Chương 9 Xác ướp trong mưa
Cội nguồn của mọi nỗi bất hạnh luôn xuất phát từ một sự bất ngờ.
− Jean Baudrillard −
1“Bố Tần Minh, tôi cũng phục bố luôn, có cần phải linh nghiệm đến mức đó không?” Hàn Lượng vừa nói vừa đánh tay lái quay đầu xe lên đường cao tốc, “Chúng ta chưa được nghỉ ngơi suốt mấy ngày liền, lúc này mà còn xảy ra án mạng tiếp là định đòi mạng chúng ta à?”
“Đừng! Mạng của tôi cứng lắm!” Đại Bảo liếm môi, “Khám nghiệm hiện trường, coi thường bệnh trĩ!”
Tôi vừa ngắt điện thoại bỏ vào túi áo vừa gãi đầu nói: “Nói cũng chẳng ích gì, chi bằng tranh thủ thời gian đánh một giấc. Khi nào đến nơi, Hàn Lượng không cần vào hiện trường, ngồi trong xe nghỉ ngơi là được. Lần này chưa chắc đã là án mạng, vẫn chưa chắc mà.”
“Xin cậu đấy!” Lâm Đào nhăn nhó, “Cậu ngậm miệng lại được không, cậu còn chưa biết mình độc miệng đến mức nào à? Nói cái tốt thì không linh nghiệm mà hễ nói cái xấu thì lập tức ứng nghiệm ngay.”
Bản lĩnh lớn nhất của nhân viên khám nghiệm hiện trường Sở Công an tỉnh chính là có thể ngủ mọi lúc, mọi nơi, mọi tư thế. Tuy khi nãy mọi người vừa chê bai tôi độc miệng nhưng chỉ trong vòng mười phút, ngoại trừ Hàn Lượng ra thì tất cả mọi người về cơ bản đều đã nhập mộng. Quả thực chiến đấu liên tục mấy ngày khiến mọi người đều mệt mỏi đến kiệt quệ.
Giữa lúc mê man, tôi vẫn loáng thoáng nhớ được nội dung cuộc điện thoại khi nãy.
Cú điện thoại là do Phó giám đốc Công an phụ trách hình sự thành phố Bân Nguyên - Triệu Quan Cường gọi đến, ngữ khí tràn ngập kinh ngạc. Thành phố Bân Nguyên và thành phố Long Phiên của chúng tôi cách nhau không xa lắm, vì thế tình trạng thời tiết tương đối giống nhau. Đêm qua chúng tôi tham gia thẩm vấn và tiến hành lục soát hang ổ của nhóm bán hàng đa cấp phi pháp, liên tục bận rộn đến tận lúc sáng sớm. Lúc sáng sớm, thành phố Long Phiên bắt đầu đổ mưa. Thành phố Bân Nguyên ở ngay cạnh cũng vậy, mưa vào lúc sáng sớm.
Ở ngoại thành thành phố Bân Nguyên có một mảnh đất được chính phủ trưng dụng, đang tiến hành giải phóng mặt bằng. Khi công nhân gần công trường đang phá dỡ thì trời đổ mưa, họ lập tức lấy vải bạt che mưa cho những thiết bị phá dỡ hạng nặng để bảo vệ máy móc. Ngoài ra, vì không muốn kéo các thiết bị nhỏ nhưng nặng nề từ công trường về nơi ở nên các công nhân tìm một nơi trú mưa tạm thời ở ngay trong khu vực phá dỡ. Ở góc công trường có một cây cột điện đứng sừng sững, phía dưới cột điện có một tủ sắt nom giống như tủ biến áp cao chừng nửa người lớn. Cánh tủ hòm sắt được cài chốt, may mà vẫn chưa khóa trái. Thế là mấy công nhân chuẩn bị nép vào trong tủ trú mưa.
Chẳng ngờ khi vừa mở chốt cửa hoen gỉ loang lổ và mở hai cánh tủ ra thì họ sợ gần chết. Đây chẳng phải tủ biến áp, cũng chẳng phải nơi cất chứa các thiết bị biến áp mà là một cái tủ sắt rỗng, bên trong có một thi thể nhăn nhúm đã ngả màu vàng sáp nến.
Đám công nhân sợ đến toát mồ hôi lạnh, cuống quýt bốc điện thoại gọi cho cảnh sát. Sau khi cảnh sát địa phương đến hiện trường, xác định tình hình thì gọi điện thoại thông báo cho đội Cảnh sát hình sự. Đội Cảnh sát hình sự vội vàng đến hiện trường lúc trời mới tờ mờ sáng.
Lúc này, trời đổ mưa rào, các bác sĩ pháp y mặc áo mưa chuyên dụng của cảnh sát bước thấp bước cao tiếp cận hiện trường, chỉ có điều khi nhìn thấy thi thể trong chiếc hòm sắt trước mắt, họ đều vô cùng kinh ngạc, vội vàng báo cáo với Trung tâm chỉ huy Sở Công an tỉnh. Trung tâm chỉ huy Sở Công an tỉnh vừa truyền đạt mệnh lệnh đến Công an thành phố chúng tôi vừa yêu cầu Phó giám đốc Triệu trực tiếp liên hệ với tôi.
Tình trạng khiến tất cả các bác sĩ pháp y đều cảm thấy kinh ngạc là trong cơn mưa như trút, họ lại phát hiện ra một cái xác khô.
Nếu nhìn thấy xác khô ở khu vực Tân Cương thì chẳng có gì kỳ lạ, nhưng nhìn thấy xác khô ở khu vực hạ nguồn sông Trường Giang như chỗ chúng tôi thì thật sự vô cùng hiếm thấy. Trong ấn tượng của tôi, ngoại trừ cỗ xác khô tiêu bản mà tôi nhìn thấy trong phòng trưng bày tiêu bản của Công an thành phố Nam Giang, thì quả thật tôi không hề nhìn thấy ở nơi khác.
Giữa lúc mơ mơ màng màng, đầu tôi vẫn chập chờn hiện lên dáng vẻ cỗ xác khô, sau đó ý thức chìm dần chìm dần vào giấc ngủ.
Trong cơn mưa lớn, xe khám nghiệm của chúng tôi vượt qua con đường nhỏ lầy lội đến công trường đang giải phóng mặt bằng nơi phát hiện án mạng. Chúng tôi ngồi trong xe, nhìn qua ô cửa kính được cần gạt gạt nước mưa sạch sẽ, thấy mấy chục viên cảnh sát mặc áo mưa, xỏ ủng cao su đi lại tìm kiếm ở vùng ngoại vi công trường.
Cả công trường đều là nền đất đỏ, lúc này bị nước mưa rửa trôi liền biến thành bùn nhão vô cùng khó đi, mà chỗ nào cũng toàn những dòng nước vàng khè chảy ngoằn ngoèo như rắn lượn, những giọt nước mưa lớn nện thình thình trên nóc xe, phát ra âm thanh vang dội. Chúng tôi nghe mà ngây người trong chốc lát, không biết xuống xe kiểu gì.
Lâm Đào xót xa nhìn đôi giày của mình, nói: “Tần Minh, không phải cậu bảo thích đi hiện trường vào ngày mưa sao? Cậu bảo mát mẻ còn gì? Tôi thấy cái hiện trường này sẽ dìm chết cậu, ướt chết cậu đấy!”
“Ướt thì chết làm sao được?” Tôi vừa tìm ủng cao su trong xe vừa nói, “Làm gì có kiểu chết đó!”
Đột nhiên cửa xe của chúng tôi bị mở ra từ bên ngoài, tiếng mưa rơi nghe càng vang rền, thậm chí đứng cách mấy thước mà không nghe rõ đối phương nói gì.
Người mở cửa xe mặc áo mưa chuyên dụng của cảnh sát, mũ áo mưa kéo xuống rất thấp, nước mưa men theo vành mũ nhỏ xuống tong tong, che khuất khuôn mặt của người đó. Tôi nhìn kỹ thì ra đó là Trưởng khoa pháp y của Công an thành phố Bân Nguyên, anh Đào Tuấn. Hai tay bác sĩ Đào Tuấn cầm hai bọc nilon to, nách còn kẹp một chiếc túi màu đen.
“Chào Trưởng khoa Tần Minh và Trưởng khoa Lâm Đào!” Bác sĩ Đào thò nửa người vào trong cửa xe, nói, “Đây là áo mưa và ủng cao su, các anh thay đi!”
