Chương XXII ❖ 1 ❖
Tiếng còi xe rít lên trong gió mùa đông. Âm thanh của nó như một mũi khoan xoáy vào bầu không khí tĩnh mịch trên những cánh đồng trung du đã qua mùa gặt hái. Chiếc com-măng-ca lao nhanh trên con đường đất, cuốn theo một cơn lốc bụi hồng.
Chiếc xe bỗng chạy chậm hẳn lại. Bụi đỏ thôi phả vào khoang xe.
Những tiếng rào rào dưới bánh. Mùi rơm khô thân thuộc của những ngày mùa bốc lên. Con đường vàng rộm chạy dài trước mặt. Đàn vịt no nê đang bơi lội trên những thửa ruộng ngập nước. Quang cảnh mới này tạm bứt đi những suy nghĩ đã làm bận tâm chính ủy Viễn suốt từ lúc đi đến giờ.
Con đường rơm của những ngày mùa năm xưa đang níu xe ông lại, như trước kia, nó thường vẫn níu chân ông. Chung quanh ông, những xóm làng, những bờ tre, những mái nhà phủ rạ mới... Từ con gà mái đang dắt đàn con đủng đỉnh qua sân phơi thóc đến cái quán ngói phủ rêu nằm ở góc cây muỗm già giữa đồng, đều như chào mời ông hãy dừng lại chốc lát. Nhưng không thể được, công việc đang ở phía trước, nó đang đợi ông từng phút, từng giây...
Ra khỏi đoạn đường có làng xóm hai bên, chiếc xe lại phóng nhanh. Chính ủy tiếc là mình đã không đem theo chiếc áo khoác ngoài mới được phát. Bao giờ cũng vội, bao giờ cũng quên. Chiếc xe vấp phải ổ gà nhảy chồm chồm như cóc. Anh lái xe đưa cặp mắt lo lắng nhìn chính ủy Quân chủng. Ông vốn có cánh tay trái bị đau từ lâu.
- Đường này còn tốt hơn đường Mười bốn A, Mười bốn B nhiều.
Chính ủy nói cho đồng chí lái xe yên tâm giữ vững tốc độ. Ông quay sang hỏi người cán bộ tác huấn cùng đi:
- Trên đoàn Sao Mai, anh em biết tin rồi chứ?
- Tôi đã thông báo ngay sau khi nhận điện của Bộ.
- Chắc là họ cũng cử người đi đón rồi.
- Đồng chí ấy tiếp đất đã được hai giờ rưỡi. - Anh bác sĩ vẫn ôm trong lòng cái túi da đựng thuốc và những dụng cụ cấp cứu, nói tiếp với vẻ mặt lo ầu.
Đây không phải là lần đầu chính ủy Viễn vội vã đi tìm gặp một người lái vừa nhảy dù. Ồng đã có thói quen đến với những người lái rất sớm sau mỗi trận đánh. Cuộc chiến đấu mới mẻ này không cho phép người chỉ huy có thể bám sát họ trong mọi hành động như đối với những chiến sĩ bộ binh. Sau khi rời mặt đất, người lái chỉ còn một mình trong chiếc buồng nhỏ hẹp. Có những điều chỉ mình anh biết. Công việc giáo dục người bay rất chú trọng tạo cho họ một tinh thần tự giác thật cao. Qua các buổi kiểm điểm của họ, những người cùng tham gia một trận đánh, chính ủy quân chủng đã nhận thấy những lời họ kể lại nhiều khi rất khớp với nhau, nhưng, cũng có những khi rất khác nhau.
Họ đã bị hạn chế, vì ở trên không, họ cũng chỉ có thể biết về trận đánh ở những góc độ nhất định. Việc sớm gặp người lái vào lúc trận đánh vừa xảy ra có một giá trị đặc biệt. Trạng thái tâm lý trong lúc sự việc còn tươi rói, những tình cảm còn bồng bột, những suy nghĩ, nhận xét chưa được cân nhắc sẽ giúp cho ông đi sâu khám phá cái thế giới bên trong của họ để tìm hiểu về cuộc chiến đấu trên không chỉ mới khởi đầu.
