Chương IX ❖ 1 ❖

Ngồi trên chiếc xe ca từ đường băng trở về doanh trại, Hùng thấy người lâng lâng. Anh nhớ lại buổi chiều đi chơi với cô em gái trên đường phố Hà Nội sau khi ra bệnh viện. Hôm đó trời cũng có những đám mây màu xám và lạnh như thế này. Vừa đúng một năm qua. Anh đã đi thêm một chặng đường nữa trong cuộc đời, một chặng đường hết sức quan trọng. Ngày hôm nay, anh đã vượt qua cái ranh giới phân biệt giữa một người lính mới và một người lính. Cái ranh giới đó không ai chính thức nêu ra ở đây, nhưng mọi người đều có ý thức rõ rệt về nó.

Người ta không tính nó bằng thời gian, bằng năm tháng. Sự phân biệt giữa những người lính mới và những người lính ở đây, là ở chỗ ai đã tiêu diệt được địch và ai còn chưa làm được việc đó. Đó chính là cái điều đã nung nấu tâm can anh trong suốt thời gian qua, nhiều lúc làm cho anh ăn không ngon ngủ không yên. Nó đã gây cho anh những giờ phút dằn vặt vẽ mặt tinh thần. Chừng nào chưa làm được việc đó, anh cảm thấy mình còn chưa thực hiện được điều chủ yếu về mặt đạo lý đối với một người chiến sĩ, và mình chưa thể trở thành một người lính thực sự. Mười hai tháng qua, Hùng đã nhận thấy muốn làm được việc này không chỉ cần đến tinh thần dũng cảm và một trình độ kỹ thuật, tuy đó vẫn là những điều kiện chủ yếu. Người lính mới muốn trở thành một người lính còn cần tới một điều kiện khác nữa mà họ thường gọi là thời cơ lập công. Đây không phải là sự trông, chờ may rủi hay là một kiểu ngụy biện để che đậy cho những thiếu sót. Đó là thực tế, đó là một vấn đề có cơ sở khoa học, là sự gặp gỡ của những hoàn cảnh.

Người chiến sĩ đi chiến đấu trong khi làm theo những gì anh thấy là quy luật nhất, vẫn phải trông chờ những cái ngẫu nhiên.

Ngày hôm nay đối với mình là một ngày may mắn. Sự may mắn đó đã giúp cho anh giải phóng khỏi những nỗi dằn vặt dai dẳng trước đây. Ngày hôm nay, trước giờ xuất kích, bên cạnh nỗi phấp phỏng, hồi hộp, Hùng đã có một niềm tin chắc chắn trận này mình sẽ lập được công. Nhưng bây giờ, sau khi đã làm cho một chiếc máy bay địch cháy đỏ dưới cánh, anh lại có cảm giác như mình vừa ra khỏi một giấc mơ, một giấc mơ tuyệt đẹp và trong giờ phút này, anh bỗng nhớ tới mẹ.

Từng lời nói, từng dáng điệu, từng nét mặt của mẹ sáng hôm ấy hiện ra trong óc anh. Trước đây, mỗi lần nghĩ đến sự lo lắng của mẹ, anh cảm thấy khó chịu. Nhưng bây giờ, nó làm anh thương mẹ đến nghẹn ngào. Anh nhớ lại những ngày mẹ dẫn ba anh em Hùng đi tản cư. Bố quanh năm bận công tác xa gia đình. Người chắt chiu từng hạt gạo, từng mụn vải nuôi anh em khôn lớn chính là mẹ. Hạnh phúc của mẹ từ lâu trong cuộc đời chính là hạnh phúc của những đứa con. Và anh đã nhận thấy ở mẹ một điều rất khác trước, mẹ không phải là người yếu đuối, mẹ chính là một người mẹ hết sức dũng cảm. Sự hy sinh của mẹ còn nhiều lần lớn hơn sự hy sinh của anh ở đây. Mỗi người con như anh chỉ phải chịu đựng một lần sự hy sinh, còn mẹ, vì những đứa con, có khi mẹ phải chịu đựng sự hy sinh đó nhiều lần... Đêm nay về, mình phải viết thư cho mẹ. Mình sẽ nói với mẹ những điếu mà mình chưa nói với mẹ bao giờ. Những điều đó có thể làm cho mẹ rơi nước mắt.

Nhưng chắc chắn là nó sẽ làm cho mẹ sung sướng hơn rất nhiều so với sự im lặng bấy lâu nay của mình. Mình sẽ nhận những lỗi lầm của mình đối với mẹ và sẽ nói là đến tận bây giờ mình mới thật hiểu mẹ...

Xuống xe, Hùng xách hộp đồ bay đi về nhà thì nghe có tiếng gọi.

