Chương XIX ❖ 1 ❖

Tại sao mình lại yêu anh ấy? Dọc đường Hảo vừa đạp xe vừa hỏi mình. Người ta bảo tình yêu có những lúc đến rất nhanh, nó đến như một tiếng sét làm cho con người choáng váng. Nhưng ở mình thì không phải như vậy. Nó đến một cách dần dà. Nó chín dần như trái cây phải có ánh nắng mặt trời, phải đợi ngày đợi tháng. Lần đầu gặp anh ấy mình đùa bỡn, mình gây sự. Đúng là vào lần đó chưa có chuyện gì.

Mình chỉ chú ý đến cái vẻ chân thật, thấy đó là một con người mình có thể tin, khi gần mình không phải e ngại. Thế thôi. Đến lần tình cờ gặp lại anh ấy ở nhà anh Đông, sau khi ra ga tiễn chân các anh ấy đi học thì mình bỗng cảm thấy như vừa đánh mất đi một vật gì... Nhưng mình đã không định tìm lại. Mình dần dần quên anh ấy. Nhưng rồi chiến tranh đến với những báo hiệu đầu tiên trên miền Bắc, mình lại nhớ đến anh ấy, mình mong được gặp lại anh ấy xem sao. Mình chưa gặp lại thì tình yêu đã bắt đầu. Kể cũng khó hiểu. Nhiều người theo đuổi, chân thành bộc lộ tình cảm với mình. Nhưng mình đã không hòa hợp được với ai. Có những người càng tìm cách gần mình thì mình lại càng thấy xa cách hơn. Và mình đi yêu một người mà bây giờ mình không thực nhớ rõ cả khuôn mặt. Anh ấy cao cao, dáng đi nhẹ nhàng.

Anh ấy có một nụ cười rạng rỡ. Cái bóng tối của sự buồn phiền trên khuôn mặt anh ấy lúc chia tay. Tất cả còn lại chỉ là sự vụng về, bẽn lẽn khi anh ấy đứng trước một người con gái mới quen. Mình chỉ nhớ lại như vậy? Vì ngay từ lần đầu tiên đó mình đã nhìn thấy một cái gì đặc biệt hơn nhiều so với cái bề ngoài bình dị của anh ấy ư...? Hay là một thứ tình cảm nào đó nảy nở giữa mình với anh ấy mà khi đó mình cũng không biết, đã làm cho mình không thể nào tỉnh táo nhận xét như khi gặp những người khác?... Không biết lần này gặp mình, anh ấy có còn bẽn lẽn nữa không? Trước kia đôi lúc mình đã nghĩ tại sao lại không cứ sống một mình để được tự do, để được làm việc thoải mái, tội gì mà ràng buộc vào chuyện chồng con! Nhưng mình đã hiểu một kiểu sống như vậy không phải là tự do, mà chính là tự ràng buộc, tự hạn chế mình. Chính là bầy giờ đầy mình đang dần dần hoàn chỉnh cuộc sống của mình. Mình sẽ yêu anh ấy với tất cả tình yêu mà một cô gái có thể dành cho người mình yêu, một người vợ có thể dành cho người chồng. Hôm qua anh Trọng có kể với mình câu chuyện vợ anh Bản nào trên đó. Mình tin là ở vào trường hợp đó, anh Quỳnh cũng có thể như anh Bản. Và mình cũng có thể làm một người vợ chỉ mới được sống với chồng ba ngày, mà ngoài mười năm vẫn thủy chung chờ đợi.

Mình thấy đây chỉ là một trường hợp mà nhiều người đã làm và có thể làm được. Lúc nào mình cũng sẽ nói cho anh ấy biết điều đó. Em chỉ là một cô gái bình thường như tất cả mọi cô gái. Em bướng bỉnh, hay trêu chọc, biết cho một anh chàng vớ vẩn những vố điếng người, nhưng hơn tất cả những cái đó, em biết yêu thương. Nếu kháng chiến kéo dài thì em không phải là người chỉ ngồi chờ đợi, em sẽ làm như chị vợ anh Bản, cùng chiến đấu với anh để rút ngắn quãng đường đang còn ngăn cách chúng ta.

