Chương 14 Thuyền nhẹ đã qua núi vạn trùng

Gã và Thuyền Con kề vai ngồi ngoài xưởng nước tương bỏ hoang, ăn nhục viên.

Sân xưởng nước tương ngổn ngang chum nước tương vỡ nát, mùi đậu đen lên men trong ký ức đã hoàn toàn biến mất, nóc nhà xưởng chẳng thấy đâu, chỉ còn lại cây cột sắt xiêu vẹo, hít sâu thấy có mùi hăng hắc của gỉ sắt. Hồi nhỏ chai nước tương trong nhà trơ đáy, mẹ bảo thằng út đạp xe đến nhà bà ngoại lấy nước tương, bà ngoại lấy túi vải đựng ba bốn chai nước tương Phương Cống Cống, dặn nó đạp xe cẩn thận. Hồi đó, xưởng nước tương thuê rất nhiều công nhân, kinh tế đảo bắt đầu cất cánh, nước tương Phương Cống Cống vốn chỉ bán ở vùng đất nhỏ bắt đầu bán đến các nơi trên đảo, đơn đặt hàng liên tục đổ về, nhà xưởng không ngừng mở rộng.

Hết nước tương, thông thường là chạng vạng 5 đến 6 giờ, thời khắc giằng co giữa đêm và ngày, bầu trời làng quê nhuộm màu cam lam tím, trong lòng nó nhớ lời mẹ và bà ngoại dặn, nhưng trên đường lúc hoàng hôn thực sự có quá nhiều chuyện thú vị, nó đạp xe chạy loăng quăng khắp nơi, không chịu về nhà.

Trước cây nhội có người đang cúng tạ thần cây, hóa ra là người hàng xóm giết rắn. Người giết rắn bỏ ra số tiền lớn dựng sân khấu ngoài trời dưới gốc cây, nhóm múa thoát y Ba chị em đứng trên sân khấu hướng về phía cây lắc lư thân thể, trút bỏ quần áo lóng lánh trên người, cho đến khi không còn mảnh vải che thân. Tên “Ba chị em”, thật ra là ba thế hệ bà, mẹ và cháu nội, thoát y truyền từ đời này sang đời khác, đám hiếu đám hỷ ở vùng đất nhỏ đều có bóng dáng họ, cô gái vóc người nhỏ nhất trên sân khấu là bạn học cùng lớp cấp một của nó, cô bé nhìn thấy nó đứng dưới sân khấu, vừa cởi đồ vừa hét to: “Trần Thiên Hoành, bài tập toán hôm nay cậu làm xong chưa? Làm xong thì cho tớ cóp với nhé! Khó quá đi, tớ chả biết làm đâu!”

Nông dân trồng hoa đang mắc bóng đèn trong ruộng cúc, đường dây xảy ra sự cố, trăm ngàn bóng đèn thoắt sáng thoắt tối, sao trên trời đều rơi xuống ruộng cúc rồi.

Trong Vĩnh Nam thư cục chen chúc cả đám học sinh vừa tan học, ông chủ lại đang chửi, có người lấy cục tẩy tẩy thử, bị ông chủ chửi thậm tệ. Tiếng chửi của ông chủ cũng không đuổi khách chạy mất được, trong hiệu sách nhộn nhạo. Một đám nam sinh cử đại diện, lấy can đảm chuẩn bị vén tấm rèm phía sau hiệu sách. Mọi người móc hết tiền tiêu vặt, muốn vào phòng tối đằng sau hiệu sách, nghe nói có hàng mới, in màu toàn bộ, khỏa thân hoàn toàn. Mấy nam sinh lớn hơn nó rất nhiều tuổi hỏi nó, có muốn xem gái Nhật trần truồng không? Nếu muốn thì giao tiền tiêu vặt ra đây, nó lắc đầu đáp: “Em chỉ ra ngoài mua nước tương.”

