Chương 15

Sáng thứ Hai, ngay từ chín giờ, ông Daburon đã sẵn sàng đến tòa án để gặp Gévrol cùng người của ông ta, và có thể là cả lão Tabaret.

Ông đang sắp sửa soạn xong để ra đi thì gia nhân vào báo có một phụ nữ trẻ đi cùng với một người đàn bà nhiều tuổi hơn xin được gặp ông.

Cô không muốn xưng tên và nói rằng cô chỉ nói tên nếu điều đó là cần thiết để được tiếp đón.

- Cho cô ấy vào. - Ông Thẩm phán đáp.

Ông nghĩ đây chắc là mẹ của một bị can mà ông đang thụ lý khi xảy ra tội ác ở La Jonchère. Ông định sẽ nhanh chóng đuổi khéo vị khách quấy rầy này.

Ông đang đứng trước lò sưởi và tìm một địa chỉ trong chiếc ly quý đựng đầy danh thiếp. Nghe thấy tiếng cửa mở và tiếng sột soạt của vạt váy chạm vào khung cửa, ông cũng chẳng thèm bận tâm, thậm chí còn không quay đầu lại. Ông chỉ hờ hững nhìn lướt qua tấm gương.

Nhưng lập tức ông giật mình lùi lại như thể vừa thoáng thấy một bóng ma. Trong cơn bối rối, ông đánh rơi chiếc ly khiến nó rớt xuống bệ lò sưởi vỡ tan thành từng mảnh.

- Claire! - Ông ấp úng - Claire…!

Rồi, như thể sợ bị ảo ảnh, và cũng sợ phải giáp mặt người con gái mà mình vừa gọi tên, ông từ từ quay người lại.

Đúng là tiểu thư Arlange.

Cô gái trẻ quá kiêu hãnh nhưng cũng quá nhút nhát này dám cả gan đến tận nhà ông, mà lại đến một mình, hoặc có thể nói là như thế, bởi lẽ cô gia sư đang ở ngoài tiền sảnh kia không đáng được tính đến. Hẳn phải bị thúc bách bởi một tình cảm ghê gớm lắm thì mới có thể khiến nàng quên đi sự nhát gan thường ngày của mình.

Chưa bao giờ, kể cả thời mà được nhìn thấy nàng là niềm hạnh phúc của ông, ông thấy nàng tuyệt vời như thế này. Sắc đẹp của nàng, phảng phất một vẻ u sầu nhẹ nhàng như thường ngày, đang tỏa sáng rạng rỡ. Nét mặt nàng có một vẻ linh lợi mà ông chưa bao giờ được thấy. Đôi mắt nàng, vẫn còn long lanh bởi những giọt nước mắt chưa lau kỹ, ánh lên một vẻ quyết đoán dũng cảm. Có cảm giác như nàng đang có ý thức thực hiện một bổn phận cao cả và rằng nàng sẽ thực hiện nó một cách cao thượng, nếu không vui thì ít nhất cũng với một sự đơn giản mà chỉ riêng nàng thấy đó là một hành động anh hùng.

Nàng bình tĩnh và trịnh trọng bước tới, đưa tay ra cho ông quan tòa theo cách của người Anh mà một số phụ nữ có thể làm với vẻ vô cùng duyên dáng.

- Chúng ta vẫn là bạn, có phải không? - Nàng nói với nụ cười buồn rầu.

Ông quan tòa không dám nắm lấy bàn tay để trần kia. Ông chỉ đưa mấy ngón tay chạm nhẹ như thể ông sợ một cơn chấn động quá mạnh.

- Vâng. - Ông đáp hầu như không nghe rõ - Tôi luôn sẵn sàng hết lòng phục vụ nàng.

Tiểu thư Arlange ngồi xuống chiếc ghế bành rộng mà hai đêm trước lão Tabaret đã ngồi để lập kế hoạch bắt Albert. Ông Daburon vẫn đứng tựa người vào mặt bàn giấy.

- Ông muốn biết vì sao em đến đây chứ? - Cô gái hỏi.

Ông gật đầu.

Quả thực là nàng đã đoán quá đúng ý ông, và ông đang tự hỏi liệu mình có thể cưỡng lại được những lời cầu xin phát ra từ khuôn miệng xinh xắn kia không. Nàng muốn gì ở ông? Ông có thể từ chối nàng điều gì? Ôi, giá như ông có thể đoán trước được điều này! Ông vẫn còn chưa hết ngạc nhiên.

- Hôm qua em mới biết câu chuyện khủng khiếp này. - Claire nói tiếp - Người ta nghĩ là nên thận trọng giấu em, và nếu như không có chị gia sư Schmidt tận tâm thì em vẫn chẳng biết gì. Em đã phải trải qua một đêm kinh khủng! Ban đầu em vô cùng hoảng sợ, nhưng khi họ nói với em rằng tất cả phụ thuộc vào ông, thế là mọi nỗi sợ hãi của em đều biến mất. Có phải vì em mà ông nhận vụ án này không? Ôi! Ông là người tốt, em biết điều đó. Biết bao giờ em mới có thể bày tỏ được tất cả sự biết ơn của mình…

Thật nhục nhã cho ông quan tòa quân tử trước tình cảm biết ơn tràn trề này! Đúng, ban đầu ông đã nghĩ đến tiểu thư Arlange, nhưng sau đó…! Ông cúi đầu để tránh đôi mắt xinh đẹp của Claire, ánh mắt ngây thơ và táo bạo đến thế!

- Nàng đừng cảm ơn tôi, thưa tiểu thư, - ông ấp úng - tôi không có quyền được nàng tin tưởng biết ơn.

Ban đầu Claire quá luống cuống nên không nhận ra sự bồn chồn của ông quan tòa. Chất giọng run run của ông khiến nàng chú ý; chỉ có điều nàng không ngờ đến nguyên do của nó. Nàng nghĩ rằng sự có mặt của mình đã đánh thức những kỷ niệm đau lòng nhất; rằng hẳn là ông vẫn yêu nàng và vẫn đang đau khổ lắm. Cái ý nghĩ này khiến nàng đau lòng và xấu hổ.

- Còn em, thưa ông, - nàng nói tiếp - em vẫn cứ muốn cầu chúc cho ông. Ai mà biết được liệu em có thể dám đi gặp một Thẩm phán khác không phải ông, phải nói chuyện với một người lạ không? Hơn nữa, vì người lạ đó không hề biết em, ông ta sẽ được lợi gì mà phải nghe em nói? Trong khi ông, một người thật độ lượng, ông sẽ trấn an em, sẽ nói cho em biết sự hiểu lầm ghê gớm nào đã khiến anh ấy bị bắt như một kẻ gian và bị giam trong ngục.

- Than ôi! - Ông quan tòa thở dài khẽ đến nỗi Claire gần như không nghe thấy và không hiểu được ý nghĩa khủng khiếp của lời than đó.

- Với ông, - nàng vẫn nói - em không thấy sợ. Ông là bạn em, ông đã nói thế mà. Ông sẽ không khước từ lời cầu khẩn của em. Ông hãy thả anh ấy ra ngay đi. Em không biết chính xác vì sao người ta lại kết tội anh ấy, nhưng em thề với ông là anh ấy vô tội.

Claire nói đầy tự tin, như không hề thấy một trở ngại nào đối với ước muốn quá đơn giản và quá tự nhiên mà nàng đang bày tỏ. Nàng tưởng chỉ cần một sự đảm bảo chính thức của nàng chắc là cũng quá đủ rồi. Chỉ cần một lời nói của nàng, ông Daburon sẽ sửa sai tất cả. Ông Thẩm phán im lặng. Ông cảm phục sự bất cần mọi chuyện một cách thánh thiện này, cảm phục lòng tin ngây thơ và trong trắng không biết nghi ngờ bất cứ điều gì này. Đúng là trước đây nàng đã từng khiến ông bị tổn thương mà không biết; ông không muốn nhớ đến chuyện đó nữa.

