Chương 12 Rạp ciếu bóng Thành Cước Ma

“Xin hỏi, là chị hai phải không?”

Thục Lệ dựa vào lan can sân ke ga tàu hỏa Vĩnh Tĩnh, bầu trời ban đêm không mây, rằm tháng Bảy trăng vừa to vừa tròn, dùng ngón tay đếm, một, hai, ba, bốn, năm, đêm nay trên trời có năm ngôi sao. Xung quanh nhà ga đều là đồng ruộng và hộ nông, Thục Lệ ngắm ruộng chuối bên cạnh ga, lấm chấm ánh sao lơ lửng. A, đom đóm, lâu rồi không thấy đom đóm, dùng ngón tay đếm, một, hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy, đêm nay Vĩnh Tĩnh có bảy ngôi sao.

Ga Vĩnh Tĩnh xưa nay là ga không người, không có nhân viên trực ga, không có cửa bán vé, rất ít hành khách lên xuống. Khi tàu chậm vừa đến nơi, chỉ có cô và một nữ sinh mặc đồng phục cấp ba xuống tàu. Nữ sinh tóc dài còng lưng cúi đầu xem di động, nét mặt u ám mệt mỏi, mụn tuổi dậy thì mọc như nấm, Thục Lệ cảm thấy khuôn mặt cô bé dưới ánh đèn nhợt nhạt ở nhà ga trông rất giống ma trong phim điện ảnh. Nữ sinh liếc nhìn, nhận ra cô, đây chẳng phải là nữ hộ tịch viên họ Trần ngược đãi chó dẫn đường trong tin thời sự hôm nay sao? Sao lại xuất hiện ở Vĩnh Tĩnh? Cô bé cau mày, như thể ban đêm gặp ma, vội vàng rảo bước lên cầu vượt, chạy ra khỏi ga, lao vào màn đêm.

“Em tên Dương Hiểu Chu, mọi người đều gọi em là Thuyền Con. Chị cả bảo em tới đón chị, thật ngại quá, con xe tải nhẹ của em hơi cùi bắp, mong chị hai đừng để bụng.”

Thục Lệ theo Thuyền Con ra khỏi ga, chiếc xe tải nhẹ đỗ ngay bên cạnh. Tường bao của nhà ga vẽ tranh màu, nét bút trẻ thơ hồn nhiên, chắc là tác phẩm của các học sinh tiểu học gần đó. Trong đó có một bức tranh đề “Ga cầu vồng”, mặt trời đỏ chiếu rọi làng quê, tàu hỏa chạy trên đường ray xa có núi xanh, gần có hoa và ong mật. Cô nhìn về phía đông, vẫn có thể thấy được đường nét của dãy núi nơi xa. Lúc trốn cảnh sát truy bắt, Cây Cau đã nói mình phải nghĩ cách đi về phía đông, đến dãy núi giữa đảo, trong núi sâu dễ ẩn náu.

Gần ga tàu hỏa đều là nhà trệt thấp lè tè, có nhiều nhà dân bọc tôn. Nóc những căn nhà này đều có giá sắt nhô ra, đội tháp nước hình trụ tròn màu bạc, lấp lánh ánh sáng kỳ dị dưới trăng. Trước khi sang Đức, em trai út trọ ở căn phòng xây thêm trên sân thượng chung cư cũ giữa nội thành Đài Bắc, chủ nhà chất đống đồ tạp nham trên sân thượng, cô đi thăm em, vừa thấy đống đồ đó và không gian chỗ trọ chật hẹp đã nói ngay: “Chị hai cho tiền, em làm ơn, đừng trọ ở chỗ rách nát thế này, chị cùng em đi tìm nhà.” Em trai út lắc đầu, khui một chai vang đỏ, hai người ngồi trên sân thượng chất đầy đồ hổ lốn, uống rượu, ngắm Đài Bắc rực rỡ từ từ phình to, rồi từ từ thu nhỏ trong tầm mắt. Uống quá nhiều, cơ thể cô nóng lên, thấy tháp nước màu bạc trên sân thượng bèn dán cả người lên đó, hút lấy cái lạnh của kim loại. Ôm tháp nước, cô liền vỡ lẽ vì sao em trai út muốn trọ ở cái sân thượng như nhà ma này.

Cô ngồi vào xe, cài dây an toàn, nhớ ra rồi, Dương Hiểu Chu.

“Cậu có phải là bạn học cấp hai của em trai tôi không?”