Lâm Đào như gặp được cứu tinh, cậu ta cầm luôn túi nilon, mau chóng thay đôi giày da yêu quý của mình ra, nói: “Tần Minh, cậu có thể yêu cầu thầy cấp phát cho chúng ta một bộ đồ khám nghiệm chuyên dùng cho ngày mưa không?”
Tôi bất lực lắc đầu, rồi mặc áo mưa, đi ủng, cùng mọi người xuống xe.
Lúc xuống xe mới biết thì ra tình hình còn tồi tệ hơn tưởng tượng. Đất đỏ ở hiện trường tơi xốp, không chỉ khiến chúng tôi đi bước nào trơn trượt bước nấy mà còn khiến chúng tôi bị sa lầy. Chiếc tủ sắt nơi phát hiện thấy xác khô thực ra chỉ cách đường dây cảnh giới chỗ chúng tôi đứng ngoài một trăm mét, nhưng chúng tôi phải đi mất năm, sáu phút mới đến.
Cảnh sát địa phương không biết tìm đâu ra một mảnh áo mưa lớn, căng lên thành chiếc lều bảo vệ tủ sắt và khu vực xung quanh chiếc tủ. Mấy người chúng tôi chui vào trong lều. Việc đầu tiên khi Lâm Đào bước vào lều là cúi rạp xuống đất, tôi biết cậu ta đang tiến hành quan sát mặt đất tại hiện trường theo thói quen nghề nghiệp. Kiểu nền đất lầy bùn thế này là kiểu dễ để lại dấu chân lập thể nhất.
“Được rồi!” Tôi kéo tay Lâm Đào lên, chỉ về phía tủ sắt nói, “Cậu xem cái xác kia kìa, khô cong queo từ đời nào rồi, vụ án này hẳn đã xảy ra từ nhiều năm trước.”
“Ờ nhỉ!” Lâm Đào ngẩn ra, ngẩng đầu nhìn thi thể, rồi lại bắt đầu nghiên cứu cánh tủ sắt.
Có lẽ thi thể này không cao lắm, chỉ tầm một mét năm mươi mấy. Xác chết ở tư thế ngồi, tựa vào vách tủ, mặc quần lót và quần soóc, không đi giày. Tuy lông tóc trên người đã rụng hết, thi thể khô quắt cao độ nhưng vẫn có thể nhận ra đây là thi thể nam. Da toàn thân ngả màu vàng cam và màu xám tro, giống như vỏ cây khô bọc bên ngoài thi thể vậy. Cả thi thể trông vô cùng gầy bé và quắt queo, đùi là bộ phận nom to nhất mà cũng chỉ bé bằng cổ tay người lớn. Thi thể ngửa mặt lên trời, miệng hé mở, lộ ra khoang miệng đen ngòm. Là nam giới nhưng chỉ cao nhỉnh hơn 1,5 mét một chút, kết hợp với chiều dài của bàn chân và khuôn mặt vẫn thấp thoáng có thể nhận diện cho thấy rất có khả năng thi thể này là của một cậu bé.
Chúng ta thường nhìn thấy cảnh tượng này trong phim “Xác ướp Ai Cập”.
“Hiện trường chỉ đơn giản như vậy.” Lúc này Phó giám đốc Triệu Quan Cường cũng bước vào trong lều, anh nói, “Một tháng trước, chỗ này vẫn còn là một thị trấn nhỏ khá sầm uất. Sau khi chính phủ ban hành lệnh trưng dụng đất thì nơi này thay đổi đến chóng mặt. Nó lập tức trở thành một bãi đất trống hoang phế.”
“Sầm uất ư?” Lâm Đào nói, “Anh xem, thì ra nơi này từng rất sầm uất, nhưng chẳng ai giấu xác ở một nơi sầm uất cả, chắc chắn cái xác này chỉ mới được chuyển đến trong vòng một tháng trở lại đây. Thế thì tôi phải quan sát mặt đất mới được!”
Nói xong, Lâm Đào lập tức cúi rạp người xuống mặt đất.
Tôi lại lần nữa kéo cậu ta lên: “Cậu nhìn kỹ đi, từ các dấu vết lờ mờ để lại bên cạnh thi thể cho thấy rõ ràng thi thể đã được cất giữ ở đây rất lâu. Chỉ khi để ở đây rất lâu mới xuất hiện những dấu vết đó.”
Lớp bụi dày phủ kín thi thể, xung quanh thi thể có dấu vết những vòng tròn bụi chồng lên nhau, điều đó chứng tỏ thi thể được đặt ở đây và giữ nguyên tư thế này suốt khoảng thời gian dài và không phải mới chuyển đến đây trong vòng thời gian một tháng như Lâm Đào phán đoán.
“Ồ!” Lâm Đào lại nhìn thi thể, rồi tiếp tục nhìn cánh cửa tủ sắt.
“Tôi từng xem một bộ phim Mỹ, hình như thi thể được ngâm phoóc-môn trong bệnh viện cũng có màu vàng cam khô quắt như thế này.” Trình Tử Nghiên nấp sau lưng Hàn Lượng ghé đầu ra nói, “Nhìn mà sợ hết cả hồn.”
“Thi thể trương phình, thi thể hóa sáp mỡ đáng sợ thế mà cô còn không sợ, sợ gì cái xác khô này? Xác khô đâu có toả hương?” Đại Bảo cười hì hì nói.
“Tử khí bốc ra từ xác chết được gọi là bốc mùi chứ không phải tỏa hương nhé!” Tôi đeo găng tay bóp nhẹ vào cánh tay của thi thể và nói, “Tiêu bản thi thể ngâm phoóc-môn và xác khô này có điểm khác biệt đấy. Cái xác này đích thị là xác khô theo đúng nghĩa.”
“Hì, may là xác khô, tôi sợ nhất là loại thi thể bị ngâm phoóc-môn.” Đại Bảo nói, “Khi còn học ở trường Học viện Y, tôi học môn giải phẫu chăm chỉ nhất, mỗi lần đến tiết thực hành, tôi đều đứng cách thi thể gần nhất. Bây giờ ấy à, sở dĩ các biểu cảm trên mặt tôi không phong phú, cũng rất ít khi cười là bởi vì tôi bị mùi phoóc-môn hun suýt ngất.”
Tôi và Hàn Lượng phá lên cười, Lâm Đào, Trần Thi Vũ và Trình Tử Nghiên thì lơ mơ không hiểu gì.
Đột nhiên tôi cảm thấy có điều gì đó không thỏa đáng, liền nhìn ngó xung quanh, thấy không có quần chúng vây quanh lều, mới yên tâm giải thích: “Ờm, Đại Bảo vừa kể chuyện cười ấy mà. Phoóc-môn là chất lỏng giúp cố định các mô mềm, hơn nữa nó còn có tính bay hơi. Đại Bảo, theo như anh nói, chẳng lẽ tất cả các bác sĩ khoa bệnh lý đều không biết cười nữa sao?”
“Xác khô? Hình như trước đây chúng ta đã từng gặp thì phải? Nó khác với tiêu bản thi thể ở điểm nào?” Trình Tử Nghiên rất hiếu học, tuy cô vẫn sợ cái xác khô cong queo mà mình chưa từng nhìn thấy bao giờ, nhưng cô vẫn rất tò mò muốn biết. Bởi vậy cô vừa tiếp tục núp sau lưng Hàn Lượng vừa hỏi.
“Tiêu bản thi thể có mùi phoóc-môn, hơn nữa còn ướt. Nhưng cái xác khô này thì không giống thế, cô nhìn xem, toàn thân xác chết bị mất nước nghiêm trọng, khô cong, co rúm lại thành bộ dạng như này.” Tôi ngừng một lát rồi tiếp tục phổ biến kiến thức, “Hiện tượng thi thể ở thời kỳ sau được chia thành hiện tượng thi thể dạng hủy hoại và hiện tượng thi thể dạng bảo quản. Chúng ta thường gặp nhất là hiện tượng thi thể dạng hủy hoại, ví dụ như thi thể phân hủy, thi thể trương phình, rồi thi thể hóa xương, còn có cả thi thể nấm mốc hay gọi là nấm thi nữa. Hiện tượng thi thể dạng bảo quản chia ra làm bốn loại, chúng ta đã từng gặp ít nhất hai loại, đó là thi thể hóa sáp mỡ và xác ướp bằng than bùn.”
“A, xác ướp bằng than bùn chính là nạn nhân được tìm thấy trong công viên sinh thái Wetland ở thành phố Long Phiên ở vụ án lần trước.” Trình Tử Nghiên sợ sệt nói.
