PHẦN THỨ II
TUY cùng đi học tại Cần Thơ, nhưng thằng Long và con Hạnh ở khác nơi và học khác trường.
Khi ra tới chợ, anh Tư đã khôn khéo tách rời hai đứa nó ra làm cho đứa này không biết đứa kia ăn ở, học hành tại nơi nào nữa!
Thằng Long hay con Hạnh thắc mắc hỏi thì được anh ta trả lời gọn ghẽ: ‘‘Mấy đứa bây khỏi lo gì hết tới chúa nhựt má bây sẽ ra thăm rồi tới chừng đó sẽ biết chỗ ở của nhau cũng không muộn’’.
Anh Tư lại không quên dặn riêng ông giáo chủ nhà trọ của thằng Long và bà đốc trường nữ của con Hạnh phải đặc biệt coi chừng coi đổi hai đứa nhỏ răn cấm chúng không được tự ý đi đâu hết, dầu là đi chơi gì, như anh Tư đã cho biết thêm, hai đứa nó có tánh lêu lỏng bê tha nên người nhà của chúng mới ‘‘trấn’’ chúng ra ngoài nầy!
Hai lần chúa nhựt đã trôi qua. Thằng Long con Hạnh trông chờ mỏi mắt mà chẳng thấy má nó tới thăm gì hết!
Riêng phần con Hạnh, nó bồn chồn vô cùng và đến chúa nhựt sau, thừa lúc nhà trường dẫn số học sinh lưu trú đi dạo chơi nó lẻn trốn đi tìm anh.
Khổ nỗi ngày chúa nhựt trường nào cũng… đóng cửa nghỉ hết, mà hỏi thăm nhà trọ của thằng Long thì có ai biết đâu là đâu nữa!
Đến nước nầy, nó bèn tính phải liều ; sẵn có mang theo một ít tiền mà thím Hương đã đưa riêng cho mỗi đứa để ‘‘ăn bánh’’ hằng tháng, nó liền đi thẳng, ra bến xe đò dông tuốt về nhà.
...Về đến nơi, con Hạnh hoảng kinh khi thấy cửa nẻo đóng im ỉm từ đằng trước cho đến đằng sau...
Nó vừa đập cửa vừa kêu réo om sòm.
Mãi một lúc sau, mới có người ra mở cửa. Con Hạnh, chưng hửng khi thấy ông già Năm tá điền ló mặt ra.
- Ủa ông Năm, ông làm gì ở đây?
Ông Năm nheo mắt hỏi lại:
- À cô Ba! Cô mần gì dìa đây? Tui nghe nói cô đi học ngoài Cần Thơ mà?
Con Hạnh hỏi dồn tới:
- Má tôi đâu mà nhà cửa vắng hoe như vầy hả ông Năm?
Ông Năm nhíu mày
- Ủa cô hỏi gì lạ vậy? Bộ cô hổng hay Thím Hương đi buôn bán mần ăn gì sao?
- Ông Năm có nghe má tôi nói chừng nào dìa hông?
Ông già Năm nhìn sững con Hạnh rồi ái ngại đáp:
- Chắc... lâu lắm cô à! Đất điền ở đây thím Hương đã nhường hết cho chủ chà ở ngoài Cần Thơ. Thím cho con Bảy ở nghỉ mần rồi cậy tui ra đây trông chừng nhà cửa, mai mốt gì đây cũng sẽ có người vô nhận nhà... Bộ cô hổng... hay biết gì ráo trọi sao?
Con Hạnh tuy chết điếng trong lòng nhưng ráng làm tĩnh:
- À má tôi có... nhắn ra cho hay, nhưng tôi không dè má tôi đi sớm như vầy... Nè ông Năm, ông có biết thầy Giáo Tư còn ở đây hông?
- Thầy Giáo Tư hả? Thẩy đi dìa xứ trước một hai ngày gì đó rồi kế thím Hương ở đây mới dọn dẹp đồ đạc để đi hùn vốn buôn với người quen...
- Ông hổng nghe nói rõ nơi nào sao?
- Thím nói đâu ở miệt Vĩnh Long, Sa Đéc gì đó tui cũng hổng hỏi kỹ làm chi...
Rồi ông Năm ái ngại hỏi tiếp:
- Bây giờ cô Ba... tính sao đây?
