- 19 - Lyra và Tử thần của mình

Ta đã giận dữ với bạn mình:

Ta nói ra cơn giận, cơn giận bèn chấm dứt.

William Blake

Đây đó, lửa được thắp lên giữa những đống đổ nát. Thị trấn là một mớ hỗn độn, không có đường sá, không quảng trường, cũng chẳng có khoảng không rộng nào ngoại trừ nơi một tòa nhà bị sụp xuống. Một vài nhà thờ hoặc tòa nhà công cộng vẫn đang vươn cao trên số còn lại, dẫu cho mái của chúng đã thủng hay tường đã nứt, trong một trường hợp thì nguyên cả cái cổng đã móp lại trên cột chống. Giữa những bức tường của các tòa nhà bằng đá, một mớ hỗn tạp rối rắm của nào lều nào chòi được dựng lên từ những thanh rầm mái, thùng dầu hoặc hộp bánh quy được đập bẹp, những miếng nhựa tổng hợp rách nát, các mẩu gỗ dán hoặc bảng ép.

Những hồn ma đi cùng với họ vội vã tiến về phía thị trấn. Thêm nhiều người nữa đang đổ tới từ bốn phương tám hướng, nhiều đến mức trông họ chẳng khác gì những hạt cát đang tuôn về phía lỗ thông của đồng hồ cát. Đám hồn ma bước thẳng vào đống hỗn tạp dơ dáy của thị trấn như thể họ biết chính xác mình đang đi đâu. Lyra và Will đang định đi theo họ nhưng lại dừng lại.

Một dáng người bước ra từ một khung cửa chắp vá cất tiếng gọi: “Khoan, khoan đã.”

Luồng sáng leo lét tỏa ra sau lưng ông ta khiến các đường nét trên người ông khó mà nhìn thấy được; nhưng chúng biết ông ta không phải là hồn ma. Ông ta cũng giống chúng, vẫn còn sống. Đó là một người đàn ông gầy gò có thể ở bất cứ độ tuổi nào, mặc một bộ vest thô kệch và tả tơi, ông ta đang cầm một cái bút chì và một bó giấy được kẹp lại với nhau bằng kẹp lò xo. Tòa nhà mà ông vừa bước ra có dáng vẻ của một đồn thu thuế trên một vùng biên giới ít người qua lại.

“Nơi này là gì vậy?” Will hỏi. “Và tại sao chúng tôi lại không được vào?”

“Các vị chưa chết,” người đàn ông mệt mỏi đáp. “Các vị sẽ phải đợi trong khu vực chờ. Đi tiếp theo con đường này, ở bên trái, đưa số giấy tờ này cho nhân viên công chức tại cổng.”

“Xin ông thứ lỗi,” Lyra nói, “cháu hi vọng ông không phiền khi cháu hỏi, nhưng làm sao chúng cháu có thể đi được tới tận đây dù vẫn chưa chết? Bởi vì đây là thế giới của người chết, đúng không ạ?”

“Đây là vùng ngoại ô thuộc thế giới của người chết. Thỉnh thoảng người sống cũng đi nhầm đến đây, nhưng họ phải đợi trong khu vực chờ trước khi có thể đi tiếp.”

“Đợi bao lâu ạ?”

“Cho đến khi nào chết.”

Will thấy đầu mình quay vòng vòng. Cậu có thể thấy Lyra sắp sửa lên tiếng tranh cãi, nhưng trước khi cô bé kịp nói, cậu đã chen vào: “Vậy ông có thể giải thích chuyện gì đang xảy ra được không? Ý cháu là, những hồn ma tới đây, liệu họ có ở trong thị trấn này mãi mãi không?”

“Không, không,” ông công chức nói. “Đây chỉ là một cảng trung chuyển thôi. Từ đây họ sẽ đi bằng thuyền.”

“Tới đâu vậy?” Will hỏi.

“Đó không phải là thứ tôi có thể nói với các vị,” người đàn ông đáp, một nụ cười cay đắng kéo trĩu hai khóe miệng của ông xuống. “Các vị phải đi thôi, làm ơn. Các vị phải đến khu vực chờ.”

Will nhận lấy số giấy tờ mà người đàn ông đang chìa ra, sau đó cậu nắm lấy tay Lyra và giục cô đi.

Hai con chuồn chuồn đang bay rất lờ đờ. Tialys giải thích rằng chúng cần được nghỉ ngơi; vậy là chúng đậu lên balô của Will, còn Lyra thì để cho hai mật thám ngồi lên vai mình. Pantalaimon trong dạng báo gấm ngước lên nhìn họ đầy ghen tị, nhưng nó không có ý kiến gì. Họ bước theo lối đi, men theo những căn lều tồi tàn và các vũng nước thải, dõi theo dòng hồn ma bất tận đang kéo đến và đi qua mà không hề bị cản trở để vào thị trấn.

“Chúng ta phải đi qua dòng nước, giống như tất cả bọn họ,” Will nói. “Có khi những người trong cái khu chờ này sẽ chỉ cách cho chúng ta. Dù sao thì họ cũng không tỏ ra giận dữ hay nguy hiểm. Kì lạ thật. Còn chỗ giấy tờ này…”

Chúng chỉ đơn thuần là những mẩu giấy được xé ra từ một cuốn sổ tay, với các từ ngữ linh tinh được viết nguệch ngoạc bằng bút chì rồi bị gạch bỏ. Cứ như thể những người này đang chơi một trò chơi, và chờ đợi xem bao giờ các lữ khách sẽ thách thức họ, hay nhượng bộ và cười trừ. Thế nhưng tất cả trông vẫn rất thật.