“Chị hai còn nhớ em à? Hồi trước em thường tới nhà các chị làm bài tập, chắc chị có ấn tượng về em. Nhưng hồi đó em mới mười mấy tuổi thôi.”

“Tôi nhớ tên cậu.”

Cô chủ nhiệm cấp hai của em trai út cùng chồng đến nhà, buộc em chuyển trường. Cô chủ nhiệm về rồi, mẹ chộp lấy một cái ghế, đập vào người em trai út. Tiếp theo mẹ lại chộp cái ghế thứ hai, nện về phía cha.

“Chị hai có đói không? Ở nhà chị cả hiện có miến tuyến chân giò, hay là chị hai chẳng mấy khi về, muốn ăn gì đó khác? Em phải đi mua gà rán cho em trai chị, hay tiện thể mua một phần cho chị nhé?”

Xe tải nhẹ băng qua đường quê nhỏ hẹp, chạy vào đường cái, ngang qua trường tiểu học Vĩnh Tĩnh, rẽ phải, chính là Minh Nhật thư cục.

Minh Nhật thư cục năm xưa bây giờ là một cửa hàng tiện lợi dạng chuỗi, kinh doanh 24/24, sạp gà rán nằm đối diện cửa hàng tiện lợi. Thuyền Con đỗ xe trước sạp gà rán, cô chủ gọi to: “Dương Hiểu Chu bận như con mọn! Ông tới phụ tui bán gà rán hả?”

Thục Lệ cảm thấy cô chủ sạp gà rán này rất quen mặt, song không nhớ ra.

Mùi thơm của gà rán biến thành dùi trống, gõ ầm ầm lên cái bụng lép kẹp của cô.

“Thế nhờ cậu mua hộ một phần nhé, tôi đưa tiền cho cậu trước, tôi sang cửa hàng tiện lợi bên kia đường mua đồ.”

Thuyền Con đẩy trả tiền: “Lát nữa hãy tính.”

Cửa hàng tiện lợi khắp Đài Loan trong nhau như đúc, trang trí tiêu chuẩn hóa, sắc thái ánh đèn tiêu chuẩn hóa, nhân viên cửa hàng này trông thậm chí hao hao nhân viên cửa hàng gần nhà cô ở Đài Bắc. Dấu vết của Minh Nhật thư cục đã bị xóa sạch. Cô bước vào, đi thẳng vào bên trong, dừng lại trước tủ lạnh ở trong cùng, vờ như chọn đồ uống. Bên cạnh tủ lạnh có cánh cửa, cô biết đẩy cửa ra, ngay phía sau tủ lạnh có cầu thang. Đi lên cầu thang là phòng sách của ông chủ béo và ông chủ gầy trước kia, đi tiếp lên trên là phòng ngủ của hai người họ.

Hồi học cao đẳng nghề, cuối tuần cô thường đến Minh Nhật thư cục, đứng trước giá sách đọc tiểu thuyết. Có lần, cô sa vào một cuốn tiểu thuyết dày cộp, đọc đến khi đóng cửa, ông chủ béo lại gần hỏi: “Em đứng đọc cả ngày, tôi nhìn còn thấy mệt, tôi rất muốn bê ghế tới cho em, nhưng sợ quấy quả em. Chúng tôi sắp đóng cửa rồi đấy.”

Cô vội đặt cuốn sách về trên giá, nhận ra cửa sắt cuốn của hiệu sách đã kéo xuống một nửa, sao cô chẳng nghe thấy tiếng gì cả? Cô cúi rạp người xin lỗi: “Em xin lỗi em xin lỗi em xin lỗi, em đi ngay đây ạ.”

“Không cần vội đâu, có muốn ở lại dùng cơm không? Tối nay chúng tôi nấu mì Nhật.”

Cô lắc đầu quầy quậy xin kiếu, nhưng ông chủ béo kéo tay cô đi vào bên trong: “Cứ yên tâm, tuy hai chúng tôi đều là đàn ông, nhưng tuyệt đối sẽ không làm gì em đâu.” Cô theo ông chủ béo lên cầu thang, đến phòng sách ở tầng hai, ông chủ gầy bưng ra một nồi mì nước nóng hổi: “Chào mừng chào mừng, ngày nào cũng chỉ có hai chúng tôi ăn cơm, hôm nay không ngờ lại có khách quý đến chơi, hay quá.”

