Chương 38
VIÊN THỐNG ĐỐC URAGA PHE PHẨY CHIẾC quạt giấy trước mặt và trịnh trọng cúi đầu về phía thiếu uý Giữ cờ Rice tỏ ý đã nói xong. Dưới chiếc mũ sơn dầu lấp lánh, vẻ mặt viên Thống đốc vẫn giữ vẻ thản nhiên. Ông ta thờ ơ nhìn lên trên cao trong khi Haniwara Tokuma, ngồi phía sau ông ta, bắt đầu dịch từng lời của ông sang tiếng Đức. Ông ta ăn mặc giống lần trước, một chiếc áo dài bằng lụa màu xanh thẫm có thêu hình một con công rực rỡ. Đi tháp tùng ông vẫn là đám tuỳ tùng cũ gồm mấy viên quan lần trước. Vẻ mặt họ cũng không tỏ ra điều gì, nhưng ánh mắt họ đầy vẻ cảnh giác và thận trọng trong khi ngồi thẳng đơ trên những chiếc ghế tựa lạ lẫm xung quanh viên Thống đốc chờ cho Haniwara Tokuma dịch xong.
Cách đó mấy mét, ở đầu bên kia của cabin thuyền trưởng, Samuel Armstrong đang căng thẳng lắng nghe, đầu cúi xuống một tập giấy viết tay. Ông cũng vẫn ngồi ở cuối bàn, xung quanh vẫn là bốn lính thuỷ gác. Chuẩn uý tập sự Harris và hai học viên sĩ quan trẻ tuổi khác vẫn đeo đoản kiếm như lần trước. Armstrong đã ghi lại vài ý trong khi viên Thống đốc nói, lúc này ông đang cẩn thận ghi tốc ký trong khi chăm chú lắng nghe Haniwara Tokuma dịch sang tiếng Đức. Mỗi khi viên phiên dịch dừng lại, tiếng trống thì thụp không ngớt cùng với tiếng cồng vọng đến từ bờ nghe càng rõ hơn, vẻ căng thẳng hiện rõ trên từng gương mặt những người ngồi dự họp trong cabin trong khi tất cả chờ cho nhà truyền giáo viết xong.
Cuối cùng Armstrong nghiêng về phía Rice, hơi nhăn mặt và nói riêng:
- Viên Thống đốc nói bằng một lối nói trịnh trọng rất rắc rối, đôi khi tôi thấy khó mà dịch thật sát được. Ông ta nói rất dài dòng và lòng vòng rằng thượng quan của ông ta đã chuẩn bị về mặt nguyên tắc để tiếp nhận bức thư của Tổng thống chúng ta - nhưng họ đang cố gắng rào đón việc tiếp nhận bằng rất nhiều điều kiện và yêu sách.
Rice lỗ mãng hỏi:
- Những điều kiện đó là gì? Chúng có nói ra không?
Armstrong nhìn sổ tay và nói:
- Có, họ có nói. Họ nói rằng trước hết, mặc dầu bức thư có thể được tiếp nhận ở đây, nhưng câu trả lời sau đó chỉ có thể chuyển qua một trung gian Hà Lan hoặc Trung Hoa tại Nagasaki. Họ cũng không chấpnhận việc đô đốc muốn trao bản sao bức thư trước khi đích thân đô đốc đệ trình bản chính.
Rice nhăn mặt hỏi:
- Họ có giải thích vì sao không?
- Không, không giải thích chính xác. Nhưng có vẻ như bọn họ ngờ là có điều gì ẩn sau đề nghị đó.
Rice xích đến gần nhà truyền giáo để không phải nghển cổ lên nữa:
- Có thể họ nghi ngờ sự thật. Có thể rõ ràng rằng Đô đốc đang ép họ phải tiếp nhận việc chuyển giao bản chính của bức thư đó ở ngay Yedo này.
Armstrong nói rất khẽ tán thành:
- Có thể. Chắc chắn rằng họ đang khăng khăng là sẽ chỉ tiếp nhận cả bản dịch, bản sao và bản chính của bức thư trong một lần. Và hơn nữa có vẻ như họ không hiểu cấp bậc của đô đốc chúng ta, bởi vì họ luôn gọi đô đốc là "Thuỷ sư đô đốc" cao quý.
Viên thiếu uý cầm cờ hít vào một hơi thật chậm để giấu nỗi bực dọc của mình, rồi kéo ra một tờ giấy và bắt đầu viết tóm tắt thật nhanh tất cả những điều vừa nghe được rồi đưa cho chuẩn uý Harris. Anh ta nói khẽ:
- Đưa cái này cho đô đốc ngay lập tức. Và chờ trả lời của đô đốc.