Người lái nhảy dù trong trận đánh sáng hôm nay có một quan hệ hơi đặc biệt với chính ủy quân chủng.
Mùa thu năm 1960, chính ủy Viễn đến thăm một đơn vị học lái máy bay chiến đấu tại một sân bay huấn luyện ở nước ngoài. Trong giờ nghỉ giữa buổi nói chuyện, ông gặp một nhóm học viên đứng ở hàng hiên. Chính ủy hỏi:
- Các đồng chí có thường nhận được thư nhà không?
- Có ạ. - Mấy người cùng đáp Chính ủy quay về phía một đồng chí trẻ nhất có cặp mắt một mí, chưa trả lời:
- Còn đồng chí thế nào?
Mặt anh ta đỏ lên. Mấy người đứng đó tranh nói hộ:
- Đông chí ấy là "Hòm thư lưu động" của chúng tôi...
- "Hòm thư lưu động"? Vì sao?
- Vì đồng chí ấy là người đẹp trai nhất trong anh em chúng tôi.
- Như vậy chắc phải là nhiều thư của bạn gái?
- Đúng quá rồi đấy ạ.
Nhìn thấy bộ mặt cậu ta đỏ chín đến tận tai, chính ủy chuyển câu chuyện:
- Quê đồng chí ở đâu?
- Báo cáo chính ủy: tôi ở Hà Tây.
- Hà Đông hay Sơn Tây?
- Sơn Tây.
- Đồng chí ở huyện nào?
- Thạch Sơn.
- Thạch Sơn... - Chính ủy nhắc lại, vẻ mặt trầm ngâm. - Hồi đầu kháng chiến chống Pháp, tôi đã ở Thạch Sơn. Đồng bào ở đây có thể nói là tốt lạ lùng. - Nhưng về phong tục tập quán cùng có lắm cái kỳ.
Có nơi, cả làng nấu rượu. Nếu biết uống rượu thì có dịp các đồng chí nên nếm rượu làng Quế ở huyện của đồng chí này. Ở Quế, mỗi cô gái về nhà chồng mang theo của hồi môn là một cái nồi nấu rượu. Hồi Pháp thuộc, Tây đoan vào làng để bắt rượu lậu thì đi chỉ phí công. Ở trên, cám vẫn sủi, nhưng bên dưới, rượu cứ ra. Chai rượu của làng Quế cứ đụng tới là sủi tăm.
Ông quay lại, hỏi người chiến sĩ trẻ:
- Đồng chí ở Thạch Sơn có biết chợ Quế không?
- Báo cáo chính ủy: Quế là làng tôi ạ.
- Đồng chí có biết ông Hai Mộc ở Quế không?
- Thưa đó là bố tôi.
- Ơ hay? - Chính ủy kêu lên. - Chả lẽ mày là thằng Hoàn?
- Vâng tôi là Hoàn.
Những người đứng chung quanh cùng reo lên vì vui thích.
Hoàn chính là chú bé năm xưa đã có những lần đậy nắp hẩm và xóa dấu vết trên hầm cho đồng chí Viễn trong những ngày ông hoạt động ở địch hậu. Từ lâu, Hoàn đã nhận ra chính úy Viễn. Nhưng nếu không có dịp nói chuyện tình cờ này, chắc là ông sẽ khó biết điều đó.
Hoàn tỏ ra không muốn khai thác mối quan hệ ngày xưa giữa chính ủy với gia đình mình.
Hoàn về nước chiến đấu. Chính ủy thường nhắc anh khi có dịp qua Hà Nội thì tới nhà mình. Hoàn chỉ đến có một đôi lần, cùng với vợ, để chào bác gái, rồi thôi. Nhưng Tuyết, vợ của Hoàn thì vẫn năng đi lại gia đình ông, và đã được coi như người trong nhà...
