SỰ TIẾP XÚC ĐẦU TIÊN VỚI NGƯỜI VAMPU

Để lại một mình Nhikiphôrôp rửa và cho sọ gấu vào kho, các nhà du hành đi về hướng đông-bắc dọc theo đường vòng của thung lũng. Quá trưa, đi qua những chỗ họ đã qua trong lần thám hiểm đầu tiên, họ đến một đồng cỏ. Ở đây, trên mặt đất ẩm ướt và cạnh một cái hồ, họ nhận ra dấu chân không của người xen lẫn với những dấu chân bò và ngựa để lại. Đây không thể là dấu chân của người Ônkilôn bởi vì họ đi ủng. Hơn nữa, trong dấu chân, các nhà du hành tập trung sự chú ý vào kích thước của nó, vào những ngón chân có khổ phát triển lớn, khoảng cách giữa ngón chân cái và ngón thứ hai, cũng như sự phát triển không bình thường về chiều dài của ngón thứ hai.

Bây chó đánh hơi và đưa họ đi về phía đông-bắc. Các nhà du hành vượt qua hai đồng cỏ nữa và trong khi đang tiến đến đồng cỏ thứ ba thì họ thấy tiếng nói lao xao. Bầy chó bị buộc dây và các nhà du hành bí mật đi về phía bìa rừng một cách thận trọng. Ở đây họ thấy những người Vampu. Tám người đang nhảy xung quanh một vật gì đen đen trên đất, hình như là một con vật lớn đã săn được. Những người Vampu trần như nhộng, thân hình đen nhẻm hoặc có lông lá mọc đầy. Tóc rối như bòng bong xõa xuống tận vai, và có bộ râu thưa. Một tay cầm giáo, một tay cầm gậy, họ nhảy múa, khi thì nhảy tại chỗ, khi tiến, khi lùi và vung tay. Cùng với nhịp nhảy của họ là những tiếng reo lắp lại “Oi-go-go” và “Ai-đu-đu” không ngớt.

Cuộc nhảy múa kéo dài khoảng mười phút, sau đó người Vampu tập hợp quanh con vật và bắt đầu lột da. Tiếp đó bữa tiệc bắt đầu: người Vampu cắt những miếng thịt nóng đầy máu me và nhét vào mồm hết miếng này đến miếng khác. Khi đã no, họ xé xác con thú thành những miếng to. Bảy người nhặt thịt và da rồi đi về phía đông qua đồng cỏ, người thứ tám ở lại trông phần còn lại không cho đại bàng ăn, vì có bốn con đang lượn trên đầu họ. Người Vampu ngồi xổm trên đất và tiếp tục ăn. Hắn mải ăn nên không chú ý đến bốn người và hai con chó đang lặng lẽ tiến đến sau lưng. Cơrốt gầm gừ, làm cho người dã man nhìn quanh, hắn muốn nhảy lên nhưng quá hoảng sợ khi thấy những người mà hắn thấy không phải là người Ônkilôn, đang chĩa những lưỡi lê sáng loáng về phía hắn, theo sau lại là hai con vật như hai con chó sói, hắn vất dao đi và tiếp tục ngồi run rẩy, giữ chặt lấy miếng thịt.

Mắt hắn nhỏ và sâu, trán hắn thấp và kéo thành hai mảng lớn, mồm há hốc nhe ra những chiếc răng to và trắng, với những răng nanh khá lớn, còn cằm hắn lại rất bé làm cho hắn có cái dáng dữ tợn. Mũi hắn tẹt và lỗ mũi rộng huếch cắm cái que trắng và dài che khuất đi một nửa. Tai hắn rộng, những miếng xương trắng và tròn cắm ở dái tai kéo xệ xuống gần đến tận vai. Quanh cổ có một cái vòng bằng răng nanh gấu và lợn rừng. Người hắn có lông dày và đen, vai và ngực để lộ nước da đen nhẻm.

Người Vampu và các nhà du hành im lặng nhìn nhau trong giây lát.

Rồi nhanh như cắt, người Vampu chồm dậy, nhảy vọt qua xác con bò, phía này không bị kẻ thù bao vây, rồi cúi rạp mình về phía trước, chạy nhanh qua đồng cỏ.

