Chương VII ❖ 1 ❖

Hảo đang ngồi viết thư cho Loan thì thấy có tiếng động ngoài sân.

Cô nhìn ra. Một anh bộ đội hải quân không đeo cấp hiệu, dắt chiếc xe đạp, đang đứng ngó vào.

- Chào chị.

- Chào anh.

- Chị cho tôi hỏi thăm nhà cô Loan.

Hảo vội đứng dậy, chạy ra:

- Mời anh vào, Loan ở đây.

Anh bộ đội dựng chiếc xe đạp vào hàng hiên một cách chậm chạp.

Bộ mặt rám nắng của anh có vẻ ngơ ngác, căng thẳng. Cô đoán đây là người yêu của Loan.

Khi anh bước vào nhà, Hảo hỏi:

- Có phải anh là anh Đại?

- Vâng.

- Thế mà anh không nói cho em biết ngay. - Hảo mỉm cười trách anh.

Lặng lẽ ngồi xuống ghế, anh hỏi lại:

- Chị là chị Hảo?

- Vâng.

- Cô Loan thường nhắc đến chị. Cô ấy có nhà không hả chị?

Hảo biết rằng anh chưa hay tin Loan bị thương, cô đáp:

- Loan về Hà Nội công tác... Cô ấy phải về đọc tài liệu ở các thư viện để chuẩn bị báo cáo.

Tuy nghĩ vậy, nhưng nhìn nét mặt ưu tư của Đại, Hảo đoán đã có chuyện gì xảy ra giữa hai người. Hay là Loan đã viết thư nêu với anh chuyện cắt đứt? Hảo đã mấy lần khuyên Loan đừng làm chuyện ấy.

Hảo trỏ lá thư trên bàn, nói:

- Em đang viết thư cho Loan thì anh tới.

Đại vẫn không nói gì.

Hảo hỏi thăm anh tình hình Hải Phòng, đồng bào sơ tán nhiều chưa, tàu vào cảng có đông không. Đại chỉ trả lời ngắn gọn, thời gian vừa rồi cơ quan anh chuyển đi xa, sáng nay, anh qua Hải Phòng thấy thành phố cũng bình thường. Cuộc gặp gỡ giữa Hảo và anh trở nên căng thẳng. Vì khách rất ít lời, còn Hảo thì không biết dùng cách nào để gợi chuyện thêm.

Đại bỗng hỏi Hảo:

- Chị cho tôi đến gặp đồng chí bí thư chi bộ của trạm.

- Anh ấy đi Hòn Gai dự hội nghị phải đến trưa mai mới về.

Đại lại ngồi im. Hảo nghĩ ra một cách phá vỡ tình hình bế tắc giữa hai người.

- Em và Loan rất thân với nhau. Loan đi Hà Nội còn gửi tất cả tiền lại cho em giữ, - cô mỉm cười, nói tiếp - Loan bảo em đó là tiền để chuẩn bị tổ chức hôm này, phải không anh?

Mặt anh bộ đội đỏ lên.

- Không có gì nữa đâu chị ạ!

Hảo đoán Loan đã viết cho Đại bức thư mà cô nói với Hảo. Nhưng Hảo vẫn hỏi:

- Tại sao anh lại nói thế?

- Cô ấy thay đổi rồi! - Đạt ngập ngừng rồi nói tiếp - Tôi với cô Loan là người cùng quê. Chúng tôi mới gặp lại nhau hơn một năm nay.

Chúng tôi đặt vấn đề với nhau là do sự tự nguyện tự giác, chứ không có bên nào bị gò ép. Chị đã biết chúng tôi đã chuẩn bị... Nhưng bây giờ cô ấy biên thư cho tôi... Mà thôi chị ạ. Chị là bạn thân của Loan nên để chị nghe chính Loan nói. Nắng sớm chiều mưa, cũng là chuyện bình thường.

Dường như Đại thấy mình vừa lỡ lời, anh lúng túng ngồi im.

- Anh nghĩ rằng Loan đã có người khác nên thay đổi ý kiến với anh? - Giọng nói của Hảo run run.

- Chẳng lẽ bỗng dưng mà lại thay đổi? - Đạt đã không kìm được vẻ giận dữ.

- Loan viết thư cho anh như vậy vì cô ấy muốn bảo vệ hạnh phúc cho anh.

Đại ngước mắt nhìn Hảo. Đôi mắt giận giữ của anh trở nên nửa ngạc nhiên, nửa nghi ngờ.

- Chắc anh chưa biết chuyện máy bay Mỹ ném bom xuống nơi trạm sơ tán? Loan đã bị thương.

Đại ngồi ngẩn ra. Anh hỏi:

- Cô ấy bị thương từ bao giờ ạ?