Tôi gật đầu: “Ngoài ra còn hai hiện tượng thi thể bảo quản khác hiếm gặp hơn, chí ít là hiếm gặp ở khu vực hạ nguồn sông Trường Giang, đó chính là xác khô và xác ngâm mềm.”
“Xác khô thường thấy ở khu vực phía Tân Cương.” Đại Bảo nói, “Chỗ chúng ta đúng là rất ít gặp, ngoại trừ khoảnh đất nơi chôn xác có lượng lớn muối nitrat hoặc tương tự như vậy. Đúng rồi, xác khô còn gọi xác ướp. Cô biết xác ướp Ai Cập chứ? Họ cũng dùng phương pháp thủ công này để tạo ra các xác ướp đấy!”
“Sở dĩ họ làm thành xác khô là vì họ muốn bảo quản xác.” Tôi nói, “Cho nên xác khô là hiện tượng thi thể dạng bảo quản. Xác khô không chỉ có thể giữ lại những chứng bệnh hoặc tổn thương mà nạn nhân gặp phải lúc sinh thời mà còn có thể giữ lại một vài đặc trưng trên cơ thể, có tác dụng rất tích cực đối với việc truy tìm lai lịch thi thể.”
“Tôi vẫn nhớ cơ chế hình thành xác ướp được viết trên Baidu.” Hàn Lượng xen lời, “Vì thi thể bị mất nước nhanh chóng nên không thể xảy ra hiện tượng phân hủy, mà nó được bảo quản ở trạng thái khô quắt. Trong cuốn Tẩy oan tập lục của Tống Từ, hình như xác khô được gọi là cái gì mà Bạch cương can tụy thi.”
“Trời, cậu còn học thuộc cả cổ tịch cơ à?” Tôi kinh ngạc thốt lên, “Trong điều kiện thông thường, xác khô được hình thành ở môi trường thoáng gió, khô hanh và nhiệt độ cao. Có tài liệu ghi chép rằng, khi hàm lượng nước trong cơ thể giảm đi 40% thì có thể ức chế sự sinh sôi nảy nở của vi khuẩn; khi hàm lượng nước giảm 50% thì vi khuẩn hoàn toàn ngừng sinh sôi và như thế thi thể không còn điều kiện phù hợp để diễn ra quá trình phân hủy. Lượng nước càng thất thoát thì thi thể cũng dần dần biến thành xác khô.”
“Nhưng trong điều kiện khí hậu ở chỗ chúng ta thì không thể khô hanh đến mức ấy, độ ẩm trong không khí lại luôn rất cao, chẳng lẽ chỉ cần nhét vào tủ sắt là có thể trở thành xác khô được sao?” Lúc này Trần Thi Vũ đột nhiên xen ngang một câu, “Vả lại... vả lại anh nhìn ngoài trời mà xem, mưa to thế kia...”
“Ồ, đúng rồi!” Đại Bảo đột nhiên kêu lên, “Chúng ta vốn dĩ rất ít khi gặp xác khô, sao tự dưng lại mọc ra một cái xác khô ngay trong ngày mưa gió thế này? Thật kỳ lạ!”
Tôi hồ như đã quen với thói vô tâm vô phế, hơi chút đã làm ầm lên của Đại Bảo, cho nên chẳng đoái hoài đến anh ta. Tôi khom lưng chui vào trong tủ sắt, quan sát tình hình bên trong.
Chiếc tủ sắt này cao ngang ngực người lớn, bốn phía xung quanh đều làm bằng sắt, rộng chừng một mét vuông. Các góc phía ngoài đều bị tróc sơn, han gỉ, phía trong không quét sơn, nhìn đâu cũng thấy đen sì sì. Tủ sắt nằm gần một đống dây điện bỏ đi, có lẽ mấy năm rồi chẳng hề xê dịch. Thân tủ lún xuống bùn đất, nếu còn tiếp tục lún sâu thêm chút nữa thì chắc chắn sẽ gây trở ngại đến việc đóng mở cánh tủ. Phía chính diện của tủ sắt là hai cánh cửa sắt lắp đối xứng. Trên cánh tủ trái có chốt khóa, trên cánh tủ phải có vòng khóa. Sập chốt khóa vào vòng khóa là cánh cửa sắt sẽ không mở ra được, hơn nữa còn có thể khóa cả vòng khóa đó lại. Có điều cảnh sát điều tra cho chúng tôi biết cánh cửa sắt này không hề bị khóa.
Thi thể tựa vào vách phía đông của tủ sắt ở tư thế ngồi, hai đùi thò dài chạm vào đống than củi ở vách phía tây của tủ sắt. Tôi lấy đống vật liệu màu đen chất đống ở vách tây bên trong tủ sắt ra, quan sát tỉ mỉ từng thanh, rồi lại ngửi, đúng là mùi than củi không còn nghi ngờ gì nữa.
Tôi đeo găng tay trắng, chạm nhẹ vào từng vách tủ, găng tay lập tức bị dính một lớp muội than đen. Tôi lại nâng chân của thi thể lên, mặt dưới đùi của thi thể quả nhiên cũng đen nhánh.
“Xác khô được hình thành không chỉ cần những điều kiện mà tôi vừa nói, mà còn cần thời gian.” Tôi nói, “Trong điều kiện môi trường thích hợp, người trưởng thành cần khoảng thời gian từ hai đến ba tháng mới có thể trở thành xác khô.”
“Có điều sau khi hình thành xác khô thì diện mạo thi thể sẽ được bảo quản nguyên vẹn.” Hàn Lượng nói, “Cho nên chúng ta không thể phán đoán được thời gian người đó tử vong đại khái là vào lúc nào, cũng không thể suy đoán được thời gian thi thể được giấu ở chỗ này đã bao lâu.”
“Tôi kể cho mọi người câu chuyện này trước đã.” Tôi nói, “Các cậu đều biết sau khi nhiều cao tăng viên tịch thì có khả năng sẽ giữ nguyên thân xác, thân xác này không hề bị phân hủy suốt ngàn năm. Thân xác nói đến ở đây thực ra chính là thi thể được khô hóa. Vì môi trường tự nhiên không giống nhau nên sau khi cao tăng viên tịch thì có người có thể giữ lại được thân xác nhưng có người lại không thể bảo quản được. Phật pháp nói rằng đó là xá lị của những cao tăng đại đức sau khi viên tịch. Nhưng các bác sĩ pháp y chúng ta thì biết rõ đó là nhờ điều kiện tự nhiên phù hợp mới hình thành nên xác khô, điều này đúng là cần xác suất nhất định. Quá trình viên tịch đều giống nhau nhưng chỉ có số ít cao tăng giữ lại được thân xác, điều này hoàn toàn Là cơ duyên ngẫu nhiên tạo thành mà thôi.”
“Thực ra sau khi viên tịch cũng có bàn tay con người tác động đến.” Hàn Lượng nói.
Tôi gật đầu, nói: “Trước khi viên tịch, các cao tăng thường nhịn ăn, nhịn uống trong vài ngày, điều đó giúp lượng nước toàn thân giảm nhanh. Đây là điều kiện đầu tiên. Điều kiện thứ hai là sau khi cao tăng viên tịch thì sẽ ngồi trong một cái chum lớn, đáy chum đặt ít than củi, đàn hương. Than củi có khả năng hút nước rất mạnh, thực ra đều do bàn tay con người tác động lên cả.”
“Thế cái xác này giống y như vậy còn gì!” Đại Bảo nói, “Chẳng lẽ cao tăng viên tịch ở đây à? Mà vừa vặn cái xác này cũng không có tóc.”
“Vớ vẩn!” Tôi đá chân Đại Báo, chi vào đáy tú chỗ ngay cạnh thi thể, nói, “Tóc rụng đầy kia kìa, mà nạn nhân cũng không ngồi ở tư thế tĩnh tọa.”
“Ý anh Tần Minh là điều kiện môi trường này vừa vặn giống với môi trường của các cao tăng sau khi viên tịch, nên mới hình thành nên xác khô với xác suất nhất định.” Trần Thi Vũ giải thích thay tôi.
Tôi nói: “Đúng thế, nhưng sở dĩ ở chỗ chúng ta các cao tăng rất khó lưu giữ lại thân xác là bởi vì môi trường bên ngoài quá ẩm ướt. Cho dù nắng lên vài ngày thì chỉ cần một trận mưa là sẽ khiến vi khuẩn sống trong thi thể tiếp tục bừng bừng trỗi dậy, bắt đầu khiến thi thể phân hủy. Khi nãy tôi vừa nói việc hình thành xác khô cần khoảng thời gian từ hai đến ba tháng.”