Anh ngoảnh lại thấy tư lệnh trưởng đứng ở hàng hiên dãy nhà một tầng nằm sát chân đồi, nơi ban chỉ huy đoàn vừa mới chuyển đến.

Hùng chạy tới, đứng nghiêm, chào và nói:

- Báo cáo đống chí tư lệnh trưởng, tôi có mặt.

Trái lại với cách báo cáo theo điều lệnh của Hùng, tư lệnh trưởng nói bằng một giọng thân mật:

- Hôm nay bác đã theo dõi trận đánh của cháu. Bác sẽ kể lại cho bố mẹ cháu nghe.

Hùng lúng túng hỏi lại một câu không ăn khớp với lời ông vừa nói:

- Bác chưa về cơ ạ?

- Chưa. Cháu vào đây bác hỏi chuyện một lát.

Hùng cầm hộp đồ bay đi theo ông vào phòng khách. Tư lệnh trưởng bảo Hùng:

- Ngồi xuống, cháu!

Ồng chăm chú nhìn Hùng, đợi anh khép nép ngồi trên chiếc ghế bành rồi hỏi:

- Tại sao hôm nay cháu bay số 2 mà lại bắn rơi được máy bay địch?

Hùng đang ngập ngừng định trả lời thì ông hỏi tiếp:

- Cháu cũng biết nhiệm vụ của số 2 theo quy định là phải bảo vệ đuôi cho biên đội trưởng?

- Cháu có biết - Hùng đáp.

- Đó là điều bác muốn hỏi cháu. Cháu nghĩ gì cứ nói đúng, đừng e ngại. Đó là do tình cờ hay do một ý định đã có sẵn?

Hùng im lặng một chút rồi trả lời:

- Lần trước cháu bay số 2 cho anh Tú. Khi gặp địch, anh Tú lao vào công kích, cháu theo sát anh Tú. Trước biên đội là bốn chiếc máy bay địch. Anh Tú bám đuôi một chiếc và bắn tên lửa. Trong lúc bay phía sau anh Tú, cháu thấy rõ ràng cháu có thể cùng lúc đó, bắn vào một chiếc máy bay địch khác mà vẫn không bỏ vị trí số 2, vẫn tiếp tục bảo vệ được đuôi cho anh Tú. Khi về, cháu trao đổi với các bạn. Có người đồng ý với cháu nên làm như vậy. Nhưng cũng có nhiều người nói đánh địch không phải là nhiệm vụ của số 2, bắn được địch chẳng được khen đâu mà còn bị phê bình, lỡ chẳng may số 1 gặp chuyện gì thì có bắn được rơi thêm một chiếc máy bay địch cũng chẳng bõ. Cháu nghĩ không phải là chuyện chỉ lo làm tròn trách nhiệm số 2, mà còn phải tìm mọi cách tranh thủ tiến công diệt được thêm càng nhiều địch càng tốt. Một lần cháu nói chuyện này với anh Luân, anh Luân bảo nếu gặp lại trường hợp này, cháu có thể chớp thời cơ tiêu diệt thêm kẻ địch...

- Trung đoàn trưởng nói với cháu như vậy? - Tư lệnh trưởng hỏi lại Hùng.

- Vâng, tối hôm qua khi trao đổi về phương án tác chiến mới, anh Quỳnh cũng bảo cháu nếu có cơ hội đánh địch thì cháu phải chớp luôn, chỉ cần báo cáo ngay với biên đội trưởng. Hôm nay cháu đã làm, và anh Quỳnh đã chuyển về vị trí số 2 bảo vệ phía sau cho cháu...

Hùng toan trình bày thêm thì tư lệnh trưởng ngắt lời anh:

- Cháu nói rõ rồi... Cháu có cần nhắn gì về nhà không?

Hùng lưỡng lự một chút rồi đáp:

- Nếu bác gặp mẹ cháu, bác nói cháu vẫn khỏe và sẽ viết thư đều về nhà.

- Được rồi. Cháu về tắm rửa đi. Cháu làm ăn được rồi đấy!

Ông vừa nói vừa chìa tay bắt tay Hùng. Hùng không hiểu cái bắt tay chặt của ông là lời khen hay là lời chào tạm biệt.

❖ 2 ❖

Buổi chiều, những người lái cùng với cơ quan chỉ huy họp để rút kinh nghiệm về trận đánh buổi sáng.

Trung đoàn trưởng Luân tuyên bố về mục đích của cuộc họp xong, quay về phía đồng chí tư lệnh trưởng Quân chủng đang ngồi trầm ngâm:

- Báo cáo tư lệnh trưởng, đồng chí có chỉ thị gì trước khi anh em chúng tôi kiểm điểm.

