CHƯƠNG 4 KỊCH BẢN CHẾT NGƯỜI
Tôi không thực sự có cơ hội quan sát Manton lúc ông ta ra đón khi chúng tôi đến đây, và tại thời điểm ấy thì cả Kennedy lẫn tôi đều không hề hay biết vấn đề mình phải đương đầu sẽ ra làm sao. Giờ thì tôi cảm thấy rằng mình đã sẵn sàng nắm bắt mọi động cơ gây án khả dĩ. Tôi đã sẵn sàng tinh thần nghi ngờ bất cứ ai trong số chín người đã được Mackay liệt kê hay toàn bộ bọn họ. Đó là những gì tôi tin mình có thể làm được, và ít nhất thì tôi cũng dám khẳng định rằng đây là một trong những bài toán hóc búa nhất từng được đặt ra cho Craig.
Ấy nhưng tôi tin chắc rằng anh sẽ giải được nó. Tôi hết sức nôn nóng chờ đợi kết quả cuộc thẩm vấn Lloyd Manton của anh.
Nhà sản xuất kiêm nhà quảng bá ấy là một người phong thái đĩnh đạc, tuổi gần trung niên. Ông ta tạo ra ấn tượng mình sở hữu một thể lực tốt, có tướng song thịt da không bị nhão nhoẹt. Đặc biệt, tôi để ý thấy dáng hình vuông vức, phóng khoáng của đầu ông ta, thể hiện sự thông minh của con người này. Ngoài ra, tôi còn thấy mắt ông ta có nét rất thú vị, sâu thẳm và mang màu nâu xám sẫm ấm áp, trông như thể ẩn chứa một sự chân thành rất căn bản. Tôi tin cặp mắt ấy giúp cho người đàn ông này trở nên gần như không thể nào cưỡng lại được mỗi khi thực hiện một thương vụ.
Như nhận định của cá nhân tôi, nơi duy nhất bộc lộ nét yếu đuối của con người này là miệng và cằm của ông ta, cùng với vẻ bồn chồn của cặp tay. Đôi bàn tay ông ta vuông vắn, trông rất thực dụng, nhưng trái ngược với nó lại là những ngón tay hơi thon nhỏ, nét đặc trưng của một người mơ mộng. Miệng ông ta nhìn hết sức khêu gợi với cặp môi căng dày, và thỉnh thoảng nó lại giật một cú rất khẽ, gần như không tài nào thấy nổi, như thể để lộ ra một thoáng cảm xúc hay nỗi sợ trên gương mặt bình thản lão luyện đầy vẻ chăm chú của mình. Cằm ông ta trông thật dịu dàng, khiến nét biểu cảm của ông ta mềm bớt ra, đồng thời cho thấy rằng cảm xúc của ông ta sẽ lấn át bản chất toan tính lạnh lùng toát lên từ cặp mắt và hàng lông mày khá đậm phía trên của ông ta.
Lúc bước vào trong căn phòng, ngồi xuống chiếc ghế Kennedy chỉ định, ông ta trông có vẻ bình tĩnh tuyệt đối. Khi liếc mắt về phía thân xác vô hồn của Stella, ông ta bộc lộ rất rõ khả năng giữ sự tự chủ sắt đá. Phải đến trong lúc Kennedy tiến hành thẩm vấn, tôi mới dần dần nhận biết được những dấu hiệu vụn vặt thể hiện con người thật ẩn giấu bên dưới mà mình đã nhắc đến, từng chút, từng chút một.
"Hãy cho tôi biết chuyện gì đã xảy ra đi." Kennedy bắt đầu hỏi.
"À thì...", Manton đáp rất nhanh, nhưng rồi ông ta dừng lại và hành xử như thể đang lựa chọn từng từ một cách cẩn trọng, như thể ông ta đang sắp xếp từng câu sao cho sẽ không gây hiểu nhầm, không tạo ra ấn tượng sai lệch nào hết. Kennedy hết sức hài lòng.