Harris vừa đi khỏi, một sự im lặng nặng nề liền ập xuống hai nhóm người. Không khí buổi sáng đã bắt đầu nóng nực, một con ong mật lớn đã chui qua cửa thông hơi vào ca bin và bay lượn tới lui vo ve trong bầu không khí im lìm trên đầu họ. Vòng lượn uể oải của con ong đực hoàn toàn tương phản với nhịp điệu mỗi lúc một khẩn cấp hơn của tiếng trống và tiếng búa từ bờ vẳng tới. Mười mây con mắt lo âu dõi theo bước tiến vô nghĩa của nó trong cabin. Những người Nhật vốn quen cả đời quỳ hoặc ngồi xổm không có chỗ tựa trên những tấm tatami mềm mại trải trên sàn, lúc này bứt rứt nhấp nhổm trên những chiếc ghế tựa lưng thẳng đơ và quạt lấy quạt để, luôn thận trọng để tránh không gặp ánh mắt của những người Mỹ ngồi đối diện.
Cuối cùng Rice quay về phía Armstrong nói:
- Ngài có thể thông báo cho Quý Ngài Thống sứ rằng, bởi vì những khó khăn bất ngờ như ông ta vừa đưa ra, chúng tôi buộc phải xin ý kiến của "Thuỷ sư Đô đốc". Và hãy nói thật rõ ràng là cần phải kiên nhẫn chờ đợi trong khi Thuỷ sư đô đốc xem xét những bước nào cần phải được trả lời ngay bây giờ.
Cả viên Thống đốc cũng như đám tuỳ tùng của ông ta không ai nói câu gì hoặc để lộ bất cứ phản ứng nào trong khi Armstrong và Haniwara dịch lại những lời của viên thiếu uý. Có chăng chỉ là họ ngồi thẳng hơn trên ghế, nhưng dáng ngồi thẳng đơ và cứng nhắc của họ ám chỉ sự băn khoăn đang mỗi lúc một tăng lên. Sự im lặng khó chịu kéo dài mấy phút cho tới khi ngoài hành lang vang lên tiếng bước chân vội vã của chuẩn uý Harris. Khi anh ta hiện ra ở cabin, trên tay cầm một tờ giấy trên đó có viết những chỉ dẫn chi tiết, căn phòng rầm rì tiếng xì xào ức đoán của cả hai phía.
Harris lịch sự cúi chào và đặt tờ giấy lên bàn trước mặt viên thiếu uý cầm cờ:
- Thưa ngài, Thuỷ sư đô đốc ra lệnh bức thư này cần phải được dịch ra tiếng Đức và đọc cho Quý ngài Thống sứ nghe ngay lập tức. Ngài Thuỷ sư Đô đốc còn nói rằng cần phải giải thích thêm rằng là không thể đàm phán thêm gì về các điều kiện của ngài nữa.
Rice cám ơn viên chuẩn uý tập sự rồi đọc nhanh bức thư trước khi đưa cho Samuel Armstrong. Khi nhà truyền giáo gật đầu ra hiệu ông ta đã sẵn sàng để dịch lại nội dung, viên thiểu uý bèn hắng giọng và nhìn thẳng và viên Thống đốc.
Anh ta nói chậm va rất rõ ràng:
- Thưa ngài Thống sứ, tôi được lệnh của ngài Thuỷ sư Đô đốc cao quý để nói với ngài về bốn vấn đề đơn giản, đó là các vấn đề sau: Thứ nhất, Thuỷ sư đô đốc sẽ không bao giờ đến Nagasaki vì bất cứ lý do nào, bất kể đó là vấn đề gì, ngài cũng không bao giờ sẽ nhận bất cứ loại thông tin nào thông qua người Hà lan hay người Trung hoa... Thứ hai, ngài Thuỷ sư Đô đốc đem theo một bức thư của Tổng thống Hoa Kỳ để trình cho Hoàng đế Nhật Bản, hoặc cho thượng thư phụ trách ngoại giao của Hoàng đế, hoặc cho một quan chức cao cấp tương đương nào đó. Ngài sẽ không giao bản chính của bức thư đó cho một người nào khác cả.
Rice dừng lại chờ dịch xong, vẻ mặt những người Nhật vẫn kín mít trong khi những thông tin đó thấm vào họ. Bề ngoài họ vẫn tiếp tục tỏ ra không hề có một xúc động nào, nhưng vài người trong phái đoàn liếc nhìn nhau trong khi vẫn lắng nghe.
- Thứ ba là, Thuỷ sư đô đốc có nói rằng ngài sẽ chờ câu trả lời trong vòng ba ngày - và ngài sẽ không tiếp nhận câu trả lời ở bất cứ đâu khác ngoài vùng lân cận Vịnh Yedo.
Viên thiếu uý cầm cờ thấy viên Thống đốc hơi nheo mắt khi nghe dịch lại điều kiện thứ ba. Anh ta chờ thêm vài giây nữa mặc cho sự im lặng kéo dài một cách nặng nề , rồi mới đọc tiếp đoạn kết của bức thư.
