MỘT DÂN TỘC BỊ MẤT TÍCH

Sencơ chưa vợ và đã luống tuổi. Thời còn trẻ ông đã du hành rất nhiều nơi. Ông ta đã thám hiểm những vùng hạ lưu sông Ienhixây, khi đi tìm di tích của ngà voi ma-mút ở lãnh nguyên, vùng Ngoại Baican, lưu vực sông Amua và cả đảo Zakhalin ngay sau khi đảo xa xôi đó được sáp nhập vào nước Nga, để nghiên cứu địa chất và thực vật của các vùng đó. Sau khi trở lại thủ đô ông tiến hành nghiên cứu các tài liệu sưu tầm được.

Ông sống một mình rất thanh đạm, dùng phần lớn tiền lương viện sĩ của mình để giúp các nhà khoa học trẻ và trợ cấp cho các đoàn thám hiểm đến những vùng Xibiri mà ông ta chú ý và những vùng Bắc cực. Ông dùng khá nhiều tiền của mình để chi tiêu cho đoàn thám hiểm do Tôn dẫn đầu, một nhà thám hiểm mà ông đánh giá rất cao như là một nhà nghiên cứu và sau đó chi tiêu cho việc tìm kiếm Tôn.

Tan cuộc họp long trọng về, Sencơ tra cứu mọi tài liệu nói về bộ lạc Ônkilôn bí mật này.

Một vài thế kỷ trước đây, họ đã sống trên khắp bán đảo Trucotca. Về sau người Tructri đẩy họ ra bờ Bắc Băng Dương. Những người Ônkilôn hoàn toàn khác với người Tructri về thể tạng, quần áo, ngôn ngữ và cách sống. Người thân thuộc gần gũi với họ là người Alơt trên đảo Cađiac.

Trong chuyến đi trên du thuyền “Vega” dọc theo vùng bắc Xibiri gần mũi Iacaipi 3 , Sêlăcxki và Iacan, Noocđensenđơ tìm thấy nhiều ngôi nhà của người Ônkilôn để lại. Đó là loại nhà hầm một nửa chìm xuống đất, mái lợp bằng xương cá voi và đắp đất. Việc khai quật đã tìm được vũ khí bằng đá và xương như rìu, dao, mũi giáo và tên, đồ dùng để nạo v.v... Một số dụng cụ có cả cán bằng xương hoặc bằng gỗ, cùng với những dây da buộc mũi giáo và rìu, được giữ lại qua hàng thế kỷ nhờ đất phủ băng giá. Người Ônkilôn không biết dùng sắt hoặc các kim khí khác và họ thật sự là một dân tộc của thời kỳ đồ đá.

Qua người Tructri, Vranghen biết được rằng người Ônkilôn đã từ bỏ bờ biển Bắc Băng Dương sau cuộc chiến đấu đẫm máu, bắt đầu bằng mối hận thù giữa thủ lĩnh của họ là Cơrehoi với thủ lĩnh của bộ lạc du mục Tructri. Bị thủ lĩnh của bộ lạc du mục Tructri rượt đuổi, Cơrehoi và những người sống sót trong bộ lạc ban đầu củng cố vị trí trên những mỏm đá của mũi Xevecnưi, sau đó vượt qua đảo Salaurôp, cuối cùng xuống 15 chiếc xuồng tiến đến vùng đất; đứng ở mũi Iacan từ xa (tức họ đến đảo Vranghen) người ta thấy được những ngọn núi ở trên đó.

- Tất cả những điều này đều không đầy đủ và rất mâu thuẫn, - Sencơ nghĩ vậy và gấp cuốn sách cuối cùng lại. - Tuy nhiên cũng cần chú ý để biết xem cái gì đã xảy đến với họ.

Trong một vài ngày sau, Sencơ giữ lời hứa lên tiếng ở Viện hàn lâm và nói với một vài viện sĩ nghiên cứu về các vùng Bắc cực, nhưng ông không thành công khi tranh thủ sự ủng hộ của họ về một kế hoạch gửi một đoàn thám hiểm khác đi tìm Vùng đất Xannhicôp và bá tước Tôn. Đối với các nhà khoa học có kinh nghiệm thì ông Sencơ chưa biết giao phó công tác nghiên cứu mới mẻ ở nơi tận cùng của đất nước cho ai, còn như giao tiền cho người nào đó một cách phung phí là chưa thận trọng và kết cục như thế là không thuận lợi.

Cuối cùng, Sencơ phải dùng đến tiền túi của mình. Ông quyết định có thể hy sinh một vài nghìn rúp cho chuyến mạo hiểm, mặc dầu ông không biết rõ là món tiền này đã đủ hay chưa.

- À phải - ông tự nhủ, - ta có thể lấy được thiết bị không mất tiền cho người trẻ tuổi ở các vụ khác nhau của bộ. Cuộc thám hiểm sẽ không kéo dài quá một năm. Trong thời gian ấy, hoặc anh ta sẽ tìm thấy vùng đất và tình thế sẽ khác và có tiền để nghiên cứu, hoặc sẽ thấy rõ rằng không có vùng đất nào như thế cả và chúng ta cũng đỡ bận tâm.