"Trong phân cảnh chúng tôi quay lúc ấy," ông ta nói tiếp, "Stella ngồi xổm xuống sàn nhà, cúi xuống chỗ bố mình, bấy giờ vừa mới bị sát hại. Cô ấy đang khóc. Đèn đuốc sẽ bất thình lình bật lên. Người hùng trẻ tuổi sẽ xộc vào bối cảnh và cô ấy sẽ nhìn thấy anh ta và hoảng sợ hét lên. Phần đầu tiên diễn ra suôn sẻ. Nhưng khi đèn được bật, thay vì ngước lên nhìn và hét to, Stella lại co rúm người và ngã gục lên Werner, diễn viên đóng vai ông bố. Tôi quát bảo cho dừng máy quay và lao vào đó. Chúng tôi đỡ và đặt cô ấy lên chiếc đi văng. Ai đó đi gọi ông bác sĩ, nhưng cô ấy chết mà chẳng nói được một lời nào. Tôi... tôi chẳng hiểu chuyện gì đã xảy ra cả. Mới đầu tôi cứ tưởng là do vấn đề tim mạch gì đó."
"Cô ấy có vấn đề về tim mạch sao?"
"Không, ý tôi là... không có vấn đề gì tôi biết cả."
Kennedy lưỡng lự. "Tại sao ông lại quay ở tận nơi này?"
Tôi nhấp nhổm muốn trả lời thay cho Manton. Tôi biết rằng đã có thời, nhiều bối cảnh trong nhà rất đẹp thực sự được bấm máy quay ở bên trong các ngôi nhà để tiết kiệm chi phí. Tôi lấy làm tiếc là Kennedy lại mất công suy diễn dựa trên một dữ kiện mà tôi cứ tưởng là ai cũng biết, không cần giải thích làm gì. Tuy nhiên, câu trả lời của Manton khiến tôi hết sức ngạc nhiên.
"Ông Phelps đề nghị chúng tôi sử dụng thư viện của mình trong phim."
"Chẳng phải về lâu về dài thì dựng lại nó trong trường quay sẽ dễ dàng và rẻ hơn sao?"
Manton liếc lên nhìn Kennedy, hẳn đang nghĩ tương tự như tôi. Phải chăng lưu trữ bên trong kho thông tin cả phổ thông lẫn lạ thường của Kennedy cũng là chút ít kiến thức về phim ảnh?
"Vâng," nhà sản xuất đáp. "Làm thế sẽ đỡ công phải đi ra đây, đỡ mất thời gian, đỡ lằng nhà lằng nhằng... ôi, nếu đem ra so sánh theo tiền mặt, kể cả nếu tính gộp chi phí vận hành và mọi thứ khác vào, thì xây dựng một bối cảnh như thế này cũng rẻ như bèo với mức giá ngày nay thôi mà."
"Ông có biết lý do vì sao ông Phelps muốn vậy không?"
Manton nhún vai. "Chỉ là ông ta thích như vậy thôi, và chúng tôi phải chiều ý."
"Ông Phelps quan tâm đến công ty của ông à?"
"Vâng. Gần đây ông ta mua hết toàn bộ cổ phiếu ngoại trừ chỗ tôi sở hữu. Riêng về mặt tài chính thì ông ta nắm quyền kiểm soát tuyệt đối."
"Nội dung câu chuyện ông đang quay là gì? Ý tôi là, tôi muốn hiểu thật chính xác những tình tiết diễn ra trong các cảnh ông quay ngày hôm nay. Tôi cần phải biết tất cả mọi người đáng nhẽ phải hành xử ra sao, và trên thực tế thì họ đã làm gì. Tôi phải nắm được mọi tiểu tiết. Ông hiểu ý tôi chứ?"
Miệng của Manton tự nhiên đanh lại, cho thấy rằng nó ẩn chứa một sự kiên định ngầm. Ông ta liếc nhìn xung quanh căn phòng, thế rồi đứng dậy, đi ra đầu bên kia của chiếc bàn dài, và quay trở lại cùng với một xấp bản thảo dày, đóng bìa cứng ở một bên. "Đây là kịch bản, bản ghi chi tiết mọi hành động trong các phân cảnh," ông ta giải thích.
