Chương 11
Một trong những người muốn khai thác triệt để các sự kiện xảy ra ở làng Thị và trên cánh đồng Mạn Điền là anh cán bộ kiểm tra huyện ủy. Từ ngày bị cô giáo vợ của bạn lập biên bản anh cay cú và nơm nớp lo lắng. Anh có phần nào trách bạn không biết dạy vợ, nếu phải tay anh, người vợ chỉ là vế thứ hai trong gia đình nem nép một bề. Cái tờ giấy tai ác kia mà bay tới huyện thì thực là tai hại. Anh còn mặt mũi nào nhìn mọi người. Nhưng quan trọng hơn là đồng chí trưởng ban tuổi cao sắp về hưu thì anh hay ai sẽ thế chân ngồi vào chỗ đó? Anh có loáng thoáng nghe đâu lãnh đạo đang dự kiến mà mình cũng có trong danh sách, nếu chuyện này bung ra thì đi đứt.
Tuy nhiên vẫn im lặng. Có thể vợ La đã nghĩ lại. Bêu riếu bạn chồng cũng chính là bêu riếu chồng. Trong nhà thế nào cũng xong chứ đem ra bàn dân thiên hạ thì xấu chàng hổ ai. chẳng một người con gái nào lại dại dột làm thế. Cũng có khi tay La cao thủ tìm cách cuỗm được tờ biên bản quái ác ấy rồi cũng nên. Hoặc giả vợ La đánh rơi đâu mất? Hoặc giả cô nàng bắt chồng thề sống thề chết rồi hủy đi? Nghĩa là bằng bất kỳ lý do gì, nhưng cái tờ giấy ấy biến mất thì quả là trời đã phù hộ ta. Trời đã trao cho ta cô gái rừng rực sức sống ấy giờ đây lại thương ta xóa đi tất cả những dấu vết của sự dan díu. Nghĩa là ta vẫn còn dịp ân ái với nàng. Nghĩa là thượng đế vẫn tiếp tục trao nàng vào trong tay ta để ta được sống những giây phút thần tiên.
Với những giả thiết hợm hĩnh ấy, anh cán bộ kiểm tra huyện ủy sang công an gặp gỡ hai người bị tạm giữ để dò xét thái độ và định ra cách thức ứng phó. Ba hoa với phó huyện trưởng công an một hồi, anh được phép xuống khu nhà một tầng phía sau trụ sở. Ông Hinh cặp kè nhận ra anh trước tiên. Ông ta không biết tên mà chỉ nhớ anh có xuống xã vài lần cùng bí thư huyện ủy. Khuôn mặt ông ta phởn phơ như không phải người đang bị giam oang oang gọi anh:
- Cán bộ! Chao ôi, sao giờ đây tôi mới được nhìn thấy mặt anh. Anh đến thăm tôi hay đi đâu thế này?
Hân trả lời bạt mạng để lấy lòng:
- Đến thăm ông.
Ông già cặp kè rõ ràng vui sướng hẳn lên:
- Biết mà! Tôi cũng đoán là như thế mà lại. Người ta hỏi tôi những gì đã xảy ra và tôi nói hết. Nói ra sự thật có gì phải sợ. - Ông ta im lặng một lát.- Hắn ấy mà, phạm ba tội lớn: cầm đầu bà con làng Thị sang cướp phá xóm Cổng Và làng tôi. Anh đã tới hiện trường chưa? Tan nát tất cả, từ nhà thờ dòng họ tới vườn tược cây cối. Tội thứ hai là phá hoại hợp tác xã sản xuất nông nghiệp mà nhân dân đã mất bao công sức xây đắp. Hắn chẳng những chỉ ký vào đơn mà còn là người đẻ ra những lá đơn phá hoại ấy. Tội thứ ba là... gì nhỉ? Trong pháp luật người ta gọi là gì nhỉ?... A, vu cáo! Tội thứ ba là vu cáo! Hắn đầu đơn tố chủ nhiệm hợp tác xã mua bán kiêm cửa hàng trưởng. Hắn mới ở bộ đội về biết thế quái nào những ngày làm thủy lợi 202 mà cũng kiện với tụng. Ba tội ấy là quá đủ cho hắn vào tù. Còn biết bao vấn đề khác nữa chứ. Hắn cậy đã từng làm to để lôi kéo dân làng. Hắn dọa nạt dân làng. Hắn công thần cho rằng cả khu nam sông Thưa, cả huyện này chỉ hắn là người cách mạng chân chính. Tôi còn làm nghề cặp kè thì thế nào cũng phải kẹp vào cái mũi hắn lôi ra cho rõ dài.
Hân mát lòng mát ruột nghe những lời đó. Anh biết Tân đang ở phòng bên nên khuyên ông già cặp kè nói nhỏ đủ nghe. Ông ta lừ mắt nhìn anh như khinh thị: “- Tôi phải báo cáo hết với các đồng chí những gì xảy ra ở làng Thị và cánh đồng Mạn Điền. Tôi phải đấu tranh cho công bằng và lẽ phải!”.
