- 9 -
Về phần con Lụa, sau khi từ nhà thím Hương lần mò ra tới chợ thì trời hãy còn khuya nên đâu đó đều vắng tanh.
Nó đứng ngó dáo dác một lúc rồi đi thẳng vô nhà lồng chợ tìm một sạp vải ở vào chỗ khuất gió nhất để nghỉ lưng chờ sáng.
Vì bị mệt mỏi trong hai ngày liền, con Lụa vừa đặt mình nằm xuống là ngủ mê say theo đó và mãi đến lúc sáng bét, khi bà chủ sạp vải ra dọn hàng lắc vai kêu thúc nó mới mở choàng mắt ra.
Thấy nó có vẻ ngơ ngác, bà này liền hỏi nó:
- Thôi đi chỗ khác để cho tao buôn bán mần ăn chớ nhỏ!
Rồi liếc thấy mặt mũi nó có vẻ sạch sẽ, quần áo lành lặn chớ không rách rưới lắm lem giống như mấy đứa ăn xin khác thường tấp vô mấy sạp vải và thớt thịt ngủ, bà ta tò mò hỏi thêm:
- Mà mày là còn cái của ai sao mà ngủ lang bang như vầy? Mầy có đi chung với ai không nhỏ?
Con Lụa không biết trả lời làm sao cho tiện nên ấp úng một cách lửng lơ:
- …Tui đi dìa Cần Thơ
- Về Cần Thơ? Trời ơi, sao mầy hổng thức sớm một chút cho kịp chiếc tàu Phước Châu?
Con Lụa lo lắng hỏi lại:
- Bộ... tàu gì đó chạy rồi hả thím?
- Ừ.
Con Lụa tái mặt:
-Nó chạy rồi... mình dìa trển hết được sao thím?
- Sao hổng được! Mày ra bến đò, gần chỗ cầu tàu đó rồi sang bên kia sông kiếm xe đò đi, nhưng xe đò chỉ chạy tới Bắc Cái Vồn thôi hè.
Vừa lúc ấy, con Lụa chợt thấy anh Tư đang đi lơn tơn phía gần Nhà Việc nên nó vội vã chào bà chủ sạp vải để rảo bước lẫn vô mấy quán cốc trong chợ.
Chắc chắn là khuất hẳn tầm mắt của anh Tư rồi nó mới đứng lại, nép mình sát vô góc quán rồi ló đầu ra canh chừng coi anh kia đi đâu.
Sau đó nó thấy anh Tư bước vô cửa một căn phố lầu rồi mất biệt. Con Lụa vội vàng rời chỗ núp để đi thẳng xuống phía bến đò gần cầu tàu.
Đến nơi nó nhận thấy ngay chiếc đò ngang đậu cập bên cầu, khách quá giang lớp ngồi lớp đứng đông nghẹt dưới đò.
Con Lụa đi mon men lại gần đầu cầu, nhưng nó bỗng để ý thấy ai ai cũng lom lom nhìn về phía nó hết.
Vốn đã kinh nghiệm qua một lần bị bà chủ...sạp vải hạch hỏi lôi thôi, con Lụa hoảng kinh tháo lui. Nó ngán cà rà ở chỗ đó để thế nào cũng bị người nầy hỏi một câu, người kia hỏi một câu, mà toàn là những câu hỏi khó trả lời sao cho xuôi đươc!
Và biết đâu chừng trong lúc nó còn lựng khựng ở đó, anh Tư đi trở tới tóm cổ nó lại thì sao! Thế nào má con Hạnh chẳng biểu anh đó đi lùng kiếm bắt nó lại để rồi... hạch hỏi nó lung tung về con nầy.
Nhớ trực lại những lời mắt thấy tai nghe tại nhà thím Hương trong đêm rồi, tự nhiên con Lụa lắc đầu một mình: Cái điệu này làm sao con Hạnh về ở cho yên được với má nó và thằng cha dượng ghẻ kia!
Nghĩ thế con Lụa hối hả lánh cho xa chỗ bến đò ấy và đi ngược theo bực thạch về phía chợ cá...
Qua phút hồi hộp ấy, con Lụa mới đâm ra lo dữ: bây giờ làm sao nó sang sông để kiếm xe đò đi lên Cần Thơ được? Mà dầu có sang bên bển được, làm sao nó có tiền để mua giấy xe?
Tuy nghĩ thế, con Lụa cũng liều mạng đi tới để kiếm cách quá giang qua bên kia sông.