“Không sai!” Trần Thi Vũ gật đầu, “Năm ngoái là năm đại hạn, suốt hai tháng ròng không hề có giọt mưa nào.”
“Đây chính là ý mà tôi muốn biểu đạt.” Tôi nói, “Có lẽ người này bị nhét vào trong tủ sắt vào thời điểm đại hạn mùa hè năm ngoái. Vì bị mặt trời chiếu rọi suốt thời gian dài, cộng thêm sự dẫn nhiệt của tủ sắt khiến nhiệt độ môi trường trong tủ sắt rất cao dễ khiến lượng nước trong thi thể bốc hơi ra ngoài. Lượng nước bốc hơi đi chưa kịp quay trở lại thi thể thì lượng nước còn sót lại trong thi thể đã bị đống than củi bên cạnh hút cạn. Điều đó càng làm đẩy nhanh quá trình mất nước của cơ thể. Trải qua thời gian dài như vậy, thi thể đã trở thành xác khô và trạng thái xác khô này được bảo quản cho đến tận giờ.”
“Phân tích này thật ngầu!” Lâm Đào vừa kiểm tra cửa tủ sắt vừa nói, “Như vậy chúng ta đã khoanh vùng được phạm vi thời gian tử vong, đại khái là mùa hè năm ngoái. Phạm vi tìm kiếm lai lịch thi thể cũng thu nhỏ hơn nhiều, việc tìm ra lai lịch của thi thể cũng không còn là chuyện khó nữa.”
“Bây giờ tôi còn một vấn đề chưa hiểu.” Tôi quay sang nói với Phó giám đốc Triệu, “Anh nói năm ngoái chỗ này vẫn còn là một thị trấn nhỏ sầm uất, vậy thì vì sao thi thể này giấu trong tủ sắt suốt một năm mà không có ai phát hiện ra chứ?”
2Tôi hỏi Phó giám đốc Triệu nhưng cũng chính là hỏi chính mình. Có điều hai chúng tôi tạm thời chưa nghĩ ra câu trả lời.
“Liệu có phải xác khô này được hình thành ở nơi khác, sau đó mới chuyển đến đây không?” Phó giám đốc Triệu hỏi.
Tôi lắc đầu nói: “Rất khó tìm thấy điều kiện môi trường tốt như thế này. Tuy năm ngoái hạn hán nặng nề nhưng chúng ta cũng không hề phát hiện thấy cái xác khô nào khác mà. Hơn nữa làm gì có chuyện đợi đến khi giải phóng mặt bằng mới dời xác khô đến đây, làm thế khác gì cố tình để cho cảnh sát phát hiện ra sao? Nhìn kỹ các vết tích xung quanh thi thể thì có thể khẳng định nó đã được cất giấu ở đây ít nhất một năm rồi.”
“Nhưng chỗ này thường có người qua kẻ lại, chẳng lẽ không một ai mở tủ sắt ra sao?” Phó giám đốc Triệu nói, “Cánh tủ sắt còn không khóa mà.”
“Chuyện này cần điều tra dân chúng đã từng sống ở đây.” Tôi nói.
“Vậy vụ án này liệu có phải tai nạn ngoài ý muốn không?” Phó giám đốc Triệu ôm tâm lý ăn may hỏi tôi.
Tuy phía ngoài tủ sắt được căng lều bạt che mưa nhưng vì tủ sắt ở gần cột điện nên vẫn phải đục thủng một lỗ trên vải bạt, bởi thế chúng tôi không dám mạo hiểm chuyển thi thể từ tủ sắt ra ngoài, sợ bị dính mưa. Tôi lại chui vào trong tủ sắt, quan sát và kiểm tra tình trạng bề mặt thi thể.
Vì xác khô là hiện tượng thi thể dạng bảo quản nên lớp biểu bì của thi thể được giữ lại nguyên vẹn, không hề có khuyết thiếu gì. Tôi kiểm tra lớp da khoang ngực bụng và da đầu của người chết, nhưng không thấy xuất hiện vết thương, cũng không có bất kỳ dấu vết xuất huyết, rõ ràng nạn nhân không tử vong vì các vết thương cơ học do lực tác động mạnh từ thế giới bên ngoài. Tôi lại kiểm tra khoang mũi của nạn nhân, vì thi thể đã khô quắt và niêm mạc khô cong, bong tróc ở mức độ cao nên trông cũng không chân thực lắm, tuy nhiên tôi vẫn để ý thấy da môi dường như có vết thương nhỏ. Có điều tôi biết vết thương ở mức độ này căn bản không thể khiến nạn nhân ngạt thở mà chết. Da cổ của thi thể rất khô và lồi lõm, nhưng khi tôi dùng tay vuốt phẳng thì cũng loại trừ khả năng phần cổ phải chịu lực.
Chí ít nhìn bề mặt thi thể thì vẫn chưa phát hiện được căn cứ chứng tỏ người này tử vong vì nguyên nhân ngoại lực hay nói đơn giản là chưa chứng minh được người này tử vong vì bị kẻ khác sát hại.
Tôi nói thế, tâm lý ăn may của Phó giám đốc Triệu càng bành trướng, anh đeo găng tay, tự mình kiểm tra chốt khóa rồi nói: “Các cậu xem, có khả năng chốt khóa này có vấn đề. Giả dụ nạn nhân là trẻ em, lại giả dụ nạn nhân không may tự chui vào trong tủ sắt, mà nếu thế thật thì nạn nhân không thể ăn than trong tủ sắt mà sống nên sẽ bị chết đói.”
“Nhưng chẳng lẽ cậu bé không biết đường đập cửa kêu cứu sao?” Tôi nói.
“Lỡ như cậu bé đó tự nhốt mình vào lúc đêm khuya hoặc giả sử nó tự nhốt mình rồi quá hoảng sợ đến mức quên cả kêu cứu, liệu có thể xảy ra trường hợp đó không?” Phó giám đốc Triệu hỏi.
“Vậy tại sao y phục của cậu bé lại rơi vào tình trạng này?” Tôi nêu thắc mắc.
Phó giám đốc Triệu nói: “Trẻ em ở quê tôi, mà thậm chí ngay cả người lớn cũng thường chỉ mặc quần đùi vào mùa hè. Hiện tượng chạy ra ngoài bằng chân trần cũng chẳng hiếm gì.”
Trong lòng tôi lờ mờ cảm thấy chuyện này không thể xảy ra nhưng nhất thời không tìm ra lý do phản bác lại quan điểm của Phó giám đốc Triệu, thế là tôi chỉ cúi đầu, im lặng suy nghĩ.
May mà một câu nói của Lâm Đào đã khiến tôi bừng tỉnh khỏi suy tư. Cậu ta nói: “À, tôi đã biết vì sao lâu thế vẫn không có ai phát hiện ra thi thể rồi.”
Tôi vội vàng ngồi xổm bên cạnh Lâm Đào, nghe cậu ta phân tích.
Lâm Đào khép hai cánh tủ sắt lại, sập chốt xong xuôi, rồi chỉ vào chính diện cửa sắt, nói: “Các anh nhìn thấy gì nào?”
Đại Bảo nói: “Cánh cửa!”
“Trên cánh cửa có gì?” Lâm Đào phì cười hỏi.
“Khóa cửa!” Đại Bảo đáp tiếp.
“Nhìn kỹ lại xem!” Lâm Đào đập vào ót Đại Bảo một cái.
Tôi nhíu mày nhìn kỹ cánh cửa tủ sắt hồi lâu, rồi nói: “Hình như có chữ!”
“Đúng rồi! Là chữ đó!” Lâm Đào hưng phấn nói tiếp, “Nhận ra chữ gì không?”
Trên cánh cửa tủ sắt có lẽ có ba hàng chữ, mỗi hàng có bốn chữ, tất cả có mười hai chữ. Xem ra đó là những ký hiệu được viết bằng bút mực đen, hơn nữa còn viết từ khá lâu rồi. Do dầm sương dãi nắng nên những ký hiệu đó đã phai màu, chỉ còn thấy lờ mờ đường nét mà thôi.
“Chữ đầu tiên của hàng thứ nhất viết chữ tủ, chữ thứ ba của hàng thứ hai viết chữ có , chữ cuối cùng của hàng thứ ba viết chữ gần. ” Tôi nói.
“Thế... là ý gì nhỉ?”
“Đừng vội!” Lâm Đào lấy đèn led đa bước sóng và kính lọc ánh sáng ra, rồi nói, “Loại mực của bút viết ký hiệu đều có huỳnh quang, tuy mực đã nhạt màu nhưng chúng ta dùng cái này để kích hoạt phản ứng huỳnh quang, có khả năng sẽ khiến dòng chữ hiện nguyên hình.”