Hân chia tay ông già lòng đầy cảm khoái. Anh còn thủ thỉ rót đường rót mật vào tai ông già, dặn dò một số việc cần thiết rồi mới bước hẳn ra ngoài. Tân đang đọc báo. Anh đang theo dõi tình hình ruộng đất ở An Giang, cán bộ huyện ủy bước vào. Hai người nói chuyện ông chằng bà chuộc một lát thì Hân ra về. Anh bước ngang qua phòng bí thư, thấy lãnh đạo đang tiếp khách liền lặng lẽ về phòng mình lôi chiếc Honda ra. Xe nổ máy giòn tan, anh vào số và phóng về vùng nam sông Thưa.
Hai đứa con cửa hàng trưởng đã lâu mới thấy bác cán bộ huyện ủy tới nhà vội vã chạy ra reo gọi. Hân hơi hoảng. Anh lo nhất là chạm trán với cô giáo mẹ của hai đứa trẻ. May mà cô không có nhà đúng như anh dự liệu. Nhưng cũng chẳng hay ho gì dù là lớn hay bé biết anh đến đây. Anh muốn mọi hành vi của mình phải bí mật. Giờ đây chưa phải lúc việc gì cũng công khai. Anh xuống hết tay ga cho chiếc xe nổ máy tại chỗ và chúm môi huýt một tiếng sáo ra hiệu cho bọn trẻ im lặng. Sau đó anh giơ một ngón tay lên ngoéo ngoéo cho chúng đến sát và cúi xuống thì thào:
- Bố có nhà không?
Chúng nhanh nhảu:
- Bố cháu đi cửa hàng.
Anh muốn xác định lại lần nữa đối tượng mình đang lo lắng phải tiếp xúc:
- Mẹ đi chợ à?
Đứa bé láu táu:
- Mẹ cháu sang nhà bác Tân mua đường.
Rồi cả hai đứa tranh nhau nói:
- Bác vào chơi ạ! Lát nữa mẹ cháu về. Đến trưa bố cháu về. Bác cho xe vào đi.
Chúng nói vậy và đứa bé nhanh như chớp tót lên phía sau ghế đệm êm êm. Rồi thằng bé đu người trên vai khách, hai chân đứng thẳng, nhún nhảy một cách khoái trá, miệng phát ra những tiếng tra lá là... tra lá là... Hân phát hoảng. Mau mau rút lui nếu không người đàn bà chủ nhà trở về thì đất chẳng nứt ra cho mà chui xuống.
Hân hấp tấp:
- Buông ra cháu. Buông ra!
Rồi tiếp:
- Xuống đi! Xuống đi. Bác vội.
Hai đứa bé thoạt đầu ngơ ngác. Bác Hân huyện ủy chưa hề cư xử với chúng như thế bao giờ. Nhưng rồi chúng hiểu ngay là cũng có thể bác bận. Bác đã nói như thế rồi kia mà. Tuy vậy chúng vẫn líu ríu túm lấy bác và chiếc Honda một lúc rồi mới buông ra. Hân tăng ga đột ngột làm ống xả giận dữ phun lại phía sau một đám khói xám. Chiếc xe phóng vút tới trụ sở cửa hàng mua bán xã. Một cô gái rất quen với khách thân của cửa hàng trưởng chỉ cho anh vào luôn trong sân gần nhà kho. La lao ra như chớp kéo bạn vào trong căn buồng hẹp chỉ kê một chiếc giường cá nhân và bộ bàn ghế nhỏ. Khi hai người đã yên vị và chiếc xe được đưa vào chỗ kín đáo, La cất tiếng gọi:
- Cô bé ơi!
Một cô gái mũm mĩm hiện ra. Không cần đợi chỉ thị, cô biết ngay là phải làm gì. Đầu tiên là thuốc thơm và trà ngon. Rồi bốn chai bia cổ rụt cùng hai đĩa lạc rang, đôi cặp bánh đa vừng thơm thơm mùi gạo chín. Mấy cô nhân viên cửa hàng thoáng ngạc nhiên không hiểu sao hôm nay La đón khách quý lặng lẽ làm vậy. Họ cũng chạm cốc nhưng không có tiếng chúc tụng. Họ nói năng hoạt bát nhưng không tuyên bố nảy lửa, bốc giời. Họ luôn luôn nhìn ra ngoài, nhìn qua cửa sổ mặc dầu không một ai ngoài mấy nhân viên cửa hàng biết họ ở đây.
Nhưng sự ấy chỉ là lo xa bởi lẽ chẳng những không một ai nghi ngờ mà còn cho rằng các cán bộ đang làm việc hệ trọng. Nhân viên giữ ý lảng đi hết và chỉ khi có tiếng gọi mới lại xuất hiện.
La thông báo:
- Chán cái tay chủ tịch xã này lắm. Người làng tớ đây. Tớ đã bảo hắn phải tỏ ra cứng cỏi mới được. Chuyên chính vô sản là đừng có lơ mơ. Nhân dân tín nhiệm trao chính quyền vào tay không phải để anh ngơ đi cho bọn phá hoại muốn làm gì thì làm.
Hai mái đầu chụm lại gần nhau hơn. Giọng La thấp xuống gần như thì thầm:
- Cậu có biết hắn trả lời sao không?