- Năm tháng nay rồi?

- Năm tháng nay! - Đạt nhắc lại lời Hảo - nhưng đấy chị xem, cô ấy không hề báo tin cho tôi.

- Loan sợ anh buồn.

Đại đứng bật dậy như chuẩn bị đi ngay. Anh hỏi vội:

- Chị cho tôi biết cô ấy nằm ở đâu bây giờ?

- Loan được đưa về Hà Nội điều trị. Anh đừng lo, vết thương của Loan đã lành rồi.

Chợt như nghĩ ra điều gì, vẻ ngờ vực cháy lên trong mắt Đạt. Anh giật giọng hỏi Hảo:

- Nhưng tại sao cô ấy lại đòi cắt đứt với tôi?

Hảo nín thinh. Cô không có đủ can đảm đụng tới cái điều ghê gớm đó trước mặt anh. Giá mà cô được viết cho anh trong một bức thư thì hơn.

- Có chuyện gì hả chị? Chị cứ nói cho tôi rõ đi!

Anh chằm chằm nhìn vào Hảo. Cô buột miệng nói:

- Loan bị cưa mất một chân rồi!

Đại đứng lặng người.

- Loan không muốn anh có một người vợ suốt đời tàn tật!

- A... - Đại kêu lên nho nhỏ - Nếu cái mảnh bom đó không trúng chân cô ấy mà trúng chân tôi thì tôi cũng sẽ phải yêu cầu cô ấy cắt đứt quan hệ với tôi ư...

Đại chỉ chờ Hảo viết xong lá thư cho Loan là lên xe đạp trở về Hải Phòng. Anh nói sớm muộn trong ngày hôm nay, mình sẽ có mặt ở Hà Nội.

❖ 2 ❖

Trận địa trực chiến của trạm hải sản đã di chuyển thêm nhiều lần.

Hôm nay, họ lại trở về vị trí cũ bên bờ sông, nơi vào hồi này năm ngoái, hai máy bay địch đã bị hạ. Những hố bom sâu thẳm và đỏ lòm bữa trước đã trở thành những giếng nước trong, hiền lành, chung quanh mọc toàn một loại cỏ tranh nhọn và sắc.

Hảo ngồi trên thành công sự nhìn dòng sông. Mặt trời vừa xuất hiện giữa những đám mây, đổ ánh nắng vàng trên mặt nước.

Dòng sông nằm tiếp giáp với cửa biển này có một sức sống mãnh liệt. Nó luôn luôn sôi động vì sóng gió. Nước ngọt từ trên nguồn đổ xuống, nước triều từ biển dâng lên hàng ngày giành chỗ nhau. Bờ sông bên lở bên bồi. Có lúc màu sắc của nó cũng chia hai, nửa xanh, nửa đỏ. Bên này sông là những làng mạc sầm uất, những đồi thông, những rặng núi xanh nối tiếp. Bên kia sông là bãi sú mênh mông, hoang vu, kéo dài tới tận chân trời.

Hảo biết con sông Bạch Đằng lịch sử này từ những ngày thơ ấu trong khi còn ngồi trên ghế lớp tiểu học ở núi rừng Việt Bắc. Nhưng tới khi tiếp xúc với nó, cô chỉ chú ý những gì nó đang nói với cô trong hiện tại. Đó là sự tác động trực tiếp của nó, một con sông lớn, đối với vùng biển này. Đó là sự giao lưu của hai dòng nước ngọt, nước mặn, và những ảnh hưởng đối với các thủy sinh vật. Đó cũng là những sự vất vả mà con sông đã đem lại cho những người ở trạm hải sản khi họ bơi thuyền thả đá hộc làm vật cho hàu bám, hay khi họ lội trong những bãi sú già đi làm công tác điều tra. Còn phải kể cả đến sự dữ dội của nó trong những ngày nó nổi cơn thịnh nộ, làm nghẽn con đường họ phải qua lại từ Quảng Yên về Hải Phòng.

Chỉ từ ngày cô đến bên bờ sông với khẩu súng bắn máy bay thì con sông mới bắt đầu hiện lên trước mắt cô với tất cả những ý nghĩa hùng tráng, lịch sử của nó. Cô nghĩ đến những hàng cọc ngăn quân xâm lược từ nhiều thế kỷ qua còn nằm dưới đáy nước.

Dòng sông sáng lên trước mắt cô, uy nghiêm như một thanh gươm tuốt trần của Tổ quốc đang trỏ thẳng về phía Biển Đông.

Trong buổi sáng, máy bay địch hai lần bay qua. Nhưng khẩu đội đã không nổ súng được vì chúng bay khá cao.

