Chương 3

Từ khi nàng biết chắc Nguyễn Phi Khanh yêu nàng, tiểu thư Thái mất ăn, mất ngủ, suốt đêm ăn nói vu vơ ngày cũng như đêm, tìm cơ hội để được mặt đối mặt cùng chàng. Nàng phàn nàn vì không thể trao đổi với chàng trong lớp học buổi sáng và suốt buổi chiều thẩn thơ mong chờ buổi học sáng ngày mai.

Người và vật đều đổi thay.

Như thể bất ngờ nàng đã già đi, các em trai mà nàng thường điều khiển trò chơi, thình lình trở thành con nít thực sự dưới mắt nàng, còn các chị em gái nàng vốn kiêu hãnh mình là con nhà hoàng tộc, bỗng chốc trở thành xa lạ. Nàng vẫn luôn luôn hết mực kính yêu cha nàng, vẫn là đứa con cưng chờ cha đi họp trở về, nhưng bây giờ ông lại gây cho nàng một thứ tình cảm ngượng ngùng. Nàng xấu hổ vì lợi dụng sự tiếp tay vô tình của ông để gặp Phi Khanh trong những buổi tối thân mật, nhưng mặt khác, dù nàng chỉ trao đổi với chàng gia sư một vài ánh mắt, một vài bài thơ, nàng cũng thấy không thể từ bỏ được những điều ấy. Tuy một sự thay đổi đáng kể trong thái độ của Phi Khanh là nàng nhận thấy được kể từ cuộc đối diện tay đôi bị gián đoạn, toàn bộ con người chàng biểu lộ một sự dè dặt cẩn trọng mà ít ra người ta có thể nói rằng thái độ ấy không có gì là táo bạo cả. Tiểu thư Thái vì thế đã khóc lóc đắng cay.

Quả thật, Phi Khanh phải dừng lại sau khi đã tận hưởng đến độ mê mẩn niềm hạnh phúc yêu đương và được yêu đương. Một vùng sáng tỉnh táo xuất hiện ngay giữa cơn điên rồ hạnh phúc. Chàng giải thích sự trở về của Hoàng thân trong buổi tối đáng ghi nhớ đó như một điềm báo, như lời khuyến cáo phải biết thận trọng, sự thận trọng mà sắc đẹp và thiên hướng về thi ca của cô học trò làm chàng quên mất.

"Mình kính thờ cha mẹ mình, chàng tự nhủ, và một kiếp làm người cũng chưa đủ để trả hết ơn sâu nghĩa nặng với cha mẹ. Nhưng gia đình mình là những người nông dân không thuộc một chi họ danh giá nào, trong lúc họ Trần là họ của hoàng gia. Không bao giờ, chàng nói tiếp với một thái độ khiêm nhường cùng cực, họ chấp nhận một cuộc hôn nhân không môn đăng hộ đối như thế. Tương lai nào đang chờ đợi nàng và mình?" Trái tim trong lồng ngực chàng nặng nề như quả mít. Dù sao đi nữa, thì lập luận của chàng đúng đắn: trong câu chuyện này, rõ ràng chỉ mình chàng là có lỗi.

Nhưng, không lúc nào chàng tìm được cơ hội để một mình nói chuyện với tiểu thư. Các em trai nàng luôn bu xung quanh nàng như bầy ong mà nàng là ong chúa. Về phần Hoàng thân, gần như là một sự cố tình nào đó, không một sứ giả nào mang phẩm phục màu tím đến vời ông đi chầu Đức Vua vào những buổi dạ đàm. Dù việc này có xảy ra cũng chẳng ích gì, bởi vì đột nhiên tiểu thư Thái không đến với họ trong những lúc ấy nữa. Phi Khanh đã hoài công trông ngóng tiếng hài thêu vang lên trên nền đá, rung động mùi thơm hoa bưởi, chợt nghe tiếng sột soạt của tà áo lụa trong đám tre kẽo kẹt, không còn nàng tiên nào xuất hiện ở cuối ngôi vườn với lông mày vòng nguyệt lờ lững giữa bầu trời đêm thu... Chàng cứ ngỡ mình lùi lại mấy tháng, trở về cái buổi mà nàng còn đầy tính thất thường! Cho rằng đó là cách nàng trả đũa cái vẻ lạnh lùng bất đắc dĩ của mình, chàng đau khổ gấp đôi.

