THẦN CỦA NGƯỜI VAMPU

Buổi sáng hôm đó, sau khi mưa, và vì có gió thổi, trời mát mẻ và không có sương mù, các nhà du hành có thể quay về sớm hơn. Người Ônkilôn rất vui. Tuy nhiên, họ phải tới cái đầm nước sôi một lần nữa để nấu một vài miếng thịt và ăn trước khi tiếp tục cuộc hành trình dài. Trước khi ra đi, các chiến sĩ ném vài miếng thịt xuống đầm và cúi chào ba lần.

- Họ cám ơn ma quỷ dưới đất đã làm cho họ hoảng sợ nhưng không làm hại họ, - Annuia giải thích.

Không dừng lại bên các đầm và các khe nứt đã thấy hôm trước, đoàn người đi qua thung lũng Một nghìn làn khói lúc quá trưa. Và khi đi qua vùng có cây cối còi cọc đầu tiên thì sắc mặt những người Ônkilôn biến đổi. Họ lại vui vẻ, thân mật như cũ. Rõ ràng là sau khi cùng những người khách lạ vào thung lũng khủng khiếp này theo lệnh của thủ lĩnh, họ đã hy sinh nhiều và chờ điềm xấu nhất xảy ra. Nhưng họ lại phải hy sinh một lần nữa, bởi vì khi vào đến khu rừng thì các nhà du hành quyết định đi vào xứ sở của người Vampu lần nữa để xem con vật kỳ quái có cái chân thứ năm trên đầu và được người Vampu coi là thần của mình. Kết quả điều tra chứng tỏ rằng những con vật này sống đâu đây gần thung lũng khủng khiếp.

Họ đi về phía đông-nam. Ba người đi trinh sát và những con chó chạy đằng trước. Một cảnh tượng quen thuộc lại bày ra trước mặt họ: đồng cỏ có hồ và khu rừng tương đối rộng lớn. Ở đó, cây cao hơn và mọc thành những lùm dày hơn. Sau khi đi được khoảng sáu cây số, những người trinh sát báo cho đoàn người dừng lại và nói rằng “thần” đang ăn cỏ trong một khoảng rừng thưa trước mặt. Họ cẩn thận tiến dần đến khoảng rừng thưa và khi cách rìa rừng một trăm bước thì họ thấy 4 con vật lớn. Người ta dễ dàng nhận ra chúng là đại biểu cho loài voi, chúng đã ăn xong và đang đứng nghỉ dưới ánh mặt trời buổi chiều, vòi hạ xuống và thỉnh thoảng lại ve vẩy cái đuôi ngắn hoặc cái tai lớn. Chúng có một lớp lông dài nhưng thưa và màu nâu hung. Có hai con lớn hơn. Những con voi nhỏ có ngà ngắn và thẳng, còn ngà của những con voi lớn thì vểnh lên và sau đó hoắm vào trong.

- Không nghi ngờ gì nữa, đó là ma-mút, - Gôriunôp nói.

- Tôi muốn xem những con quái vật này chạy, - Côxtiacôp nói. - Những con voi chúng tôi thấy trong vườn bách thú thì bị nhốt trong chuồng, không có chỗ để chạy đi chạy lại.

- Điều này dĩ nhiên là rất lý thú. Nhưng làm thế nào để cho chúng chạy được.

- Tôi nghĩ rằng chúng nó sợ súng.

- Tôi không nghĩ như vậy bởi vì chúng không quen với hiệu lực của súng. Hơn nữa điều đó có thể lôi kéo những người trông coi chúng, có lẽ họ sống ở đâu đây thôi.

- Úi chà, tiếng súng sẽ làm cho bọn Vampu sợ hơn sợ ma-mút, bởi vì chúng đã biết nó là thế nào rồi.

- Im, họ đến! - Gôriunôp nói và chỉ tay về phía đối diện với khoảng rừng trồng.

