- 6 -
TÂY CÀN, TÂY CÀN. ỐI GIỜI ƠI, TÂY CÀN. TRỐN MAU…
Tiếng la thất thanh của dân làng truyền nhau vào tới nhà Minh. Mọi người hốt hoảng quơ vội vài món đồ rồi ù té chạy. Người ta tìm hướng nào có đông người chạy là ùa theo.
Thầy kéo Minh và chị Ánh, anh Đình chạy theo mọi người, bước thấp bước cao. Minh sợ xanh mặt vì những tiếng nổ ròn lác đác vọng tới, rồi mỗi lúc mỗi gần. Mọi người không ai bảo ai chạy tới tập trung trong sân nhà ông Tổng Dán. Khi tới nơi, Minh thấy trong sân rộng đã đông nghẹt. Minh bắt gặp những khuôn mặt quen thuộc của bà con họ hàng.
Một lúc sau, những bóng người cao lêu nghêu, mắt xanh mũi lõ da trắng hay da đen, tóc xoăn tít mắt trắng dã hiện ra ở cổng.
Họ nói xì xồ hoặc líu lo, vẻ dữ tợn hiện rõ trên gương mặt. Trên tay họ cầm những khẩu súng dài, thỉnh thoảng lại bắn nổ đoàng đoàng. Lần đầu tiên Minh thực sự nhìn thấy khuôn mặt của chiến tranh : bọn người xa lạ xông vào đám đông cướp bóc, đánh đập tàn nhẫn. Tiếng la thất thanh vang lên hỗn độn. Đám thanh niên bị bắt đứng riêng ra một chỗ, những người còn lại bị lùa vào trong những căn nhà quanh đó và khóa kín cửa lại. Người này nhìn người kia ngơ ngác, nét lo âu đè nặng trên ánh mắt.
Tiếng súng nổ, tiếng quát tháo, tiếng chân chạy rầm rập. Thứ âm thanh đáng sợ đó hợp cùng những hình ảnh ghê gớm của bọn người Pháp xa lạ kia làm Minh khiếp đảm.
Minh thì thào hỏi thầy :
- Họ có giết mình không hở Thầy ?
- Chắc là không.
- Chúng nó dữ tợn quá, Thầy ạ.
- Ừ !
- Tây nó có bắt mình đi không Thầy ?
- Chắc là không.
- Thầy ơi, con đói quá.
Thầy xoa đầu Minh thương hại :
- Ừ, chắc gần chiều rồi. Cả ngày hôm nay mấy bố con mình đói.
Trong căn phòng đóng kín cửa mọi người lo âu quên cả đói. Bây giờ nghe bố con Minh đối đáp họ mới nghĩ đến điều đó, người này một câu, người kia một câu. Nhưng chỉ dám thì thào to nhỏ.
Có tiếng đấm đá huỳnh huỵch ngay bên ngoài cánh cửa. Mọi người sợ hãi xanh lè mắt. Tiếng rên rỉ của người thanh niên xấu số nào đó vọng vào, càng làm mọi người sợ sệt thêm.
Mọi người chỉ còn biết ngồi lo âu cho thân phận mình, và chờ đợi mà không biết mình chờ đợi gì.
Thời giờ qua, thật lâu. Rồi bên ngoài bỗng im lặng hẳn. Mọi người xì xào bàn tán. Lại một lúc thật lâu, có tiếng người lao xao rồi tiếng gọi ơi ới và cánh cửa mở bật ra, ánh sáng ùa vào làm những người trong phòng lóa mắt.
- Tây rút rồi bà con ơi !
Câu nói ấy vừa bật lên, mọi người nháo nhác nhìn nhau rồi nháo nhác hỏi :
- Rút chưa ?
- Rút thật rồi à ?
- Có ai bị giết không ?
- Có ai bị bắt đi ?
Lại có tiếng trả lời :
- Rút ra rồi, bắt đi nhiều lắm. Con ông Tổng Dán bị đánh gần chết vì bỏ chạy. Con ông Chánh Tân, ông Tiên Chỉ bị bắt với bọn thanh niên xóm trên rồi.
Có tiếng người khóc òa lên vì tin dữ ấy. Ai nấy, sáng chạy ào đi để tập trung thì bây giờ lại chạy ào về nhà. Thoáng cái trong sân trở nên vắng lặng. Thầy dắt tay ba anh em Minh trở về. Con đường xác xơ vì cây cối gẫy gục, nhà cửa bị phá tan nát.
Về tới sân nhà, mấy bố con đứng lặng người. Một quang cảnh hoang tàn hiện ra trước mắt. Đồ đạc trong nhà vương vãi tứ tung, những ô cửa kính và chiếc tủ gương vỡ tan tành. Bàn ghế đổ lỏng chỏng và ly tách vỡ nát cả. Minh ù chạy vào trong. Chiếc đèn kéo quân không còn treo trên nóc mà gẫy gục dưới đất. Những khung đèn gẫy nát, ba hàng quân rách tả tơi. Chiếc đèn đẹp là thế, bây giờ chỉ còn là đống vụn.
Minh òa lên khóc. Nguồn vui đã mất, đã bị bọn xâm lăng tàn bạo phá tan tành. Đột nhiên Minh thấy trong lòng dâng lên niềm thù ghét bọn người xa lạ kia.
Có tiếng người lao xao bên ngoài. Minh quay trở ra. Chú Giáo và bác Tổng cũng sang đến.
Bác Tổng than thở Nhà Thờ Họ bị bọn Pháp vào đập phá lung tung, gẫy nát hết cả. Chú Giáo cũng nói :
- Đàn chim bồ câu và gà vịt ngan ngỗng nhà tôi bị chúng bắt sạch không còn một con.
Minh thảng thốt. Bồ câu, gà, vịt, ngan ngỗng nhà chú nuôi gần năm trăm con mà chúng nó bắt sạch được sao. Chú Giáo nói như giải thích :
- Chúng nó cầm gậy đập vào chuồng bồ câu, không con nào bay thoát. Gà vịt cũng thế. Đập chết rồi buộc từng xâu, bắt bọn trai tráng đeo đầy người, dắt đi.
Câu chuyện xoay quanh những người bị bắt. Minh đứng nghe và nhìn mọi người. Ai cũng có vẻ buồn rầu. Anh Đình và chị Ánh lúi húi dọn dẹp trong nhà. Khi chú bác ra về, Thầy bảo :
- Dọn dẹp đi con.
Minh mếu máo :
- Nó phá hỏng cái đèn kéo quân rồi thầy ơi!
Thầy ừ một tiếng rồi nói :
- Bây giờ con biết thế nào là chiến tranh rồi nhé. Con có sợ không ?
- Có ạ.
- Minh còn muốn đi đánh giặc không ?
Minh gật đầu. Thầy bảo nhỏ :
- Đó là bổn phận của mọi người. Nhưng rồi chẳng ai làm được gì cả đâu.
Minh chẳng hiểu tại sao thầy nói vậy. Bốn bố con thu nhặt đồ đạc cho tới tối mịt. Chị Ánh nấu nồi cháo, mọi người húp xì xụp với đường cho quên đói.