Hảo tươi cười nhìn những chiến sĩ đội mũ sắt sùm sụp, khuôn mặt cháy đen vì nắng đang ngồi thường trực trên mâm pháo ở các trận địa dọc đường. Tôi là một người trong gia đình của các anh đang đến thăm các anh đây. Các anh hãy mỉm cười và vẫy tay với tôi đi.

Một anh bộ đội người bé nhỏ, chiếc ba lô nặng trĩu trên vai đang gò lưng đi bộ phía trước. Hảo phóng xe nhanh tới gần anh. Cô dừng xe, tươi tỉnh hỏi:

- Anh còn đi thẳng đường này không: Đồng chí thượng sĩ công binh nhìn Hảo ngơ ngác, hỏi lại:

- Cô hỏi thăm đi đâu?

- Không. Nếu anh còn đi thẳng đường này thì ngồi lên đèo hàng, tôi đèo giúp anh một quãng.

Đồng chí thượng sĩ nhoẻn miệng cười:

- Cảm ơn cô. Tôi chỉ đi trăm mét nửa là rẽ vào làng.

Sông Đuống đây, dòng sông của những cô nàng yếm thắm gánh gạo nuôi quân, chờ chồng trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất. Có phải đây là dòng sông trong câu ca dao: "ước gì sông rộng một gang, Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi". Lúa xanh mơn mởn bên đường.

Không biết ai là người đầu tiên đã nói ra câu: "Lúa đang thì con gái".

Đã lâu Hảo mới đi về phía bắc này của Hà Nội. Đi một quãng lại gặp một nhà máy. Nhà máy xe lửa, nhà máy diêm, nhà máy gỗ, kho chứa dầu, trạm biến thế điện, hàng hóa chất đống trên ga Yên Viên... Chủ nghĩa xã hội những ngày đầu xây dựng, bể bộn, ngổn ngang. Gió kéo đàn trên những đường dây cao thế chạy dài tít tắp đến tận chân trời.

Núi Đôi kia, trái núi gắn liền với một bài thơ về tình yêu mà Hảo rất thích. Dãy nhà doanh trại quét vôi màu xám mà anh Đông đã nói với mình kia rồi. Đồng chí bộ đội có tuổi ngồi ở bàn thường trực tại nhà chiêu đãi vừa nhìn tên Hảo trên tờ giấy đi đường, đã nói ngay:

- Anh Quỳnh hôm nay trực, dặn tôi nói với cô, mời cô cứ yên trí nghỉ ngơi ăn uống tại đây, buổi chiều anh Quỳnh về sẽ ra ngay.

Hảo biết Trọng lên trước đã chuẩn bị cho mình chu đáo.

Sau bữa cơm trưa, Trọng cùng Tú và một người lạ có khuôn mặt tròn tròn, cặp mắt nâu và một nụ cười hiền hậu ra thăm. Tú giới thiệu với Hảo đó là Bút, chính trị viên đại đội. Lần đầu, Hảo cảm thấy bẽn lẽn, e thẹn khi đứng trước những người đàn ông. Trọng nói:

- Hôm qua chị Hảo ngại lên đây đơn vị sẽ coi là người lạ không tiếp nhận, nên hôm nay cả ban chỉ huy đại đội ra để tiếp nhận chị.

- Không phải bây giờ mới tiếp nhận mà chúng tôi đã nhận họ với chị từ hồi mùa hè rồi - Giọng Tú thân mật.

Chính trị viên Bút tiếp lời:

- Cũng không phải là chỉ chúng tôi tiếp nhận chị Hảo mà chúng tôi đang mong chị sẽ tiếp nhận gia đình anh em lái chúng tôi.

