anh ta gọi điện báo cảnh sát. Bởi vậy vụ cháy này không bốc cháy nhanh mà là bén cháy từ từ, chỉ khi bén cháy đến bình xăng của hai chiếc xe moped thì mới bùng cháy, rồi mau chóng lan rộng ra chỗ khác. Vì đồ gia dụng và trang hoàng trong ngôi nhà này đều làm bằng gỗ, thế lửa lại mạnh nên một khi đã bén cháy là không thể khống chế nổi, từ đó tạo ra hậu quả bi thảm.”
“Có vườn rộng thế sao không để xe trong vườn nhỉ?” Đại Bảo hỏi.
“Trong vườn trồng rau, chẳng ăn nhập gì với phong cách của ngôi nhà.” Đội phó Đinh nói, “Bà chủ ngôi nhà này thường ngày ở nhà không có việc gì làm nên trồng rất nhiều loại rau trong vườn. Hướng ra cửa vườn không có đường, phải đi đường vòng rất bất tiện nên gần như không mở cửa vườn. Thường ngày họ vào vườn bằng lối cổng ở hướng bắc.”
“Đã xác nhận lai lịch từng người chưa?” Tôi hỏi.
Trưởng khoa Kỳ gật đầu nói: “Đã lấy mẫu vật trên người năm thi thể, còn lấy cả mẫu máu của bố mẹ chủ nhân ngôi nhà này, thông qua việc xác định quan hệ máu mủ có thể khẳng định năm nạn nhân chính là năm người sống trong ngôi nhà này.”
Tôi nhìn kết quả xét nghiệm nhanh ADN, không cần nghĩ cũng biết năm thi thể đó đã bị lửa thiêu cháy đến biến dạng cỡ nào.
“Đã điều tra bối cảnh của mấy người này chưa?” Tôi hỏi tiếp.
Đội phó Đinh chỉ sang viên cảnh sát điều tra đứng cạnh, yêu cầu viên cảnh sát giới thiệu bối cảnh của nạn nhân cho chúng tôi. Viên cảnh sát giở sổ ghi chép nói: “Chủ nhân của ngôi nhà tên là Nguyễn Hồng Lợi, vốn là nông dân sống trong thị trấn. Tuy nhiên mười tám năm trước anh ta bắt đầu kinh doanh hiệu cầm đồ, năm năm trở lại đây bắt đầu kiếm được siêu lợi nhuận từ công việc kinh doanh này. Căn cứ vào điều tra của chúng tôi, thu nhập hàng năm của anh ta lên tới hàng triệu tệ. Anh ta là người hay khoe khoang, quan hệ xã hội rất phức tạp, nhưng trước mắt vẫn chưa phát hiện ra quan hệ mâu thuẫn nào đặc biệt gay gắt.”
“Ái chà, vợ của triệu phú thu nhập hàng năm lên đến triệu tệ mà ngày ngày chỉ ở nhà trồng rau thôi sao?” Đại Bảo nói.
Viên cảnh sát điều tra gật đầu: “Hàng xóm xung quanh đều phản ánh rằng ấn tượng của họ về vợ của Nguyễn Hồng Lợi khá tốt. Cô ta không những xinh đẹp mà còn khiêm tốn, hòa nhã và chăm chỉ lao động, có thể coi là một phụ nữ nông thôn xuất sắc.”
“Xinh đẹp?” Tôi thắc mắc, “Đã là phụ nữ ba con rồi, hơn nữa con trai lớn còn biết tự đi xe đi học, cô ta bao nhiêu tuổi rồi?”
“Năm nay Nguyễn Hồng Lợi bốn mươi chín tuổi. Mười sáu năm trước, anh ta ly hôn vợ cả tên là Lữ Phương, sau khi ly hôn thì Lữ Phương giành quyền nuôi cô con gái cả tên là Nguyễn Mộng Mộng, hiện giờ đứa bé này vẫn ở cùng Lữ Phương. Căn cứ theo điều tra của chúng tôi thì nguyên nhân vợ chồng họ ly hôn là do Nguyễn Hồng Lợi và Chu Hồng, tức người vợ hiện tại của anh ta, đã có con ngoài giá thú.”