Nó dùng tiền tiêu vặt mua que kem ở tiệm tạp hóa dưới cây đa, dựng xe đạp dưới cột đèn đường, để kem vị khoai môn từ từ tan trong miệng, thầm đếm một hai ba. Một, đèn đường từ từ thắp sáng; hai, rất nhiều côn trùng nhỏ bị nguồn sáng của đèn đường thu hút, tụ tập bay lượn dưới đèn; ba, dơi lao về phía đèn đường bắt côn trùng, trong lòng nó vang lên tiếng vỗ tay nhiệt liệt. Nó rất thích dơi, ban ngày treo ngược mình ngủ khò khò giữa lá cây rậm rạp, dáng vẻ cả bầy dơi nhỏ chen nhau ngủ rất đáng yêu, đợi đến nhá nhem tối mới bay ra tìm côn trùng ăn. Dưới đèn đường, cánh dơi hiện lên trong mờ, tư thế bay bắt côn trùng như tia chớp.

Vườn khế lúc sẩm tối, Quần Đùi Đỏ đang chuẩn bị kết thúc công việc về nhà. Quần Đùi Đỏ vừa nhìn thấy nó đã nói ngay: “Nhóc chạy lung tung khắp nơi thế, mẹ nhóc ở trong bếp gọi ầm ĩ, đang tìm nhóc kia kìa, tiếng réo vọng đến tận đây rồi, còn không mau về nhà đi! Không có nước tương làm sao xào rau.

Quần Đùi Đỏ lúc chạng vạng đã đổ mồ hôi cả ngày, dãi nắng cả ngày, đi ra khỏi vườn khế, một tay vác thang, một tay cầm sách. Quần Đùi Đỏ cao lớn, so với thân thể nhỏ bé của nó, chẳng khác nào một cái cây. Mấy hôm trước nó đọc được về rừng nhiệt đới Amazon trong sách tranh, cá sấu, cá hổ, khi, chim mỏ to, nhện độc, bướm màu rực rỡ, đều là những sinh vật nó chưa nghe chưa thấy bao giờ, nó tưởng tượng vườn khế chính là rừng nhiệt đới Amazon của vùng đất nhỏ này, một con trăn to quấn trên cây khế. Quần Đùi Đỏ đặt thang xuống, tóm lấy eo nó xoay tròn tại chỗ, đến khi nó vừa cười vừa xin tha mới thôi. Nó ôm Quần Đùi Đỏ, cười kêu chóng mặt quá: “Đừng mà đừng mà, ha ha ha, thế này em sẽ nôn mất!” Nó thừa cơ hít sâu, ngửi nách Quần Đùi Đỏ, đoạn ghé sát eo anh, cái mùi đó có mùi của cây hoặc cỏ hoặc sông, hơi gay mũi một chút, ngửi lần nữa, trên người Quần Đùi Đỏ xuất hiện rừng nhiệt đới rậm rạp, cái mùi đó là cá sấu cũng là cá hổ, hàm răng sắc nhọn, ngoạm vào người nó, để lại vết răng suốt đời không thể nào quên. Trong sách viết rùa và bướm trong rừng nhiệt đới Amazon là bạn thân, bướm thích nước mắt của rùa, còn bản thân rùa không thể tự làm sạch chất bài tiết ở mắt nên để mặc bướm đậu trên đầu mình hút nước mắt, thương yêu đùm bọc lẫn nhau. Nó tưởng tượng mình là bướm, Quần Đùi Đỏ là rùa, vườn khế chính là rừng nhiệt đới Amazon bí mật của họ.

Thật ra Quần Đùi Đỏ là con rùa không nước mắt. Đối mặt với thời khắc tàn khốc nhất trong đời, Quần Đùi Đỏ vẫn không rơi nước mắt. Quần Đùi Đỏ chỉ cầm bút lên, viết di thư.

Thuyền Con hỏi gã: “Mùi vị nhục viên đổi khác rồi nhỉ? Khi ăn có nhận ra không?”

Gã gật đầu, nhục viên vừa vào miệng gã đã nhận ra. Vỏ ngoài quá giòn, nhai trong miệng rất lâu mới nuốt xuống được, nhân thịt bên trong không thơm mùi măng.

