Chương 3

Quả thực, nhà lão Tabaret ở cách ga Saint-Lazare không quá bốn phút đi bộ. Đó là một tòa nhà đẹp, được giữ gìn cẩn thận, và nó đem lại những khoản thu nhập tuyệt vời, mặc dù giá cho thuê không đến mức quá cao.

Lão Tabaret sống thoải mái ở đây. Ông dành cho mình một căn hộ mặt đường rộng rãi ở tầng trệt, được bố trí hợp lý và trang bị đồ đạc tiện nghi, với đồ trang trí chủ yếu là bộ sưu tập sách của mình. Ông sống giản dị, theo sở thích và thói quen của mình, với một bà gia nhân và một ông gác cổng.

Không ai trong nhà có một chút nghi ngờ nhỏ nhất nào về mối quan tâm của ông chủ nhà đối với nghề trinh thám. Nhưng người ta thường cho rằng một anh đặc vụ quèn cũng phải có trí thông minh, thế nhưng trên mặt ông người ta lại không hề thấy nó hiện ra. Người ta coi chứng đãng trí liên tục của ông là biểu hiện ban đầu của sự ngu dốt.

Nhưng mọi người đều nhận ra sự lập dị trong những thói quen của ông. Những chuyến vắng nhà thường xuyên của ông khiến ông có một dáng vẻ bí ẩn và kỳ quặc. Chưa bao giờ người ta gặp một kẻ bê tha bừa bãi và thất thường như ông lão này. Ông thường ít khi về nhà đúng bữa ăn, ông ăn bất cứ món gì, vào bất cứ lúc nào. Ông ra ngoài vào bất cứ giờ nào, cả ngày lẫn đêm, thường ngủ lang và biến khỏi nhà hàng mấy tuần liền. Thế rồi ông còn tiếp cả những vị khách kỳ lạ; người ta thấy những người đến kéo chuông cổng nhà ông là những kẻ kỳ cục có hành tung đáng ngờ và những kẻ có vẻ mặt thiểu não.

Cuộc sống buông thả này đã khiến ông phần nào bị coi thường. Người ta tưởng ông là một kẻ phóng đãng, phung phí của cải của mình cho những trò chim chuột. Người ta bảo nhau, “Thật xấu hổ cho một người ở tuổi như thế này!” Ông biết những lời đồn đại ác hiểm đó, nhưng chỉ cười. Điều này không ngăn cản nhiều người thuê nhà muốn giao du và xun xoe lấy lòng ông. Họ mời ông ăn tối; nhưng hầu như ông luôn từ chối.

Ông chỉ gặp một người duy nhất trong tòa nhà, nhưng gặp trong một hoàn cảnh thân thiết nhất, đến mức ông đến gặp tại nhà người ấy chứ không phải gặp ở chỗ mình. Đó là một người đàn bà góa mà từ hơn mười lăm năm nay đã thuê một căn hộ ở gác ba nhà ông, bà Gerdy. Bà ở cùng cậu con trai tên là Noël mà bà vô cùng yêu quý.

Noël là một chàng trai ba mươi ba tuổi, vẻ ngoài nhìn già hơn tuổi. Anh có vóc người cao lớn, thân hình đẹp, một khuôn mặt quý phái và thông minh, có đôi mắt đen to và mái tóc đen xoăn tự nhiên. Là một luật sư, anh được cho là có một tài năng lớn, và anh đã có được danh tiếng nhất định. Đó là một người làm việc miệt mài, lặng lẽ và trầm tư, tuy nhiên rất đam mê nghề nghiệp, có phần hơi phô trương một sự cứng nhắc nguyên tắc và một nếp sinh hoạt khắc khổ.