- Đến rồi. Rẽ vào đây.
Theo hướng tay chỉ của đồng chí cán bộ tác huấn, chiếc xe rẽ vào một con đường đất phía bên trái, trồng toàn phi lao. Loài cây dễ trống này chỉ sau mấy năm, đã từ vùng cát dọc bờ biển chạy qua miền đồng bằng lên đến tận vùng đồi núi.
Chiếc xe dừng lại trên cái sân rộng bên cây cột cờ. của ngôi nhà huyện đội.
Sao lại im ắng thế này?
Chính ủy vừa bước xuống xe thì cánh cửa giữa của ngôi nhà hé mở. Một cán bộ mang cấp hiệu thượng úy, mặc chiếc áo bông quân phục còn mới, từ trong nhà chạy vội ra. Anh đứng dừng lại trước chính ủy, nét mặt căng thẳng, giơ tay chào.
Nhìn dáng điệu của anh, có thể biết đã lâu mới có một cán bộ cấp cao đến vùng này. Chính ủy bắt tay anh. Ông chưa kịp nói gì thì đồng chí huyện đội trưởng đã nhoẻn miệng cười. Giọng nói của huyện đội trưởng cũng thay đổi hẳn:
- Báo cáo anh: Ngủ rồi, ngủ được nửa giờ rồi.
- Bộ đội của các đồng chí đã ngủ trưa rồi à?
- Không ạ. - Giọng nói của đồng chí thượng úy nhỏ hẳn đi - Chúng tôi đưa đồng chí phi công về đây rồi. Đồng chí ấy đã ăn cháo và ngủ. Báo cáo anh (huyện đội trưởng khoát tay chỉ về phía phố), vẫn tuyệt đối giữ bí mật.
Đồng chí bác sĩ từ nãy đến giờ vẫn theo dõi câu chuyện với vè sốt ruột, hỏi xen:
- Các đồng chí đã cử người khám sức khỏe cho đồng chí ấy chưa?...
Huyện đội trưởng nhìn cái phù hiệu có chữ thập đỏ của đồng chí đại úy. Nét mặt nghiêm lại, anh nói:
- Báo cáo đồng chí: huyện chúng tôi đã làm đủ. Có bác sĩ, y sĩ đang về làm công tác tuyển quân kiểm tra sức khỏe cho đồng chí ấy.
Đã nghe tim, mạch và đo áp huyết.
Huyện đội trưởng lại quay về phía đồng chí chính ủy:
- Báo cáo anh, theo ý kiến tôi thì riêng về cái món xương gân này, không thuốc nào bằng mật gấu đâu ạ. Ở Quân khu hôm nọ cũng cử người về đây yêu cầu chúng tôi đi tìm hộ mật gấu. Cho là ngã cứ đau bò lê bò càng cũng chỉ cần một đêm, trong uống ngoài xoa, hôm sau lại chạy nhảy bình thường... Nhưng đồng chí phi công có chịu uống cho đâu! Tôi bảo: Nếu không uống thì xoa vậy. Tôi đã tự tay xoa bóp cho đồng chí ấy. Ngày xưa, hồi bí mật, đi dẫn đường cho các anh ấy, bao giờ tôi cũng thủ sẵn một tí mật gấu, nhiều anh không biết cứ ngỡ là tôi có thuốc gia truyền gia bảo gì.
Chính ủy cảm thay nhẹ nhõm hẳn đi.
❖ 2 ❖Tiếng động cửa làm Hoàn thức giấc.
Anh đã ngủ một giấc ngủ rất sâu. Anh nhận thấy đây không phải là căn buồng của mình. Một cái đài bán dẫn và một khẩu súng săn của ai treo trên tường. Cái chăn hoa màu đỏ mình đang đắp này là của ai...?
Hoàn quay đầu ra phía cửa. Có người nào đứng ở đó đang nhìn mình.