Hai người lớn và một đứa trẻ con mang gói gì trên vai đi ra khỏi rừng. Khi đến gần những con ma-mút, họ đặt gói kia xuống đất, quỳ vái những con vật. Những con ma-mút nhận ra và đến gần người Vampu. Chúng hất hất vòi và phát ra một âm thanh như tiếng ồm ồm. Khi những người Vampu đã cúi chào xong, họ trút những gói ra, đó là những tấm da bọc rễ cây; họ rải những thứ này trên cỏ trước mặt những con voi ma-mút. Những con này uể oải dùng vòi nhặt lên hai hoặc ba cái rễ một lúc và đưa vào mồm. Một trong những người Vampu là đàn bà, bà ta dâng lễ vật của mình cho hai con ma-mút trẻ. Người đàn ông và đứa trẻ cho những con vật lớn ăn. Chẳng mấy chốc chúng đã ăn xong rễ và đòi ăn thêm. Chúng rống lên và giương vòi về phía những người đã man. Người này lại cúi xuống chào và bỗng giật lấy miếng da chạy vụt về phía khu rừng nhanh như biến. Ở đây Côxtiacôp đã trông thấy tất cả những gì mà anh ta muốn xem. Những con ma-mút nặng nề chạy sau những người Vampu; vòi cuộn đằng trước, tai vểnh ra và những cái đuôi nhỏ cong lên. Nhưng rõ ràng đó chỉ là dấu hiệu biết ơn người đã cho chúng ăn bởi vì nếu muốn thì chúng có thể dùng vòi quật người Vampu khi chúng đuổi kịp và xéo nát họ. Nhưng chúng chỉ đi theo người dã man đến ven rừng, sau đó, chúng bình tĩnh quay lại, vừa đi vừa rống to.

Trong khi những người dã man cúi xuống cho những con ma-mút ăn thì các nhà du hành và những người Ônkilôn đi theo nhìn ngắm một cách thú vị. Nhưng khi những người Vampu biến mất trong rừng thì các chiến sĩ đề nghị Gôriunôp và bạn anh ta bắn một con ma-mút. Da ma-mút được đánh giá rất cao, đó là nguyên liệu tốt nhất dùng để làm khiên, còn những con dao tốt, đầu giáo và mũi tên thì làm bằng ngà của chúng. Họ ít khi có dịp giết được ma-mút; những người Vampu hết sức bảo vệ thần của họ và một cuộc săn ma-mút chỉ có thể có trong khi đánh nhau dữ dội với người dã man, nhưng ngay cả khi đó, trên thực tế ma-mút cũng không dễ bị giáo và tên đâm thủng, chúng tìm cách trốn thoát. Nhưng đây là dịp may họ không muốn bỏ qua, các nhà du hành có thể giúp họ bằng những tia chớp ghê gớm có thể giết chết mọi sinh mạng.

Oocđin ủng hộ lời yêu cầu của những người Ônkilôn. Anh ta muốn quan sát một con ma-mút gần hơn và ước lượng kích thước của nó.

Côxtiacôp nhớ lại thời nhỏ đọc sách nói rằng vòi voi rất ngon nên cũng ủng hộ các chiến sĩ.

- Nhưng người Vampu sẽ trả thù nếu chúng ta giết thần của họ, - Gôriunôp phản đối. – Những người trông coi sẽ tập hợp tất cả lại và tấn công chúng ta.

- Họ sẽ thay đổi ý định ngay khi nghe một vài tiếng súng. Tôi nghĩ rằng chúng ta đánh liều thì vừa có lợi cho khoa học vừa làm vui lòng những người bạn trung thành của chúng ta, - Oocđin trả lời.

- Một viên đạn nổ không đủ chọc thủng lớp da dày của nó, còn làm bị thương thì nó phát khùng lên, chúng ta sẽ không hay.

- Phải, và như vậy chúng ta sẽ cho nó ăn một vài viên đạn, chúng ta có thể làm như vậy được.

