Chương 25 TIA SÁNG TRÊN NHỮNG NGỌN SÓNG
Cô khóc nhiều đến nỗi chẳng nhìn thấy gì nữa. Cô ôm chặt lấy đầu Vango, sờ lên khuôn mặt cậu để yên tâm đó chính là cậu.
- Evangelisto, con đây rồi, Cô nói.
Vango làm quen lại với cách gọi ấy, cái họ Evangelisto mà cậu đã gần như quên. Cô vẫn thường gọi cậu là Vango, nhưng những lúc quan trọng, cái tên đầy đủ lại xuất hiện như thể cần nhiều chữ hơn để bày ra ở đó tất cả những gì cô muốn nhắn nhủ.
- Đi đi, Vango.
- Cô đang đợi ai đấy, Cô? Cô đang nói với ai đấy ạ?
- Bọn chúng tìm con đấy.
- Ai ạ?
- Ta không biết. Hãy đi đi.
- Con sẽ không ở lại lâu đâu. Con đến hỏi cô một điều thôi.
Trong túi, Vango chạm phải tờ giấy của Ethel. Thông điệp ấy rơi vào tay cậu, nó được một cơn gió vô hình mang đến. Nó hỏi cậu một câu mà từ đó luôn là nỗi ám ảnh của cậu: “Người là ai?”
Vango trở lại với cuộc đời và những bí ẩn của mình.
Có những cánh cửa đóng im ỉm, thậm chí không tồn tại nữa vì người ta sợ mở chúng ra. Họ chặn đồ gỗ trước cửa, bịt ổ khóa bằng keo dính. Có lẽ chỉ lũ trẻ mới bò đến xem tia sáng đỏ dưới khe cửa và hỏi xem có gì đằng sau. Vậy mà Vango luôn cảm thấy sợ cái tia sáng đó. Cậu thích tắm dưới ánh nắng mặt trời bên ngoài hơn.
Hôm nay, cậu không còn trông thấy gì ngoài bí mật ấy. Năm ngày qua, cậu lao từ Paris về để tìm câu trả lời từ cô bảo mẫu.
- Cô, hãy nói với con tất cả những gì cô biết đi. Hãy nói con là ai đi.
Người phụ nữ ngẩng đầu lên.
- Sao cơ?
Lại một lần nữa, cô quá hiểu.
- Hãy nói con là ai đi.
- Con của ta, cô thì thầm trong mái tóc của Vango, con là con của ta.
Cậu đứng dậy và nhìn thẳng vào mắt cô. Cậu van xin:
- Hãy nói với con đi mà.
Lần này cô cảm thấy loạng choạng.
Họ như vậy nhìn nhau một lúc lâu. Cô ngồi xuống. Khuôn mặt cô trở nên khó nắm bắt. Biết bao kỷ niệm lần lượt hiện về trên đó. Không có lấy một lời trong cái dòng hồi ức ấy. Gương mặt cô là lá cờ trong gió, căng phồng, phấp phới, được làn gió hồi ức ùa về thổi tung.
Cơn gió ký ức mang theo cả một cuộc đời. Những tiếng khóc nức nở, những tiếng cười rộn rã không kịp dừng lại. Chúng là những hạt cát trong cơn cuồng phong sirocco [6] .
Cô vẫn chưa nói, nhưng Vango nhận ra cuộc đời mình đang lặng lẽ hiện lên trên khuôn mặt ấy.
- Hôm nay ta không thể nói ra tất cả được. Ta không còn phân biệt nổi những gì ta biết và những gì ta mơ nữa. Ta cần một chút thời gian.
- Con không có thời gian! Vango thốt lên.
Cô lấy ngón tay xoay cái tách không trước mặt mình. Cái tách nhỏ quay tròn ấy đã thông báo với cô sự có mặt của Vango.
- Ta muốn bắt đầu bằng đoạn kết, cô nói thêm. Bằng cái đêm cuối cùng. Để ta bắt đầu bằng cái đêm cuối cùng vậy.
Cậu lôi ra từ thắt lưng chiếc khăn mùi soa lụa chưa bao giờ rời xa cậu, chiếc khăn vuông màu xanh lam có chữ V thật to và họ của cậu. Và mấy chữ nhàu nhĩ: “Có biết bao xứ sở không biết đến chúng ta”.
Cô đứng dậy tiến lại cầm chiếc khăn. Cô nắm chặt nó trong tay, kề sát miệng rồi bắt đầu nói:
- Hôm ấy trời đẹp suốt cả ngày.