Ông thực sự là một người lương thiện nhất, một người tốt nhất, và bằng chứng là lúc phát hiện ra sự thật định mệnh, ông đã thấy lòng mình rung động. Ông lưỡng lự phải thốt ra những lời mà nó sẽ giống như cơn gió lốc có thể lật đổ tòa lâu đài hạnh phúc mong manh của cô gái trẻ này, khi mà đáng ra ông, kẻ bị nhục, bị coi thường, có quyền trả thù và không hề rùng mình trước một sự thỏa mãn đáng xấu hổ nhưng hoàn toàn có thể giải thích được.

- Thế nếu tôi nói với nàng, thưa tiểu thư, - ông cất lời - rằng anh Albert không phải là người vô tội!

Nàng hơi nhổm người dậy và phác một cử chỉ phản bác. Ông nói tiếp:

- Nếu tôi nói với nàng rằng anh ấy có tội…!

- Ồ! Thưa ông, - Claire ngắt lời - chắc là ông không nghĩ thế!

- Tôi đang nghĩ như thế đây, thưa tiểu thư - ông quan tòa tuyên bố bằng giọng buồn rầu, - và tôi nói thêm rằng tôi có một niềm tin chắc chắn về điều đó.

Claire nhìn ông Thẩm phán điều tra với một vẻ sững sờ kinh hãi. Có đúng ông vừa nói như thế không? Nàng có nghe rõ không? Nàng có hiểu không? Tất nhiên là nàng còn hoài nghi. Ông có nói nghiêm túc không? Có phải ông đang đánh lừa nàng bằng một trò đùa không nghiêm túc và nhẫn tâm? Nàng tự hỏi với vẻ hoang mang, bởi lẽ mọi thứ đang tỏ ra không như những gì ông nói.

Còn ông, vẫn không dám ngẩng mặt lên, tiếp tục bằng giọng thể hiện sự xót thương chân thành nhất:

- Lúc này tôi thấy đau khổ vô cùng cho nàng, thưa tiểu thư. Dù sao tôi vẫn phải đau lòng mà can đảm nói cho nàng biết sự thật, và nàng cũng phải can đảm để hiểu nó. Tốt hơn là nàng nên được biết sự thật từ miệng một người bạn. Vậy nên nàng hãy lấy hết nghị lực, hãy khiến tâm hồn cao thượng của mình cứng cỏi để đương đầu với nỗi bất hạnh khủng khiếp nhất. Không, không có sự hiểu lầm ở đây; không, tòa án không nhầm. Tử tước Commarin đã bị buộc tội giết người, và tất cả, nàng hãy nghe tôi nói đây, tất cả đều chứng tỏ rằng anh ta đã phạm tội.

Như một ông bác sĩ nhỏ từng giọt một thứ thuốc độc, Daburon chậm rãi nhấn từng chữ trong câu cuối cùng. Ông đưa mắt theo dõi hậu quả của nó, sẵn sàng dừng lại nếu tác dụng của nó quá mạnh. Ông không tin rằng người con gái quá nhút nhát và nhạy cảm đến mức yếu ớt này lại có thể lắng nghe sự thật đó mà không suy sụp. Ông chờ đợi một cơn tuyệt vọng bùng nổ, những giọt nước mắt và những tiếng kêu xé lòng. Có thể nàng sẽ ngất, và ông đang sẵn sàng gọi cô Schmidt tốt bụng vẫn đợi ngoài kia.

Ông nhầm. Claire đứng bật dậy như bị đẩy bởi một chiếc lò xo, mạnh mẽ và kiên cường. Cơn phẫn nộ rực cháy khiến má nàng ửng đỏ và hai mắt ráo hoảnh.

- Không đúng! - Nàng thét lên - Những kẻ nào nói như thế là nói láo. Anh ấy không thể… Không, anh ấy không thể là kẻ giết người. Nếu anh ấy có ở đây, thưa ông, và nếu chính anh ấy nói, “Đúng đấy!” thì em cũng nhất định không tin, em vẫn sẽ thét lên, “Không đúng…!”

- Anh ta vẫn chưa nhận tội, - ông Thẩm phán nói tiếp - nhưng anh ta sẽ phải nhận. Và cũng vậy cả thôi! Không thiếu bằng chứng để kết tội anh ta. Những lời buộc tội chống lại anh ta là không thể phủ nhận, chúng rõ ràng như ánh sáng ban ngày đang chiếu ngoài kia…

- Thế này đây! Em… - tiểu thư Arlange ngắt lời bằng giọng run lên hết cỡ - em xin khẳng định với ông, em xin nhắc lại là tòa án đã nhầm. Vâng, - nàng nhắc lại khi bắt gặp một cử chỉ phản bác của ông Thẩm phán - vâng, anh ấy vô tội. Em tin chắc điều đó, và em vẫn sẽ tuyên bố như vậy ngay cả khi thiên hạ đứng lên cùng với ông để buộc tội anh ấy. Chẳng lẽ ông không thấy rằng em hiểu anh ấy hơn cả chính anh ấy hiểu bản thân, rằng niềm tin của em vào anh ấy là tuyệt đối, giống như niềm tin của em vào Chúa, rằng em sẽ nghi ngờ chính mình trước khi có thể nghi ngờ anh ấy…!

Ông Thẩm phán điều tra cố rụt rè phản bác. Claire cắt ngang lời ông:

- Thưa ông, chẳng lẽ để thuyết phục ông, em sẽ phải quên đi rằng em là một người con gái, và rằng không phải là em đang nói với mẹ mình mà là với một người đàn ông? Vì anh ấy em sẽ làm như vậy. Thưa ông, cách đây bốn năm, chúng em đã yêu nhau và chúng em đã nói với nhau như thế. Từ lúc đó, em không giấu anh ấy một ý nghĩ nào, và anh ấy cũng không che giấu một ý nghĩ nào với em. Từ bốn năm nay chúng em không giữ một bí mật nào với nhau; anh ấy sống trong em cũng như em sống trong anh ấy. Chỉ có em có thể nói anh ấy đáng được yêu biết bao nhiêu. Chỉ có em biết tất cả những điều cao đẹp trong tâm hồn anh ấy, những điều cao thượng trong suy nghĩ của anh ấy, những điều hào hiệp trong tình cảm của một người mà ông đã quá dễ dãi biến thành kẻ sát nhân. Thế nhưng em vẫn thấy anh ấy thật bất hạnh, bởi tất cả mọi người đều ghen tị với số phận của anh ấy. Anh ấy cũng như em, cô đơn trên thế gian này; cha không bao giờ yêu anh ấy. Chúng em đã dựa vào nhau để vượt qua những ngày buồn rầu này. Và đúng lúc đó thì mọi thử thách của chúng em đã kết thúc bằng việc anh ấy trở thành kẻ có tội! Tại sao, ông nói đi, tại sao?

- Cả tên tuổi cũng như tài sản của Bá tước Commarin đều không thuộc về anh ta, thưa tiểu thư, và anh ta bỗng chốc biết được điều đó. Chỉ có một người phụ nữ già có thể nói ra điều đó. Để giữ được địa vị của mình, anh ta đã giết bà ấy.

