Sự câu kết Washington - Bắc Kinh
Vừa lên cầm quyền, Nixon đã có trong tay một con chủ bài quan trọng: đó là đường lối quốc tế mới của Trung Quốc đã định hình đứt khoát sau khi cuộc Cách mạng văn hóa đã đạt tới giới hạn cuối cùng và Đại hội IX của Đảng Cộng sản Trung Quốc họp vào năm 1969. Năm 1969, viện trợ của Trung Quốc cho Việt Nam giảm 20% so với năm 1968, năm 1970 giảm 50% so với năm 1968. Đồng thời, các nhà lãnh đạo Trung Quốc tuyên bố công khai với các nhà lãnh đạo Việt Nam rằng họ phản đối Việt Nam tiến hành thương lượng trực tiếp với người Mỹ.
Ngay từ năm 1968, từ cả hai phía, Washington và Bắc Kinh đã tỏ dấu hiệu sẵn sàng bắt tay với nhau qua những cuộc gặp gỡ bí mật hoặc bằng những tuyên bố công khai. Ngày 10 tháng 12 năm 1970, vẫn qua sự trung gian của Edgar Snow, Mao Trạch Đông công khai mời Nixon thăm Trung Quốc. Năm 1971, một đội bóng bàn Mỹ đi mở đường và sau đó đến lượt Kissinger(Kít - xin - gơ).
Thế là các nhà lãnh đạo Trung Quốc liền báo tin cho lãnh đạo Việt Nam biết ý muốn của họ định thương thuyết với người Mỹ về vấn đề Việt Nam, đồng thời khuyên Việt Nam nên chấp nhận những đề nghị của Mỹ: gắn liền việc rút quân đội Mỹ và việc ngừng bắn với việc duy trì Chính phủ thân Mỹ ở miền Nam Việt Nam và ở Campuchia, nghĩa là trở lại giải pháp Genève năm 1954. Trong quá trình trao đổi giữa Việt Nam - Trung Quốc năm 1971, Mao Trạch Đông đã đưa ra cái công thức: chổi ngắn chớ tham quét dài.
Về phía Việt Nam, câu trả lời thật rõ ràng: "Các vị không có quyền giải quyết vấn đề Việt Nam với Hoa Kỳ. Các vị đã thừa nhận sai lầm của mình năm 1954, không nên phạm sai lầm một lần nữa''. Khi phía Trung Quốc báo cho phía Việt Nam biết cuộc viếng thăm Trung Quốc sắp tới của Nixon, các nhà lãnh đạo Việt Nam trả lời:
“Trong cuộc chiến đấu chống xâm lược Mỹ, nhân dân Việt Nam phải thắng. Vào giai đoạn này, bọn đế quốc Mỹ có thể bắt đầu lại cuộc chiến tranh hủy diệt chống miền Bắc Việt Nam một cách tàn khốc hơn nữa, nhưng nhân dân Việt Nam quyết không sợ, nhân dân Việt Nam nhất định sẽ thắng''.
Tháng 2 năm 1972, Nixon đến Bắc Kinh và được đón tiếp nồng nhiệt.
Tháng 4 năm 1972, Mỹ trở lại ném bom ồ ạt miền Bắc Việt Nam, sử dụng dồn dập hàng loạt máy bay B52, thả mìn các hải cảng Việt Nam và bắn phá dã man toàn bộ Nam Việt Nam. Thế là nhân dân Việt Nam phải đương đầu với một cuộc tấn công trên hai mặt trận: tấn công quân sự của Mỹ và tấn công chính trị của các nhà lãnh đạo Bắc Kinh.