CUỘC BƠI TRÊN ĐẤT

Xuồng nhẹ, chèo nhanh, chở ít nên chiếc xuồng có thể đi với tốc độ nhanh. Nó có thể đi đến 10 ki-lô-mét một giờ, do đó có thể đến trại của Amnunđac trong khoảng 3 giờ. Gôriunôp và Oocđin di dọc theo rìa thung lũng, nhưng theo phía khu rừng chứ không đi sát vách đá. Ở đây, có nhiều nguy hiểm, dễ đâm phải đá và xuồng sẽ bị thủng.

Họ nhanh chóng lướt trên mặt nước đầy bùn, đầy lá khô, cành con, cành lớn và sâu bọ bị chết, những thứ này tích lại nhiều năm trên mặt đất bây giờ nổi lên mặt nước đục ngầu. Thỉnh thoảng Gôriunôp đo chiều sâu bằng neo và thấy nước sâu hơn một mét. Điều này làm cho Oocđin và anh ta nghĩ rằng những con vật lớn có thể chết nếu chúng không trốn vào nơi nước nông hay nơi không có nước, họ cho rằng có những chỗ như thế. Vấn đề này làm cho các nhà du hành bận tâm.

- Tôi thật không hiểu nước từ đâu đến, - Oocđin nói. - Anh có nghĩ rằng những con sông ngầm tạm thời bị bít lại là thủ phạm gây ra lụt không?

- Nếu đây là nước biển thì sao? - Gôriunôp gợi ý. - Biển ở gần và cái hố trong hồ linh thiêng giao lưu với biển thuận lợi.

- Như vậy thì nước phải mặn, ta hãy nếm xem. - Gôriunôp múc một ít nước nếm thử và nhổ ra.

- Nước mặn, - anh ta nói. - Nhưng vẫn không giống nước biển.

- Chúng ta có thể hiểu được điều đó. Nó đã hòa tan trong nước hồ và tuyết tan. Nhưng nếu nước biển chảy được vào đây thì nền thung lũng đã sụt đi một ít.

- Trong trường hợp ấy, nước không thể dâng lên cao và có lẽ đã dâng lên đến mức cao nhất rồi.

- Điều này còn tùy thuộc vào nền thung lũng sụt nhiều hay ít và tỷ lệ giữa đường kính cái hố trong hồ linh thiêng với thung lũng; cái hố thì chật mà thung lũng thì lớn, do đó phải tốn nhiều thì giờ, nước mới dâng lên ngang với mức nước biển. Nhưng chúng ta không biết thung lũng sụt xuống tới mức nào. Tôi không nghĩ rằng toàn bộ nền thung lũng lại sụt xuống như một cái bánh kếp. Chắc là nó sụt xuống không đều theo những chiều sâu thay đổi.

- Điều đó có nghĩa là một vài chỗ ở lại trên mực nước và đã trở thành nơi ẩn nấp của người và thú.

- Chúng ta hãy hy vọng rằng điều đó đúng như vậy. Nếu vậy thì thật may mắn cho nhân dân Vùng đất Xannhicôp.

Xuồng đang lướt qua các bụi cây gần bị ngập nước, ở bên phải, các bụi cây lớn hơn nhường chỗ cho một khu rừng; ở bên trái có một làn nước bằng phẳng chạy dài đến chân vách đá có những tảng đá lớn hơn dựng đứng giống như những hòn đảo. Có những con sơn dương ở trên vài gò cao đang lặng lẽ nhìn xuống nước hoặc chạy đi chạy lại. Những con vật này chắc sẽ bị chết đói vì không có gì để ăn - rêu và cỏ đều bị ngập, còn những sườn cao thì không mọc cỏ. Những con vật nhỏ: chuột đồng, chuột nhắt bị mắc cạn trên những tảng đá hoặc trên những mô đất cao. Đây đó, một con thỏ đứng giữa những con vật nhỏ trông như con vật khổng lồ đứng bên cạnh con vật tí hon. Chúng chen chúc, xô đẩy nhau. Và những con vật nhỏ này thế nào cũng chết đói. Khi những nhà du hành đến gần một tảng đá, một con đại bàng từ trên trời sà xuống như một hòn đá, quắp một con thỏ và tha lên cao, làm cho những con vật bé nhỏ khiếp sợ đến nỗi một vài con đâm nhào xuống nước. Vài con chim kiếm mồi cũng đang bay lượn trên trời tìm mồi ngon, nhưng đó là một cuộc du ngoạn ngoài trời không dài lâu và chúng cũng sẽ bị chết đói. Có một bầy vừa chó sói vừa cáo ở trên một hòn đảo lớn hơn; một vài con thú đang nằm trên đất, một số khác đang đứng và đưa mắt theo dõi hai người.