Con Hạnh chớp mắt liền mấy cái để giữ cho nước mắt khỏi trào ra rồi quay mặt ngó lảng ra chỗ khác:
- Tôi tưởng má tôi chưa đi nên về thăm, bây giờ thì tôi quay trở ra Cần Thơ để mai kịp đi học chớ còn tính gì nữa!
- Từ sáng sớm tới bây giờ cô đã có cơm nước gì chưa? Thôi vô ăn với tôi ba hột rồi chờ mát trời đón xe dìa ngoải cũng chẳng muộn...
Con Hạnh gượng cười đáp:
- Thôi cảm ơn ông Năm. Tôi phải đi liền cho nó sớm... Ông cho tôi vô trong nhà… chơi một chút được hông, sẵn dịp tôi lấy một vài món...
Ông Năm sốt sắng bước lại mở banh cửa ra:
- Được, được mà cô Ba! Bề gì thì nhà nầy cũng là nhà của cô... Nhưng cô tính lấy cái gì đó? Đồ đạc trong nhà đã dọn trống trơn sạch bách cô à!
Con Hạnh cau mặt:
- Sao kỳ vậy?
- Thì tôi đã nói với cô nhà nầy sắp có chủ khác đến nhận mà!
Con Hạnh chỉ buông thõng, hai tiếng ‘‘vậy hả’’ rồi lặng lẽ bước vô nhà. Nó đứng khựng lại nhìn sững về phía bàn thờ thầy Hương...
Chiếc tủ cẩn thờ còn đó nhưng lư hương, chân đèn cùng bức ảnh thờ phóng đại của thầy Hương đã xếp dọn đâu mất. Di tích của nơi thờ phượng ấy chỉ còn vỏn vẹn tấm tiền bàn, tấm trướng trên vách bằng vải trắng chữ đen trơ vơ tẻ lạnh.
Con Hạnh đưa tay quẹt nhanh nơi mắt đoạn tất tả bỏ đi trở ra ngoài cửa.
Ông già Năm lập cập bước theo sau:
- Ủa bộ cô... hổng đi xem qua mấy căn buồng ở phía trong sao?
Con Hạnh lắc đầu:
- Thôi đủ rồi ông Năm à? Tôi phải ra đón xe về cho sớm...
Vừa nói, con Hạnh vừa tất tả bước đi thẳng ra ngoài lộ đá. Thời may lúc ấy chiếc xe đò từ miệt Ô Môn cũng vừa chạy tới. Con Hạnh giơ tay đón xe rồi quay qua phía ông Năm:
- Ông ở lại mạnh giỏi nghen ông Năm!
Ông Năm kêu vói theo.
Chiếc xe rồ máy bắt trớn chạy đi mỗi lúc mỗi thêm mau...
Con Hạnh cố ló đầu ra phía ngoài để nhìn ngoái lại về phía ngôi nhà… Mãi đến lúc nầy nó mới để cho hai dòng nước mắt tự do trào lăn trên đôi gò má, không buồn gắng gượng lại hay giấu giếm che đậy gì nữa...
Chiếc xe đò hôm ấy rủi ro thay lại chết máy đến hai lần: lần thứ nhứt gần tới Cầu Nhiếm, lần nhì... nó nằm ì luôn tại bến Phong Điền và соn Hạnh cũng như bao hành khách khác phải ngồi chờ tại đó cho đến gần xế chiều mới có chuyến khác ra để sang xe chạy thẳng về Cần Thơ.
Xe tới bến trước cầu tàu lục tỉnh thì cũng vừa lúc đèn điện ngoài đường bật sáng...
Con Hạnh lo quýnh, vội kêu xe lôi chạy về trường cho kịp giờ, nhưng đến nơi... cổng trường đã đóng kín!
Sau khi trả tiền xe xong nó hấp tấp bước lại định kêu người gác cửa ở phía trong, nhưng rồi nó đứng khựng lại trước đôi cánh cửa sắt sừng sững nối liền với dẫy tường rào cao nghệu, tua tủa miểng chai bén nhọn bao quanh lấy mặt tiền của trường học...
Rồi không biết nghĩ sao nó bỗng thối lui để xoay người bước nhanh đi như muốn lẫn trốn.
Như người mất trí, nó đi lang thang ra phía mé sông định tìm một chiếc đò nào để xin ngủ nhờ, vì trước đây có lần nó cùng với thằng Long đi với hai vợ chồng thầy Hương ra chợ Cần Thơ bằng tam bản chèo, nên nó có dịp thấy khách lỡ đường xuống bến sông mướn đò để nghỉ lưng.