- Cuối cùng, ngài Thuỷ sư đô đốc ra lệnh cho tôi nói rằng nếu bức thư đầy thiện chí của Tổng thống Hoa Kỳ gửi cho Hoàng đế Nhật Bản không được đón nhận và trả lời một cách đúng đắn thì ngài sẽ coi đó là một sự sỉ nhục đối với nước mình. Và nếu đất nước của ngài bị sỉ nhục như vậy, ngài sẽ không chịu trách nhiệm về những gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Thiếu uý Rice nhấn mạnh giọng thật cương quyết ở những lời cuối cùng, và Samuel Armstrong dịch lại cũng với giọng mạnh mẽ tương tự. Trong khi ghi chép, một nếp nhăn đau đớn hằn lên trên khuôn mặt uyên bác của Haniwara Tokuma, nếp nhăn càng hằn sâu hơn khi ông ta quay lại để dịch điều kiện cuối cùng sang tiếng Nhật.
Không một người Nhật nào động đậy hồi lâu sau khi nghe thấm thía lời đe doạ không giấu diếm đó, nhưng vẻ mặt của bọn họ trở nên khó hiểu và viên Thống đốc đột ngột đưa chiếc quạt lên che mặt, hạ giọng nói với người phiên dịch. Tiếp theo đó là những tiếng xì xào vội vã, rồi tất cả các thành viên của phái đoàn đồng loạt đứng dậy và cúi đầu chào ra về. Ngay sau đó họ theo viên Thống đốc ra khỏi cabin và nhanh chóng leo xuống cầu thang, nơi chiếc thuyền của họ đang chờ.
Haniwara hơi nghiêng đầu về phía Rice và nói nhanh:
- Ngài Thống sứ muốn tôi thông báo rằng ngài cần phải ngay lập tức quay vào bờ để xin ý kiến tiếp theo của Thượng quan của chúng tôi. Ngài Thông sứ cũng muốn tôi nói thêm rằng hiện nay ngài không có thẩm quyền để đồng ý với đề nghị các ngài đưa ra. Sau khi xin ý kiến thượng quan của chúng tôi, nếu có điều gì cần thông báo thêm, chúng tôi sẽ quay lại đây trong vòng hai hay ba giờ nữa.
Không chờ nghe Samuel Armstrong dịch xong, Haniwara vội vã ra khỏi cabin và nhanh nhẹn leo lên boong trên để đến chỗ phái đoàn của mình. Khi họ ra đến cửa lên, viên Thống đốc đi trước xuống thuyền, và ngay sau khi tất cả mọi người ngồi yên các tay chèo bắt đầu chèo rất nhanh vào bờ. Tiếng chiêng trống vẫn tiếp tục vang lên với nhịp độ vững chắc và không hề giảm sút.
Ba giờ sau Sumuel Armstrong tỉnh dậy trong chiếc giường hẹp trong cabin và ngạc nhiên khi thấy một sự im lặng kỳ quặc bao trùm lên vùng vịnh. Không nghe thấy tiếng chiêng trống nữa, nhưng tiếng búa vọng đến từ xa cũng đã ngừng bặt. Trong cái yên tĩnh nóng nực sau buổi trưa, tiếng sóng vỗ nhẹ vào bánh lái tàu Susquehanna là những tiếng động duy nhất vọng vào trong cabin của ông.
Ông ngồi dậy trên giường cảm thấy khoẻ khoắn vì đã ngủ được một giấc say sưa và dễ chịu đến thế sau cơn ác mộng trước lúc rạng đông. Suốt cuộc gặp gỡ trong cabin thuyền trưởng đầu ông thỉnh thoảng lại nhói lên trong một cảm giác lẫn lộn vừa căng thẳng vừa mệt mỏi, nhưng lúc này ông thấy đầu óc đã tỉnh táo và minh mẫn trở lại. Ông rút chiếc đồng hồ quả quýt từ trong túi áo khoác ra và kinh ngạc thấy mình đã ngủ được hai tiếng đồng hồ thật sâu. Việc phía đoàn Nhật ra về ngang chừng đã khiến cho không khí trên tầu Susquehanna trở nên rất căng thẳng. Vậy mà trong hoàn cảnh đó ông lại có thể tận hưởng được sự khoan khoái của một giấc ngủ sâu như vậy, điều đó là một cái gì đó gần với phép lạ vậy.
Sau khi kết thúc cuộc gặp gỡ ông đã chạy ào ra chỗ cột buồm để tìm cơ hội hỏi thẳng HaniwaraTokuma về Roberd Eden trước khi những người Nhật rút lui. Nhưng khi ông đến kịp chỗ cửa lên thì thuyền của họ đã rời đi và ông chỉ có thể bất lực đứng nhìn theo trong khi chiếc thuyền chèo nhanh vào bờ. Suốt nửa giờ sau đó ông đã cố ý tách riêng mình ra, đi đi lại lại trên boong tàu trong khi ngẫm nghĩ lại cuộc đối thoại căng thẳng với người Nhật và vật lộn với những cảm giác trái ngược làm trí óc ông mỗi lúc một đau buốt.