Khi ở nhà bà Gerdy, lão Tabaret thấy như đang ở nhà mình. Ông coi bà như một người vợ và coi Noël như con trai. Nhiều lần, ông đã có ý định hỏi cưới bà quả phụ này, một người phụ nữ vẫn hấp dẫn bất chấp cái tuổi năm mươi của bà; nhưng ông luôn kìm nén vì sợ hậu quả hơn là sợ bà có thể từ chối. Ông nghĩ nếu hỏi cưới mà bị khước từ thì mối quan hệ thú vị của họ sẽ bị cắt đứt. Trong khi chờ đợi, ông đã lập một bản di chúc gửi ở chỗ công chứng, tuyên bố di tặng tài sản của mình cho chàng luật sư trẻ, với một điều kiện duy nhất là chàng phải lập một giải thưởng hàng năm trị giá 2.000 franc để thưởng cho viên cảnh sát nào “tìm ra được manh mối” cho vụ án rắc rối nhất.

Cho dù đang ở rất gần nhà, nhưng lão Tabaret đã phải đi mất hơn mười lăm phút mới tới nơi. Sau khi chia tay ông Thẩm phán, ông lại tiếp tục mạch suy nghĩ của mình, đến nỗi trên đường đi ông cứ va vào hết người này đến người khác đang hối hả ngược xuôi, khiến ông đi được một bước lại lùi hai bước.

Ông cứ nhắc đi nhắc lại đến năm mươi lần câu nói của bà quả phụ Lerouge theo lời thuật lại của bà bán sữa, “Nếu tôi muốn hơn nữa thì tôi sẽ có.”

- Tất cả vấn đề là ở chỗ đó. - Ông lẩm nhẩm - Bà quả phụ Lerouge đang có một điều bí mật quan trọng mà chỉ những người giàu sang mới có ý muốn giấu kín. Bà đang điều khiển họ, họ chính là kho tàng của bà; có thể bà đã lợi dụng họ quá mức và họ đã thủ tiêu bà. Nhưng điều bí mật này là loại bí mật gì? Và làm sao mà bà có được nó? Lúc còn trẻ, chắc hẳn bà đã đi ở cho một gia đình quyền quý nào đó. Tại đấy bà đã thấy, đã nghe hoặc đã bắt quả tang được điều gì đó. Đó là điều gì? Chắc chắn điều này liên quan đến một người đàn bà. Liệu có phải bà đã giúp đỡ chuyện tình ái của bà chủ của bà không? Tại sao lại không nhỉ? Như thế thì vụ việc sẽ trở nên phức tạp. Lúc đó không chỉ có chuyện phải tìm ra người đàn bà kia, mà còn phải tìm được cả người tình của bà ta nữa; bởi vì chính người đàn ông này là người đã ra tay. Nếu mình không nhầm thì người ấy phải là một nhân vật quý tộc nào đó. Nếu là một gã tư sản thì gã đã thuê những kẻ giết người. Còn gã quý tộc này thì không chùn tay, chính gã đã đâm nạn nhân, như thế thì gã sẽ tránh được những chuyện hớ hênh hoặc ngu ngốc của một kẻ tòng phạm. Và đó phải là một kẻ tinh ranh cao ngạo, rất táo bạo và lạnh lùng, bởi vì tội ác đã được thực hiện một cách hoàn hảo.

Gã đã không để lại một dấu vết gì có thể thực sự liên lụy đến mình. Nếu không có ta thì tay Gévrol kia, vì tin là một vụ trộm, sẽ chẳng hiểu gì hết. Rất may là ta đã có mặt…! Mà không! - Lão tiếp tục - có thể không chỉ là chuyện đó. Có khi còn có chuyện tồi tệ hơn cả chuyện tình ái. Một chuyện ngoại tình chẳng hạn! Thời gian đang xóa đi…

Lão Tabaret bước vào cổng nhà mình. Người gác cổng ngồi bên cửa sổ chòi gác đã nhận ra ông qua ánh sáng của ngọn đèn gas.

- Kìa, - ông ta nói - ông chủ đã về…

- Hình như, - bà vợ ông gác cổng nhận xét - nàng quận chúa của ông ấy đã không muốn tiếp ông ấy tối nay; ông ấy có vẻ khó ở hơn thường ngày.