Tư lệnh trưởng quay lại như vừa chợt nhớ ra mình đang ngồi giữa cuộc họp, nhưng liền ngay đó, ông nói rất nhanh:

- Tất nhiên đến bây giờ thì tôi phải có ý kiến.

Mọi cái nhìn đều tập trung vào vừng trán cao và đôi mắt sắc của ông. Xưa nay, ông ít khen cấp dưới. Ông thường nhường những lời khen ngợi biểu dương cho đồng chí chính ủy. Sự hài lòng của ông với đơn vị thường biểu lộ ra bằng cách im lặng, không có điều gì phê bình họ. Tư lệnh trưởng nói:

- Trận đánh ngày hôm nay của các đồng chí như vậy là được. Tôi nói "được" vì tôi nhận thấy nó có chuẩn bị từ trước. Đảng ủy trung đoàn đã có một tư tưởng chỉ đạo rõ rệt. Quyết tâm của đảng ủy đã thấm xuống người lái. Trên dưới thông suốt. Người chỉ huy có chủ kiến dám đi vào cái mới, có gan làm và có gan chịu trách nhiệm. Tôi thích như vậy, cũng như tôi rất ghét cái thói gặp chăng hay chớ, nghe ngóng, liệu gió phất cờ. Theo tôi, muốn đánh thắng địch điều trước tiên là phải chủ động. Chủ động cất cánh, chủ động đánh, chủ động rút. Tôi phản đối những anh say sưa, sa đà mà phải hạ cánh bắt buộc, nhưng tôi còn phản đối nhiều hơn những anh chỉ huy thiếu chủ động, luôn luôn để bộ đội rơi vào tình huống phải "cất cánh bắt buộc"...!

Những tiếng cười nho nhỏ nổi lên. Người nghe đã nhận thấy tư lệnh trưởng có vẻ vui, ông nói tiếp:

- Hóm nay, các đông chí đã bắn rơi được trong một trận, ba máy bay địch, trở về an toàn, như vậy là được. Được đây không phải chỉ ở chỗ bắn rơi một lúc ba máy bay. Quân chủng đã có những ngày bắn rơi cả chục máy bay địch. Được là ở chỗ các đồng chí đã chứng minh mình có khả năng cản phá một đợt tiến công lớn. Được là ở chỗ người chỉ huy quyết tâm. Được là ở chỗ người lái dũng cảm, mưu trí, cả mới, cả cũ đều tiêu diệt địch. Số 1, số 3 bắn rơi địch, số 2 cũng bắn rơi địch. Về việc số 2 bắn rơi địch, chắc các đồng chí sẽ trao đổi thêm vì xem chừng nó trái với sách vở. Nhưng riêng tôi, tôi tán thành, và tôi sẵn sàng tranh luận với những ai không đồng ý. Tôi cho đó là một cái hay đặc biệt của ta, cần được phát huy... Bây giờ tôi muốn giới thiệu với các đồng chí một món quà quý...

Tư lệnh trưởng đưa mắt nhìn đồng chí trung úy cùng đi với mình.

Người cán bộ nhanh nhẹn mở cái cặp đen, lấy ra một gói giấy nhỏ đưa ông.

Ông thong thả mở gói giấy. Một bao thuốc lá màu vàng có hình cột cờ hiện trước mắt mọi người. Ông nói:

- Đây là một bao thuốc lá rất đặc biệt... (ông bỗng chuyển sang một giọng nói thân mật). Tuần trước mình được Bác gọi lên để báo cáo về kế hoạch bảo vệ Hà Nội. Khi về, Bác cho mình cái quà này. Mình giữ lại không hút. Bây giờ mình có ý định tặng lại các cậu. Các cậu có đồng ý không?

Tiếng cười và tiếng hoan hô nổi lên.

Tư lệnh trưởng bóc bao thuốc một cách trân trọng. Ông nói:

- Biên đội chiến thắng ngày hôm nay đâu? Trước tiên là phải tặng các anh này.

Quỳnh, Nhự, Hùng rồi Quý lần lượt bước lên phía trước, xếp thành hàng ngang, mặt người nào người ấy đỏ tưng bừng.

Tư lệnh trưởng đưa mỗi người một điếu thuốc lá. Họ đón nhận bằng hai tay như đón nhận một bó hoa. Bốn người lui về chỗ.

Tư lệnh trưởng nói:

- Bây giờ đến những anh nào đã được tặng thưởng huy hiệu của Hồ Chủ tịch. Đề nghị giơ tay!

Nhiều cánh tay giơ lên trong căn phòng. Tư lệnh trưởng bước lại đưa thuốc lá cho từng người, ông nói:

- Anh nào nhận rồi thì bỏ tay xuống, không được nhập nhằng!

Khi ông đi vòng hết căn phòng thì bao thuốc lá đã gần cạn.

