- 27 - Thềm quan sát

Tâm hồn tôi rơi vào những cành cây:

Như một chú chim, nó ngồi đó ngân nga,

Rồi mài, và chải đôi cánh bạc thướt tha

Andrew Marvell

Khi những người mulefa bắt tay vào xây dựng thềm quan sát cho Mary, họ tiến hành rất nhanh chóng và kĩ lưỡng. Bà thích ngắm nhìn họ, vì họ có thể thảo luận mà không tranh cãi và hợp tác mà không làm ngáng đường nhau, ngoài ra còn vì những kĩ thuật xẻ, cắt, ghép gỗ của họ rất tinh tế và hiệu quả.

Trong vòng hai ngày, thềm quan sát đã được thiết kế, lắp đặt và nâng lên đúng vị trí. Nó rất chắc chắn, rộng rãi và thoải mái. Khi leo lên đó, ở một mức nhất định, bà cảm thấy một niềm hạnh phúc chưa từng có. Cái mức nhất định đó là về vật chất. Trong màu lục dày đặc của vòm cây, với màu lam rực rỡ của bầu trời le lói giữa những tán lá; với làn gió thoảng giữ cho da bà luôn mát rượi, và mùi hoa thơm thoang thoảng khiến bà thích thú mỗi khi ngửi thấy; với tiếng xào xạc của lá cây, khúc ca của hàng trăm chú chim, cùng tiếng sóng rì rào xa xăm xô bờ, tất cả các giác quan của bà được xoa dịu và nuôi dưỡng, nếu có thể dừng lại các suy nghĩ, bà sẽ hoàn toàn được bao trọn trong niềm hân hoan vô bờ.

Nhưng đương nhiên, suy nghĩ là việc mà bà đến đó để làm.

Khi nhìn qua cái ống nhòm và thấy dòng chảy không ngừng hướng ra ngoài của sraf, các hạt Bóng, bà có cảm giác như hạnh phúc, sức sống, và hi vọng đang trôi tuột đi cùng với chúng. Bà hoàn toàn không thể tìm được lời giải thích.

Ba trăm năm, người mulefa đã nói: Đó là khoảng thời gian đám cây bắt đầu có vấn đề. Xét rằng các hạt Bóng đi qua tất cả các thế giới giống như nhau, có lẽ sự việc tương tự cũng đã xảy ra tại vũ trụ của bà, và tại mọi vũ trụ khác nữa. Ba trăm năm trước, Hội Hoàng gia được thành lập: Hiệp hội khoa học thực thụ đầu tiên trong thế giới của bà. Newton khi ấy thực hiện những khám phá của mình về thị giác và lực hấp dẫn.

Ba trăm năm trước tại thế giới của Lyra, có ai đó đã phát minh ra Chân Kế.

Cùng khoảng thời gian đó, trong cái thế giới kì lạ mà bà đã đi qua để đến được đây, con dao kì ảo đã được sáng chế.

Bà nằm xuống những tấm ván sàn, cảm nhận bậc thềm cử động theo một nhịp điệu rất nhẹ nhàng, rất chậm rãi khi thân cây khổng lồ đung đưa trong gió biển. Đưa ống nhòm lên mắt, bà ngắm nhìn vô vàn hạt nhỏ lấp lánh trôi qua những kẽ lá, qua cái miệng há mở của những bông hoa, qua những cành cây đồ sộ, di chuyển ngược chiều gió, trong một dòng chảy chậm rãi đầy chủ ý mà trông gần như là có ý thức.

Chuyện gì đã xảy ra vào ba trăm năm trước? Liệu đó có phải nguyên do của dòng Bụi, hay là ngược lại? Hay chúng đều là kết quả của một nguyên nhân hoàn toàn khác? Hay chúng đơn thuần không hề liên quan đến nhau?