Nói xong, Lâm Đào bật đèn led, đeo kính lọc ánh sáng, nhìn một hồi, rồi nói: “Ha ha! Tôi đã nói mà! Tủ điện cao thế, cảnh báo có điện, không được lại gần!”
“Không đúng!” Tôi nói, “Tôi đã nhìn kỹ một lượt quanh tủ, trong tủ dính rất nhiều muội than, điều đó chứng tỏ công dụng vốn có của tủ sắt này là để chứa than, chứ không phải tủ điện cao thế.”
Lâm Đào tháo kính, nhìn tôi mỉm cười.
Tôi vỗ vào đầu đánh bộp một cái rồi nói: “Ôi, chắc tôi bị nhiễm bệnh ngơ của Đại Bảo rồi. Mấy chữ này là do hung thủ cố tình viết lên, ngụy trang tủ sắt thành tủ điện cao thế, rồi đặt dưới cột điện. Chính vì ngụy trang thành tủ điện cao thế nên trong suốt một năm đó, dân cư sống xung quanh đều ngoan ngoãn không chạm vào tủ sắt này. Vì trong tiềm thức của họ, tủ sắt này là tủ điện cao thế. Hành vi này của phần tử phạm tội chính là để kéo dài thời gian phát hiện ra vụ án.”
“Đồng thời điều đó cũng chứng tỏ có hành vi ngụy trang, vậy thì chắc chắn đây là một vụ án mạng.” Bác sĩ pháp y Đào Tuấn kết luận.
“Đúng vậy, không ngoài dự liệu, đây chính là một vụ án mạng.” Tôi nói, “Đưa thi thể về nhà xác tiến hành khám nghiệm tử thi để xác định nguyên nhân tử vong và các manh mối về lai lịch thi thể. Ngoài ra chỉ e rằng cần phải điều tra tất cả những người hành nghề bán than ở khu vực quanh đây.”
Phó giám đốc Triệu gật đầu nói: “Tôi hiểu ý anh. Trong tủ sắt này vốn chất đầy than củi, phần tử phạm tội bỏ một ít ra ngoài, sau đó nhét thi thể vào trong. Đối tượng có cơ hội tiếp xúc với tủ sắt này đương nhiên chính là người bán than. Mà tủ sắt này lại nặng như thế, theo nguyên tắc xa vứt, gần giấu, thì thi thể bị giấu vào đây chứng tỏ hung thủ là người sống quanh đây. Yên tâm đi, chiếc tủ sắt này đặc biệt như thế, chúng tôi chắc chắn sẽ tìm ra chủ nhân của nó chỉ trong vòng nửa ngày.”
“Mọi người ai cần đi khám nghiệm thì mau đi khám nghiệm, ai cần đi bắt người thì mau đi bắt người!” Lâm Đào lại đeo kính lọc ánh sáng lên, nói, “Tôi phải ở lại đây nghĩ cách xem có biện pháp chụp ảnh hình sự đặc biệt nào để chụp lại mấy chữ này không. Chụp xong sẽ mang đến chỗ anh Ngô là có thể có chứng cứ hữu hiệu chứng minh hành vi phạm tội.”
Anh Ngô có tên đầy đủ là Ngô Kháng, Trưởng khoa giám định văn bản thuộc tổng đội cảnh sát hình sự của Sở Công an tỉnh. Trong chuyên án “Kẻ dọn rác” trước đây, chính nhờ anh Ngô phát hiện ra những chi tiết nhỏ trong chữ viết của hung thủ đã giúp cảnh sát xác định được đối tượng phạm tội, từ đó phá được vụ án.
Tuy độ co cứng của xác khô đã giảm bớt nhưng để phá vỡ được tư thế vốn có của tử thi quả thật không hề dễ dàng. Vì các cơ thịt đã khô quắt nên chúng tôi phải mất rất nhiều công sức mới khiến thi thể từ tư thế ngồi chuyển thành tư thế nằm ngửa, sau đó đặt lên bàn giải phẫu.
“Mọi người đâu rồi?” Tôi nghiêng ngó trái phải, chỉ thấy Đại Bảo và bác sĩ Đào nên vừa thở hổn hển vừa hỏi.
“Lông Vũ đi bắt nghi phạm.” Đại Bảo nói, “Trình Tử Nghiên hình như rất sợ xác khô nên sang phòng bên rồi. Hàn Lượng ở cạnh cô ấy. Cậu bảo xem, một nữ cảnh sát từng nhìn thấy bao nhiêu là thi thể như cô ấy, sao lại sợ một cái xác khô nhỉ?”
“Mỗi người có một thứ khiến mình cảm thấy sợ hãi.” Lúc nói câu này, hình ảnh con gián bất chợt sượt qua não tôi, tôi nói tiếp, “Có điều gần đây Hàn Lượng và Tử Nghiên có vẻ thân thiết với nhau nhỉ!”
“Hì hì! Cậu bắt đầu thích tán chuyện rồi đấy!” Đại Bảo cười khì khì.
Tôi giơ tay làm động tác suỵt để Đại Bảo nhanh chóng bắt đầu công việc khám nghiệm tử thi.
Ánh sáng đèn trong phòng giải phẫu rất tốt cho nên mới quan sát được rõ ràng trạng thái của bề mặt thi thể có điều dưới ánh sáng tốt như thế, chúng tôi vẫn không phát hiện ra bất kỳ vết thương nào trên thi thể. Tuy tôi biết muốn lấy được vật chứng gì đó từ thi thể ở điều kiện này là điều hết sức khó khăn, nhưng tôi vẫn tiến hành giải phẫu lấy vật chứng theo quy chuẩn: lấy dịch ở khoang miệng, hậu môn, quy đầu của nạn nhân, sau đó cắt móng tay của nạn nhân.
Vì thi thể đã chuyển màu đen sì nên chúng tôi không phát hiện thấy móng tay có điểm gì khác thường. Tuy nhiên khi cắt móng tay vì cự ly quan sát rất gần nên tôi phát hiện màu sắc của mặt móng tay vẫn thẫm hơn các mô xung quanh.
“Anh bảo liệu có triệu chứng ngạt thở không?” Tôi hỏi.
Đại Bảo lật mí mắt của nạn nhân lên, nói: “Nhãn cầu đã quắt lại, kết mạc cũng đã đổi màu, không thấy điểm xuất huyết, cũng chẳng nhận ra môi có màu gì. Cho nên tôi không biết có triệu chứng ngạt thở hay không.”
“Chí ít có một điểm tôi dám khẳng định.” Bác sĩ Đào nói, “Người này không bị bịt mũi hoặc chẹn cổ, cũng không bị chèn ép khoang ngực dẫn đến ngạt thở.”
“Tôi tán đồng nhận định của anh.” Tôi nói, “Tủ sắt ở hiện trường không đóng kín, không có điều kiện khiến người bị ngạt thở. Xem ra tôi nghĩ nhiều rồi.”
“Bắt đầu thôi!” Đại Bảo bắt đầu đưa dao.
So với tiêu bản thi thể ở trong bệnh viện thì da của xác khô khó giải phẫu hơn nhiều. Tuy dao phẫu thuật rất sắc nhưng lại không bền, lúc này thể hiện rõ nhược điểm của nó. Chúng tôi phải thay đến lưỡi dao thứ ba mới mở hết khoang ngực của thi thể. Vì toàn bộ máu trong cơ thể đã cạn khô, cơ thịt cũng khô quắt nên tôi đành dùng kéo lấy một dẻ xương sườn mềm làm vật mẫu mang đi xét nghiệm ADN.
Chỉ riêng việc nhìn thấy xác khô vốn đã rất hiếm hoi, càng đừng nói đến việc giải phẫu xác khô. Không biết trước đây Đại Bảo và bác sĩ Đào từng giải phẫu xác khô bao giờ chưa, còn tôi thì chưa bao giờ. Có điều, giống như tưởng tượng của tôi, nội tạng của cái xác tuy đã khô quắt vì mất nước nhưng hình dạng cơ bản vẫn còn nguyên vẹn. Như vậy, công việc giải phẫu của chúng tôi cũng không đến nỗi khó khăn lắm.