Quỳnh giơ tay xin có ý kiến. Ông nhìn anh gật đầu.

- Đề nghị anh tặng cả những đồng chí lãnh đạo, chỉ huy.

- Tặng tôi ấy à? - Ông làm như không hiểu.

- Vâng. Anh và các đồng chí chỉ huy trung đoàn.

- Có đồng ý không? - Tư lệnh trưởng hỏi mọi người.

Những tiếng "đồng ý" vang lên lẫn với tiếng cười.

Tư lệnh trưởng đưa thuốc lá cho Luân và Khang. Ông nhìn vào chiếc bao, vừa dốc ngược nó xuống vừa nói:

- Thế là tôi hết phần.

Tiếng cười lại rộ lên. Hùng đứng dậy nói với tư lệnh trưởng:

- Tôi không hút thuốc. Xin nhường lại tư lệnh trưởng.

- Tôi không lấy phần thưởng của người khác.

Ông quay về phía Khang:

- Cho tôi một điếu thuốc của đồng chí, thuốc gì cũng được Khang đưa ông bao Điện Biên. Tư lệnh trưởng rút ra một điếu rồi nói:

- Bây giờ thì buổi liên hoan trong mười phút bắt đầu. Các đồng chí vừa thưởng thức quà của Bác vừa nói chuyện tự do.

Tiếng rì rầm nổi lên. Tiếng máy đánh lửa. Tiếng quẹt diêm.

Những đốm lửa xuất hiện khắp nơi. Những làn khói trắng nhẹ, thoang thoảng mùi thơm tỏa khắp gian phòng.

❖ 3 ❖

Cuộc kiểm điểm diễn ra trong không khí thảo luận sôi nổi. Tư lệnh trưởng ngồi nghe với vẻ chăm chú vừa châm thêm một điếu thuốc lá mới.

Đồng chí trực ban ở ngoài chạy vào, cắt ngang lời của một người lái đang phát biểu:

- Báo cáo đồng chí tư lệnh Quân chủng: Trên Bộ mời đồng chí ra máy nói chuyện.

Từ đầu tháng Chạp, Bộ Tổng tham mưu đã đặt một đường dây nói thẳng xuống trung đoàn bay.

Tư lệnh giụi điếu thuốc lá vào chiếc gạt tàn, và lập tức đứng dậy đi ra.

Giọng nói miền Trung ấm áp của đồng chí Tổng tư lệnh vang lên phía đầu kia đường dây:

- Đồng chí Tâm đấy phải không?

- Báo cáo: Tôi có mặt.

- Hôm nay anh em làm ăn tốt?

- Dạ....

- Một giờ nữa, anh và đồng chí trung đoàn trưởng đoàn bay cùng tới gặp tôi được không?

- Dạ, được.

Tổng tư lệnh im lặng một chút rồi hỏi tiếp:

- Anh em trên đó đang làm gì?

- Báo cáo: anh em đang rút kinh nghiệm chiến đấu.

- Đồng chí nói tôi có lời khen. Hôm nay, không quân đã cản phá được một đợt tấn công lớn của máy bay địch vào Thủ đô. Văn phòng của Bác mới điện sang hỏi tên những đồng chí lái vừa lập công để Bác khen thưởng. Các đồng chí đã làm cho kẻ địch phải suy nghĩ. Cần phải chỉ thị cho các đoàn bay nhanh chóng rút ra những bài học ngày hôm nay và cả đợt chiến đấu vừa rồi để phát huy lên. Các đồng chí đã buộc kẻ địch phải dành lực lượng và tâm trí để đối phó với không quân ta.

Cần thường xuyên tạo cho kẻ địch một mối lo, không phải chỉ từ mặt đất mà ngay cả trên bầu trời mỗi lần chúng bay vào miền Bắc... Bộ đội và máy bay của đồng chí đã sơ tán chưa?

- Đã bước đầu sơ tán.

- Như vậy thì chưa được. Phải sơ tán người và máy bay rất cẩn thận. Lúc nào cũng phải sẵn sàng sửa chữa gấp sân bay nếu bị địch đánh hỏng. Cho anh em bàn ngay việc đối phó khi gặp lực lượng tiêm kích lớn của địch. Vì đợt vừa rồi các đồng chí chiến đấu tốt, nay mai thế nào địch cũng có những phản ứng mạnh đối với không quân ta. Tôi hẹn lui lại nửa giờ nữa để đồng chí bàn thêm với anh em về những điều tôi vừa nói.

- Dạ. Đúng 20 giờ 30 phút, xin có mặt.

❖ 4 ❖

Buổi sáng. Quỳnh và Hùng đang ngồi ở nhà trực chiến tại sân bay.

Quỳnh hỏi:

-Tối qua cậu nhận được thư của ai?