Cặp mắt và cái vành râu đen kia rất quen. Người ấy đang mỉm cười với anh... Thôi đúng rồi! Và anh chợt nhớ lại mọi việc... Trận đánh sáng nay, anh nhảy dù, những người dân quân chạy tới, rồi đồng chí huyện đội trưởng đưa anh về đây...
Hoàn tung chăn vùng dậy, nhưng đồng chí chính ủy đã tiến lại bên giường.
- Hoàn, cứ nằm xuống. Đừng bỏ chăn ra, chưa mặc quần áo ấm sẽ bị lạnh.
Đồng chí bác sĩ đi sau chính ủy khép vội cánh cửa lại để chắn cơn gió lùa, đồng thời, anh đã chặn lại tất cả những người đang đi theo.
- Nằm xuống, Hoàn - Chính ủy lại nói giọng nhẹ nhàng.
- Xin đồng chí cho ngồi.
Hoàn vừa nói vừa cuốn chăn trùm kín người.
Đồng chí bác sĩ vội nói:
- Để nghị thủ trưởng cho tôi kiểm tra sức khỏe của đồng chí Hoàn.
- Đồng ý.
Chính ủy quay về phía Hoàn:
- Kiểm tra sức khỏe và ăn cơm xong, đồng chí sang nói chuyện với tôi một lát. Nếu đơn vị chưa kịp cử người đến đón thì đồng chí cùng về với chúng tôi. - ông nhìn đồng hồ rồi nói tiếp - Một giờ sau ta sẽ gặp nhau. Tối hôm nay tôi đã hẹn làm việc với đồng chí tư lệnh trưởng ở Hà Nội.
Một giờ sau, Hoàn bước vào phòng khách của huyện đội. Phòng này ở giữa ngôi nhà, chỉ cần đóng cánh cửa phía ngoài lại, là trở thành một chỗ yên tĩnh và kín đáo.
Căn phòng có đủ ánh sáng. Chính ủy đã nhìn thấy nước da của Hoàn hơi tái đi. Bộ mặt người lái trẻ như vừa được nhuốm thêm màu xám của những giờ phút quyết liệt. Có những đường nét mới giống như những nếp nhăn của thời gian vừa xuất hiện trên đó. Không còn cái gì để nhận ra đó là chú bé ngày xưa hay nặn pháo đất, đu cành ổi và trông cây chuối ngược dưới ao...
Chính ủy hỏi Hoàn:
- Vừa rồi đồng chí có ăn được không?
- Báo cáo đồng chí, chưa thấy đói, nhưng ăn được.
- Khi rơi tự do thấy thế nào?
- Thấy sốt ruột. Nhưng tôi vẫn nhớ nếu mở dù sớm thì có thể chết cóng. Khi dù mở rồi, vẫn thấy sao mà lâu thế. Nhưng gần tới mặt đất thì mới thấy nó rơi nhanh quá...
Hoàn ngập ngừng rồi nói tiếp:
- Đề nghị chính ủy cho biết tin các anh em trong biên đội.
- Các anh em đã về đủ.
Cặp mắt một mí của Hoàn sáng hẳn lên. Anh mỉm cười. Nhưng nụ cười của anh mới được nửa chừng đã héo đi. Mọi người đều trở về an toàn. Riêng anh bị kẻ địch bắn rơi. Chính vì anh mà đồng chí chính ủy và bao nhiêu người đã phải vất vả. Hoàn lẩm bẩm:
- Tôi đã không hoàn thành nhiệm vụ.
Đồng chí trợ lý tác huấn như nóng ruột, hỏi:
- Sáng nay, các đồng chí đánh với loại máy bay nào?
- F.4.
- Có đúng F.4 không? - Đồng chí trợ lý hỏi lại.
- Tôi đã nhìn rõ đuôi và cánh của nó, đúng là F.4. Các đống chí sẽ hỏi thêm những anh em khác trong biên đội.