Dẫu sao nhìn bề mặt thi thể không phát hiện ra được nguyên nhân tử vong nên chúng tôi phải lần lượt kiểm tra từng bộ phận nội tạng để khám nghiệm tỉ mỉ. Các mô tế bào của thi thể đều đã khô cong, không thể tiến hành khám nghiệm bệnh lý học của các mô. Nếu nạn nhân quả thực chết bất đắc kỳ tử thì e là chúng tôi cũng không thể phát hiện ra căn cứ chính xác, không thể đưa ra kết luận chính xác được. Như thế tình hình sẽ tương đối phức tạp.
Đầu tiên tôi giải phẫu dạ dày của nạn nhân. Thức ăn sót lại trong dạ dày không nhiều, nhưng vẫn có thể nhận ra một ít chất xơ khô kiệt. Điều đó chúng tỏ nạn nhân không ở trong trạng thái cực kỳ đói khát, có thể loại trừ giả thuyết mà Phó giám đốc Triệu đặt ra khi nãy là đứa trẻ lỡ tay nhốt mình vào trong tủ sắt rồi bị đói đến chết.
Nhưng rốt cuộc đứa bé này chết vì nguyên nhân gì? Đã khám nghiệm xong toàn bộ nội tạng của thi thể mà vẫn chưa tìm ra câu trả lời khiến tôi nôn nóng, bất an.
Đại Bảo thấy chưa tìm ra nguyên nhân tử vong cũng không lãng phí thời gian, bắt đầu lấy căn cứ ở khớp mu của thi thể. Lúc trước phỏng đoán thi thể này là thi thể bé trai bởi căn cứ vào chiều cao, thể trạng và dung mạo còn sót lại, nhưng những căn cứ đó không hoàn toàn đáng tin. Chỉ có phán đoán tuổi tác dựa vào khớp mu mới có thể cho ra kết quả chính xác nhất.
Nếu một bác sĩ pháp y không thể đoán ra được nguyên nhân tử vong của nạn nhân thì quả thực là chuyện vô cùng mất mặt, bởi vậy tôi vẫn không bỏ cuộc, tiếp tục khám nghiệm các cơ quan khác của nạn nhân.
Trước đó, tôi từng nghi ngờ nạn nhân có triệu chứng ngạt thở, nhưng không thể xác định chắc chắn, giờ quan sát kỹ phần đáy sọ của thi thể, tôi phát hiện hai cạnh của phần đá xương thái dương có dấu hiệu xuất huyết, điều đó càng khiến tôi tin chắc nạn nhân tồn tại triệu chứng ngạt thở. Đã nghi ngờ có triệu chứng ngạt thở thì trọng điểm khám nghiệm là phổi của nạn nhân. Khí quản và phế quản của nạn nhân đã bị Đại Bảo giải phẫu, và không phát hiện thấy điều gì khác thường, cũng không phát hiện thấy tình trạng màu sắc đậm thêm, khô đi sau khi xung huyết và tụ huyết. Thoạt trông phổi của thi thể không có hiện tượng khác thường. Tôi nghĩ mãi, tiếp tục lấy kéo chuyên dụng của khoa mắt lách men theo phế quản, hy vọng sẽ phát hiện ra dị vật trong phế quản.
Không giải phẫu thì không biết, làm rồi thì đúng là mọi thứ đều như phơi bày ra rõ ràng trước mắt.
Trong phế quản ở hai bên phối của nạn nhân quả nhiên có dị vật giống như bùn. Trong phòng giải phẫu sạch sẽ không thể khiến thi thể bị nhiễm bẩn, vậy thì dị vật trong phế quản của nạn nhân nhất định chính là nguyên nhân gây ra ngạt thở và dẫn đến tử vong.
Tôi thận trọng dùng kẹp gắp dị vật trong phế quản ra, đặt trên tờ giấy trắng, quan sát tỉ mỉ xem rốt cuộc đó là vật gì. Tôi tháo găng tay, cầm dị vật sang phòng thí nghiệm bên cạnh, đặt dưới kính hiển vi mà quan sát.
Tôi dùng đầu nhọn của chiếc kẹp không ngừng trải phẳng dị vật, mọi thứ dần trở nên rõ ràng dưới ống kính hiển vi, một sợi chất xơ rất mảnh xuất hiện trước mắt tôi. Rõ ràng đây không phải thành phần cấu tạo nên mô trong cơ thể người mà là một dị vật rất mềm làm từ chất xơ.
“Đại Bảo, chúng ta đến phòng Hình sự thành phố nhờ các đồng nghiệp ở bộ phận giám định vật chứng vi lượng kiểm tra giúp.’’ Tôi giục Đại Bảo đang mải miết xử lý phần khớp mu của nạn nhân.
“Được! Được! Chỉ năm phút nữa thôi!” Đại Bảo nói, “Tôi đã nhìn rõ đại khái rồi, rãnh mặt khớp mu và xương sống vô cùng rõ rệt, ngành trên xương mu vẫn chưa hình thành. Quả nhiên đây là thi thể của một bé trai tầm mười hai, mười ba tuổi.”
“Có điều kiện đó là đủ rồi.” Tôi nói, “Lát nữa gọi điện thoại cho Lông Vũ, bảo cô ấy truyền đạt lại với tổ chuyên án. Bây giờ con độc nhất trong nhà đều là bảo bối của bố mẹ, chúng ta đã biết thời gian nạn nhân mất tích, đồng thời còn biết tuổi tác đại khái. Chắc chắn chúng ta sẽ dễ dàng tìm ra lai lịch của nạn nhân từ hồ sơ các vụ án mất tích mà cảnh sát đang nắm giữ thôi. Giờ chúng ta phải tìm hiểu nguyên nhân tử vong, nhanh tay lên một chút mới được.”
Đại Bảo sắp xếp bác sĩ Đào ở lại, dùng nồi nấu xương mu, như vậy có thể phán đoán tuổi của nạn nhân chính xác hơn nữa. Có điều tôi biết rằng, trong vụ án này, việc xác định được độ tuổi chính xác hay không thực ra không mấy quan trọng.
Tôi và Đại Bảo vội vàng đến phòng giám định vật chứng vi lượng ở Công an thành phố, Trưởng khoa là nữ bác sĩ họ Kỳ. Thực ra bác sĩ Kỳ xấp xỉ tuổi tôi nhưng vì vóc dáng nhỏ bé, tính cách lại hoạt bát, hướng ngoại nên chúng tôi cứ ngỡ cô mới ngoài đôi mươi.
Chúng tôi không nói chuyện ngoài lề, mà đi thẳng vào vấn đề chính, Trưởng khoa Kỳ dùng kính hiển vi quan sát hình thái dị vật.
“Loại chất xơ này... rất rõ ràng... là giấy.” Trưởng khoa Kỳ vừa quan sát vừa nói.
“Giấy?” Kết quả giám định khiến tôi vô cùng bất ngờ, trước đó tôi còn ngờ rằng không biết có phải chất xơ kiểu thủy tảo gì đó hay không, rồi còn suy nghĩ không biết có phải nạn nhân bị chết đuối hay không.
“Còn nhìn thấy gì nữa không?” Tôi trấn tĩnh lại, hỏi ngay.
“Loại chất xơ này rất mảnh và mềm, rõ ràng là giấy vệ sinh.” Trưởng khoa Kỳ bổ sung.
“Giấy vệ sinh ở trong phế quản sao?” Đại Bảo gãi đầu nói, “Sao vào được nhỉ? Điều này đã vượt khỏi phạm vi mà trí tuệ của tôi có thể lý giải.”
“Cũng vượt khỏi phạm vi lý giải của tôi.” Tôi nói, “Thông thường hiện tượng ngạt thở do hít phải dị vật hay gặp nhất là thức ăn trong dạ dày trào ngược lên phế quản sau khi uống rượu xong, dẫn đến ngạt thở và tử vong. Nhưng hít hẳn giấy vệ sinh vào thì đúng là tôi không thể tưởng tượng nổi.”
“Tôi không hiểu các kiến thức về pháp y.” Trưởng khoa Kỳ nói, “Nhưng giám định vật chứng vi lượng về giấy chính là đề tài nghiên cứu thạc sĩ trong suốt ba năm của tôi.”
“Điều đó có nghĩa là chúng ta đã tìm đúng người.” Đại Bảo nói.
Trưởng khoa Kỳ mỉm cười tiếp lời: “Có điều rất đáng tiếc, ba năm nghiên cứu sinh của tôi cộng thêm mười năm công tác, nhìn đủ loại kết cấu tinh vi của giấy vệ sinh, nhưng tôi cũng chưa từng nhìn thấy loại giấy này bao giờ.”
“Đặc biệt cũng không có gì tệ.” Tôi nói, “Càng đặc biệt lại càng dễ nhận diện và càng có hy vọng trở thành manh mối phá án.”