Hân sốt ruột:
- Nói đi, hắn trả lời sao?
La liếc đánh loáng ra ngoài rồi mới lên tiếng:
- Tay chủ tịch cù lần ấy bảo: Dân là gốc, đánh họ làm sao được.
Rồi La hăng hái bình luận:
- Dân là gốc thì đúng lắm rồi. Nhưng lúc nào họ là dân, lúc nào họ là kẻ phạm pháp thì phải phân biệt chứ.
Họ uống. Im lặng nhìn nhau mà uống. Uống để giết chết thời gian và giết chết cả những cái gì còn đang lởn vởn với lo toan. Cô gái béo mũm mĩm lại xuất hiện để xem có được sai bảo gì không. Cô nhận chỉ thị bất cứ ai tới cũng phải thông báo cửa hàng trưởng đi họp. Thế là các cô yên trí đưa tới thêm mấy chai bia nữa và không mảy may quấy rầy mấy ông chủ của mình.
Hân đưa ra chính kiến:
- Chủ tịch mà ngu ngơ như thế thì không thể là chủ tịch. Cần phải kiếm cớ cho tay này về vườn hay chí ít cũng chuyển sang làm việc gì vớ vẩn khác.
La báo tin vui:
- Thiếu gì cớ. Dân đang kiện hắn đấy. Dân ghét hắn vì không chịu ủng hộ họ. Chúng ta ghét hắn vì hắn ba phải. Một cọng lá trôi giữa hút xoáy ở ngã ba sông không đủ lực đi theo ngả nào thì nhất định phải chìm.
Có một việc liên quan tới cả hai nhưng rõ ràng Hân là người lo lắng hơn cả nên hồi hộp và thận trọng hỏi:
- Tờ biên bản về việc... thế nào?
La đành thật lòng với bạn:
- Chịu! Không sao thuyết phục nổi cô ấy.
Hân bàn:
- Cậu phải găng vào chứ. Cần cũng phải làm mình làm mẩy. Lộ chuyện này ra chính cậu cũng liên lụy và cô ấy sung sướng nỗi gì.
La im lặng suy nghĩ xa xăm. Rõ ràng anh buồn. Chắc chắn những ngày qua vợ chồng sống chẳng êm ái gì. La bị vợ theo dõi chặt chẽ. Người vợ thường ngày vẫn ứng xử dịu dàng với anh bỗng trở nên trái tính trái nết. Người đàn bà khi thấy hạnh phúc của mình bị đe dọa thì sự phản ứng sẽ hết sức quyết liệt và nhiều khi liều lĩnh. Chị không bao giờ khoan nhượng trong những lần tranh cãi. Thỉnh thoảng chị lại bới móc, rỉa rói và La có lồng lên chị cũng không biết sợ là gì nữa. Chỉ khi nào anh van xin giảng hòa, chị mới nguôi đi, nhưng nhất quyết không chịu trao tờ biên bản. La đề nghị hủy tờ giấy quái ác ấy đi, chị dũng cảm khẳng định: Đó là quyền của em! Một lần La lợi dụng chị vắng nhà mở tủ kiểm tra thì không thấy tờ biên bản đâu nữa. La nói đến đây thì cả anh và Hân đều hy vọng vào sự thật hão huyền. Rất có thể người đàn bà đã hủy bỏ tờ giấy ấy mà không thèm nói một lời với chồng. Mong là như thế!
Trước thái độ buồn phiền của bạn, Hân buông câu trống không:
- Căng nhỉ!
La có vẻ trách móc:
- Căng! Không ai lại hớ hênh đến thế. May mà cô ta không có máy ảnh và không biết chụp ảnh. Cô ấy có những vũ khí ấy trong tay, cậu sẽ phải suốt ngày trong hầm trú ẩn.
Hân chữa thẹn:
- Thì thế mới đến nông nỗi này.
La thong thả:
- Một yếu tố không thể bỏ qua là vợ mình mê tín. Cô ấy sẽ cho rằng vì chuyện đó mà vợ chồng lục đục, nên hoàn toàn không tha thiết với việc làm lành. Suốt thời kỳ đầu cô ta không chịu ngủ trong buồng nữa mà cứ để mặc một mình trơ ra trong đó. Tai hại hết chỗ nói. Giờ đây cứ đành mặc cho thời gian trôi đi để cái đầu bốc lửa của vợ mình nguôi dần, chứ còn biết làm thế nào?
Hân lo lắng hỏi:
- Chịu à?
La nhấm nhẳn:
- Chịu thì cũng chẳng phải là chịu. Nhưng mà...
Đúng lúc ấy có tiếng xôn xao ngoài cổng. Tiếng cãi vã co kéo. Rồi tiếng cô gái tròn như hạt mít gào lên: "Chị không được vào! Chị không được vào!". Tiếng đáp lại thách thức: "Tôi cứ vào” - Tiếng trả lời: "Nhưng anh La đi họp vắng!". Bất ngờ cô gái vợ cửa hàng trưởng lọt vào trong cổng và chỉ hai chiếc cúp để song song bên vách đầu hồi. Chị tru tréo lên:
- Cái gì kia? Cô bé? Cô giấu tôi hả? Cô bao che tội phạm hả? Ngay cả chủ của cô, tôi cũng không để yên xác thì cô hãy liệu đấy.
