CHÍN

Maigret thích thú thấy Leduc càu nhàu:

— Anh bảo tôi đi làm một công tác tế nhị là làm cái gì vậy?

— Một công tác mà nếu muốn thì chỉ có anh mới làm được thôi! Ồ! Đừng đứng sững như thế! Không phải đi ăn trộm nhà ông biện lý hay leo tường vào biệt thự nhà Rivaud đâu.

Thế rồi Maigret kéo về phía mình một tờ nhật báo ở Bordeaux, lấy móng tay gạch dưới một đoạn thông báo:

“Tìm một bà Beausoleil trước kia ở Alger. Chuyện gia tài... Hỏi chưởng khế Maigret, khách sạn Anh quốc ở Bergerac. Gấp.”

Leduc không cười được. Ông nhăn nhó nhìn người đồng sự:

— Anh muốn tôi đóng vai chưởng khế dỏm à?

Ông ta nói câu đó theo kiểu nhiệt tình thụt lùi khiến bà Maigret đang ở cuối phòng cũng phải rũ ra cười.

— Không đâu! Đoạn thông báo ra đã được mươi ngày rồi trong các nhật báo vùng Bordeaux và cả trong các nhật báo chính ở Paris.

— Tại sao lại là Bordeaux?

— Anh đừng lo chuyện đó. Mỗi ngày có mấy chuyến tàu đến Bergerac?

— Ba hay bốn gì đó!

— Trời không nóng cũng không lạnh lắm. Lại cũng không mưa. Nhà ga có quán giải khát không? Có à! Nhiệm vụ như thế này: Anh đứng ở sân ga mỗi chuyến tàu đến cho tới lúc nào thấy bà Beausoleil.

— Nhưng tôi không biết bà ta mà!

— Tôi cũng không biết bà ta béo hay gầy. Bà ta khoảng từ bốn mươi đến sáu mươi. Và theo ý tôi chắc là phải béo.

— Nhưng mà thông báo có nói bà ta đến đây. Vậy thì không hiểu tại sao?

— Chuyện rất tế nhị. Có điều tôi cần dặn trước là có một người thứ ba ngăn bà ta đến đây. Anh hiểu nhiệm vụ rồi chứ? Làm sao cũng đưa cái bà kia đến. Thật êm!

Maigret chưa bao giờ thấy nhà ga Bergerac, nhưng ông có một tấm bưu ảnh in hình nó. Sân ga tràn ngập nắng chiều, nơi làm việc chật hẹp của ông trưởng ga và chỗ cất đèn tàu.

Thật là khoái trá khi tưởng tượng ra chàng Leduc tội nghiệp, đội mũ cói, đi qua đi lại chờ mỗi chuyến tàu đến, nhìn tận mặt từng hành khách, theo dõi tất cả các bà sồn sồn, cần thì hỏi xem bà nào là bà Beausoleil.

— Tin cậy ở anh nhé?

— Cần thì cũng phải làm thôi!

Rồi ông ta bước đi, dáng thiểu não. Ông thử khởi động máy xe nhiều lần, rồi thấy không nổ lại bước xuống hùng hục quay manivelle.

Một lát sau, người phụ tá của Rivaud tới, bước vào phòng chào bà Maigret thật kính cẩn, rồi chào cảnh sát trưởng.

Anh chàng trẻ tuổi này tóc hoe, nhút nhát, xương xẩu, cứ đụng đồ đạc hết cái này tới cái khác rồi xin lỗi liên hồi.

— Xin lỗi bà. Xin bà chỉ nước nóng ở đâu?

Rồi anh suýt làm lật cái bàn ngủ:

—Xin lỗi!... Ồ! Xin lỗi.

Trong lúc săn sóc vết thương của Maigret với vẻ lo lắng:

— Tôi có làm ông đau không? Xin lỗi. Ông có thể ngồi thẳng lên một chút được không? Xin lỗi...

Maigret mỉm cười khi nghĩ tới Leduc tìm cách đậu chiếc xe Ford cũ kỹ trước nhà ga.

— Ông bác sĩ Rivaud làm việc nhiều lắm phải không?

— Thưa phải. Ông ấy bận lắm, lúc nào cũng bận.

— Ông ta hoạt động khá nhiều phải không?

— Rất hoạt động! Tôi muốn nói là rất dị thường!... Xin lỗi! Ông nghĩ xem sáng ra bảy giờ, ông ta khám bệnh miễn phí. Rồi ông đến phòng khám riêng. Rồi bệnh viện. Nên nhớ là ông ta không tin ở các phụ tá như các ông khác đâu, cái gì ông ta cũng muốn nhúng tay vào hết.