“Thật ra vẫn cùng một tiệm, cái tiệm bọn mình ăn từ nhỏ đến lớn ấy, cậu nhớ chứ? Trước kia bọn mình tan học bụng đói meo, thường đạp xe đến đó ăn nhục viên. Ông chủ đó chết rồi, truyền cho hai người con trai, mùi vị lộn xộn hết. Hai người con trai về sau hục hặc bất hòa, đều vì tiền cả thôi, kết quả một người sang bên kia đường mở một tiệm khác, hai tiệm cạnh tranh với nhau, xem của ai dở hơn.”

Gã và Thuyền Con ngồi trên bậc thềm ngoài xưởng ăn nhục viên, không có bát, bèn mở túi bóng đựng nhục viên, dùng đũa gắp ăn luôn. Không có thìa, bèn ngửa cổ, tay cầm túi bóng đựng canh mọc đậu phụ, chậm rãi đổ canh vào miệng. Lần trước hai người họ ngồi dưới đất ăn thế này, là năm lớp 9.

“Nhất là nước chấm, không có nước tương Phương Cống Cống, nhục viên ăn khác ngay. Nhưng có khi tớ lại muốn ăn, rõ ràng biết không ngon, không giống với nhục viên hồi nhỏ, mà vẫn chạy xe đi mua. May mà hôm nay tớ mua nhiều, kết quả gặp được cậu.”

Gã ngắm Thuyền Con, đầu húi cua, đen sạm, gầy gò, mặc áo may ô thể thao, quần đùi kaki, giày thể thao dính đầy bùn.

“Về cúng à? Sao không nghe chị cả cậu nói cậu sẽ về?” Gã không biết trả lời thế nào, chỉ lắc đầu.

“Tớ chạy xe từ xa đã nhìn thấy cậu, nhác trong bóng lưng, tướng đi liền nghĩ là người nơi khác. Tớ vốn nghĩ rằng, hôm nay Quỷ Môn Quan rộng mở, quả nhiên trên đường có ma. Chỗ chúng ta đây, không chạy ô tô thì đi xe máy, sao có thể có người cuốc bộ ven ruộng chứ, thật sự rất giống ma, may mà là ban ngày ban mặt. Cậu xem cậu mặc đồ gì thế này, áo khoác com lê à? Bạn ơi, cậu thế này thoạt trông đã biết là người nơi khác.”

Gã đang mặc một chiếc áo khoác com lê màu lam sẫm, bên trong là sơ mi trắng, quần jean đen, giày đen tất đen. Đúng là không hợp thời. Nhưng sau khi ra tù, gã thật tình không còn lại bao nhiêu quần áo, đây là mấy chiếc trong số đó.

“Cậu ra khi nào? Sao nghe chị cả cậu nói còn mấy năm nữa mà. Có phải tạm tha không?”

Gã nhìn chum nước tương vỡ trước mặt, ăn hết nhục viên và uống cạn canh trong túi bóng, gấp cái túi làm đôi rồi làm tư, liếm sạch nước chấm nhục viên trên ngón tay, động tác rất chậm. Gã biết ánh mắt của Thuyền Con này giờ vẫn dừng lại trên người mình. Anh mắt đó rất nhẹ nhàng, bướm đậu trên đầu ngón tay, tơ liễu khẽ chạm mặt sông, tơ nhện vương vào tóc bạc, dè dặt thận trọng. Quả đúng là một chiếc thuyền mà, nhẹ nhàng đong đưa, chầm chậm lắc lư, luôn khiến gã chóng mặt. Gã chậm rãi ngẩng đầu lên, nhìn trả Thuyền Con, ăn no rồi, có sức rồi, được thôi. Gã siết chặt hai năm tay, bụng vận sức, lồng ngực vận sức, cổ họng vận sức, đẩy câu chữ cứng đanh như đá đó khỏi miệng: “Ra rồi.”

Hai chữ “ra rồi” góc cạnh sắc nhọn, cạo xước cuống họng và vách khoang miệng của gã, đau. Nhưng nói rồi, người nhẹ hơn một chút.