“Điều đó cũng có nghĩa là con trai lớn của Nguyễn Hồng Lợi và Chu Hồng năm nay đã mười lăm tuổi phải không?” Đại Bảo hỏi.
“Đúng vậy!” Viên cảnh sát điều tra đáp, “Cậu con trai cả của Nguyễn Hồng Lợi và Chu Hồng tên là Nguyễn Cường, năm nay mười lăm tuổi, con gái thứ hai tên là Nguyễn Miêu, năm nay ba tuổi, cậu con trai út mới được mười tháng tuổi, vẫn chưa đăng ký vào hộ tịch.”
“Ban quản lý chính sách sinh đẻ kế hoạch không có ý kiến gì à?” Tôi hỏi.
“Họ nộp phạt rồi.” Viên cảnh sát xòe tay ra vẻ không hề gì.
“Độ giãn cách giữa các lần sinh khá đặc biệt nhỉ!” Tôi nhận xét.
“Đúng thế!” Viên cảnh sát gật đầu đồng tình, “Chu Hồng sinh Nguyễn Cường khi cô ta mới hai mươi tuổi, giờ cô ta đã ba mươi lăm tuổi.”
“Thế là bồ nhí đã lên ngôi bà chủ.” Đại Bảo hóm hỉnh.
“Thường ngày Chu Hồng ở nhà nuôi dạy hai con nhỏ, không đi làm, thời gian rảnh rỗi thì trồng rau.” Viên cảnh sát nói, “Căn cứ vào điều tra thì không phát hiện cô ta có quan hệ bất chính bên ngoài, quan hệ xã hội cũng tương đối đơn giản.”
“Thi thể phân tán ở mấy địa điểm sao?” Tôi chỉ vào tầng lầu bị thiêu cháy.
“Không, tất cả đều tập trung ở cạnh cửa sổ phía bắc trên tầng hai. Hai người lớn và Nguyễn Cường đều thò tay ra ngoài song cửa chống trộm.” Viên cảnh sát nói, “Két bảo hiểm chưa bị thiêu cháy vẫn nguyên vẹn ở hiện trường.”
“Tôi hiểu ý anh.” Tôi vừa đi vào hiện trường cùng các thành viên tổ khám nghiệm vừa mỉm cười nói với viên cảnh sát điều tra, “Không có dấu vết cướp của, nạn nhân vẫn còn sống và kêu cứu trước khi ngôi nhà bốc cháy, cho nên các anh cho rằng khả năng đây là vụ hỏa hoạn ngoài ý muốn?”
Viên cảnh sát cười đáp: “Căn cứ vào phản ánh của hàng xóm thì gia đình này có thói quen giặt quần áo xong liền phơi luôn trên xe moped. Nếu đường điện của xe này gặp sự cố rò xăng hay gì đó thì rất dễ bén vào quần áo, sau đó bén ngược sang xe. Bây giờ các đồng nghiệp trong ban điều tra nguyên nhân gây hỏa hoạn đang kiểm tra đường điện của xe xem có phát hiện gì mới không.”
“Kiểu hỏa hoạn thế này đúng là thường xảy ra do nguyên nhân đường điện gặp sự cố.” Tôi nói, “Có điều vào mùa này không cần dùng các thiết bị điện có công suất cao, nên xác suất xảy ra sự cố về điện dẫn đến cháy nổ vào ban đêm không cao lắm.”
“Này, các anh có chắc chắn hiện trường hoàn toàn khép kín không?” Lâm Đào chỉ vào cánh cửa ra vào đã sụp đổ nằm trên mặt đất và hỏi, “Tôi rất quen thuộc với loại khóa cửa này, nhìn trạng thái của nó thì chắc chắn vẫn còn nguyên vẹn, không có dấu vết cạy mở.”
“Ở phía bắc tòa nhà, ngoài cửa lớn ra thì còn có một cửa sổ phòng khách.” Trưởng khoa Kỳ nói, “Khung cửa sổ đã cháy rụi, cánh cửa sổ rơi vào trong phòng. Có điều tôi đã quan sát kỹ, tuy bị cháy hỏng nghiêm trọng nhưng có thể nhận ra cánh cửa vẫn đang ở trạng thái đóng kín.”