Nhưng tối hôm đó mấy chiếc đò đều có khách mướn nên con Hạnh lên tiếng hỏi ngủ nhờ là mấy chủ đò từ chối liền và có người thấy bộ điệu của nó sanh nghi còn tính dắt nó đem giao cho lính phú-lít nữa.
Con Hạnh hoảng kinh không dám đứng xớ rớ ở đó nữa mà lủi chạy về phía nhà lồng chợ, rồi thả rề lên phía Cầu Xéo hy vọng tìm được nhà thường, chớ ở đó toàn là phố xá buôn bán của khách trú.
...Thấy có dãy nhà sàn lểu nghểu dưới mé sông, con Hạnh bèn đi thẳng lại phía đó. Nó đi qua hết nhà nầy tới nhà kia nhưng đâu đâu nó cũng thấy có người ở đông đúc ồn ào nên ngại ngùng không dám lên tiếng hỏi xin ngủ nhờ cho qua đêm.
Cuối cùng nó dừng chân trước một căn nhà sàn lợp lá nhỏ hẹp vì để ý thấy vắng hoe.
Trong nhà một ngọn đèn dầu leo lét cháy trên bàn và tuyệt nhiên không thấy một bóng người nào hết.
Ngắm nghía coi bộ được, con Hạnh bèn làm gan bước đại vô và rụt rè lên tiếng gọi:
- Có ai ở nhà hông?
Thấy không có ai trả lời hết, nó bèn đánh bạo hỏi lớn lên:
- Bộ không có ai ở trong nhà hết sao?
Vừa lúc ấy có tiếng chân người chạy thình thịch ở phía trên đường và tiếp theo tiếng một đứa con gái hỏi vọng xuống lanh lảnh:
- Ê, ai hỏi thăm nhà tui gì đó hả?
Con Hạnh vội quay qua ấp úng đáp:
- Tôi muốn hỏi thăm... chủ nhà…
Nhưng nó bỗng nhìn sững con nhỏ kia rồi lấp bấp kêu lên:
- Ủa tôi coi bộ chị... quen quá mà!
Con nhỏ kia bước sát lại gần một bên, nhíu mày nhìn châm bẩm vào mặt nó rồi gật gù đáp:
- Ờ... tao coi bộ mầy cũng quen lắm! Tao nhớ ngờ ngợ như gặp ở đâu đây nè!... (rồi nó bỗng reo lên). À phải rồi, mày là con của ông Hương Quản trong Tân Thới phải hông?
Tự nhlên con Hạnh mừng rỡ hỏi lại liền
- Tại sao chị biết tài quá vậy?
Con nhỏ kia nhoẻn miệng cười:
- Tài mốc xì gì- Tao với ba Sáu có tới nhà ông Hương Quản một lần... Tao thấy bà Hương Quản nè, một ông gì nho nhỏ nè...
- Thầy Giáo Tư đó!
- Mầy nè... với một thằng nho nhỏ coi bộ dễ thương nữa nè...
- Anh Long của tôi đó!
- Còn mầy, bộ mầy quên tao rồi sao? Tao tới cái bữa bà Hương cho tao tiền mà tao hổng thèm lấy đó!
Con Hạnh vồn vã níu tay con nhỏ kia:
- Thôi tôi nhớ rồi: chị đi với ông gì già già đó phải hông?
- Phải... (rồi nó tò mò nhìn con Hạnh từ đầu đến chân). Mà mầy mần gì giờ nầy còn lang thang ở đây?
Con Hạnh ấp úng đáp
- Tôi, đi học ngoài này, bữa nay về thăm nhà rồi ra trễ nên trường đóng cửa...
- Đóng cửa thì kêu họ mở cửa.
- Như vậy cũng được nhưng tôi muốn ở ngoài ngủ để sáng mai đi kiếm anh Hai tôi.
- Ủa, bộ thằng anh của mầy cũng ra học ngoài này nữa sao? Mà tại sao mầy phải đi kiếm? Bộ nó không ở chung với mầy à?
Con Hạnh cúi gầm mặt xuống
- Không... Hai anh em tôi ra ngoài này học riêng. Bữa nay nhằm ngày nghỉ nên tôi về thăm nhà nhưng má tôi đi làm ăn xa... bất tử... Bởi vậy tôi mới tính nán ở ngoài này để kiếm anh Hai tôi cho ảnh hay...
