Bảy -
Già Gin và tôi dong buồm lên phố Peachtree trên con xe điện mười hàng ghế của Seamus Sullivan, nhịp điệu rề rà của con la bất đồng với tiết tấu hối hả của trái tim tôi. Hầu hết người đi làm, cả da đen và da trắng, đều túm tụm quanh bếp than Sully đặt ở đằng trước. Tôi cũng đề nghị hai chúng tôi hôm nay lên trước ngồi, nhưng Già Gin từ chối. Những hàng ghế ấm áp, vốn được ngầm hiểu, là dành cho hành khách yếu ớt nhất, mà Già Gin khăng khăng rằng không phải ông.
Trong khi ông trao đổi mấy lời xã giao lịch sự với một bà vú, bà Washington, tôi gẩy gẩy tay áo cũ sờn rồi chọc móng tay vào cái lỗ trên đường may. Tôi ước gì mình đã nghĩ tới chuyện mặc thử bộ đồng phục hầu gái từ tối qua, khi bản thân còn có thể sửa sang lại.
“Lucy cũng là ‘buổi đầu’ ở trường dòng Spelman. Nó là con bé may mắn,” bà Washington nói với Già Gin bằng giọng du dương, chậm rãi. Toàn bộ tàn nhang bừng sáng trên khuôn mặt lộ ra duyên dáng dưới chiếc mũ trùm đầu màu vàng tươi.
Cơn khao khát nhức nhối khuấy đảo tâm hồn tôi. Dù mới được vài năm tuổi, Spelman đã xây dựng được danh tiếng là ngôi trường tử tế dành cho nữ sinh da đen. Già Gin đã dạy tôi Toán học, tiếng Trung và Triết học kể từ khi tôi lên năm. Tiếng Anh và Lịch sử thì khó nhằn hơn đối với ông, nhưng đã có những cuộc đàm luận và báo in lỗi của nhà Bell hỗ trợ. Khi tôi mười hai tuổi, ông cố ghi danh cho tôi vào trường Trung học Nữ sinh, nhưng chúng tôi được người ta bảo rằng, tôi phải nhập học trường dành cho học sinh da đen. Già Gin nói, tôi không nên nhận lấy ghế của trẻ em da đen, dù số ghế ít thế nào đi chăng nữa.
Ông liếc nhìn tôi đang ngồi cứng ngắc như chiếc giày mới bên cạnh ông. “Tôi tin rằng May Mắn cưỡi con ngựa kéo tên là Vui Sướng.”
“May Mắn cưỡi con ngựa kéo tên là Vui Sướng,” bà Washington nhại lại, rồi ngửa đầu ra phía sau. “Ha! Hay đấy. Con bé luôn làm việc chăm chỉ, nên con bé sẽ vui sướng.”
Một đứa trong đám trẻ da đen rung chiếc chuông phía trước kêu leng keng. Lũ trẻ lúc nào cũng tranh giành nhau thứ đặc quyền đó. Chiếc xe dừng lại.
“Quyền bầu cử cho phụ nữ!” Đám đông phía sau hô vang. Một loạt mái đầu ngoái lại.
Hai chiếc xe đạp an toàn* lướt qua, dẫn đầu một đoàn phụ nữ da trắng đeo dải băng cúc vạn thọ ngang vai. Họ đều tầm tuổi nhau, khuôn mặt nghiêm lại quyết liệt khi hô vang. Vài người đẩy xe đẩy trẻ con, còn một người đánh trống lấy nhịp.
Xe đạp an toàn (hai bánh bằng nhau) là loại thay thế cho dòng xe đạp cổ (bánh trước cao, bánh sau thấp). Loại xe này vô cùng phổ biến vào cuối những năm 1880 và là loại xe đạp thông dụng nhất hiện nay.
Bà mệnh phụ ngồi đằng trước chúng tôi rì rầm với các cô con gái, “Họ không có việc gì làm tử tế hơn là hành động như lũ đàn ông à?”
Một cô con gái kéo kéo bím tóc màu vàng mật ong. “Mình mua loại xe đạp kia được không, mẹ? Trông vui vẻ thế kia.”