“Ý cậu là muốn tôi đi siêu thị tìm đủ các loại giấy vệ sinh về cho Trưởng khoa Kỳ quan sát đúng không?” Mặt Đại Bảo méo xệch.
Đại Bảo là người thích khám nghiệm hiện trường và khám nghiệm tử thi, nhưng bảo anh ta đi làm những việc tìm kiếm manh mối ngoài lề, anh ta luôn tỏ thái độ không tình nguyện.
Nhưng anh ta không đi thì ai đi? Tôi quay sang anh ta cười cười và gật đầu rất kiên quyết.
Trở về văn phòng tổ chuyên án, tôi thấy Trần Thi Vũ đã ngồi ngay ngắn ở đó, mồ hôi nhễ nhại, tươi cười nhìn tôi. Tôi biết họ đã bắt được người bán than cần tìm về quy án.
Tôi bước đến bàn máy tính của tổ chuyên án, cắm USB vào, trình bày tình hình giải phẫu thi thể.
“Căn cứ vào tình trạng giải phẫu thì nạn nhân là một bé trai hơn mười tuổi, trên người cậu bé không hề có manh mối giúp chúng ta lần ra lai lịch. Nhưng một đứa trẻ bị mất tích thì chắc chắn người nhà sẽ phải nhanh chóng đi báo cảnh sát. Một đứa trẻ hơn mười tuổi đã có khả năng nhận thức, người lạ không thể dẫn nó đi chơi xa, bởi vậy chỉ cần đi tìm một bé trai mất tích từ tháng Ba đến tháng Mười năm ngoái quanh khu vực phát hiện vụ án thì chắc chắn sẽ mau chóng tìm ra lai lịch của thi thể. Sau khi tìm thấy lai lịch của người chết thì phải hỏi rõ thời gian và tình hình lúc bé trai mất tích một cách thật cụ thể.” Tôi nói, “Thời gian tử vong của bé trai này đồng nhất với suy đoán trước đó tại hiện trường của chúng tôi, đó là từ tháng Ba đến tháng Mười năm ngoái, còn nguyên nhân tử vong là ngạt thở do hít phải dị vật.”
“Ngạt thở do hít phải dị vật ư?” Phó giám đốc Triệu hỏi, “Hít phải dị vật gì?”
“Giấy vệ sinh!”
“Giấy vệ sinh?” Phó giám đốc Triệu tròn mắt hỏi, “Làm sao có thể hít giấy vệ sinh vào phế quản được? Vậy đây có phải vụ án mạng hay không?”
Tôi cười nói: “Căn cứ vào các suy đoán tại hiện trường thì đây đúng là một vụ án mạng. Còn vì sao có thế hít được giấy vệ sinh vào phế quản... tôi nghĩ chỉ sau khi phá án mới biết được. Có điều kết cấu tinh vi của giấy vệ sinh mang tính đặc thù cao, cũng có nghĩa là khả năng nhận diện và khu biệt rất cao. Nếu chúng ta tìm thấy loại giấy vệ sinh tương tự như loại mà cậu bé hít vào phế quản thì sẽ dễ dàng khoanh vùng, thậm chí về sau có thể biến nó thành chứng cứ trước tòa.”
3Qua một số manh mối thu hoạch được từ việc khám nghiệm tử thi, tuy vẫn chưa biết kết quả nhưng cũng đủ khiến lòng người phấn chấn, có điều niềm tin hừng hực sẽ phá án thành công vừa mới gây dựng đã nhanh chóng bị tình hình thẩm vấn và điều tra vòng ngoài đối với người bán than của bộ phận điều tra đánh sập.
“Tôi đảm bảo một trăm phần trăm, gã Lương Văn, chủ cửa hàng bán than này không phải kẻ gây án.” Đội trường đội điều tra dõng dạc khẳng định, “Thông qua công tác điều tra vòng ngoài, quả thực ăn Tết năm ngoái xong, tức vào khoảng cuối tháng Một năm nay, Lương Văn đã rời khỏi thành phố Bân Nguyên chúng ta và đi Quảng Đông làm thuê. Trong quá trình thẩm vấn, anh ta thanh minh rằng mình không thể tiếp tục kiếm sống bằng nghề bán than củi nên quyết định bỏ chiếc tủ sắt đó đi, đồng thời rời khỏi chỗ bán cũ. Thực ra chiếc tủ sắt đó chính là kho chứa than của anh ta.”
“Có ai làm chứng cho anh ta không?” Tôi hỏi.
Đội trưởng đội điều tra kiên định gật đầu: “Căn cứ vào lời khai của bạn làm ăn với anh ta thì bắt đầu từ năm ngoái, Lương Văn liên tục làm việc cho một công ty xây dựng, vì sống một mình nên anh ta chưa bao giờ rời khỏi đó. À, có một thời gian anh ta cũng rời khỏi công trường, chính là thời điểm một tháng trước, khi chính phủ ban hành lệnh giải phóng mặt bằng và trưng dụng đất đai, anh ta về thành phố Bân Nguyên, đến ủy ban Nhân dân thành phố để thỏa thuận về các điều khoản đền bù giải phóng mặt bằng. Anh ta ở lại thành phố một đêm rồi hôm sau ngồi tàu cao tốc trở lại Quảng Đông. Quảng Đông cách thành phố chúng ta rất xa, muốn đi đi về về buộc phải ngồi tàu cao tốc hoặc máy bay. Cho nên chúng tôi cũng tiến hành xác nhận lại thông tin với bên quầy bán vé. Quả thực trong khoảng thời gian một năm rưỡi này, Lương Văn chỉ đi về một lần, chính là lần về cách đây một tháng.”
“Nếu là một tháng trước thì thời gian gây án sai lệch rất lớn so với phán đoán của chúng ta.” Tôi nói, “Hơn nữa, nếu anh ta gây án trước khi rời thành phố Bân Nguyên thì tôi nhớ khí hậu vào dịp Tết năm ngoái rất ẩm thấp, lại còn mưa nữa, đúng không nhỉ? Vậy thì thi thể sẽ nhanh chóng bị phân hủy, không có cơ hội trở thành xác khô.”
“Theo căn cứ vào điều tra của các anh thì đúng là có thể loại trừ thời gian gây án của Lương Văn.” Phó giám đốc Triệu nói.
Tôi nghĩ một lát, rồi gật đầu: “Quả đúng thế! Không chỉ có thể loại trừ thời gian gây án mà thực ra còn có thể loại trừ động cơ gây án. Chỉ có điều lúc trước chúng ta chưa nghĩ thấu suốt đã manh động đi bắt người. Phần tử phạm tội ghi dòng chữ cảnh báo lên tủ sắt là nhằm mục đích kéo dài thời gian phát hiện ra vụ án. Trong khi đó lúc thẩm vấn Lương Văn, chúng ta lại biết tủ sắt đó chính là kho chứa than của anh ta. Rõ ràng là kho chứa than thì không thể để ngoài trời phơi mưa phơi nắng. Vậy thì tủ sắt đó vốn dĩ phải đặt ở trong phòng.”
“Đúng vậy! Gã Lương Văn cũng nói anh ta để tủ sắt trong căn nhà nhỏ cũ nát của mình.” Viên cảnh sát điều tra nói.
Tôi tiếp lời: “Nếu là Lương Văn gây án thì anh ta không cần chuyển tủ sắt đó ra ngoài trời, vì rõ ràng để trong nhà sẽ an toàn hơn, có khả năng kéo dài thời gian bị người ta phát hiện hơn và cũng không cần phải viết dòng chữ cảnh báo lên tủ sắt.”
“Vậy thì nếu kẻ khác gây án, hắn cũng không cần phái chuyển tủ sắt ra ngoài trời.” Phó giám đốc Triệu nói.
“Điều đó chứng tỏ phần tử tội phạm có hiểu biết nhất định về hiện trường nhưng lại không thông thạo lắm.” Tôi nói, “Hắn biết ở đây có một ngôi nhà bỏ hoang, nhưng không biết chủ nhân của ngôi nhà đó lúc nào sẽ trở về, bởi vậy để đảm bảo an toàn, hắn đành chuyển chiếc tủ sắt ra ngoài, ngụy trang thành tủ điện cao thế.”
“Có vẻ chỉ còn mỗi cách giải thích như vậy.” Phó giám đốc Triệu xòe tay.
“Ngoại trừ căn nhà nhỏ và chiếc tủ sắt, Lương Văn còn khai gì nữa không?” Tôi hỏi.