Không gian đang dần tối lại và lạnh lẽo hơn, thật khó để có thể theo dấu được thời gian. Lyra nghĩ chúng đã đi bộ được nửa giờ đồng hồ rồi, nhưng cũng có thể là dài gấp đôi; quang cảnh xung quanh chẳng hề biến đổi. Cuối cùng, họ cũng tới được một cái lán nhỏ bằng gỗ giống như cái đã dừng lại trước đó, nơi một bóng đèn mờ ảo tỏa sáng trên sợi dây điện để trần phía trên cánh cửa.

Khi họ lại gần, một người đàn ông ăn vận y chang người trước đó bước ra, tay cầm một mẩu bánh mì và bơ, chẳng nói chẳng rằng ông ta xem giấy tờ của họ và gật đầu.

Ông ta trả lại rồi đang định đi vào bên trong thì Will lên tiếng: “Xin lỗi, giờ chúng cháu phải đi đâu đây?”

“Đi kiếm chỗ nào đấy mà ở,” người đàn ông đáp một cách tàn nhẫn. “Cứ hỏi xung quanh. Mọi người đều đang chờ đợi giống mấy đứa đấy.”

Ông ta quay đi rồi đóng cửa lại để ngăn cái lạnh. Các lữ khánh quay đi rồi bước xuống trung tâm của cái thị trấn lụp xụp, nơi những người còn sống phải lưu lại.

Trông nó cũng chẳng khác gì thị trấn chính: Những túp lều tồi tàn, đã được sửa đi sửa lại cả chục lần, loang lổ những mẩu nhựa hoặc tôn múi, ọp ẹp dựa vào nhau trên những con hẻm đầy bùn đất. Tại vài nơi, một sợi dây cáp điện vòng xuống từ một thanh rầm chia và cung cấp vừa đủ cho dòng điện yếu ớt để thắp sáng một hay hai bóng đèn trần được mắc bên ngoài những túp lều gần đó. Tuy nhiên, phần lớn lượng ánh sáng ở đây lại phát ra từ những đống lửa. Luồng sáng mờ khói của chúng chập chờn hắt sắc đỏ lên những miếng và mảnh vật liệu xây dựng, cứ như chúng là những đốm lửa còn sót lại từ một trận hỏa hoạn kinh hoàng, vẫn tiếp tục cháy hoàn toàn vì ác ý.

Nhưng khi Will, Lyra và những người Gallivespia tiến lại gần và thấy rõ các chi tiết hơn, họ nhìn ra một vài - nhiều hơn - rất nhiều dáng người đang ngồi trong bóng tối một mình hoặc dựa vào những bức tường hay tụ tập lại thành các nhóm nhỏ, rì rầm nói chuyện.

“Sao những người đó không vào bên trong?” Lyra hỏi. “Trời lạnh thế này.”

“Họ không phải là con người,” Công nương Salmakia nói. “Thậm chí cũng chẳng phải hồn ma. Họ là một thứ gì đó khác, nhưng tôi không biết là cái gì.”

Các lữ khách tới tổ hợp lều đầu tiên, nơi này được chiếu sáng bởi một trong những cái bóng đèn điện lớn nhưng yếu xìu trên sợi cáp đang khẽ đung đưa trong gió lạnh. Will liền đặt tay lên con dao treo ở thắt lưng. Có một nhóm những thứ dạng người đang khom mình ngồi xổm bên ngoài và lăn xúc xắc, khi hai đứa trẻ đến gần, họ liền đứng dậy: năm người tất cả, đều là đàn ông, gương mặt phủ bóng còn quần áo thì rách rưới, tất cả đều im lặng.

“Tên của thị trấn này là gì vậy?” Will hỏi.

Không có tiếng trả lời. Vài người trong số họ lùi lại một bước, và cả năm xích lại gần nhau như thể họ đang sợ hãi. Lyra cảm thấy sởn gai ốc, tất cả những sợi lông nhỏ xíu trên cánh tay cô dựng đứng lên, dù cô bé không thể hiểu tại sao. Pantalaimon nằm trong áo cô đang run rẩy và thì thầm: “Không, không, Lyra, không, đi thôi, quay trở lại thôi, đi mà…”

Đám “người” không nhúc nhích, cuối cùng Will nhún vai nói: “Thôi, nói chung là chúc mọi người một buổi tối vui vẻ,” rồi đi tiếp. Cứ mỗi khi bắt chuyện với những người khác họ lại nhận được phản ứng tương tự. Càng ngày nỗi sợ hãi trong họ càng lớn dần.

“Will, họ có phải lũ Quỷ hút hồn không?” Lyra khẽ nói. “Có phải chúng ta đã đủ lớn để nhìn thấy Quỷ hút hồn không?”

“Tớ không nghĩ vậy. Nếu thật sự như vậy thì họ đã tấn công chúng ta rồi, nhưng bản thân họ trông cũng sợ sệt. Tớ không biết họ là gì nữa.”

Một cánh cửa mở ra, để cho ánh sáng tràn lên mặt đất lấm bùn. Một người đàn ông - một con người thật sự - đứng trong khung cửa nhìn họ tiến tới. Đám người đứng quanh cửa lùi lại vài bước như để thể hiện sự kính cẩn, và họ nhìn thấy gương mặt người đàn ông: bình thản, thiện ý và hòa nhã.

“Các vị là ai?” Ông ta cất tiếng.

“Những lữ khách,” Will nói. “Chúng cháu không biết mình đang ở đâu. Thị trấn này là gì vậy?”

“Đây là khu vực chờ,” người đàn ông đáp. “Các vị đi có xa không?”

“Một quãng đường dài, vâng, chúng cháu mệt lử rồi,” Will nói. “Chúng cháu có thể mua chút đồ ăn và trả tiền để ở trọ không ạ?”