Khác với loại xe đạp bánh cao, dòng xe đạp này còn có cả lốp và phanh, vì thế, bạn không cần phải nhảy khỏi xe mới dừng lại được. Tức là, phụ nữ có thể dùng loại xe này.
Bà mệnh phụ xì mũi khinh bỉ. “Chỉ có loại con gái đức hạnh kém mới đi thứ ấy. Đừng có để mẹ bắt được con đang ngồi lên đấy nhé.”
Sully chở chúng tôi băng qua một tòa nhà phong cách thực dân ngăn nắp, trông có vẻ quá sức tồi tàn so với ngôi đền kiểu Hy Lạp ngay phố trên. Phố Peachtree là khu thượng lưu ở Atlanta, một đoạn đường nhiều triệu phú đến mức ném một viên đá cũng trúng được ba người. Vài năm trước, người ta đã tách hẳn một khu đặc biệt ra khỏi hai lát bánh kề nhau trên chiếc bánh Atlanta nhằm chia cắt hành lang giàu có này ra khỏi toàn bộ vùng Bắc Atlanta. Không phải phần nào trên tấm bánh cũng có mùi vị giống nhau.
Leng keng! Leng keng! Xe điện tới điểm dừng của chúng tôi, cách khu dinh thự Payne một phố; Sully thắng con la. “Xuống xe, nhanh lên!” Anh ta quát to.
Già Gin lơ đễnh quẹt bàn chân dưới gầm băng ghế trống. Ông tiến bước suốt dọc đường đời với một mắt nhìn đường, còn mắt kia ngó tìm tiền rơi. Thế rồi, ông chìa cánh tay cho tôi, cảm giác như thể cánh chim bên dưới lớp áo choàng cũ sờn. Mặc dù chúng tôi cùng chiều cao, nhưng hôm nay, tôi cảm thấy mình cao hơn hẳn ông. Hai vai ông trông nhọn hoắt, đến cả lồng ngực cũng nhô hẳn ra bên dưới áo sơ mi. Ông đang dần dần chỉ còn da bọc xương.
Khi bước đi, vạt váy xám xịt của tôi vung cao hơn giày ống một inch, còn tay áo chầm chậm siết chặt phần nách. Nếu gặp chuyện phải tránh đi vội vã, nhất định tôi không thể dùng cách đu lên cây.
Bóng dáng những cây táo tây dại rải rác trên bãi cỏ trước dinh thự Payne khuấy động trong tôi một luồng cảm xúc xa lạ. Nhớ lại, những ngày tôi làm việc ở chuồng ngựa nơi này khá thảnh thơi, trừ những khi Caroline xuất hiện, mà kể cả thế, không phải kỷ niệm nào cũng chua chát. Chúng tôi thỉnh thoảng chơi cùng nhau - cô ta là mẹ, còn tôi, là đứa con ngỗ nghịch; cô ta là thuyền trưởng trên tàu, còn tôi khua mái chèo và quá thường xuyên, phải bịt mắt đi trên tấm ván. Nhưng lớn lên, thái độ hách dịch của Caroline kết tinh thành thứ tính cách ghê gớm hơn, và những trò chơi khăm của cô ta khiến tôi hoảng hốt suốt nhiều ngày.
Đời tôi khá hơn khi tôi lên mười hai còn Caroline được gửi đi học trường dạy lễ nghi cho giới thượng lưu ở Boston. Bà Payne quyết định rằng tôi đã quá lớn nên không thể lau dọn chuồng ngựa nữa, vì thế cho tôi làm hầu phòng. Trận gió mang tên thay đổi tràn đến vào một năm sau đó khi anh trai của Caroline, Merritt, trở về nhà từ Học viện Exeter. Rất đột ngột, tôi bị đuổi.
Lối đi lát gạch điểm những cột đèn, loại sang trọng hơn hẳn đèn trên phố Whitehall, dẫn thẳng tới cửa chính. Chúng tôi men theo lối đi dành cho xe ngựa vòng ra sân sau, tại đó dựng một vọng lâu màu trắng lợp ván đỏ tương xứng với cả ngôi nhà. Bên trong vọng lâu, một chiếc xe đạp an toàn dựa vào cột trụ. Xe trông còn mới, với bộ lốp căng hơi, khung kim loại bóng loáng, và ghế bằng da đỏ. Chắc chắn, đó là món đồ đẹp, nhưng một con ngựa xinh không làm nên chuyến đi tốt lành.