Nói rồi chị cứ xông tới, bắt gặp đôi bạn đồng liêu đồng cốt đang thộn mặt trước một đống vỏ chai và vỏ lạc.
Trời nắng! Cái nắng cuối năm khô hanh rất khó chịu. Cô giáo vợ cửa hàng trưởng Nguyễn Văn La vội vã đạp xe trên đường Hai mươi. Mọi lần, có tiết buổi sáng mà lại tới mười một mười hai giờ là thế nào chị cũng ở lại nghỉ ngơi đến chiều mới về. Nhưng gần đây thói quen ấy bị đảo lộn. Ở trường người ta vui đùa bảo chị ăn phải tính con khỉ, hay bẳn tính, hay thay đổi, đến là khó lường trước được. Cô giáo hoàn toàn ý thức rõ về thái độ của mình, chị cố sửa chữa, tự kiềm chế, nhưng lúc này lúc khác vẫn bị mất thăng bằng.
Đường về làng chẳng xa là bao mà chị vẫn nóng ruột. Một sự bồn chồn rất khó cắt nghĩa nổi. Chị khẳng định rằng giờ đây có các vàng chồng mình cũng chẳng dám che chắn cho bạn đưa nhân tình nhân ngãi vào làm ô uế căn buồng hạnh phúc bao năm vui sướng nữa. Nhưng rõ ràng anh đang có một âm mưu gì đó mà chị rất muốn biết và rất muốn can thiệp vào. Có những phút chị đau đớn tự nhận rằng niềm tin tuyệt đối của mình với chồng đang bị tổn thương nặng nề. Anh thì lúc nào cũng âu yếm với chị, xăng xái với chị, nhưng xem ra từ lời nói đến cử chỉ cứ giả giả thế nào ấy. Chị thấy mình bỗng dưng bị mất mát nhiều, mà những mất mát ấy khó lòng bỏ tiền bạc ra mua lại được.
Rẽ khỏi con đường Hai mươi, linh tính báo ngay cho chị biết là chồng mình chưa về. Các cửa mở, nếu ở nhà bóng anh thế nào cũng lấp ló sau những chấn song. Hay anh nằm nghỉ và ngẫm nghĩ sự đời? Đó cũng là những thay đổi mà chị chưa hề thấy ở anh. Lúc nào cũng có thể như buồn. Lúc nào cũng bần thần như chán. Cử chỉ ấy dễ có ở gã đàn ông trai lơ và cường tráng nghĩ ngẫm so sánh người vợ đã bắt đầu xồ xề với cô gái trẻ nào đó. Có lúc chị muốn trang điểm, muốn ngắm vuốt, nhưng chị rất hiểu người đàn ông khi hồn vía đã ở trên mây với bóng dáng uyển chuyển nào đó, khi tâm tưởng mong ước mới lạ ngọt ngào khác thì tất cả những gì ở chung quanh mình chỉ là mờ nhạt, méo mó đến thảm hại mà thôi.
Anh không có nhà nhỉ? - Chị tự hỏi. Chị thực tâm muốn làm lành để giữ chồng lại. Sống với nhau bảy tám năm trời với hai mặt con, người đàn ông dễ dàng đi tiếp bước khác nếu tổ ấm kia tan vỡ, nhưng người đàn bà đã đặt chân vào ngõ cụt yêu đương rồi. Tan vỡ là do anh gây ra, nhưng thiệt thòi trước tiên lại thuộc về chị. Người ta đã ngã, mình phải nâng dậy. Người ta đã bước sai, mình phải kéo về. Chẳng ai có thể nắm tay từ chập tối đến sáng mà bắt bẻ nhau. Chị những nhủ lòng bực thì bực nhưng phải nén lại, ngày ngày hương khói cầu xin tổ tiên ông bà ông vải tha thứ cho sự uế tạp mà bọn trác táng mà cô bạn chồng đã gieo rắc vào gian nhà ấm cúng. Một điều nhịn là chín điều lành.
Nhưng anh không có nhà. Chị sửng sốt vì cổng ngõ trống hoang trống hốc. Tim chị nghẹn lại vì giận. Chưa về có nghĩa là đàn đúm ở đâu. Chưa về có nghĩa là ngạo mạn coi thường những đòi hỏi và bao lời khuyên răn của chị. Chưa về cũng có nghĩa là lời hứa từ nay chỉ chăm chỉ làm ăn chỉ là nói nhăng của thằng Cuội. Chị nhìn quanh rồi gọi gắt lên:
- Con ơi!
Hai đứa trẻ từ phía sau ào về, chắc là đang mải đào giun hay bắt ngóe bắt nhái gì đó.
- Sao các con để cổng ngõ thế này mà ra đằng sau? Có ngày mất hết đấy con ạ.
Hai đứa tranh nhau nói. Nhưng thằng bé vừa chớp thời cơ đu người lên mình mẹ và chỉ riêng mình có quyền thông báo:
- Mẹ ơi, bác đến!