Người đàn ông nhìn qua họ vào trong màn đêm, sau đó ông bước ra để nhìn rộng hơn xung quanh, như thể có ai đó đang mất tích vậy. Rồi ông quay sang những bóng người kì lạ đang đứng gần đó và hỏi:

“Các vị có thấy tử thần nào không?”

Họ lắc đầu, và hai đứa trẻ nghe thấy một tiếng rì rầm: “Không, không, không có.”

Người đàn ông quay lại. Đằng sau ông, trong khung cửa, xuất hiện những gương mặt đang nhìn ra ngoài: một người phụ nữ, hai đứa trẻ nhỏ, một người đàn ông khác. Tất cả bọn họ đều có vẻ căng thẳng và sợ sệt.

“Tử thần ư?” Will kêu lên. “Bọn cháu không dẫn theo tử thần nào cả.”

Nhưng dường như đó chính là điều mà họ đang lo lắng, vì khi Will vừa nói vậy thì một tiếng thở hắt đầy kinh ngạc phát ra từ phía những người còn sống, thậm chí cả những bóng dáng bên ngoài cũng hơi chùn bước ra xa.

“Xin thứ lỗi,” Lyra nói rồi bước lên phía trước với cung cách lịch sự nhất có thể, cứ như bà bảo mẫu của Học viện Jordan đang lườm cô bé vậy. “Cháu không thể không nhận ra, nhưng các quý ông ở đây, có phải họ đã chết rồi không? Cháu xin lỗi vì đã hỏi, nếu điều đó là khiếm nhã, nhưng ở chỗ chúng cháu việc này thật bất thường, chúng cháu chưa từng thấy ai giống như họ cả. Nếu cháu có bất lịch sự, xin mọi người bỏ qua cho. Nhưng các vị biết đấy, ở thế giới của cháu có linh thú, mọi người đều có một con, chúng cháu sẽ rất kinh ngạc nếu thấy ai không có linh thú, cũng như các vị kinh ngạc khi thấy bọn cháu. Và giờ khi đang du hành, Will và cháu - đây là Will, còn cháu là Lyra - cháu đã học được rằng có những người dường như không có linh thú, giống như Will, cháu đã rất sợ cho tới khi phát hiện ra rằng thật ra họ cũng bình thường giống như cháu thôi. Nên có lẽ đó là lí do mà một vài người thuộc thế giới của các vị có thể cảm thấy hơi hoảng khi thấy chúng cháu, nếu các vị nghĩ rằng chúng cháu khác biệt.”

Người đàn ông nói: “Lyra? Và Will?”

“Vâng, thưa ông,” cô bé nhún nhường nói.

“Còn đó là linh thú của các cháu à?” Ông nói, chỉ tay về phía hai mật thám ngồi trên vai cô bé.

“Không,” Lyra đáp, cô bé rất muốn được nói: “Họ là người hầu của chúng cháu,” nhưng lại cảm thấy rằng Will sẽ nghĩ đó là một ý tưởng tồi; nên cô nói: “Họ là bạn của chúng cháu, Hiệp sĩ Tialys và Công nương Salmakia, những người rất ưu tú và thông thái đang đi cùng chúng cháu. Ồ, còn đây là linh thú của cháu,” cô nói rồi lấy con chuột Pantalaimon ra khỏi túi áo. “Các vị thấy đấy, chúng cháu vô hại, chúng cháu hứa sẽ không làm hại ai cả. Với cả chúng cháu cần thức ăn và nơi ở. Ngày mai chúng cháu sẽ lên đường. Thật đấy.”

Tất cả đều chờ đợi. Sự căng thẳng của người đàn ông đã được xoa dịu đôi chút nhờ giọng điệu khiêm nhường của cô bé, còn hai mật thám rất tinh nhạy khi tỏ ra nhũn nhặn và vô hại. Sau khi ngừng một lát, người đàn ông nói:

“Chà, mặc dù việc này thật lạ lùng, nhưng ta cho rằng chúng ta đang ở trong khoảng thời gian kì lạ… Vào đi nào, cứ tự nhiên nhé…”

Những bóng người bên ngoài gật đầu, một hay hai trong số bọn họ khẽ cúi chào, rồi họ kính cẩn đứng sang một bên khi Will và Lyra bước vào trong hơi ấm và ánh sáng. Người đàn ông đóng cửa lại phía sau rồi móc dây lên một cái đinh để chốt nó lại.

Đó là một căn phòng đơn được chiếc đèn dầu đặt trên bàn thắp sáng, sạch sẽ nhưng hơi tồi tàn. Những bức tường gỗ dán được trang hoàng bằng các bức tranh cắt ra từ những tạp chí ngôi sao điện ảnh, với hoa văn tạo ra bằng các dấu vân tay dính bồ hóng. Tựa vào tường là một bếp lò bằng sắt, với giá phơi quần áo đặt phía trước, nơi vài cái áo xỉn màu đang bốc hơi, còn trên cái bàn trang điểm là một miếu thờ bằng hoa nhựa, vỏ sò, những chai dầu thơm có màu, thêm các mẩu và mảnh đồ vật lòe loẹt khác, tất cả đều vây quay bức hình một bộ xương vui nhộn đội mũ chóp cao và đeo kính râm.