Đồng chí trợ lý chưa kịp nói tiếp thì chính ủy đã lên tiếng:
- Ở nhà anh em đã về đủ, và đã biết tin đồng chí nhảy dù an toàn. Không có chuyện gì phải lo lắng. Đồng chí hãy kể cho chúng tôi nghe từ lúc được lệnh ra đi cho tới khi gặp địch và trận đánh của biên đội. Đồng chí có nhận xét gì riêng cứ nói.
Chính ủy đã nhìn thấy vẻ mặt không vui của Hoàn, và ông cho rằng cần phải đi vào vấn đề một cách tuần tự, mạch lạc.
Sáng nay, ra-đa bắt được một tốp máy bay địch đang tiến về mục tiêu cần được bảo vệ với một tốc độ không lớn lắm. Sở chỉ huy đoán đó là những chiếc cường kích F.105, và cho một biên đội Mic 17 cất cánh.
Biên đội Mic 17 đi làm nhiệm vụ do Tạ chỉ huy. Hoàn bay số 3. Họ được sở chỉ huy dẫn về phía Đông Bắc. Đến khu vực X. theo hướng của nhà cho, họ phát hiện được một toán địch khá đông. Tạ ra lệnh cho biên đội công kích. Hoàn được phân công đánh chiếc máy bay đi sau cùng. Nhưng khi họ đang tiến vào thì những máy bay địch tách ra thành hai tốp. Chúng cũng đã nhìn thấy ta. Một tốp quay lại đối đầu với họ. Trong khi đó, tốp kia tiếp tục bay đi. Hoàn cho là chúng bay tới mục tiêu. Biên đội của Tạ tách làm hai.
Hoàn và đồng chí số 4, đi bảo vệ cho anh, phải quần với bốn chiếc F.4. Trong lúc anh định bám một thằng địch thì thấy máy bay rung mạnh, khói lùa vào khoang lái, anh phải nhảy dù.
Hoàn thuật lại trận đánh với một giọng bình tĩnh.
Đồng chí trợ lý tác huấn nói:
- Bọn bay đến ném bom vào mục tiêu mà đồng chí đã nói, Bộ tư lệnh đã nắm được, toàn là máy bay cường kích F.105. Tên lửa đã bắn rơi một chiếc. Tôi ngờ là các đồng chí đã đánh nhau với bọn F.105.
- Tôi cũng đã nhìn thấy những chiếc bay đến mục tiêu là bọn F.105. Nhưng những chiếc đánh nhau với chúng tôi là F.4. Tôi đã quần nhau với địch ba vòng. Tôi không thể nhận dạng nhầm F.105 với F.4.
- Từ trước đến giờ, chưa thấy địch dùng một đội hình hỗn hợp hai loại máy bay như vậy...
- Nhưng có thể là lần này địch đã thay đổi thủ đoạn. - Chính ủy lên tiếng - Ông chuyển qua vấn đề khác:
- Đồng chí đã suy nghĩ gì về việc tại sao mình bị bắn rơi chưa?
- Tại tôi thôi...
Câu nói của Hoàn như một tiếng thở dài.
- Đồng chí số 4 lúc đó vẫn bám sát đồng chí?
- Lúc đầu thì tôi nhìn thấy đồng chí ấy bám rất chặt. Nhưng khi đã có ý định phải dứt điểm thằng F.4 ở trước mặt, tôi không nghĩ gì đến phía sau nữa. Có thể vì tôi cơ động gấp nên số 4 bị mất liên lạc. Vì không chú ý phía sau nên tôi đã bị bắn rơi.
Một kết quả thường là do nhiều nguyên nhân dẫn tới, chính ủy nghĩ. Điều cậu ta nói ra có thể là chưa đủ. Phải tìm hiểu thêm ở những cuộc kiểm điểm khác. Nhưng cái tốt ở đây là cậu ta chỉ suy nghĩ về thiếu sót của mình.
- Đồng chí có ý kiến gì về dẫn đường không? Chính ủy lại hỏi.
- Dẫn đường tốt. Ban nãy tôi đã báo cáo với đồng chí, chúng tôi tìm thấy địch đúng ở hướng nhà cho.