Ông tự nhủ, phải, niềm tin vào kinh phúc âm của đạo Cơ đốc là hy vọng lớn nhất của loài người về sự cứu rỗi vẫn là nền móng của mọi sự.
Vì thế những lời dạy đó cần phải được truyền bá thật rõ ràng đến mọi giống người và dân tộc trên trái đất - và có lẽ đó sẽ là lối thoát đẹp đẽ nhất để kéo nước Nhật từ tình trạng cổ lỗ và cô lập của nó vào với thế giới. Nhưng rồi ngày nối ngày, sự tham giacủa cá nhân ông và những hành động đe dọa quân sự ngày một tăng khiến ông cảm thấy càng ngày càng bứt rứt hơn.
Liệu ông còn có thể tin chắc rằng cuối cùng những hành động thù địch đó lại sẽ trở thành chính nghĩa? Đạo Cơ đốc chủ trương tình anh em giữa các dân tộc khác nhau và hoà bình giữa các nước, vậy thì có thể là nên tán thành một cuộc chiến tranh mạo hiểm - và kéo theo hằng trăm có lẽ hàng ngàn cái chết nữa - để đảm bảo cho thắng lợi của cuộc viễn chinh này?
Và nếu câu trả lời cho những câu hỏi đó là "Không" thì khi đó phải chăng vai trò của ông trong những sự kiện lịch sử này trở nên hoàn toàn chẳng vinh dự gì? Ông chỉ là một người phiên dịch, nhưng phải chăng thực tế ông đang bị lừa bịp và được sử dụng như một cái vuốt mèo để tiếp tục doạ nạt và khuất phục người Nhật? Và liệu có trở nên vinh dự hơn tí nào nếu ông rút lui khỏi vai trò phục vụ của mình và đóng một vai trò khác? Hay là cách đẹp đẽ nhất là ông phải tiến hành và thử nghiệm một phương cách khác để làm thay đổi và sửa chữa đường lối trong những sự kiện này - bằng một hướng đi khác như Roberd Eden đã làm? Ý nghĩ chợt loé lên đó khiến ông nhận ra mình đang mỗi lúc một bứt rứt về việc số phận của Eden dường như không được đếm xỉa đến trong những mục đích mù mịt của cuộc viễn chinh này? Sự không công bằng của những sự kiện đang phơi bày trước mắt mà chàng cũng là một phần tử trong đó thúc đẩy chàng sĩ quan trẻ bột phát và dũng cảm hành động theo xác tín của mình. Nhưng phần thưởng đối với chàng chỉ là thấy mình bị bỏ rơi, tựa như mạng sống của cá nhân chàng không có chút giá trị và những nguyên tắc nhân đạo của đạo Cơ đốc không được áp dụng đối với những ai không tán thành với phương pháp quân sự đang được tiến hành.
Tất cả những ý nghĩ đó quay cuồng không dứt trong đầu khi ông đi lại trên boong con tàu đô đốc cùng với tiếng chiêng trống thì thụp luôn vang lên trong tai.
Nhưng bởi vì thấy không thể nào làm dịu đi sự rối loạn của những cảm giác trái ngược, ông quyết định tìm cách làm cho mình khuây khoả bằng cách bắt đầu óc làm việc một cách thực tế. Ông đã quay lại cabin để dịch bức thư mới của đô đốc gửi cho Hoàng đế Nhật trong vòng hai mươi phút. Việc đó làm đầu óc dễ chịu hơn một chút, ông bèn lấy ra một cuốn sổ lớn thường dùng để ghi lại những ấn tượng của mình trong cuộc hành trình này. Ông viết nhanh và cẩn thận tóm tắt những cảm giác vừa rồi, sau đó cởi áo khoác ra và nằm duỗi người thoải mái trên chiếc giường của mình và chỉ định nghỉ mấy phút. Hai giờ sau đó dường như chỉ trôi qua trong nháy mắt, khi tỉnh dậy ông đã vã nước vào mặt và cảm thấy hoàn toàn phấn chấn khi đã đạt được sự thư dãn vô cùng cần thiết. Ông ăn một chút quả khô và bánh bít qui, tiếp tục ngạc nhiên về cái yên tĩnh kỳ quặc bao trùm khắp vùng vịnh. Nhưng ông không hề ngạc nhiên khi nghe thấy tiếng gõ cửa và sau đó là giọng nói vui vẻ của viên chuẩn uý tập sự thông báo rằng Thống đốc Uraga cùng với đoàn tuỳ tùng đã quay lại tàu đô đốc và đang được đưa vào cabin thuyền trưởng. Khi Armstrong ngồi vào chỗ của mình cạnh Thiếu uý cầm cờ Rice những khuôn mặt trong cuộc họp căng thẳng sáng nay đã lại ngồi đúng như buổi sáng. Cử chỉ của viên Thống đốc vẫn âm u và kín mít như trước, bên cạnh ông ta Haniwara Tokuma cũng đeo chiếc mặt nạ vô cảm như vậy. Từng thành viên trong phái đoànNhật đang ngồi khó khăn trên ghế tựa cũng đồng loạt nhìn lên cao bằng những cặp mặt trống rỗng. Nhưng Armstrong có thể phát hiện được những sự căng thẳng không thể giấu diếm trên từng khuôn mặt, điều mà sáng nay ông không thấy có.