Hầu như cùng một lúc, nàng bỏ lớp học buổi sáng.

Theo lời giải thích của các em trai nàng, nàng sắp sửa rời họ để đến sống giữa vùng sơn dã với dân sơn cước, chàng chỉ thấy trước viễn cảnh chẳng lành của một cuộc chia ly. Còn có nghĩa gì việc gọi chàng vào hoàng thành với bao phí tổn để chàng làm gia sư hoàn chỉnh học vấn cho một cô tiểu thư chỉ tiếp hưởng công lao dạy dỗ của chàng trong một thời gian ngắn ngủi. Với vẻ mặt thật tự nhiên, chàng hỏi Hoàng thân về lý do của sự vắng mặt ấy, Hoàng thân trả lời một cách tránh né rằng sức khỏe của cô con gái thứ ba bắt buộc cô phải ở nhà, rồi Hoàng thân vội đi qua một đề tài khác và Phi Khanh không dám hỏi thêm nữa.

Nhiều năm sau, trong lúc đi đày, Phi Khanh phải nhớ lại thời kỳ đó, để mỉm cười cho sự ngây thơ của mình lúc đó, không hề có một ý tưởng nào về những sự bất ngờ một phụ nữ có thể dành cho mình!

Một buổi sáng, chàng có bằng chứng về cuộc chia ly sắp đến. Chàng khám phá một túi thơ làm rất đẹp trên bàn học gần chỗ đặt bút lông.

Con Liễu mà chàng trông thấy trong sân sau đang giặt chiếu, lần này thú nhận ngay rằng Thị Nghi đã giao cho nó túi thơ từ tiểu thư Thái gửi đến:

- Thưa thầy, có một bức thư ở trong ấy.

Cuộn giấy đầy những nét chữ rất đẹp của cô học trò quý phái, đôi chỗ nét chữ run rẩy theo bàn tay người viết:

Thiếp, tên Thái họ Trần, nàng viết

Từ thủa còn thơ, thiếp đã sống trong lầu son của con nhà phú quý.

Thiếp chỉ buông đàn để lại cầm ngọn bút lông.

Những tưởng việc sách đèn sẽ làm một băng nhân may mắn?

Thân phận cát đằng, thiếp vui mừng được nương tựa vào các hạ.

Hai ta như hình với bóng,

Nhưng hai ta vẫn chưa trao nhau lời thề hải minh sơn.

Chưa hợp cẩn giao bôi dưới ngọn đèn hoa chúc

Mà giờ phút chia ly đã điểm

Số phận thiếp khác nào số phận công chúa Huyền Trân

Nâng tay áo thiếp che dòng nước mắt

Từ đỉnh núi cao, nơi số phận bẽ bàng run rủi đẩy thiếp đưa chân, dòng châu lệ sẽ tuôn rơi như mưa đổ

Lời chào cuối cùng xin gửi lại

Chính vì thế, thiếp dám viết những lời trên.

Đọc những dòng chữ ấy, Phi Khanh đau đớn vô cùng, chàng ngất xỉu trên sập gụ.

Khi chàng hồi tỉnh, chàng đọc đi đọc lại bức thư nhiều lần. Thật vậy, để qua một bên lời tỏ tình não lòng của Thái, nàng chỉ xác nhận lại, đồng thời nói rõ hơn, một cách xót xa, những sự kiện mà chàng đã biết. Cuộc ra đi lên miền sơn cước, các em trai nàng đã báo cho chàng biết nhưng không giải thích hoặc không biết rằng nó liên quan đến một cuộc hôn nhân có tầm mức quốc sách. Thật vậy, truyền thống chính trị của các triều đại Lý, Trần là củng cố và từ đó thống nhất nước Đại Việt bằng cách gả các công nương quyền quý cho các tù trưởng dân thiểu số để đổi lấy sự phục tùng của họ.

