VƯỢT QUA BĂNG VÀ BIỂN

Suốt một tuần lễ, các nhà du hành đi về phía đông để tìm một chỗ có thể vượt qua, nhưng chỗ nào băng cũng mỏng. Mặc dầu mùa hè sắp hết và những ngày ấm thường xuyên xen kẽ với sương giá, nhưng sương giá vẫn chưa đủ sức phủ kín mặt biển và cũng không làm cho những tảng băng cũ đã lộ ra vì tuyết tan được chắc thêm. Phải chờ đến đầu mùa đông, nhưng việc đó chỉ có thể làm được trên đảo Bennet, nơi có căn lều Tôn đã dựng và nơi các nhà du hành có thể nhặt nhạnh gỗ trôi dùng làm chất đốt và săn gấu, săn tuần lộc để ăn. May thay, băng giữa Vùng đất Xannhicôp và đảo Bennet đã không tan trong mùa hè và các nhà du hành may mắn đã đến được đảo vào ngày thứ 10 sau khi đi vòng quanh về phía bắc. Thức ăn dự trữ cho chó, lấy từ số lượng thực dự trữ của Nhikiphôrôp, sắp hết và các nhà du hành không có củi đã ba ngày.

Sau Vùng đất Xannhicôp tràn đầy ánh nắng là đảo Bennet ảm đạm đầy đá và hầu như hoang vu làm cho các nhà du hành cảm thấy không vui, nhưng họ lấy làm sung sướng được đến căn lều chật hẹp của Tôn. Căn lều nằm trước cửa một thung lũng nhỏ trên bờ phía đông của một dòng suối nước ngọt, đi dọc theo dòng suối này người ta có thể đến được vùng cao nguyên bằng phẳng chiếm toàn bộ đảo. Có nhiều gỗ trôi nhưng không có thú săn: họ không thấy một con tuần lộc hoặc con gấu nào, do đó họ phải bắt đầu giết một vài con chó để ăn; vì mất một cỗ xe trượt tuyết nên các nhà du hành thừa một toán chó và những con chó này đã cung cấp thịt cho những con chó kia.

Ngày thứ mười trên đảo. Tình thế vẫn không thay đổi: mùa hè vẫn kéo dài. Mặc dù đang vào đầu tháng chín mà băng vẫn tiếp tục tan và vỡ ra. Lương thực cho các nhà du hành cũng bắt đầu cạn. Hàng ngày bốn người này để Annuia ở lại trong lều và chó rồi đi lùng thú săn trong đảo. Đảo dài khoảng mười sáu cây số và rộng tám cây số ở phía đông, là chỗ rộng nhất, nhưng họ chỉ đem về được một con quạ hoặc con mòng.

- Nào, bây giờ các bạn hãy lắng nghe, - Gôriunôp nói. - Chúng ta không có thể chờ lâu được nữa. Nếu chúng ta chờ thì sẽ không có chó, khi biển đóng băng chúng ta sẽ rất cần chúng. Trong một vài ngày, độ đo trên phong vũ biểu lên rất cao, biển lặng và tôi ngờ là sẽ có một cơn dông. Hơn nữa, ngoài quần áo ấm và súng của chúng ta, chúng ta có rất ít đồ đạc và chỉ có một nửa số chó còn lại. Nếu chúng ta để lại năm hoặc sáu con thì chúng ta có đủ chỗ trên xuồng. Nhờ thời tiết yên tĩnh này, chúng ta cần phải đến Côtennưi trong một hay hai ngày. Ở đó, nếu thời tiết xấu đi thì chúng ta sẽ có đủ thức ăn để qua được mùa đông. Nếu thời tiết vẫn không thay đổi thì chúng ta sẽ đi dọc theo đảo Côtennưi và tìm cách về đất liền.