Chị vui hẳn lên:
- Bác đến à? Có cho nhiều quả bồ đào không?
Cả hai đứa reo vui vì biết mẹ chúng lầm:
- Có phải bác Sất bên ngoại đâu mà cho bồ đào hở mẹ. Bác Hân huyện ủy cơ mà.
Cô giáo bỗng dưng như bị tụt xuống tận âm ty địa ngục. Hai giọt nước mắt hiện ra và chị vội vã lau đi. Đứa nhỏ ngơ ngác:
- Mẹ ơi! Sao thế hả mẹ? Sao mẹ lại khóc hả mẹ?
Chị vội vàng chữa:
- Mẹ có khóc đâu. Mẹ đang bế con đấy chứ.
Nhưng đứa bé không chịu. Nó phải tìm cho ra sự thật.
- Mẹ vừa mới khóc. Nước mắt chảy ra. Con trông thấy.
Cô giáo đành nói dối:
- Bụi làm nước mắt mẹ chảy ra đấy con ạ. Xuống đi con! Xuống đi không chân tay đầy đất làm bẩn hết quần áo mẹ rồi.
Đứa lớn chạy vào trong nhà, rồi lại chạy ra, tay cầm cái rá:
- Mẹ ơi! Chúng con chưa nấu cơm. Mẹ không dặn đong bao nhiêu gạo mà bố thì chẳng chịu về.
Bọn trẻ líu ríu làm chị vui say. Cái tiếng "bố" phát ra từ cái miệng xinh tươi kia làm chị như sụn cả sống lưng. Chị rã rời bước lên thềm. Rồi chị trao cho mỗi đứa một cái bánh chưng mình vừa mới mua ở ngã tư Trạm và quyết định hành động.
Chị nói:
- Các con ở nhà. Mẹ đi có việc.
Cả hai đứa ra sức kéo mẹ lại:
- Mẹ không được đi. Mẹ ở nhà với chúng con.
Chúng giữ chặt lấy bánh xe:
- Không! Mẹ ở lại.
Lần này chị lại không kìm được và hai giọt nước mắt rơi xuống:
- Ngoan nào. Bỏ ra cho mẹ đi các con.
Rồi chị đứng lặng sụt sùi tưởng như các con đã lớn, hiểu được nỗi đau của chị.
- Bỏ ra con ngoan. Mẹ đi tìm bố đây con ạ.
Đôi trẻ hiểu ngay có điều hệ trọng và chúng không tiếp tục giữ mẹ nữa. Giận hờn làm chị tăng sức mạnh nhảy lên xe là đạp lao vút đi. Cứ tới cửa hàng đã, chị nghĩ. Không thấy, sẽ tới cửa hàng ăn uống của huyện đặt ở khu Nam. Không có nữa, sẽ về làng Thị tìm cô con gái anh Thùy. Không có nữa, sẽ lên huyện và ở huyện không gặp sẽ lên tỉnh. Chị sẵn sàng đi cùng trời cuối đất ngay hôm nay, ngay bây giờ để tìm bằng được chồng. Chị như một chàng thợ săn khát mồi và đang hăng máu, nghĩa là mục tiêu phải hiện ra trước mắt chị để cho chị nắm bắt. Cô nhân viên cửa hàng tròn mũm mĩm ngăn chị lại. Chính thái độ ấy đã mách bảo chị nơi anh đang ẩn mình. Chị chồm lên. Chị chẳng sợ gì cả. Chắc chắn chẳng ai chấp với thái độ thiếu tế nhị của chị lúc này và chị cũng chẳng còn lòng dạ nào quan tâm đến điều đó nữa. Chị cứ lao tới. Chị nhận ra hai chiếc xe Honda. Thế là cháy nhà ra mặt chuột!
Vợ La cũng đứng ngây ra nhìn hai người đàn ông đỏ mặt phừng phừng. Phút im lặng tuyệt đối ấy nhanh chóng phá vỡ bằng tiếng kêu của người đàn bà. Bởi chị đã tưởng tượng chồng mình đang hú hí với con bé bữa trước hay một cô gái ngây thơ nào đó. Trên đường tới đây, chị đã chuẩn bị lực lượng cho mình là phải lăn xả vào, phải xé phanh quần áo của kẻ tình địch, phải làm toáng lên cho làng nước kéo tới. Nhưng trước mắt chị lại chỉ là hai gã đàn ông, mặt đều gay gắt đáng ghét, mắt đều lơ láo nhìn ngó, miệng ấp a ấp úng chẳng nói nên lời. Đáng ghét lắm! Nhưng không thể xổ vào họ được. Lại còn những cái chai bia, cứ như một hàng những chú lùn xếp thành vòng tròn trên bàn. A! Chính là tự chúng mày! - Chị thầm nghĩ về những cái chai như thế - Chúng mày hại chồng tao và phá hoại hạnh phúc của tao. Nghĩ vậy chị tóm lấy một cái chai gần nhất giơ thẳng cánh giáng xuống mặt bàn làm cho lớp gỗ mỏng toác ra cùng với những mảnh chai bay tung tóe. Hai gã đàn ông quá bất ngờ chỉ kêu lên những tiếng ô ố rất vô nghĩa.