Thuyền Con đặt tay lên vai gã, không nói gì. Gã nhìn bàn tay Thuyền Con trên vai, nếp nhăn hằn sâu, trong kẽ móng tay có đất. Ba mươi năm trôi qua rồi, bàn tay nhỏ biến thành bàn tay to, trắng mịn biến thành đen sạm.

Hồi lớp 7 [12] , hôm nó từ lớp lưu ban được chuyển sang lớp giỏi, Thuyền Con ngồi bên cạnh nó. Lên cấp hai, ngày đầu tiên là làm bài kiểm tra năng lực trí tuệ, nhà trường căn cứ chỉ số thông minh để chia lớp, các học sinh điểm cao nhất chia thành hai lớp hạng A+, chính là lớp 7-1 và lớp 7-2, kế đó là hai lớp hạng A-, lớp 7-3 và lớp 7-4, cứ thế suy ra độ thông minh giảm dần. Cả đời nó chưa làm bài kiểm tra năng lực trí tuệ bao giờ, hoàn toàn không biết trả lời thế nào, cả khối có mười bảy lớp, nó bị phân vào lớp 7-17. Lúc đó nó không hề biết lớp 7-17 bị quy là lớp lưu ban không thể giáo hóa, về nhà nói với các chị mình được phân vào lớp chót, các chị méo xẹo mặt, ngũ quan vẹo vọ, thiết nghĩ cu út nhà mình cũng đâu có ngốc mà bị phân đến vùng rìa nhất của giáo dục. Lớp 7-17 rất vui nhộn, mọi người đều cười ha hả, có bài kiểm tra đến nửa lớp xơi trứng ngỗng, cả bọn đọ nhau điểm thấp. Có bạn học là đồng cốt lên đồng trong tiết toán, thầy toán quỳ lạy cậu ta, hỏi xin bảng số soi cầu; có bạn học xăm mình mang kiếm võ sĩ Nhật Bản đi học, nói sau khi tan học phải đi tìm người tính sổ, tối đó bị chém chết, hôm sau lên tin thời sự; có bạn học mặt tròn xoe, động tác chậm chạp, cười hề hề suốt; có bạn học ngồi xe lăn; có bạn học mất cánh tay. Bạn nữ múa thoát y cùng lớp với nó thời tiểu học cũng ở lớp này. Lớp 7-17 lúc nào cũng náo nhiệt, thầy cô bộ môn đều không dạy mấy, thầy toán viết Tâm kinh lên bảng, cô Anh văn thẳng thắn thừa nhận cô căn bản không biết tiếng Anh, giáo viên lý hóa thường không xuất hiện, thầy sử tiết học nào cũng uống cao lương, thầy địa đến từ Tứ Xuyên luôn hô hào phản động, thầy ngữ văn chia sẻ với cả lớp tập ảnh khỏa thân của nữ thần tượng con lai Nhật Bản mà thầy mua ở Vĩnh Nam thư cục, các bạn học thường mang rất nhiều đồ ăn đến trường, bánh ú nhân thịt, bánh tổ, nhục viên, xúc xích, gà giòn lắc muối, mọi người lúc nào cũng đang ăn gì đó, cậu chia cho tớ tớ sẻ cho cậu, luôn rộn tiếng cười. Học kỳ một kết thúc, lớp có một số thay đổi, vài nữ sinh bụng to lên, cảnh sát vào trường bắt đi mấy nam sinh xăm trổ, bạn học ngồi xe lăn cắt cổ tay trong phòng vệ sinh, nền nhà lênh láng máu, có bạn học nữ đẻ con trong phòng vệ sinh. Nghỉ đông xong, nó trở lại lớp 7-17, lớp chỉ còn lại nửa sĩ số. Chủ nhiệm giáo vụ đi vào, vỗ vai nó: “Trò Trần Thiên Hoành, trò phải chuyển lớp, thu dọn cặp sách rồi đi theo tôi.”