— Có khi nào anh nghĩ ông ta không phải là bác sĩ không?

Người thanh niên suýt nghẹn, nhưng rồi anh ta đổi ra tiếng cười.

— Ông cứ nói đùa! Bác sĩ Rivaud không phải là thầy thuốc bình thường mà là một bác sĩ đại tài. Nếu ông ta sống ở Paris thì chắc danh tiếng lẫy lừng.

Ý kiến thành thực. Người ta thấy chàng thanh niên thật nồng nhiệt, không có ẩn ý giả tạo nào.

— Anh có biết ông ta tốt nghiệp ở Trường Đại học nào không?

— Hình như ở Montpellier. Vâng, đúng như vậy. Ông ta có nói với tôi về các ông giáo sư ở đấy. Sau đó ông ta làm phụ tá ở Paris cho bác sĩ Martel với môn đệ vây quanh.

— Lạ thật!

— Xin lỗi! Có phải ông thực không tin ông Rivaud là bác sĩ à?

— Chắc không chuyên môn.

— Tôi xin nhắc lại và ông nên tin tôi: Ông ấy là bậc thầy đấy! Tôi chỉ trách ông ấy một điều là làm việc quá nhiều, cứ đà như vậy thì ông ấy suy sụp rất mau. Nhiều lần tôi thấy ông ấy nóng nảy đến mức...

— Gần đây phải không?

— Mấy lúc khác và gần đây, đúng. Thế mà, ông thấy không, ông ấy chỉ cho phép tôi thay thế để săn sóc ông khi gần lành thôi. Trường hợp này không nặng lắm đâu. Phải như bác sĩ khác thì ngay ngày đầu đã đẩy cho anh phụ tá rồi.

— Những người cộng sự có yêu mến ông ấy không?

— Ai cũng thán phục ông ấy hết!

— Tôi muốn nói là có yêu mến không?

— Ồ. Tất nhiên. Không có lý do gì mà...

Trong giọng nói có gì ngập ngừng. Người phụ tá rõ ràng phân biệt giữa sự thán phục và tình cảm mến yêu.

— Anh có thường đến nhà ông ấy không?

— Không bao giờ! Hàng ngày tôi chỉ gặp ông ấy ở bệnh viện thôi.

— Vì thế anh không biết gì về gia đình ông ấy cả chứ gì.

Trong khi chuyện trò, chàng thanh niên vẫn làm công việc săn sóc vết thương quen thuộc, với những cử chỉ mà Maigret có thể đoán trước được. Tấm mành đã buông xuống để các tia nắng lọt qua và người ta vẫn nghe thấy tiếng động ở quảng trường.

— Ông ta có cô em vợ thật xinh.

Người phụ tá không trả lời, vờ như không nghe thấy.

— Ông ta thường hay đi Bordeaux phải không?

— Đôi khi người ta mời đến đó. Nếu muốn thì ông ấy có thể đi mổ khắp nơi, ở Paris, ở Nice và cả ngoại quốc nữa.

— Dù ông ta còn trẻ!

— Đối với một nhà giải phẫu thì đó là một ưu thế! Nói chung thì người ta không thích nhà giải phẫu nhiều tuổi.

— Xong rồi! - Người phụ tá rửa tay, đi tìm một cái khăn, ấp úng nói với bà Maigret khi bà này mang khăn lại:

— Ồ!... Xin lỗi.

Đối với Maigret thì đây lại là những nét mới thêm vào hình dạng của bác sĩ Rivaud. Các đồng sự nói về ông như một bậc thầy. Ông ta chắc là hoạt động dữ dằn. Có phải vì tham vọng không? Cũng có thể! Thế mà ông ta lại không ở Paris, nơi đúng chỗ quá.

Khi họ chỉ còn một mình, bà Maigret hỏi:

— Qua câu chuyện anh có hiểu thêm được gì nữa?

— Anh à? Em kéo mành cửa lên được không? Nhất định ông ta là thầy thuốc rồi. Nếu không thì ông ta không thể đánh lừa được nhiều người xung quanh nhất là khi ông không chỉ làm việc kín đáo trong phòng mạch mà ở ngay giữa bệnh viện nữa.

— Nhưng mà các Trường Đại học.

— Một chuyện sẽ giải quyết được hết cả. Lúc này anh đang chờ Leduc chắc phải lúng túng vì bà khách lắm. Em có nghe thấy tiếng đoàn tàu nào không? Nếu là tàu Bordeaux thì có hy vọng.