Phía trong căn lều chật ních người: cùng với người đàn ông, một người phụ nữ và hai đứa trẻ nhỏ còn có một em bé sơ sinh đang nằm cũi, một ông già, còn ở góc nhà, trong đống chăn nệm, một bà già lụ khụ đang nằm quan sát mọi việc với đôi mắt long lanh trên một khuôn mặt cũng nhàu nhĩ chẳng kém gì đống chăn. Đang lúc nhìn bà già, Lyra bị sốc khi thấy đống chăn nhúc nhích, rồi một cánh tay không thể gầy gò hơn trong lớp áo đen thò ra, sau đó là một gương mặt khác, mặt của một người đàn ông, già cỗi tới mức trông không khác một bộ xương là mấy. Trên thực tế, trông ông ta giống với bộ xương trong bức ảnh hơn là một con người còn sống. Đến lúc đó Will và cả những lữ khách khác đều nhận ra rằng ông ta là một trong những bóng dáng mờ ảo đầy lịch thiệp giống như những người bên ngoài. Lập tức tất cả đều cảm thấy bối rối y như khi người đàn ông lần đầu tiên nhìn thấy họ.

Thật ra, tất cả mọi người trong căn lều nhỏ đông đúc - tất cả trừ đứa bé đang say ngủ - đều đang không nói nổi nên lời. Chính Lyra là người tìm lại được giọng nói của mình đầu tiên.

“Các vị thật tử tế,” cô bé nói, “cảm ơn, chúc một buổi tối vui vẻ, chúng cháu rất vui mừng vì được ở đây. Và như cháu đã nói, chúng cháu rất tiếc vì đã đến mà không đưa theo tử thần nào cả, nếu đó là cách mà mọi thứ vẫn thường diễn ra. Nhưng chúng cháu sẽ không làm phiền mọi người nhiều hơn cần thiết đâu. Các vị thấy đấy chúng cháu đang tìm kiếm vùng đất của người chết, và đó là lí do chúng cháu tình cờ đến được đây. Nhưng chúng cháu không biết nó ở đâu, hay liệu đây có phải một phần của nó, làm thế nào để đến được đó, vân vân. Vậy nên nếu các vị có thể cho chúng cháu biết bất cứ điều gì về nó, chúng cháu sẽ rất biết ơn.”

Mọi người trong căn lều vẫn đang nhìn chòng chọc, nhưng những lời lẽ của Lyra đã làm dịu không khí xuống đôi chút. Người phụ nữ mời họ ngồi xuống bên bàn sau khi kéo chiếc trường kỉ ra. Will và Lyra nâng hai con chuồn chuồn đang ngủ lên một cái giá trong góc tối, nơi Tialys nói rằng chúng sẽ nghỉ ngơi cho tới khi trời sáng, và rồi những người Gallivespia ngồi xuống bàn cùng với họ.

Người phụ nữ đang chuẩn bị món hầm, bà gọt vỏ vài củ khoai tây rồi cắt chúng thả vào nồi để nấu, bà giục ông chồng mang ra vài món khác cho các lữ khách trong lúc chờ đồ ăn chín. Ông liền đem ra một chai đựng thứ rượu trong và cay xè có mùi khiến Lyra nhớ đến rượu jenniver của những người du mục. Hai mật thám nhận lấy một li rồi dùng bình đựng của riêng mình để múc.

Lyra cứ ngỡ gia đình này sẽ chủ yếu nhìn những người Gallivespia, nhưng sự hiếu kì của họ, cô nghĩ, cũng hướng vào bản thân cô và Will không kém cạnh gì. Cô bé không đợi quá lâu để hỏi lí do.

“Các vị là những người đầu tiên không đi cùng tử thần mà chúng tôi từng thấy,” người đàn ông, họ đã biết được rằng tên ông ta là Peter, nói. “Kể từ khi chúng tôi tới đây lúc nào cũng vậy. Chúng tôi cũng giống các vị, chúng tôi tới đây trước khi phải chết, vì một sự tình cờ hay ngẫu nhiên nào đó. Chúng tôi phải đợi cho tới khi tử thần của mình nói cho biết rằng đã đến lúc.”

“Tử thần nói cho các vị biết ấy à?” Lyra ngạc nhiên.

“Phải. Chúng tôi phát hiện ra sau khi tới đây, ồ, với đa phần chúng tôi thì đã lâu lắm rồi, chúng tôi phát hiện ra rằng tất cả đều đưa thần chết đến cùng mình. Đây là nơi chúng tôi khám phá ra điều đó. Chúng tôi vẫn luôn có họ ở bên, chỉ là không biết đến thôi. Vậy đấy, mọi người đều có một tử thần. Hắn đi khắp nơi với họ, xuyên suốt cuộc đời, như hình với bóng. Tử thần của chúng tôi đang ở bên ngoài hít thở không khí; họ sẽ sớm vào thôi. Tử thần của bà chúng tôi đang ở đây cùng với bà ấy, ngay bên cạnh, rất gần.”

“Có thần chết ở bên cạnh suốt như vậy không khiến mọi người sợ sao?” Lyra hỏi.

“Sao lại phải sợ chứ? Nếu hắn ở đây, ta có thể để mắt tới hắn. Tôi sẽ lo lắng hơn nhiều nếu không biết hắn đang ở đâu.”

“Vậy tất cả mọi người đều có tử thần riêng của mình sao?” Will kinh ngạc hỏi.

“Hẳn rồi, ngay vào thời khắc ta sinh ra, tử thần đã xuất hiện trên thế gian này cùng với ta, và chính hắn sẽ đưa ta ra khỏi đó.”

“Ồ,” Lyra thốt lên, “đó chính là điều chúng cháu cần biết, vì chúng cháu đang cố gắng tìm vùng đất của người chết mà không biết làm thế nào để tới được đó. Vậy thì khi chết ta sẽ đi đâu ạ?”