Khi Kennedy đón lấy xấp kịch bản, Manton mở nó ra và lật qua mấy trang bảng biểu và danh sách, mục lục bối cảnh và các địa điểm ngoài trời, các nhân vật và các diễn viên phụ, các bộ trang phục, cũng như các chi tiết kỹ thuật khác. "Các phân cảnh chúng tôi quay ở đây," ông ta nói tiếp, "là phần mở đầu của câu chuyện. Chúng tôi chừa chúng lại cho đến tận bây giờ bởi vì sẽ cần phải đi một chuyến rất lâu ra Tarrytown, và bởi vì chúng tôi sẽ có thể rời trường quay trong lúc người ta dựng hai cảnh lớn nhất, một buổi tiệc và một phòng khiêu vũ. Chúng sẽ cần toàn bộ diện tích sàn của trường quay." Ông ta lật qua hai hay ba trang gì đó, thế rồi đưa tay chỉ. "Chúng tôi đã quay được đến phân cảnh thứ mười ba; từ phân cảnh thứ nhất cho đến thứ mười ba, theo trình tự giống như thế này đây. Vào... vào đúng phân cảnh thứ mười ba xui xẻo thì cô ấy...", là do tôi tưởng tượng ra hay ông ta quả thực vừa run lẩy bẩy, dù chỉ trong một thoáng thôi nhỉ? "... thì cô ấy chết."
Kennedy bắt đầu đọc kịch bản. Tôi vội đến bên anh, liếc nhìn qua vai anh.
NỖI KINH HOÀNG MÀU ĐEN
VỚI SỰ THAM GIA CỦA STELLA LAMAR
PHÂN CẢNH 1
ĐỊA ĐIỂM: Thư viện Remsen. Đây là một bối cảnh thư viện hiện đại, sang trọng với một chiếc bàn dài nằm chính giữa căn phòng, sách đặt khắp xung quanh các bên tường, cửa sổ kiểu Pháp phía cuối phòng, và một lối ra vào dẫn qua một hành lang phía bên tay phải, xuyên qua một cặp rèm treo. Ghi chú: E. P. muốn chúng ta sử dụng thư viện của mình tại Tarrytown.
HÀNH ĐỘNG: Chậm rãi mở màng khẩu độ quay bối cảnh tối tăm, với một ánh đèn tròn chiếu tường và hai cánh cửa sổ kiểu Pháp phía đằng sau. Trong quá trình màng khẩu độ được chậm rãi mở ra, ánh đèn biến mất, khiến cho bối cảnh trở nên tối om, và rồi lại sáng lên cho đến khi màng khẩu độ mở hết ra, và chúng ta phát hiện ra rằng ánh sáng ấy được chiếu từ ngọn đèn pin của một tên trộm, men sát những bức tường thư viện. Khi màng khẩu độ đã được mở to hết mức, chúng ta cũng sẽ phát hiện thấy một lằn ánh sáng yếu ớt chiếu qua cặp rèm treo dẫn ra hành lang bên ngoài, bấy giờ đang gần khép kín. Tia sáng ấy chiếu dọc sàn nhà, dừng lại bên bàn thư viện, chỉ đủ soi tỏ rìa mép của nó, nhưng không để lộ ra thứ gì khác bên trong căn phòng. Ánh đèn rọi trong tay một bóng người đen ngòm chiếu vơ vẩn trên tường và rồi ra đến hai bức rèm treo. Trong lúc nó đang dừng lại ở đó, cặp rèm treo lay động và trên mép tấm lụa xuất hiện những ngón tay của một cô gái. Một cánh tay trần và xinh đẹp thọc qua tấm rèm treo, sâu gần đến vai, và nó bắt đầu đẩy rèm sang bên, đồng thời với lên trên để tẽ chúng ra ở chỗ móc treo.
PHÂN CẢNH 2
ĐỊA ĐIỂM: Thư viện Remsen. Cận cảnh rèm treo.
HÀNH ĐỘNG: Nhân vật nữ chính của chúng ta tẽ cặp rèm treo sang hai bên và đứng trong ánh đèn, lộ rõ toàn thân. Khi ấy cô mặc váy dạ tiệc, và quanh cổ cô là một mặt dây chuyền khác thường, gắn trang sức lấp lánh. Cô rú lên và bước lùi lại, khép hai tấm rèm treo vào. Ánh đèn rụt ra khỏi cặp rèm, khiến chúng chìm trong bóng tối.