Ở phía đó, xuồng ghe đậu chen nhau dưới bến, nhưng đa số chủ xuồng chủ ghe đều lên mua bán trên chợ hết, những chiếc nào có người thì họ lại đang lăng xăng, kẻ lo bưng cây trái người lo xúc cá tôm lên bờ bán cho kịp buổi chợ sớm.
Con Lụa lại lần mò đi vô phía trong nữa...
Ở miệt nầy toàn là một thứ ghe thuyền lớn bỏ đỏi buông neo. Chiếc nào chiếc nấy cũng vắng hẳn bóng người và trên mui, ngọn đèn trong lồng kiến xanh đỏ vẫn còn để cháy.
Trời mỗi lúc mỗi sáng tỏ thêm...
Con Lụa càng thêm lo âu: mắt nó cứ ngó dớn dác hết đầu nay tới đầu nọ canh chừng coi có anh Tư, thím Hương hay Chín Thuộc, hay lính tráng gì theo đuổi để bắt nó lại chăng…
Thời may nó bỗng nghe có tiếng ho khúc khắc phát ra từ mũi một chiếc ghe chài ‘‘lớn’’, rồi có một người ốm tong ốm teo mặc áo thun lá chui ra khỏi chiếc nóp trải ở đằng trước mũi chiếc ghe chài ấy.
Con Lụa mừng rỡ bước lại gần và cất tiếng gọi hắn ta:
- Chú ơi chú, cho tui hỏi thăm cái nầy một chút...
Người trên mũi ghe đang chống nạnh một tay lên hông ưỡn người ẹo qua một bên để ‘‘bẻ xương sống’’ vội ngừng lại ngó lên bờ.
Con Lụa lại lên tiếng:
- Chú cho tui hỏi thăm cái nầy coi chú!
Người kia nheo mắt nhìn nó:
- Hỏi gì đó nhỏ?
Con Lụa đưa tay kéo hai cái chót khăn bàn lông rủ xuống trước ngực, và ấp úng đáp:
- Chú ơi, hổng dám nào chú làm ơn..chở tui qua bên sông...
Người kia trợn mắt tròn xoe:
- Ý trời trời... Bộ mầy tính bắt tao chống trọn một chiếc ghe ‘‘từa náng’’ nầy để chở mầy qua bên kia bờ sông hả? Con nhỏ nầy bộ nó hết chuyện chơi hay sao mà!
Con Lụa nhăn nhó năn nỉ:
- Thiệt mà chú! Chú làm ơn chở tui qua bển cho kịp đi xe lên Cần Thơ...
Người kia nhìn nó, đầy vẻ hoài nghi:
- Sao mầy hổng lợi đằng bến đò gần ngoài vàm đó?
Con Lụa dấu mặt ngó xuống đất:
- Tui có lợi rồi... Ở đó bị đông người ta quá...
Người kia bổng cười khan lên rồi thấp giọng hỏi nó...
- Ê nhỏ, có phải, mầy trốn mẹ cha bỏ đi một mình hông hả?
Con Lụa hấp tấp trả lời:
- Hổng phải vậy đâu! Tui muốn dìa nhà ba Sáu tui mà!
- Mà mầy đi đâu dưới nầy mà tính dìa nhà ba Sáu ba Bảy gì đó?
Con Lụa đâm ra lúng túng:
- Thì... có người quen dẫn tui đi chơi... lạc tuốt dưới này.
- Thôi mầy đừng dối quanh dối quẩn làm gì. Tao có ăn thua gì trong đó mà mầy sợ!
- Vậy chú chở tui qua bên kia sông hổng được hả?
- Tao đã nói không được rồi và khắp cái dãy ghe lớn nầy tao chắc cũng không ai làm chuyện đó được đâu!... Hay là mầy chịu khó đi xê xê vô phía trong một chút kiếm coi có chiếc xuồng hay tam bản gì khác hông...
Thấy con Lụa cứ đứng lựng khựng ở đó, người kia có vẻ ái ngại. Hắn ta bước theo cây đòn bắt vào bực thạch đi thẳng lên bờ, đến hỏi nhỏ con Lụa:
- Sao nhỏ, có chuyện gì nữa mà mầy chưa chịu đi?
Con Lụa rươm rướm nước mắt:
- Chú... làm ơn chỉ cách cho tui dìa ba Sáu...
Người kia nhún vai:
- Chỉ có cách là mày lợi đằng bến đò, nhưng tao coi bộ mầy ngán chỗ đó. Chắc ai chận bắt mầy hả?
Thấy con Lụa làm thinh hắn ta chép miệng nói tiếp:
- Phải chi mầy đi về miệt Vĩnh Long thì để tao nói với hai vợ chồng ông bầu chủ ghe dùm mầy…
Con Lụa hấp tấp hỏi lại:
- Ủa bộ ghe này đi Vĩnh Long hả chú?