Cô nhắc lại để lấy đà:
- Hôm ấy trời đẹp suốt cả ngày… Con tàu là một thiên đường nhỏ khi trời đẹp. Chiếc dù mây in bóng thành những hình tròn trên sàn. Ba cột buồm đu đưa nhè nhẹ. Những tấm thảm Phương Đông được trải lên boong tàu. Động cơ hơi nước được ngắt. Trời nóng. Mọi người lao từ trên mái tàu xuống nước.
Giọng cô dịu dàng, cô cười.
- Ta nhìn thấy con, Vango. Con đang ở trên chiếc ghế dài bằng gỗ gần như đen tuyền. Mặt trời chiếu quanh con những giọt nắng lung linh. Ta còn nhớ một giọng hát.
Giọng hát cất lên những từ đầu tiên của một bài hát ru tiếng Hy Lạp, da diết như khúc hát của nàng tiên cá.
- Ai hát ạ? Vango ngắt lời, mắt ngấn lệ.
Cô làm như không nghe thấy.
- Trời đẹp đến tận tối. Con ngủ trên chiếc ghế dài đó trong bộ pyjama xanh lam.
- Ai hát ạ? Vango hỏi lại.
- Cho ta thêm thời gian đi, ta xin con, Vango.
Cô chụm hai tay lên bàn.
- Ban đêm, con tàu lung linh như một thỏi vàng. Có những tràng đèn sáng lên giữa hàng dây néo cột buồm, có đuốc sáng dọc boong tàu. Đó là một con tàu lớn, dài gần hai trăm bước chân nhưng chỉ có sáu thủy thủ. Khi màn đêm buông xuống, gió mạnh lên. Thật tuyệt, cơn gió ấy, sau cái nóng nực của cả một ngày. Gió bắt đầu làm biển động. Mưa đổ hạt lên thảm trải trên boong tàu. Mọi người trốn vào cabin.
- Ai trốn ạ, Cô?
- Con, ta…
Cô nhắm mắt, nhẩm trong đầu khúc hát của nàng tiên cá để lấy tinh thần.
- Và mẹ con…, cuối cùng cô cũng nói.
Như có tiếng xào xạc bên phía Vango. Một làn gió thổi đám cỏ khô trên đất trượt bay đi. Cô nói thêm trong tiếng rì rầm:
- Và cha con nữa…
Con ngươi cô sáng rực lên khi nói đến những từ sau cùng này. Cô tiếp tục kể:
- Chúng ta đang ở phòng khách nhỏ trong lòng tàu. Bão đang hình thành trên biển. Chúng ta không sợ. Trên thế giới, không có con tàu nào an toàn hơn thế. Nó đã từng vượt qua những vùng biển động dữ dội đến Đan Mạch. Không có con tàu nào an toàn hơn thế. Cha con vẫn thường nói vậy.
Cô lại cười.
- Ông ấy có lý, chắc chắn rồi. Mẹ con lại hát, để ru con ngủ. Ông ấy cũng thiu thiu ngủ, đầu gối lên đùi vợ. Ông yêu bà. Ông đã xóa cái tên cũ của con tàu trên mũi trước. Và ông sơn lên đó một ngôi sao, như một tinh tú nhỏ năm cánh, bởi lẽ mẹ con tên là Nell, ánh nắng mặt trời. Ta rất ngưỡng mộ cha con. Ông ấy nói với ta như nói với một quý bà, trong khi ta chỉ là một bảo mẫu người Pháp bé nhỏ, còn ông ấy có tất cả mọi thứ của một ông hoàng.
Bóng tối tràn đến ngôi nhà Pollara. Vango gần như không hiện diện giữa những bức tường. Cậu đang gặp lại cái quá khứ mà cậu đã quên hết. Cậu thấy lại cảm giác tròng trành của cái đêm tháng Mười năm 1918 ấy trong ruột gan mình.
- Mấy người thủy thủ quay vào trú mưa. Họ nói chuyện với nhau trong cabin phía trước. Chính vì thế mà mọi chuyện xảy ra. Mẹ con không muốn họ ở ngoài trời mưa. Bà bảo họ vào trong cabin. Bà mang nước nóng đến cho họ.
Vango nghĩ đến đôi bàn tay cầm ấm nước của mẹ. Mẹ cậu đấy. Đối với cậu, thật ngọt ngào biết bao khi được nghe thấy cái từ đầy sự chở che ấy… Mẹ cậu tên là Nell. Một vì tinh tú.
Lúc này Vango nhắm mắt lại.