“À, ở phía nam còn có một cánh cửa thông ra vườn sau nhà và một cửa sổ ở phòng bếp.” Đội phó Đinh nói, “Cửa sau đã khóa, cần dùng chìa khóa mới mở ra được, nhưng cửa sổ phía sau lại ở trạng thái đang mở.”
“Điều đó nghĩa là nếu ai đó đột nhập vào nhà châm lửa gây cháy thì chỉ có thể thông qua con đường đó?” Tôi hỏi.
Đội phó Đinh gật đầu.
“Làm gì có chuyện lẻn vào châm lửa đốt nhà chứ, ha ha!” Trưởng khoa Kỳ bật cười.
“Chúng ta cần loại trừ tất cả các khả năng.” Nói xong, tôi bước về phía hiện trường xảy ra hỏa hoạn.
Một tòa biệt thự sang trọng mà giờ đây chỉ còn trơ lại bốn bức tường. Ngoài những thiết bị điện dân dụng như điều hòa, tivi, xe moped và đồ gia dụng như ghế sofa ra thì chỉ còn lại khung nhà bằng kim loại, những thứ khác đều cháy thành tro. Sơn tường cũng không còn, một số chỗ còn bị hun thành màu đen kịt hoặc trắng đục. Trên mặt đất có lớp tro bụi rất dày bị nước thấm ướt, chằng rõ trong tro bụi có những gì. Tôi lấy cuốc cào một đám tro bụi ra, thì thấy trên sàn nhà có vết tích các thanh gỗ lát sàn bị cháy đen.
“Trong nhà nào là sàn gỗ, trần gỗ, đồ gia dụng bằng gỗ nên đương nhiên vừa bắt lửa là cả ngôi nhà biến thành lò lửa luôn.” Tôi nói.
“Hiện trường vụ hỏa hoạn cần phải lọc bụi.” Đại Bảo nhìn trái nhìn phải rồi nói, “Diện tích rộng thế này mà lọc được hết bụi thì chắc phải đến sang năm.”
“Cho nên cần phải tìm manh mối một cách có trọng điểm.” Tôi nói.
Tôi vừa vào hiện trường liền ho sặc sụa vì bụi, nên cũng chưa nghĩ ra nên bắt đầu kiểm tra từ đâu, đành phải quan sát kết cấu trong phòng trước.
Vừa bước vào cửa trước, tôi liền nhìn thấy phòng khách rộng lớn. Bên dưới cửa sổ ở phía bắc phòng khách bày một bộ bàn ghế sofa, đối diện với bộ bàn ghế sofa là bức tường giống tấm bình phong cách ly phòng khách với phía trong. Trên bức tường treo chiếc tivi, kệ gỗ phía dưới tivi đã cháy rụi. Ở cửa trước có hai chiếc xe moped đã bị cháy trơ khung. Phía nam chiếc xe moped là hành lang ăn thông với phía sau phòng khách và bức tường bình phong.
Đi qua hành lang là đến bức tường bình phong. Phía sau bức tường bình phong là cầu thang dẫn lên tầng hai. Một mặt cầu thang có mấy cánh cửa, lần lượt là cửa sau của phòng ngủ có phòng vệ sinh khép kín, thông thẳng ra vườn sau, và cả của phòng bếp. Phòng bếp rất rộng, bên trong không chỉ có bệ bếp, tủ bếp bị cháy chưa hết mà còn có cả một bàn ăn nhỏ bị cháy dở.
Từ cửa sổ đang mở ở phòng bếp đến hành lang, rồi đến vị trí chiếc xe moped là một đường thẳng, khoảng cách chừng mười mét, khả năng hung thủ muốn châm mồi lửa đúng là khó có thể tồn tại.
Bên ngoài cửa sổ phòng bếp là vườn rau, tường lại cao, cổng vườn vẫn nguyên vẹn, muốn trèo tường vào trong cũng không dễ.
Tôi men theo cầu thang đã bị cháy đen, thận trọng lên tầng 2.
