Đàn áp chiến tranh thực dân mới (1954 - 1965)

Sự can thiệp của Mỹ vào các công việc của Việt Nam không phải chỉ từ năm 1954. Tháng 6 năm 1950, một phái đoàn quân sự Mỹ đã có mặt bên cạnh Bộ tư lệnh đội quân viễn chinh Pháp ở Đông Dương. Ảnh hưởng chi phối của Mỹ đối với chính quyền và quân đội bù nhìn mạnh dần lên mặc dầu phía Pháp chống lại. Ngay từ tháng 9 năm 1951, một hiệp định gọi là “Hợp tác kinh tế” được ký trực tiếp giữa Bảo Đại và Washington gây áp lực với người Pháp, từng bước bố trí người của Mỹ vào trong chính quyền Bảo Đại. Năm 1953, để đổi lấy món viện trợ lớn của Mỹ giúp Pháp thực hiện kế hoạch Navarre, Mỹ giành được quyền trực tiếp tham gia huấn luyện cho quân đội bù nhìn. Ngay từ đầu năm 1954, tướng Ơdaniel đã đến Việt Nam trực tiếp nắm lấy phái đoàn quân sự này.

Vào lúc Pháp sắp thất bại, đặc biệt từ tháng 4 năm 1954, khi Điện Biên Phủ bị bao vây, phái ''Diều hâu" Mỹ do Phó Tổng thống Nixon đứng đầu, muốn đưa quân Mỹ trực tiếp can thiệp vào Đông Dương. Washington đề nghị ném bom hàng loạt xuống trận địa Điện Biên Phủ, bằng những máy bay oanh tạc đưa từ Philippin sang, có máy bay khu trục của hạm đội VII, ở Thái Bình Dương hộ tống. Những chiến thắng của kháng chiến Việt Nam phong trào phản diện của dư luận Pháp và thế giới đã ngăn cản Chính phủ Anh tham gia vào chiến dịch phiêu lưu quân sự ấy và chiến dịch ''Diều hâu'' đã bị hủy bỏ. Vả chăng các tướng lĩnh Mỹ trong đó có Ridgway, cựu tổng tư lệnh quân Mỹ ở Triều Tiên, phản đối chiến dịch này bởi vì kinh nghiệm đã cho thấy rằng đưa quân đội Mỹ vào đánh nhau ở châu Á, nếu không phải là lao vào một thất bại chắc chắn thì ít ra cũng bị sa lầy không có đường ra.

Thế là Washington ra sức cản trở việc triệu tập hội nghị Giơnevơ về Đông Dương; đến khi âm mưu đó không thực hiện được, họ tập trung mọi nỗ lực vào hai hướng: phá hoại hội nghị, ủng hộ những yêu sách kỳ quái của nhóm người đại diện Chính phủ Bảo Đại đòi kháng chiến Việt Nam phải đầu hàng vô điều kiện, mặt khác tập hợp lại các lực lượng đế quốc và phản động địa phương ở Đông Nam Á vào một liên minh hòng tiếp tục cuộc chiến tranh. Ý đồ thứ nhất thất bại. Ngày 20 tháng 7 năm 1954, Hội nghị Giơnevơ đạt được Hiệp định đình chiến, chấm dứt chiến tranh. Phương án liên minh quân sự Đông Nam Á phải lùi lại vài tuần sau ngày ký Hiệp định đình chiến ở Đông Dương.

Trong khoảng thời gian đó, Washington đã buộc được người Pháp phải chấp nhận Ngô Đình Diệm làm thủ tướng của Bảo Đại (tháng 6 năm 1954).