“Tử thần sẽ gõ lên vai hay cầm lấy tay ta rồi nói: Đi với ta, đến lúc rồi. Việc đó có thể xảy ra khi ta bị sốt, hoặc khi bị nghẹn bởi một mẩu bánh mì khô, hay khi rơi khỏi một tòa nhà cao tầng; giữa những đau đớn và cực nhọc, tử thần sẽ dịu dàng tới bên ta và nói: Thư giãn nào, thư giãn đi con của ta, đi cùng với ta nào; rồi ta sẽ đi cùng họ trên con thuyền băng qua mặt hồ mờ sương. Chuyện gì xảy ra ở đó thì chẳng ai biết được. Chưa từng có ai quay về.”

Người phụ nữ bảo một đứa bé gọi các tử thần vào, nó liền chạy vọt ra cửa nói chuyện với họ. Will và Lyra quan sát trong kinh ngạc, còn hai người Gallivespia thì ngồi sát lại với nhau khi các tử thần - mỗi tên ứng với một người trong gia đình - bước vào qua cánh cửa: những hình bóng nhạt nhòa, tầm thường trong bộ đồ rách rưới, dáng vẻ buồn tẻ, lặng lẽ và đờ đẫn.

“Đây là tử thần của các vị à?” Tialys hỏi.

“Vâng, thưa ông,” Peter đáp.

“Các vị có biết khi nào họ sẽ nói với các vị rằng đã đến lúc không?”

“Không. Nhưng biết được họ ở gần bên cạnh cũng là một niềm an ủi.”

Tialys không nói gì, nhưng rõ ràng ông không hề thấy việc đó có gì an ủi cả. Các tử thần lịch sự đứng dọc theo bức tường. Thật kì lạ khi thấy họ chiếm ít diện tích đến thế nào và ít gây chú ý ra sao. Chẳng mấy chốc Lyra và Will đã hoàn toàn không còn chú ý đến họ nữa, mặc dù Will nghĩ: Những kẻ mình đã giết - tử thần của họ vẫn luôn ở ngay bên cạnh - chỉ là họ không biết, và mình cũng không biết…

Người phụ nữ, Martha, múc món hầm lên những cái đĩa tráng men sứt mẻ, rồi để một ít vào một cái bát cho các tử thần chuyền tay nhau. Họ không ăn, nhưng mùi thơm là đủ khiến họ mãn nguyện. Lập tức cả gia đình và các vị khách đều ngấu nghiến ăn. Peter hỏi lũ trẻ chúng từ đâu tới và thế giới của chúng trông như thế nào.

“Cháu sẽ kể cho ông nghe tất cả,” Lyra nói.

Khi nói điều đó, khi đảm nhận công việc, phần nào trong cô cảm thấy một dòng chảy nhỏ đầy khoan khoái dâng lên trong lồng ngực giống như bong bóng rượu champagne. Cô biết rằng Will đang quan sát, và thấy hạnh phúc khi cậu có thể thấy cô đang làm việc mình giỏi nhất, làm vì cậu và vì tất cả bọn họ.

Cô bé bắt đầu bằng cách kể về cha mẹ mình. Họ là công tước và nữ công tước, rất quan trọng và giàu có, những người đã bị một kẻ thù chính trị lừa đẩy ra khỏi cơ ngơi của chính mình và bị tống vào tù giam. Nhưng hai người đã trốn thoát được nhờ trèo xuống một sợi dây thừng với đứa bé Lyra ẵm trong tay cha, sau đó họ chiếm lại được gia tài của gia đình mình nhưng lại bị những kẻ ngoài vòng pháp luật tấn công và giết hại. Đáng ra Lyra cũng đã bị giết, bị nướng lên rồi ăn thịt, nếu Will không cứu cô trong gang tấc rồi đem cô về với bầy sói trong khu rừng nơi cậu được nuôi nấng như một thành viên của chúng. Khi còn là một đứa bé đỏ hỏn, cậu đã rơi ra khỏi thành tàu của bố mình rồi bị đánh dạt vào một bờ biển hoang vắng, nơi một con sói cái đã cho cậu bú và nuôi nấng cậu.

Đám người nhẹ dạ nuốt lấy từng lời từ câu chuyện vô nghĩa này, thậm chí cả các tử thần cũng túm tụm lại gần để nghe, ngồi xổm trên trường kỉ hoặc nằm dài ra sàn nhà cạnh đó, nhìn cô bé bằng những gương mặt dịu dàng và nhã nhặn của mình khi cô huyên thiên về sự tích cuộc đời cùng với Will ở trong rừng.

Cậu bé và Lyra lưu lại với bầy sói trong một thời gian rồi chuyển tới Oxford để làm việc trong nhà bếp của Học viện Jordan. Tại đó chúng gặp Roger, rồi khi những kẻ nung gạch sống ở Claybeds tấn công Jordan, chúng đã phải vội vã tháo chạy; vậy là cô bé, Will và Roger đánh cắp một chiếc thuyền dài của người du mục rồi lái nó xuống tới tận sông Thames, suýt nữa thì bị bắt lại tại Abingdon Lock, nhưng sau đó chúng bị lũ hải tặc ở Wapping đánh chìm và phải bơi lánh nạn tới một con tàu cao tốc ba cánh buồm vừa mới rời bến đi Hàng Châu ở Quốc Thái để buôn bán trà.

Trên chiếc tàu cao tốc, chúng đã gặp hai người Gallivespia, họ là những người lạ đến từ Mặt Trăng, bị một cơn gió dữ tợn tới từ Dải Ngân Hà thổi bạt xuống trái đất. Họ sống nương nhờ trong tổ quạ, cô bé, Will và Roger thường thay nhau trèo lên đó để gặp họ, nhưng một ngày Roger bị trượt chân và lao thẳng xuống Rương của Davy Jones[7].