- Thôi, chúng ta để xổng mất rồi! - Côxtiacôp kêu lên. - Đáng lẽ chúng ta phải trói hắn và bắt hắn đi theo ta.

- Không phải dễ bắt được đâu! - Gôriunôp cười. - Giá mà cậu nhìn thấy bắp thịt và răng hắn. Bốn người chúng ta không địch nổi hắn. Hắn sẽ vặn cổ hoặc cắn đứt họng một người trong chúng ta!

- Và chúng ta sẽ làm gì hắn? - Oocđin hỏi.

- Chúng ta sẽ bắt hắn làm tù binh, khảo sát hắn và tìm cách học ngôn ngữ và tâm lý của hắn, tâm lý và ngôn ngữ của người tiền sử. Tôi cho rằng đó là điều lý thú nhất. Hãy nhìn vũ khí của hắn.

Người Vampu đã để lại giáo và gậy trên cỏ. Giáo dài gần một mét và làm bằng thân cây bạch dương thẳng và non, đầu giáo hơi tòe ra và có một mẩu đá lửa dài đẽo một cách thô sơ được chêm vào giữa và được buộc chặt bằng một dây da mỏng. Gậy tầy làm bằng thân cây to hơn, phần đốc gậy có cả gốc đã đẽo rễ, khum khum hình nắm tay. Gậy dài khoảng 70 phân, nếu được một cánh tay lực lưỡng sử dụng sẽ trở thành một vũ khí lợi hại khi đánh giáp lá cà. Gậy to, có thể dễ dàng đánh vỡ sọ người hoặc đánh quỵ một con ngựa hay một con bò. Một cái gậy khác do một người Vampu khác để lại thì có một hòn đá lửa sắc cắm vào phần cuối to hơn. Người cầm gậy chỉ cần một phát là có thể quật ngã một con vật to lớn.

Một nửa con bò đã bị vạc hết thịt, một chân trước và một chân sau bị cắt. Nhưng còn lại một nửa và cái đầu, Thể nào người Vampu cũng sẽ quay lại lấy chiến lợi phẩm.

- Tôi nghĩ rằng họ sẽ không lại đây, vì thằng cha vừa chạy trốn sẽ kể chuyện lại và sẽ làm cho họ hoảng sợ, - Gôriunôp đoán.

- Họ có thể quay lại chính để nhìn chúng ta hoặc thậm chí đánh đuổi chúng ta, - Côxtiacôp nói thêm.

- Chúng ta hãy nấp và chờ, sau đó theo họ về trại, - Oocđin gợi ý.

- Nhưng nếu họ tìm được dấu chân của chúng ta thì sao? Tôi cho rằng họ là những người giỏi tìm đường, - Gôriunôp nói.

- Chúng ta cần phải đi về phía tây để để lại dấu chân, sau đó, ta rẽ vào rừng rồi quay trở lại đồng cỏ theo một con đường khác.

Không động đến xác thú và vũ khí nữa, các nhà du hành làm theo lời khuyên, họ lại nấp ở bờ bắc cánh đồng. Rõ ràng người Vampu ở gần đây bởi vì các nhà du hành đã thấy các bụi cây dọc theo phía đông đồng cỏ động đậy và sau đó thấy cái đầu bờm xờm của tên do thám lén lút nhô ra. Hai con đại bàng đã đậu trên xác thú và rỉa rói, còn hai con đại bàng khác thì đậu cách đấy không xa đang moi ruột. Điều này chứng tỏ cho người Vampu thấy ngay là không có ai trên đồng cỏ. Cả bầy người, khoảng ba mươi người trong đó có mười đàn bà nhảy ào ra khỏi bụi cây và đi nhanh về chỗ có xác con bò. Những con đại bàng bay vụt lên và lượn vòng trên đầu họ.