— Anh đợi gì thế?

— Rồi em sẽ thấy! Cho anh hộp diêm...

Ông đã thấy đỡ hơn. Nhiệt độ xuống còn 37,5 và cánh tay phải không còn cứng nhắc nữa. Dấu hiệu tốt đẹp hơn là ông không thể nào nằm yên trên giường được, luôn luôn phải trở mình, sửa lại gối nằm, ngẩng đầu dậy, duỗi người ra.

— Em đi gọi vài cú điện thoại cho anh.

— Gọi ai?

— Anh muốn biết những người anh quan tâm lúc này ở đâu. Trước hết là hỏi ông biện lý. Khi nghe thấy tiếng ông ta đầu dây thì cúp máy.

Trong khi bà vợ thực hiện thì Maigret ngắm quảng trường và bập bập từng hơi thuốc nhỏ.

— Ông ta có ở nhà!

— Bây giờ em gọi điện đến hỏi bác sĩ...

— Ông ta cũng có ở đó!

— Bây giờ chỉ còn gọi về biệt thự. Nếu bà Rivaud trả lời thì hỏi cô Françoise. Nếu là Françoise trả lời thì hỏi bà Rivaud...

— Bà Rivaud trả lời, nói em gái đi vắng và hỏi mình có thể nói chuyện thay được không.

— Cúp máy đi!

Cả buổi sáng nay sẽ có mấy người thắc mắc lo đi tìm xem ai gọi điện như thế!

Năm phút sau, chiếc xe buýt của khách sạn từ ga đưa về ba người khách và đứa bé xách hành lý. Rồi đến người phát thư đi xe đạp mang thư túi đến nhà Bưu điện.

Cuối cùng là tiếng còi đặc biệt của chiếc xe Ford cà tàng và nó đậu tại bãi xe. Maigret thấy có ai đó ngồi bên cạnh Leduc và hình như còn có người thứ ba ngồi ghế sau.

Ông không lầm. Nhưng chàng Leduc tội nghiệp xuống xe trước có dáng lo lắng nhìn xung quanh như sợ phải làm trò cười, rồi giúp một bà to béo xuống xe mà như đổ nhào vào người anh ta.

Một cô gái nhảy bổ ra, việc đầu tiên là liếc mắt giận dữ nhìn lên cánh cửa sổ phòng Maigret. Đúng là cô Françoise mặc bộ quần áo màu xanh lá cây nhạt, cắt rất điệu.

Bà Maigret hỏi:

— Em có nên ở lại không?

— Tại sao không? Em mở cửa lớn ra. Họ đến rồi đó.

Phía cầu thang là cả sự hỗn loạn. Người ta có thể đoán ra tiếng thở mạnh của bà to béo kia vừa bước vào vừa thấm mồ hôi.

— Ông chưởng khế ở một chỗ chẳng phải là của ông chưởng khế tí nào!

Một giọng nói bình thường. Mà chẳng phải chỉ là giọng nói thôi đâu! Có phải bà ta chưa qua tuổi bốn lăm không? Dù sao thì cũng rõ là bà ta còn khoái làm đẹp vì bà ta trang điểm như một đào hát. Một đào hát tóc vàng, phốp pháp, bóng nhẫy có đôi môi hơi bệu.

Nhìn bà, người ta có cảm giác là đã thấy ở đâu đây rồi. Và bỗng nhiên người ta hiểu ra: Đây là mẫu hình đã xưa của một nữ ca sĩ trong các dàn nhạc phòng trà ngày trước! Môi tô hình trái tim. Thân có eo, vẻ nhìn khiêu khích. Và đôi vai trần trắng nõn. Cái cung cách bước đi nhún nhảy, cái lối nhìn người đối thoại là nhìn khán giả từ trên bục gỗ.

Maigret hỏi thật lịch sự:

— Chắc là bà Beausoleil? Xin mời bà ngồi. Cả cô nữa, cô...

Nhưng Françoise không chịu ngồi. Cô đang tức. Cô nói:

— Tôi xin báo để ông biết, tôi kiện cho mà xem. Quá quắt lắm!

Leduc vẫn đứng ở cửa, dáng thiểu não khiến người ta có thể đoán ra chuyện trắc trở dọc đường.

— Xin cô bớt nóng. Và xin lỗi đã làm phiền đến mẹ cô.

— Ai bảo đây là mẹ tôi?

Bà Beausoleil không hiểu gì hết. Bà liếc nhìn Maigret có dáng thật bình tĩnh rồi lại nhìn Françoise đang điên lên vì tức giận.