Cơn giận dữ của người đàn bà như có chất xúc tác bốc thành ngọn lửa. Chị vơ liền hai chai nữa và giáng xuống. Một chai còn bia, thứ nước có hơi men chua ấy tung ra những chùm hạt màu sáng lấp lánh cùng với những búng bọt sàu sàu.
Anh chồng làm cửa hàng trưởng quát lên:
- Điên à?
Chị vợ không thèm nghe khiến anh ta phải thị uy lần nữa:
- Điên à?
Tức thì, như đổ thêm dầu vào lửa, chị xô ghế, đẩy bàn làm tất cả những chai cốc đổ loảng xoảng, miệng hét còn to hơn tiếng hét của chồng rất nhiều:
- Điên đây! Điên rồi! Tôi là con điên ngoại hạng đây. Tránh ra! Tránh xa con điên này ra! - Vừa nói chị vừa vồ lấy chai, cốc, ghế gỗ và bất cứ thứ gì ném về phía trước mặt. Tất nhiên là những gã đàn ông tránh rất giỏi, làm những thứ từ tay chị bay ra đập vào tường, vào cột, loảng xoảng tung tóe. Song điều làm cho hai gã đàn ông lo ngại là các nhân viên cửa hàng kéo đến. Họ sợ nhất là tiếng xấu này sẽ bay đi rất nhanh, được thêu dệt thêm rất nhanh và lên tới huyện chắc chắn sẽ trở thành những mẩu chuyện ly kỳ mà chỉ những nhà tiểu thuyết lỗi lạc mới tưởng tượng ra được.
Lợi dụng lúc trong tay người phụ nữ chẳng còn gì để mà ném, Hân vội vàng bước tới cố cất giọng ngọt ngào:
- Xin chị. Chị biết cả rồi đấy, chỉ xin chị nhẹ tay cho.
Người đàn bà trợn mắt quyết liệt:
- Này anh, anh là ai?
Hân ngơ ngác. Người đàn bà này lại hỏi mình là ai cũng kỳ lạ. Song anh vẫn phải trả lời nghiêm chỉnh:
- Tôi là cán bộ huyện.
Cô giáo ban lệnh thay câu trả lời:
- Này anh cán bộ huyện, anh tới đây làm gì?
Hân lúng túng:
- Có việc, chị ạ. Tất nhiên là có nhiệm vụ.
Tiếng truy hỏi đầy uy thế:
- Nhiệm vụ gì?
Hân lo lắng và ấp úng:
- Tất nhiên là... Vâng... Tất nhiên là...
Cô giáo cất giọng sắc như dao chém:
- Tôi sẽ gặp bí thư huyện ủy hỏi xem đồng chí ấy có trao nhiệm vụ cho anh xuống đây hay không. Lần này nữa mà anh nói dối thì nên nhớ rằng tôi sẽ không tha cho anh đâu đấy nhé. Thứ hai, anh còn một việc phải làm, hôm nào đó được tôi cho phép, anh mua con gà sống thiến, mâm xôi, chai rượu, thẻ hương, tới cúng thần linh tha tội chết để gia đình tôi sum họp nghe chưa!
Mọi người chết lặng. La khẩn khoản:
- Em ơi! Như thế hơi quá. Có nên chăng?...
Người vợ chỉ thị cho chồng:
- Ra xe!
La bước tới chỗ Honda.
- Mở máy!
La đạp cần khởi động. Cô giáo nhờ cất hộ cái xe đạp rồi ngồi lên yên Honda phía sau chồng và chỉ thị:
- Vào số!
Chiếc xe rung nhẹ.
- Đi!
Anh chồng ngơ ngẩn quay lại hỏi:
- Đi đâu bây giờ?
Chị vợ thản nhiên như không:
- Về nhà. Con đang đợi.
Hai đứa trẻ reo lên khi thấy bố mẹ chúng về. Nhưng cả bố mẹ đều có thái độ khác lạ, làm chúng ngẩn ngơ, kinh hoàng, ông bố hàng ngày luôn luôn vui cười mãn nguyện đã lao đánh sầm chiếc xe Honda vào tường như muốn cảnh cáo bức tường sao chẳng chịu đổ. Vôi vữa rơi xuống. Chị vợ không thèm để ý đến sự ấy, lao vào trong buồng, đóng sầm cửa lại, định lăn ra giường, nhưng nghĩ nhanh như chớp, cuộn chiếu trải xuống đất, nằm úp sấp và khóc nức nở.
Phần còn lại của ngày hôm ấy, gia đình cửa hàng trưởng không ai nói với ai nửa lời. Đêm đến ai ngủ, ai thức cũng mặc kệ. Hai đứa nhỏ gần như bị bỏ đói, vớ gì ăn nấy, chán và buồn đã đẩy chúng chui vào màn từ chập tối, chí chóe với nhau một hồi rồi chìm sâu trong giấc ngủ trẻ thơ. Sáng hôm sau, chúng dậy thấy mẹ ngồi rũ rượi dưới bếp bên nồi khoai đang sôi và bố lau xe Honda ở góc sân. Chúng ăn khoai rồi dắt nhau tới trường.