Tôi lê gót giày theo Già Gin tới cửa phòng rửa bát. Ông gõ lên cánh cửa gỗ, và chưa đến một thoáng sau, quản gia kiêm trưởng nhóm gia nhân, Etta Rae, đang toét miệng nở nụ cười hình tam giác với tôi, rồi vươn cánh tay chắc khỏe vỗ vỗ lên lưng tôi. Dấu hiệu tuổi tác duy nhất của bà là vài đốm đồi mồi trên làn da sẫm và mảng tóc bạc hai bên thái dương. “Cháu lớn nhanh như thổi ấy nhỉ?”
“Gặp được bà thật tốt, Etta Rae.”
Bà kéo tôi qua cánh cửa ám mùi hành vào tuột trong bếp, không chậm trễ chút nào. Già Gin bỏ mũ xuống rồi đi theo. Ông hiếm khi vào bếp, cũng hiếm khi vào những khu còn lại trong nhà.
“Xem chỗ vỏ đi kìa. Noemi làm gãy cái kẹp quả hạch, nên phải dùng búa. Gây ra cả mớ hỗn độn khủng khiếp.”
Căn bếp không thay đổi nhiều lắm. Nồi và chảo bằng đồng vẫn treo thành hàng tăm tắp trên bức tường giữa bồn rửa và giá bếp sắt, nơi Noemi đang khuấy cháo yến mạch. “Chào buổi sáng, Noemi.”
Chị gõ thìa vào mép nồi. Lớp men màu lam lấm tấm tương phản rõ rệt với chiếc nồi gang dành cho người hầu. “Chào buổi sáng, cô bé,” chị nói bằng giọng rề rà êm tai, nhấn nhá âm “r” và “g”. Hai chữ cái ấy chẳng có mấy ý nghĩa ở miền Nam này, đối với cả người da đen và da trắng, và vô dụng như vỏ hồ đào vương vãi trên sàn nhà. Một nụ cười nở trên khuôn mặt rắn rỏi của chị - xương gò má nhọn, nước da ngăm và đôi lông mày rậm chị thừa hưởng từ tổ tiên gốc Bồ Đào Nha. Chị thơm lên má tôi, mùi hương tựa xà phòng. “Chị rất vui khi gặp em, nhưng” - giọng chị hạ thấp - “em chắc là em muốn đánh vật với một con nhím chứ?” Một lọn tóc đen nhún nhảy láu cá nhô ra khỏi diềm đăng ten trên mũ chun trùm đầu, chị bèn nhét nó trở lại.
“Gin này, ông bỏ bữa nhiều quá đấy!” Etta Rae huých khuỷu tay vào Già Gin.
Già Gin giơ một tay lên. “Người già không cần nhiều…”
“Ăn chỗ hồ đào này đi.” Vươn ngón tay u cục, Etta Rae vốc một nắm quả trong những đống la liệt khắp mặt chiếc bàn dài mà tôi từng ăn bao nhiêu bữa. “Mấy quả này như viên mỡ nhỏ ấy mà. Ông ăn cả cây cũng được.”
Già Gin quá lịch sự đến nỗi không thể không ăn, dù hồ đào khiến miệng ông ngứa ran.
Hương trái đào khuấy động cảm xúc trong tôi. Bà Payne xuất hiện giữa khung cửa dẫn vào phòng ăn, tay xoay xoay chiếc nhẫn cưới bằng vàng. Sự thật không đáng kể là, nếu bà Payne chấp thuận tất cả những lời cầu hôn bà nhận được, bà sẽ có nhiều nhẫn hơn số ngón tay trên hai bàn tay. “Chà, xem nào.” Ánh mắt bà lướt tới tôi. Dù bà có ác ý với tôi đi nữa, thì trên mặt cũng chẳng tỏ vẻ gì. Tôi tự hỏi bà thấy được gì từ tôi. Rốt cuộc thì, tôi chính là đứa bị sa thải chẳng vì lý do nào. “Già Gin, ta rất biết ơn ông đã đưa Jo tới nhà chúng ta.” Cách cư xử của bà ta lúc nào cũng rất hoàn mỹ, nhưng nếu bạn đặt tay lên trán bà, tôi tin rằng bà ta lạnh hơn hầu hết mọi người.