- Giá mà ông ấy không sỗ sàng! - Ông gác cổng bày tỏ ý kiến - Mà ông ấy cũng khá là hết duyên rồi. Những người đẹp đã khiến ông ấy thành ra tệ hại như thế này đây! Một ngày nào đó, có khi người ta sẽ phải dùng áo trói để chở ông ấy đến nhà thương điên…!

- Nhìn kìa, - bà vợ ngắt lời - nhìn ông ấy đang làm gì giữa sân kìa!

Ông lão đang đứng ở cuối cổng vòm; ông đã lột mũ và đứng đó, vừa tự nói một mình, vừa làm điệu bộ.

- Không, - ông lẩm nhẩm - mình vẫn chưa nắm được vụ án; mình đang sốt ruột… nhưng mình vẫn chưa tìm ra đáp án.

Ông bước lên cầu thang và giật chuông cửa căn hộ của mình, mà quên mất rằng ông đang giữ chiếc chìa khóa vạn năng trong túi áo. Bà quản gia của ông ra mở cửa.

- Sao! Ông đấy à? Vào giờ này ư…!

- Hả! Thì sao? - Ông lão hỏi lại.

Bà gia nhân đáp:

- Tôi đang muốn nói là đã tám giờ rưỡi rồi. Tôi tưởng là ông không về nhà tối nay. Ông đã ăn tối chưa?

- Chưa, tôi vẫn chưa ăn.

- Được rồi! May là tôi đang hâm nóng thức ăn; ông có thể ngồi vào bàn ngay bây giờ.

Lão Tabaret ngồi vào bàn và ăn xúp; nhưng lại nhớ đến sở thích của mình, ông không còn nghĩ đến chuyện ăn uống nữa và ngồi ngây ra trước một ý nghĩ chợt xuất hiện, tay vẫn giữ chiếc thìa trong khoảng không.

Ông này trở nên mê muội rồi. - Bà Manette nghĩ - Nhìn cái vẻ u mê kìa! Thế này thì sống làm sao!

Bà vừa đập vai vừa quát vào tai ông, như thể ông bị điếc:

- Ông không ăn đi à? Ông không đói ư?

- Có chứ, có chứ. - Ông ấp úng, vừa nói vừa vụng về tìm cách thoát khỏi giọng nói đang rì rầm trong tai mình - Tôi đang đói đây, vì từ sáng tôi đã phải…

Ông ngừng lời, miệng há hốc, mắt nhìn xa xăm vào cõi vô định.

- Ông phải làm gì…? - Bà Manette hỏi lại.

- Chết chửa! - Ông kêu lên, giơ hai nắm tay lên trần nhà - Cha mẹ ơi! Tôi tìm ra rồi.

Động tác của ông đột ngột và mạnh mẽ đến nỗi bà quản gia hơi hoảng sợ, lùi mấy bước về cuối phòng gần cửa ra vào.

- Phải! - Ông nói tiếp - Chắc chắn rồi, có một đứa trẻ!

Bà Manette bước nhanh tới chỗ ông.

- Một đứa trẻ? - Bà hỏi.

Nhưng ông lão nhận ra rằng bà gia nhân đang muốn dò xét mình.

- Ồ! - Ông nói với giọng tức giận - Bà làm cái gì thế? Sao bà dám nhắc lại những lời tôi nói? Bà làm ơn quay vào trong bếp và đừng xuất hiện trước mặt tôi nếu không được gọi!

Ông ta phát khùng rồi! - Bà Manette nghĩ rồi nhanh chóng biến khỏi phòng ăn.

Lão Tabaret lại ngồi xuống. Ông nuốt nghiến ngấu từng thìa xúp đã nguội ngắt.