- Thật là bỉ ổi! - Cô gái trẻ thét lên - Thật là điều vu khống đáng xấu hổ và vụng về! Thưa ông, em biết câu chuyện danh vọng sụp đổ này; chính anh ấy đã đến nói với em. Đúng, từ ba hôm nay nỗi bất hạnh này đã đè nặng lên anh ấy. Nhưng, nếu anh ấy có rụng rời thì đó chỉ là vì em. Anh ấy rất buồn khi nghĩ có thể em sẽ đau khổ khi anh ấy thổ lộ rằng anh ấy không còn khả năng cho em những gì mà tình yêu của anh ấy hằng ước muốn. Em mà đau khổ ư? Ồ, tên tuổi danh giá và tài sản khổng lồ này có ý nghĩa gì với em chứ? Những cái đó chỉ đem lại cho em một con người sầu muộn. Vì thế mà em yêu anh ấy! Em đã trả lời anh ấy như thế. Còn anh ấy, dù rất buồn, nhưng lại vui vẻ ngay. Anh ấy cảm ơn em và nói, “Nàng yêu anh, mọi điều còn lại chẳng có ý nghĩa gì.” Em đã trách móc anh ấy vì nghi ngờ em. Thế mà sau đó anh ấy lại hèn nhát đi giết một bà già ư? Ông có dám nhắc lại điều đó không?

Tiểu thư Arlange ngừng lời với một nụ cười đắc thắng trên môi. Nụ cười đó như muốn nói rằng, “Cuối cùng tôi đã thắng, còn ông đã thua; với tất cả những gì tôi vừa nói, ông sẽ trả lời thế nào đây?”

Ông Thẩm phán điều tra không để cho ảo tưởng tươi đẹp của cô gái bất hạnh này kéo dài được lâu. Ông không coi những gì mình nói là tàn nhẫn và khó chịu. Nàng vẫn không bỏ được ý nghĩ đó! Thuyết phục Claire chính là biện minh cho thái độ của ông.

- Thưa tiểu thư, - ông nói - nàng không biết sự cám dỗ nào có thể làm lung lay lý trí của một trang quân tử. Tức thời có một sự việc mà chúng ta chưa biết để có thể hiểu được sự sa ngã ghê gớm của anh ta. Chúa dành cho tôi quyền nghi ngờ những gì nàng vừa nói. Nhưng nàng hãy hình dung mức độ tai họa ghê gớm đã giáng xuống anh Commarin. Nàng liệu có biết rằng khi chia tay nàng ra về, biết đâu anh ta lại chẳng nổi cơn tuyệt vọng và nó đã dẫn anh ta đi đến chỗ có những hành động cực đoan? Anh ta có thể có một giờ đồng hồ lang thang và thực hiện hành động của mình một cách vô ý thức. Có lẽ cần phải lý giải tội ác của anh ta như vậy.

Khuôn mặt của tiểu thư Arlange tái mét như xác chết và lộ vẻ hoảng sợ ghê gớm. Ông Thẩm phán tưởng là nỗi nghi ngờ cuối cùng đã chạm được đến niềm tin cao thượng và thuần khiết của nàng.

- Thế có mà anh ấy điên! - Nàng lẩm nhẩm.

- Có thể, - ông Thẩm phán đáp - thế nhưng các tình tiết của vụ án cho thấy có một sự mưu tính khôn khéo. Hãy tin tôi đi, thưa tiểu thư, hãy nghi ngờ đi. Hãy chờ đợi và cầu mong cho kết cục của vụ án ghê sợ này. Nàng hãy nghe lời tôi, đó là lời của một người bạn. Trước đây nàng đã tin cậy tôi như một người con gái tin cậy cha mình; nàng đã nói với tôi điều đó, đừng bác bỏ những lời khuyên của tôi. Hãy im lặng chờ đợi. Hãy giấu mọi người nỗi đau chính đáng của nàng, có thể sau này nàng sẽ hối hận rằng đã để nó bộc lộ. Trẻ người non dạ, không có ai chỉ dẫn, không có mẹ, than ôi, nàng đã gửi gắm sai tình cảm đầu đời của mình…

- Không, thưa ông, không. - Claire lắp bắp - Ồ, ông cũng nói như tất cả mọi người, những kẻ thận trọng và ích kỷ mà tôi coi thường và căm ghét.

- Tội nghiệp cô bé! - Daburon nói tiếp với vẻ cảm thông không thương xót - Thật là một cô gái bất hạnh! Thất vọng đầu đời của nàng là thế này đây. Người ta không thể tưởng tượng được điều gì khủng khiếp hơn thế; ít có người đàn bà nào biết chấp nhận nó. Nhưng nàng còn trẻ, còn kiên cường, cuộc đời nàng sẽ không vụn nát. Sau này nàng sẽ thấy ghê tởm vì tội ác ấy. Không có vết thương nào, điều này tôi biết qua kinh nghiệm của chính tôi, mà thời gian lại không thể làm liền sẹo…

Claire có cố sức chú ý lắng nghe cũng vô ích, những lời nói của ông Thẩm phán vang lên như những âm thanh lộn xộn mà nàng không hiểu được nghĩa của chúng.

- Em không thể hiểu được ông nữa, thưa ông, - nàng ngắt lời - vậy ông định khuyên em điều gì?

- Đó là lời khuyên duy nhất mà lẽ phải cho thấy và là điều mà tình cảm của tôi dành cho nàng có thể mách bảo, thưa tiểu thư. Tôi sẽ nói với nàng với tư cách một người anh dịu hiền và tận tâm. Tôi xin nói rằng, can đảm lên, Claire, hãy cam chịu sự hy sinh đau đớn nhất và to lớn nhất mà danh dự của một cô gái có thể đòi hỏi. Hãy khóc đi, vâng, hãy khóc cho mối tình bị ô uế của nàng, nhưng hãy dũng cảm từ bỏ nó. Hãy cầu Chúa ban cho nàng sự lãng quên. Kẻ mà nàng yêu không xứng với nàng.

Ông Thẩm phán hơi sợ hãi ngừng lời. Mặt tiểu thư Arlange đã trở nên tái nhợt.

Nhưng nếu cơ thể nàng có đổ gục thì tâm hồn nàng vẫn đứng vững.

- Vừa nãy ông nói, - nàng thều thào - rằng anh ấy chỉ có thể phạm tội trong một giây phút hoang mang, tức là trong một cơn điên loạn…

- Vâng, có thể là như vậy.

- Thế thì thưa ông, vì không ý thức được việc mình làm, anh ấy sẽ không có tội.

Ông Thẩm phán điều tra đã quên mất một câu hỏi đáng lo ngại mà ông đã tự đặt cho mình vào một buổi sáng, khi ông còn đang nằm trên giường sau khi vừa mắc bệnh.

- Cả tòa án lẫn xã hội, thưa tiểu thư, - ông đáp - đều không thể công nhận điều đó. Chỉ có Chúa, người nhìn thấu cõi lòng của con người, là có quyền phán xét và trả lời cho những câu hỏi vượt quá khả năng lý trí. Đối với chúng ta, Commarin là tội phạm. Có thể vì một số lý do nào đó người ta có khả năng giảm nhẹ hình phạt, tuy nhiên kết quả về tinh thần vẫn là một thôi. Dù người ta có xử trắng án cho anh ta, đó là điều tôi rất muốn mà không dám hy vọng, thì anh ta vẫn không kém phần xấu xa. Anh ta vẫn sẽ bị nhục nhã, vẫn bị vấy máu một cách hèn hạ. Thế nên nàng hãy cam chịu đi.

Tiểu thư Arlange đưa ánh mắt căm hận nhất nhìn ông Thẩm phán, khiến ông phải câm miệng.