Hóa ra, cậu học sinh lớp 7-17 là nó liên tiếp mấy lần thi tháng, thành tích môn ngữ văn và tiếng Anh đều tốt hơn các bạn ở lớp 7-1 và 7-2, thầy cô quyết định kéo nó từ vùng rìa đến vùng trung tâm, vào lớp 7-2.

Tiết học đầu tiên ở lớp 7-2 là tiếng Anh. Cô giáo vóc dáng nhỏ bé, tay cầm roi mây, ánh mắt như lưỡi dao: “Hôm nay lớp chúng ta có học sinh mới, nghe nói tiếng Anh của trò ấy rất tốt, cùng một đề thi, làm bài còn được điểm cao hơn đám đần độn các trò. Trò Trần Thiên Hoành, đứng lên. Có người mới đến, chứng tỏ có người chuyển đi, các trò nghe đây, nếu các trò không cố gắng học hành thì người tiếp theo bị đá khỏi lớp chọn chính là các trò. Trần Thiên Hoành, trò phải chăm chỉ học tập, nếu không sẽ bị ném về cái lớp kém đó bất cứ lúc nào.”

Nó đứng lên khỏi chỗ ngồi, cảm thấy mọi thứ đều rất xa lạ, lớp này yên tĩnh quá, không có ai đá bàn ghế, đánh bài poker, chơi mạt chược, mọi người trông có vẻ đều mệt nhoài, không ngủ đẫy giấc.

“Dương Hiểu Chu, trò ngồi cạnh Trần Thiên Hoành, phụ trách dẫn dắt trò ấy làm quen môi trường mới, nhắc nhở trò ấy tất cả những việc cần chú ý, lớp trước đây của trò ấy vốn là một đám lưu manh kỹ nữ.”

Nó nghe bạn học khác nói, Dương Hiếu Chu là con trai của cô chủ nhiệm kiêm giáo viên tiếng Anh, thành tích đứng nhất toàn trường, sau này muốn làm bác sĩ.

Nó nhớ mãi cái cách Dương Hiếu Chu tự giới thiệu: “Tớ tên Dương Hiếu Chu. Chữ Chu trong câu “Khinh chu dĩ quá vạn trùng sơn”, [13] thuyền nhẹ đã qua núi vạn trùng ấy.”

Nó thầm quyết định gọi cậu ấy là “Thuyền Con”. Thuyền Con cao bằng nó, mũi lân, mắt hí.

Thuyền Con nói với nó, lớp 7-2 không như các lớp khác 7 giờ rưỡi sáng mới đến, cô chủ nhiệm quy định 6 giờ rưỡi phải đến trường, lập tức kiểm tra từ vựng tiếng Anh, 7 giờ kiểm tra toán. Mỗi môn dưới 90 điểm bị ăn đòn, không có ngoại lệ. Tiết mỹ thuật, tiết công nghệ, tiết gia chánh, tiết âm nhạc đều dùng để học toán hoặc tiếng Anh, xếp hạng toàn trường kỳ thi giữa kỳ, nếu lớp không có ít nhất năm bạn trong Top 10 thì cả lớp bị phạt nhảy cóc ở sân tập.

Kỳ thi giữa kỳ tiếp theo, bảng xếp hạng toàn trường được công bố, Top 10 đều là học sinh lớp 7-2. Nhưng cô chủ nhiệm hết sức không vui, vì Thuyền Con không nằm trong Top 10 toàn trường. Hôm đó tan học, thầy trò về hết rồi, cô chủ nhiệm cầm roi mây đánh vào lòng bàn tay Thuyền Con ở sân tập, Thuyền Con nửa ngồi xổm, roi mây của cô chủ nhiệm quất lên lưng cậu, Thuyền Con nhảy cóc trong sân tập, cô chủ nhiệm quát: “Dương Hiểu Chu, điểm số bết bát như này thì trò làm sao thi trường y được. Tôi không chở trò về nhà đâu, hôm nay trò tự đi bộ về nhà cho tôi.”