Làm sao mà mình lại không nghĩ đến điều này nhỉ? - Ông tự nhủ - Thật đáng thương cho nhân loại! Đầu óc của mình đang già đi và mệt mỏi. Dù sao thì sự việc đã rõ như ban ngày… Mọi tình tiết đã trở nên rõ ràng…

Ông đập mạnh tay lên chiếc chuông đặt trước mặt; bà gia nhân liền xuất hiện.

- Đem cho tôi món thịt quay! - Ông yêu cầu - Và hãy để tôi yên một mình. Phải rồi! - Ông vừa nói tiếp vừa thái một miếng thịt đùi cừu - Phải, có một đứa trẻ, và câu chuyện là như thế này: Bà quả phụ Lerouge đi ở cho một bà mệnh phụ rất giàu có. Người chồng, có thể là thủy thủ, ra đi trong một chuyến viễn du. Bà vợ ở nhà, vì có tình nhân, thấy mình có thai. Bà ta thổ lộ với bà Lerouge, và nhờ sự giúp đỡ của bà Lerouge, bà kia đã giấu giếm sinh hạ một đứa con.

Ông lại nhấn chuông.

- Manette! Đem món tráng miệng rồi lui ra.

Tất nhiên, một ông chủ như thế này không xứng đáng có một người đầu bếp giỏi giang. Ông thường rất lúng túng khi được hỏi mình đã ăn gì vào bữa tối, thậm chí mình đang ăn gì trong lúc này: món mứt lê.

- Nhưng mà còn đứa con! - Ông lẩm nhẩm - Đứa con bây giờ ra sao? Liệu người ta có giết nó không? Không, bởi lẽ nếu thế bà quả phụ Lerouge sẽ là tòng phạm của một vụ giết trẻ con, và sẽ chẳng còn gì phải lo lắng nữa. Gã tình nhân đã muốn nó được sống; và người ta đã trao nó cho bà quả phụ nuôi. Người ta có thể đã lấy lại đứa con từ tay bà, nhưng không lấy lại được những bằng chứng về sự ra đời và tồn tại của nó. Đây chính là điểm mấu chốt. Cha đứa trẻ chính là người đi trên cỗ xe ngựa sang trọng; người mẹ không ai khác chính là người đàn bà đã đến đây cùng với một chàng trai trẻ. Mình tin chắc rằng người đàn bà sang trọng kia không thiếu thứ gì! Trên đời này có những bí mật trị giá cả một trang trại ở Brie[*]. Có hai người bị dọa phát giác. Sự thực là nếu một người tình không khước từ thì khoản chi của anh ta sẽ phải gia tăng hàng năm. Khốn khổ thay cho con người! Trái tim có nhu cầu của nó. Bà đã già néo đứt dây, và đã làm đổ vỡ mọi chuyện. Bà đã đe dọa làm người ta sợ, và người ta đã nghĩ, Phải chấm dứt thôi! Nhưng ai nhận làm công việc này? Người cha à? Không. Ông ấy quá già rồi. Phải rồi! Chính là cậu con trai. Chàng trai đáng yêu này muốn cứu mẹ. Anh ta đã khử bà quả phụ và đốt hết các bằng chứng.

[*]Một miền đồng bằng của nước Pháp, bao gồm cả Paris ngày nay (ND).

Trong lúc đó, bà Manette đang dán chặt tai vào lỗ khóa và căng óc lên nghe ngóng. Thỉnh thoảng bà nghe thoáng được một câu nói, một lời chửi rủa, một tiếng đập cốc xuống bàn, nhưng chỉ có thế.

Tất nhiên là, - bà nghĩ - có những người đàn bà đang luẩn quẩn trong đầu ông ấy. Họ muốn ông ấy lầm tưởng rằng mình là cha của các con mình.

Bà bồn chồn đến nỗi không nhịn được, liền đánh liều hé cửa.

- Ông gọi cà phê ạ? - Bà rụt rè hỏi.

- Không, nhưng bà cứ đem ra đây. - Lão Tabaret đáp.

Ông muốn uống một hơi để hâm nóng người, đến mức cơn bỏng rát đã bất ngờ lôi ông trở về với thực tế.