Sau khi viên thiếu uý cầm cờ nói vài lời chào mừng và Armstrong dịch lại, viên Thống đốc Nhật lại bắt đầu tuôn ra một bài nói chậm rãi xoắn xuýt, trong khi nói ông ta không hề nhìn thẳng vào mặt các đối thủ của người Mỹ của mình. Haniwara Tokuma cũng lảng tránh ánh mắt của Armstrong khi dịch lại. Ngay khi ông ta ngừng lời, tiếng búa gõ huyền hoặc từ rất xa lại vang lên rất rõ.
Armstrong nghiêng người về phía Rice và nói lầm bầm:
- Tôi e rằng viên Thống đốc đang nhắc lại những gì ông ta đã nói sáng nay. Ông ta nói rằng sẽ rấtmất thì giờ để gửi bản sao của bức thư tới Yedo, rồi sau đó lại gửi bản chính lại. Vì vậy ông ta đề xuất rằng cả bản chính lẫn bản sao của bức thư sẽ được trao cho một quan chức rất cao.
Rice ngọ nguậy trong ghế và nói:
- Bảo với ngài Thống sứ rằng điều đó là không thể được. Bảo ông ta rằng Thuỷ sư đô đốc của chúng ta muốn bản sao của bức thư sẽ được gửi đến cho Hoàng đế cùng với bức thư của cá nhân ngài mà sáng nay ông vừa dịch. Bức thư này sẽ thông báo cho Hoàng đế biết rằng ngài Thuỷ sư đô đốc được uỷ quyền trao bức thư của Tổng thống cho chính Hoàng đế hoặc cho một quan chức được công nhận một cách phù hợp với cấp bậc của chính ngài. Bảo ông ta rằng điều đó là không thể thay đổi.
Trong khi Rice nói Armstrong quan sát tận mặt viên Thống đốc; vẻ mặt ông ta cứng đơ lại vừa thách thức vừa hiểu biết, mặt ông ta tái nhợt đi trông thấy. Vẻ mặt của những người Nhật khác cũng trở nên căng thẳng và cứng nhắc, ngay cả khi họ không hiểu hết những gì Rice đang nói. Rõ ràng rằng cách nói của anh ta đã làm tất cả bọn họ cảnh giác.
Armstrong nói:
- Thiếu uý, trước khi tôi dịch lại lời của anh tôi xin phép được hỏi thẳng người phiên dịch của họ vài câu hỏi ngắn. Anh có đồng ý không?
- Điều đó nhằm mục đích gì?
Armstrong trả lời:
- Tôi có cảm giác rằng nếu chúng ta tiến bước một cách nhẹ nhàng hơn thì sẽ có thể có được một vài điểm nền tảng chung. Tôi tin rằng họ đã khiếp sợ. Nhưng cũng như chúng ta họ có một lòng tự hào mạnh mẽ. Và cũng như chúng ta, họ quyết tâm không để bị làm nhục.
Rice nói cộc lốc:
- Lệnh của Đô đốc rất rõ ràng. Chúng ta không thoả hiệp.
Armstrong nài nỉ:
- Cứ cho phép tôi thử xem. Nếu như họ lại ra về thì sẽ không thể nào tránh được chiến tranh.
Viên thiếu uý cầm cờ lưỡng lự một lúc, rồi gật đầu:
- Được lắm. Nhưng phải nói lại cho tôi biết tất cả những điều trao đổi đó.
Armstrong mỉm cười cảm ơn rồi quay sang nói với Haniwara Tokuma bằng tiếng Đức:
- Mấy phút trước Ngài Thống đốc có nói rằng sẽ có một quan chức rất cao cấp đã chuẩn bị để tiếp nhận bức thư của Tổng thống của chúng tôi cùng với những bản sao và một bức thư khác của Thuỷ sư đô đốc của chúng tôi. Có đúng như vậy không?
Haniwara Tokuma cảnh giác đáp:
- Phải. Đúng vậy. Một quan chức cao cấp thay mặt cho Hoàng đế đã lên đường đến đây để tiếp nhận bức thư - nhưng ông ta chỉ được uỷ quyền để tiếp nhận bản chính bức thư cùng một lúc với những bản sao chứ không tiếp nhận riêng rẽ.