PHÂN CẢNH 3
ĐỊA ĐIỂM: Hành lang, nhà Remsen. Cận cảnh rèm treo dẫn vào thư viện. Hành lang này được thắp sáng trưng.
HÀNH ĐỘNG: Cô gái giữ kín cặp rèm treo, gào lên gọi người đến.
PHÂN CẢNH 4
ĐỊA ĐIỀM: Chân cầu thang, nhà Remsen.
HÀNH ĐỘNG: Ta thấy ông quản gia và cô hầu gái đang nói chuyện. Họ nghe được tiếng hét của cô gái và bắt đầu chạy đến.
PHÂN CẢNH 5
ĐỊA ĐIỂM: Hành lang, nhà Remsen. Cận cảnh rèm treo.
HÀNH ĐỘNG: Cô gái nghe thấy tiếng người đang chạy đến và liếc sang bên, thể hiện mình đã nhìn thấy ông quản gia và cô hầu gái. Cô vẫn tiếp tục bám lấy cặp rèm khép kín.
PHÂN CẢNH 6
ĐỊA ĐIỂM: Thư viện Remsen. Quay toàn cảnh.
HÀNH ĐỘNG: Kẻ vô danh kia buông rơi cây đèn xuống sàn nhà, và đầu tiên chúng ta thấy chân hắn chắn ngang luồng sáng trên sàn nhà. Thế rồi cây đèn lăn đi, chiếu rọi cơ thể của một ông già, trông như dân triệu phú người Mỹ, nằm gục trên bàn. Cuối cùng nó lăn thêm xa hơn một chút và dừng lại, chiếu các tia sáng của mình vào trong lò sưởi.
PHÂN CẢNH 7
ĐỊA ĐIỀM: Hành lang Remsen, bên ngoài thư viện.
HÀNH ĐỘNG: Cô gái tỏ thái độ quyết tâm. Với một động tác tay rất nhanh, cô kéo tung hai tấm rèm treo ra và lao vào bên trong. Rèm treo khép lại phía đằng sau cô. Ông quản gia và cô hầu gái chạy đến nơi và nhìn ngó quanh quất.
PHÂN CẢNH 8
ĐỊA ĐIỂM: Thư viện Remsen. Quay toàn cảnh.
HÀNH ĐỘNG: Chiếu cảnh ngọn đèn đang rọi sáng vào trong lò sưởi, và cô gái mau chóng bước vào trong tia chiếu của nó. Cô chúi xuống vùng sáng, để lộ mặt mình và nhặt cây đèn lên. Cô chiếu nó khắp xung quanh căn phòng, khựng lại khi nó chiếu vào cặp cửa sổ kiểu Pháp và soi tỏ kẻ sát nhân, bấy giờ đang trên đường bỏ chạy ra ngoài một ban công nằm ở cảnh nền. Khi tia sáng chiếu đến chỗ kẻ sát nhân, hắn chậm rãi quay mặt lại.
PHÂN CẢNH 9
ĐỊA ĐIỂM: Thư viện Remsen. Cận cảnh cửa sổ kiểu Pháp.
HÀNH ĐỘNG: Kẻ đột nhập, hiện đã được quay cận cảnh, dừng lại trong lúc chuẩn bị khép cửa sổ vào và từ tốn chớp mắt trong luồng ánh sáng, sau đó cười phá lên và đóng hẳn hai cánh cửa sổ kiểu Pháp lại.
PHÂN CẢNH 10
ĐỊA ĐIỂM: Hành lang, nhà Remsen. Cận cảnh rèm treo dẫn vào thư viện.
HÀNH ĐỘNG: Ông quản gia và cô hầu gái nhìn quanh đầy vẻ tuyệt vọng. Một chàng trai trẻ tuổi, phiên bản đối nghịch của nhân vật trong phân cảnh trước nhìn vào trong ánh đèn soi vào cặp cửa sổ kiểu Pháp, ra chỗ ông quản gia và yêu cầu được biết chuyện gì vừa mới xảy ra. Ông quản gia vội vã giải thích rằng ông ta nghe thấy tiếng cô chủ mình kêu cứu. Chàng trai trẻ tuổi bước đến chỗ bộ rèm treo và dừng lại.