- Thư của cô Ngân.

- Thư phương xa?

- Vâng, rất xa rồi. Cô ấy đến nơi học đã một tháng... Sao hôm nọ anh để chị Hảo về sớm thế?

Quỳnh biết Hùng muốn lảng sang chuyện khác, anh mỉm cười:

- Mình áp dụng cái luận điểm làm giảm bớt sức cản của cậu...

Nhưng mình hỏi thật... cậu có yêu cô Ngân không?

- Tôi không có cảm tình với người con gái nào hơn cô ấy.

- Thế thì mình không hiểu tại sao cậu lại cứ khăng khăng đòi cắt đứt!

- Tôi đã có dịp tâm sự với anh.

- Khi nghe cậu mình không hoàn toàn tin. Mình nghĩ có lẽ chủ yếu là vì cô ta chưa vừa ý cậu...

Hùng liếm đôi môi khô nẻ vì nắng hanh, rồi đáp:

- Không phải như vậy.

- Nếu vậy thì cậu đã bỏ công sức làm một việc vô ích. Tình cảm con người không phải là một cánh đồng chỉ cần be bờ kỹ là muốn tháo nước ra hay ngăn nước vào đều được.

- Tôi nghĩ sức mạnh của con người là ở nghị lực...

- Cậu đừng đem đối lập những cái đều là chính đáng. Tình yêu đúng đắn không phải là một sức cản, mà là một động lực. Cả tình yêu, cả nghị lực đều thúc đẩy chúng ta giành chiến thắng.

Hùng ngập ngừng rối nói:

- Có lẽ tôi chưa nói hết với anh những điều tôi suy nghĩ. Tôi thấy tôi rất thật với mình. Tình cảm của tôi đối với Ngân gần đây có thể bị giảm sút nhanh không phải vì Ngân... Đó là vì tình yêu đối với tôi bỗng dưng mất sức hấp dẫn, ít ra cũng là trong tình hình hiện nay. Anh hãy tin ở lời tôi. Trong cuộc sống, có những lúc không phải tình yêu có thể đem đến cho con người hạnh phúc...

Có tiếng còi xe phía dường cái. Hùng nhìn ra rồi nói:

- Thủ trưởng Luân về kia rồi?

Trung đoàn trưởng theo tư lệnh trưởng Quân chủng về Hà Nội từ tối hôm qua.

Chiếc xe chạy qua xưởng sửa chữa định kỳ rồi rẽ vào sân bay. Nó đỗ lại trước cửa nhà trực. Không phải trung đoàn trưởng. Hai người mặc quần áo bay nhảy xuống. Hoa và Huấn đi vào. Hoa dận ủng thình thịch bước tới trước mặt Quỳnh, ưỡn bộ ngực nở nang, giơ tay chào:

- Báo cáo: chúng tôi được lệnh ra thay ban. Mời hai đồng chí về ngay đoàn nhận công tác mới.

Quỳnh nhìn cặp mắt nhấp nháy của Hoa, hỏi:

- Cậu lại có trò gì vậy?

Hoa buông tay xuống, nhoẻn miệng cười:

- Các bạn ăn no bụng rồi. Hôm nay phải nghỉ nhường cho anh em chúng tôi chứ?

Đông chí lái xe ngó đầu vào:

- Mời anh Quỳnh và anh Hùng ra xe về ngay. Thủ trưởng Luân đang chờ.

Quỳnh quay lại nhìn Hùng cũng đang ngơ ngác như anh. Hai người lại góc nhà lấy hộp đồ bay. Trước khi ra xe, Quỳnh ghé lại bên Hoa, hỏi nhỏ:

- Có chuyện chi vậy cậu?

Hoa làm ra vẻ nghiêm trang:

- Chắc lại có đại hội phụ nữ hay thanh niên nào mời đoàn ta cử người đến báo cáo. Hay là thấy các bạn trực nhiều mệt nên ban chỉ huy đoàn cho đi an dưỡng ít lâu!

- Mày là cứ phải cái Lan nó trị cho mới được!

Suốt dọc đường, hai người im lặng. Quỳnh phân vân không đoán được vì sao bỗng dưng lại bị thay ban. Nếu đúng như lời Hoa vừa nói thì thật đáng chán. Mình sẽ phải đề nghị lại. Mặc dù thế nào, phải xa sân bay giữa lúc này thì không làm sao mà phấn khởi.

Thấy hai người lái xách hộp đồ bay bước vào, mặt ỉu xìu, Luân hỏi:

- Các cậu không muốn đi hả?

- Anh cho biết đi đâu? - Quỳnh hỏi lại.

- Cậu Hoa chưa nói à...? Có lệnh mới! Mình chọn hai cậu cùng đi Khu Tư với mình, kiểm tra mấy cái "bệ phóng" vừa hoàn thành. Nay mai, sẽ đưa các cậu vào đấy làm ăn. Ưng không?