Gôriunôp rất miễn cưỡng khi phải đồng ý giết một con vật hiếm và hầu như đã được thuần hóa, anh ta không giương súng. Những người Ônkilôn rất vui sướng. Tim đập mạnh, họ theo dõi tác dụng của những tia chớp của người da trắng đối với vị thần của người Vampu. Oocđin và Côxtiacôp cùng một lúc bắn vào con ma-mút lớn gần nhất, con vật này đứng cạnh họ và đang chuẩn bị ngủ. Con vật loạng choạng, bước một bước lên phía trước, nó lồng về một bên và rống vang lên, ngã quỵ xuống và sau đó lăn kềnh ra. Hoảng sợ vì tiếng súng, ba con ma-mút khác chạy một quãng khá xa rồi dừng lại và quay lại chờ con ma-mút đã ngã và không hiểu vì sao nó lại không đứng dậy đi theo chúng được. Chúng rống lên ồm ồm.

Các nhà du hành và các chiến sĩ chạy đến chỗ con vật bị thương, vòi và chân nó vẫn còn động đậy. Khi có người lại gần, nó cố ngẩng lên nhưng lại ngã gục xuống và thở dốc. Đôi mắt đen và bé của nó hình như đầy vẻ trách móc, nhưng phút chốc mắt nó tối sầm lại và nó im bặt. Oocđin lấy cái thước dây ra và bắt đầu đo. Côxtiacôp giúp đỡ anh và ghi chép, còn những người Ônkilôn thì đứng xúm quanh nhìn các thao tác ấy một cách ngạc nhiên. Họ cho là người da trắng đang thu hồn ông thần bị giết. Những con chó liếm những giọt máu từ vết thương lớn của con vật phọt ra, chảy xuống bụng và rơi xuống cỏ.

Mọi người mê mải không chú ý đến ba con ma-mút còn lại đang ở cách họ khoảng bốn chục bước và đứng nhìn những sinh vật hai chân kỳ lạ bên cạnh bạn chúng, hình như nó không muốn dậy nữa. Những con chó đánh hơi thấy chúng trước tiên nên đã xô vào chúng và sủa dữ dội. Các nhà du hành và các chiến sĩ nhìn xung quanh và không thể quyết định ngay nên làm thế nào, rút về rừng trước khi những con ma-mút tấn công hay tấn công chúng. Cơrốt và Belukha dừng lại cách con vật độ mười bước, sủa và gầm gừ rất hăng. Nhưng đuôi chúng cụp vào giữa khe chân và chúng không dám đến gần hơn. Những con ma-mút ngạc nhiên nhìn những con vật bé nhỏ dám quấy nhiễu chúng bằng những tiếng sủa. Cuối cùng, chán nghe tiếng sủa, chúng quay lại, đĩnh đạc đi về phía đối diện trong khoảng rừng thưa ở đó chúng bắt đầu ăn và bẻ cành cây. Các chiến sĩ đã bình tĩnh trở lại và khi Oocđin ngừng đo, gấp sổ lại thì họ bắt đầu lột da và cắt thịt ra từng miếng. Trong khi đó những người trinh sát theo dõi bọn Vampu quay trở lại và nói rằng trong đồng cỏ gần đây có một cái trại vừa bị bỏ vắng. Gôriunôp muốn đi xem trại. Anh ta cùng đi với Gôrôkhôp và một người hướng đạo, còn những người khác ở lại để làm thịt voi,

Trại bao quanh một cây dương lớn, cành lá sum suê, giữa một đồng cỏ nhỏ người ta đã nện chặt và trên đất có một vài miếng da, một vài cái chén bằng gỗ tiện một cách thô sơ, hai cái gậy lớn và một số giáo. Ngọn lửa chưa tắt hắn và trên ngọn lửa là một vài cái gậy có những miếng thịt chưa chín hẳn. Khiếp sợ trước tiếng súng, người Vampu đã chuồn thẳng, bỏ dở bữa ăn. Trên đất, rải rác những khúc xương gặm dở, còn trên cành cây thì lủng lẳng cái đùi sau của một con vật mà người ta biết là ngựa, căn cứ vào làn da tươi của nó nằm rải rác trên cỏ.