Armstrong hỏi cũng bằng giọng dè dặt:.
- Vậy vị quan cao cấp đó có mang theo đầy đủ văn bằng chứng tỏ rằng ông ta được Hoàng đế chính thức uỷ quyền tiếp nhận bức thư đó không?
Viên phiên dịch người Nhật lại gật đầu và giơ một tay ra hiệu rằng ông ta có mang theo một cuộn giấy nhỏ có đóng triện giấu trong tay áo.
- Chúng tôi có mang theo bức thư có đóng dấu của Hoàng đế để chứng minh rằng ông ta được uỷ quyền một cách hợp thức.
- Và vị quan cao cấp đó sẽ đến tàu này để nhận bức thư không?
- Không. Ông ta sẽ không lên tàu. Ông ta sẽ tiếp nhận bức thư trên bờ.
Armstrong hỏi:
- Chính xác là các ngài dự định sẽ tiến hành cuộc gặp gỡ đó ở đâu trên bờ biển? Việc chúng tôi phải được biết trước là rất quan trọng.
- Một lâu đài đặc biệt dành cho nghi lễ hiện đang được xây dựng tại một địa điểm trên bờ cách đây không xa - Haniwara dừng lại ngẩng đầu để lắng nghe tiếng búa gõ - Có lẽ các ngài đã nghe thấy tiếng các thợ mộc của chúng tôi đang làm việc cật lực để xây dựng lâu đài đó.
Armstrong nói, một cảm giác nhẹ người trào lên trong lòng:
- Thực tế là chúng tôi nghe thấy. Vâng, đúng là chúng tôi có nghe thấy.
Haniwara nói thêm, ông ta vẫn tránh không nhìn vào mắt nhà truyền giáo:
- Tại lâu đài đó, vị quan cao cấp của chúng tôi sẽ có thể tiếp đón ngài thuỷ sư đô đốc một cách thích hợp. Nhưng bởi vì Nagasaki là nơi thích hợp để tiếp nhận mọi sự liên lạc với người nước ngoài cho nên ngài sẽ không thể tiến hành bất cứ sự thảo luận nào với ngài thuỷ sư đô đốc sau khi kết thúc nghi lễ.
Armstrong gật đầu:
- À ra vậy. Bây giờ tôi sẽ giải thích tất cả những điều đó. Rất cảm ơn vì những câu trả lời rõ ràng của ngài.
Quay lại phía viên sĩ quan giữ cờ, nhà truyền giáo thuật lại rất nhanh những điều vừa được trao đổi, vẻ mặt anh ta đầy ngờ vực. Anh ta lẩm bẩm:
- Cái lâu đài đó của bọn chúng có thể là một cái bẫy. Có thể bọn chúng lừa chúng ta lên bờ để có thể tấn công chúng ta. Trước khi đồng ý, chúng ta cần có thêm một sô thông tin về những gì đang được xây dựng.
Armstrong khăng khăng:
- Nhưng ít nhất bọn họ đã nhượng bộ đối với yêu cầu của đô đốc đòi có một lễ tiếp nhận bức thư của Tổng thống. Liệu có nên xem xem đô đốc nhìn nhận vấn đề này như thế nào không? Trong khi anh thảo luận với ngài, chúng tôi sẽ tìm hiểu thêm một sô thông tin.
Viên thiếu uý giữ cờ im lặng cân nhắc đề nghị đó một lúc rồi đột ngột đứng lên. Anh ta nói rất khẽ:
- Ngài Armstrong, chúng ta cần phải biết chính xác vị trí của lâu đài đó. Vì thế chúng ta có thể đưa một thuyền đến đó để khảo sát trước. Trong khi ông thông báo chuyện đó thì chuẩn uý Harris sẽ đem tin này đến cho đô đốc. Điều sống còn là chúng ta phải tìm hiểu xem chúng ta có thể thả neo đủ gần để đặt toà lâu đài trong tầm súng hay không.
Viên thiếu uý nói xong, Armstrong lại quay sang nói bằng tiếng Đức với Haniwara Tokuma:
- Tôi hy vọng là thuỷ sư đô đốc của chúng tôi sẽ rất coi trọng những điều ngài vừa nói. Nhưng trước hết chúng tôi mong các ngài cho biết vị trí chính xác của lâu đài đó.
Sau khi thì thầm trao đổi với viên Thống đốc, viên phiên dịch nói:
- Hiện lâu đài đang được xây dựng ở phía nam Uraga. Trước mặt làng Kurihama.
Armstrong hỏi:
- Tại sao lại chọn chỗ ấy? Tại sao các ngài không xây dựng ở ngay Uraga này?