- Nghĩa là, - nàng thét lên - ông khuyên em bỏ mặc anh ấy cho sự bất hạnh! Tất cả mọi người sẽ xa lánh anh ấy, và sự thận trọng của ông khuyên em rằng hãy làm như họ. Người ta nói với em rằng đàn ông đều hành động như thế khi một người bạn của họ sa ngã, nhưng đàn bà thì không. Ông hãy nhìn quanh mình đi: Một người đàn ông cho dù bị nhục, cho dù bất hạnh, thất vọng đến thế nào, thì ông vẫn thấy bên anh ấy có một người đàn bà nâng đỡ và an ủi. Khi người bạn thân nhất quyết định bỏ chạy, khi người cha yêu quý nhất quay lưng, thì người yêu, người vợ vẫn ở lại.

Ông Thẩm phán hối tiếc rằng có lẽ mình đã để bị cuốn đi hơi xa. Cơn hưng phấn của Claire khiến ông hoảng sợ. Ông muốn ngắt lời nàng mà không được.

- Em có thể nhút nhát, - nàng nói tiếp với sự mạnh mẽ tăng dần - nhưng em không hèn hạ. Tự em đã chọn Albert giữa tất cả đám đàn ông; cho dù có chuyện gì xảy ra thì em vẫn không bỏ anh ấy. Không, em sẽ không bao giờ nói, “Tôi không quen con người này.” Anh ấy đã có thể cho em một nửa của cải và danh vọng của mình, thì em cũng sẽ nhận, dù anh ấy có muốn hay không, một nửa nhục nhã và đau khổ của anh ấy! Với hai người chúng em đồng lòng, gánh nặng sẽ nhẹ bớt đi. Ông cứ đánh anh ấy đi, em sẽ ôm chặt anh ấy đến nỗi không một cú đòn nào chạm vào anh ấy mà không chạm vào em. Ông là người khuyên em lãng quên, vậy hãy chỉ cho em nơi tìm thấy sự lãng quên đi! Em mà lại quên anh ấy ư! Em không muốn. Em yêu anh ấy; em chỉ có thể ngừng yêu khi con tim em ngừng đập. Anh ấy bị giam, bị kết tội giết người ư? Mặc kệ, em vẫn sẽ yêu. Anh ấy có tội ư? Có hề chi! Em vẫn sẽ yêu anh ấy. Ông có thể kết án anh ấy, có thể làm nhục anh ấy; bị kết án và bị làm nhục, em sẽ càng yêu anh ấy hơn. Ông tống anh ấy vào ngục, em sẽ theo anh ấy vào ngục, và ở trong ngục, trong bộ quần áo tù khổ sai, em vẫn cứ yêu anh ấy. Anh ấy có lăn xuống vực thì em cũng sẽ lăn theo. Mạng sống của em là của anh ấy, anh ấy muốn sử dụng thế nào thì tùy. Không, không gì có thể chia cắt em với anh ấy, không có cái gì ngoài cái chết, và nếu anh ấy phải lên đoạn đầu đài thì, em cảm thấy rất rõ là em sẽ chết ngay khi lưỡi dao rơi xuống cổ anh ấy.

Daburon giấu mặt vào hai bàn tay; ông không muốn Claire thấy được dấu vết xúc cảm đang khuấy động tâm hồn ông.

Nàng yêu anh ta biết bao! - Ông tự nhủ - Nàng yêu anh ta thế này đây!

Chắc chắn là ông đang ở cách xa tình cảnh này hàng nghìn dặm. Tâm trí ông đang chìm trong những ý nghĩ đen tối nhất. Tất cả những mũi gai của lòng ghen tuông đang cào xé ông.

Niềm rung cảm của ông sẽ như thế nào nếu ông là đối tượng của nỗi đam mê không thể cưỡng lại như nó đang bùng nổ trước mặt ông đây! Làm sao mà ông không đáp lại! Ông cũng vậy, ông đã có một tâm hồn trẻ trung nồng nhiệt, một niềm khát khao dịu hiền cháy bỏng. Nhưng ai là người quan tâm đến ông? Ông là người đã được quý mến, được kính trọng, có thể còn bị người ta sợ, không được yêu, và có thể ông sẽ không bao giờ được như thế nữa. Chẳng lẽ ông không xứng đáng với điều đó! Tại sao có biết bao người đàn ông đi qua cuộc đời mà không được hưởng tình yêu, trong khi những kẻ khác, những kẻ hèn hạ nhất, đôi khi có vẻ như sở hữu một sức mạnh bí ẩn có khả năng hấp dẫn, quyến rũ, lôi kéo, kích thích những tình cảm mù quáng và mãnh liệt mà để tỏ rõ mình, chúng sẵn sàng đón nhận và mời gọi sự hy sinh? Chẳng lẽ đàn bà không có lý lẽ và óc suy xét?

Sự im lặng của tiểu thư Arlange đã đưa ông Thẩm phán trở lại thực tế.

Ông ngước mắt lên nhìn nàng. Bị rã rời bởi cơn kích động dữ dội, nàng lại gieo mình xuống ghế và thở dốc đến nỗi ông Daburon tưởng nàng khó ở. Ông vội đưa tay về phía chiếc chuông đặt trên bàn định gọi người giúp. Nhưng, dù ông cử động nhanh như thế, Claire vẫn kịp ngăn ông lại.

- Ông định làm gì thế? - Nàng hỏi.

- Nàng có vẻ quá đau đớn, - ông ấp úng - nên tôi muốn…

- Không sao, thưa ông. - Nàng đáp - Nhìn em người ta tưởng là em yếu ớt, nhưng không sao; em mạnh mẽ lắm, ông biết đấy, rất mạnh. Đúng là em đau khổ đến mức không thể tưởng tượng được rằng lại có thể khổ như thế, vì với một người con gái mà phải cưỡng ép sự thẹn thùng của mình thì thật là tàn nhẫn. Chắc là ông hài lòng lắm, thưa ông, khi mà em đã xé bỏ mọi tấm màn che đậy và ông đã có thể hiểu thấu cõi lòng em. Thế nhưng em không hề hối tiếc, bởi đó là vì anh ấy. Điều khiến em hối hận là đã phải hạ mình để bào chữa cho anh ấy. Niềm tin của ông đã khiến em choáng váng. Anh ấy sẽ tha thứ cho em vì đã xúc phạm đến tính cách của anh ấy như vậy. Người ta không cần bào chữa cho một người như anh ấy, mà phải chứng minh sự vô tội của anh ấy mới đúng. Nhờ trời, em sẽ chứng minh được điều đó.

Tiểu thư Arlange nhỏm người định ra về; ông Daburon ra hiệu giữ nàng lại.

Giữa những luồng ý kiến lệch lạc của mình, ông nghĩ rằng sẽ là sai lầm nếu gieo vào trong lòng cô gái tội nghiệp này một ảo tưởng mong manh nào đó. Vì đã mở đầu như thế, ông nghĩ rằng nghĩa vụ của mình là phải đi đến cùng. Ông thực tâm cho rằng chỉ như thế ông mới cứu được Claire khỏi chính nàng, và sẽ tránh cho nàng khỏi phải hối tiếc cay đắng trong tương lai. Người bác sĩ phẫu thuật khi đã bắt đầu một ca mổ khủng khiếp thì không được bỏ dở nó, vì như thế người bệnh sẽ giãy giụa, đau đớn và kêu khóc.

- Thật khó khăn, thưa tiểu thư… - Ông cất lời.

Claire không để cho ông nói hết câu.