Vợ La vẫn còn giận lắm. Cứ nghĩ đến cảnh suốt đêm qua cuộn chiếu nằm một mình dưới đất mà chồng không thèm cạy cửa vào làm lành, chị càng sôi máu lên. Anh là người gây ra bao đối cảnh thì phải tự lo liệu việc hàn gắn nghĩa tình, phải tỏ rõ rằng sẽ từ bỏ những ý đồ hoán nghịch không thích hợp với một gia đình nền nếp và hạnh phúc. Chị biết người ta đang tố cáo anh tham ô ngăn cản tổ chức lại đội hình hợp tác xã sản xuất nông nghiệp. Chị không biết trong các buổi họ Đảng ủy xã, anh ta phát biểu những gì, nhưng người ta nói rằng anh rất lo dãn đội hình hợp tác xã thì mọi hành động bất chính của anh sẽ bị phanh phui. Chao ôi! Nếu quả anh có tham ô thì những thứ vơ vét được ấy hầu hết chỉ để nuôi những con bồ béo mập chứ mẹ con chị có chăng chỉ là cái xái dư thừa. Chị không cần những thứ đó. Còn việc xem xét lại tổ chức hợp tác xã trước tiên phải là việc của bà con nông dân. Chị dứt khoát không muốn anh nhảy xổ vào để ngăn cản những gì anh chẳng có chức trách và cũng chẳng thông hiểu tường tận. Chị đổ khoai ra rổ, mang lên nhà, để trên chõng rồi vào trong buồng nằm im, chẳng thèm ăn và cũng chẳng thèm nói.
Thấy chồng cứ trơ lì, chị trở nên điên tiết. Chị xách túi và dắt xe ra khỏi nhà: Chị đạp miết về phía ngã tư Trạm. Nhưng chị không rẽ về trường mà đột nhiên nảy ra ý định lên gặp bí thư huyện ủy. Phải rồi! - Chị nghĩ - Cần phá tan sự liên kết tội lỗi giữa anh chàng cán bộ ấy với La thì mới giữ chắc được chồng trong vòng tay mình. Muốn vậy chỉ có cách duy nhất là phải gặp người lãnh đạo địa phương. Hay! - Chị tự khẳng định với mình. Đúng là phải như thế. Chính cái anh chàng léng phéng đã tung mồi với lưới câu sắc ra cho chồng chị đớp phải. Và hắn đâu đã buông tha chồng chị. Hắn còn lần xuống tận vùng nam sông Thưa này chè chén, tất là còn lôi kéo chồng chị vào âm mưu gì đó, không trù úm người này người khác thì cũng bồ bịch lăng nhăng. Lành làm gáo vỡ làm muôi, chị nhất quyết không để chồng tuột khỏi tay mình.
Qua cầu Tràng Thưa, cô giáo thấy một người đàn bà dáng quen quen hối hả đạp xe xuôi về phía nam. Giáp mặt, chị nhận ra vợ Tân. Chị Tân chắc chắn chẳng ưa gì La nên ghét luôn cả cô giáo. Chị định tảng lờ, nhưng cô giáo vội vã gọi ầm lên:
- Chị Tân. Chị lên thăm anh về đó sao?
Chị Tân dừng xe. Cô giáo hỏi tiếp:
- Chị không nhận ra em à?
Chị Tân mát mẻ:
- Làm sao nhận ra cô được. Cô bây giờ có thế có lực, quyền sinh quyền sát trong tay.
Cô giáo đến sát người đàn bà nông dân làng Thị:
- Chị đừng giận em. Chị đừng đánh giá lộn sòng giữa em và bọn người gây ra tai họa cho làng. Em là em. Họ là họ. Khác nhau đó chị ạ.
Vợ Tân thoạt đầu cảnh giác. Rồi ngơ ngác nhìn quanh dò xét. Rồi cả hai cùng dựng xe vào gốc cây ngồi xuống ngay bên đường nói chuyện với nhau. Quyết tâm gặp bí thư huyện ủy càng được nhân lên trong ý nghĩ của cô giáo làng. Nhưng phải gặp Tân trước đã! - Cô giáo thấy ngay sơ suất là không tính đến chuyện xin ý kiến của đại tá về hưu Bùi Danh Tân. Nửa giờ sau cô giáo đã có mặt ở trụ sở công an huyện. Người thường trực báo cho biết là huyện trưởng đi công tác, còn phó huyện trưởng đang làm việc với bí thư huyện ủy nên không ai đủ thẩm quyền cho chị không phải là thân nhân trong gia đình gặp người đang bị tạm giữ. Cô giáo đành tặc lưỡi và phóng xe sang cơ quan huyện ủy. Chị túm ngay được anh cán bộ kiểm tra ở đầu cầu thang lên gác hai. Anh ta quá bất ngờ, định tìm cách tháo lui thì chị đã kịp túm lấy cánh tay và truyền đạt mệnh lệnh:
- Này anh, đưa tôi lên gặp bí thư.