Đầu cầu thang tầng 2 là một phòng khách nhỏ, giữa phòng khách bày một chiếc bàn trà bằng thủy tinh và mấy chiếc ghế gấp. Có điều hiện giờ đã bị cháy hỏng cả, chỉ còn lại dấu tích thủy tinh tan chảy rồi đông cứng lại sau khi nguội, cùng mấy chiếc ghế gấp trơ khung kim loại. Xung quanh phòng khách nhỏ có bốn cánh cửa, lần lượt là cửa dẫn vào ba phòng ngủ và một phòng vệ sinh.
Sở dĩ tôi nhận ra ba căn phòng đó đều là phòng ngủ là bởi ở chính giữa ba căn phòng đó đều có lò xo của đệm Simmons còn sót lại sau khi cháy.
Phòng ngủ chính ở phía bắc, cửa đã sụp xuống, chủ yếu cháy ở mặt chính, hơn nữa vết cháy khá đồng nhất, điều đó chứng tỏ sau khi lửa bốc cháy thì cánh cửa này luôn ở trạng thái đóng, khác với vết cháy ở hai phòng ngủ còn lại. Năm thi thể đều tập trung ở phòng ngủ chính, thi thể của hai người lớn và của cậu con trai lớn chen chúc trên bệ cửa sổ ở phía bắc. Thi thể của cô con gái mới ba tuổi Nguyễn Miêu phủ phục dưới chân cửa sổ, thi thể của bé trai mới mười tháng tuổi nằm đè lên trên thi thể cô bé Nguyễn Miêu.
Xem ra sau khi phát hiện ra nhà bị cháy, họ đã đóng cửa phòng, đồng thời chạy xa khỏi phòng ngủ phía nam, tập trung ở cửa sổ phía bắc, bé trai sơ sinh được bố hoặc mẹ ôm trên tay. Lúc lửa lan dần đến căn phòng này, bé gái Nguyễn Miêu ba tuổi sức chịu yếu nhất nên nằm phủ phục xuống đất, tử vong, sau đó mới đến ba người lớn. Khi ba người lớn đều chết, thì thi thể bé sơ sinh trên tay trượt xuống, rơi lên lưng bé gái Nguyễn Miêu. Tóm lại dấu vết hành vi chủ động tránh lửa thể hiện rất rõ trên trạng thái của các thi thể nạn nhân.
Ngoại trừ két bảo hiểm ở đầu giường phòng ngủ chính, thì tất cả đồ gia dụng trong phòng đều cháy rụi, chỉ còn lại ít mảnh nhỏ còn sót lại. Trong phòng vệ sinh cũng bị khói hun nghiêm trọng, nhưng vì ở đây không có nhiều đồ dễ cháy cho nên nơi đây ít bị ảnh hưởng của đám cháy nhất.
Cửa sổ tầng 1 và tầng 2 đều lắp song cửa chống trộm, xem chừng rất kiên cố, mặc dù khung cửa sổ đã bị cháy đen thui nhưng vẫn đứng vững chãi bên ngoài cửa sổ.
“Trước đây tôi đã nói rồi, là nhân viên khám nghiệm hiện trường, khi đến các hiện trường hỏa hoạn, ngoại trừ phải làm rõ nguyên nhân thương vong ra thì điều quan trọng nhất khi khám nghiệm hiện trường là phải xác định rõ điểm cháy và nguyên nhân gây cháy, như vậy mới có thể phân tích tính chất vụ án.” Tôi nói, “Mà phân tích rõ điểm cháy có tác dụng then chốt đối với việc phân tích nguyên nhân gây cháy. Trước khi phân tích điểm cháy, tốt nhất chúng ta nên xác định rõ vị trí ban đầu của các nạn nhân, bởi vì sau khi lửa bốc cháy nạn nhân đều có quá trình chủ động di chuyển đến nơi an toàn hơn và kêu cứu, mà thời gian lửa bén cháy lại xảy ra vào ban đêm, khi mọi người đang ngủ say. Tôi nghĩ chắc các anh cũng nghĩ giống tôi, đều cho rằng năm người này không thế ngủ cùng một phòng, phải không?”