Chàng nhìn thấy lại tiểu thư, mảnh mai như mai non, tiến về phía chàng băng qua khu vườn lúc hoàng hôn và chàng quặn đau từng khúc ruột. Chàng rời sập gụ, buồn bã ngồi xuống đất, dựa lưng vào cột nhà, không để ý đến Liễu đang im lặng quan sát chàng qua đôi mắt lá răm.

Trước đây làm sao chàng có thể tưởng tượng nổi một ngày nào đó số phận của một tiểu thư xa lạ trong hoàng tộc buộc phải hy sinh cho đất nước làm cho chàng phải nhỏ lệ?

Nếu chàng thành thật với chính mình, bởi vì trong thâm tâm chàng đã từ khước mối tình bất khả ấy, thì lẽ ra chàng phải cảm ơn số phận khắt khe đã thay chàng mà quyết định, đồng thời phải nhìn xa hơn để sau cùng được an ủi rằng mình không còn phải run sợ nữa vì nhìn thấy trước mắt toàn những cảnh can qua. Nhưng nàng, đẹp làm sao với sắc đẹp nghiêng thành với tài năng xuất chúng, nàng lại phải rơi vào bàn tay của lũ mọi rợ mặt sắt, mình đầy lông lá nào đó nơi sơn cước. Âm thanh nào để hát ca đối xứng với giọng của nàng?

Trong lúc sự ghen tuông như con rắn đang lồng lộn trong lòng, chàng như bị thiêu đốt bởi thái độ phản kháng chống lại cái xã hội chia giai cấp: con gái hoàng tộc thì bị ép uổng hôn nhân, quan lại bị đối xử như khuyển mã và người dân thì như rơm rác. Xã hội đó bắt chàng phải vui mừng vì đành chịu mất má hồng để bảo tồn mạng sống!

Chàng đứng dậy, đi dọc rồi lại đi ngang, bước chân cao ngạo, giận dữ. Tất cả các chỉ dụ và nghi thức của xã hội may mắn thay không dễ dàng cắm rễ trong dân chúng. Từ thời khởi thủy, với cuộc hôn nhân giữa công chúa Tiên Dung với chàng dân chài Chử Đồng Tử, nghèo đến nỗi một cái khố cũng không, phép vua đã thua lệ làng. Như thế những người nghèo khó ít nhất cũng được đặc quyền kết hôn không cần người mai mối, theo sự chọn lựa tự do của mình. Chàng nhớ lại một bài dân ca:

Nay mừng anh mới ra đây

Trầu tươi mở nắp dâng ngay mời chàng!

Nếu nàng chỉ là một thôn nữ bình thường, nàng sẽ cùng chàng quỳ lạy năm lạy trước bàn thờ tổ tiên và bàn thờ ông tơ, bà nguyệt. Kể từ đó cha mẹ chàng sẽ trở thành cha mẹ nàng. Họ sẽ chung chăn, chung gối, chung miếng trầu cay và chung gương lược. Bỗng chốc cơn giận của chàng nhường chỗ cho một nỗi buồn mênh mang kéo dài cả ngày như cảm hứng với bầu trời mây đen vần vũ vì mùa nước lũ đã bắt đầu. Chàng ngồi trên chiếc rương gần cửa sổ, không ăn không uống, trầm ngâm nhưng không thể khóc được cũng như bầu trời chưa đổ mưa xuống được. Những đám mây đen như mực cuồn cuộn trôi qua theo hướng gió Tây, bất tận.

Sau cùng vào buổi tối, mây trút mưa xuống kinh đô, chỉ trong thời gian chưa nhai giập miếng trầu, mưa đã ngập hết các khu vườn trong dinh, các con đường của thị dân trở thành những dòng thác bùn, chảy ngược lại lấp lối vào các cửa hiệu, mưa tước lá các cây cau mảnh dẻ, làm rách tươm tàu chuối, bứt những hoa lựu đỏ, vùi dưới lớp bùn các cây chông cắm trong hào bao quanh hoàng thành, dày xéo tan tành hoa súng trong hồ Lục Thủy. Mưa biến các xe ngựa thành những chiến thuyền và làm thư giãn thần kinh của các cung nữ đang chăm chú dệt vải và thêu thùa trong cấm thành.