Sau khi thảo luận kế hoạch, các nhà du hành kết luận rằng kế hoạch này hoàn toàn có thể thực hiện được. Ngày vẫn còn dài, hơn mười hai giờ; thay phiên nhau chèo, họ có thể từ đảo Bennet vượt qua bảy mươi cây số biển đến mũi Vixôki ở đảo Xibiri mới gần nhất trong một hoặc nhiều nhất là hai ngày. Cùng lắm họ có thể nghỉ đêm trên băng nổi giữa mặt biển. Dĩ nhiên một cơn bão bất thình lình có thể làm đắm xuồng, nhưng đó cũng là nguy cơ sau này nếu họ quyết định vượt qua mặt biển mới đóng băng. Sự khác nhau lúc đó là về tháng mười sẽ có ánh sáng trong hai hoặc ba giờ vào ban ngày và nhiều khi có những ngọn gió có thể làm cho tuyết bị rã nhanh hơn.

Họ quyết định là trong điều kiện đến chiều phong vũ biểu không đổi, họ sẽ giết những con chó không dùng đến để lấy thịt cho những con chó kia ăn thật no và ra đi lúc mờ sáng, để lại những trang bị không cần thiết trong lều. Vì thế, họ cần thận soát lại những đồ vật được sắp xếp trên những cỗ xe trượt tuyết.

Đến chiều, phong vũ biểu nhích lên; lòng nặng trĩu, khi các nhà du hành phải giết vài con chó trung thành của họ. Các con Cơrốt, Belukha, Pêxơtơrutca tất nhiên được để lại cùng một số con chó khác còn sống. Khi bình minh vừa lên, họ rời căn lều mến khách và kéo xuồng qua mặt băng khoảng hai cây số đến biển cả, đến lúc mặt trời lên họ đẩy xuồng đi về phía nam. Chiếc xuồng chở nặng và các nhà du hành thấy rằng tốc độ của họ không nhanh như họ hy vọng. Đến lúc mặt trời lặn, họ đã đi được hơn nửa đường. Số tảng băng nổi tăng lên mỗi khi họ đi xa và họ hiểu rằng sẽ rất nguy hiểm nếu tiếp tục đi vào lúc ban đêm. Họ dừng lại ở một tảng băng rã và nghỉ đêm ở đó. Dưới ánh sáng của hoàng hôn, mũi Vixôki đã hiện rõ ở chân trời.

Tang tảng sáng, họ tiếp tục đi. Khi trời đã sáng, đang nhìn vào quãng đường xa, Nhikiphôrôp và Gôrôkhôp đồng thanh kêu lên:

- Tuyệt quá! Lúc ban đêm chúng ta đi chệch đường rất nhiều.

- Sao, đi đâu? Các anh nhìn thấy một vùng đất nào chăng? - Oocđin hỏi.

- Chúng ta có thể trông thấy vùng đất, đúng thế, nhưng đó không phải là vùng đất chúng ta thấy hôm qua.

- Vậy chúng ta bị đưa đi đâu?

- Nếu đi về phía đông, thì trong trường hợp đó, chúng ta đang trông thấy phần đất phía đông của đảo Xibiri mới. Nếu đi về phía tây, thì điều đó có nghĩa là Phatđêepxki, thậm chí cả Côtennưi nữa đang nằm ở phía trước mặt chúng ta, - Gôriunôp nói.

- Chân trời vẫn còn mờ, - Gôrôkhôp nói. – Và khó mà biết được chúng ta đang đến vùng đất nào.

- Vùng đất nào cũng được, - Oocđin nhận xét. - Chúng ta hãy đến đó. Phong vũ biểu bắt đầu xuống lúc ban đêm và chúng ta phải đi nhanh lên.

Khi mặt trời lên cao hơn và lớp sương mù mỏng nhẹ trên biển tan đi, Gôriunôp cầm ống nhòm nghiên cứu vùng đất trước mặt họ và hỏi:

- Này Nhikita, cậu tinh mắt thật. Cậu có thể nói cho chúng tớ tên hòn đảo ấy không?

Gôrôkhôp lấy tay che mắt để khỏi bị lóa nắng và nói:

- Côtennưi!

- Đúng! Và nhờ có tảng băng mà chúng ta không phải vượt qua một vài khu vực bất lợi theo quần đảo. Bây giờ chúng ta sẽ lái xuồng đến trước mặt nhà kho của chúng ta.