Chúng cố gắng thuyết phục thuyền trưởng cho quay tàu lại để tìm cậu bé, nhưng hắn ta là một kẻ hà khắc và dữ tợn, chỉ hứng thú với lợi nhuận mà mình nhận được khi cập bến Quốc Thái nhanh chóng, vậy là hắn xích chúng lại. Nhưng những người Gallivespia đã mang tới cho chúng một cái giũa, và…

Cứ như thế. Cứ thỉnh thoảng cô bé lại quay sang Will hay các mật thám để xác nhận, và Salmakia sẽ mắm muối thêm một hai chi tiết, hay Will sẽ gật gù, thế là câu chuyện tự thổi bùng lên thành lũ trẻ và những người bạn đến từ Mặt Trăng của chúng phải tìm đường tới miền đất của người chết để tìm hiểu bí mật về nơi gia tài của gia đình được chôn giấu từ cha mẹ của cô bé.

“Nếu chúng cháu biết về tử thần của mình, tại đất nước của mình,” cô nói, “giống như các vị ở đây, có lẽ mọi việc sẽ dễ dàng hơn; nhưng cháu nghĩ chúng cháu thật sự rất may mắn mới tìm được đường đến đây, nhờ vậy mới có được lời khuyên của các vị. Cảm ơn mọi người rất nhiều vì đã rất tử tế lắng nghe cháu, và vì cho chúng cháu dùng bữa, thật sự rất ngon ạ.

“Nhưng các vị thấy đấy, điều cần thiết bây giờ, hoặc có lẽ là vào buổi sáng, là chúng cháu cần phải tìm lối đi băng qua mặt nước nơi những người chết đi qua, để xem xem liệu mình cũng có thể tới đó hay không. Có con thuyền nào mà chúng cháu có thể kiểu như thuê được không?”

Trông họ có vẻ hồ nghi. Lũ trẻ với gương mặt tỏ rõ sự mệt mỏi, ngái ngủ nhìn hết người lớn này đến người lớn khác, nhưng chẳng ai gợi ý được ra nơi chúng có thể kiếm một con thuyền cả.

Đúng lúc đó vọng lại một giọng nói chưa từng cất lên. Từ sâu dưới đống chăn mền trong góc nhà phát ra một giọng mũi khô khốc, vỡ vụn - không phải giọng phụ nữ - không phải giọng người sống: Đó là giọng tử thần của bà cụ.

“Cách duy nhất để vượt qua được hồ và tới vùng đất của người chết,” hắn nói, hắn đang tựa lên cùi chỏ và trỏ một ngón tay xương xẩu vào Lyra, “là đi cùng với tử thần của mình. Các vị phải gọi thần chết của mình đến. Ta có nghe nói về những người như các vị, những kẻ xua không cho tử thần đến gần. Các vị không thích họ, và vì phép lịch sự họ cũng tránh mặt đi. Nhưng họ không ở xa đâu. Các vị cứ quay đầu thì các tử thần sẽ né ra sau. Các vị nhìn thì họ sẽ trốn. Họ có thể trốn trong tách trà. Hay trong một giọt sương. Hoặc trong hơi thở của gió. Không giống như tôi và cụ Magda đây,” hắn nói rồi nhéo gò má tiều tụy của bà lão, bà liền gạt tay hắn đi. “Chúng tôi sống cùng nhau trong tình thân ái và hữu nghị. Đó là câu trả lời, vậy đấy, đó là việc các vị phải làm, hãy chào đón, kết bạn, tử tế, mời tử thần của mình lại gần, rồi xem mình có thể thuyết phục họ đồng ý làm điều gì.”

Những lời lẽ của hắn như những tảng đá nặng nề rơi vào tâm trí của Lyra, cả Will cũng cảm thấy sức nặng trí tử của chúng.

“Chúng tôi phải làm việc đó như thế nào?” Cậu bé hỏi.

“Cậu chỉ cần mong muốn điều đó thôi, vậy là xong.”

“Gượm đã,” Tialys kêu lên.

Mọi con mắt đều đổ dồn lên ông ta, những tử thần đang nằm trên sàn ngồi dậy để hướng khuôn mặt hiền hòa vô hồn của mình về phía gương mặt nhỏ xíu đầy nhiệt huyết của ông. Ông ta đang đứng sát với Salmakia, một tay đặt lên vai bà. Lyra có thể đoán được ông đang nghĩ gì: Ông sắp nói rằng chuyện này đã đi quá xa, họ phải quay về, họ đang đẩy sự ngu xuẩn này đến mức độ thiếu trách nhiệm.

Cô bé liền cắt ngang. “Xin thứ lỗi,” cô nói với người đàn ông tên Peter, “nhưng cháu và ông bạn hiệp sĩ phải ra ngoài một chút, vì ông ấy cần trao đổi với bạn bè mình trên Mặt Trăng thông qua thiết bị đặc biệt của cháu, chúng cháu sẽ không đi lâu đâu.”

Nói rồi cô cẩn thận nhấc ông ta lên, tránh chạm vào cựa độc, rồi đưa ông ra ngoài màn đêm, nơi một miếng tôn múi lỏng lẻo bị gió lạnh quật, tạo ra âm thanh đầy u uất.

“Cô phải dừng lại đi,” ông nói khi được cô bé đặt lên một thùng dầu nằm ngửa, trong ánh sáng tờ mờ của bóng đèn điện đang đu đưa trên dây cáp phía trên đầu. “Đi xa thế này là đủ rồi. Đừng làm quá nữa.”

“Nhưng chúng ta đã thỏa thuận rồi mà,” Lyra nói.

“Không, không. Không đến mức như thế này.”