PHÂN CẢNH 11
ĐỊA ĐIỂM: Thư viện Remsen. Quay toàn cảnh.
HÀNH ĐỘNG: Cô gái dùng cây đèn pin chiếu khắp căn phòng và xuống dưới sàn nhà, lần đầu tiên nhìn thấy thi thể của ông triệu phú người Mỹ.
PHÂN CẢNH 12
ĐỊA ĐIỂM: Bên ngoài nhà Remsen. Phủ màu đêm.
HÀNH ĐỘNG: Kẻ sát nhân leo xuống một cây cột ở hiên trên nhà và nhảy xuống dưới đất, phóng vọt qua bãi cỏ, biến mất khỏi khung hình.
PHÂN CẢNH 13
ĐỊA ĐIỂM: Thư viện Remsen. Quay toàn cảnh.
HÀNH ĐỘNG: Cây đèn pin chiếu lên sàn nhà, để lộ cảnh cô gái khóc bên thi thể ông triệu phú và cố gắng làm cho ông ta hồi tỉnh. Cô gào thét và kêu khóc. Cặp rèm treo tẽ đôi ra, và từ hành lang sáng ánh đèn, chúng ta thấy anh chàng trẻ tuổi, ông quản gia và cô hầu gái cùng bước vào. Chàng trai trẻ tuổi bật đèn lên và toàn bộ căn phòng hiện ra. Cả ba cùng kêu lên vì kinh hoàng. Chàng trai trẻ tuổi liếc nhìn xung quanh, sau đó lao về phía cặp cửa sổ kiểu Pháp mở hờ, rút ra một khẩu súng lục. Lúc nhìn thấy anh ta, cô gái lại hét toáng lên và tỏ vẻ kinh hãi.
Sau khi đọc xong phân cảnh thứ mười ba, Kennedy gập bìa lại và đưa tập kịch bản cho tôi. Thế rồi anh một lần nữa thẩm vấn Manton.
"Chiếc mặt dây chuyền cô ấy đeo quanh cổ ra sao rồi? Trong kịch bản, cô Lamar phải có một mặt dây chuyền khác thường đeo trên cổ. Cô ấy có đeo đâu."
"À phải rồi!" Nhà quảng bá ngẫm nghĩ một lúc. "Ông bác sĩ đã cởi bỏ nó và đưa nó cho Bernie, cậu phụ trách đạo cụ, lúc ấy đang hỗ trợ ông thợ điện."
"Cậu ta có ở bên ngoài không?"
"Có."
"Giờ cố nhớ lại nhé, ông Manton." Kennedy rướn người tới trước, thái độ rất nghiêm trang. "Trong quá trình quay phân cảnh thứ mười ba kia, ai là người đã tiến sát đến bên cô Lamar? Ai là người ở đủ gần để có thể gây thương tích cho cô ấy, hay giả sử là khiến cho cô hít phải thứ hơi độc khó phát hiện nào đó?"
"Anh tin là...", Manton dợm hỏi ngược lại Kennedy, nhưng không được anh tỏ vẻ khuyến khích gì hết. "Gordon, nam diễn viên chính, có chạy qua bối cảnh," ông ta đáp sau khi dừng một lúc, "nhưng không lại gần cô ấy lắm. Werner đóng vai ông triệu phú chết dưới chân cô ấy."
"Werner là ai thế?"
"Ông ấy là đạo diễn của tôi. Bởi vì đó là một vai rất nhỏ, ông ấy đích thân đóng. Ông ta chỉ đóng trong hai hay ba phân cảnh đoạn đầu, và tôi thì có mặt ở đây để trực máy quay."