Quả vậy, đến gần trưa, không còn nghi ngờ gì nữa, hòn đảo trông thấy là đảo Côtennưi. Họ đều nhận thấy hình thù của nó, mặc dầu tuyết phủ về mùa xuân hầu như đã tan hết.

Đến chiều, họ trèo lên mặt băng bao quanh đảo và kéo những cỗ xe trượt tuyết qua các gò băng suốt năm cây số. Công việc này làm họ nhớ lại cuộc hành trình của họ vào mùa xuân. Họ tới căn lều của căn cứ ở mãi phía bắc khi bóng tối bắt đầu đổ xuống. Trong lều, họ tìm thấy một vài thức ăn dự trữ bị hao hụt. Các thợ săn đến đảo trong mùa hè, rõ ràng đã lấy đi một ít thực phẩm, nhất là cá khô. Nhưng vẫn đủ thực phẩm dự trữ cho mấy con chó ít ỏi còn lại.

Ngày hôm sau thời tiết tuy quang đãng, nhưng phong vũ biểu tụt xuống đột ngột báo trước một sự thay đổi lớn. Các nhà du hành đã được số phận thử thách khá nhiều nên quyết định chờ cơ hội tốt. Quả vậy, đến tối một cơn dông nổi lên và đến sáng tuyết bắt đầu rơi; trời có sương giá và mùa đông cũng đến ngay. Những cơn dông gầm gào cho đến cuối tháng chín, nhưng có đủ chất đốt và thực phẩm cho tất cả, các nhà du hành cảm thấy thoải mái. Trước mắt họ, cuộc hành trình còn dài, nhưng trở ngại chủ yếu là biển cả thì họ đã vượt qua.

Vào một ngày quang đãng, mọi người cùng trèo lên một cái dốc nhô trên mũi đất và nhìn những ngọn núi của Vùng đất Xannhicôp đang mờ mờ hiện lên ở chân trời. Hiện tại cái gì đang xảy ra ở đây? Núi lửa đã ngừng phun chưa? Nước đã chảy ra khỏi thung lũng chưa hay mọi sinh vật có lẽ đã chết và khu rừng, dấu vết cuối cùng của cuộc sống phong phú giữa vùng băng phương bắc, trong một vài năm cũng sẽ biến mất dưới nước hoặc tuyết. Họ buồn rầu nhìn về vùng đất xa xăm, ở đấy mỗi người nhất là Annuia đã để lại niềm thương nỗi nhớ. Annuia không quen với sương giá, nó làm cho cô ta khó chịu, mặc dầu cô có quần áo ấm của Côxtiacôp mà cô mặc rất vừa. Cô thường suy nghĩ về đất nước mà cô đã rời bỏ, những điều kiện sống quen thuộc và những người trong bộ lạc đã chết. Cô thường hỏi những người kia:

- Ở đất nước các anh bao giờ cũng lạnh, lại chỉ có tuyết và băng có phải không?

Đến đầu tháng mười, tiết sương giá đã bắt đầu, nên các nhà du hành có thể khởi hành để tiếp tục giai đoạn cuối cùng của cuộc hành trình. Họ đẩy các xe trượt tuyết. Chiếc xe trượt tuyết nặng hơn do chó kéo, cỗ xe trượt tuyết nhẹ hơn cứ hai người một thay phiên nhau kéo. Ngày ngắn nên họ đi cả lúc ban đêm nếu bầu trời có trăng chiếu sáng. Một cơn bão nổi lên dữ dội khi họ đến Metvedi. Họ tìm chỗ ẩn nấp trong lều và khi bão tan, họ liền vượt qua đảo Liakhôpxki nhỏ trên mặt băng mỏng. Trên đảo Liakhôpxki lớn, hai lần họ phải dừng lại vì bão; thức ăn dự trữ của họ rất ít, vì vậy mà các cỗ xe trượt tuyết nhẹ hơn và các nhà du hành có thể đi nhanh hơn. Cuối cùng, đến cuối tháng mười, họ kiệt sức và chỉ còn lại ba con chó, nhưng họ đã đến được Cadatrie.