Cán bộ huyện vội kêu lên:
- Trời ơi! Sao đường đột thế. Chị không biét rằng muốn gặp bí thư phải đăng ký trước hay sao?
Cô giáo quyết liệt:
- Không biết! Mà tôi cũng chẳng cần biết. Lên đây! - Nói rồi vợ La kéo xềnh xệch anh cán bộ kiểm tra huyện ủy tới một phòng có mành trúc treo ở phía trước và biển đề chức vụ của người chủ căn phòng. Cô giáo hoàn toàn chủ động. Chị không rào đón gì mà cứ ào ào vào việc. Chị chào bí thư, chào phó huyện trưởng công an khi vén mành nhận ra hai người, rồi bước vào. Chị nói rất nhanh:
- Thưa hai anh, huyện bắt Bùi Danh Tân phải không?
Phó huyện trưởng công an kiềm chế trả lời:
- Không phải bắt mà là tạm giữ.
Cô giáo cất giọng ngọt sắc:
- Sao không tạm giữ luôn cái anh này này! - Chị đẩy cán bộ huyện ủy tới - Chính anh này mới là kẻ có tội. Người của huyện đấy, đồng chí bí thư ạ. Cũng chỉ vì anh ta mà chồng em trở nên đổ đốn.
Một giây im lặng rất căng thẳng. Anh cán bộ kiểm tra huyện ủy chỉ muốn chui xuống khe nào đó mà đất ngu si chẳng chịu nứt ra. Bí thư cũng như phó huyện trưởng công an bực tức và tìm cách cắt đứt câu chuyện lố bịch này mà chưa có phương sách nào cả. Còn cô giáo làng thì vì hạnh phúc của mình và con cái, vì cơn giận vẫn đùng đùng chưa chịu vơi nhẹ đi bao nhiêu, nên vẫn ở thế quyết liệt không chịu buông tha. Mãi sau bí thư mới nói:
- Nhưng chị có chắc giữa chồng chị và anh Hân đây ai lôi kéo ai vào vòng đổ đốn không? Lỡ vì chồng chị mà người của huyện hư hỏng thì sao?
Cô giáo khẳng định:
- Nếu vậy thì xin huyện ủy cứ trị thẳng thừng chồng em trước, rồi sau đó mới xét hỏi tới người theo đuôi.
Bí thư huyện hơi lao về phía trước:
- Tôi biết chồng chị là đảng viên. Nghĩa là phải kỷ luật Đảng đối với anh ta, rồi sau đó sẽ xem xét về mặt chính quyền.
Vợ La không hề xao xuyến:
- Thưa anh, em nhất trí. Cứ đuổi cổ nhà em ra khỏi Đảng. Các anh miễn thứ cho, em nghĩ sao nói vậy, em cần chồng trước đã, mất một người thân là đảng viên cũng có nghĩa chẳng mất gì cả, chứ mất chồng thì con em khổ. Chồng em bao giờ cũng phải là của riêng em, chứ không được đàn đúm lăng nhăng và phạm pháp.
Bí thư nghiêm chỉnh:
- Chị tố cáo là phải có chứng cứ đấy nhớ. Nếu không trở thành người vu cáo và vi phạm pháp luật.
Cô giáo phát biểu chín chắn:
- Việc vừa rồi em không tố cáo mà phát hiện để cơ quan điều tra xem xét và kết luận. Anh cán bộ kiểm tra huyện ủy - Một lần nữa chị lại kéo Hân tới - đang cùng chồng em bàn bạc chuyện gì đó mà em cho là tìm cách hãm hại đại tá về hưu Bùi Danh Tân. Anh Tân không hề cầm đầu vụ xô xát giữa bà con làng Thị và xóm Cổng Và làng Cao. Anh Tân không hề xúi bẩy dân làng phá rối trật tự trị an. Chính cái bọn người này vu cáo! - Chị một lần nữa bất ngờ thộp lấy cánh tay Hân du đi du lại - Chính bọn người này! Họ còn phạm tội đối với hạnh phúc của gia đình em, cho nên không thể chỉ coi là vấn đề sinh hoạt nữa. Việc này em có chứng cứ! - Chị mở túi lấy ra tờ giấy bữa trước cho mọi người cùng đọc, rồi gấp cất đi.
Bí thư và phó huyện trưởng công an ngạc nhiên. Chị còn nói nhiều bằng chứng khác chưa cần đưa ra lúc này. Thực thì đó chỉ là hăm dọa. Nhưng nó mang lại hiệu quả rõ rệt. Cán bộ kiểm tra huyện ủy chết đứng ở góc phòng, còn bí thư cùng phó huyện trưởng công an thì rõ ràng thấy cô giáo đường đột tới đây là hoàn toàn hiểu được. Các anh cám ơn chị. Các anh thông báo sẽ bố trí thời gian tiếp xúc với chị vào dịp khác. Bí thư xin lỗi vì đang dở việc không trao đổi với chị lâu được. Anh tỏ ý tiếc vì đã không nắm bắt được tất cả mọi vấn đề. Buổi gặp gỡ từ chỗ căng thẳng chuyển nhanh sang chân thành và cởi mở.