Mì sợi đó trắng mịn, vào miệng trơn tru. Cha mẹ ông chủ gầy làm thương mại xuất nhập khẩu, có đường dây lấy được nhiều thực phẩm của Nhật. Ông chủ gầy nói, đây là mì của cửa tiệm lâu năm ở Kyoto.

Bốn mặt tường tầng hai đều là giá sách, xếp đầy sách vở các loại. Ông chủ béo nói, vùng đất nhỏ không có người muốn mua sách, tạp chí còn tạm bán được, chứ sách văn học chẳng ai hứng thú, nên họ chỉ nhập sách mình muốn đọc, không bán được thì mang lên tầng, tự sưu tầm tự đọc.

“Sau này hoan nghênh em lên tầng đọc sách.”

Cô để ý thấy có nguyên một giá sách toàn sách học tiếng Anh và tiếng Nhật. Ông chủ béo nói, họ cố gắng để dành tiền, sau này muốn đi Nhật hoặc Mỹ học chuyên sâu. Lợi nhuận mở hiệu sách không cao nhưng vẫn tạm đủ sống, dù sao hai người cũng chẳng tiêu xài gì, tiết kiệm hết mức, nói không chừng sau mấy năm là có thể ra nước ngoài.

Cô trở thành khách quen trên tầng hai Minh Nhật thư cục, hễ rảnh rỗi liền đến đây đọc sách. Cô chủ động giúp nấu cơm, cô nói mình xuất thân từ đại gia đình ở tam hợp viện tuổi còn nhỏ đã thao việc bếp núc, món nguyên liệu nào, cô đều có thể chế biến ra món ăn. Chỉ cần cô đi lên tầng hai đọc sách, bữa tối hôm đó cứ giao cho cô. Bất kể trong bếp có rau củ thịt thà gì, cô chắc chắn có thể nấu bữa tối ba người ngon lành. Họ thường vừa ăn cơm vừa thảo luận về sách vở, cô thích tiểu thuyết, ghét tiểu thuyết lãng mạn, thích tiểu thuyết văn học bi thương. Ông chủ béo thích tiểu thuyết ngoại văn, nhiều bản dịch đọc chẳng giống tiếng Trung gì cả, ông chủ béo thích dịch ngược từ tiếng Trung để đoán câu tiếng Anh bản gốc. Ông chủ gầy thích các nhà văn Nhật, nói đang rèn luyện bản thân đọc sách Nhật nguyên tác.

Ban đầu hai ông chủ hiệu sách chỉ dám nắm tay dưới gầm bàn ăn, sau khi trở thành bạn thân với Thục Lệ, tay họ đặt lên trên mặt bàn.

Sau khi tốt nghiệp, Thục Lệ muốn đi Đài Bắc tìm việc, họ nhờ chỗ quen biết giúp sắp xếp mấy cuộc phỏng vấn, nhưng Thục Lệ đều không được nhận. Thục Lệ nói, không sao, em giỏi thi cử lắm, em giỏi học thuộc lòng lắm, để em chuẩn bị kỳ thi công chức. Hôm biết mình đỗ công chức, cô lập tức chạy đến Minh Nhật thư cục, mừng quá, không kìm được ôm chầm ông chủ béo òa khóc: “Mẹ em bảo, nếu thị trượt sẽ bắt em lấy chồng. Hú hồn hú vía.”

Sau khi lên Đài Bắc làm việc, mỗi lần về quê cô sẽ ghé một hiệu sách gần trường đại học, giúp ông chủ Minh Nhật thư cục lấy sách. Sách đóng thùng dán kín nặng trình trịch, cô nói chuyện nhỏ thôi mà, cô từ bé xách đồ nặng, quẩy đòn gánh, chuyển một thùng sách về Vĩnh Tĩnh không khó chút nào.

Có năm vào dịp Tết cô chuyển một thùng sách về Vĩnh Tĩnh, không ghé nhà mà đến thẳng Minh Nhật thư cục. Hiệu sách đã hết giờ kinh doanh, ông chủ béo đang đóng cửa, cô chuyển thẳng sách lên tầng hai. Vừa bước lên tầng hai, cô thấy một người lạ đang ngồi xổm bên giá sách. Người lạ thấy cô lập tức đứng dậy, dáng cao lêu nghêu, khom lưng nói: “Chào cô, tôi họ Vương, mọi người đều gọi tôi là Cây Cau. Nhà chúng tôi ở cạnh nhà cô, cách mấy căn thôi. Anh tôi, chắc cô biết chứ”

Cô ra khỏi cửa hàng tiện lợi, không mua gì cả. Cô cảm thấy hai cánh tay mình nhức mỏi, như thể vừa ôm một thùng sách từ Đài Bắc về Vĩnh Tĩnh, chuyển lên tầng hai ngôi nhà này.