Viên phiên dịch trả lời, mắt vẫn đầy cảnh giác:
- Bởi vì theo lệ thường thì tàu nước ngoài không được phép đi quá Kurihama.
- Chỗ đó cách đây bao nhiêu xa?
- Không xa lắm - Chưa đến một dặm Nhật. Từ đây các ngài có thể nhìn rõ bởi vì nó nằm giữa hai ngọn đồi nhỏ.
Armstrong chuyển thông tin đó cho chuẩn uý Harris và dừng lại chờ trong khi anh ta vội vã đi vào cabin của đô đốc. Khi trong cabin đã trở lại im lặng, một lần nữa ông lại quay sang Haniwara Tokuma:
- Tôi có thể hỏi ngài rằng vị quan cao cấp đang đến để nhận bức thư của Tổng thống chúng tôi là thuộc cấp bậc nào không? Ngài có thể cho tôi biết tên ông ta không?
- Ông ta Hoàng thân Toda xứ Idzu.
Armstrong cúi xuống ghi chép rồi hỏi:
- Ông ta thuộc đẳng cấp nào? Và giữ chức vụ gì?
- Hoàng thân Toda là Thượng thư đầu tiên của Hoàng đế. Ngài sẽ đi cùng với Hoàng thân Ido xứ Iwami.
- Bao giờ Hoàng thân Toda sẽ có thể tiếp nhận các bức thư?
- Tôi không biết chắc. Có thể là ngày mai hoặc ngày kia...
Có tiếng chân bước vội vã vang lên trên hành lang, rồi thiếu uý cầm cờ Rice xuất hiện và lại ngồi xuống trước bàn, nhìn thẳng vào mặt viên Thống đốc. Anh ta nói dằn giọng và liếc nhìn Armstrong:
- Ông ta nói với Ngài Thống đốc rằng tôi đã trao đổi với thuỷ sư Đô đốc, đô đốc nói rằng có vẻ nhưNgài Thống sứ hoàn toàn hiểu sai về vấn đề tiếp nhận bản chính và các bản sao của bức thư. Nhưng nếu như văn bằng đó chứng tỏ rõ ràng rằng hiện nay một quan chức cao cấp đại diện cho Hoàng đế đã được chỉ định để tới đây và tiếp nhận các bức thư đó thì thuỷ sư đô đốc sẽ đồng ý bỏ qua các vấn đề tranh luận khác và sẽ chuyển giao cùng một lần cả bản chính của bức thư cùng với các bản sao và bức thư của chính ngài gửi...
Armstrong kinh ngạc thì thầm hỏi:
- Như vậy có nghĩa là đô đốc bỏ ý định tự tay trao bản chính của bức thư ở Yedo ư?
Rice trả lời:
- Đúng thế. Nhưng cứ dịch như đô đốc đã nói.
Armstrong gật đầu tuân lệnh và hồi hộp dịch lại. Khi nghe dịch lại sang tiếng Nhật, một vẻ nhẹ nhõm thoáng qua trong đôi mắt viên Thống đốc, rồi ngay lập tức khuôn mặt ông ta lại trở lại vô cảm và ông ta cúi đầu tỏ vẻ ghi nhận những điều vừa được nghe.
Rice tiếp tục nói ngắn gọn:
- Trước khi trao thư ở trên bờ, thư giới thiệu của Đại diện cao cấp của Hoàng đế cần phải được dịch sang tiếng Đức, được ký xác nhận một cách thích hợp và gửi lên tàu để chúng tôi kiểm tra - như vậy đã rõ chưa?
Viên Thống đốc lại cúi đầu ghi nhận.
- Thuỷ sư đô đốc yêu cầu tôi nói rằng trong cuộc gặp gỡ đó sẽ không cần thiết có bất cứ một sự thảo luận nào. Hoàn toàn chỉ là trao đổi một cách nghi thức mà thôi. Và mặc dầu trước đây đã có những trao đổi, nhưng đô đốc sẽ không khăng khăng ở lại đây để chờ một thư phúc đáp. Ngài chỉ yêu cầu một vài nghi thức tiếp nhận và sẽ quay lại sau để nhận được câu trả lời đầy đủ của Hoàng đế.
Sau khi bàn bạc hồi lâu với viên Thống đốc, người phiên dịch quay sang hỏi:
- Bao giờ ngài Đô đốc sẽ quay trở lại? Có nhanh không?
Rice trả lời:
- Ngài yêu cầu tôi nói rằng ngài sẽ quay lại trong vài tháng. Và lần sau ngài sẽ mang theo một hạm đội tàu chiến lớn hơn.