- Thôi đủ rồi, thưa ông, - nàng nói - tất cả những gì ông có thể nói đều vô ích. Em tôn trọng niềm tin đáng thương của ông; đổi lại em cũng yêu cầu ông tôn trọng phần nào niềm tin của em. Nếu ông thực sự là bạn em, em xin nói, “Hãy giúp em trong cái nhiệm vụ này, thứ mà em sẽ hết lòng vì nó.” Nhưng chắc là ông chẳng muốn đâu.

Có thể nói là Claire đang làm tất cả để chọc tức vị quan tòa khốn khổ này. Giờ đây, nỗi đam mê của nàng đã đi đến chỗ giống như cái logic của lão Tabaret. Đàn bà không suy xét cũng không lập luận, họ chỉ cảm nhận và tin tưởng. Có thể vì thế mà họ có ưu thế. Đối với Claire, ông Daburon không cảm thấy nàng là kẻ thù, còn nàng thì lại coi ông như thế.

Ông Thẩm phán điều tra cảm thấy rõ ràng là mình vừa bị lăng nhục. Bị giằng co giữa một bên là sự đắn đo của lương tâm hẹp hòi với một bên là niềm tin, bị dao động giữa bổn phận và đam mê, bị luẩn quẩn trong vòng cương tỏa của nghề nghiệp, ông đã không sao có được một ý nghĩ đơn giản nhất. Từ ba ngày nay, ông đã hành động như một đứa trẻ ương bướng trong trò nghịch dại. Tại sao mình cứ nhất quyết không chịu thừa nhận rằng Albert có thể vô tội? Trong mọi vụ án thì các cuộc điều tra đều nhằm đến cùng một mục đích. Ông, một người lúc nào cũng hành động vì bị can, lại không chịu chấp nhận khả năng đã xảy ra một sai lầm nào đó trong vụ án của anh chàng này.

- Thưa tiểu thư, - ông nói bằng giọng cho thấy ông đã quyết không để mình nổi giận - nếu nàng biết những bằng chứng mà tôi đang có trong tay, nếu tôi đưa ra cho nàng, nàng sẽ không còn hy vọng nữa.

- Nói đi, thưa ông. - Claire nói với vẻ khẩn thiết.

- Nàng muốn nghe chứ, thưa tiểu thư? Thôi được. Nếu nàng đòi hỏi, tôi sẽ kể chi tiết cho nàng tất cả những lời buộc tội mà tòa đã thu được; tôi hoàn toàn thuộc về nàng, nàng biết đấy. Nhưng mà cần gì phải liệt kê tất cả những điều suy đoán đó! Chỉ cần kể một chi tiết thôi cũng đủ có ý nghĩa quyết định. Án mạng xảy ra vào tối Thứ Ba Ăn Mặn, và bị can đã không thể trả lời được rằng buổi tối hôm đó anh ta làm gì, ở đâu. Thế mà anh ta đã ra khỏi nhà và đến hai giờ sáng mới trở về, quần áo ướt đẫm và rách nát, đôi găng tay bị xước…

- Ồ, đủ rồi, thưa ông, đủ rồi! - Claire ngắt lời, hai mắt nàng bỗng ánh lên niềm vui sướng - Ông nói là tối Thứ Ba Ăn Mặn phải không?

- Vâng, thưa tiểu thư.

- Ôi, em biết chắc mà! - Nàng kêu lên đắc thắng - Em đã nói rõ với ông rồi, rằng anh ấy không thể là người có tội!

Nàng chắp hai tay, và đôi môi mấp máy cho thấy nàng đang cầu nguyện.

Vẻ thể hiện niềm tin sinh động nhất mà ta thường thấy ở những bức tranh của một số họa sĩ Italia khiến khuôn mặt đẹp của nàng trở nên rạng ngời, trong khi nàng bày tỏ sự biết ơn vô vàn dành cho Chúa nhân từ.

Vị quan tòa bối rối đến nỗi quên cả việc chiêm ngưỡng nàng. Ông đang chờ đợi một lời giải thích. Không nhịn được nữa, ông hỏi:

- Tại sao?

- Thưa ông, - Claire đáp - nếu đó là bằng chứng quyết định nhất của ông thì nó không tồn tại đâu. Albert đã ở bên em cả buổi tối mà ông vừa nói.

- Ở bên nàng ư? - Ông lắp bắp.

- Vâng, ở bên em, tại dinh thự nhà em.

Ông Daburon choáng váng. Ông có đang nằm mơ không? Hai tay ông buông thõng xuống.

- Sao? - Ông hỏi - Tử tước có mặt ở nhà nàng, mà bà nội nàng, chị gia sư, và cả các gia nhân đều không nhìn thấy, không nói chuyện với anh ta?

- Không, thưa ông, anh ấy đến và ra về một cách bí mật. Anh ấy không muốn để ai trông thấy, muốn ở một mình với em.

- Ồ! - Ông Thẩm phán nói với một tiếng thở phào nhẹ nhõm.

Tiếng thở ra này như muốn nói, “Mọi chuyện đã rõ. Nhưng cũng thật là quá đáng. Nàng muốn cứu anh ta, bất chấp có thể gây hại đến danh tiếng của mình. Tội nghiệp cô gái! Nhưng có phải nàng bất chợt nghĩ ra điều này không?”

Tiếng “Ồ” này lại được tiểu thư Arlange lý giải hoàn toàn khác. Nàng nghĩ rằng ông Daburon đang ngạc nhiên vì nàng đã đồng ý tiếp Albert.

- Vẻ ngạc nhiên của ông là một sự lăng nhục, thưa ông. - Nàng nói.

- Thưa tiểu thư…!

- Một cô gái thuộc dòng dõi như em, thưa ông, có thể tiếp vị hôn phu của mình mà không sợ nguy hiểm, không sợ xảy ra chuyện gì có thể khiến em phải xấu hổ.

Nàng nói mà mặt đỏ nhừ vì xấu hổ, vì đau đớn và giận dữ. Nàng bắt đầu căm ghét ông Daburon.

- Tôi không hề có ý xúc phạm như nàng tưởng, thưa tiểu thư. - Ông quan tòa nói - Tôi chỉ tự hỏi tại sao anh Commarin lại phải lén lút đến gặp nàng, khi mà đám cưới sắp tới cho phép anh ta có quyền công khai có mặt ở nhà nàng bất cứ lúc nào. Tôi cũng tự hỏi tại sao trong chuyến viếng thăm này anh ta lại có thể để quần áo trong tình trạng mà chúng tôi đã tìm thấy.

- Có nghĩa là, thưa ông, - Claire cay đắng nói tiếp - ông nghi ngờ lời nói của em!

- Có những tình huống, thưa tiểu thư…

- Ông đang buộc em tội nói dối, thưa ông. Ông hãy biết rằng nếu chúng em có tội thì chúng em sẽ không thèm hạ mình để biện minh. Người ta sẽ không bao giờ thấy chúng em cầu khẩn cũng như xin ân xá.

Chất giọng kiêu kỳ và độc ác của tiểu thư Arlange chỉ khiến ông Thẩm phán phẫn nộ. Nàng đối xử với ông thế này đây! Và điều đó chỉ vì ông không chịu để bị lừa.

- Trước hết, thưa tiểu thư, - ông nghiêm khắc đáp - tôi là quan tòa và tôi có một bổn phận phải thực hiện. Một án mạng xảy ra, tất cả đều chỉ ra rằng anh Albert de Commarin có tội. Tôi bắt giam anh ta, hỏi cung và đưa ra những bằng chứng không thể chối cãi để buộc tội anh ta. Nàng vừa nói chúng là những bằng chứng giả mạo, nói như thế không đủ. Trong chừng mực mà nàng nói chuyện với người bạn là tôi, thì nàng đã thấy tôi là người tử tế và dễ mủi lòng. Bây giờ là lúc nàng nói chuyện với một vị Thẩm phán, và vị Thẩm phán sẽ trả lời nàng, “Nàng hãy chứng minh đi!”