- Chết thật! - Ông làu bàu - Nóng quá! Cái vụ án chết tiệt! Nó đang khiến mình nổi nóng. Mấy người kia nói đúng, mình say mê quá. Nhưng ai trong số họ có thể chỉ bằng óc logic mà tái lập được toàn bộ câu chuyện? Không phải là Gévrol, con người tội nghiệp kia! Liệu ông ta có thấy bị sỉ nhục, bị phật ý, bị đánh lừa? Nếu mình đi tìm ngài Daburon? Không, chưa đến lúc… Mình cần cả đêm nay để phân tích sâu thêm một số điểm đặc biệt, để sắp xếp lại các suy nghĩ. Mặt khác, nếu mình cứ ngồi đây một mình thì cả câu chuyện này sẽ khiến mình sôi máu lên mất, và như thế, sau khi đã ăn nhiều như thế này, mình sẽ mắc bệnh khó tiêu. Đúng rồi, mình sẽ đi hỏi thăm bà Gerdy; bà ấy đang bị mệt mấy ngày nay, mình sẽ nói chuyện với Noël, và điều đó sẽ giúp mình khuây khỏa đôi chút.

Ông đứng lên, khoác áo choàng, đội mũ và cầm gậy.

- Ông ra ngoài à? - Bà Manette hỏi.

- Ừ.

- Ông sẽ về muộn chứ?

- Có thể.

- Nhưng ông sẽ về chứ?

- Tôi không biết được.

Một phút sau, lão Tabaret giật chuông cửa nhà bạn mình. Khung cảnh bên trong nhà bà Gerdy thuộc loại khá giả nhất. Bà có một cuộc sống sung túc, và văn phòng của Noël, vốn từ lâu đã rất bận rộn, đang biến sự sung túc này thành một sự giàu có.

Bà Gerdy sống rất ẩn dật, trừ những người bạn mà thỉnh thoảng Noël mời đến ăn tối, còn thì bà rất ít khi tiếp khách. Hơn mười lăm năm nay, kể từ khi lão Tabaret thân mật lui tới trong nhà, bà chỉ tiếp cha xứ - một ông thầy già của Noël, và người anh trai của bà - một đại tá về hưu.

Người mẹ và con trai hoàn toàn chỉ sống vì nhau. Tất cả những ai quen biết họ đều thích thú nói như vậy. Người ta yêu quý Noël vì anh quan tâm đến mẹ, vì lòng hiếu thảo tuyệt đối của anh, và vì sự hy sinh mà người ta nghĩ rằng vì nó nên anh mới sống như một ông già ở tuổi của mình.

Về phần bà Gerdy, trong mắt bà, bà chỉ thấy có con trai mình. Lòng yêu thương của bà dành cho con dần dà trở thành một sự sùng bái. Trong Noël, bà nghĩ mình nhìn thấy mọi sự hoàn thiện, mọi vẻ đẹp thể chất và tinh thần. Có thể nói bà coi anh là một sự tinh anh cao hơn hẳn cốt cách của mọi tạo tác khác của Thượng đế. Khi anh nói thì bà im lặng lắng nghe. Mỗi lời của anh là một mệnh lệnh. Mọi ý kiến của anh, bà tiếp nhận như nhận các sắc lệnh của chính Chúa Trời. Chăm sóc con trai, xem xét những sở thích của anh, đoán định những ước muốn của anh, nuôi dưỡng anh trong bầu không khí âu yếm đầm ấm, đó chính là cuộc sống của bà. Bà là một người mẹ.

- Bà Gerdy có rảnh không? - Lão Tabaret hỏi người hầu gái khi chị này ra mở cửa.

Chỉ có một ngọn nến chiếu sáng căn phòng khách và quang cảnh căn phòng không giống như thường lệ. Chiếc bàn một chân có mặt đá cẩm thạch, vẫn luôn được đặt ở giữa phòng, giờ bị đẩy lùi vào một góc. Chiếc ghế bành lớn của bà Gerdy được đặt gần cửa sổ. Một tờ báo được mở ra nằm dưới sàn.