Cô ngồi vào xe Thuyền Con, trong xe sực nức mùi gà rán. Xe rẽ vào ngõ nhỏ, chạy qua Thành Cước Ma. Thành Cước Ma là ngôi miếu nhỏ ở địa phương, miếu dựa vào một cây đại thụ cao ngất, cành cây vươn dài, lá xanh sum sê. Phía sau miếu vốn có một gốc nhội già bị chặt, đột nhiên mọc ra cây đa, sống bám trên gốc nhội già, càng sinh trưởng càng to, hình thành cảnh tượng đặc biệt cây đa bao bọc cây nhội. Trước miếu vốn là lò mổ lợn, hiện giờ lò mổ đã biến mất, chỉ còn khối đã chóp nhọn viết “Bia hồn thú” vẫn đứng sừng sững. Hồi nhỏ Thục Lệ nghe mẹ nói, ở đây trước kia mọi ngày giết rất nhiều lợn, nửa đêm gió nổi, cư dân gần đó sẽ nghe thấy tiếng lợn tru, sau khi dựng bia hồn thú, gió mới ngừng truyền đi tiếng kêu đau đớn của lợn chết.

Lâu lắm rồi không về, sân miếu Thành Cước Ma đã có thêm tường bao được sơn vẽ. Cô nhớ ở đây lúc trước không có tường bao mà?

Cô hỏi Thuyền Con: “Cái này có từ bao giờ vậy?”

“Thì xã trưởng đó. Nói cái gì mà tô vẽ Vĩnh Tĩnh, thu hút khách du lịch. Bỏ công xây tường, mời họa sĩ tới vẽ tranh.”

Cô nghĩ, vì sao mọi người nhiệt tình với “xây dựng” đến thế? Có đất trống phải xây nhà, xây cao ốc phải cao nhất thế giới, có giới tuyến phải xây tường bao. Tường trắng trơn dường như khiến người ta hoang mang, vội vàng lấp đầy bằng đủ thứ thuốc màu tươi sáng. Xe chạy chậm, cô ngắm kỹ bức tường được sơn vẽ, chủ đề rõ ràng là lịch sử của Thành Cước Ma, có diễn kịch sân khấu ngoài trời, có chiếu phim.

Hồi cô còn bé, sân miếu Thành Cước Ma thường biểu diễn múa rối tay, ca tứ hý [23] . Sau này đoàn kịch không có ai xem, tín đồ đổi sang mời nhóm múa thoát y.

A, cô nhớ ra rồi, cô bán gà rán ban nãy có phải là người múa thoát y?

Bộ phim điện ảnh đầu tiên trong đời cô, chính là xem ở Thành Cước Ma.

Lúc cô học cao đẳng nghề, ông chủ béo và ông chủ gầy hỏi cô đã xem phim bao giờ chưa? Cô lắc đầu. Vùng đất nhỏ không có rạp chiếu bóng, muốn xem phim phải bắt tàu hỏa vào thành phố, cô đâu có tiền, cha mẹ cũng không cho đi. Ông chủ béo và ông chủ gầy hỏi tiếp: “Vậy nếu như chúng tôi mang rạp chiếu bóng về Vĩnh Tĩnh thì sao?”

Hai ông chủ đi đề xuất với văn phòng xã, tìm một khoảng đất trống, dựng màn ảnh chiếu phim, để bà con có cơ hội xem phim. Cuối cùng họ quyết định dựng khung màn ảnh ở trước Thành Cước Ma. Con đường trước miếu không phải là tuyến giao thông quan trọng của vùng này, chặn đường chiếu phim sẽ không ảnh hưởng đến bất cứ ai. Sân trước miếu chứa được khoảng trăm người, quy mô vừa vặn.