Người Vampu vây quanh con bò, họ cười khi nghe người báo tin vừa nói vừa chỉ vào số thịt và vũ khí không bị động đến. Có lẽ họ đang nói rằng người báo tin đã tưởng tượng ra mọi việc vì họ biết bao giờ người Ônkilôn cũng cướp hết thịt và không để người Vampu nào trốn thoát. Người báo tin cố gắng làm cho các bạn mình tin bằng cách chỉ cho họ chỗ người lạ mặt đã đứng. Anh ta lấy tay ra hiệu, tả hình dáng của bầy chó và bắt chước tiêng của của chúng. Khi anh ta nói xong, một vài người quan sát chỗ mặt đất gần con bò; rõ ràng họ thấy vết chân của các nhà du hành để lại, vì đã vội đuổi theo. Lúc đó, những người còn lại lại bận rộn với súc thịt. Họ cắt phần thịt còn lại, róc xương ống rồi vứt lòng ruột đi. Những người đàn bà quay về trại; họ mang nặng. Còn cánh đàn ông chạy theo những người đã đi tìm dấu chân của những người lạ để tóm cổ những kẻ đã làm cho bạn họ sợ hãi. Xác con bò chả còn gì ngoài bộ xương sống và xương sườn, xương bả vai và xương hông đã bị róc sạch thịt, thành thử lũ chim đại bàng cũng chả có gì mà ăn.

- Thật tuyệt, - Côxtiacôp nói. - Đàn ông đã đi, chúng ta sẽ đến thăm đàn bà ở trại của họ.

- Và có nguy cơ họ quay lại đập vỡ sọ chúng ta phải không? - Gôriunôp hỏi.

- Dù sao chúng ta cũng không thể tiếp tục đi được bởi vì bây giờ họ đang ở giữa đường mà chúng ta phải đi về chỗ người Ônkilôn. Chúng ta buộc phải bắt gặp họ. Thành thử tôi nghĩ tốt nhất chúng ta hãy đến nhìn qua trại của họ rồi quay về phía nam.

Nguyện vọng muốn xem cuộc sống trong trại đã thắng mọi nỗi lo âu và họ đi về phía đông, những giọt máu trên mặt đất chứng tỏ đám đàn bà đi theo con đường này. Rõ ràng lúc này họ nghe thấy những tiếng nói cười ở phía trước. Đi một cách thận trọng hơn các nhà du hành tiến gần về phía cái trại nằm giữa một khoảng trống nhỏ trong rừng. Đây là một cái trại tạm thời hoặc một trại hè nằm dưới gốc một cây dương cao và đơn độc. Đàn bà và trẻ con ở nhiều lứa tuổi khác nhau đang ngồi hoặc đứng quanh một ngọn lửa đang cháy bập bùng. Những người đàn bà thấp hơn những người đàn ông, họ hơi mảnh khảnh, lông lá ít hơn nhất là phía ngực, tóc họ dài hơn nhưng rậm và rối tung. Mặt họ trông ít man rợ hơn nếu mũi họ không cắm que, những khúc xương trắng không ghì trên môi dưới làm cho chúng dài ra và những miếng xương tương tự không buộc ở tai họ. Trên cái cổ đen nhẻm, họ đeo những chiếc vòng trắng. Họ không có quần áo. Những đứa trẻ đầu tóc không bờm xờm và mình mẩy không nhiều lông như người lớn.

Dùng gậy để treo những miếng thịt lên, người Vampu nướng thịt trên lửa rồi ăn. Gần đấy là một hòn đá lớn, vài người đàn bà đang kê lên dùng đá đập vỡ những cái xương ống và hút tủy chùn chụt. Họ cười nói, cả bầy người ăn uống một cách ngon lành.

Khi không thể ăn thêm được nữa, những người đàn bà treo số thịt còn lại lên cành cây, trong khi đó có hai người trải tấm da trên đất, cạo những vết máu và mỡ bằng những miếng đá lửa. Những người khác nằm dài trên mặt cỏ gần chỗ đống lửa, có vẻ thỏa mãn và ngủ gà ngủ gật. Những đứa trẻ bắt đầu nô đùa. Chúng đuổi bắt nhau, một vài đứa lăn trên đất và kêu rú lên; một số thoăn thoắt trèo lên cây dương như bầy khỉ và người ta có thể nghe thấy tiếng cười nói vui vẻ của chúng.

- Nếu chúng ta xuất đầu lộ diện thì sẽ thế nào nhỉ? - Côxtiacôp nói. - Có lẽ chúng sẽ chạy đi vì sợ hãi, và chúng ta sẽ có cơ hội nhìn trại rõ hơn và sưu tập các vũ khí cùng đồ dùng.

- Nhưng nếu chúng không chạy mà lại kháng cự thì sao? Có hơn hai mươi người đàn bà lớn tuổi và người nào cũng khỏe hơn chúng ta, - Gôriunôp lật ngược vấn đề.