“Có gì đâu, thưa bà.” Ông cúi người, và sau khi ném cho tôi nụ cười chớp nhoáng, ông rời đi.
Tôi nhún gối. “Thưa bà, tôi rất vui được gặp bà.”
Bà Payne sải bước tới chỗ tôi. Bà đứng thấp hơn tôi chỉ một chút, nhưng tôi cảm tưởng mình như một bông bồ công anh trước sự hiện diện của đóa hồng. Vốn dĩ, khuôn mặt bà không nổi bật - cặp mắt màu xanh nước biển và chiếc mũi khoằm hướng xuống khuôn miệng quá mức kiểu cách - nhưng cần cổ tinh tế và điệu bộ cẩn trọng khiến bà có dáng vẻ như một nữ hoàng.
Tôi gồng vai, hai đầu vai tạo nên ảo giác về một tư thế hiên ngang ngay cả khi tôi suy sụp. Đôi vai cũng như vỉa hè, bị coi thường dù nhiệm vụ của chúng là nâng đỡ con người trên thế giới. Đôi vai của tôi đã hoàn thành một nhiệm vụ tốt đẹp.
“Vẫn xinh xắn như trái đào tháng Sáu nhỉ,” bà nói, kéo dài từ trái đào. Cũng như các quý bà khác cùng tầng lớp, bà có thói quen nhấn nhá từng câu từng chữ như thể muốn vắt kiệt tinh túy trong đó.
Bà đưa tôi vào trong nhà. “Cô vẫn nhớ đồ dùng để đâu chứ?”
“Vâng, thưa bà.”
Nhà Payne là gia đình tiêu biểu cho tầng lớp quý tộc nhỏ miền Nam, với nhu cầu sinh hoạt là nô lệ của nhu cầu giải trí, thứ nhu cầu mà nhiều người miền Nam xem như nghĩa vụ Chúa ban cho họ. Trong phòng ăn có một dãy ghế hồ đào màu đen nhập từ Ý, khó tách khỏi bàn như con bê cái khó rời máng cỏ. Giấy dán tường vân vàng hút bụi như nam châm hút sắt. Cánh tay tôi đã thấy mỏi nhừ dù chỉ mới nhìn cây đèn chùm mà hằng tuần phải tháo ra để cọ rửa và đánh bóng.
Từ phòng khách, chúng tôi bước vào sảnh chính, tới cầu thang dẫn lên các tầng riêng tư. Bà Payne nâng chiếc váy xếp nếp rồi bắt đầu bước lên, gần như không gây ra tiếng động. Là con gái của người lai giống ngựa, bà Payne được nuôi dưỡng theo truyền thống của những phong tục và trang viên miền Nam, và có lẽ đã xoá bỏ được cái dáng điệu lòng khòng từ khi bà thôi mút ngón tay cái. “Này, Jo, chúng ta khác động vật ở chỗ nào?”
“Chúng ta biết mở hũ dưa chuột dầm ạ?”
Bà cười. “Tôn giáo, nhóc ạ. Phòng nguyện vẫn mở cửa vào chín giờ sáng Chủ nhật. Cô luôn được đón chào.”
“Cảm ơn bà, thưa bà.” Nhà Payne mời toàn bộ gia nhân tham dự các buổi lễ vào ngày Chủ nhật tại phòng nguyện riêng. Khi bạn giàu có như gia đình Payne, Chúa sẽ tìm đến bạn. Nhưng sau khi vị giáo sĩ bảo rằng, vì tôi bẩm sinh ngoại đạo, quỷ dữ đã chìa một móng vuốt tới tôi nên tôi phải cầu nguyện chăm chỉ hơn nữa nếu muốn thoát khỏi vòng vây của nó, thì tôi không tham gia các buổi lễ ở nhà Payne nữa.
Những tấm hình chụp Caroline và Merritt qua từng năm được treo dọc theo tường. Khi còn nhỏ, Merritt mặc váy yếm, nên cả hai trông như một cặp chị em với những lọn tóc mềm mại và đôi mắt tròn. Ánh mắt họ, trong các tấm hình ở vị trí càng cao, càng trở nên hiểm độc.