Gôriunôp lấy một trong số những cái chén để làm mẫu về đồ dùng của người Vampu và sắp đi thì người trinh sát Ônkilôn chỉ cho anh ta một cái ổ Vampu trên cây, nơi những người canh giữ thần có thể ẩn nấp. Nhưng giá thuyết này không có căn cứ, bởi vì người Vampu không để lại vũ khí và thịt trên mặt đất. Tất nhiên cái ổ rỗng không. Cho nên Gôriunôp muốn xem nó và ba người trèo lên rất dễ vì cành lá dày. Cái ổ hầu như ở mãi trên ngọn, nơi thân cây có nhiều cành lớn mọc tỏa ra các phía; trên cành, người Vampu để những khúc gỗ mỏng, một cái bệ làm bằng sào; một phần của cái bệ được che bằng một cái mái làm bằng cành cây và lau sậy, bên dưới là một vài miếng da trải làm nệm ngủ và chăn. Hai cái gậy, một cái ná bằng da, một đống đá và một vài cái giáo, đây là toàn bộ đồ đạc trong nơi ẩn nấp này. Tại đây, những người nguyên thủy ẩn náu, tránh những con vật ăn thịt vào vào ban đêm. Qua một vài khoảng trống giữa những cành lá, người ta có thể nhìn thấy vùng phụ cận, bao gồm khoảng rừng trồng, nơi những con ma-mút ăn cỏ, Một phần của khoảng rừng này nằm trong tầm mắt, và Gôriunôp phát hiện thấy nhóm người Ônkilôn đang chạy loăng quăng quanh xác con ma-mút.

Trong khi họ đang quan sát cái ổ và nhìn chăm chú vào mấy khoảng trống giữa cành lá thì một tên Vampu bước ra khỏi bụi cây gần khu rừng, vung tay lên gọi những tên Vampu khác ra khỏi chỗ nấp. Một người đàn bà và hai đứa trẻ trả lời hiệu lệnh và tất cả bốn người đều đến chỗ gốc cây. Ngay khi đó, Gôrôkhôp nhận thấy họ và thì thầm hỏi:

- Những người canh giữ thần đã quay về, chúng ta cần phải làm thế nào? Bắn chăng?

Người Ônkilôn đã lấy một cái tên trong bao ra và sắp kéo dây cung thì Gôriunôp ra hiệu bảo anh ta đừng bắn.

- Chúng ta hãy bình tĩnh ngồi chờ ở đây, - anh ta nói với Gôrôkhôp.

- Nhưng nếu chúng trèo lên thì sao?

- Ban ngày chúng không làm gì ở đây cả. Với lại, thức ăn của chúng ở dưới kia cả.

- Nhưng làm thế nào chúng ta ra khỏi đây được?

- Bằng cách dùng súng xua chúng đi. Rủi quá, tôi lại để súng dưới đất mất rồi!

- Bây giờ chúng ta đang lâm vào tình thế khó khăn, chúng sẽ tìm thấy súng và phá hỏng.

- Chúng ta sẽ không để cho chúng làm như vậy. Anh có mang súng phải không? Súng của tôi để bên kia gốc cây; chúng có thể không tìm thấy.

Những người nấp trên cây đang nằm trên những miếng da quanh lỗ thủng trên sàn. Qua đây, họ có thể nhìn thấy trại. Gia đình người Vampu ngồi xổm quanh ngọn lửa; người đàn bà ẵm đứa trẻ trong tay, đứa con trai khoảng 12 tuổi, có một cái que xuyên qua lỗ mũi, nhưng đứa con gái chưa đầy sáu tuổi, nét mặt vẫn không thay đổi. Thấy thịt đã cháy thành than, người đàn ông phát ra những tiếng kêu ngắt quãng. Tiếng kêu của anh ta không giống tiếng người, nhưng đứa con trai có thể hiểu được, bởi vì đứa con trai đã chạy vào rừng mang về một nắm củi, trong khi đó người đàn bà cào tro đi và đặt những que củi lên những hòn than đang cháy dở để nhóm lửa. Đứa con gái lấy một cái gậy có xiên thịt ở đầu, bóc lớp vỏ cháy, ăn phần còn lại. Người đàn ông tìm thấy một viên đá lửa trong những miếng xương vương vãi và dùng nó làm dao, cắt những miếng trên cái đùi thịt treo lủng lẳng trên cây và vất cho người đàn bà. Những miếng nhỏ thì hắn ta ăn sống. Người đàn bà lại xâu thịt vào gậy, thỉnh thoảng ăn một miếng, trong khi thằng con trai thì cắm gậy xuống đất, bên cạnh ngọn lửa và đứng xem.