- Nhưng cũng có thể có cái không tốt...
Chính ủy muốn nói đến việc sở chỉ huy định đưa họ đi đánh bọn ném bom, nhưng họ đã phải đánh với tiêm kích. Ông biết mình chưa nên có sớm nhưng nhận xét. ông đã thấy không ít vấn đề mới qua trận đánh này. Nhưng còn phải tìm hiểu thêm trước khi có một kết luận. Điều mà ông đã rút ra được một cách rõ ràng là ông đã có thể đánh giá về người lái của mình. Anh sẽ trở thành một người lái tốt. Trong trận đánh đầu tiên này, vì sơ hở, anh đã bị địch bắn rơi. Nhưng anh đã tỏ ra kiên quyết đánh địch, tự chủ và không hề có vẻ dao động sau khi nhảy dù, không đổ lỗi cho công tác chỉ huy hay cho người khác, và anh đã thẳng thắn bảo vệ những gì mình cho là đúng.
Trợ lý tác huấn nhắc chính ủy:
- Đồng chí Bình Tâm hẹn hết giờ họp ở Bộ chiều nay sẽ đến nhà làm việc với anh.
Chính ủy gật đầu. Ông không quên chuyện này, và tối nay ông còn nhiều việc phải làm ở nhà. Ông nói:
- Bây giờ chúng ta ra gặp các đồng chí ở địa phương để cảm ơn. Sau đó, nếu xe của đơn vị chưa đến thì đồng chí Hoàn sẽ cùng đi với chúng tôi.
Mọi người đứng lên.
Chính ủy lại bên Hoàn:
- Sẽ trao cậu lại cho bác sĩ. Thời gian này các nhà chuyên môn sẽ quản lý cậu.
Hoàn hỏi ông:
- Hùng đã sắp lên đơn vị chưa ạ?
- Ngày mai, anh em cậu sẽ gặp nhau trên đó.
Hùng là con trai của chính ủy vừa tốt nghiệp lái máy bay phản lực chiến đấu loại mới, về nước được một tuần nay.
Hoàn ngập ngừng rồi nói nho nhỏ:
- Đề nghị thủ trưởng đừng cho Tuyết biết. Cô ấy hay hốt hoảng. Lần trước, tôi rất khổ tâm vì cô ấy đã làm cho chị Thùy biết việc anh Đông.
- Đồng ý.
Có tiếng còi xe ở ngoài sân.
- Có lẽ người của trung đoàn tới? - Đồng chí trợ lý nói.
Có tiếng gõ cửa.
- Mời vào! - Chính ủy nói.
Đống chí chủ nhiệm chính trị và đồng chí bác sĩ của đoàn bay Sao Mai mặt đỏ tía vì gió lạnh, hiện ra ở khung cửa, giơ tay chào.
- Báo cáo chính ủy, chúng tôi có mặt.
- Các đống chí chậm rồi?
❖ 3 ❖Chính ủy Viễn về nhà thì thấy tư lệnh trưởng đã ngồi ở phòng khách đang làm việc với một trợ lý tác huấn.
- Anh đến đã lâu chưa?
- Được chừng nửa giờ. Họp xong, tôi về thẳng đây. Tôi đã biết chuyện cậu Hoàn nhảy dù từ sáng. Có vấn đề gì không anh?
- Có lẽ cũng có đấy!
Chính ủy vừa trả lời vừa treo mũ lên mắc và tháo bỏ chiếc khăn quàng cổ đã trở thành không cần thiết trong cản phòng ấm áp.
Tư lệnh trưởng nói:
- Anh cứ thay quần áo đi. Tôi tranh thủ làm việc với ông này.
Quay về phía đồng chí trợ lý, tư lệnh trưởng hỏi:
- Như anh vừa báo cáo thì trong tháng này cả phòng không và không quân ăn gỏi thêm của chúng nó hai mươi ba chiếc nữa đủ các loại, có đúng không?