Dửng dưng với những giọt nước tạt vào mình, Phi Khanh không động đậy. Nghe tiếng mưa rào rào trên mái nhà như muốn làm bay ngói, chàng cảm thấy một niềm vui ảm đạm, một điều gì đó đang vùng lên giãn nở, đầm đìa trong người chàng thành hàng ngàn rãnh nhỏ như dòng nhựa dồi dào được cơn giông giải phóng.

Giữa tiếng gió mưa tầm tã, chàng tưởng như nghe thấy tiếng ai gọi. Có lẽ Liễu và một tớ gái nào khác đã gọi nhau ở cuối sân. Chỉ có điên mới chạy ra ngoài trong cơn mưa như thế. Vẫn còn nghe tiếng gọi, chàng quay lại nhưng căn phòng tối mò, nên không phân biệt được gì. Chàng toan đứng dậy và suýt kêu lên, bóng một vật hay một người vừa lướt qua cửa sổ đụng nhẹ vào chàng.

- Ai đó? Chàng hỏi, tâm trí tràn ngập những câu chuyện khủng khiếp về loài ma quái mỏ chim, mũi dài thòng như vòi voi dùng vuốt quắp vào các thân thể những ai đang ngủ để hút máu.

Nghĩ rằng đó là bóng ma cà rồng đang quanh quẩn bên mình, chàng lặp lại:

- Ai đó?

- Xin thầy vui lòng đừng thắp đèn, một giọng nói phụ nữ bên ngoài đáp lại và chàng nhận ra ngay lập tức.

Tuy nhiên, điều đó không làm chàng yên tâm. Ma cà rồng có thể tùy ý hóa thân thành đàn ông và nhất là thành đàn bà. Chắc chàng phải giết chết người đàn bà ấy. Bằng một bàn tay run rẩy, chàng đốt đèn. Thật là những ý tưởng không xứng đáng với một nhà nho! Chính lúc đó, chàng thấy nàng trên bậc cửa, quần áo ướt đẫm dán dính vào da và nước từ chiếc dù bằng giấy dầu chảy xối xả đến nỗi chàng thoáng thấy mặt nàng nhợt nhạt xuyên qua nước mưa như một bức màn nước mắt.

- Xin thầy tha lỗi về sự thất lễ này - nàng nói, viện cớ trời mưa và nhân lúc chàng còn ngạc nhiên, nàng tự tiện bước vào. - Xin thầy làm ơn cho em trú mưa trong phòng thầy một lát.

Phi Khanh không biết nghĩ gì, nói gì và làm gì. Rồi chàng cũng ấp úng được: "Cô hãy vào trong đi", hai cánh tay lọng cọng nhìn nàng nhanh nhẹn gấp dù và đưa đầu ngón tay vuốt nhẹ những giọt nước to đang chảy dọc trên má. Mặc dù nàng có vẻ như đã nhúng mình với cả quần áo vào trong Hồ Tây, khăn vấn và trâm cài cùng y phục nàng thật là lộng lẫy. Nhìn thấy nàng giống một cành hoa bị cơn mưa làm tơi tả, Phi Khanh rùng mình. Chàng muốn nghe lời nàng tắt đèn đi nhưng lại sợ nàng sẽ biến mất đi cùng với ánh sáng. Chàng đứng im như thế để ngắm nàng, thế mà vẫn chưa tin là chuyện thật.

Nàng như đọc được tư tưởng của chàng nên vội vã trấn an: nàng không phải là một bóng ma. Vừa nói, nàng có vẻ muốn tìm vật gì ở xung quanh.

- Xem này - Phi Khanh nói giọng bối rối - những lư hương của em vẫn ở trước bàn thờ, sự bài trí hài hòa của em vẫn được giữ nguyên.

Nghe những lời đó, nàng nhìn chàng, ánh mắt sáng lên.

Rồi chỉ vào quần áo ướt đẫm của mình, nàng hỏi:

- Ở đây thầy có tấm vải nào cho em quấn choàng vào được không?

Không dám đưa nàng chiếc áo cũ kỹ của mình, sau khi tìm kiếm khắp phòng dù biết rằng không kiếm được gì, chàng kéo tấm chăn lụa từ trên giường và đưa cho nàng.