“Merritt đang ở Virginia mua một con ngựa mới,” bà Payne tiếp tục những lời xã giao. “Thằng bé đính hôn rồi, cô biết chứ?”
“Bà và ông Payne chắc chắn rất hài lòng.”
“Đó đúng là một sự sắp đặt hiếm có,” bà rạng rỡ nói, có điều tôi cho rằng, lời ấy cũng có thể nói về đồ đạc.
Merritt đã đứng ngay trên cầu thang này, phía dưới tôi vài bậc, khi mẹ anh ta đuổi tôi đi. Hồi ấy, mới chỉ mười bảy tuổi, anh ta đã mặc chiếc áo sơ mi phồng lố bịch trùm ra bên trên chiếc quần ống túm bó chặt, hợp mốt. Bầu không khí lúc ấy ẩm thấp đến mức bạn có thể uống được nước từ đó, nên tôi xắn tay áo lên hết cỡ.
Chân tôi run run, tôi phải nắm lấy tay vịn. Chẳng lẽ Merritt là nguyên nhân tôi bị đuổi? Giờ đây, anh ta đã đính hôn, đã an toàn nên tôi được trở lại. Nhưng tôi vốn luôn hiểu rõ vị trí của mình cơ mà.
Tôi vội vã đuổi cho kịp bà Payne. Trên tầng cao nhất, tầng ba, nơi bố trí phòng ngủ dành cho nữ, mùi hương từ những tấm gỗ dái ngựa khiến axit trong dạ dày tôi ùng ục. Thật kỳ lạ làm sao khi thứ mùi mờ nhạt nhất cũng có thể gây nên thương tích. Tôi nhớ lại hồi Caroline buộc tội tôi làm mất ghim cài của cô ta. Tôi đã phải lăn lê bò toài tìm kiếm suốt một giờ, cho tới khi Caroline chỉ cho tôi thấy chiếc ghim đã được gắn lên mũ cô ta. “Tôi muốn xem xem phải mất bao lâu cô mới nhận ra,” cô ta vừa nói vừa cười ầm lên.
Caroline ló đầu ra khỏi phòng mình, mái tóc nâu màu lông chồn vương quanh gò má màu sữa bơ. Rồi cô ta thò cả người ra theo, trong bộ váy dài mỏng nhẹ như sa. Thân hình cô nở nang - cánh tay tròn, ngực đẫy đà, và cặp hông có thể kích thích trái tim nhiều không kém gì rắc rối. Tôi sẽ chẳng bao giờ có được thân hình như Caroline, dù tôi có ăn bao nhiêu hồ đào đi chăng nữa.
Caroline hướng đôi mắt màu xanh băng giá xuống tôi, cặp mắt trông như thể bị ấn mạnh vào gương mặt. “Kiểu tóc của cô trông kinh khủng quá, tháo ra đi. Hầu gái thì đừng có cố tỏa sáng hơn bà chủ.”
Vẫn duyên dáng như thường. Tôi đã tốn kha khá thời gian sáng nay để bện tóc thành một bím bên đầu mà tôi thường gọi là “thác nước bên gờ đá”. Lan can cầu thang như đang dụ dỗ tôi nhảy lên rồi trượt xuống khi vẫn còn cơ hội.
“Giờ thì, thể hiện bản thân hữu dụng rồi bưng mâm lên đây. Món gì đó ngon lành vào, vì tôi sẽ ra ngoài chiều nay.”
“Caroline,” bà Payne ngắt lời, “chúng ta còn chưa đi đến thỏa thuận đâu. Con phân loại vật dụng để bỏ đi đi. Ngày mai Hiệp hội vì Sự Phát triển của Phụ nữ sẽ cho xe ngựa đến đấy.”
Đầu mũi Caroline vẽ thành dấu tích hoàn thành trong không khí. “Con đã phân loại rồi.”
“Thế xe an toàn thì sao?”
“Xe đạp thô tục quá. Con không hiểu sao lúc đầu mẹ lại mua nó.”