Nét mặt đồng chí trợ lý tươi tỉnh.
- Đúng ạ...
- Có bảo đảm chính xác không?
- Tôi đã trực tiếp kiểm tra ở từng nơi.
- Liệu có anh nào thấy nó thả một cái thùng dầu phụ cũng báo cáo là một cái máy bay của nó rơi không?
- Cái đó thì bảo đảm là không. Anh em bây giờ không thể lầm thùng dầu phụ với máy bay.
- Trong tháng qua có mấy cái rơi xuống biển?
Đồng chí trợ lý xem lại bản báo cáo rồi nói:
- Bốn chiếc ạ. Thủ đoạn của bọn giặc lái bây giờ là mỗi lần trúng đạn, chúng cố lao ra biển rồi mới nhảy dù để máy bay trực thăng đến cứu.
- Bốn cái..., hơn một phần năm số máy bay địch bị bắn rơi là rơi xuống biển. Thế có anh nào báo cáo mình đã mò xuống biển, sờ thấy đúng có máy bay rơi không?
- Không ạ - Trợ lý tác huấn đưa mắt nhìn tu lệnh trưởng với vẻ dè chừng.
- Vậy thì tôi căn cứ vào đâu để tin là các anh không báo cáo láo!
Trợ lý tác huấn bắt đầu ngồi im.
- Hôm nay đã có người nói trước mặt tôi: "Nếu bây giờ mà tát cạn Biển Đông thì khối anh đi tù!". Tôi làm cách mạng, tôi không sợ những anh đứng ngoài bình phẩm. Nhưng khi người ta nói có lý thì mình phải nghe... Từ nay trở đi, nếu đơn vị nào không tìm thấy xác máy bay, không lấy được mảnh của nó đưa về, thì dù cả khẩu đội có trông thấy nó đâm đầu xuống đất, cũng không được báo cáo lên là đã bắn rơi. Nó rơi xuống sông, xuống hồ thì phải cho người lặn xuống, mò thấy nó, và báo cáo rõ nó nằm ở đâu. Quân chủng sẽ có người tới kiểm tra. Còn hãy thôi tất cả những chiếc bị bắn rơi xuống biển! Cùng lắm thì tôi cùng chỉ coi là các anh đã bắn nó bị thương.
Chính ủy Viễn đặt trước mặt mỗi người một chén trà đặc sánh:
- Xin mời các đồng chí.
Ông tự rót cho mình một chén nước trắng, rồi nói tiếp:
- Anh Tầm ạ, ta sẽ phát động một phong trào bắn rơi thật nhiều máy bay địch tại chỗ trong toàn Quân chủng.
- Phải như thế. - Tư lệnh trưởng gật đầu - Phải nói rõ nếu không bắn nó rơi tại chỗ, không sờ mó được nó, thì đừng có báo cáo là bắn rơi.
Đồng chí trợ lý tác huấn đứng dậy, xin phép ra về. Trước khi bắt tay anh, tư lệnh trưởng nói:
- Chác là hôm nay anh có hơi rát mặt. Bây giờ anh về chuẩn bị lại. Chiều mai, anh mang lên hội nghị của Bộ cho tôi. Cung cách làm ăn này không sửa nhanh thì không đánh nhau với Mỹ được đâu!
❖ 4 ❖Tư lệnh trưởng cầm chén nước trà nhỏ xíu màu da lươn đưa lên miệng, nhấp một ngụm nhỏ, gật gù:
- Trà mộc Thái Nguyên đây. Anh không uống trà nhưng lại có trà ngon và biết pha trà.
Chính ủy Viễn tiếp tư lệnh trưởng bằng một ngụm nước trắng.
Tư lệnh trưởng nói:
- Nhìn anh uống nước trắng tôi thấy chán như nhìn người ăn chay. Ở đời, thỉnh thoảng phải có cái chất kích thích, không thì cũng buồn. Hôm qua, ở hội nghị, có một ông tư lệnh vừa ở chiến trường ra nói với tôi: "Mấy cái Mic lèm nhèm của anh, hắn chưa đụng đến đó.