Đúng như lời anh Trọng nói tối hôm qua, các anh ấy đều đã biết rõ chuyện của mình với anh Quỳnh, Hảo nghĩ vậy và cảm thấy đỡ ngượng ngập.

Tú nói:

- Bây giờ chị sẽ phải chịu đựng sự thử thách đầu tiên là chờ anh Quỳnh từ giờ đến hết buổi chiều. Anh Bút và chúng tôi đã bàn với nhau ngày mai đề nghị đoàn cho anh Quỳnh nghỉ trực một ngày. Xin giới thiệu với chị mấy hình thức giải trí: Ở mặt đất, mời chị đi tham quan khu vực nhà chiêu đãi của đoàn, chỉ tiếc rằng mấy chị người nhà của các đồng chí lái đều về cả rồi. Ở trên trời, mời chị xem máy bay của ta bay. Buổi chiều, khoảng 5 giờ, nếu có bốn chiếc máy bay bay qua đây thì trong đó có máy bay của anh Quỳnh. Còn về mặt tinh thần, anh Bút đã mượn sách ở thư viện về cho chị, sợ chỉ là toàn những sách chị đã xem rồi.

- Các anh lo cho em chu đáo quá!

Bút trao cho Hảo mấy cuốn truyện, rồi nói:

- Từ ngày không quân đánh thắng trận đầu đến giờ, đơn vị chúng tôi luôn luôn nhận được sự động viên của Đảng, của chính quyền, và của nhân dân. Trong những phái đoàn nhân dân đến thăm đơn vị thì những "phái đoàn một người" như chị Hảo hôm nay cũng có tầm quan trọng đặc biệt của nó.

Tú phá lên cười.

Hảo không những thấy bớt ngỡ ngàng xa lạ mà còn cảm thấy sự đầm ấm, hạnh phúc trong cái gia đình mà mình mới đặt chân tới lần đầu.

❖ 2 ❖

Một buổi chiều vàng đầy âm thanh chậm chạp trôi qua.

Không bao giờ Hảo cảm thấy cảnh vật ở chung quanh cách biệt với mình đến thế. Tất cả đều lung linh, mờ ảo như những hình ảnh hiện ra dưới đáy hồ luôn luôn bị xao động vì những tăm cá. Trống ngực Hảo thỉnh thoảng lại đập dồn. Tại sao mình bỗng như trở lại thời kỳ trẻ con, hôi hộp hơn cả những ngày còn là một thiếu nữ đi dự kỳ thi chuyển cấp. Sợ là đến giây phút đó, mình sẽ không chịu đựng nổi. Giá mình được gặp anh ấy ngay từ trưa nay thì không đến nỗi như thế này. Tại mình phải chờ đợi lâu quá đây mà...

Trời đã nhá nhem. Nhiều phòng ở cùng dãy đèn bật sáng, vang lên tiếng cười nói ríu rít. Sao anh ấy chậm chạp thế nhỉ? Hảo bước ra hiên, nhìn về phía ngôi nhà gác mà Trọng ban trưa đã chỉ nói là nơi Quỳnh ở. Những bức tường quét vôi xám và mái ngói đỏ đã nhuốm màu ban đêm. ánh đèn sáng lọt qua khung cửa, thấp thoáng bóng người ra vào. Hảo nhớ ra ban trưa, hình như anh Bút có dặn thêm là buổi chiều anh em lái đi trực chiến về, ăn cơm hơi muộn. Chị ở buồng bên ôm con ra cửa, nhìn thấy Hảo hỏi:

- Anh ấy chưa ra à chị?

Chị tưởng Hảo là một người lên thăm chồng như mình. Cũng vì ngại những câu hỏi như vậy nên từ trưa đến giờ, trừ hai bữa ăn, Hảo toàn ngồi hoặc nằm trong buồng.

- Vâng - Hảo trả lời gọn cho qua.

- Không hiểu sao bố cháu chiều nay ra muộn thế? Hẹn cho cháu ra phố huyện chơi mà đến giờ vẫn chưa thấy người đâu.