Sự trôi giạt đó thật khiến người ta mê mẩn. Thật dễ dàng làm sao để rơi vào trạng thái nhập định và để cho tâm trí cuốn đi cùng với những hạt trôi nổi…

Trước khi bà biết được mình đang làm gì, và bởi vì cơ thể bà đang bị ru ngủ, thì đó chính xác lại là chuyện xảy ra. Bà đột nhiên bừng tỉnh lại và thấy mình đã thoát ra khỏi thể xác. Bà hoảng hốt.

Bà đang lơ lửng phía trên thềm quan sát một quãng không xa, vài mét lên giữa những cành cây. Có điều gì đó đã xảy ra với luồng gió Bụi: Thay vì trôi chầm chậm, nó đang lao đi như một dòng sông mùa lũ. Liệu nó đã tăng tốc, hay thời gian đang di chuyển khác đi khi bà đã ra khỏi cơ thể? Dù thế nào thì bà cũng ý thức được về mối nguy hiểm kinh hoàng nhất, bởi vì cơn lũ đang đe dọa cuốn phăng bà đi trong dòng chảy hung bạo của nó. Bà vung tay ra để tóm lấy bất cứ thứ gì vững chắc - nhưng lại chẳng có đôi tay nào. Chẳng có gì liên kết cả. Bây giờ bà gần như đã lên quá khỏi độ cao khủng khiếp, cơ thể đang ngủ say như chết bên dưới ngày càng rời xa khỏi tầm với. Bà thử hét lên để đánh thức bản thân dậy, nhưng chẳng có âm thanh nào phát ra. Cơ thể vẫn tiếp tục say ngủ, còn phần ý thức đang quan sát lại bị cuốn đi, hoàn toàn ra khỏi vòm lá và vào bầu trời rộng mở.

Dù có vật lộn đấu tranh đến thế nào, bà cũng không cải thiện được gì. Sức mạnh đã mang bà đi vừa êm đềm vừa uy lực, hệt như nước chảy qua một con đập: Các hạt Bụi đang tuôn chảy cùng bà, như thể chúng cũng đang đổ dồn qua một mép vực vô hình nào đó.

Và mang bà rời xa khỏi cơ thể mình.

Bà quăng một sợi dây cứu sinh tưởng tượng về phía cái bản thể vật chất đó rồi cố gắng gợi nhớ cảm giác được ở trong nó: Tất cả các cảm giác làm nên sự sống. Cảm nhận chính xác khi cái vòi có đầu mềm mại của người bạn Atal vuốt ve cổ bà. Mùi vị của thịt hun khói và trứng. Cảm giác căng cứng nhưng đầy hân hoan trong cơ bắp khi bà trèo lên một bề mặt đá. Điệu nhảy uyển chuyển của những ngón tay bà trên bàn phím máy tính. Hương thơm của cà phê rang. Hơi ấm từ chiếc giường của bà trong một đêm mùa đông.

Rồi dần dần bà ngừng chuyển động; sợi dây cứu sinh giữ chắc, và bà cảm thấy trọng lực và sức mạnh của dòng chảy đang xô đẩy vào bà khi bà treo lơ lửng ở đó trên bầu trời.

Rồi một điều kì lạ xảy đến. Dần dần (khi bà tăng cường thêm những kí ức về cảm xúc đó, bổ sung thêm những cái khác: nếm một li Margarita đá ở California, ngồi dưới hàng cây chanh bên ngoài một nhà hàng ở Lisbon, nạo sương giá ra khỏi kính chắn gió xe hơi) bà cảm thấy luồng gió Bụi dịu dần. Áp lực đã nhẹ bớt.

Nhưng chỉ là áp lực lên bà: Khắp xung quanh, cả trên và dưới, cơn lũ vĩ đại vẫn tuôn trào nhanh như trước. Bằng cách nào đó quanh bà hình thành một mảng nhỏ yên tĩnh, nơi những hạt vật chất chống lại dòng chảy.

Chúng có ý thức! Chúng cảm nhận được sự lo lắng của bà, và phản ứng lại điều đó. Và chúng bắt đầu đem bà trở lại cơ thể bị bỏ rơi của mình, rồi khi đã đến đủ gần để nhìn thấy nó một lần nữa, rất nặng nề, rất ấm áp, rất an lành, một tiếng nức nở trong câm lặng làm chấn động trái tim bà.