“Xe đạp đang khá thịnh hành. Dĩ nhiên, không gì có thể thay thế ngựa về tốc độ và vẻ đẹp, nhưng một ‘cỗ máy tự do’ sẽ giúp con luyện tập các phần cơ thể có thể luyện tập.”
Lỗ mũi nhọn hoắt của Caroline xẹp xuống, rồi cô nàng phát ra một tiếng khiếm nhã trong cổ họng. Tóm lấy vạt váy dài quanh người, cô biến tuột về phòng, tà váy hất hất quanh cổ chân tựa làn khói.
Bước đi của bà Payne trở nên trúc trắc khi bà dẫn tôi tới phòng dành cho khách. Biểu cảm đầy tự chủ quen thuộc của bà mờ dần, như thể con gái bà vừa khuấy tung mặt nước. Bà đóng cánh cửa phía sau lưng chúng tôi rồi bật ra một tiếng thở đè nén. “Này, Jo, ta không nghi ngờ khả năng hoàn thành công việc của cô. Nhưng điều ta lo lắng là, xem nào, cô và Caroline lớn lên bên nhau ở đây. Nhưng hai đứa không bằng vai phải lứa. Cô hiểu mà, đúng không?”
“Chắc chắn rồi, thưa bà,” tôi đáp, mặc dù từ ngữ châm chích như thể đổ giấm lên chỗ da cháy nắng. “Tôi hy vọng mình sẽ không bao giờ, ừm, phải hành động vượt quá địa vị?”
“Không, cô không phải như thế. Nhưng giờ hai đứa đều đã thành thiếu nữ trẻ trung, ta muốn tất cả chúng ta xác lập vị trí rõ ràng.”
“Vâng, thưa bà.” Tôi đã hiểu điều đó kể từ khi tôi biết đứng.
Một tiếng thở dài kéo đôi vai bà thấp xuống. “Tốt. Cô sẽ làm việc từ thứ Hai tới thứ Sáu, trả công vào thứ Sáu, năm đô la mỗi tuần. Ta tin rằng thế là chấp nhận được rồi chứ?”
Cao hơn nhiều so với thù lao mà quý bà Anh Quốc trả, mà còn kèm ăn uống. Nhà Payne tự hào về việc họ đối đãi với gia nhân tốt đến mức nào. Nhưng tôi vẫn thích công việc cũ hơn, vì tương lai hứa hẹn của nó. “Vâng, thưa bà. Cảm ơn bà.”
Bà ta lấy từ trong tủ quần áo ra bộ đồng phục bằng vải bông dày màu đen và đôi tất dài màu kem. “Như trước đây, cứ hết tuần, cho đồng phục vào giỏ giặt để bà thợ giặt đến lấy. Nhiệm vụ của cô là trông nom nơi ăn chốn ở, tủ quần áo của Caroline và bản thân con bé, đồng hành với con bé khi nó ra ngoài. Cô có thể dùng váy cưỡi ngựa cũ của ta. Đồ cũ của Caroline có lẽ quá rộng so với cô.”
Quay lại chỗ tủ quần áo, bà chọn lấy một chiếc áo vest nhung và chiếc váy đồng màu. Có chiếc quần nịt len chần gối treo kế bên một bộ váy cưỡi ngựa khác.
Nhận thấy tôi chăm chú, bà lại săm soi tủ đồ. “Có thứ gì hẫp dẫn cô ư?”
“Tôi chỉ nhìn, à, quần cưỡi ngựa.” Khi còn là bé gái, Caroline và tôi ngồi dạng chân cưỡi ngựa - cô ấy mặc váy dài đến gối, còn tôi vận đồ con trai - nhưng giờ chúng tôi đã lớn, chúng tôi được trông đợi phải dùng yên ngồi nghiêng. Chí ít thì, các quý cô đoan trang đều như vậy.
“Ồ, ta cứ tưởng ta đã bỏ đi rồi.” Bà lấy chiếc quần ra rồi vuốt phẳng mặt vải bên dưới những ngón tay mảnh khảnh. “Trước đây, ta thường biểu diễn giới thiệu ngựa ở trang trại của bố mẹ.”
Già Gin bảo tôi rằng, “trang trại” ấy trải rộng trên một trăm mẫu và cung cấp nhiều con ngựa tốt nhất miền Nam. Ngựa dường như là đề tài duy nhất khiến mắt bà sáng lên, mặc dù bà đã bỏ cưỡi ngựa sau một chấn thương.