- Ta ngồi gần cửa sổ, Cô giải thích. Ta là người duy nhất nhận ra có điều gì đó bất thường. Một lúc sau, ta nói: “Có ánh sáng trên những con sóng.” Cha con ra ngoài một lát. Ông quay lại trấn an ta. Ông không nhìn thấy gì cả. Ông bảo nguy cơ một con tàu lạc trong bão đâm vào chúng ta tại nơi này trên biển là rất ít. Ông chỉ cho ta một điểm trên bản đồ. Ông nói: “Chúng ta đang ở đây.” Ta còn nhớ rất rõ điều đó.
Cô đặt ngón tay lên chiếc khăn mùi soa xanh lam đang trải trước mặt.
Vango cảm nhận được cơn bão đang đến nhưng cậu cứ mải dõi theo những ngón tay ấy trên bản đồ, dõi theo cái nóng nực của cabin, theo tiếng hát của mẹ. “Thêm một chút nữa, cậu nghĩ. Thêm một chút êm ái nữa thôi trước ngày tận cùng của thế giới…”
- Con thiếp đi cùng lúc với mẹ. Qua cửa sổ, ta nhìn mưa đang chém lên mặt sóng và bọt trắng tung lên. Có tiếng nổ đầu tiên.
Vango mở mắt ra.
- Cha con bật dậy. Ta nghĩ cha con đã hiểu ra ngay lập tức. Không có sự rung chuyển. Chỉ là một tiếng nổ phía trước. Một tiếng nổ tiếp theo. Rồi nhiều tiếng nổ khác nữa. Mẹ con tỉnh giấc hỏi: “Núi đá à? Tàu à?” Cha con không trả lời. Ông đi về phía ngăn kéo và bắt đầu lục lọi trong đó. Mẹ con hỏi ông ấy tìm gì. Ông nói: “Vũ khí. Anh tìm vũ khí.” Không có. Con vẫn ở trên tay ta. Con đang ngủ. Mẹ con muốn bế con nhưng cánh cửa lúc đó mở tung.
Cô tả chúng mà như bọn chúng đang ở trước mặt, mười bảy năm sau.
- Bọn chúng có ba tên, cầm súng săn. Ba gã đàn ông điên cuồng. Chúng nói thứ tiếng pha lẫn giữa tiếng Sicile và tiếng Ý, chúng hỏi tiền đâu. Ta dịch lại cho bố mẹ con. Một tên có vẻ điên khùng. Một tên khác cố làm hắn dịu bớt. Còn tên thứ ba thì im lặng. Cha con nói với bọn chúng là không có tiền. Rồi ông đưa ra chiếc đồng hồ, sợi dây chuyền bằng vàng trên cổ và tháo bốn chiếc nhẫn ông đang đeo ra. Tên điên khùng vơ lấy rồi ném chúng xuống đất, cười ngặt nghẽo. Và rồi…
Cô bật khóc.
- Rồi? Vango hỏi…
- Hắn…
- Hắn làm gì ạ? Vango thì thào.
- Hắn bắn.
Cô vẫn khóc.
- Hắn bắn bằng khẩu súng trong tay. Hắn biết mình đang làm gì. Hắn không muốn giết cha con trước khi có những gì mình muốn. Vì ta đang bế con nên hắn cũng không bắn ta… Không… Hắn bắn…. Và mẹ con ngã ra đất.
Vango lại gần Cô, ngồi thụp xuống, áp má mình vào má cô bảo mẫu.
- Con vẫn chưa thức giấc, cô nói. Con ngủ trên tay ta. Tại ta cả. Nếu con ở trên tay mẹ, có lẽ bà ấy vẫn còn sống. Một đứa trẻ phải ở trong tay mẹ mình chứ. Tại sao bà ấy không bế con? Tại sao?
- Nhưng như vậy thì cô sẽ không còn ở đây.
Cô gập chiếc khăn mùi soa xanh trên bàn. Cô không rời mắt khỏi nó. Cô loạng choạng.
Vango nắm lấy bàn tay Cô.
- Bọn chúng kéo cha con ra khỏi thân thể vợ. Chúng bắt cả ba người chúng ta đi…
Cô ngất xỉu.
Quần đảo Eolie, tháng Mười năm 1918
Chúng đẩy họ về phía trước con tàu.
Một cơn mưa mặn chát rơi xuống người họ từng đợt.
Ba tên hải tặc không biết chúng đang làm gì. Mới còn hôm qua, không ai trong số chúng ngờ mình sẽ rơi vào trạng thái điên loạn này. Chúng là nông dân hoặc dân chài. Một trong số chúng còn có vợ và ba con gái ở Santa Marina. Một tên có cha già đang đợi ở đất liền, phía bên kia Salina.