Viên thám tử tình nguyện nhận ra ngay tất cả những điều này chỉ bằng một cái liếc mắt.

- Có chuyện gì bất trắc vừa xảy ra chăng? - Ông hỏi chị hầu gái.

- Đừng nói nữa, thưa ông. Chúng tôi vừa gặp một chuyện đáng sợ… Ôi! Sợ lắm…

- Chuyện gì? Nói mau đi…!

- Ông đã biết là bà chủ rất khó ở từ một tháng nay… Có thể nói là bà ấy đã không ăn uống gì nữa. Sáng nay bà ấy đã bảo tôi…

- Rồi, rồi, thế tối nay?

- Sau bữa tối, bà chủ sang phòng khách như thường lệ. Bà ấy ngồi xuống ghế và cầm một tờ báo của cậu chủ Noël. Vừa mới đọc, bà ấy đã thét lên một tiếng lớn, một tiếng thét khủng khiếp. Chúng tôi chạy sang thì thấy bà ấy đã nằm ngã ra sàn nhà như một xác chết. Cậu chủ Noël đã bế bà ấy về phòng. Tôi đang định đi gọi bác sĩ thì cậu chủ bảo không cần; rằng cậu biết bà chủ bị làm sao.

- Thế bây giờ bà ấy ra sao?

- Bà chủ hồi phục lại rồi. Tôi nghĩ như vậy, vì cậu Noël bảo tôi lui. Điều tôi biết là vừa rồi bà ấy đã nói, thậm chí nói rất to, vì tôi đã nghe thấy. Ôi, thưa ông! Có một chuyện cũng rất lạ lùng…

- Chuyện gì?

- Điều bà chủ nói với cậu chủ.

- Ái chà! Đẹp mặt chưa! - Lão Tabaret cười gằn - Mi nghe lén hả?

- Không, thưa ông, tôi xin thề, mà là bà chủ hét rất to như người mất trí, bà ấy nói…

- Thôi nào! - Lão Tabaret nghiêm khắc nói - Nghe qua cánh cửa thì không rõ đâu, cứ đi hỏi bà Manette thì biết.

Chị hầu gái lúng túng muốn bào chữa.

- Thôi, thôi! - Ông lão bảo - Mi làm việc của mình đi. Không cần phải làm phiền cậu Noël, ta sẽ đợi cậu ở đây là được rồi.

Rồi, hài lòng với bài học nhỏ mà mình vừa dạy cho chị hầu gái, ông nhặt tờ báo và đến ngồi bên lò sưởi, kéo cây nến lại gần để đọc cho dễ.

Đến lượt mình, chưa đầy một phút ông đã nhảy dựng lên trên ghế bành, cố nén một tiếng kêu kinh ngạc và hoảng hốt theo bản năng.

Đây là mẩu tin vừa đập vào mắt ông:

“Một tội ác ghê tởm vừa khiến cho người dân của ngôi làng La Jonchère nhỏ bé rụng rời. Một bà quả phụ tội nghiệp, tên là Lerouge, vẫn được mọi người kính trọng và cả làng yêu quý, đã bị sát hại ngay trong nhà mình. Các sĩ quan đã đến hiện trường ngay khi được báo tin, và mọi thứ đều khiến cho chúng ta tin rằng cảnh sát đã lần ra được dấu vết của kẻ đã gây nên tội ác hèn hạ này.”

Trời đất! - Lão Tabaret tự nhủ - Chẳng lẽ bà Gerdy…

Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Ông ngồi lại trên ghế bành, xấu hổ nhún vai và lẩm nhẩm:

- Thế đấy! Chắc chắn vụ án này sẽ khiến mình mụ mẫm đầu óc. Giờ thì mình sẽ chỉ mơ thấy bà quả phụ Lerouge, chỗ nào cũng sẽ chỉ nhìn thấy bà ấy.