- Lời nói của em, thưa ông…

- Chứng minh đi…!

Tiểu thư Arlange từ từ đứng dậy, nhìn thẳng vào ông Thẩm phán với một ánh mắt đầy vẻ ngạc nhiên và nghi ngờ.

- Thưa ông, - nàng hỏi - vậy là ông sẽ sung sướng được thấy Albert bị kết tội? Ông sẽ khoái chí được kết án anh ấy? Có phải ông căm ghét bị cáo này, người mà số phận đang nằm trong tay ông, thưa ông Thẩm phán? Có thể nói gần như thế… Liệu ông có thể chắc chắn về sự vô tư của mình không? Liệu một số kỷ niệm có đè nặng lên cán cân công lý của ông không? Có chắc chắn đây không phải là ông đang dùng luật pháp để truy tố một kẻ tình địch?

- Thật là quá lắm! - Ông Thẩm phán thì thầm - Thật là quá lắm!

- Ông có biết, - Claire lạnh lùng nói tiếp - rằng lúc này tình cảnh của chúng ta thật là hiếm gặp và nguy hiểm không? Em nhớ là có lần ông đã tỏ tình với em. Em thấy đó là một tình yêu chân thành và sâu sắc; em đã cảm động. Nhưng em phải từ chối vì em đã yêu một người đàn ông khác, và em đã khóc than cho ông. Giờ đây, cái người đàn ông khác kia bị kết tội giết người, còn ông là quan tòa của anh ấy; và em thì thấy mình ở giữa hai người, cầu xin ông cho anh ấy. Nếu chấp nhận là quan tòa thì ông phải bằng lòng làm tất cả để bảo vệ anh ấy, thế nhưng có thể nói là ông đang chống lại!

Mỗi một lời của Claire rơi vào lòng ông Daburon giống như những cái tát giáng vào má ông.

Có đúng là nàng đang nói không? Ở đâu ra sự táo bạo bất ngờ này để cho ông thấy những câu nói đó có sự đồng vọng trong ông?

- Thưa tiểu thư, - ông nói - nỗi đau đang khiến nàng hoang mang. Chỉ vì đó là nàng nên tôi mới có thể tha thứ cho những gì nàng vừa nói. Việc nàng không hiểu vụ việc đã khiến nàng có thái độ bất công. Nàng tưởng rằng số phận của Albert chỉ phụ thuộc vào ý muốn của tôi, nàng nhầm rồi. Thuyết phục tôi thì chẳng được gì cả, cần phải thuyết phục những người khác nữa. Phần tôi, để tin nàng thì dễ lắm, vì tôi biết nàng. Nhưng những người khác liệu họ có tin lời chứng của nàng không khi nàng đem cho họ một câu chuyện thực, tôi tin là rất thực, nhưng cuối cùng lại có vẻ không?

Nước mắt Claire lại trào lên.

- Nếu em có vô cớ xúc phạm ông, thưa ông, - nàng nói - thì xin ông tha lỗi. Nỗi đau khiến người ta xấu tính.

- Nàng không có gì xúc phạm tôi, thưa tiểu thư, - vị quan tòa nói tiếp - tôi đã nói rồi, tôi thuộc về nàng mà.

- Thế thì, thưa ông, ông hãy giúp em chứng minh những gì em sẽ nói là chính xác. Em sẽ kể cho ông nghe tất cả.

Ông Daburon nghĩ rằng Claire đang tìm cách lợi dụng thiện ý của mình. Tuy nhiên sự tự tin của nàng khiến ông ngạc nhiên. Ông tự hỏi không biết nàng sẽ tưởng tượng ra câu chuyện hoang đường gì nữa đây.

- Thưa ông, - Claire bắt đầu nói - ông biết những trở ngại mà cuộc hôn nhân của em với Albert đã gặp phải. Ngài Commarin không muốn em làm con dâu vì em nghèo; em chẳng có gì cả. Albert đã phải mất năm năm để vượt qua được sự chống đối của cha mình. Hai lần ngài Bá tước nhượng bộ, thì hai lần ông đã thay đổi ý kiến mà ông cho rằng mình đã bị ép buộc phải đồng ý. Cuối cùng, cách đây một tháng ông đã chủ động đồng ý. Tuy nhiên những lần do dự đó, cùng với sự lần lữa, sự cắt đứt có ý lăng nhục đó đã làm tổn thương sâu sắc bà nội em. Ông biết tính tự ái của bà rồi; em phải công nhận rằng trong hoàn cảnh này bà có cái lý của mình. Mặc dù ngày cưới đã được ấn định, nhưng bà Hầu tước vẫn tuyên bố rằng bà sẽ không thể làm mất thanh danh của em, cũng không thể để người ta cười chê gia đình em thêm nữa nếu gia đình em tỏ ra vội vàng đón nhận một cuộc hôn nhân quá lời lãi, để cho người ta khỏi lúc nào cũng lên án gia đình em là tham vọng. Thế là bà quyết định rằng cho đến ngày công bố hôn lễ, Albert chỉ được phép đến chơi hai ngày một lần, mỗi lần chỉ hai tiếng đồng hồ thôi và trước sự có mặt của bà. Chúng em đã không thể khiến bà thay đổi quyết định. Vào sáng Chủ nhật, em đã nhận được một bức thư của Albert. Anh ấy báo cho em biết rằng có mấy công chuyện nghiêm trọng đã ngăn không cho anh ấy đến gặp em, mặc dù hôm đó là ngày được phép. Điều gì có thể giữ chân anh ấy? Em sợ là đã có chuyện bất hạnh nào đó xảy ra. Hôm sau em đang sốt ruột và lo lắng chờ đợi thì người hầu phòng của anh ấy đem đến cho chị Schmidt một bức thư gửi cho em. Trong bức thư này, thưa ông, Albert cầu xin em cho anh ấy một cuộc hẹn. Anh bảo rằng cần phải nói chuyện riêng với em, không chậm trễ. Tương lai của chúng em, anh ấy nói thêm, phụ thuộc vào cuộc gặp này. Anh ấy để em chọn ngày giờ, yêu cầu rõ là đừng cho ai biết. Không chút ngập ngừng, em trả lời là tối thứ Ba anh ấy hãy có mặt ở chiếc cổng vườn nhỏ trông ra một con phố vắng của nhà em. Để thông báo rằng mình đã đến, anh ấy sẽ gõ cửa khi chuông đồng hồ của Bảo tàng Thương binh điểm chín tiếng. Em biết là tối đó bà nội em đã mời nhiều bạn bè đến chơi; em nghĩ bằng cách giả vờ bị mệt em sẽ có thể được phép lui về phòng và như thế em sẽ được tự do. Em tính rõ rằng bà Arlange sẽ giữ chị Schmidt ở bên mình…

- Xin lỗi, thưa tiểu thư! - Ông Daburon ngắt lời - Nàng viết thư cho anh Albert vào ngày nào?

- Thứ Ba, vào ban ngày.

- Nàng có thể nói chính xác lúc mấy giờ không?

- Chắc là em đã gửi bức thư này vào quãng hai, ba giờ chiều.

- Cảm ơn tiểu thư, xin nàng nói tiếp đi.