— Tôi đoán là như thế vì thấy cô đi đón bà ở tận ga...

— Cô này muốn ngăn bà mẹ đến đây đó! - Leduc nói nhỏ, mắt vẫn nhìn tấm thảm.

— Rồi anh làm thế nào?

Đến lúc này Françoise trả lời:

— Ông ta đe doạ chúng tôi. Ông ta nói gì như có giấy bắt, làm như chúng tôi là phường trộm cắp không bằng. Đâu, giấy bắt đâu? Nếu không thì...

Rồi cô ta với tay lấy ống nghe điện thoại. Rõ ràng là Leduc đã làm điều hơi quá. Ông ta không thấy hãnh diện chút nào. Ông nghĩ đến lúc bà ta và cô ta làm ồn trong căn phòng xử nơi mà ai cũng phải đi rón rén hết.

— Cô đợi một chút. Cô muốn gọi ai?

— Thì... Ông biện lý.

— Cô ngồi xuống đi! Nên nhớ là tôi không ngăn cô gọi ông ta đâu. Trái lại là khác! Nhưng có lẽ cô nên vì lợi ích của mọi người mà đừng vội.

— Mẹ! Tôi cấm mẹ trả lời đó!

— Tôi chẳng hiểu gì hết! Ông là chưởng khế hay cảnh sát trưởng?

— Thanh tra cảnh sát đấy!

Bà ta phác một cử chỉ như muốn nói:

— Trường hợp này thì...

Mọi người thấy rõ là bà ta đã có dịp dính líu tới Đồn Cảnh sát và còn giữ lại sự nể nang hay ít ra là sự sợ hãi đối với cơ quan này.

— Tôi vẫn chưa hiểu tại sao tôi lại...

— Bà đừng sợ gì hết. Rồi bà sẽ hiểu tại sao. Tôi chỉ có vài điều nho nhỏ hỏi bà thôi.

— Thế thì chẳng có chuyện thừa kế gì hết phải không?

— Tôi cũng chẳng biết nữa.

Françoise gầm lên:

— Thật đáng tởm! Mẹ không được trả lời!

Cô ta không đứng yên tại chỗ. Mấy ngón tay cô xoắn lại chiếc khăn tay. Và chốc chốc cô lại nhìn Leduc với vẻ thù hận.

— Tôi chắc bà là nghệ sĩ?

Maigret biết chắc là mấy chữ này vuốt ve được lòng tự ái của bà.

— Thưa ông đúng. Tôi có hát ở rạp Olympia vào thời mà...

— Đúng đấy, tôi nhớ tên bà rồi. Beausoleil. Yvonne phải không?

— Joséphine Beausoleil. Nhưng thầy thuốc khuyên tôi nên ở xứ nóng nên tôi phải hát ở Ý, Thổ, Syrie, Ai Cập...

Thời của những phòng trà có kèm ca nhạc! Maigret thấy bà ta hát thật tự nhiên trên những bục gỗ của những loại phòng trà như thế theo thời trang Paris, khách lui tới là các công tử vườn, các sĩ quan trong thành phố. Rồi bà ta bước xuống, đi quanh các bàn, tay cầm cái khay, ghé ngồi uống sâm banh với người này người kia.

— Bà có ghé Algérie phải không?

— Phải, tôi có con gái đầu lòng ở Carie.

Françoise như muốn nổi điên lên. Hay như muốn chồm tới Maigret.

— Không biết ai là cha phải không?

— Xin lỗi ông, tôi biết rõ lắm! Một sĩ quan Anh, tuỳ viên.

— Rồi ở Algérie, bà có cô thứ hai Françoise.

— Vâng... Đó là lúc tôi bỏ nghiệp xướng ca. Tôi bệnh tật hoài. Khỏi bệnh. Tôi bị mất giọng.

— Rồi sao nữa?

— Cha của Françoise lo cho tôi, đến khi ông bị đổi về Pháp. Vì ông ta ở trong ngạch thương chính.

Tất cả những gì Maigret suy nghĩ đều đã được xác nhận. Bây giờ, ông có thể vẽ lại được cuộc sống của người mẹ và hai cô con gái ở Alger: Joséphine Beausoleil vẫn còn mặn mà, nhưng có bạn bè đứng đắn. Các cô gái lớn dần lên. Có phải các cô sẽ tự nhiên đi theo bước chân của bà mẹ không? Cô lớn đã mười sáu tuổi rồi.