- Ừ lát nữa đây, chờ bà bầu đi chợ xuống là mở đỏi khơi liền…mà mầy hỏi làm chi vậy?
Con Lụa ngước mắt lên ấp úng:
- Giả tỷ bây giờ tui đi Vĩnh Long có được hông chú?
Người kia nhíu mày
- Sao ba hồi đi Cần Thơ, ba hồi mầy muốn đi Vĩnh Long?
Tự nhiên con Lụa bắt mỉm cười:
- Dạ... tui cũng có người quen ở bển...
Người kia chắc lưỡi:
- Cha sao con nhỏ nầy ăn nói lăng nhăng quá tao hổng biết đàng nào mà rờ!
Sở dĩ con Lụa bỗng đòi đi Vĩnh Long là vì trước ngày bị Chín Thuộc bắt đưa xuống dưới nầy nó có nghe ông Sáu Giò cho biết thêm một vài tin tức về thằng Long anh con Hạnh.
Ông Sáu tuy có lòng tốt chứa chấp con Hạnh trong nhà nhưng ông vẫn không yên tâm: thím Hương thì đi biệt tông biệt tích, giờ đây chỉ còn có thằng Long là may ra còn có liên lạc với gia đình…
Thời may, mới đây tình cờ ông giáo chủ nhà trọ cũ của thằng Long gặp ông Sáu ngoài chợ và cho biết có nhận được thơ của nó gởi về hỏi ông ta.
Ông giáo khen thằng nhỏ ăn ở ‘‘có hậu’’ và cho biết thêm: hiện nay thằng Long đang học ở bên Vĩnh Long và cũng ăn cơm tháng tại nhà một ông giáo nơi trường nam bên ấy.
Con Lụa từng nghe con Hạnh nhắc nhở đến anh nó hoài, bởi vậy nó mới nghĩ rằng: sẳn dịp hiếm có nầy nó dông tuốt qua bên Vĩnh Long để cho thằng Long hay tin tức về em nó, cũng như về việc đã xảy ra mới rồi giữa thím Hương và thầy Giáo Tư.
Nếu nó làm được chuyện này chắc con Hạnh vừa ý lắm, nhứt là nó định bụng sẽ rủ thằng Long về ở chung cùng con Hạnh tại nhà ba Sáu của nó, chớ đừng thèm về với thím Hương nữa. Thím Hương mê thầy Giáo Tư thì còn ngó ngàng gì đến hai đứa nó nữa!
Thầm sắp đặt sẵn những chuyện ‘‘phải làm’’ tài khôn tài khéo đó, con Lụa bèn hăng hái nói với người dưới ghe mà nó mới ‘‘làm quen’’ và coi bộ người này cũng có vẻ thắc mắc đến số phận của nó lắm.
- Chú ơi, chú thương tui, chú làm ơn làm phước nói với bà chủ ghe cho tui có giang đi Vĩnh Long một cái chú! Tui ở dưới này họ chạy bắt tui lại thì nguy lắm!
Người kia chậm rãi đáp:
- Cho mầy có giang thì dễ ợt. Tao nói với bà bầu một tiếng thì được. Nhưng mầy nói cái gì mập mờ sao tao nghi quá! Hay là tao chịu khó dẫn mầy đến nhà làng để nhờ mấy ổng xử sao đó thì xử…
Con Lụa lắc đầu lia lịa:
- Ý hổng được đâu. Tui làm gì mà họ ‘‘xử’’ tui! Nếu chú hổng cho tui quá giang thì để tui đi kiếm ghe khác! Thôi tui kiếu chú tui đi nghen!
Vừa nói con Lụa vừa quay lưng rảo bước đi…
Không biết nghĩ sao, người kia réo giựt ngược nó lại:
- Ê nhỏ, đợi chút xíu coi mậy!
Con Lụa ngừng bước, đứng dang ra xa.
- Gì nữa đó chú?
Người kia đưa tay ngoắc nó lại?
- Lợi đây nhỏ! Để tao nói với bà bầu chủ ghe cho mầy đi nhờ nghen!
Khi còn Lụa mừng rỡ bước nhanh tới, hắn ta thở dài ôn tồn bảo nó:
- Tao nghĩ kỹ rồi: tao cũng ráng làm phước cho mầy một chuyến chớ để mầy đi lang bang như vậy cũng tội nghiệp. Tao dư biết hổng ai hơi sức đâu, đưa đầu ra gánh cái chuyện bá vơ ở dọc đường dọc sá … Tao đố mầy kiếm được chiếc ghe nào khác chịu chứa chấp hay chở mầy đi!... Mà cái điệu mầy ăn nói…ấm ứ như vậy đố khỏi bị họ dắt đem giao cho làng lính… Biết đâu chừng mầy trốn cha trốn mẹ hay… ăn cắp ăn trộm, hay làm chuyện gì gian xảo thì sao?
