Sáu -

Tôi lẩn xuống góc của Già Gin trong nhà, nơi có một dãy ngăn kéo đựng vải cũ và dụng cụ viết lách. Ngăn kéo đựng giấy chống đối tôi, nhưng rốt cuộc cũng chịu nhúc nhích. Tôi mau chóng kiếm được một tờ giấy rồi cuỗm về chỗ mình.

Trần nhà rung lắc dữ nhất vào tối thứ Tư và thứ Bảy vì tờ Focus được phát hành hai lần một tuần vào thứ Năm và Chủ Nhật, nên tối nay yên tĩnh lắm. Thay vì mở đèn dầu, tôi thắp một ngọn nến, ấn chân nến bằng sáp vào tách trà nứt. Ánh nến xô bóng tôi lên bờ tường bê tông. Tôi nghiền ngẫm người chị em song sinh đen thẫm của mình, xoay xoay cây bút giữa những ngón tay cô ấy. Tôi nên gửi lá thư này cho ai đây?

Người đầu tiên tôi nghĩ tới là bà Bell, nhưng tôi gạt ngay đi. Bởi nếu thế, bà sẽ nhận được lá thư bí mật quá sớm sau cuộc gặp gỡ của chúng tôi tại tiệm bán mũ, một đầu mối lần ra dấu vết. Còn lại Nathan, bất kể vụ chạm trán tệ hại của hai đứa, vẫn chưa hề nghe thấy tôi nói tiếng Anh. Nhất định phải là anh. Ông Bell đã hơn một lần hoài nghi khả năng làm chủ báo của Nathan. Biết đâu tôi có thể trao cho anh cơ hội thể hiện trước cha mình một chút gì đó của tinh thần cầu tiến xứng danh Focus.

Một ngày nào đó, Nathan sẽ trở thành vị chủ báo giỏi giang, có thể không lôi cuốn như cha mình, nhưng cũng chuẩn tắc như ông ấy. Và bất chấp tính khí thất thường, khác hẳn người cha, anh sẽ sải những bước chân nhẹ nhàng trên trái đất, như thể anh biết nhiều hơn một cách để tạo nên dấu ấn lâu bền.

Ngài Nathan Bell

Phố One Luckie

Atlanta, Georgia

Kính gửi ngài Bell,

Tôi là người hâm mộ tờ Focus suốt nhiều năm qua. Tôi đặc biệt yêu thích những bài xã luận sâu sắc của ngài, những bài viết đã thể hiện lòng tận tâm với công lý cũng như sự khôn khéo kín kẽ (gần đây nhất là “Hệ thống thoát nước liên hợp bốc mùi hôi thối: Tràn nước tự chịu” và “Công nhân nhà máy giày bị sa thải đã không thể hòa nhập nổi”).

Mặc dù chất lượng nội dung báo của ngài vượt trội chất lượng những tờ báo lớn hơn, nhưng tờ Focus lại thiếu hụt một khía cạnh: Nữ giới. Tờ Journal có một trang dành cho nữ giới. Tờ Constitution đều đặn đăng nội dung trang trí nhà cửa. Đến cả tờ Trumpeter còn mở mục Tư vấn nổi tiếng của dì Edna. Các tạp chí như Ladies’ Home Journal đang được ưa chuộng hơn bao giờ hết.

Nữ giới đòi hỏi nhiều nội dung hơn. Và tờ Focus có thể cung cấp cho họ.

Kết lại, tôi xin cống hiến bút lực và tâm sức của chính mình. Cả đời tôi đã sống ở Atlanta, và tự cho mình là một phụ nữ bình thường. Tôi không cần nhuận bút. Ý thức được rằng tôi có thể giúp đỡ các chị em ở Atlanta theo cách nhỏ nhặt nào đó là khoản thù lao quá đủ rồi. Để giúp ngài dễ quyết định, tôi kèm theo đây một bài viết mẫu của mình.

NỮ GIỚI MỜI NAM GIỚI XEM ĐUA NGỰA? NÊN HAY KHÔNG?

Tính đúng mực của các sự kiện “cấp tiến” đã nổi cộm trở lại vì cuộc đua ngựa sắp diễn ra, bất chấp thực tế rằng, các nhà tài trợ đã tuyên bố rõ ràng “nữ giới có thể mời nam giới”.

Tôi cho rằng, có rất nhiều trường hợp mà điều được nói ra khác hẳn điều được nghĩ tới. Chẳng hạn như, khi được hỏi “Bạn thích bánh nướng dưa chuột của tôi không?”, người ta có thể đáp, “Tôi thích lắm”, mặc dù người đó nghĩ bánh trông như bãi dãi cá sấu. Nếu sau đó, người ăn bánh khen ngợi chất bánh mềm mại, thì người làm bánh sẽ trả lời, “Cũng bình thường thôi mà”, nhưng lại âm thầm thỏa mãn.