Con Lụa (vì đó là con gái của tên cướp Ba Câu) chép miệng:
- Sao má của mầy đi âu tả vậy? Ba Sáu của tao đây không phải là ba thiệt mà đi đâu ổng cũng cho tao hay hết á!
Con Hạnh tò mò hỏi:
- Ba Sáu nào? Phải ông già đi theo chị hôm lại nhà tôi phải không?
- Đúng rồi. Ổng coi vậy mà tốt lắm nghen, ổng dẫn tao rạ ngoài nầy ở đó mầy à!
- Vậy hả, tôi có dè đâu chị cũng ở Cần Thơ như tôi với anh Long...
Con Lụa vỗ vai nó rồi ân cần hỏi:
- Té ra mầy đi kiếm nhà ngủ đỡ một đêm nay phải hông?
Con Hạnh gật đầu.
Vừa lúc ấy, con Lụa ngó ra và reo lên:
- Ba Sáu dìa kìa!
Con Hạnh hồi hộp nhìn theo... ông Sáu Giò lững thững đi tới và khi thấy hai đứa nó, ông ta hỏi lớn lên:
- Cơm nước mầy nấu xong chưa mà giờ nầy mầy còn ra đánh bè đánh bạn đó Lụa?
Con Lụa nắm tay con Hạnh dắt lại.
- Rồi hết Ba Sá à! Ba Sáu có biết con nhỏ nầy là ai không mà dám nói con đánh bạn đánh bè hả? xớn xác hoài!
Ông Sáu nạt ngang
- Đừng có ăn nói hỗn xược rồi quen tánh đó mày! (đoạn ông ta day qua nhìn kỹ con Hạnh nhưng vì đèn điện ngoài đường không đủ sáng và mắt ông ta cũng hơi kém nên chỉ để ý đến cách ăn bận của con nầy)…Ờ con nhỏ này ở đâu đây? Quần áo nó tươm tất như vầy thì hổng phải là con nít lối xóm rồi!
Con Lụa cười rộ lên
- Đúng đa! Bộ Ba Sáu hổng nhớ mặt nó sao?
- Ai đó mậy?
- Con nhỏ con của bà Hương Quản trong làng mình đó!
Ông Sáu cúi nhìn sát vào mặt con Hạnh:
- Thiệt chơi hả Lụa?
Con Hạnh liền đáp thế
- Dạ phải đó ông... Sáu à.
- Ý trời, sao giờ này cháu còn đi đâu đây và ra ngoài nầy hồi nào? Thím Hương Quản đâu rồi?
Con Lụa làm mặt khôn lanh thuật sơ tình cảnh con Hạnh để rồi kết luận
- Nó xin ngủ nhờ nhà mình một đêm đó ba Sáu! Chắc được hén?
- Được... được mà! Thôi mầy dắt... con cháu đây vô nhà và dọn cơm ra đây cho nó ăn luôn một thể...
Con Hạnh vừa bước theo hai ‘‘cha con’’ ông Sáu vừa rụt rè đáp:
- Cháu... hổng đói ông Sáu à.
- Hổng đói cũng phải ăn bậy một chén cơm cho nó chặt dạ rồi sáng mơi... bác dẫn cháu đi kiếm anh cháu…
- Dạ cháu cám ơn ông Sáu. Thiệt may gặp chị... (nó khều tay con Lụa) chị tên gì hả chị?
- Tao tên Lụa bộ mầy chưa biết sao? Còn mầy?
- Tôi tên Hạnh...
- Ừ, tên mầy nghe hay quá! (rồi nó day qua hỏi ông Sáu). Nè ba Sáu, sao tên của con ai đặt mà dở ẹt vậy?
- Thằng tía của mầy đặt chớ còn ai vô đó nữa!
Nhắc đến tía của con Lụa, ông Sáu bỗng nhớ trực lại chuyện cũ... ông ta níu lấy vai con Hạnh rồi lúng túng nói;
- Bác muốn để cháu ngủ đêm nay ở đây lắm, nhưng nghĩ đi nghĩ lợi bác thấy có chỗ bất tiện...
Con Lụa cầm lấy tay con Hạnh lôi đi;
- Mày cứ việc vô đây ngủ đêm nay với tao...
Ông Sáu quắt mắt nhìn nó:
- Con nhỏ này sao kỳ quá! Chuyện này là chuyện người lớn chớ bộ giỡn sao mà mầy lôi kéo nó vậy hả!