“Được thôi. Vậy thì đi đi. Hai người bay về đi. Will có thể cắt một ô cửa sổ vào thế giới của các ông, hay bất cứ thế giới nào ông muốn, rồi hai người có thể bay qua và được an toàn, không sao hết, chúng tôi không phiền đâu.”

“Cô có nhận ra mình đang làm gì không?”

“Có chứ.”

“Không đâu. Cô chỉ là một đứa trẻ dối trá vô trách nhiệm và không biết suy nghĩ. Trí tưởng tượng đến quá dễ dàng nên bản tính của cô rối rắm toàn những dối trá, thậm chí cô còn không thừa nhận sự thật ngay cả khi bị nó nhìn thẳng vào mặt. Được rồi, nếu cô không thấy được thì để tôi nói thẳng cho mà nghe: Cô không thể, cô không được liều lĩnh với tử thần. Hai cô cậu phải đi về cùng chúng tôi ngay. Tôi sẽ gọi Ngài Asriel và chỉ vài tiếng sau chúng ta sẽ được an toàn trong pháo đài của ông ấy.”

Lyra cảm thấy một cơn nghẹn vì phẫn uất đang lớn dần trong lồng ngực, cô giậm chân thình thịch, không thể giữ bình tĩnh.

“Ông chẳng biết gì hết,” cô hét lên, “ông đâu có biết trong đầu tôi hay trong tim tôi có gì đúng không? Tôi không biết liệu dân tộc ông có bao giờ có con cái hay không, có khi các người đẻ trứng hay gì đấy, tôi sẽ chẳng ngạc nhiên đâu, vì các người chẳng tử tế chút nào, các người không rộng lượng, không ý tứ - các người thậm chí cũng không tàn nhẫn - sẽ tốt hơn nhiều nếu các người tàn nhẫn vì như thế có nghĩa là các người coi trọng chúng tôi, các người không phải chỉ đi theo chúng tôi khi thấy tiện cho mình… Ôi, giờ thì tôi hoàn toàn không thể tin tưởng các ông được nữa rồi! Các ông hứa sẽ giúp và chúng ta sẽ cùng làm, nhưng giờ lại muốn ngăn chúng tôi - ông mới là người dối trá đó, Tialys ạ!”

“Tôi sẽ không để cho con cái tôi nói với mình bằng cái giọng xấc láo cửa quyền mà cô đang nói, Lyra ạ - tại sao tôi không trừng phạt các người từ trước nhỉ…”

“Vậy thì làm đi! Trừng phạt tôi đi, vì ông có thể mà! Chọc cái cựa chết tiệt của ông mạnh vào, làm đi! Tay tôi đây này - làm đi! Ông chẳng biết trong tim tôi có gì, cái đồ ích kỉ kiêu ngạo - ông chẳng có tí khái niệm nào về việc tôi cảm thấy đau buồn, xấu xa và tiếc nuối thế nào với người bạn Roger của mình - ông giết người cũng giống như thế,” cô búng ngón tay, “họ chẳng có ý nghĩa gì với ông - nhưng với tôi, việc không thể nói lời tạm biệt với Roger là một điều dằn vặt và đau đớn, tôi còn muốn nói lời xin lỗi, thành tâm nhất có thể - ông sẽ không bao giờ hiểu được điều đó, vì ông kiêu hãnh lắm, ông trưởng thành tài giỏi lắm - nếu phải chết để làm được điều thích đáng thì tôi sẽ làm, và vui mừng được làm điều đó. Tôi đã chứng kiến những điều còn tồi tệ hơn thế. Nên ông muốn giết tôi, tên hà khắc, hùng mạnh, kẻ mang độc, gã hiệp sĩ, ông làm đi, giết tôi đi. Như thế tôi và Roger có thể chơi đùa tại vùng đất của người chết mãi mãi, và cười vào mặt ông, kẻ đáng thương ạ.”

Việc Tialys có thể đã làm sau đó không khó để đoán được, vì từ đầu đến chân ông ta phừng phừng cơn thịnh nộ mãnh liệt, cả người run lên; nhưng ông ta chưa kịp di chuyển thì một giọng nói vang lên sau lưng Lyra, khiến cả hai cảm thấy một cơn ớn lạnh bao trùm lên người. Lyra quay lại, biết sẵn mình sẽ thấy điều gì nhưng vẫn kinh hãi dù có cố tỏ ra can đảm.

Tên tử thần đứng ngay cạnh đó mỉm cười hiền hòa, gương mặt hắn giống hệt những tên khác mà cô đã nhìn thấy; nhưng đó là thần chết của cô, của riêng mình cô, Pantalaimon nằm trong ngực áo tru lên và run rẩy, hình dạng chồn ermine của nó quấn quanh cổ cô bé, cố gắng đẩy cô ra xa khỏi tên tử thần. Làm thế chỉ khiến bản thân nó bị đẩy gần lại, khi nhận ra điều đó, nó lại dúi người vào cô bé, vào cái cổ ấm áp của cô và nhịp đập khỏe mạnh từ trái tim cô.

Lyra ghì chặt lấy con linh thú rồi đối diện trực tiếp với tử thần. Cô bé chẳng thể nhớ nổi hắn nói gì, qua khóe mắt cô có thể thấy Tialys đang gấp gáp chuẩn bị chiếc máy cộng hưởng đá nam châm.

“Ông là tử thần của tôi đúng không?” Cô hỏi.

“Phải, cô bé yêu quý ạ,” hắn nói.

“Ông chưa định dẫn tôi đi đấy chứ?”

“Cô gọi ta mà. Ta vẫn luôn ở đây.”