Hắn mà đưa độ một trăm cái tiêm kích đến, quần cho các anh vài ngày, thì anh thành tư lệnh "không quân". Tôi nói: "không quân" hay "có quân" thì rồi các anh xem. Khối anh củng đã nói như kiểu anh.
Phương châm của chúng tôi là cái kiềng ba chân, anh nào nói ngả nói nghiêng, chúng tôi cũng bất chấp. Không biết anh thì như thế nào, nhưng tôi, mỗi lần nghe nói ra nói vào như vậy, càng bị chọc tức thì lại càng thấy mình phải động não, suy nghĩ thêm để làm ăn cho tốt.
Những chất kích thích như vậy đối với tôi cũng có ích... Anh thấy trận đánh sáng nay thế nào...
Chính ủy Viễn cân nhắc rồi nói:
- Còn phải gặp thêm những anh em đi đánh hôm nay và trao đổi vói cơ quan, nhưng qua nói chuyện với cậu Hoàn thì tôi thấy có mấy vấn đề cần đặt ra. Có lẽ địch đã thay đổi thủ đoạn. Chúng bắt đầu dùng một đội hình mới, hỗn hợp giữa máy bay cường kích và tiêm kích để đi đánh phá. Chúng bay cùng một tốc độ để đánh lừa ra-đa của ta.
Khi ta tưởng chúng là cường kích, tung máy bay lên đánh chặn, thì bọn tiêm kích tách ra đối phó với ta, trong khi đó, những máy bay mang bom tiếp tục bay đến đánh vào mục tiêu. Một vấn đề khác, những máy bay Mic 17 của ta không thể cản phá hoàn toàn các đội hình cường kích của địch. Bọn F.105 sáng nay đã trườn qua các máy bay đánh chặn của ta mà đi. Nếu chúng không chịu quần với ta mà cứ bay thẳng vào mục tiêu, thì ta cũng khó cản vì máy bay ta chậm hơn chúng. Rồi đây địch còn thay đổi thủ đoạn nữa.
- Phải làm thế nào đưa sớm máy bay mới vào chiến đấu. Không thể để chúng nó cứ tiếp tục đè mình bằng tốc độ. Đánh không được mà đuổi cũng không xong. Cậu Hùng nhà anh đâu rồi...?
- Cháu chuẩn bị sang mai lên sân bay, nên vừa chạy đi đâu đó.
- Có cháu ở nhà ta hỏi xem, chừng nào thì máy bay mới làm ăn được?
- Họp ở Bộ xong, anh lên đoàn Sao Mai ta sẽ bàn với anh em. Để đối phó ngay với địch bây giờ, tôi nghĩ vẫn là phải sử dụng cho tốt loại Mic 17. Lại vừa có một cậu hạ cánh lao ra ngoài đường băng. Ngay với loại máy bay cũ này anh em đã sử dụng thành thạo đâu. Cháu nói, thời gian huấn luyện ngắn, bạn chỉ huấn luyện cho ta làm quen và bước đầu nắm được kỹ thuật sử dụng được máy bay, để khi trở về tiếp tục rèn luyện thêm. Khi làm chủ được máy bay rồi, còn phải qua một thời kỳ mò mẫm nữa để tìm ra cách đánh. Bạn có loại máy bay này nhưng đã dùng nó đánh nhau bao giờ đâu! May mà ta đã kịp thời tung ra các đơn vị tên lửa, không thì dạo này có thể bị lúng túng.
- Anh có định lên đoàn Sao Mai dự kiểm điểm với anh em không?
-Tôi phải đi. Ngày kia tôi sẽ lên đó.
Tư lệnh trưởng vụt đứng dậy. Ông đi đi lại lại trong căn buồng, mắt đăm đăm nhìn xuống nền nhà. Rồi ông nói:
- Ngày mai tôi đề nghị vói Bộ cho về sớm và sẽ lên đó với anh.