Cái thằng Hoa chết tiệt làm mình đau cả đầu, Quỳnh nghĩ. Mặt anh tươi tỉnh hẳn lên:

- Chúng tôi sẵn sàng đi tới bất cứ nơi nào Tổ quốc cần đến.

Anh ngoảnh sang thấy hàng ria xanh của Hùng đang đụng đậy.

Đôi mắt nhiều lòng đen của người lái trẻ sáng hẳn lên.

Trung đoàn trưởng nói:

- Về chuẩn bị ba-lô ngay. Lát nữa, hậu cần phát thêm trang bị đi chiến trường. 3 giờ chiều xuất phát.

Cho đến lúc ra xe, cả Quỳnh và Hùng đều không có một phút nghỉ ngơi. Nhận nhiệm vụ. Nhận trang bị. Chuẩn bị cá nhân. Người dặn dò công việc. Người nhắn nhe. Người kiểm tra. Và cả những người đến chia tay. Rõ ràng là một chuyến đi đặc biệt.

Hai chiếc xe con, ngụy trang kín mít bằng những cành phi lao, đỗ trước cửa nhà tham mưu. Chính ủy đang đứng nói chuyện với trung đoàn trưởng, thấy hai người đi đến, hỏi:

- Anh chàng Hùng, mũ sắt đâu?

Hùng ngoái đầu nhìn chiếc ba-lô đeo trên lưng, rồi lại nhìn cái bọc cậu Cư gửi cho người bạn thợ máy anh đang ôm trong tay.

- Quay lại thôi! - Chính ủy nói.

Hùng vừa định trở về nhà thì cô y sĩ giữ lại:

- Đồng chí cho tôi kiểm tra thuốc và bông băng cá nhân, nếu quên cái gì thì về lấy một thể.

Đến lượt Quỳnh bị cô y sĩ kiểm tra.

- Dấu chồng lạnh của anh đâu?

Quỳnh sờ khắp các túi không thấy "tuýp" dầu cao vừa được phát sáng hôm nay. Anh ngẩn người ra. Cô y sĩ nhìn anh thương hại:

- Thủ trưởng khuyết điểm nhé? Thôi tôi cho vay dầu của tôi, nếu anh tìm thấy khi về phải trả.

Cô móc túi đưa cho Quỳnh hộp dầu con hồ màu đỏ xinh xinh.

Xe sắp đi thì Đông chạy tới, giơ một đôi ủng, bảo Quỳnh:

- Nên đem theo cái này, trong ấy còn mưa.

Bút nhìn đôi ủng rồi nói:

- Sáng kiến hay! ưu việt đấy, bạn Quỳnh ạ.

Đông lại hỏi:

- Có lấy không? Nếu không thì tao đem về.

Quỳnh đón đôi ủng vừa cảm động vì sự săn sóc của bạn, vừa thương bạn. Anh biết Đông rất thèm chuyến đi của mình. Đông lại nói:

- Thư nó gửi đến tao cứ giữ hộ. Nếu mày về chậm, chúng tao sẽ viết thư cho nó.

Quỳnh thầm thì với bạn.

- Viết khéo cho cô ấy khỏi lo.

- Không phải dạy tao chuyện đó.

Chính ủy từ phía xe của đoàn trưởng đi lại, thò tay qua cửa bắt tay cả mấy người. Anh nói:

- Chúc các đồng chí đi mạnh khỏe, an toàn.

Xe chuyển bánh rồi, lời chúc của anh vẫn còn vẳng bên tai Quỳnh.

Lần đầu, anh nghe một cậu chúc như vậy. Con đường nhựa xám chạy dài trước mắt anh đêm nay là con đường ra trận, dẫn tới một miền đất rất thiêng liêng, ở đó có quê hương anh. Cũng phải một thời gian, mọi người mới hiểu ra những bom đạn chúng rải xuống khắp nơi trên miền Bắc là nhằm cắt đứt con đường này. Cuộc chiến đấu chống bọn giặc trời diễn ra suốt mấy năm nay trên miền Bắc cũng chính là để gìn giữ cái mạch máu nối liền cơ thể Tổ quốc. Cô ấy đã có lần nói tới con đường này. Cũng chính cô ấy đã nói những con đường trên đất nước đang nhập lại với nhau, cùng chạy về một hướng, đã dẫn cô ấy đến với mình... Đêm nay, cuộc chiến đấu của các anh đang chuyển về phía Nam để gìn giữ con đường cả nước đang đi, con đường máu chảy về tim...

❖ 4 ❖

Buổi sáng. Quỳnh và Hùng đang ngồi ở nhà trực chiến tại sân bay.