Con Lụa giận lẫy đứng lại, mặt chầm dầm trong lúc con Hạnh lo sợ hỏi nho nhỏ ông Sáu:
- Sao... kỳ vậy ông Sáu? Cháu ngủ đỡ ở đây một đêm rồi sáng mai sớm cháu đi mà!
Ông Sáu chắc lưỡi:
- Hổng phải bác tiếc gì một chỗ ngủ đối với cháu nhưng bác thấy có nhiều cái bất tiện lắm. Cháu còn nhớ nên cháu hổng biết chớ hồi còn ở trong trổng bác đã bầm vập mình mẩy vì cái chuyện...ông già của cháu và... tía của con Lụa này nè... Hổng biết hồi đó cháu có nghe ai nói lại cho cháu rõ không...
Con Hạnh lắc đầu lia lịa!
- Không. Cháu hổng biết gì ráo mà!
Ông Sáu thở ra:
- Cháu hổng biết thì càng tốt. Con nít cũng chẳng nên biết chuyện người lớn làm gì... Thôi bây giờ cháu để bác dẫn cháu trả vô trường của cháu là tiện hơn hết. Trường nào, cháu chỉ đường cho bác nghen!
Con Lụa nói chen vô:
- Sao lạ vậy Ba Sáu? Bộ mình để con nhỏ này ngủ ở đây một đêm rồi chết sao mà ba phải chộn rộn dữ vậy? Con Hạnh nó đã nói là nó cần ở ngoài nầy để kiếm anh nó mà! Bây giờ ba dắt nó vô trường cho bà đốc ăn thịt nó hả?
Ông Sáu bực mình nói lớn
- Mầy hổng biết khỉ gì hết mà cũng xía mỏ chó vô hoài! Nếu con nhỏ này hổng muốn trở vô trường thì tao đem giao nó cho ông cò dưới bót chớ tao hổng dám chứa chấp nó đâu! Hồi đó tao dính chuyện với thằng tía của mầy cũng đủ mệt rồi!
Con Lụa níu chặt lấy tay con Hạnh, cau mày nhìn ông Sáu, rồi nói bằng một giọng thật quả quyết:
- Ba Sáu mà đem con nhỏ này giao cho dưới bót thì con dắt nó trốn liền bây giờ đa?
Ông Sáu cười mũi:
- Chớ tao đây là khúc cây hay sao mà để cho hai đứa bây dắt nhau đi trốn chớ?
Con Lụa cũng không nhịn:
- À nếu vậy thì để xong chuyện rồi con cũng bỏ nhà nầy con trốn đi một mình cho coi!
- Mầy đừng có hăm he tao! Mầy trốn đi rồi... cạp đất mà ăn à?
Con Lụa thản nhiên đáp
- Thì ba bắt nó nạp cho ông cò một cái thử coi con có dám bung ra đi hông? Bộ ba ở nhà canh chừng con hoài rồi hổng lo đi mần ăn sao!
Ông Sáu chắc lưỡi, giọng đã hơi dịu xuống:
- Thiệt cái con ngựa bà trời nầy nó cứng đầu cứng cổ quá! Hổng biết tới chừng nào tao mới hết khổ vì mầy.
Con Lụa nhoẽn miệng cười:
- Ai biểu ba lãnh nuôi con làm chi?
Ông Sáu day qua con Hạnh và dịu dàng bảo nó
- Thôi cháu vào nhà nghỉ đi... Bác lỡ kẹt vô chuyện này thì…kẹt thêm một chút nữa cũng hổng chết chóc gì, nhưng mơi nầy bác sẽ dẫn cháu đi kiếm anh của cháu... Bác nói dứt đạt như vậy, sau đó bác không dám chứa cháu thêm một giờ một phút nào nữa đó nghen!
Con Hạnh mừng rỡ gật đầu:
- Cháu ngủ đỡ một đêm thôi mà ông Sáu. Cám ơn ông Sáu nhiều lắm!
Ông Sáu đứng lùi về phía sau nhường cho con Lụa và con Hạnh cặp kè nhau đi vô nhà. Nhìn theo hai đứa trẻ mồ côi mà cha của chúng lúc còn sống đã từng coi nhau như kẻ tử thù, ông Sáu thở dài lẩm bẩm than thở một mình:
- Thiệt oan gia tương báo gì đâu... Đối đế quá mình mới chứa hai đứa nó chung nhau như vậy...