Thằng bé nằm trên cỏ, bắt đầu khóc, người đàn bà bế nó lên rồi để nó vào giữa hai đầu gối, nhét núm vú đen trên bộ ngực gầy lép vào mồm nó rồi tiếp tục nướng thịt.

Bỗng người đàn ông ngừng lại và lắng nghe, lẩm bẩm nói điều gì đó và chỉ về khoảng rừng trống. Người đàn bà ngẩng đầu lên sợ hãi và những đứa trẻ bật dậy. Rõ ràng là người Vampu nghe thấy tiếng người Ônkilôn đang nói. Hắn ném viên đá lửa xuống rồi chạy về phía gốc cây bên kia, định trèo lên ổ. Hắn trông thấy khẩu súng của Gôriunôp treo trên một cành cây. Hắn ngạc nhiên kêu to và người đàn bà cùng đứa trẻ chạy đến chỗ hắn; tất cả đều ngạc nhiên khi nhìn thấy khúc gì kỳ lạ và bóng loáng, cái quái gở gì đã treo trên cây họ. Cái vật trông không giống một con rắn bởi vì nó cứng đờ và không phát ra tiếng động, điều này làm cho tên Vampu trở nên bạo dạn. Hắn đưa tay ra, nhưng người đàn bà hoảng hốt ngăn lại, họ bắt đầu cãi nhau. Cuối cùng, người Vampu đẩy người đàn bà ra một bên, tay run run cầm lấy súng và thận trọng mang đến chỗ đống lửa. Hắn ngồi sụp xuống và bắt đầu quan sát khẩu súng. Người đàn bà và bọn trẻ lại sán đến. Họ vui sướng khi thấy vật lạ không cắn mà lại nằm bất động trên đầu gối người đàn ông. Dần dần, người Vampu bạo dạn hơn, hắn vuốt ve nòng súng sáng loáng và báng súng, nhìn vào miệng súng thậm chí còn thổi vào nó và đặt ngón tay lên cò súng, rồi bấm cò. Bất đồ súng nổ.

Người đàn bà kêu rú lên và ngã vật xuống, đứa bé lăn lộn trên cỏ, bàn tay nhỏ của nó thò vào đống lửa đau nhói; bọn trẻ con chạy dạt ra đằng sau, Người đàn ông vội quăng súng ra xa. Một lát sau, bọn trẻ con bỏ chạy. Người đàn bà bế đứa bé dậy, dùng một tay giữ đầu nó (có lẽ bà bị chấn thương), rồi chạy theo chúng và khóc. Người Vampu chạy được một vài bước thì dừng lại.

Mọi vật vẫn yên tĩnh, ngọn lửa vẫn cháy và cái vật làm cho họ hết hồn hết vía kia vẫn nằm trên đất gần gốc cây. Dần dần, người Vampu trở lại chỗ đống lửa, bữa ăn đã bị cắt quãng lần thứ hai và thịt trên lửa đang cháy. Hắn bước đến chỗ đống lửa, đang giơ tay lấy cây gậy xiên thịt thì có tiếng súng nổ xé tai trên đầu và có một vật gì đó lao vào đống lửa làm cho than củi cháy dở tung tóe.

Bây giờ người đàn ông cũng mất hết tinh thần. Hắn kêu lên và chạy vào khu rừng, nơi người đàn bà và những đứa trẻ đang nóng ruột đứng chờ. Tuy nhiên, khi trông thấy người đàn ông thì chúng biến vào bụi rậm.

- Một lúc lâu nữa họ sẽ quay về, - Gôrôkhôp nói, anh ta đã bắn một phát vào đống lửa. - Từ nay trở đi, họ sẽ nghĩ cây này có ma.