Quỳnh hỏi:

-Tối qua cậu nhận được thư của ai?

- Thư của cô Ngân.

- Thư phương xa?

- Vâng, rất xa rồi. Cô ấy đến nơi học đã một tháng... Sao hôm nọ anh để chị Hảo về sớm thế?

Quỳnh biết Hùng muốn lảng sang chuyện khác, anh mỉm cười:

- Mình áp dụng cái luận điểm làm giảm bớt sức cản của cậu...

Nhưng mình hỏi thật... cậu có yêu cô Ngân không?

- Tôi không có cảm tình với người con gái nào hơn cô ấy.

- Thế thì mình không hiểu tại sao cậu lại cứ khăng khăng đòi cắt đứt!

- Tôi đã có dịp tâm sự với anh.

- Khi nghe cậu mình không hoàn toàn tin. Mình nghĩ có lẽ chủ yếu là vì cô ta chưa vừa ý cậu...

Hùng liếm đôi môi khô nẻ vì nắng hanh, rồi đáp:

- Không phải như vậy.

- Nếu vậy thì cậu đã bỏ công sức làm một việc vô ích. Tình cảm con người không phải là một cánh đồng chỉ cần be bờ kỹ là muốn tháo nước ra hay ngăn nước vào đều được.

- Tôi nghĩ sức mạnh của con người là ở nghị lực...

- Cậu đừng đem đối lập những cái đều là chính đáng. Tình yêu đúng đắn không phải là một sức cản, mà là một động lực. Cả tình yêu, cả nghị lực đều thúc đẩy chúng ta giành chiến thắng.

Hùng ngập ngừng rối nói:

- Có lẽ tôi chưa nói hết với anh những điều tôi suy nghĩ. Tôi thấy tôi rất thật với mình. Tình cảm của tôi đối với Ngân gần đây có thể bị giảm sút nhanh không phải vì Ngân... Đó là vì tình yêu đối với tôi bỗng dưng mất sức hấp dẫn, ít ra cũng là trong tình hình hiện nay. Anh hãy tin ở lời tôi. Trong cuộc sống, có những lúc không phải tình yêu có thể đem đến cho con người hạnh phúc...

Có tiếng còi xe phía dường cái. Hùng nhìn ra rồi nói:

- Thủ trưởng Luân về kia rồi?

Trung đoàn trưởng theo tư lệnh trưởng Quân chủng về Hà Nội từ tối hôm qua.

Chiếc xe chạy qua xưởng sửa chữa định kỳ rồi rẽ vào sân bay. Nó đỗ lại trước cửa nhà trực. Không phải trung đoàn trưởng. Hai người mặc quần áo bay nhảy xuống. Hoa và Huấn đi vào. Hoa dận ủng thình thịch bước tới trước mặt Quỳnh, ưỡn bộ ngực nở nang, giơ tay chào:

- Báo cáo: chúng tôi được lệnh ra thay ban. Mời hai đồng chí về ngay đoàn nhận công tác mới.

Quỳnh nhìn cặp mắt nhấp nháy của Hoa, hỏi:

- Cậu lại có trò gì vậy?

Hoa buông tay xuống, nhoẻn miệng cười:

- Các bạn ăn no bụng rồi. Hôm nay phải nghỉ nhường cho anh em chúng tôi chứ?

Đông chí lái xe ngó đầu vào:

- Mời anh Quỳnh và anh Hùng ra xe về ngay. Thủ trưởng Luân đang chờ.

Quỳnh quay lại nhìn Hùng cũng đang ngơ ngác như anh. Hai người lại góc nhà lấy hộp đồ bay. Trước khi ra xe, Quỳnh ghé lại bên Hoa, hỏi nhỏ:

- Có chuyện chi vậy cậu?

Hoa làm ra vẻ nghiêm trang:

- Chắc lại có đại hội phụ nữ hay thanh niên nào mời đoàn ta cử người đến báo cáo. Hay là thấy các bạn trực nhiều mệt nên ban chỉ huy đoàn cho đi an dưỡng ít lâu!

- Mày là cứ phải cái Lan nó trị cho mới được!

Suốt dọc đường, hai người im lặng. Quỳnh phân vân không đoán được vì sao bỗng dưng lại bị thay ban. Nếu đúng như lời Hoa vừa nói thì thật đáng chán. Mình sẽ phải đề nghị lại. Mặc dù thế nào, phải xa sân bay giữa lúc này thì không làm sao mà phấn khởi.

Thấy hai người lái xách hộp đồ bay bước vào, mặt ỉu xìu, Luân hỏi:

- Các cậu không muốn đi hả?

- Anh cho biết đi đâu? - Quỳnh hỏi lại.