“Phải, nhưng… Đúng là tôi có làm vậy, nhưng… Tôi muốn tới vùng đất của người chết, điều đó là thật. Nhưng không phải để chết. Tôi không muốn chết. Tôi muốn sống, tôi yêu linh thú của tôi, mà… Linh thú không xuống dưới đó đúng không? Tôi đã thấy chúng tan biến và tắt phụt đi như ngọn nến khi người ta chết. Ở vùng đất của người chết có linh thú không?”

“Không,” hắn đáp. “Linh thú của cô tan biến vào không khí, còn cô thì biến mất xuống lòng đất.”

“Vậy thì tôi muốn đem linh thú của mình đi cùng khi tới vùng đất của người chết,” cô kiên quyết nói. “Sau đó tôi muốn quay lại. Đã từng có ai làm như vậy chưa?”

“Chưa từng có ai trong rất nhiều, rất nhiều năm rồi. Cô bé ạ, rốt cuộc thì cô cũng sẽ đến được vùng đất của người chết mà chẳng tốn chút công sức nào, không cần mạo hiểm, một cuộc hành trình an toàn và êm đềm, với tử thần bầu bạn, người bạn đặc biệt luôn hết lòng tận tâm của cô, người vẫn luôn bên cạnh cô trong từng khoảnh khắc của cuộc đời, người biết cô rõ hơn cả bản thân cô…”

“Nhưng Pantalaimon mới chính là người bạn đặc biệt và tận tụy của tôi! Tôi không biết ông, Tử thần ạ, tôi biết Pan và tôi yêu Pan, nếu cậu ấy có bao giờ - nếu chúng tôi có bao giờ…”

Tử thần gật đầu. Hắn tỏ ra quan tâm và thân mật, nhưng không giây phút nào cô có thể quên được bản chất của hắn: Tử thần của chính cô, hắn đang ở rất gần.

“Tôi biết nếu đi bây giờ sẽ cần nỗ lực rất lớn,” cô bé nói bình tĩnh hơn, “lại nguy hiểm nữa, nhưng tôi muốn, Tử thần ạ, tôi thật sự muốn đi. Cả Will cũng vậy. Cả hai chúng tôi đều có người thân yêu bị đưa đi quá sớm, và chúng tôi cần phải sửa lỗi, ít nhất là tôi.”

“Tất cả mọi người đều ước họ có thể lại được nói chuyện với những người đã bước sang mảnh đất của người chết. Tại sao lại phải có ngoại lệ cho cô chứ?”

“Bởi vì,” cô nói dối, “bởi vì có một việc tôi cần phải làm ở đó, không chỉ là để gặp Roger bạn tôi, một việc khác. Đó là một nhiệm vụ tôi được một thiên thần giao cho, không ai có thể làm việc đó ngoại trừ tôi. Nó quá quan trọng để có thể đợi đến khi tôi chết theo cách tự nhiên, nó cần phải được thực hiện ngay bây giờ. Vậy đấy, thiên thần đã ra lệnh cho tôi. Đó là lí do chúng tôi tới đây, tôi và Will. Chúng tôi buộc phải làm vậy.”

Phía sau lưng cô, Tialys đã cất chiếc máy của mình đi và đang ngồi quan sát đứa trẻ nài xin tử thần của chính mình để được đưa tới nơi không ai nên tới.

Tử thần gãi đầu rồi giơ hai tay lên, nhưng chẳng điều gì có thể ngăn nổi những câu nói của Lyra, không gì có thể làm chệch hướng khao khát của cô, thậm chí cả nỗi sợ: Cô đã chứng kiến những điều còn tồi tệ hơn cái chết, cô quả quyết như vậy, và quả thật là như vậy.

Vậy nên cuối cùng tử thần của cô bé cũng nói:

“Nếu không có gì có thể khuyên ngăn cô thì tất cả những gì ta có thể nói là: Đi với ta, ta sẽ đưa cô tới đó, vào vùng đất của người chết. Ta sẽ là người dẫn đường cho cô. Ta sẽ chỉ cho cô lối vào, nhưng còn để đi ra thì cô sẽ phải tự tìm cách.”

“Cả các bạn của tôi nữa,” Lyra nói. “Will bạn tôi và những người khác.”

“Lyra,” Tialys nói, “bất chấp mọi bản năng của mình, chúng tôi vẫn sẽ đi với hai cô cậu. Vài phút trước tôi đã rất bực mình với cô. Nhưng cô khiến mọi việc thật khó khăn…”

Lyra biết rằng đã đến lúc cần giảng hòa, và cô sẵn sàng làm vậy vì đã có được thứ mình muốn.

“Vâng,” cô nói, “tôi xin lỗi, Tialys, nhưng nếu ông không nổi giận thì chúng ta đã chẳng bao giờ tìm được quý ông này để dẫn đường cho mình. Nên tôi rất mừng vì các ông đã ở đây, ông và công nương, tôi thật sự rất biết ơn vì hai người đã ở bên chúng tôi.”

Vậy là Lyra đã thuyết phục tử thần của mình dẫn đường cho cô và những người khác vào miền đất nơi Roger đã đến, cả bố của Will, Tony Makarios, và rất nhiều người khác. Tử thần của cô bé dặn cô xuống cầu tàu khi tia sáng đầu tiên chạm vào bầu trời và chuẩn bị lên đường.

Nhưng Pantalaimon vẫn đang run lẩy bẩy, chẳng có gì Lyra làm có thể xoa dịu được cơn run rẩy hay làm lặng những tiếng rền rĩ khe khẽ mà con linh thú không thể ngăn mình thốt lên. Do vậy giấc ngủ của cô trở nên chập chờn không sâu, trên sàn căn lều cùng với tất cả những người khác, cùng với tử thần của mình ngồi thao thức bên cạnh.