“Cô muốn dùng không?”
“Ôi, tôi không thể.”
“Đồ vật sinh ra để dùng mà.”
“Cảm ơn bà, thưa bà. Tôi cưỡi ngựa khá hơn khi dùng yên ngồi dạng chân.”
“Ta cũng thế. Co người, cong chân thành tư thế ngồi quái dị gây ảnh hưởng xấu đến cột sống. Ta thề rằng đó mới là lý do khiến ta đau lưng, bất kể bác sĩ nói gì chăng nữa. Ta dám chắc, như thế giúp bắt kịp Caroline dễ dàng hơn.” Hàng lông mày duyên dáng của bà nhíu lại, như thể nhắc tới tên con gái cũng kích khởi vô vàn suy nghĩ náo động bên dưới. Bà nặn một nụ cười. “Dĩ nhiên, người ta có thể nhầm cô là người tán thành mở rộng quyền bầu cử.”
“Ôi, họ sẽ không nhầm đâu ạ,” tôi vui vẻ đáp lại. “Bà phải là một công dân rồi mới có thể trở thành người ủng hộ mở rộng quyền bầu cử.” Không có giấy tờ khai sinh, Già Gin và tôi không thể chứng minh với Tòa Thị chính rằng tôi chào đời ở đây. Ông đã gợi ý với họ rằng biết đâu có ngoại lệ dành cho trẻ em bị bỏ rơi, nhưng viên thư ký khò khè thét vào mặt tôi, “Không dành cho cô, không có đâu.”
Nụ cười của bà Payne tàn lụi còn phần hơi nhô ra như hạt ngọc ở chính giữa môi trên của bà - giống hệt như của tôi - lặn mất. Người Trung Quốc tin rằng, đôi môi “hạt ngọc trai” sẽ thu hút tiền tài. “Chà, có lẽ thế, phụ nữ có nhiều việc quan trọng phải lo nghĩ hơn chuyện bầu cử. Như là nuôi nấng con cái. Chắc cô không phản đối chứ?”
“Không, thưa bà,” tôi chần chừ đáp. Nếu quả thực là một đứa xấc láo, tôi sẽ chỉ ra ngay rằng, nhiều phụ nữ không có khả năng nuôi dạy con cái họ khi những nhà máy, như nhà máy của chồng bà, khiến họ mau chóng trở thành góa phụ.
Bà khụt khịt mũi. “Đám tán thành mở rộng quyền bầu cử muốn sự bình đẳng, nhưng ta đã từ bỏ thứ quan niệm hão huyền ấy lâu rồi. Người ta phải cẩn thận với những gì họ ao ước. Tốt hơn hết là nên hài lòng với số phận, vì luôn có ai đó bất hạnh hơn.”
Tôi muốn sửa thành rất nhiều “ai đó”, trong trường hợp của bà. Tôi hạ mắt. “Vâng, thưa bà.”
“Ta không muốn Caroline đi thăm thú một mình.” Giọng bà Payne nghiêm lại. “Nếu ta phát hiện cô không vâng lời ta, cô sẽ bị đuổi. Ta nói rõ ràng rồi chứ?”
“Vâng, thưa bà.”
Bà rời đi. Tôi mau chóng gỡ bím tóc thác nước và mặc đồng phục xong xuôi. Nhưng ngay cả khi đã cài tất cả các khuy và mọi sợi tóc vương vãi đều được nhét dưới mũ trùm đầu hệt như Noemi, tôi vẫn cảm thấy dễ bị công kích. Caroline như thời tiết mùa xuân; bạn biết mình phải đem ô để phòng mưa rào ập đến. Nhưng bà Payne, hầu hết các ngày trong năm, đều là mùa đông. Nghe đồn, khi Caroline còn đang tập đi, bà Payne rơi vào tình trạng u uất kéo dài cả năm khi sống cùng bố mẹ ở Savannah. Không thể hiểu được bà, chỉ có lời nhắc nhở rằng, người ta không nên quá thoải mái khi ở cạnh bà, vì tình thế có thể thay đổi rất nhanh.