3“Quả thực tôi cũng chưa nghĩ đến điều này.” Đại Bảo kinh ngạc thốt lên, “Nhưng điều đó có tác dụng gì?”
“Đương nhiên là có tác dụng.” Tôi nói, “Nhưng trước khi xem nó có tác dụng gì thì trước tiên phải phán đoán được vị trí ban đầu của từng nạn nhân.”
“Năm người, bốn phòng ngủ, hai nhà vệ sinh, một phòng bếp.” Lâm Đào lẩm nhẩm, “Làm thế nào phân biệt được nhỉ?”
“Chỉ là vấn đề thuộc cấp độ nhập môn thôi mà!” Tôi cười.
Đúng là vấn đề này không khó nhưng do tôi nêu bất ngờ nên trong thời gian ngắn họ khó có thể nghĩ ra điểm then chốt. Tôi dẫn họ đến phòng ngủ chính, cố gắng đi vòng qua các thi thể, chỉ vào các vết tích cháy sém trên sàn nhà và nói: “Rõ ràng căn phòng này là căn phòng có đồ gia dụng và đồ điện đầy đủ nhất, hơn nữa còn có cả két bảo hiểm, điều đó chứng tỏ đây là phòng ngủ chính. Đệm trên giường của phòng ngủ chính là loại đệm Simmons rộng hai mét, cạnh đó còn có dấu vết của nôi gỗ. Hai người lớn và một trẻ sơ sinh ngủ trong căn phòng này, không có vấn đề gì chứ?”
“Bé gái ba tuổi cũng ngủ ở phòng này.” Lâm Đào nói, “Theo kinh nghiệm của tôi thì bé gái ba tuổi chắc chắn không thể ngủ một mình một phòng, chắc chắn phải ngủ cùng bố mẹ, mà ở đây còn một số tàn dư kim loại cháy còn sót lại, có thể đó là đồ chơi trẻ con bị cháy. Trẻ sơ sinh không thích chơi mấy món đồ chạy bằng điện, mà những món đồ chơi này cũng thích hợp với bé gái.”
“Anh thì có kinh nghiệm gì chứ?” Trần Thi Vũ cười chọc Lâm Đào.
“Tôi không nói kinh nghiệm nuôi dạy con cái, mà nói về trải nghiệm của chính bản thân tôi, mãi khi lên mười tuổi, tôi mới tách ra ngủ một mình.” Lâm Đào giải thích.
“Nhát gan thế mà cũng dám khoe ra.” Trần Thi Vũ vẫn cười.
“Trưởng khoa Lâm nói có lý.” Trình Tử Nghiên đột nhiên xen lời.
Tôi gật đầu: “Đúng vậy, vốn là bốn người họ ngủ trong phòng này, điều đó không có vấn đề gì. Bây giờ vấn đề là thông thường Nguyễn Cường sẽ ngủ ở phòng nào?”
“Một trong hai phòng ngủ còn lại chăng?” Đại Bảo nói, “Đây chính là điều phiền toái nhất - điều tra thói quen sinh hoạt. Không thể tiến hành nổi nếu toàn bộ thành viên trong gia đình đó đều chết.”
Tôi lắc đầu đưa mọi người đến hai căn phòng ngủ còn lại, nói: “Mọi người xem những dấu vết vật dụng bị cháy ở hai căn phòng ngủ này, ngoại trừ giường và tủ quần áo ra thì chẳng còn đồ đạc gì khác. Trong phòng ngủ của một cậu bé mười lăm tuổi chí ít phải có chiếc máy tính chứ nhỉ?”
“Lẽ nào cậu ta ngủ ở dưới tầng 1?” Lâm Đào đoán, “Dẫu sao không thể có chuyện năm người họ cùng ngủ trong một phòng.”
Tôi cười không nói, đưa mọi người xuống phòng ngủ phía sau bức tường bình phong. Trong căn phòng ngủ này ngoại trừ giường và tủ quần áo thì còn nhìn thấy thùng đựng máy tính, than tro trong căn phòng này cũng nhiều hơn trong hai phòng ngủ phụ ở tầng hai.