- Mọi dự đoán của em đã thành hiện thực. Buổi tối em được tự do và em xuống vườn trước giờ hẹn một chút. Trước đó, em đã kiếm được chìa khóa của cánh cổng nhỏ này; em đã vội vã thử nó. Than ôi, em không thể khiến nó mở được; ổ khóa bị gỉ quá, em đã dùng hết sức mà không được. Em đang tuyệt vọng thì đồng hồ điểm chín giờ. Khi đồng hồ mới điểm đến tiếng thứ ba thì Albert gõ cửa. Ngay lập tức em thông báo cho anh ấy biết sự cố và ném chìa ra để anh ấy thử mở. Anh ấy cũng thử mà không được. Em chỉ còn cách hẹn anh ấy vào ngày hôm sau. Anh ấy trả lời là không thể được, rằng điều anh ấy cần nói không thể để chậm trễ. Từ hai ngày nay, anh ấy đã khổ sở khi cứ phải lưỡng lự muốn thông báo cho em chuyện này, anh ấy không thể sống được nữa. Chúng em đã phải, ông hiểu không, nói chuyện với nhau qua cánh cổng đóng kín. Cuối cùng anh ấy tuyên bố sẽ trèo qua tường. Em xin anh ấy đừng làm thế vì sợ lỡ có chuyện nguy hiểm xảy ra. Tường khá cao, ông biết đấy, và trên tường lại gắn những mảnh thủy tinh vỡ; hơn nữa những cành cây keo lại che kín phía trên như một hàng rào. Nhưng anh ấy không đếm xỉa đến những nỗi lo lắng của em và nói rằng trừ phi em muốn ngăn cấm, còn không thì anh ấy sẽ thử trèo. Em không dám nói không, thế là anh ấy đánh liều. Em rất sợ, người run như tàu lá. Cũng may là anh ấy rất nhanh nhẹn; anh ấy trèo qua mà không bị làm sao. Điều anh ấy muốn, thưa ông, là thông báo tai họa vừa giáng xuống đầu chúng em. Chúng em ngồi trên một chiếc ghế băng nhỏ, ông biết đấy, trước một khóm cây. Rồi khi cơn mưa ập xuống, chúng em phải chạy vào lánh dưới căn chòi. Hơn một phút sau thì Albert chia tay em, lặng lẽ và gần như vui vẻ. Anh ấy ra về theo lối cũ, chỉ có điều ít nguy hiểm hơn, vì em đã bắt anh ấy phải dùng chiếc thang của người làm vườn mà em đã đặt nằm dọc bức tường sau khi anh ấy đã trèo ra ngoài.

Câu chuyện được kể bằng giọng đơn giản và tự nhiên nhất này đã làm ông Daburon bối rối. Biết tin thế nào đây?

- Thưa tiểu thư, - ông hỏi - cơn mưa đã bắt đầu khi anh Albert trèo qua tường à?

- Chưa, thưa ông. Mấy giọt mưa đầu tiên bắt đầu rơi khi chúng em ngồi trên ghế băng, em nhớ rất rõ, bởi khi anh ấy mở ô em đã nghĩ đến Paul và Virginie[*].

[*]Hai nhân vật lãng mạn trong cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Pháp Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre (1737-1814) (ND).

- Chờ tôi một lát, thưa tiểu thư. - Ông Thẩm phán nói.

Ông đang ngồi trước bàn giấy và viết vội hai bức thư. Trong bức thứ nhất, ông ra lệnh lập tức đưa Albert đến văn phòng của mình ở tòa án. Trong bức thứ hai, ông giao nhiệm vụ cho một nhân viên an ninh đến ngay khu ngoại ô Saint-Germain, vào dinh thự nhà Arlange để kiểm tra bức tường cuối khu vườn và thu thập dấu vết của một vụ trèo tường, nếu thực sự có những dấu vết đó. Ông giải thích thêm rằng bức tường đã được trèo qua hai lần, trước và trong khi mưa, vì thế các dấu vết của lượt vào và ra chắc hẳn phải khác nhau.

Ông ra lệnh cho nhân viên an ninh hãy hành động một cách thận trọng nhất và kiếm một cái cớ dễ nghe nhất để giải thích cho công tác điều tra.

Vừa viết, ông vừa lắc chuông gọi người hầu.

- Đây, - ông nói với anh hầu - anh hãy chuyển hai bức thư này cho anh lục sự Constant của ta. Hãy yêu cầu anh ấy đọc thư và sai người thi hành ngay tức khắc những gì viết trong này, anh hiểu chưa, ngay tức khắc. Chạy đi, lấy một chiếc xe, nhanh lên! À, thêm một câu nữa: Nếu Constant không ở trong văn phòng, hãy sai một người phụ việc đi tìm anh ấy; anh ấy không thể ở xa được, vì anh ấy đang đợi ta. Đi đi, khẩn trương lên!

Rồi quay sang Claire, ông nói:

- Tiểu thư vẫn giữ bức thư trong đó anh Albert yêu cầu được gặp nàng chứ?

- Vâng, thưa ông, chắc là em có đem theo đây.

Nàng đứng dậy, lục tìm trong túi và đưa ra một tờ giấy nhàu nát.

- Nó đây!

Ông Thẩm phán điều tra đón bức thư. Bỗng nhiên ông thấy nghi ngờ. Bức thư tai hại này có vẻ được cất có chủ ý trong túi của Claire chăng? Các cô gái thường không đem theo lời hẹn bên mình. Ông đọc lướt mấy dòng ngắn ngủi của bức thư.

- Không có ngày tháng, - ông lẩm nhẩm - không có tem, không có gì hết…

Claire không nghe thấy ông nói; nàng đang căng óc tìm bằng chứng của cuộc gặp đó.

- Thưa ông, - nàng đột nhiên nói - thường khi người ta muốn và tưởng rằng mình ở một mình thì lại bị người khác nhìn thấy. Xin ông cho gọi tất cả gia nhân và cả bà nội em nữa để hỏi cung họ, có thể có ai đó đã trông thấy Albert.

- Hỏi cung người nhà nàng ư…! Nàng nghĩ đến chuyện này chưa, thưa tiểu thư?

- Sao, thưa ông! Chắc ông nghĩ em sẽ bị liên lụy… Có hề chi chứ, chỉ cần anh ấy được thả!

Ông Daburon chỉ còn biết cảm phục nàng.

Người con gái này có một sự tận tâm thật cao cả, cho dù nàng có nói đúng sự thật hay không! Ông đánh giá cao sự mãnh liệt của nàng từ một giờ đồng hồ qua, khi ông đã hiểu quá rõ tính cách của nàng.

- Còn nữa, - nàng nói thêm - cái chìa khóa cổng vườn mà em đã ném cho Albert ấy, anh ấy đã không trả lại em; em nhớ rõ điều này, vì lúc đó chúng em đã quên mất nó. Chắc hẳn anh ấy vẫn giữ nó. Nếu ta tìm thấy nó trong nhà anh ấy thì nó sẽ chứng minh rõ ràng là anh ấy đã đến vườn nhà em…

- Tôi sẽ ra lệnh lục soát, thưa tiểu thư.

- Còn một cách nữa, khi mà em đang còn ở đây, ông hãy cho người đến kiểm tra bức tường…

Nàng đã nghĩ đến tất cả.

- Xong rồi, thưa tiểu thư. - Daburon nói tiếp - Tôi sẽ không giấu nàng rằng một trong hai bức thư mà tôi vừa gửi đi có lệnh điều tra nhà bà nội nàng, tất nhiên là một cuộc điều tra bí mật.

Claire đứng dậy, mặt mày rạng rỡ, và lần thứ hai nàng đưa tay ra cho ông Thẩm phán.