Con Lụa quắc mắt cự liền:
- Ê chú hổng được nói bậy đó nghen! Tui ăn cắp ăn trộm hồi nào mà chú nói ẩu tả như vậy hổng sợ Bà bắn lọt tròng té nổ hay sao?
Người kia cười xòa, đấu dịu:
- Tao nói là nói …giả tỷ như vậy. Cha, con nhỏ này coi lơ mơ mà dữ quá hé! Thôi lợi đây mầy nhỏ!
Con Lụa còn vùng vằng:
- Chú nói thiệt hay chơi đó?
Người kia thở ra:
- Ý trời, tao xí gạt mầy tế mồ tế tổ gì tao chớ! Mà mầy tên gì hả?
Con Lụa chậm rãi bước lại
- Tui tên Lụa.
- Lợi đây Lụa! Được rồi, để lát nữa tao nói với bà bầu... mà mầy có xuống ở dưới ghe bả có sai biểu cái gì thì... chịu khó nghe lời bả một chút nghen.
- Ừa, cái đó dễ mà! (rồi nó tò mỏ hỏi luôn) tự nãy giờ tui nghe chú nói bà bầu gì vậy chú?
Người kia cười xòa:
- Vậy chớ mầy hổng để ý biết ghe… này là ghe gì sao?
Bà Bầu là vợ của ông Bầu chủ gánh hát bội đây nè. Bộ mầy hổng thấy trên mui ghe có chất mấy cái rương đồ đạt sơn đỏ và mấy cái cuốn ‘‘ sơn thủy’’ đó sao?
Con Lụa reo lên:
- Ý cha, đi theo ghe này chắc vui lắm hén! Tui khoái coi hát lắm!
Người kia nhăn mặt:
- Ừ cho mầy vui! Tụi này rầu thấy mụ nội đây nè! Bộ mầy hổng thấy thân tao ốm như cò ma đây sao?
Con Lụa như quên bẳn hết mọi việc, tò mò hỏi luôn:
- Vậy chớ chú hát chú đóng vai gì hả?
Người kia trề môi:
- Vai lạm xạm: vua, quân, tướng, hề, tiểu đồng…mấy cái vai đồ bỏ đó mà!
Con Lụa lại mò tò hỏi tiếp:
- Chắc chú đóng tuồng vui lắm hén?
Người kia mỉm cười chua chát:
- Ờ... vui lắm! Tụi bây ở ngoài đi coi hát nên thấy vui như vậy chớ có lâm vào cái kiếp vẻ mặt vẽ mày, mang hia đội mão như vầy mới biết đá biết vàng!
Liếc thấy con nhỏ có vẻ không hiểu, người kia thở dài rồi hỏi lảng đi
- Ờ mầy tên gì? Hồi nãy mầy có nói mà tao quên mất.
- Tui nói tên Lụa rồi mà! Còn chú, chú thứ mấy hả chú?
Nguời kia hơi tươi lại sắc mặt:
- Mày kêu tao bằng Ba Còm cũng được.
Con Lụa nhìn Ba Còm từ đầu đến chân, rồi cười mủm mỉm
- Chắc tại chú...ốm nhom, đi cà lòm khòm nên họ đặt tên chú như vậy phải hông?
Ba Còm xoa đầu nó
- Con này coi bộ...xạo dữ đa!
Bỗng Ba Còm quay đầu nhìn về phía đằng chợ và khều con Lụa:
- Bà bầu đi chợ dìa đó nhỏ!
Dáng người ‘‘bề thế’’ đẩy đà của bà bầu làm cho con Lụa đâm ra khớp và tự nhiên nó đứng lùi lại phía sau lưng Ba Còm.
... Bà bầu đặt phịch cái giỏ đi chợ xuống đất rồi vừa lấy khăn vằn lau mồ hôi trán vừa cất tiếng hỏi rổn rảng.
– Đứa nhỏ nào đó Ba Còm? Ba Còm níu tay con Lụa lôi qua một bên:
- À..con nhỏ này hả bà chủ? Tui tính nói cho bà hay kế bà hỏi trước: con nhỏ này nó xin có giang đi Vĩnh Long…Bà chủ liệu coi được hông…
Thấy Bà bầu chống nạnh ‘‘hai quai’’ đứng nhìn châm bẩm con Lụa như muốn nuốt trộng, Ba Còm ấp úng nói luôn.