Tôi ngồi xổm xuống đất, nhúp thanh kim loại hình răng cưa trong đám tro tàn, hỏi: “Các cậu có biết đây là gì không?”
“Gì vậy?” Đại Bảo cầm thanh kim loại lên xem, lật trái lật phải, rồi hỏi, “Chẳng lẽ là vali kéo? Nhưng sao lại có hình răng cưa nhỉ?”
“Bởi vậy tôi mới nói bác sĩ pháp y cần phái ôm lòng hiếu kỳ đối với bất kỳ vật dụng nào, như thế mới có thể dùng được vào những thời khắc then chốt.” Tôi nói, “Đây là linh kiện ở bàn học của đứa trẻ đó. Rất nhiều phụ huynh khi mua bàn học cho con cái đều nghĩ đến việc trẻ không ngừng cao lên, làm thế nào để có thể dùng bàn học lâu thêm vài năm đây? Thế là loại bàn học có thể điều chỉnh độ cao đã nghiễm nhiên ra đời. Thanh nâng này dùng để điều chỉnh độ cao của bàn học.”
“Có máy tính, có bàn học... Đây chính là phòng ngủ của cậu bé đó.” Lâm Đào nói, “Có điều trên tầng 2 rõ ràng còn hai phòng ngủ, vì sao cậu bé lại chọn ngủ ở phòng ngủ dưới tầng 1 nhỉ?”
“Một cậu bé mười mấy tuổi cần điều gì nhất? Chính là tự do.” Tôi nói.
“Một mình ngủ nguyên một tầng, phòng lại rộng thênh thang như thế, không thấy sợ à?” Lâm Đào nhún vai.
Trần Thi Vũ phì cười.
“Giờ đã xác định rõ được vị trí ban đầu của từng nạn nhân rồi đẩy, cậu bảo làm vậy sẽ có tác dụng, rốt cuộc là tác dụng gì vậy?” Đại Bảo hỏi.
Tôi nói: “Đã xác định được vị trí ban đầu thì bước tiếp theo chúng ta phải làm là suy luận xem vì sao Nguyễn Cường lại chạy từ phòng ngủ tầng 1 lên phòng ngủ tầng 2.”
“Vì xảy ra sự cố. Việc đầu tiên cậu bé nghĩ đến là đi tìm bố mẹ.” Trình Tử Nghiên nói.
“Đó chỉ là một mặt.” Tôi nói, “Nhưng với bất kỳ ai, tiềm thức của họ đều mách bảo phải chạy đi tránh nạn khi xảy ra hỏa hoạn. Không thể có chuyện một cậu bé mới mười lăm tuổi đã nghĩ ngay đến việc đi cứu người khi phát hiện ra nhà cháy, đúng không? Cho dù cậu bé muốn cứu bố mẹ và các em thì tại sao lại phải đóng cửa phòng ngủ chính lại?”
“Tôi hiểu rồi, ý cậu là điểm cháy đầu tiên là ở tầng 1.” Lâm Đào nói.
“Đúng thế! Có thể khẳng định điểm cháy là ở tầng 1.” Tôi nói, “Hơn nữa chúng ta nhìn kết cấu của ngôi nhà này mà xem, nếu phía nam bức bình phong kia bén lửa thì nơi đầu tiên bị ảnh hưởng chính là phòng ngủ của cậu bé. Cho dù cậu bé có cơ hội chạy thoát thì cũng không chạy ngược lên tầng 2 mới phải, bởi vì cầu thang tầng 2 làm bằng gỗ, tay vịn cũng làm bằng gỗ, lửa cháy ở cầu thang chắc chắn còn dữ dội hơn.”
“Điều đó chứng tỏ điểm cháy là ở phòng khách.” Đại Bảo cướp lời.
“Đúng thế! Điểm cháy chỉ có thể ở phòng khách, cụ thể là ở phía bắc bức bình phong. Bởi vì lửa cháy quá dữ nên Nguyễn Cường không thể chạy thoát ra ngoài qua lối cửa hướng bắc. Cửa sau ở cạnh phòng cậu bé lại cần chìa khóa mới mở ra được, bởi vậy cậu bé mới chạy ngược lên tầng 2.”