- Ồ, cảm ơn ông, - nàng nói - nghìn lần cảm ơn! Bây giờ em thấy rõ là ông đứng về phía chúng em. Nhưng còn một ý nữa: bức thư hôm thứ Ba của em, Albert chắc vẫn giữ nó.

- Không, thưa tiểu thư, anh ấy đốt rồi.

Claire thấy mắt mình mờ đi, nàng lùi lại.

Nàng tưởng như cảm thấy có ý mỉa mai trong câu trả lời của ông Thẩm phán. Không phải như vậy. Ông quan tòa nhớ lại bức thư bị Albert ném vào lò sưởi chiều thứ Ba. Đó chỉ có thể là thư của cô gái. Vậy là câu nói, “Người ấy không thể cưỡng lại ta” chính là ám chỉ nàng. Ông hiểu phản ứng của nàng và liền giải thích cho câu nói của mình.

- Thưa tiểu thư, - ông nói tiếp - nàng có hiểu là anh Commarin đã để cho tòa án đi lạc đường, đã đẩy tôi đi đến một sai lầm đáng buồn, khi mà đáng ra anh ta chỉ cần nói cho tôi biết tất cả những điều đó?

- Thưa ông, hình như người quân tử không thể tự thú là đã có được một cuộc hẹn với một người đàn bà khi mà lúc đó anh ta không được phép. Anh ta sẽ thà hy sinh mạng sống của mình, còn hơn là hy sinh danh dự của người con gái đã tin cậy mình. Nhưng xin ông hãy tin rằng Albert rất tin cậy vào em.

Chẳng có gì phải nhắc lại điều đó, và tình cảm của tiểu thư Arlange đã khiến một câu nói trong buổi hỏi cung trở nên có nghĩa.

- Còn nữa, thưa tiểu thư, - ông Thẩm phán nói tiếp - tất cả những gì nàng vừa nói với tôi, nàng cần phải nhắc lại tại văn phòng của tôi ở tòa án. Anh lục sự sẽ ghi lại lời khai của nàng và nàng sẽ ký vào biên bản. Công việc này sẽ thật là khó nhọc với nàng, nhưng đó là thủ tục cần thiết.

- Ồ, thưa ông, em rất vui được đến đó. Hành động nào mà em không dám trả giá khi nghĩ đến anh ấy vẫn ở trong tù? Em chẳng đã quyết làm tất cả rồi sao? Nếu người ta đưa anh ấy ra Tòa đại hình thì em cũng sẽ ra. Vâng, em sẽ có mặt, và ở đó, trước mặt tất cả mọi người, em sẽ nói to sự thật. Tất nhiên, - nàng nói thêm với giọng buồn rầu - em sẽ phải giơ mặt ra, người ta sẽ nhìn em như một nhân vật trong tiểu thuyết, nhưng mặc kệ dư luận, mặc kệ sự chê trách hay tán đồng của mọi người, bởi vì em tin chắc vào tình yêu của anh ấy!

Nàng đứng dậy, sửa sang lại áo khoác và dây buộc mũ.

- Em có cần phải đợi nhân viên của ông đi kiểm tra bức tường về không? - Nàng hỏi.

- Không cần, thưa tiểu thư.

- Thế thì, - nàng nói với giọng dịu dàng nhất - thưa ông, em chỉ còn việc cầu xin ông, - nàng chắp hai tay - cầu xin ông, - đôi mắt nàng lộ vẻ van nài - hãy phóng thích Albert.

- Anh ấy sẽ được trả tự do ngay khi có thể, tôi xin hứa với nàng.

- Ôi, ngay hôm nay đi, thưa ông, ngay hôm nay, em xin ông, thả ngay lập tức. Bởi vì anh ấy vô tội, nào, ông hãy để cho mình mủi lòng, bởi vì ông là bạn của em… Ông có muốn em quỳ gối cầu xin ông không?

Ông Thẩm phán chỉ kịp đưa tay ra ngăn nàng lại.

Ông đang nghẹn ngào, khốn khổ cho ông!

Ôi! Ông đang khao khát có được số phận của người tù kia biết bao!

- Điều nàng yêu cầu là không thể được, thưa tiểu thư, - ông nói với giọng tắc nghẹn - điều này là không thực tế, tôi xin thề danh dự! Ôi! Giá như nó chỉ phụ thuộc vào tôi…! Giả sử anh ấy có tội, tôi cũng sẽ không thể nhìn nàng khóc và chịu đựng…

Tiểu thư Arlange, dù vẫn cứng rắn cho đến lúc này, không kìm được tiếng nấc.

- Khốn nạn cho em! - Nàng kêu lên - Anh ấy đang phải chịu đau khổ, anh ấy đang phải ngồi tù, còn em thì tự do mà không làm được gì cho anh ấy! Lạy Chúa, hãy cho con tiếng nói đủ để có thể làm động lòng những người kia. Con phải đi gặp ai để quỳ lạy cầu xin ân xá…

Nàng ngừng lời, ngạc nhiên vì những lời mà mình vừa thốt ra.

- Ân xá ư? - Nàng kiêu hãnh nói tiếp - Anh ấy không cần ân xá. Tại sao em lại chỉ là một người đàn bà? Chẳng lẽ em không tìm được một người đàn ông nào chịu giúp em? À có, - nàng nói sau một lát suy nghĩ - có một người đàn ông mang nợ Albert, bởi vì ông ta là người đã đẩy anh ấy đến tình cảnh này, đó chính là ông Bá tước Commarin. Ông là cha, đồng thời cũng là người đã bỏ rơi anh ấy. Được rồi! Em, em sẽ đi gặp để gợi cho ông nhớ rằng ông vẫn có một người con trai.

Ông quan tòa đứng lên để tiễn nàng, nhưng nàng đã bỏ chạy và kéo theo chị Schmidt tốt bụng.

Daburon, đang sợ chết khiếp, lại gieo mình xuống ghế. Hai mắt ông long lanh giọt lệ.

- Nàng là thế này đây! - Ông thì thầm - Ôi! Ta đã không chọn một người bạn tầm thường. Ta đã đoán và hiểu được mọi đức tính cao thượng của nàng.

Chưa bao giờ ông yêu nàng đến thế, và ông cảm thấy rằng không bao giờ mình có thể khuây khỏa được vì đã không biết cách để khiến mình được yêu.

Nhưng từ tận trong đáy lòng, một ý nghĩ đau nhói như một mũi tên đang xuyên qua óc ông.

Liệu Claire có nói thật không? Liệu có phải nàng đang đóng một vai diễn đã học thuộc từ lâu? Không, chắc chắn là không!

Nhưng có thể người ta đã lợi dụng nàng, nàng có thể đã bị một hành động xảo quyệt khôn ngoan nào đó lừa dối.

Nếu thế thì dự đoán của lão Tabaret sẽ thành hiện thực. Lão Tabaret đã nói, “Ngài hãy đợi và sẽ thấy có một chứng cứ ngoại phạm không thể bác bỏ.”

Làm sao chứng minh được sự giả tạo của chứng cứ này, một chứng cứ đã được sắp đặt từ trước và được Claire bị lợi dụng khẳng định?

Làm sao lật tẩy một kế hoạch đã được tính toán khôn khéo đến nỗi kẻ bị can đã có thể khoanh tay chờ đợi kết quả dự tính mà không phải gặp nguy hiểm, không phải tự mình can thiệp…?

Ông Thẩm phán vùng vẫy trong mớ khó khăn rối rắm mà không có một dự định nào, không có một ý tưởng nào.

Ông đứng lên.

- Thôi! - Ông nói to như để tự khích lệ mình - Mọi chuyện sẽ được giải quyết ở tòa.