Sau khi đã đi khoảng hai giờ, họ trông thấy hồ linh thiêng nhờ những vách đá trên hai bờ của nó giống như thành giếng. Khi xuồng lại gần, Gôriunôp đang cầm chèo, cảm thấy bơi khó khăn hơn. Hai người dừng chèo lại và họ thấy mình đang bơi ngược dòng. Ở đây nước mặn hơn và trong hơn, ở ngay hồ dòng nước chảy càng mạnh hơn, còn gần hố thì nước đang dâng thành một cái gò bằng phẳng.

- Anh thấy chưa, nước vẫn chảy vào mạnh, - Oocđin nói.

Anh ta thả neo xuống, rất khó chạm tới đáy; cái neo dài đến 3 mét.

- Hòn đá hiến tế chìm hẳn dưới nước, - Gôriunôp chỉ. - Chắc anh nhớ, nó cao khoảng hai thước so với mặt hồ.

Sau một lúc lâu xuồng bơi dọc theo rìa thung lũng, các nhà du hành thấy một dải nước hẹp ăn sâu vào khu rừng theo hướng họ cần đến. Trong rừng, con lạch hẹp hơn và chiếc xuồng trườn giữa những lùm cây. Thật là kỳ lạ khi khu rừng bị ngập nước. Những cây đã rụng hết lá, những lùm cây vân sam và linh sam tươi xanh nhô lên khỏi mặt nước đầy lá, đầy cành cây to và nhỏ. Những con chim bị chết và những con thú nhỏ nổi lềnh bềnh. Những con chim nhỏ bay chuyền trên cành cây và kêu chiêm chiếp một cách đáng thương. Những con chồn hôi cùng những con chồn khác đều ẩn nấp trên cành cây với chuột đồng và chuột nhắt - những con ác thú đứng cạnh loài gặm nhấm là những con vật thường bị săn đuổi. Mặt trời thỉnh thoảng lại ló ra khỏi những đám mây, soi sáng cảnh tượng khác thường và thê lương này.

Trong rừng, các nhà du hành phải cẩn thận để xuồng không va phải thân cây gẫy hay một cành cây nhọn. Nhưng trước mặt họ đã sáng ra và nước mênh mông đã thay chỗ cho đồng cỏ. Họ dừng lại và nhìn ngắm cảnh tượng trước mắt, tự hỏi xem có phải là khu đồng cỏ, nơi ở của trại Amnunđac không? Những đường nét bên ngoài khu rừng trông hơi là lạ. Bỗng nước bắt đầu ùn lên ở giữa hồ gần chỗ họ. Một cái bong bóng nổi lên và từ trong bong bóng một đám hơi nước thoát ra.

- Đây không phải là đồng cỏ mà chúng ta đã từng sống, - Gôriunôp thốt lên. - Hồ ở đây không có bong bóng.

- Tôi cũng nghĩ như vậy, đó là cái hồ nằm ở phía nam, - Oocđin nói. - Dù sao thì bây giờ chúng ta cũng biết chắc chắn rằng nước làm ngập thung lũng không phải chỉ chảy từ biển vào mà còn chảy từ những con sông ngầm dưới đất lên. Chắc ở đây nước ngọt, – anh ta nói thêm. Cảm thấy khát, anh ta vục một ít nước lên.

- Nước hầu như ngọt và khá nóng, - anh ta nhận xét, - cơn khát của anh ta đã dịu bớt.

- Xuồng của chúng ta chẳng có ích gì khi bơi trên nước nóng, - Gôriunôp nói. - Xuồng gắn ma tít có thể bị hỏng. Chúng ta cần phải tránh xa những chỗ có bong bóng nước.

Họ đi về phía bắc dọc theo một con sông hẹp giữa cây và lát sau đã đến được đồng cỏ, nơi những người Ônkilôn sống. Họ nhìn thấy nó nhờ cánh rừng thưa trong khu rừng bao quanh.

- Nhà trát bùn của chúng ta kia kìa, - Oocđin kêu lên.

Phía đối diện của hồ, một phần cao nhất của khu trung tâm ngôi nhà nhô trên mặt nước. Bên trên vẫn còn những dấu vết của tuyết đã tan và miếng vỏ cây họ đã dùng để bịt lỗ thông khói lúc ban đêm. Họ đi đến gần hòn đảo bé nhỏ này. Oocđin trèo lên nó và nhìn kỹ cái lỗ thông khói.

- Có nhiều vật nổi lềnh bềnh bên trong, - anh ta nói và vớt lên được cái chăn lông, một cái gối, một vài cái áo phụ nữ cùng với quần dài, một cái chén bằng gỗ và những thanh gỗ cháy thành than. Các thứ đó trôi về phía trên trông loang lổ hỗn tạp cả mặt nước.