Ai mà tin được chúng sẽ liều mạng áp mạn một con tàu chỉ với những khẩu súng săn đen ngòm, ra tay tàn sát và thủ tiêu đoàn thủy thủ đầy bình tĩnh, lục soát mọi hành khách cơ chứ?
Chúng thậm chí còn chẳng biết liệu có đồng tiền nào trong hầm tàu hay không.
Mỗi Gio, kẻ cầm đầu, là tìm thấy bản chất thật của mình.
Mùi thuốc súng bốc lên đầu hắn. Hắn có vẻ như đang đóng phim, hắn bị kích động, vừa nói vừa bắn lung tung.
Hai tên kia không còn tự chủ được nữa. Bị Gio lôi kéo, chúng ra tay một cách tuyệt vọng, dùng bạo lực giành lại những gì chúng đã đánh đổi để thoát khỏi hòn đảo hẻo lánh ấy hòng tìm đến châu Mỹ rộng lớn, như tất cả những người khác. Châu Mỹ! Chúng đã nhận được những lá thư và những bức ảnh. Cuộc sống thực sự là ở nơi đó. Nhưng phát súng đầu tiên lại hé mở cơn ác mộng sẽ đeo đuổi chúng suốt đời.
- Chỉ cho chúng tao biết tiền ở đâu, Gio nói.
Vừa nói, hắn vừa soi đuốc gần mặt. Nước mưa cháy lèo xèo khi gặp lửa.
Cha đứa trẻ vẫn trong bộ đồ ngủ. Chân trần, chiếc khăn lính cazắc cũ kỹ màu đỏ quấn quanh cổ, mái tóc ướt sũng, ông ôm chặt cậu con trai đang ngủ say trong tay.
Cậu bé con, dường như được mụ đỡ bảo vệ trong thành trì giấc ngủ. Cu cậu cười, tay nắm chặt trên chiếc khăn mùi soa màu xanh.
Ông nói vài từ.
Người phụ nữ dịch nghĩa:
- Ông ấy sẽ đưa các anh đi nếu các anh không chạm vào bất kỳ ai trong ba người chúng tôi. Thề đi.
Lũ hải tặc nhìn nhau.
- Thề đi, cô nhắc lại.
Gio thề đầu tiên, tay mân mê chiếc phù hiệu trên người. Mắt hắn vằn máu đỏ.
Người đàn ông suy nghĩ một lúc. Lời thề của một tên cuồng loạn có đáng giá gì cơ chứ?
Hai tên kia làm dấu chữ thập.
Cuối cùng, người đàn ông nhẹ nhàng trao đứa trẻ cho người phụ nữ.
Ông hôn lên mái tóc con trai mình. Ông đi giật lùi để được nhìn nó lâu hơn. Tay vẫn hơi chìa về phía nó. Chiếc áo gi lê ướt sũng, thêu chỉ vàng lóe lên trong ánh sáng đèn. Trên môi ông mấp máy câu nói được ông nhắc đi nhắc lại không ngớt “cha sẽ trở lại”. Cuối cùng, ông biến mất trong bóng tối, tận cuối khoang phía sau, theo sau là Gio và một tên đồng bọn.
Bọn chúng để người phụ nữ và đứa bé cho tên từ đầu đến giờ chưa nói một từ nào. Đó là một người đàn ông cao, to mặc áo vest bằng da lợn thuộc dối, trên đó hãy còn những dấu lông màu đen. Hắn hãy còn đeo chéo qua vai sợi dây thừng mà hắn đeo lúc áp mạn tàu.
Lúc đó, đứa trẻ thức giấc. Nó nhìn người đàn ông đang nhìn về hướng khác.
- Ngủ thêm chút nữa đi, người phụ nữ nói. Ngủ đi, thiên thần của ta.
Mấy phút trôi qua.
Hai cô cháu ngồi trên đống mái chèo và mè bện thành bó.
Cô liếc mắt nhìn gã đàn ông to lớn, tóc dài ngang vai, đang nắm trong tay số phận của cô.
Hắn là niềm hy vọng duy nhất của hai cô cháu.
- Bạn anh sẽ giết chúng tôi mất, cô nói. Anh biết bạn anh sẽ giết chúng tôi mà.
Gã chĩa súng về phía người phụ nữ. Cô nói thứ tiếng Ý ở các thành phố miền Bắc.
- Nó thề rồi mà, hắn quát lên.
Cô trả lời:
- Hắn thề trên danh dự của Madone [7] , nhưng tay hắn đã vấy máu của một người mẹ.
Gã sững người.