Những người tự vệ khác ra thay kíp của Tuyến hết giờ trực về ăn cơm trưa. Lý làu bàu:

- Yêu cầu tỉnh đội điều cho mình một khẩu 37 ly. Loại pháo tép này không làm ăn gì được nữa.

Tuyến nói:

"Nó bay thấp mình đánh tốt, nó phải kéo cao. Nay mai nó bay cao bị đánh đau, lại phải xuống thấp. Không hết thời cơ đâu! Bảy giờ cứ cất súng nhỏ đi là nó lại xuống thấp ngay cho mà coi...

Trong khi hai người tranh cãi với nhau, một người bạn lớn tuổi được Hảo coi như chị, đến ngồi bên cô. Chị hỏi:

- Cậu đã đọc xong cuốn sách mình đưa chưa?

Chị mới cho Hảo mượn một cuốn sách viết vế cuộc đời của nhà nữ bác học Mari Quyri. Cuốn sách này có quan hệ với một lời khuyên của chị. Cách đây ít lâu, có lần chị bảo Hảo:

- Cô phải biết hạn chế tình yêu lại ở một mức vừa phải thôi, chứ cô cứ yêu thế thì có khi chết đấy!

- Chết được cơ chị? - Hảo hỏi lại.

- Thực đấy...

Hảo đã biết về cuộc đời của nhà nữ bác học nổi tiếng này. Nhưng đọc cuốn sách cô cũng biết thêm nhiều điều mới. Có một câu được đánh dấu chì ở bên cạnh, đó là câu mà nhà nữ bác học viết trong một lá thư gửi cho con gái: "Nếu đặt tất cả ý nghĩa cuộc đời vào những tình cảm đầy dông tố bão táp như tình yêu thì thật là đáng tiếc". Hảo hiểu đây là nguyên nhân thúc đẩy người bạn gái lớn tuổi đưa cuốn sách cho mình. Mà đúng là câu nói đó cũng làm cô ngẩn ngơ suy nghĩ mất mấy buổi...

Hảo đáp:

- Em đọc rồi. Đọc rất kỹ.

- Hay nhỉ?

- Rất hay.

Chị lặng thinh một lát rồi nói tiếp với Hảo:

- Chiến tranh còn lâu dài và ác liệt. Chiến đấu biết thế nào? Thời buổi này có yêu nhau thì chỉ nên vừa vừa thôi. Cậu cũng thế, mà anh ấy cũng thế? Đầu tư toàn bộ tình cảm, ý nghĩa cuộc sống vào một mối tình thì có lúc chết lây với nhau.

Hảo hiểu là chị lo xa hộ mình, và có thể là hộ cả cho Quỳnh. Vì ngay ở đây, hàng ngày cô cũng chiến đấu. Chị ấy tốt bụng đối với mình. Nhưng mình không thể đồng ý với cách suy nghĩ của chị. Vấn đề với mình khác hẳn.

Đúng là mình yêu anh ấy quá, yêu không lấy gì so đánh được.

Ngoài công việc là hầu như mình chỉ nghĩ đến anh ấy. Nhiều khi anh ấy đến với mình ngay giữa công việc. Nhưng anh không cản trở gì mình.

Anh có làm suy nghĩ của mình phân tán, nhưng anh đã thúc đẩy mình trong công việc nhiều hơn. Nghĩ đến anh, mình không ngần ngại trước bất kỳ khó khăn nào, mình bằng lòng với mọi thiếu thốn trong cuộc sống hiện tại. Nghĩ đến anh, mình tăng thêm nghị lực, mình cứng rắn lên, mình càng say mê cuộc sống này hơn... Mình không đặt tất cả ý nghĩa cuộc đời, tất cả tuổi trẻ vào dông tố bão táp của tình yêu! Nếu như vậy thật thì cũng đáng tiếc. Và tình yêu đối với mình sẽ giảm mất nhiều ý nghĩa. Tình yêu đối với mình khác cơ. Mình là con thuyền vượt biển. Tình yêu là ngọn gió thuận chiều đưa con thuyền mau tới những miền đất mới. Nếu có trận dông bão độc ác nào bất thần nổi lên, thì đó là điều mà người vượt biển không muốn, nhưng đã chuẩn bị chờ đón nó. Nhưng không thể vì vậy mà bảo con thuyền thôi đừng vượt biển và ngọn gió thuận chiếu hãy ngừng thổi trên những cánh buồm...

❖ 3 ❖

Hảo về nhà, nhìn thấy hai phong thư đặt bên bàn.

Một thư của Quỳnh. Một thư của Loan. Chắc có người nào qua văn phòng, thấy Hảo có thư, đã cầm về đây giúp. Mặt cô tươi rói lên.