“Thực ra nếu cậu bé xông qua đám lửa, cố gắng chạy qua lối cửa phía bắc thì biết đâu nhà họ Nguyễn vẫn còn một người sống sót.” Lâm Đào nói.
“Một cậu bé mới mười lăm tuổi không thể tư duy một cách bình tĩnh như vậy.” Tôi nói, “Đã xác định được điểm cháy xuất phát từ phòng khách thì trước tiên, điều đó chứng tỏ không có ai châm lửa từ cửa sổ sau nhà đến phòng bếp, cầu thang để dẫn cháy vật dễ cháy gây ra hỏa hoạn. Nếu có kẻ phóng hoả thì khả năng chúng ta vừa nêu ra khi nãy là lớn nhất.”
Mọi người đều gật đầu đồng ý.
“Tiếp đó, sở dĩ cậu bé chạy lên tầng là bởi vì thế lửa ở dưới tầng 1 đã không thể khống chế được nữa.” Tôi nói, “Nếu có người vứt mồi lửa vào xe moped qua cửa sổ sau thì cậu bé đang ngủ trong căn phòng cách đó chỉ mười mét chẳng lẽ lại không nghe thấy tiếng động gì? Nếu nghe thấy tiếng động, cậu bé đã có thể kịp thời phát hiện ra lửa bắt đầu bén cháy, như thế sẽ dễ dàng dập được lửa.”
“Cho nên bất kể nói thế nào đi nữa thì khả năng có người vứt mồi lửa vào trong nhà quả là rất thấp.” Đại Bảo nói, “Xem ra việc phân tích vị trí ban đầu của các nạn nhân đúng là hữu dụng thật.”
“Trần nhà phòng khách đều có dấu vết bị lửa hun đốt, rất khó phân tích điểm cháy ở phòng khách cụ thể là ở chỗ nào.” Lâm Đào đi đi lại lại trong phòng khách một hồi rồi nhận xét.
“Chúng ta quan sát các vết cháy trên trần nhà nào!” Tôi nói, “Rất rõ ràng, phía bắc cháy nhẹ hơn, phía nam cháy nghiêm trọng hơn. Điều này rất dễ lý giải. Sau khi lửa bén cháy, lượng ôxy ở phía nam nhiều hơn nên lửa sẽ lan dần về phía nam, lan đến cầu thang, cuối cùng lan lên tầng 2. Vì sao lượng ôxy ở phía nam lại nhiều hơn? Là bởi vì cửa sổ và cửa lớn ở phía bắc đóng kín, trong khi cửa sổ phía sau ở phía nam thì đang mở, không khí ở phía nam sẽ lưu thông tốt hơn, vì thế ngọn lửa mới lan sang phía nam.”
“Đây chính là căn cứ rất tốt để xác định cửa sổ phía bắc khi đó đang ở trạng thái đóng kín ngay cả khi cửa sổ đã bị lửa thiêu cháy hoàn toàn.” Lâm Đào nói, “Không những vậy còn chứng tỏ khả năng có kẻ quăng mồi lửa vào phóng hoả là rất thấp.”
“Giờ chúng tôi có thể khám nghiệm thi thể được chưa? Khám xong là có thể rút lui?” Đại Bảo hỏi.
“Công việc còn lại là của các đồng nghiệp bộ phận điều tra bên phòng cháy chữa cháy.” Tôi thở phào nhẹ nhõm, nói tiếp, “Trong phòng khách có rất nhiều dây điện, chứng tỏ có đường dây đi ngầm trong tường, cũng có đường dây dòng trên tường. Giờ phải xem khu vực nào là nơi bén lửa đầu tiên, sau đó mới có thể tìm ra nguyên nhân gây cháy.”
“Đã vậy thì phải bới tro ra thôi.” Lâm Đào xòe tay tỏ vẻ không còn cách nào khác, “Chúng ta chẳng thể trốn được công việc này.”
Việc xử lý lọc than tro trong hiện trường hỏa hoạn được các nhân viên kỹ thuật hình sự chúng tôi gọi một cách hình tượng là “bới tro”. Công việc này thoạt nhìn thì đơn giản như