Thỉnh thoảng lại có một bóng người quần sẫm, áo trắng hiện ra ở đầu hàng hiên. Những cán bộ, chiến sĩ ở đơn vị đến với gia đình mình.

Một bóng người mặc quân phục cao cao đi lại, đứng dừng trước mặt Hảo. Khuôn mặt anh tôi tối dưới vành mũ mềm. Hảo tưởng mình và chị có con đang chắn lối anh, toan đứng nép vào giáp tường, thì nghe tiếng nói âm ấm, quen quen:

- Hảo!

Hảo ngỡ ngàng vì không ngờ là mình lại không nhận ra anh. Cô vẫn chờ anh với bộ thường phục và cái đầu để trần lần gặp trước.

- Anh ấy đây à? - Chị bế con nhanh nhảu hỏi.

- Chào chị - Quỳnh nói và xoa má đứa bé.

- Chị ấy chờ anh suốt từ chiều đến giờ! Sao bố con bé này mãi vẫn không ra!

Quỳnh quay lại mỉm cười với Hảo. vẫn nụ cười sáng rực. Đúng là anh ấy. Anh ấy có đổi khác gì đầu. Bấy giờ cô mới reo lên khe khẽ:

- Anh!

Họ bước vào căn phòng nhỏ của nhà chiêu đãi. Sao anh ấy đứng dừng lại thế nhỉ? Anh ấy ngó quanh tìm kiếm cái gì trên tường? Anh ấy đang tìm chỗ bật đèn. Có thế mà mình không nghĩ ra. Công tác đèn ở ngay sau lưng Hảo. Hảo ngoái tay ấn cái nút nhựa.

Gian buồng bừng sáng. Quỳnh quay lại nhìn Hảo. Nụ cười đã thay bằng cặp mắt ngạc nhiên. Sáng nay, mặc dù Trọng đã nói cô sẽ lên thăm, anh vẫn không tin hẳn. Anh lo nửa chừng cô sẽ thay đổi ý kiến... Vì cô cần đi Nam Định ngay... Vì cô còn ngại... Vì có người gàn... Vì nhiều thứ mà anh không biết. Buổi trưa, anh nuôi mang cơm trưa ra, ghé tai Quỳnh nói: "Anh Bút nhắn anh là người nhà đã hạ cánh xuống chiêu đãi sở an toàn". Không còn lý do nào để không tin vào cuộc gặp gỡ chiều nay. Nhưng anh lại nghĩ: Sắp có lệnh xuất kích và mình sẽ gặp trường hợp như Đông... Và biết đâu cô ấy chỉ đến với mình như đến với một người bạn. Mình cũng sẽ nói rõ vói cô ấy là có những thử thách rất lớn nếu em gắn cuộc đời em với cuộc đời anh.

Chúng ta sẽ không ràng buộc với nhau nhưng chúng ta vẫn có thể chờ đợi. Em có biết chăng, chỉ chừng ấy cũng đủ mang lại cho anh rất nhiều hạnh phúc. Nhưng biết đâu sẽ không được như thế. Em sẽ không chịu đựng được sự chờ đợi, em sẽ phải dứt khoát trong việc lựa chọn của mình. Điều đó cũng bình thường. Nhưng sau đó, em sẽ để lại cái gì cho anh...?

Anh đã nhận thấy trong ánh mắt của cô một cái gì rất khác so với những lần gặp trước. Đôi mắt dường như muốn nói cô đã thuộc về anh. Điều đó giúp anh mạnh dạn nắm lấy tay cô, một việc trước đây anh chưa hề nghĩ tới..

Sức nóng từ bàn tay anh truyền sang người cô như một luồng điện. Hảo đã nhiều lần bắt tay những người đàn ông, nhưng chưa bao giờ cô có cảm giác như vậy. Cô nhận thấy rõ ràng một sự thay đổi lớn lao vừa đến với cuộc đời mình.