Bà chìm trở lại vào trong thể xác, và bừng tỉnh.

Bà hít một hơi sâu đầy run rẩy. Bà ấn hai tay và hai chân lên những tấm ván thô ráp của bậc thềm, và sau một phút gần như phát điên lên vì hoảng sợ, giờ thì người bà lại tràn ngập một cảm giác ngây ngất sâu lắng và chậm rãi khi được hòa làm một với cơ thể mình, với trái đất và mọi thứ quan trọng khác.

Cuối cùng, bà ngồi dậy, thử cân nhắc lại tình hình. Những ngón tay tìm thấy ống nhòm, bà liền giơ nó lên mắt, dùng một bàn tay đỡ lấy bàn tay run rẩy còn lại. Không còn nghi ngờ gì nữa: Cái dòng chảy chậm rãi hướng lên trời giờ đã chuyển thành một cơn lũ. Chẳng có gì để nghe thấy hay cảm thấy, và nếu không có cái ống nhòm thì cũng chẳng có gì để nhìn thấy, nhưng ngay cả khi đã hạ kính xuống khỏi mắt, cảm giác về cơn lụt dữ dội câm lặng kia vẫn đọng lại đầy sống động, cùng với một điều khác mà bà vẫn chưa nhận thấy trong nỗi kinh hoàng bị thoát li khỏi cơ thể: Sự nuối tiếc sâu sắc, bất lực tràn lan khắp nơi trong không khí.

Các hạt Bóng biết được chuyện đang xảy ra, và điều đó khiến chúng âu sầu.

Mà một phần của bản thân bà lại bao gồm vật chất Bóng. Một phần trong bà phụ thuộc vào cơn nước triều đang chảy qua vũ trụ này. Cả những người mulefa, những con người thuộc mọi thế giới, mọi giống loài có ý thức, dù cho có ở bất cứ đâu, tất cả đều như vậy.

Vậy là trừ khi bà tìm hiểu được chuyện gì đang xảy ra, nếu không tất cả sẽ trôi tuột vào hư vô, từng hạt một.

Đột nhiên bà lại thèm được xuống mặt đất. Bà cho ống nhòm vào túi rồi bắt đầu hành trình dài hơi để trèo xuống đất.

•••

Cha Gomez bước qua ô cửa sổ khi ánh trời chiều vươn dài và dịu nhẹ hơn. Hắn nhìn thấy những rừng cây bánh xe bạt ngàn và những con đường uốn lượn qua đồng cỏ, hệt như những gì Mary đã thấy từ cùng một vị trí trước đó một thời gian. Nhưng không khí không còn mờ mịt khói bụi vì trời vừa mới đổ mưa, và hắn có thể nhìn xa hơn bà; đặc biệt là hắn có thể thấy mặt biển phía xa lóng lánh và những hình dáng màu trắng lấp loáng có thể là thuyền buồm.

Hắn nâng balô lên cao hơn trên vai rồi quay về phía chúng, để xem mình có thể tìm thấy gì. Trong sự êm đềm của buổi chiều kéo dài, thật dễ chịu khi được dạo bộ trên con đường bằng phẳng, với âm thanh của những sinh vật giống như ve sầu trong lớp cỏ mọc cao và vầng mặt trời đang lặn sưởi ấm gương mặt hắn. Không khí cũng thật tươi mát, trong trẻo và ngọt ngào, hoàn toàn không bị vấy bẩn bởi khói dầu mỏ, khói dầu lửa, hay thứ gì đấy, thứ khói dày đặc trong không khí tại một trong những thế giới mà hắn đã đi qua: Thế giới mà mục tiêu của hắn, chính là kẻ cám dỗ, thuộc về.

Khi hoàng hôn xuống, hắn bước rà mũi đất nhỏ bên cạnh một khu vịnh nông. Nếu vùng biển này có thủy triều thì ắt hẳn nó phải cao lắm, vì phía trên bờ nước chỉ có một vạt cát trắng mịn rất nhỏ.