Gần đây, lúc nào cô cũng mong thư. Cô đứng ngắm hai con bướm bé nhỏ đã vượt những chặng đường lửa để bay về với mình.

Hảo bóc thư của Loan xem trước. Do vết thương, Loan đã được Tổng cục điều về làm việc tại một trạm nuôi cá nước ngọt ở gần Hà Nội.

Loan nói mình đang chờ làm xong cái chân giả, nay mai cô sắp "tư sản hóa" về hình thức, vì sẽ đi bít tất cả bốn mùa. Loan báo tin đám cưới của mình sẽ tổ chức vào mùa xuân ở nơi cơ quan sơ tán. Xem lời lẽ trong thư tuy đượm đôi chút ngậm ngùi, nhưng Hảo nhận thấy Loan vui. Nó sẽ biết quý hạnh phúc của nó hơn vì đó là bông hoa bằng vàng đã được thử lửa. Loan hỏi thăm Hảo "định đến bao giờ?". Đọc đến đó, bất giác Hảo thở dài. Nhiều người cũng đã dùng câu này để hỏi cô, thay cho cái câu ngày trước: "đã có nơi nào chưa?". Bây giờ mình không cẩn phải nói dối nữa, nhưng mình không trả lời được, vì chính mình cũng chưa biết.

Bà chủ nhà có khách đến chơi. Hảo bỏ lá thư của Quỳnh vào túi áo bông đi sang đồi thông. Đôi chân bước trên đám lá thông dày, êm và trơn, cô vừa đi vừa giở thư của người yêu ra đọc.

Quỳnh báo tin từ hôm Hảo ở sân bay về, đoàn Sao Vàng liên tiếp chiến thắng. Địch vừa la:. Anh viết: Nếu vậy thì chả riêng các anh ấy đâu, mình cũng có thể bị coi là “hiếu chiến”! Quả thật là sáng hôm nay, cô đã mấy lần xuýt xoa tiếc là mình không có được một khẩu mười bốn ly năm. Anh viết tiếp:. Nụ cười tắt trên môi cô. Cái vui đến với những người chiến sĩ giữa chiến tranh, không bao giờ là cái vui trọn vẹn, cô nghĩ. Mình cũng phải chia sẻ với các anh ấy những niềm vui như vậy. Hảo cảm thấy lạnh. Tiếng gió thông lúc này sao mà buồn tẻ. Chúng có biết không?... Không phải là chúng gặp trên vùng trời, trên mặt đất này những người hiếu chiến, mà chúng gặp những người căm thù chúng đến tận xương, tủy. Không có bóng chúng, cuộc đời của mình hôm nay sẽ khác hẳn.

"Máy bay Mic 21 của Bắc Việt Nam gần đây tỏ ra rất hiếu chiến!" “Em thấy không, cả anh cũng bị coi là hiếu chiến đó!” "Chắc là nay mai thôi, chúng lại sắp giở một trò gì mới. Chiến tranh luôn luôn là sự đối kháng. Khi kẻ thù không còn có được những cố gắng mới, đó là lúc chúng đã thua..."

Nhưng bầu trời xanh xám của mùa đông trên đầu cô làm cả không gian tái ngắt, bỗng sáng dần lên và gió thông buồn bã đã dần dần trở thành một điệu nhạc réo rắt. Đôi má cô gái nóng bừng và cái lạnh như vừa bị mài mòn những móng vuốt, trở nên dịu dàng.

Quỳnh viết:

"Từ ngày đó đến giờ, mới hơn một năm qua, chúng ta lại rất ít gặp gỡ nhau. Anh đã định dành một thời gian nhiều hơn để em suy nghĩ, cũng như anh không muốn, một lần nữa, lại đòi hỏi ở em một điều gì quá sớm. Nhưng hôm nay, anh cảm thấy đã đến lúc có thể đề

nghị với em điều đó. Chúng ta hãy rút ngắn chặng đường đi đến với nhau. Chúng ta sẽ ở bên nhau trong cuộc chiến đấu chung này. Ngày giờ tùy em. Mùa xuân sắp tới hoặc mùa hè. Em nên hỏi ý kiến mẹ. Anh chờ em trả lời và sẽ báo cáo với tổ chức...".

Cô gái đứng lặng một mình giữa đồi thông. Cái chuyện mà cô sẽ biết rằng tất nhiên rồi phải đến đó vẫn làm cô ngỡ ngàng. Không còn rừng thông, không còn tiếng nhạc. Không còn mùa đông. Không còn chiến tranh. Chỉ còn mình cô đứng dưới vùng trời mênh mông với niềm hạnh phúc to lớn của cô.