- Chúng ta sẽ mang gối và chăn đi, - anh ta nói. - Đây rồi, chúng ta hãy vắt cho kiệt nước đi; chăn gối sẽ có ích cho Annuia.

Oocđin quay về xuồng và hai nhà du hành chèo đến ngôi nhà người thủ lĩnh. Người ta chỉ thấy bốn cái cột trung tâm và một phần mái nhà. Dòng neo xuống, họ thấy lớp đất và kèo xà ở bên dưới.

- Nhưng chẳng có ai cả. Chúng ta có thể không thấy họ giữa các lùm cây, nhưng họ có thể thấy và gọi chúng ta, - Gôriunôp nói. - Chúng ta hãy gọi to lên.

Họ gọi Amnunđac, Nhikita và vài người đàn bà họ biết, nhưng chẳng ai trả lời. Hoàn toàn im lặng.

- Chẳng lẽ tất cả đều bị chết đuối ư! Tôi dám chắc có vài người trèo lên cây hoặc mái nhà trát bùn của chúng ta, - Oocđin nói.

- Chắc là họ kịp dời chỗ khác, chúng ta phải tìm họ sâu hơn trong thung lũng. Có lẽ nước dâng chậm nên họ có đủ thì giờ để rút, - Gôriunôp gợi ý.

- Không thể như vậy, - Oocđin nói. - Nếu như vậy thì họ không để quần áo và chăn chiếu lại, đó là những đồ vật họ cần dùng nhất bởi vì mùa đông đã đến.

Họ đi dọc theo con lạch đến trại bên cạnh, cách đó khoảng hai cây số. Họ trông thấy một căn nhà. Căn nhà này đã bị thiệt hại nặng, nhưng một nửa vẫn nhô trên mặt nước. Gôriunôp đo chiều sâu của nước thấy không quá một mét rưỡi.

- Vậy chẳng ai có thể bị chết đuối ở đây, - anh ta nói, - Rõ ràng nước ở đây nông hơn.

Chèo thuyền đến chỗ ngôi nhà, họ nhìn kỹ một bức tường bị hư hỏng. Ở đây có những vật nhỏ, quần áo rách, gỗ mảnh và rác rưởi trên mặt nước, nhưng không có quần áo lành lặn.

- Thị tộc đã có đủ thì giờ để chở đi mọi thứ có giá trị, - Oocđin nói.

Đi quanh các lùm cây gần trại nhất, họ lại gọi nhưng chỉ có những con quạ chen chúc trên cành cây đợi nước rút, trả lời họ bằng những tiếng kêu quạc quạc.

Tại hai trại tiếp theo, những ngôi nhà đã bị đổ hoặc một nửa bị hủy hoại nhưng không thấy ai. Nước chỉ sâu một mét, trong những con lạch, xuồng cọ vào một vài cây bị đổ và các nhà du hành phải chèo rất cẩn thận.

- Tôi nghĩ rằng chúng ta có thể ngừng việc tìm kiếm - Gôriunôp nói. Tất cả người Ônkilôn đều an toàn và đã chuyển lên phía bắc thung lũng, rõ ràng nơi đó không bị ngập. Do đó không ai cần đến sự giúp đỡ của chúng ta và nếu chúng ta lên chỗ đất khô để gặp người Ônkilôn thì tình thể rất không thuận lợi cho chúng ta.

- Có lẽ ở những chỗ xa hơn, nước sẽ sâu hơn và chúng ta sẽ tìm thấy những người bị nước bao vây và cần giúp đỡ, - Oocđin nói. - Chúng ta hãy làm tròn nhiệm vụ để sau này lương tâm chúng ta không bị cắn rứt.

Gôriunôp đồng ý và họ bơi lên phía trước. Trong cánh đồng cỏ bên cạnh, xuồng bị mắc cạn một vài lần trên cỏ, những cây lau và cây sậy nhô lên khỏi mặt nước, chứng tỏ rằng nơi đây trước là hồ. Trong con lạch bên kia đồng cỏ, nước chỉ còn sâu có nửa mét và đất phía trước mặt hầu như khô.

- Bây giờ chúng ta có thể gặp người Ônkilôn trên đồng -Gôriunôp báo tin.

- Hình như anh nói đúng, - Oocđin nói. -Trên khu rừng kia kìa khói bốc lên từ ngọn lửa trại chứng tỏ rằng họ đang ở trên chỗ đất khô. Lát nữa chúng ta sẽ nghe thấy tiếng họ nói.

Anh ta dừng chèo và lắng nghe. Từ chỗ ngọn khói đang bốc lên thỉnh thoảng có tiếng người nói vọng lại.