Những tiếng xì xào bàn tán khó chịu nổi lên trong đám người Nhật khi nghe dịch lại câu trả lời. Trong khi những tiếng thì thào vẫn tiếp tục, viên thiếu uý cầm cờ giật nhẹ tay áo Armstrong và thì thầm:
- Đô đốc quyết định sẽ không chờ câu trả lời, bởi vì điều đó sẽ khiến cho bọn họ có cớ để trì hoãn và cầm chân chúng ta trong khi nhu yếu phẩm của chúng ta sắp cạn rồi. Vì thế ngài hãy bảo họ rằng nếu chúng ta chấp nhận địa điểm gặp gỡ , thì sau khi khảo sát đường vào chúng ta sẽ thả neo cả hai con tàu hơi nước ở gần lâu đài tiến hành nghi lễ. Tất nhiên ngài không cần nói là điều đó sẽ cho phép chúng ta chĩa các khẩu đại bác hạng nặng để khống chế và kiểm soát lâu đài trong suốt buổi gặp gở. Nhưng ngài có thể nói rằng đô đốc sẽ lên bờ và chính thức hành quân đến chỗ gặp gỡ cùng với các tuỳ tùng và một toán quân hộ tống rất đông có mang theo vũ khí. Và việc này sẽ phải tổ chức ngay sau ngày mai.
Armstrong gật đầu và chờ cho đến khi tiếng xì xào trong đám người Nhật lắng đi mới bắt đầu thông báo tin trên. Khi nghe nói viên đô đốc định sẽ lên bờ với một đội quân hộ tống rất đông và dưới tầm yểm hộ của các khẩu đại bác hạng nặng đặt trên các tàu chiến, viên Thống đốcbàn bạc với Haniwara Tokuma và những người khác hồi lâu. Họ nói rất dài dòng bằng giọng rất lo âu.
Armstrong nhẹ nhàng nói thêm:
- Bây giờ chỉ phải quyết định xem bao giờ đại diện của Hoàng đế có thể đón tiếp được Đô đốc của chúng tôi. Vậy ngày kia có thích hợp không?
Sau khi thì thầm bàn bạc một lúc nữa, Haniwara nói:
- Vâng, Thượng thư đầu triều của Hoàng đế chúng tôi sẽ sẵn sàng để tiếp nhận hức thư của Tổng thống của các ngài vào ngày kia. Vào lúc tám giờ sáng. Ngay sau khi chúng tôi thấy tàu các ngài phất cờ, ngài Thống đốc sẽ lên tàu để đưa các ngài đến nơi cử hành nghi lễ.
Viên thiếu uý cầm cờ đứng lên và nói:
- Tuyệt. Vậy thì cuộc gặp gỡ này đã được thu xếp xong. Tôi muôn cảm ơn Ngài Thông sứ và các vị cùng đi vì đã có lòng tốt đặt chân lên tàu này của chúng tôi.
Viên Thống đốc cúi đầu đáp lễ, mặt vẫn hoàn toàn vô cảm, rồi quay đi và dẫn đầu phái đoàn của họ đi ra khỏi cabin. Mấy viên chuẩn uý còn lại đi theo họ để hộ tống. Samuel Armstrong lần này quyết định sẽ không để chậm trễ nữa cũng vội vã đi theo họ và gặp được Haniwara Tokuma khi ông ta vừa đến được chân thang lên boong trên. Nhà truyền giáo run run hỏi, cố hạ giọng thật thấp để những người Nhật khác không thể nghe được:
- Ngài có nhận được tin tức gì mới về thiếu uý Eden không? Ngài cứ yên tâm là tôi sẽ giữ hoàn toàn bí mật những điều chúng ta nói với nhau.
Người phiên dịch rít lên, cố tình quay lưng lại nhà truyền giáo và bứt khỏi ông:
- Ông không được cô nói chuyện với tôi như thê này. Xin hãy để cho tôi đi.
- Xin lỗi, nhưng tôi phải ép buộc ngài vậy Armstrong thì thầm và đứng chắn đường đi - Đã ba ngày tròn rồi. Nhất định là phải có tin tức gì đó về anh ta?
Không thể nào đi tiếp được, lần lần tiên người phiên dịch ngẩng đầu nhìn thẳng vào Armstrong. Mặt ông ta tái nhợt và Armstrong sửng sốt vì nỗi sợ hãi in sâu trong đôi mắt đen và hẹp của ông ta. Haniwara nói bằng giọng tuyệt vọng:
- Bằng cách buộc tôi phải nói chuyện riêng với ông như thế này, ông đang đe dọa tính mạng của vợ và các con tôi. Ông nên thôi đi. Nỗi nguy hiểm lớn hơn ông biết nhiều... Nhưng ông không được nói với ai về điều đó.
Bằng một cái gạt tay bất ngờ, người phiên dịch đẩy nhà truyền giáo sang một bên để đi qua và bắt đầu nhảy lên các bậc thang. Các thành viên khác trong phái đoàn đã lên đến boong trên. Haniwara lẩy bẩy đi theo họ không hề ngoái lại, mọi dấu vết của sự uyên bác thông thái thường lệ của ông ta hoàn toàn biến mất.