- Cậu Hoa chưa nói à...? Có lệnh mới! Mình chọn hai cậu cùng đi Khu Tư với mình, kiểm tra mấy cái "bệ phóng" vừa hoàn thành. Nay mai, sẽ đưa các cậu vào đấy làm ăn. Ưng không?

Cái thằng Hoa chết tiệt làm mình đau cả đầu, Quỳnh nghĩ. Mặt anh tươi tỉnh hẳn lên:

- Chúng tôi sẵn sàng đi tới bất cứ nơi nào Tổ quốc cần đến.

Anh ngoảnh sang thấy hàng ria xanh của Hùng đang đụng đậy.

Đôi mắt nhiều lòng đen của người lái trẻ sáng hẳn lên.

Trung đoàn trưởng nói:

- Về chuẩn bị ba-lô ngay. Lát nữa, hậu cần phát thêm trang bị đi chiến trường. 3 giờ chiều xuất phát.

Cho đến lúc ra xe, cả Quỳnh và Hùng đều không có một phút nghỉ ngơi. Nhận nhiệm vụ. Nhận trang bị. Chuẩn bị cá nhân. Người dặn dò công việc. Người nhắn nhe. Người kiểm tra. Và cả những người đến chia tay. Rõ ràng là một chuyến đi đặc biệt.

Hai chiếc xe con, ngụy trang kín mít bằng những cành phi lao, đỗ trước cửa nhà tham mưu. Chính ủy đang đứng nói chuyện với trung đoàn trưởng, thấy hai người đi đến, hỏi:

- Anh chàng Hùng, mũ sắt đâu?

Hùng ngoái đầu nhìn chiếc ba-lô đeo trên lưng, rồi lại nhìn cái bọc cậu Cư gửi cho người bạn thợ máy anh đang ôm trong tay.

- Quay lại thôi! - Chính ủy nói.

Hùng vừa định trở về nhà thì cô y sĩ giữ lại:

- Đồng chí cho tôi kiểm tra thuốc và bông băng cá nhân, nếu quên cái gì thì về lấy một thể.

Đến lượt Quỳnh bị cô y sĩ kiểm tra.

- Dấu chồng lạnh của anh đâu?

Quỳnh sờ khắp các túi không thấy "tuýp" dầu cao vừa được phát sáng hôm nay. Anh ngẩn người ra. Cô y sĩ nhìn anh thương hại:

- Thủ trưởng khuyết điểm nhé? Thôi tôi cho vay dầu của tôi, nếu anh tìm thấy khi về phải trả.

Cô móc túi đưa cho Quỳnh hộp dầu con hồ màu đỏ xinh xinh.

Xe sắp đi thì Đông chạy tới, giơ một đôi ủng, bảo Quỳnh:

- Nên đem theo cái này, trong ấy còn mưa.

Bút nhìn đôi ủng rồi nói:

- Sáng kiến hay! ưu việt đấy, bạn Quỳnh ạ.

Đông lại hỏi:

- Có lấy không? Nếu không thì tao đem về.

Quỳnh đón đôi ủng vừa cảm động vì sự săn sóc của bạn, vừa thương bạn. Anh biết Đông rất thèm chuyến đi của mình. Đông lại nói:

- Thư nó gửi đến tao cứ giữ hộ. Nếu mày về chậm, chúng tao sẽ viết thư cho nó.

Quỳnh thầm thì với bạn.

- Viết khéo cho cô ấy khỏi lo.

- Không phải dạy tao chuyện đó.

Chính ủy từ phía xe của đoàn trưởng đi lại, thò tay qua cửa bắt tay cả mấy người. Anh nói:

- Chúc các đồng chí đi mạnh khỏe, an toàn.

Xe chuyển bánh rồi, lời chúc của anh vẫn còn vẳng bên tai Quỳnh.

Lần đầu, anh nghe một cậu chúc như vậy. Con đường nhựa xám chạy dài trước mắt anh đêm nay là con đường ra trận, dẫn tới một miền đất rất thiêng liêng, ở đó có quê hương anh. Cũng phải một thời gian, mọi người mới hiểu ra những bom đạn chúng rải xuống khắp nơi trên miền Bắc là nhằm cắt đứt con đường này. Cuộc chiến đấu chống bọn giặc trời diễn ra suốt mấy năm nay trên miền Bắc cũng chính là để gìn giữ cái mạch máu nối liền cơ thể Tổ quốc. Cô ấy đã có lần nói tới con đường này. Cũng chính cô ấy đã nói những con đường trên đất nước đang nhập lại với nhau, cùng chạy về một hướng, đã dẫn cô ấy đến với mình... Đêm nay, cuộc chiến đấu của các anh đang chuyển về phía Nam để gìn giữ con đường cả nước đang đi, con đường máu chảy về tim...