Tuy nhiên, cuộc đua ngựa này không phải một dịp như thế. Những lời mời gọi công khai không quan tâm tới việc bạn nghĩ gì về chúng. Chúng trình bày rất rõ ràng. Tại sao một quý cô mời một quý ngài tới cuộc đua lại bị coi là “hủy hoại danh tiếng của mình”, chứ không phải là sẵn lòng thỏa mãn mong muốn của người chủ trì? Khi gian dối không phải vấn đề, thì ngôn từ nên được đón nhận theo đúng nghĩa đen của nó, nếu không nó sẽ lâm vào cảnh mất đi độ thông dụng. Thế thì, hỡi các quý cô, hãy thôi trì hoãn. Chiến mã của các cô có khi chẳng còn độc thân thêm furlong nào nữa đâu.

Nếu hứng thú với đề nghị của tôi, ngài chỉ cần in bài viết, như thế tôi sẽ biết để gửi một bài mới. Tôi là người kín tiếng và không muốn để lộ danh tính vì lý do cá nhân.

Trân trọng,

Tôi lắc lắc bàn tay, băn khoăn xem nên lấy tên gì. Phải là cái tên nào đó độc đáo và khó quên, một cái tên không ai có. Con ngựa của chúng tôi chợt hiện ra trong tâm trí. Tôi đặt tên cô nàng là Khoai Lang vì cá tính dịu dàng và rắn rỏi của nó. Tên nào có từ ngọt ngào mới thật lý tưởng, để làm dịu bớt cái chất khiêu khích trong những bài viết tôi sáng tác. Quý cô Ngọt ngào, tôi khoa trương viết. Sau đó, tôi cẩn thận mở nút ống nghe. Tiếng ghế kèn kẹt trên sàn. Tiếng giày của Nathan gõ đều đều tới phía bức tường rồi vòng lại, theo sau là tiếng móng loạt soạt của Bear. Cô nàng sủa vang, nhưng không nhắm vào lỗ thông, khiến tôi nhẹ nhõm vô cùng.

Nhận thức được rằng người mà tôi viết thư cho cũng đang viết ngay tầng phía trên làm cái bóng của tôi ngồi thẳng dậy; nếu mà cái bóng biết cười, chắc tôi sẽ thấy một nụ cười phản chiếu trên đó.

Tôi dán lá thư bằng sáp nến. Chân tôi bồn chồn, ngứa ngáy muốn đi gửi, nhưng tôi phải chờ đến tối.

Kích động đến nỗi ăn không nổi, tôi lục khắp các sọt Già Gin trữ trong phòng mình, mong sao tìm thấy một đôi găng tay khác. Hầu hết các chú bác đều mang số vật dụng cá nhân ít ỏi của mình theo khi rời đi, chỉ còn đầu thừa đuôi thẹo bỏ lại, như cái nệm yêu thích của chú Yip May Mắn và cây đàn nhị của chú Chân Búa, vì nhiều lý do hiển nhiên mà chú hiếm khi dùng đến món này.

Không tìm thấy găng tay, tôi xếp lại đống sọt, ánh mắt tôi bắt gặp tấm thảm cuộn tròn dựng đứng trong góc nhà. Nó đã ở đấy rất lâu rồi, đến mức trông như một phần của bức tường. Chúng tôi dùng tấm thảm như thế kê dưới bàn tròn để xoa dịu cổ chân nhức nhối của Già Gin.

Cái thảm chống lại tôi khi tôi cố kéo nó ra khỏi góc, phun bụi phì phì khiến tôi hắt hơi. Tôi trải nó ra; và kinh ngạc thấy một đống trang phục thình lình rơi xuống: Một bộ quần áo màu xanh hải quân với đường may nổi tinh tế kiểu Pháp, một áo sơ mi có cổ bằng vải lanh dệt bốn lớp, một áo choàng bằng len không nhuộm, và một đôi bốt Balmoral đen trắng hơi trầy. Chẳng trách tấm thảm nặng như vậy.

Ai mặc được số quần áo này hẳn là cao hơn chú Chân Búa và chú Yip May Mắn, vóc người cũng gầy nữa. Ông ta chắc chắn mặc đẹp hơn một nhân công thông thường. Có khi ông ta là con bạc. Nếu vậy, Già Gin sẽ không bao giờ cho phép ông ta sống cùng chúng tôi. Nhưng ông ta hẳn là người quan trọng với Già Gin lắm; nếu không, sao ông chẳng bán chỗ quần áo này đi?