Tuy nhiên, một sự tò mò không có lý do đã khiến ông đọc lướt qua tờ báo. Ông không thấy có tin gì, ngoài mấy dòng nói trên, có thể biện minh và giải thích được cho cơn choáng váng, cho tiếng kêu thất thanh, thậm chí là cho một sự xúc động nhỏ nhất.

Dù sao sự trùng hợp này cũng thật là đặc biệt. - Viên thám tử bất trị nghĩ.

Chỉ đến lúc đó, ông mới nhận ra tờ báo bị rách nhẹ ở phía dưới và bị vò nhàu bằng một bàn tay run rẩy. Ông lại nói:

- Thật kỳ cục…!

Đúng lúc đó cánh cửa thông với buồng ngủ của bà Gerdy mở ra và Noël xuất hiện trên ngưỡng cửa.

Chắc chắn là sự cố xảy ra với mẹ mình đã khiến anh xúc động mạnh; mặt anh tái mét, và vẻ mặt hàng ngày vẫn bình thản giờ lộ rõ một sự xáo động ghê gớm. Anh có vẻ ngạc nhiên khi thấy lão Tabaret.

- Ồ, Noël! - Ông kêu lên - Bình tĩnh đi, mẹ cháu thế nào rồi?

- Bà Gerdy bình thường rồi.

- Bà Gerdy! - Ông lão nhắc lại với vẻ ngạc nhiên. Nhưng ông vẫn nói tiếp - Rõ ràng là hai mẹ con đã có một cơn hoảng sợ hãi hùng…

- Vâng, - chàng luật sư trẻ đáp và ngồi xuống ghế - cháu vừa trải qua một cơn chấn động ghê gớm.

Rõ ràng Noël đang cố hết sức tỏ ra bình tĩnh để nghe và trả lời ông, nhưng lão Tabaret, vì cũng đang lo lắng, đã không hề nhận ra.

- Con trai này, - ông hỏi - ít nhất cháu cũng nói cho ta biết chuyện gì đã xảy ra chứ?

Chàng thanh niên do dự một lát như đang cân nhắc. Chắc hẳn vì không chuẩn bị cho một câu hỏi đột ngột như vậy nên anh không biết phải trả lời thế nào, anh đành phải suy nghĩ. Cuối cùng, anh lên tiếng:

- Bà Gerdy như bị sét đánh khi đọc báo và thấy rằng một người phụ nữ mà bà yêu quý vừa bị sát hại.

- Ơ kìa…! - Lão Tabaret thốt lên. Ông lão sửng sốt đến nỗi suýt nữa thì để lộ mối quan hệ của mình với nghề cảnh sát. Chỉ một chút nữa là ông đã thốt lên, “Sao! Mẹ cháu quen bà quả phụ Lerouge ư!”, nhưng rất may là ông đã kìm được. Ông phải cố gắng lắm mới giấu được sự hài lòng của mình, bởi ông đang vui sướng vì không phải mất công lần tìm dấu vết quá khứ của nạn nhân ở ngôi làng La Jonchère. Noël nói tiếp:

- Bà ấy chính là nô lệ của bà Gerdy. Bà ấy là một người hết lòng tận tâm với bà. Chỉ cần bà đưa tay ra hiệu là bà ấy sẵn sàng nhảy cả vào lửa.

- Thế thì, anh bạn thân mến, cháu có quen người đàn bà tử tế đó không?

- Đã lâu cháu không gặp bà ấy, - Noël đáp với giọng có vẻ buồn rầu sâu sắc - nhưng cháu rất nhớ bà ấy. Cháu phải công nhận rằng cháu yêu quý bà ấy thắm thiết; bà ấy là vú nuôi của cháu đó.

- Bà ấy hả…! Người đàn bà ấy…! - Lão Tabaret lúng búng.