Trong lúc Kennedy thẩm vấn Manton, tôi đọc lướt qua kịch bản của bộ phim. Tôi dính dáng đến lĩnh vực phim ảnh chủ yếu vì từng ba lần tìm cách bán kịch bản do chính mình viết cho các bên sản xuất. Lẽ đương nhiên tôi không thành công. Thế là riêng trong mảng này, tôi giống như hàng trăm ngàn người khác. Tất cả mọi người đều nghĩ rằng mình có thể viết được ít nhất một bộ phim. Và như vậy, mặc dù đã được tham quan các trường quay và gặp một vài diễn viên, đây là lần đầu tiên tôi có cơ hội đọc một bản thảo được dựng thành phim. Tôi tận dụng khoảnh khắc Kennedy còn đang mải nghĩ để quay sang hỏi Manton.
"Ai là người viết kịch bản này vậy, ông Manton?" Tôi hỏi.
"Millard! Lawrence Millard."
"Millard ư?" Kennedy và tôi đồng thời thốt lên.
"Tất nhiên rồi! Millard vẫn còn bị hợp đồng ràng buộc, và anh ta là người duy nhất có thể viết được kịch bản cho Stella. Chúng tôi... chúng tôi đã thử thuê người khác, nhưng tất cả bọn họ đều chẳng làm ăn ra gì."
"Millard có ở đây không?"
Manton phá ra cười. Nghe tiếng cười ấy cứ lạc lõng bên trong căn phòng nơi vẫn đang có một xác chết bầu bạn với chúng tôi. "Cho một nhà văn đến nơi quay bộ phim của anh ta, để anh ta có thể quấy rầy đạo diễn và đòi thay đổi mọi thứ ư? Biến! Khi kịch bản được viết xong thì anh ta cũng đã xong việc. Có tên xuất hiện trên màn ảnh là anh ta đã may mắn lắm rồi. Cốt truyện không là gì hết, mà chỉ đạo quay phim thế nào mới quan trọng. Có điều là anh sẽ cần một ý tưởng hay để làm điểm khởi đầu, và một kịch bản tạm ổn để phát triển các cảnh của mình. Mà thôi..." Ông ta tỉnh táo lại một chút, có thể vì đã nhận ra rằng mình đang quá mải mê phản đối chuyện cho nhà văn đến phim trường. "Millard và Stella không còn nhìn mặt nhau được nữa. Anh biết đấy, cô ấy đã ly dị anh ta rồi."
"Ông có biết nhiều về chuyện đời tư của cô Lamar không?"
"À thì...", mắt Manton nhìn xuống sàn nhà một thoáng "... Cũng giống như tất cả những người khác trong làng phim ảnh, Stella phải chịu rất nhiều lời bàn ra tán vào. Đó là số phận của bất cứ cô gái nào đạt được danh vọng và..."
"Mối quan hệ giữa cô Lamar và bản thân ông thì như thế nào?" Kennedy ngắt ngang.
"Anh nói thế là có ý gì vậy?" Manton đỏ mặt lên rất nhanh.
"Gần đây hai người không có rắc rối gì, không có bất đồng gì cả, đúng không?"
"Không. Chúng tôi rất thân thiết - tất nhiên là thân thiết theo kiểu những người đồng nghiệp với nhau - và tôi tin mình chưa từng nói một lời không hay nào với cô ấy kể từ hồi tôi mới thành lập hãng phim Manton Pictures để biến cô ấy thành một ngôi sao."
"Ông chẳng biết gì về các khó khăn giữa cô ấy và chồng sao?"
"Lẽ dĩ nhiên là không. Tôi hiếm khi gặp gỡ cô ấy ngoại trừ lúc ở trường quay, và trừ những dịp bắt buộc, chẳng hạn như một buổi tiệc chiếu phim ở đây, hay có thể là ở Boston hay Philadelphia hay thành phố nào đó gần đây, và tôi sẽ đưa cô ấy..."
Kennedy quay sang Mackay. "Anh thu xếp giữ những người tôi chưa thẩm vấn tách biệt khỏi những người tôi đã thẩm vấn rồi giúp tôi với nhé?"
Trong lúc anh ủy viên công tố quận gật đầu, Kennedy nhanh chóng bảo Manton ra ngoài. Thế rồi, ngay khi nhà quảng bá đã ra khỏi tầm tai, anh lại quay sang Mackay.
"Đưa cậu phụ trách đạo cụ Bernie vào đây đi, trước khi có ai kịp bảo cậu ta giấu hay tiêu hủy cái mặt dây chuyền ấy."