Anh buột miệng:

- Mới đó mà đã hơn một năm rồi? Tưởng như chỉ mới chia tay với Hảo ở sân ga tuần trước.

Quỳnh nghe một tiếng thở dài nhè nhẹ. Rồi cô nói:

- Hơn một năm qua với em là một thời gian rất dài.

Phải chăng nó đã đủ để mang lại cho em những đổi thay và đã dẫn em tới với anh, anh tự bảo mình, và người anh trào lên một niềm hạnh phúc.

Cô đã đọc được những ý nghĩ đó trong cặp mắt của anh. Cô buông tay anh, và bất thần gục đầu vào vai anh. Những giọt nước mắt của cô trào ra ướt cả áo anh.

Hảo bỗng nhận thấy từ ngực mình cũng đang dềnh lên những đợt sóng. Mình không thể cứ đứng mãi như thế này. Cô liếc mắt nhìn ra cửa. Một ánh trăng dịu mát trải trên cánh đồng.

- Ta ra ngoài đi anh... Ở trong này em thấy ngột ngạt quá.

Giọng cô gái lạc hẳn đi và cô nhận ra đúng là mình đang khó thở.

❖ 3 ❖

Họ đi với nhau hồi lâu trên con đường có những cây dương chạy vòng quanh quả đồi đầy ánh trăng.

Cô ấy khác trước rất nhiều. Hồi đó, cô ấy như là cô gái ngồi bên hoa trong một bức tranh, im lìm, xa xôi, mình chẳng làm thế nào mà hiểu được. Bây giờ cô ấy bỗng từ trong tranh bước ra trở thành một con người thực. Và con người ấy đang đi bên mình, thân thiết biết bao.

Cô ấy hiện ra đúng như người mình đã tưởng tượng sau mỗi lần đọc thư của cô ấy.

Ở hàng dương bên đường dường như có rất nhiều cặp mắt mở to đang nhìn họ. ánh trăng dệt những bông hoa gấm cánh nhỏ li ti trên mặt đường. Những bông hoa đó đùa giỡn dưới chân họ như một đàn nhện nước. Mỗi khi bàn chân của họ bước qua thì chúng né đi như tránh bàn tay chộp bắt của một đứa trẻ. Chúng nhảy lên bám lầy quần áo họ. Khi họ qua rồi, chúng lại quay về chỗ cũ nhởn nhơ.

Họ đã đi khỏi quả đồi của khu nhà chiêu đãi ra tới cánh đồng.

Con đường trục chạy về sân bay ban ngày đỏ bụi, nham nhở vệt bánh xe, đêm nay, biến thành một dải sông đào mềm mại. Dòng sông đang mời mọc họ hãy thả xuống đó một con thuyền để xuôi dòng đi tới miền đất lạ. Có phải cô Hằng Nga đang nằm một mình bâng khuâng trên chiếc võng trăng thượng tuần treo lơ lửng giữa trời.

Mọi vật chung quanh họ đều đổi khác, nhẹ nhàng như mây, như khói, mang âm thanh của gió, của nước và màu sắc của những chiếc cầu vồng. Chúng đang nói lên hộ những tình cảm của họ bằng những tiếng nói riêng tuyệt vời. Họ đều thấy rõ mình đã vượt qua ranh giới những quan hệ bình thường, đang cùng nhau bước vào địa hạt của tình yêu.

Anh bỗng dừng lại quay sang cô:

- Buổi sáng, khi nghe anh Trọng báo tin, anh vẫn chưa tin rằng hôm nay sẽ gặp lại em...

Cô nhìn anh như thầm nói một lời xin lỗi. Cô lại ngả đầu vào vai anh và lần này là trong vòng tay ấm áp của anh.

Trời mùa thu quang mây về đêm vẫn xanh và xa vời vợi. Trên cánh đồng ngậm sương, lúa sớm đã bốc lên mùi hương cốm.