- Bằng cách bắn chỉ thiên chúng ta có thể làm cho họ phải chạy.

Ý kiến này rất hay và các nhà du hành đặt ngón tay lên cò súng, bước ra khỏi bụi cây và đi về phía trại trong lúc bầy chó sủa rất hăng và xông vào những đứa trẻ đang bò khắp nơi, coi chúng như một loại thú săn đặc biệt. Chúng làm cho người Vampu hồn vía lên mây, cánh đàn bà nhảy lên, xô đẩy nhau quanh ngọn lửa và gốc cây, mồm há hốc, nhìn trừng trừng vào những người lạ mặt đang tiến đến, những người mà họ đã được người trong bộ lạc kể lại. Những đứa trẻ trốn bầy chó, chúng nấp sau những người đàn bà, khóc thút thít và sợ hãi. Nhưng cánh đàn bà đã lấy lại được tinh thần, họ nắm lấy giáo và gậy. Một người trong bọn chạy đến chỗ một đứa trẻ đang nằm khóc trên mặt đất giữa những tiếng gầm gừ của bầy chó. Thấy người đàn bà vung giáo định đâm chó, Gôriunôp liền gọi chó về.

- Các anh thấy đấy, họ không bỏ chạy và đã cầm giáo xông vào chúng ta, - Oocđin báo cho các bạn biết.

- Chúng ta cần phải bắn nếu không thì quá muộn. Nếu bây giờ chúng ta quay lại thì chúng sẽ nghĩ rằng chúng ta sợ và tấn công chúng ta từ đằng sau, - Côxtiacôp nói.

- Bây giờ đã trót thì phải trét, - Gôriunôp nói. – Bắn hai phát qua đầu những người đàn bà và chuẩn bị hai phát nữa.

Côxtiacôp và Oocđin cùng bắn. Những nhà du hành hoàn toàn không lường trước những sự việc xảy ra. Lửa, khói, tiếng nổ rền, những lưỡi lê sáng loáng và tiếng đạn xé không khí làm cho cánh đàn bà kinh hồn bạt vía. Họ quỳ xuống, buông giáo và gậy ra, hai tay giơ ra vẻ van lơn và cúi rạp mình trong những tiếng kêu than khiếp sợ; những đứa trẻ gào to hơn ai hết.

- Tôi không ngờ sự việc lại xảy ra như thế này, - Côxtiacôp kêu lên. - Tôi nghĩ rằng chúng sẽ chạy đi và để chúng ta lấy những gì chúng ta muốn lấy.

- Chỉ còn cách lặng lẽ bước đến chỗ họ và làm cho họ tin rằng chúng ta là thiên thần, - Oocđin nói.

- Thiên thần cướp gậy và giáo à? Nhưng trước hết hãy nạp đạn đã.

Khi mọi việc đã xong, các nhà du hành bình tĩnh đi về phía những người đàn bà đang quỳ. Nhưng khi họ chỉ còn cách một vài bước thì những đứa trẻ mất hết bình tĩnh đã chạy qua đồng cỏ vào khu rừng. Tất cả cánh đàn bà chạy theo trừ một người vẫn úp mặt trên đất, toàn thân run lẩy bẩy.

Các nhà du hành bước đến chỗ bà ta và bắt đầu quan sát kỹ. Lưng bà ta có lông thưa và ngắn, lòng bàn chân và lòng bàn tay trần trụi, lòng bàn chân cứng như sừng. Ngón chân cái tõe ra khỏi những ngón khác, lông tay và lông chân dày hơn ở lưng, phía trước lông ít hơn, ngực và mặt hoàn toàn không có lông, nhờ không có râu, cằm ngắn nên dễ nhận ra ngay so với đàn ông. Mặt khác, những cái bướu trên lông mày bà ta ngắn hơn. Xương gò má nở, mắt nhỏ và sâu, mũi tẹt, có một cái que xiên qua lỗ mũi, môi dưới trễ ra vì có một miếng xương tròn làm cho mặt bà ta rõ ràng chẳng đẹp đẽ gì, Tóc có lẽ chưa bao giờ được gội chải nên rối bời và dính đầy cỏ, lá cây, rác rưởi. Nhưng những bắp thịt rất phát triển trên cơ thể, chứng tỏ bà ta rất khỏe.