Còn bồng bềnh trong khu vịnh êm đềm là khoảng một tá hoặc hơn… Cha Gomez phải dừng lại để suy nghĩ cẩn thận. Một tá hoặc hơn những con chim khổng lồ màu trắng như tuyết, con nào con nấy to bằng cái thuyền gắn mái chèo, với những đôi cánh dài thẳng băng kéo trên mặt nước phía sau chúng: những đôi cánh rất dài, ít nhất là hai mét. Chúng có phải chim không? Chúng có lông vũ, đầu và mỏ cũng không khác thiên nga là mấy, nhưng những đôi cánh kia lại được đặt chồng lên nhau, rõ ràng vậy…

Đột nhiên chúng nhìn thấy hắn. Những cái đầu quay ngoắt lại, rồi lập tức tất cả những cái cánh đều được nâng lên cao, hệt như những cánh buồm của một chiếc du thuyền, chúng ngả theo luồng gió để hướng vào bờ.

Cha Gomez bị ấn tượng bởi vẻ đẹp của những cái buồm cánh đó, bởi cách mà chúng được uốn cong và xoay góc rất hoàn hảo, và bởi tốc độ của bầy chim. Rồi hắn thấy rằng chúng cũng đang khỏa nước: Chúng có chân dưới mặt nước, được xếp không phải trước và sau như đôi cánh mà là sóng đôi cạnh nhau, với cánh và chân cùng phối hợp, chúng tạo ra một tốc độ và vẻ duyên dáng phi thường trên mặt nước.

Khi con đầu tiên cập bến, nó lập bập trèo lên lớp cát khô, hướng thẳng tới chỗ vị linh mục. Nó đang rít lên đầy hiểm độc, đầu đâm bổ về phía trước trong lúc lạch bạch leo lên bờ vẻ nặng nề, mỏ tợp lấy tợp để. Trong cái mỏ cũng có răng, như một dãy móc câu sắc nhọn uốn vào phía trong.

Cha Gomez đang đứng cách mép nước khoảng một trăm mét, trên một mũi đất thấp phủ đầy cỏ, hắn có cả đống thời gian để đặt balô xuống, lấy khẩu súng trường ra, nạp đạn, ngắm và bắn.

Đầu con chim nổ tung trong một màn sương màu đỏ và trắng. Con vật đã chết vụng về dò dẫm thêm vài bước trước khi sụp xuống tận ngực. Nó không chết trong suốt một phút hoặc hơn; chân quẫy đạp, cánh nâng lên hạ xuống, con chim khổng lồ tự đẩy mình đi vòng quanh thành một hình tròn đẫm máu, xới tung lớp cỏ thô lên, cho tới khi một đợt khí dài sủi bọt tuôn ra từ phổi nó kết thúc bằng một cái ho tung bụi nước đỏ quạch, sau đó nó mới nằm im.

Những con khác dừng khựng lại ngay khi con đầu tiên ngã xuống, chúng đứng nhìn, nhìn cả người đàn ông nữa. Mắt chúng lóe lên một sự thông hiểu nhanh chóng và hung tợn. Chúng nhìn từ người đàn ông sang con chim đã chết, từ đó tới khẩu súng trường, từ khẩu súng trường tới mặt hắn ta.

Hắn nâng khẩu súng trở lại lên vai và thấy chúng phản ứng, hấp tấp lùi lại phía sau, túm tụm lại một chỗ. Chúng hiểu.

Chúng là những sinh vật khỏe khoắn xinh đẹp, to lớn với tấm lưng rộng; thật ra là giống những con thuyền sống vậy. Nếu chúng biết cái chết là gì, Cha Gomez nghĩ, và nếu chúng có thể thấy mối liên hệ giữa cái chết và bản thân hắn ta, thì giữa họ tồn tại một nền tảng hiểu biết rất có lợi. Một khi chúng đã thực sự e sợ hắn, chúng sẽ làm theo đúng những gì hắn nói.