Tôi đang kê tấm thảm dưới bàn tròn thì nghe thấy tiếng bước chân khe khẽ của Già Gin vang lên. Vừa mới tắm sạch và còn vương hương tuyết tùng, ông treo áo khoác và mũ lên móc treo tường. Ông chau mày nhìn tấm thảm lốm đốm màu lam, rồi vươn ngón chân thử độ mềm. “Vừa vặn đấy, nhưng ta thấy con bận trang trí lại đến mức chưa thèm ăn uống.”

“Đến giờ con mới thấy đói.” Giọng nói đè thấp của tôi nghe thỏ thẻ hơn bình thường, vì tôi đang mải lột thịt ra khỏi cẳng gà. “Cha ơi, con không thể ăn hết cả hai đâu.” Tôi chỉ chỉ con dao vào chiếc cẳng gà còn lại.

“Nếu ăn mỗi một chiếc, con sẽ đi chân thấp chân cao.”

Tôi chờ đợi khuôn mặt ông giãn ra thành nụ cười, nhưng không. Đôi khi, thật khó xác định xem ông có đang đùa hay không.

“Con tìm thấy ít quần áo, với một đôi Balmoral. Của ai đấy ạ?”

Ông không ngoái lại khi đang tự rót cho mình một ly trà chỗ bếp. “Một trong các chú bác. Con không nhớ chú ấy đâu.”

“Chà, chỗ ấy toàn đồ tốt. Chỉ riêng đôi Balmoral cũng bán được mười đô rồi.”

Ông lau khô tay vào chiếc khăn bên cạnh bếp, rồi ngồi xuống ghế đẩu. “Ta sẽ lo chuyện đó.” Ông vươn tay về phía tôi và rút ra thứ gì đó bên tai tôi: Một đóa hoa chuông, một trong nhiều tạo vật mỹ miều màu tía sẫm mọc ven hàng rào nhà Payne. Nụ cười rạng rỡ trải rộng trên mặt ông. “Bà Payne sẽ gặp con vào ngày mai cho một vị trí.”

Tôi cầm lấy đóa hoa chuông, xoay xoay nó giữa những ngón tay. “Vị trí gì ạ?”

Ông ngừng lời, như thể đang sắp xếp từ ngữ trước khi thốt ra. “Hầu gái trong tuần, cho Caroline.”

“Caroline?” Tên của đứa con gái duy nhất của nhà Payne dội thẳng nước lạnh lên người tôi.

“Con bé trở về từ trường dạy lễ nghi cho giới thượng lưu từ tháng trước.”

Tôi nhăn nhó. “Cha biết rõ.”

“Ta ngờ ngợ.”

“Mà, con không biết làm hầu gái cho quý cô như thế nào.”

Nghe giọng điệu từ chối của tôi, đôi tai không cân xứng của Già Gin giật giật. Ông đan ngón tay vào nhau rồi lắc lắc cổ tay, một động tác “cầu may” để xua đuổi lũ khỉ ác hại.

Tôi thở dài. Hoa dại không được oán trách nếu con ngựa tè lên nó. Nó phải biết ơn thứ hơi ẩm đấy. Tôi nên biết ơn Già Gin đã hết lòng hết dạ, và sẵn sàng đóng góp sức mình. Sau một ngày đập thảm vì chút tiền còi biết đâu sẽ rơi ra, một công việc thật sự bỗng sà vào lòng tôi, thế mà tôi lại hành xử như thể nó là con nhện lông lá. “Tha lỗi cho con, Cha ơi.”

Ông duỗi cổ chân kêu rắc rắc. “Caroline giờ lớn rồi. Con cũng lớn rồi, hử?” Mặc dù giọng nói ôn hòa, ông đã nhìn thấu tôi.

Miếng cà chua dầm chua quá, tôi phải uống nước xua đi. Ký ức về lần bị nhốt trong cái thùng gỉ sét đợt chơi trốn tìm ở dinh thự Payne vốn bị chôn vùi từ lâu lại trỗi dậy. Khi Già Gin rốt cuộc cũng tìm được tôi, tôi đã ướt nhẹp, còn giọng khàn đi vì hét. Dẫu thời ấy Caroline mới bảy tuổi còn tôi năm tuổi, và vô khối trẻ con tồi tệ lớn lên thành những người lớn lịch sự, nhưng tôi không chắc cô ta là một trong số đó. Gián lúc nào cũng là thứ sâu bọ dơ dáy, kinh tởm.

Tôi cảm thấy ánh mắt Già Gin hướng đến nên cố giãn vẻ mặt cau có của mình ra. “Nếu nhận việc, chắc con sẽ có thể xem đua ngựa.”