— Tôi muốn chúng trở thành vũ nữ. Bởi vì nghề vũ không bị bạc đãi như nghề ca hát! Nhất là ở nước ngoài! Germaine đã bắt đầu học với một người bạn cũ lập nghiệp ở Alger.

— Rồi cô bị bệnh?

— Nó có nói với ông ư? Phải rồi, nó không được khoẻ lắm. Chắc là vì hồi còn bé mà phải lang thang đây đó nhiều! Tôi không muốn nuôi vú mà. Tôi mắc một cái võng vào hai tấm mành che phòng.

Một người đàn bà thật đảm đang! Và đến nay bà vẫn tự nhiên như thế! Bà có vẻ không hiểu tại sao cô con gái lại tức giận! Hay là vì Maigret nói chuyện với bà niềm nở, không cần lễ độ, kiểu cách? Nói với giọng giản dị và bà hiểu ngay.

Bà ta là nghệ sĩ. Đi đây đi đó. Có nhân tình rồi có con. Có phải trình tự diễn tiến sự việc như thế không?

— Cô ấy đau ngực phải không?

— Không! Trong đầu ấy! Nó cứ than là đau nhức. Rồi một hôm nó bị đau màng óc phải chuyển gấp đến bệnh viện.

Nghỉ một chút! Cho tới lúc này thì bà chỉ kể một mình. Nhưng Joséphine Beausoleil đã đi đến điểm tế nhị. Bà ta không biết phải nói như thế nào nữa nên đưa mắt nhìn con gái.

— Mẹ! Ông cảnh sát trưởng ở đây không có quyền hỏi cung mẹ. Đừng có mà trả lời.

Nói thì quá dễ! Nhưng chính cô ta cũng biết rằng để cho cảnh sát thúc sau lưng thì thật là nguy hiểm. Cô ta cũng muốn ai nấy đều vừa lòng hết.

Lúc này Leduc đã lấy lại được bình tĩnh, nháy mắt với Maigret như muốn nói: “Chà tới rồi!”

— Xin bà nghe tôi đây. Nói hay không là tuỳ bà. Nhưng đừng để cho người ta bắt bà phải nói ở một nơi khác đây. Ở toà án chẳng hạn.

— Nhưng tôi có làm gì đâu!

— Đúng! Cho nên theo ý tôi thì tốt hơn là bà nên nói đi. Còn về phần cô Françoise...

Nhưng cô này không nghe. Cô bận nhấc ống điện thoại lên. Lời cô lộ vẻ hoang mang, lo lắng, mắt cô trừng trừng nhìn Leduc như sợ ông ta giật mất máy.

— Alô!... Anh ấy ở bệnh viện à? Chẳng cần!... Phải gọi anh ấy ngay. Thôi, bảo anh ấy đến ngay khách sạn Anh quốc tức khắc! Phải!... Anh ấy hiểu. Bảo Françoise gọi đấy!

Cô còn nói thêm một lúc rồi bỏ xuống, lạnh lùng nhìn Maigret dáng thách thức.

— Anh ấy sắp đến rồi. Mẹ đừng nói.

Cô ta run lên. Mồ hôi từng giọt lăn trên trán, những lọn tóc nhỏ màu hung bết vào hai bên thái dương.

— Ông cảnh sát trưởng sẽ thấy...

— Cô Françoise à. Cô thấy rõ là tôi không ngăn cản cô gọi điện thoại. Trái lại là khác. Tôi đã thôi không hỏi mẹ cô nữa. Bây giờ cô có muốn tôi khuyên cô một lời không? Cô gọi luôn ông Duhourceau đến đây đi, ông ta có nhà đấy.

Cô ta đang tìm cách đoán xem Maigret muốn gì. Cô lưỡng lự rồi nhấc ông điện thoại lên tay hơi run run.

— A lô!... Xin cho số 167.

— Leduc, lại đây.

Rồi Maigret nói nhỏ vào tai ông ta. Leduc có vẻ ngạc nhiên, ngượng ngùng.

— Anh có chắc không?

Ông ta chịu bước ra, quay máy xe.

— Françoise đây! Vâng... Tôi gọi từ phòng của ông cảnh sát trưởng. Mẹ tôi đến rồi. Vâng!... Ông cảnh sát trưởng muốn ông tới đây. Không! Không!... Tôi thề với ông là không...

Cả một tràng “không” giật giọng, đầy vẻ lo lắng.

— Tôi đã nói với ông là không mà...

Cô ta vẫn đứng ở cạnh bàn người đờ ra.

Maigret châm tẩu thuốc, nhìn cô mỉm cười, còn bà Joséphine Beausoleil thì bắt đầu thoa phấn.