Cuối cùng các nhà du hành thôi không ngắm nhìn người đàn bà nữa, họ nhận thấy là một chân bà ta bị buộc vào một cái cọc cắm xuống đất bằng một sợi dây da. Đó là lý do tại sao bà ta không chạy theo đồng bọn. Có lẽ bà ta bị phạt vì một tội gì đó.

Chọn một cặp gậy tiêu biểu có và không có đầu bằng đá lửa, một cặp giáo, một cặp dao, một cái chén bằng gỗ bôi mỡ bóng nhoáng và bôi máu, và cái vòng cổ của người đàn bà, những nhà du hành định quay đi thì Gôriunôp nói:

- Tôi cho rằng các anh hiểu rõ đây là một hành động trộm cắp. Chúng ta đã làm cho những người đàn bà khiếp vía, sau đó còn lấy một số tài sản vốn ít ỏi của họ.

- Nhưng tất cả đều vì danh nghĩa của khoa học chứ không phải vì động cơ tư lợi, - Côxtiacôp phản đối.

- Tuy vậy vẫn là xấu xa, chúng ta phải để lại một cái gì ở đây để trao đổi.

Họ lục lọi trong ba-lô và tìm thấy một cái gương nhỏ, một chuỗi hạt bằng thủy tinh, một con dao gãy, một hộp thuốc, hai vỏ đạn bằng đồng và đặt gần chỗ người đàn bà bị phạt. Bà ta đang nằm nhắm nghiền mắt lại. Sau đó họ lặng lẽ ra đi, nhưng lại nấp vào bụi cây trong rừng và chờ xem sự việc xảy ra.

Một lúc lâu không có gì xảy ra. Người đàn bà ngẩng đầu lên. Thấy những người lạ mặt đã đi và đã không làm hại đến mình, bà ta nhổm dậy nhìn quanh, đặt hai ngón tay lên mồm huýt một tiếng sáo rất vang. Để trả lời, những tiếng huýt dài và tiếng nói từ khu rừng vắng lại, rồi phút chốc, cánh đàn bà và trẻ con xuất hiện. Trong khi đó, người đàn bà trông thấy những đồ lặt vặt rải rác trên mặt đất và lấp lánh. Đầu tiên bà ta không dám sờ, khi đưa tay ra, khi rụt tay lại, hình như bà ta sợ chúng làm bỏng hoặc bị cắn vào tay. Cuối cùng, sự tò mò đã thắng, bà ta lần lượt nhặt lên từng thứ một vừa quan sát và ngửi vừa ngạc nhiên kêu lên. Những người đàn bà khác chạy tới và các đồ vật được chuyền tay nhau. Họ bàn tán xôn xao. Người đàn bà bị buộc vào cọc đang định đeo chuỗi hạt vào cổ thay cho cái vòng của mình thì hai người đàn bà khác giật lấy, làm cho chuỗi hạt đứt tung, hạt thủy tinh văng ra trên đất. Cuộc ẩu đả bắt đầu, tất cả những người đàn bà tranh nhau nhặt hạt lên và ngậm vào mồm.

- Tặng phẩm của chúng ta chỉ gây tác hại, họ sẽ đánh nhau vì những cái này, - Gôrôkhôp cười.

Những nhà du hành không chờ cho cuộc cãi vã kết thúc. Họ đi về hướng đông-nam để tránh người Vampu. Họ phải nghỉ đêm trên một đồng cỏ và đến trại Amnunđac vào buổi trưa hôm sau. Họ biết Amnunđac đã cho người đi tìm từ sáng sớm, sợ người da trắng lạc đường hoặc không giữ lời hứa và đã chuồn mất. Thấy gậy và giáo của người Vampu trong tay khách và nghe họ kể đã ở những đâu, ông ta quở trách họ về sự khinh suất và nói rằng: bốn người Ônkilôn cũng không dám mạo hiểm vào lãnh địa của người Vampu.

Mặc dầu trong khi họ đi vắng, nhà cửa của họ đã được dựng xong, Gôriunôp và các bạn ngủ lại một đêm nữa trong nhà người thủ lĩnh. Từ căn cứ của họ, họ mang đến quần áo, chè, đường, bát đĩa. Họ định sống sung túc hơn và không quá lạc hậu như người Ônkilôn.