Người Ônkilôn cười chảy cả nước mắt. Gôriunôp cũng cười. Ba người tụt từ trên cây xuống và lấy lại súng. Nhưng trước khi ra đi, người Ônkilôn phóng lửa đốt cái ổ và quăng tất cả gậy và giáo vào ngọn lửa. Gôrôkhốp lấy gậy xiên thịt cắm vào vỏ cây ở trên cao và tìm thấy một cái sọ người trong đống xương, đặt nó lên cái đùi ngựa được anh ta lấy từ trên cây xuống, dựng vào thân cây. Anh ta đặt viên đá lửa mà người Vampu đã dùng để cắt thịt lên cái sọ và xỏ hai hòn than vào hốc mắt.

- Nếu chúng lấy lại được can đảm và quay trở lại đây ngay, - anh ta nói, - thì chúng sẽ cho rằng những trò chơi này là của một lực lượng siêu phàm nào đây và càng sợ súng của chúng ta hơn.

Ba người quay về khoảng rừng trống của ma-mút, gặp lại những người trong đoàn đang chạy đến cứu viện. Khi nghe tiếng súng đầu tiên, sau đó đến tiếng súng thứ hai và tiếng kêu của người Vampu, Oocđin và Côxtiacôp cho rằng bọn họ đã bị tấn công, nên đã gọi những người Ônkilôn đang làm việc lại. Khi nghe rõ câu chuyện xảy ra, mọi người cười khoan khoái về chuyện khẩu súng.

Ngọn lửa đã cháy bùng trong khoảng rừng trống và Annuia đang nấu bữa chiều, Vòi con ma-mút quả là một món ăn rất ngon, nhưng những miếng thịt phi lê nướng thì hơi dai, có lẽ là vì thịt không kịp nguội. Nhưng còn nhiều thịt để thí nghiệm lần sau.

Ngày hôm sau chở nặng da, vòi và thịt ma-mút, đoàn người đi về phía trại của Amnunđac và họ đến nơi vào lúc gần tối.

Người thủ lĩnh đã tập hợp một toán đông chiến sĩ đi tìm các nhà du hành. Trận động đất đã làm cho những người Ônkilôn rất sợ. Từ trước đến nay, theo trí nhớ của họ thì không hề có trận động đất nào như thể xảy ra. Trong một vài căn nhà, những cái kèo đã long ra và rơi xuống đất cùng với lớp đất cỏ làm cho nhiều người bị thương và một số trẻ con chết. Chạy ra khỏi nhà, những người Ônkilôn sợ hãi thấy cây nghiêng ngả và nghe tiếng rầm rầm của đất lở. Những chấn động làm cho họ bị ngã, rồi một cơn dông mà các người già chưa từng thấy bao giờ nổi lên và sau đó, mưa như trút nước, làm cho mọi người ướt lướt thướt vì họ sợ không dám về nhà; cửa bị gẫy, chỗ nằm và quần áo ướt sũng.

Đối chiếu với việc bọn Vampu vừa cướp phá cùng với tai họa đã xảy ra, người Ônkilôn nghĩ rằng, những sự rủi ro mà ông thầy cúng đã nói đã bắt đầu rơi vào đầu họ khi những người da trắng đến. Bây giờ các nhà du hành đã biến mất và không ai biết rằng họ có bí mật biến mất như họ đã từng xuất hiện hay không. Một đoàn người đã được phái đi tìm trong thung lũng Một nghìn làn khói, theo một hiệu trống, đã trở về không. Amnunđac rất lo; họ phải đến tận lãnh địa của người Vampu để tìm kiếm và tất cả các chiến sĩ được triệu tập để đi tìm. Đoàn người bị mất tích trở về làm cho người Ônkilôn bớt sợ hãi. Còn da, vòi và thịt ma-mút thì làm cho họ vui hơn.

Căn nhà đất của những nhà du hành nhờ cấu tạo của nó tốt hơn đã ít bị thiệt hại suốt trong thời kỳ động đất và một phần thị tộc của người thủ lĩnh sống hai ngày tại đó; ngôi nhà bị tàn phá một nửa của họ được sửa chữa.