Nàng mỉm cười, không cầm lấy và bắt đầu cởi dây thắt lưng giờ đây chỉ còn là một sợi dây thảm hại. Nàng mau lẹ cởi chiếc áo tứ thân đã dính bùn. Lúc này, Phi Khanh với giọng nói không quả quyết đề nghị nàng gọi đứa tớ gái Liễu và hãy rời khỏi phòng.

- Mất công vô ích, nàng nói với chàng, vào giờ này nó đã ở cách xa. - Nhún nhẹ đôi vai, nàng đã cởi áo cánh ra, và để chiếc váy dài đã cứng lại vì nước tuột xuống, chỉ còn cái yếm màu xanh da trời trên người - Em chỉ cần gặp một mình chàng thôi. Trước khi số phận khủng khiếp ấy đè nặng trên vai em, em nguyện hiến dâng xương thịt này cho chàng. Đó là nguyên do em đã đến đây.

Và nàng cởi sợi dây yếm.

Nhìn thấy tấm thân trần mảnh dẻ, chưa từng đụng đến công việc đồng áng hay xốc vác nặng nhọc nào, một tấm thân có nước da mượt mà khêu gợi như cánh hoa mộc lan, Phi Khanh như xiêu hồn lạc phách. Chàng run rẩy. Chàng thu nhặt hết y phục của nàng và cố gắng phủ lên người nàng.

- Tôi sợ em cảm lạnh. - rồi chàng cũng thốt được nên lời.

Phải chăng, chỉ vì có vải lụa đẫm nước dính vào ngón tay run rẩy ướt át và ấm áp trong lòng bàn tay, mà chàng không tài nào rời ra được. Và chàng càng cố phủ người nàng, nàng càng cố gỡ một đầu chăn khỏi tay chàng, loay hoay như thế họ lại càng sáp lại gần nhau. Giằng co loạn xạ như vậy làm cái đèn rơi xuống, dầu đổ ra bắt lửa và lập tức ngọn lửa cháy loang. Trong động tác tránh ngọn lửa, hai người áp sát kề nhau đến nỗi một lưỡi gươm cũng không len vào tách rời được. Nàng nép vào mình chàng và run lên, tưởng chừng như cái mãnh lực đã thúc đẩy nàng đến đó bỗng chốc rút cạn. Nhưng trong ánh lửa chập chờn rồi vụt tắt, chàng thấy trong mắt nàng rực lên sự thách đố.

Đúng lúc đó mưa lại trút xuống mái nhà, một ngọn gió mang nước mưa ùa mạnh vào cửa sổ, ập vào đầu chàng dấy lên sự khát khao hoang dại muốn xé xác cái mớ dịu dàng hết chịu nổi đang hổn hển trong tay chàng. Trong giây phút tối hậu ấy, nàng lảo đảo, nhưng chàng đã bế xốc nàng lên vật ngửa đặt lên mặt chiếu trơn mát như thể nàng bị một cơn lốc xoáy cuốn đi. Một tay chàng cởi áo mình, còn tay kia chàng ghì chặt nàng. Chàng cảm thấy nàng vặn người và chống cự với một sức mạnh dữ dội làm chàng ngạc nhiên. Rồi thình lình chàng cảm thấy nàng không rên rỉ như nín thở, người cong cứng và cứ thế mãi cho tới lúc phút chốc một tiếng kêu như đẫm máu đào, từ bụng vọt lên bật ra trên miệng nàng khi đã quá muộn. Bởi vì không có gì, kể cả vệ binh của Hoàng thân có thể ập vào phòng dưới ánh đuốc, kể cả lưỡi gươm lạnh lùng của đao phủ kề vào gáy chàng, có thể ngăn cản Phi Khanh làm việc chàng đang làm. Chàng không thể lơi lỏng dù chỉ một giây, động tác phi ngựa tàn nhẫn sau khi đã đóng đinh nàng đến bật máu. Chàng phải gieo mầm ngay tại chỗ vào lòng người con gái của quan Tư đồ. Vì đêm nay, chứ không phải đêm nào khác, đã được quyết định bởi cuộc hội tụ của các vì tinh tú.

[←13]

Triều đại của người Mông Cổ trị vì ở Trung Hoa từ 1280 đến 1368.