- Khi có được những gì hắn muốn, cô tiếp tục, hắn sẽ giết cha của đứa trẻ này. Anh sẽ nghe thấy tiếng súng phía sau và mọi chuyện đã quá muộn. Rồi sau đó sẽ đến lượt chúng tôi thôi.
- Câm đi, ngay bây giờ.
- Những gì tôi nói sẽ xảy ra.
- Câm ngay!
Đứa trẻ lắng nghe những gì họ nói. Nó vươn thẳng người. Nó mím môi để người ta không nhìn thấy răng nó lập cập.
Trước mặt nó, gã trông như một con quỷ ăn thịt người. Mồ hôi nó hòa lẫn với nước mưa. Nó dỏng tai lên.
- Anh nghe đi, cô nói.
Gió bắt đầu giảm.
Sau một lúc lâu, có tiếng súng nổ.
Gã giật nảy mình rú lên.
Hắn gạt người phụ nữ và đứa trẻ ra, nhoài người xuống xốc bó mè gỗ lên, hắn ra tận mép boong tàu ném chiếc bè ấy xuống biển. Chiếc bè gỗ chạm phải thân tàu.
Con quỷ ròng người phụ nữ xuống bằng dây thừng. Hắn ôm đứa trẻ trên tay và thả nó xuống những con sóng. Người bảo mẫu giơ tay bắt được thằng bé trước khi nó chìm nghỉm trong dòng nước đen ngòm. Tay kia cô bám lấy cái bè gỗ.
Con quỷ nhìn hai cô cháu.
Một đợt sóng cuốn họ đi.
Cùng lúc đó, những tên kia xuất hiện, ánh mắt thất kinh. Gio vác một cái túi thủy thủ gần như đầy chặt. Thân hình hắn rung lên bần bật. Hắn cười. Hai tên có vẻ như đã say mềm, nhưng chúng có uống gì đâu. Chúng thậm chí chẳng nói nên lời.
Gio bám lấy quần áo của con quỷ để khỏi ngã.
- Nhìn này!
Hắn run run mở túi rồi soi đuốc vào đó.
Hắn lại rú lên:
- Nhìn này!
Cả ba tên lùi lại.
Cái túi lóng lánh vàng và đá quý. Nước mưa điểm xuyết vào đó những hạt lửa.
- Xem này! Xem này!
Một kho báu. Một kho báu như trong truyền thuyết.
Gio rống lên the thé trước cảnh tượng ấy.
Hắn thọc tay vào túi tới lúc ngập đến tận vai.
- Còn ông ta? con quỷ hỏi. Ông ta đâu?
Gio chỉ chiếc khăn kỵ binh cazắc quấn quanh cổ, một chiếc khăn màu tía diềm bạc.
- Ông ta không cần thứ này nữa, hắn vừa nói vừa lắc đầu như kẻ loạn trí.
Gio phá lên cười. Hắn đi về phía chiếc thuyền, mê sảng, lảo đảo, thậm chí còn chẳng hỏi hai con tin kia đâu. Chiếc túi trên vai, hắn giơ nắm đấm lên thách thức ông trời.
Giấc mơ của Gio đã vỗ sóng đi rất xa.
Hắn nói về việc xây dựng một cây cầu nạm kim cương đi từ cảng Malfa đến cảng Manhattan.
Khi đã ở trên chiếc thuyền đánh cá bé xíu, Gio, lấy lại một chút bình tĩnh, nói với con quỷ đang bắt đầu chèo thuyền cạnh hắn:
- Này, mày thậm chí chẳng có vẻ hài lòng nhỉ!
Rồi hắn ném cây đèn dầu vỡ tan trên sàn tàu đầy thừng chão gai dầu. Hắn vứt bó đuốc lên đó.
Lửa bén lấy boong tàu đằng sau.
Gio lấy tay ban phép lành. Hắn vứt một nắm vàng về phía đám cháy như để tạm biệt con tàu đang bốc cháy.
- Đi may mắn nhé!
Hai tên kia, khác hẳn hắn, kinh sợ.
Chỉ một đầu của con tàu kịp bén lửa. Nước nhanh chóng tràn qua vỏ tàu. Ngôi sao được sơn phía trước biến mất sau cùng. Biển và bão, thương tình, nuốt chửng lấy sự lung linh của ánh lửa và những ký ức trước khi quá muộn.
Gio vẫn cười. Lần cuối cùng trước khi mọi thứ tắt ngấm trên biển, giọng hắn văng vẳng kêu tên chèo thuyền:
- Ê, mày, được rồi đấy! Tại sao mày không hài lòng nhỉ? Mày sẽ đổi đời mà, mày và con lừa của mày!