Trận động đất và lụt đã buộc người Ônkilôn di cư về phía bắc thung lũng. Ở đây họ sẽ tiếp tục sống yên ổn, - Gôriunôp nói.

- Và bây giờ lò cung cấp nhiệt lại hoạt động trở lại như hai hồ bong bóng cho chúng ta thấy, điều đó chứng tỏ chúng ta không cần phải lo cho họ, - Oocđin nói thêm.

- Nhưng quay về với họ là dại. Trong trường hợp có việc gì xảy ra, họ lại nghi kỵ và chúng ta lại có nguy cơ bị bắt làm tù binh.

- Nếu biển có nhiều chỗ nước chưa đóng băng, không cho phép ta vượt qua nó, chúng ta có thể ở lại trên gò và chờ sương giá. Ở gần đó chúng ta có nhiều thức ăn cho chó và chất đốt và có cả một dải nước ngăn cách giữa chúng ta với người Ônkilôn. Chỉ có điều là chúng ta để mặc cho số phận định đoạt Gôrôkhôp. Tôi hy vọng là bây giờ anh ta đã suy nghĩ chín chắn hơn và muốn đi theo chúng ta.

- Nhikita có thể ở trên gò rồi, - Gôriunôp nói. - Nếu trận lụt làm cho anh ta thay đổi ý định về một cuộc sống phong phú ở đây thì anh ta có thể đã lấy một chiếc xuồng bằng vỏ bạch dương trong lúc mọi người đang sợ hãi và chuồn một mình hoặc cùng đi với vợ anh ta. Anh ta biết họ giấu chiếc xuồng ở chỗ nào trên hồ bởi vì anh ta thường dùng chiếc xuồng này đi câu cá. Chúng ta sẽ chờ anh ta đến sáng mai như đã dự định.

Trong lúc này vừa nói chuyện họ vừa nghỉ một lát, rồi họ quay trở về theo con đường dễ hơn và ngắn hơn chạy dọc theo rìa thung lũng để khỏi nhầm lẫn đồng cỏ và dòng kênh. Tuy nhiên, cuộc hành trình đã kéo dài 4 tiếng đồng hồ. Họ đi qua cạnh hồ linh thiêng. Nước vẫn dâng lên từ hồ, nhưng chảy yếu đi rất nhiều. Có lẽ nước đã lên đến mức cao nhất.

Ở đây nước sâu đến hơn 3 mét và các nhà du hành thả neo nhưng neo không tới đất. Trong khi họ đi xa, mực nước gần đống tuyết dâng lên rất nhanh và bây giờ sâu đến 2 mét.

Gôriunôp và Oocđin thấy những người khác đang chờ họ tại các bậc băng để giúp đỡ họ đưa những người sống sót lên cạn.

- Sao? Các anh không tìm được ai cả à? - Côxtiacôp ngạc nhiên kêu lên.

- Mất thì giờ một cách vô ích ư? - Nhikiphôrôp nói thêm.

- Họ đã chết đuối hết cả rồi sao? - Annuia lẩm bẩm, mặt trắng bệch.

Oocđin làm cho cô yên tâm.

- Đây là những thứ duy nhất bị chìm mà chúng tôi tìm thấy, - Gôriunôp pha trò rồi lôi những bộ quần áo đàn bà ra khỏi xuồng, đưa cho Annuia.

Họ cùng kéo xuồng lên đống tuyết nhưng đưa nó lên vách đá hơi khó khăn, bởi vì khoảng cách giữa nó với đống tuyết cao hai mét rưỡi, do nước vỗ vào nên tuyết vỡ vụn hoặc nền thung lũng đang dần dần sụt xuống. Để có thể đi lại dễ dàng, anh chàng Côdắc làm một cái bậc thang bằng tảng băng.

Trong lúc ăn trưa, họ nói chuyện với nhau về những việc xảy ra ban nãy. Annuia, Côxtiacôp, Nhikiphôrôp đã làm việc tích cực suốt ngày. Họ cắt những bậc thang trên vách đá, bậc thang đã lên tới đỉnh gờ và họ đã trông thấy biển cả rất gần. Sau khi Gôriunôp và Oocđin đi khỏi, thì bỗng đâu hai con gấu lớn từ dưới nước gần gờ nhô ra và trèo lên, chúng chạy lụt. Những ông bạn láng giềng này không mời mà đến, nên người ta đã đón tiếp những con vật ấy bằng súng đạn; một con ngã và lăn nhào xuống đống tuyết, rơi tõm xuống nước, con kia bị giết trên gờ. Thật không ngờ lại may mắn được có thịt tươi dự trữ cho cuộc hành trình,

Chăn và quần áo phụ nữ do Oocđin câu được ở ngôi nhà, Annuia nhận ra là của Annuen.