Nó từ đầu đến cuối nấp sau cây phượng trong sân tập, học thuộc lòng từ vựng tiếng Anh phải kiểm tra ngày hôm sau, nhìn trộm Thuyền Con chịu phạt. Nghe thấy tiếng xe máy của cô chủ nhiệm đi xa rồi, nó mới từ sau cây phượng bước ra, ngồi xuống cạnh Thuyền Con. Mặt sau sơ mi đồng phục trắng của Thuyền Con có đến mấy vết roi mây. Nó lấy kẹo khoai môn trong cặp ra đưa cho Thuyền Con: “Mẹ tớ làm đấy, ngon lắm, cho cậu.” Thuyền Con ăn sạch kẹo khoai môn, cười nói: “Đồ ngốc này, tớ quên nói với cậu, mẹ tớ quy định không được mang đồ ăn vặt đến trường. Mẹ thường nhân lúc bọn mình không ở trong lớp để lục soát cặp, nếu bị mẹ tìm thấy cái này, hì hì, cậu còn thảm hơn tớ hôm nay đấy. Trời ơi, cái này ngon tuyệt cú mèo, mẹ cậu khéo ghê!”

Nó dắt xe đạp, rời khỏi sân trường vắng vẻ với Thuyền Con, cùng lững thững thả bộ về nhà. Hoàng hôn hôm đó, vòm không nhuộm màu vàng rực, bầu trời có rất nhiều dơi.

“Ra rồi thì tốt. Cậu vẫn chưa về nhà nhỉ, khoan hẵng về, để tớ gọi điện báo với chị cả cậu, bảo chị ấy chuẩn bị bếp lò. Về rồi, phải bước qua lửa.”

“Dương Hiểu Chu, sao cậu lại ở đây? Chẳng phải cả nhà cậu đều dọn đi rồi sao? Gượm đã, không đúng, sao cậu quen chị cả tới”

Thuyền Con lấy điện thoại ra, nháy mắt phải: “Cậu từ Đức về còn được, mà tớ không về được à? Cậu đợi chút, tớ gọi cho chị cả cậu.”

Đột nhiên, cơn buồn ngủ ập đến. Bây giờ rốt cuộc là mấy giờ nhỉ? Đức và Đài Loan mùa hè chênh lệch sáu tiếng, cho nên bây giờ rốt cuộc là mấy giờ? Gã rốt cuộc ở đâu? Đây là đâu?

“Chị cả, là em đây! Lát nữa em đến thăm chị, dẫn theo một vị khách quý bí ẩn. Đừng hỏi nhiều như thế, tóm lại là khách quý bí ẩn. Chị cúng xong rồi nhỉ? Em bảo này, chị đi tìm một cái bếp lò nhỏ, loại be bé ấy, ôi dào, phiên phiến thôi, đừng lớn quá là được. A, đúng rồi, nhà chị có chân giò không? Ôi dào, thôi khỏi, để em.”

Gã nghe tiếng Thuyền Con, có ảo giác say sóng.

“Buồn ngủ đúng không? Lệch múi giờ đấy mà. Nào, lên xe tớ ngủ, tớ chở cậu về nhà.”

Gã ngồi lên xe Thuyền Con, xe nổ máy, mí mắt gã khép lại.

Ghế ngồi trên xe Thuyền Con rất êm, gã nhanh chóng rơi vào vực sâu của giấc ngủ. Vực sâu có đáy, gã cảm thấy người mình va phải một bề mặt dạng cao su mềm mại có tính đàn hồi nào đó, cơ thể bật lại, miệng hét “Á”, cả người chợt bừng tỉnh.

Á. Không phải mình đang ở trong tù sao? Đây là đâu? Người lái xe là ai? Thuyền Con? Dương Hiểu Chu? Sao cậu già đi nhiều vậy? Thuyền Con? Tớ đang ở đâu? Ruộng hoa ngoài cửa sổ kia là hoa cúc à?

“Cậu cứ ngủ đi, bọn mình đi mua miến tuyến [14] . Chị cả cậu chắc chắn đoán được rồi, chị ấy chắc chắn biết em trai đã trở về “