Lần này thì ông cảm thấy choáng váng. Bà quả phụ Lerouge là vú nuôi của Noël! Ông đang gặp may. Rõ ràng là Thượng đế đang dẫn lối cho ông. Vậy là ông sẽ có được mọi thông tin mà nửa giờ đồng hồ trước ông đang gần như tuyệt vọng tìm kiếm. Ông ngồi câm lặng và sững sờ trước mặt Noël. Tuy nhiên ông hiểu rằng, nếu không muốn để bị tổn hại thanh danh thì ông phải nói gì đó. Ông liền nói khẽ:

- Thật là một tai họa lớn.

- Chuyện này đối với bà Gerdy thế nào thì cháu không biết, - Noël đáp với vẻ rầu rĩ - nhưng đối với cháu thì đó là một bất hạnh ghê gớm. Nhát dao đâm vào người đàn bà tội nghiệp kia như thể đã chọc thẳng vào tim cháu. Cái chết này, thưa bác Tabaret, đã làm tiêu tan mọi giấc mơ cho tương lai của cháu và có thể tước bỏ mọi niềm hy vọng chính đáng của cháu. Cháu đang định trả thù những chuyện xúc phạm thô bạo đối với cháu, thì cái chết này đã bẻ gãy mọi thứ vũ khí cháu đang có trong tay và dồn cháu vào chỗ bất lực đến tuyệt vọng. Ôi! Cháu thật là bất hạnh!

- Cháu bất hạnh ư! - Lão Tabaret kêu lên vì xúc động đặc biệt trước nỗi đau của chàng Noël - Lạy trời, chuyện gì đã xảy ra với cháu vậy?

- Cháu đau khổ lắm, - chàng luật sư thì thầm - đau khổ vô cùng. Cháu sợ là không chỉ sự bất công sẽ không bao giờ được sửa sai, mà giờ cháu còn có nguy cơ phải chịu những sự vu khống mà không có cách gì chống đỡ. Người ta sẽ nói rằng cháu là một kẻ chuyên bày trò xảo quyệt, một kẻ mưu mô tham vọng không biết ngượng và vô lương tâm.

Lão Tabaret không biết phải nghĩ thế nào. Giữa danh dự của Noël và tội ác ở La Jonchère, ông không thấy có một mối liên hệ khả dĩ nào cả. Trong óc ông hiện lên hàng nghìn ý nghĩ lẫn lộn và mơ hồ.

- Xem nào, con trai, - ông nói - cháu bình tĩnh lại đi. Làm gì có ai dám vu cáo cháu! Can đảm lên, trời đất! Chả lẽ cháu không có bạn bè? Chả lẽ cháu không có bác đây à? Cháu hãy tin tưởng và kể cho bác nghe về nỗi khổ tâm của mình, và quỷ tha ma bắt nếu cả hai bác cháu ta…

Chàng luật sư đột ngột đứng lên với vẻ hừng hực trước một thái độ quả quyết bất ngờ.

- Được rồi, vâng, - anh ngắt lời lão Tabaret - vâng, bác sẽ biết tất cả. Xét cho cùng thì cháu mệt mỏi vì phải một mình mang cái bí mật đang khiến cháu ngột ngạt rồi. Vai trò mà cháu đang phải gánh vượt quá sức chịu đựng của cháu và khiến cháu khó chịu. Cháu cần một người bạn để an ủi cháu. Cháu cần một người quân sư để động viên cháu, bởi người ta không thể làm quan tòa cho vụ kiện của chính mình, và vụ giết người này đã nhấn chìm cháu vào cõi vực sâu do dự.

- Cháu nên biết, - lão Tabaret đáp gọn - rằng bác coi cháu như con trai bác vậy. Hãy trông cậy vào bác mà không phải ngại ngùng.

- Vậy thì bác nên biết… - Anh chàng luật sư bắt đầu câu chuyện - Nhưng không, không nói ở đây được. Cháu không muốn để ai nghe thấy; hãy sang phòng làm việc của cháu.