Màn ảnh lớn đứng sừng sững, máy chiếu phim cỡ lớn được vận chuyển đến Vĩnh Tĩnh, rạp chiếu bóng Thành Cước Ma chính thức thành lập. Lúc đó thịnh hành phim tuyên truyền chính trị yêu nước, bộ phim đầu tiên chiếu ở Thành Cước Ma là phim tuyên truyền cuộc chiến chống Nhật của chính phủ Quốc dân. Sân miếu Thành Cước Ma đông nghịt người, không đủ ghế ngồi, nhiều người về nhà mang ghế nhà mình tới. Chật quá, ghế không có chỗ kê, để giành vị trí đẹp xem phim, nhiều người va huých vào nhau. Đêm hè, hàng xúc xích nướng và kem đắt khách. Thục Lệ nhớ, trong góc tối có một sạp bán đậu phụ khô nướng, trước tiên hỏi mua đậu phụ khô xiên que tre từ ông chủ, rồi ngồi xổm xuống nướng đậu phụ trên bếp lò nhỏ. Mấy bếp lò dưới đất tỏa khói trắng, hình thành màn khói che chắn, vén màn khói ấy ra sẽ nhìn thấy tình nhân ngồi trong góc hôn nhau. Trước khi chiếu phim, mọi người ồn ào, trẻ con khóc quấy, người lớn chửi bậy, muỗi tập kết chích đốt. Đột nhiên, máy chiếu bắn ra một chùm tia sáng, màn ảnh lớn màu trắng trống trơn xuất hiện hình ảnh, ai nấy đều mở to mắt, muỗi béo đang hút máu trên cánh tay, bắp đùi người ta cũng rút vòi ra, ngẩng đầu nhìn bóng sáng trên màn bạc.

Ông chủ béo miêu tả khung cảnh đó: “Giống như toàn dân Vĩnh Tĩnh cùng nhìn thấy ma vậy.”

Cô và hai ông chủ ngồi ở vị trí cạnh máy chiếu xem phim. Cô đã khóc. Phim là phim tuyên truyền chính trị, cô khóc, vô cùng phù hợp với chủ nghĩa yêu nước đương thời. Nhưng không phải cô khóc vì tình tiết phim, mà là cô hoàn toàn không tưởng tượng nổi, vì sao cỗ máy to tướng bên cạnh lại có thể thu những minh tinh, tiếng nói, tiếng nhạc ở phương xa vào cuộn phim nhựa, rồi thông qua ánh sáng chiếu lên tấm vải trắng trước mặt kia? Đây là ma thuật mà cô không tài nào hiểu nổi, kinh sợ, không cầm được nước mắt. Quả thực giống như gặp ma vậy. Tuy cô từng nghe nhiều chuyện ma ở quê, nhưng chưa bao giờ thấy dáng vẻ của ma. Lần đầu tiên xem phim, toàn thân cô run rẩy, bụm miệng ngăn mình hét lên, gặp ma chẳng qua cũng chỉ đến thế.

Buổi chiếu phim đầu tiên, ông chủ béo và ông chủ gầy ngồi cùng nhau, cô ngồi ở một bên, họ đều cảm nhận được ánh mắt kỳ lạ soi tới. Buổi chiếu phim thứ hai, lại là phim yêu nước chống Nhật, cô ngồi giữa hai ông chủ, có mấy đứa bé chạy tới hỏi: “Chị Thục Lệ, chị đang cặp bồ với anh béo, hay đang cặp bồ với anh gầy?” Buổi chiếu phim thứ ba, vẫn là phim yêu nước chống Nhật, ba người họ cố ý chia ra ngồi ở ba góc, tình tiết phim dần đến hồi cao trào, nam chính sắp vì nước hy sinh, cô chắc chắn mọi con mắt đều dán vào màn ảnh mới dám dời ánh nhìn khỏi màn bạc. Cô thấy, ông chủ béo và ông chủ gầy đang nhìn nhau từ xa

Lúc đó cô lại khóc. Tối hôm đó màn đêm giống như tối nay vậy, trăng tròn vành vạnh, treo cao cao bên trên cây đa to phía sau Thành Cước Ma. Ánh trăng lọt qua kẽ lá, hòa vào chùm tia sáng máy chiếu bắn ra, cộng thêm khói trắng nướng than từ hàng xúc xích nướng, sân Thành Cước Ma biến thành không gian huyền ảo nơi sương trắng dâng lên, bóng sáng di động. Trong ánh sáng, bụi bặm có cánh, tự do rong chơi. Có gió nhẹ đến thăm, làm dấy lên gợn sóng lăn tăn trên màn ảnh rộng. Chú ý nghe, bóc nhạc đệm trong phim, tách tiếng ho của người ra, sẽ nghe thấy tiếng lợn tru.

Cô khóc, vì bực tức. Cô tức lắm, tại sao, tại sao, tại sao vậy. Ông chủ béo và ông chủ gầy chỉ lén nhìn nhau, đều không nhìn cô.