- Bà Chủ à, theo tui thấy thì... mình cho nó đi theo cũng chẳng sao, vừa thương giúp nó vừa có lợi cho mình …Trong lúc chưa tới chỗ nó xuống, mình có thể cho nó…thay cái thằng nhỏ bỏ đi rồi đó…để phụ dọn đồ đạc và chạy hiệu…
Bà bầu có vẻ xiêu lòng nhưng còn ráng nói cứng:
- Thôi thôi, tao hổng thèm nuôi ba cái đồ trôi sông lạc chợ ôn dịch nầy nữa! Nuôi cho đã rồi nó muốn bỏ đi lúc nào thì đi.
- Ậy, con nhỏ này nó xin có giang tới Vĩnh Long mà bà chủ! Mình có nuôi nó luôn đâu, và trong lúc đó mình cũng nhờ nó làm việc đôi chút. Từ hôm nay cho nó phụ chạy hiệu và sai vặt như vậy cũng đở lắm bà chủ à!
Bà bầu trề môi đầy đỏ thẩm vì nước cốt trầu:
- Nó có giang thì sao, cũng tốn cơm chớ bộ không sao? Ba Còm chắc lưỡi:
- Ý trời ơi, con nhỏ chút tíu đó ăn được bao nhiêu mà bà chủ …thì cho nó chút cơm thừa cá cặn…
Bà bầu trả lời gọn bân:
- Cơm thừa cá cặn tao đi nuôi heo có lợi hơn không! Hồi sáng tao tính mua con heo lang nhỏ thiến rồi để bỏ nuôi ở phía đằng sau lái đó mầy!
Ba Còm thở ra:
- Ứ hự, bà chủ tính cái gì cũng... răng rắc như vậy hết thì thiên hạ chỉ còn nước cạp đất mà ăn...
- Ê bộ mầy rủa tao hả Ba?
Ba Còm nhăn nhó:
- Ai dám vậy bà chủ!... Thôi mà bà chủ, mình cho con nhỏ này có giang cũng như... để phước đức dìa sau... Bữa nay ba mươi, mai mùng một bà chủ ăn chay...
Bà bầu cự nự:
- Bậy nà. Bữa nay tao ăn chay rồi nghen mầy! (nói đến đây bà ta thở ra như… chịu thua)... Mô Phật, thôi tao cũng nghe lời mầy. Tánh tao hay làm nhơn làm đức, mà hễ ai nói vô hoài tao cũng...cầm lòng hổng đậu...
Bỗng bà ta ‘‘sang số’’ rướng giọng lên:
-... Mà tao giao hẹn với mầy: nếu nó ăn cắp đồ đạc dưới ghe dông đi thì mày lãnh đủ, hay cha mẹ nó thưa kiện nói tao dụ dỗ con người ta đi theo gánh hát thì tao chỉ ngay mầy đa nghen Ba!
Ba Còm hớn hở gật đầu:
- Được rồi. Tui bảo lãnh hết mà bà chủ! (hắn ta xô con Lụa lên trước và bảo nó)... Xong rồi đó mầy! Mầy khoanh tay cám ơn bà chủ đi!
Con Lụa đành nghe lời làm theo.
Bà bầu nhíu mày nhìn nó một hồi nữa rồi quay qua nói với Ba Còm:
- Tao coi bộ vó con nhỏ nầy hổng vừa đâu Ba Còm à!
Ba Còm mau miệng đỡ lời
- Hổng phải đâu bà chủ à. Con nhỏ nầy nó có vẻ… hơi lanh lợi, cái nghề của mình gặp đứa như vậy đỡ lắm chớ rủi rớ phải cái thứ lù khù lờ khờ như gà mở cửa mả thì còn mần ăn gì được!
Nhận thấy lời nói của mình nghe cũng khá xuôi tai bà bầu, Ba Còm vội khều con Lụa để hối nó
- Nè nhỏ, thôi mầy xách giỏ đồ ăn của bà chủ đem lên ghe đi.
Con Lụa sợ đến phút chót bà bầu thay đổi ý kiến bất tử không cho nó đi nên xăng xái cúi xuống xách cái giỏ lên rồi te te nê đi.
Ba Còm vội chạy theo, đưa tay xách phụ cái giỏ với con Lụa vì hắn ta lo ngại con này không quen vừa xách nặng, vừa đi trên cây đòn nhúng lên nhúng xuống theo mỗi bước chân, và do đó, không khéo con nhỏ quăng luôn cái giỏ đồ ăn của bà bầu xuống sông thì... đổ nợ!