Khuôn mặt Già Gin thành thật như vầng mặt trời, nhưng trong giây lát thoáng qua, một đám mây bỗng tràn qua rồi tàn lụi. Ông đang che giấu tôi điều gì đó, cũng như tôi đang giấu giếm ông. Lần cuối tôi cảm nhận được điều này là khi ông bảo tôi, chú Yip May Mắn đã rời đến một “căn nhà tốt hơn”. Mãi sau này, tôi mới biết được rằng, chú Yip May Mắn đã bắt chuyến hải hành một chiều trở về Trung Quốc. Trong bình đựng tro cốt.

Đứng dậy, Già Gin xoa tay lên bụng. Ông không động vào cái cẳng gà. “Tối nay không chơi cờ nhé. Đi ngủ sớm thôi.”

“Vâng,” tôi đáp, mặc dù không rõ ông đang bảo tôi đi ngủ sớm hay nói ông cần nghỉ ngơi. “Để con dọn dẹp.”

Tôi lo lắng dõi theo khi Già Gin lui về chỗ của mình, cho đến khi những ký ức tăm tối về Caroline cuốn xéo khỏi những suy nghĩ trong đầu tôi. Cầm xô và bàn chải, tôi xả cơn kích động lên chén đĩa, chà cho đến khi chúng rít lên. Sau đó, tôi tắm rửa trong chỗ kín đáo ở góc riêng của mình. Chỗ nước lúa mạch còn thừa không chỉ tẩy sạch da dẻ mà còn giữ cho tóc tôi bóng mượt. Cuối cùng, tôi gấp lá thư gửi Nathan vào dải thắt lưng rồi xách nước bẩn với cái bô nhỏ của mình ra hành lang phía Đông.

Cũng như lối cửa cây, lối “chuồng” phía Đông bắt đầu từ cạnh bếp nhà chúng tôi, nhưng kết thúc ở một ngăn nhốt trong chuồng gia súc cháy dở và sụp mái. Chuồng này hẳn là trạm cuối cho những người nô lệ trên con đường tìm tới tự do, không chỉ cung cấp điểm quan sát mà còn cả nguồn nước lấy từ một chiếc giếng đào sâu dưới lòng đất. Tôi như còn ngửi thấy mùi gỗ cháy thành than sau cuộc hành quân ra biển đầy tai tiếng của Sherman hai mươi lăm năm trước. Chuồng gia súc đã cháy đến nỗi không thể sửa chữa nổi, nhưng nó vẫn kiên gan tồn tại.

Tôi cũng sẽ kiên gan tồn tại. Làm hầu gái của Caroline sẽ tạo ra giá trị kinh tế, như quý bà Anh Quốc nói. Tôi nên thấy rất may mắn khi có việc làm ngay sau khi mất việc, đặc biệt là một công việc trong gia đình có tầm ảnh hưởng lớn nhất Atlanta.

Biết đâu trường dạy lễ nghi cho giới thượng lưu đã cắt phăng một vài sợi chỉ xấu xa trong người Caroline rồi khâu một đường viền hòa nhã lên những cạnh sống sượng của cô ta. Tôi phải cố gắng hết sức mình.

Bầu trời không một gợn mây đã chuyển sắc ngày thành tấm áo choàng màu tía đậm. Mùi nước cống, luôn hiện diện ở Atlanta, có cảm giác bớt hung hăng hơn mọi khi nơi đầu mũi. Cứ khi nào trời mưa, nước mưa lại khiến cống rãnh chảy tràn vào phố, nhưng may sao, rốt cuộc thì thời tiết cũng bắt đầu khô ráo. Khi chắc chắn không có ai trông thấy, tôi mau chóng đổ nước bẩn xuống cái rãnh bên vệ đường.

Để bô và xô lại trong chuồng gia súc, tôi vội vàng tới nhà Bell. Một nhóm đàn ông đang ầm ĩ, hẳn là ra ngoài uống rượu đêm, chòng chọc nhìn tôi từ bên kia đường. Một gã huýt sáo, mở màn cho một chuỗi hú hét khắp đám. Thoáng chốc sợ hãi vụt qua tôi. Tôi bày ra một màn đi bộ thẳng lên hiên nhà Bell, hy vọng đám đàn ông sẽ bỏ đi khi thấy tôi có đích đến.

Tiếng huýt sáo dừng hẳn rồi đám đàn ông rời đi. Cầu cho tiếng tim nện thình thịch không tố cáo mình, tôi trượt lá thư vào hòm thư của nhà Bell.

Kế hoạch của tôi đã được chuẩn bị chu toàn.