Đội trưởng đội điều tra giở sổ ghi chép, nhìn lướt qua một thoáng rồi nói: “Anh ta khai thế này: Nơi ở cũ của anh ta cách cột điện chừng ngoài năm trăm mét, diện tích ba, bốn mươi mét vuông, thường ngày anh ta vẫn ở đó, kiếm sống bằng nghề bán than. Bây giờ nghề bán than không dễ kiếm lời nên cuối cùng anh ta quyết định bỏ nghề. Năm ngoái, sau khi ăn Tết xong, anh ta liền đi Quảng Đông, rồi ở miết đó mãi tháng trước mới quay về một chuyến. Thì ra sau khi anh ta rời đi thì ngôi nhà đó đã bị bỏ hoang, vì đã bán hết đồ đạc trong nhà nên anh ta cũng không cần khóa cửa lại. Trong nhà còn nửa tủ than củi, ban đầu cũng nghĩ bán thanh lý cho xong, nhưng sau đó vội sang tỉnh khác làm việc nên anh ta ngại phiền phức, cũng bỏ mặc kệ. Tủ sắt không khóa, đặt ở góc phòng. Tủ khá nhẹ, cộng cả than bên trong mới khoảng 30 ki-lô-gam. Trên tủ sắt hoàn toàn trắng trơn, không có chữ gì cả. Ngoài ra anh ta là người bản địa ở đây, sinh ra và lớn lên ở Bân Nguyên, nhưng tính cách hướng nội, lại không được đi học, bố mẹ qua đời từ sớm, không có họ hàng thân thích, cũng chưa lấy vợ sinh con. Bởi thế anh ta không có người quen ở Bân Nguyên, cũng chẳng có người thân quen nào biết tình hình sinh sống của anh ta. Ừm, e là chỉ có bấy nhiêu.”
“Tuy lời khai khá ít nhưng lượng thông tin lại rất đầy đủ.” Tôi mỉm cười, nghĩ một lát rồi nói, “Nhà của anh ta cách đây không xa lắm, anh có thể dẫn chúng tôi đến đó không? Phần tử tội phạm có thể chuyển tủ sắt từ trong nhà ra ngoài chứng tỏ rất có khả năng địa điểm gây án chính là ở căn nhà đó.”
“Nhưng cả khu vực nhà ở nơi đó đều đã bị giải tỏa hết rồi.” Viên cảnh sát điều tra nói, vẻ mặt nuối tiếc.
“Cứ đến đó xem sao, dù chỉ còn lại đống hoang phế, thì chúng ta cũng phải bới đống hoang phế đó lên xem những thứ còn sót lại bên dưới.” Tôi nói.
Nhờ Lương Văn dẫn đường, chúng tôi trở lại hiện trường, tôi và Lâm Đào đều mặc sẵn áo mưa và đeo ủng cao su. Xe của tổ khám nghiệm chạy đến nơi cách công trường đang giải phóng mặt bằng không bao xa. Lương Văn ngồi ở ghế phụ lái, chỉ tay về phía dãy nhà mái bằng vẫn chưa phá dỡ hết và nói: “Kia kìa! Nhà tôi ở đó, căn nhà ở sâu bên trong nhất.”
“Vẫn chưa phá dỡ sao?” Lâm Đào kích động đến mức mặt đỏ ửng.
Xe không vào được bên trong, mấy người chúng tôi đành nhảy xuống, đi bộ vào. Dù trời đã ngớt mưa nhưng mặt đất lầy lội vô cùng. Chúng tôi bước thấp bước cao từ từ vượt qua bùn nhão, hướng về phía ngôi nhà. Máy ủi to kềnh càng kề cà tiến gần đến vách tường của ngôi nhà. Tôi biết chỉ cần nó chạm nhẹ một cái là ngôi nhà dặt dẹo kia sẽ sụp đổ trong nháy mắt.
Tôi vừa xua tay vừa hét với người lái máy ủi, may mà lúc máy ủi sắp húc đổ ngôi nhà, người lái máy ủi kịp thời nghe thấy tiếng chúng tôi hét gọi, anh ta vội vàng đạp phanh chân.
Mấy người chúng tôi chạy đến bên ngôi nhà gỗ nhỏ xíu, cúi gập người thở hổn hển, nhìn người bên cạnh mình đều lấm lem bùn đất mà phì cười. Vừa khéo làm sao chúng tôi lại đến kịp lúc, nhờ thế mới kịp thời giữ lại hiện trường mấu chốt nhất của vụ án, mà rất có thể hiện trường này chứa đựng con đường ngắn nhất giúp chúng tôi phá án.
Nghỉ ngơi giây lát, chúng tôi đẩy cánh cửa gỗ bụi bặm lâu ngày ra.
Cánh cửa gỗ lung lay sắp đổ vừa bật mở, bụi liền bay xuống là tả khiến chúng tôi ho sặc sụa. Căn phòng không lớn lắm, cũng không bài trí vật dụng gì, thậm chí ngay cả bóng đèn huỳnh quang lắp chính giữa căn phòng cũng đã vỡ hỏng. Trên mặt đất chất đống các loại rác thải sinh hoạt, bụi phủ một lớp dày lên tất cả. Chúng tôi tìm kiếm góc nhà nơi từng đặt tủ sắt, nhưng điều kiện nền đất đúng là quá kém nên căn bản không phát hiện thấy bất kỳ dấu vết nào, chỉ biết vị trí đại khái dựa vào mô tả của Lương Văn.
Lúc này Đại Bảo đang dạo quanh siêu thị, nhìn thấy xe cảnh sát của chúng tôi từ phía xa xa liền chạy đến. Anh ta nói nhiệm vụ đi tìm giấy vệ sinh ở siêu thị quá nhàm chán, không có mục tiêu gì cả, chẳng bằng đến hiện trường cùng quan sát với chúng tôi.
Rác trên sàn nhà rất nhiều, chúng tôi đành tìm cái chổi, vun lại thành đống, sau đó lần lượt tìm trong các đống rác xem có vật gì đặc biệt không. Không quét thì không thấy gì, quét rồi mới thấy quả đúng là không uổng công quét dọn. Bất ngờ đáng mừng liền bày ra trước mắt.
Khi tôi đang quét dọn sàn nhà thì đột nhiên phát hiện vài vết đốm dạng tia ở trên nền xi măng phủ đầy bụi. Tôi ngồi xổm xuống quan sát tỉ mỉ, tuy đã trải qua một năm nhưng nhờ kinh nghiệm dày dạn của mình, tôi vẫn nhận ra đây là vết máu nhỏ xuống từ độ cao hơn một mét.
Lâm Đào thấy tôi hoài nghi liền dùng thí nghiệm benzidine tiến hành test nhanh, không ngờ dấu vết đó đúng là vết máu. Chúng tôi vội vàng dùng tăm bông lấy vật chứng, bảo Hàn Lượng lập tức chuyển đến phòng xét nghiệm ADN của Công an thành phố đế làm xét nghiệm, sau đó so sánh với ADN lấy trên xương sườn của thi thể. Nếu hai mẫu ADN này trùng khớp, vậy thì có thể khẳng định hiện trường này đích xác là hiện trường gây án. Và nếu quả là thế thì đống rác trong hiện trường có hy vọng sẽ phát huy được công dụng giúp phá án.
Khi thí nghiệm benzendine cho kết quả dương tính, mối nghi ngờ trong lòng tôi càng bùng lên mãnh liệt. Chúng tôi đã kiểm tra thi thể rất cẩn thận, khắp người nạn nhân đều không tồn tại bất kỳ vết thương hở nào. Đã không có vết thương hở thì máu chảy ra từ đâu? Lẽ nào đây là máu của hung thủ? Nếu là máu của hung thủ vậy thì điều đó có nghĩa là chúng tôi đã lấy được chứng cứ trực tiếp nhất. Nhưng nếu quả thực đây là máu của nạn nhân, vậy phải giải thích ra sao? Một ý nghĩ chợt lóe lên trong đầu tôi, tôi lập tức nghĩ đến một giả thiết.
“Ô ô ô, cái này hay, cái này hay đây!” Đại Bảo đang ngồi xổm bên đống rác, vẫn đang dọn dẹp dở thì chợt kêu lên.
Mạch suy nghĩ của tôi liền bị ngắt quãng, tôi vội vàng chạy đến chỗ Đại Bảo, hỏi: “Gì thế?”
“Cậu xem đây là cái gì này?” Đại Bảo dùng kẹp gắp một hộp giấy rút lên.
“Hộp giấy rút mà!?