CHƯƠNG III

HỎI vợ thì cưới liền tay, chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha. Kể ra bên nhà xin cưới ngay như thế rất phải. Trong bốn anh em ta ở đây, anh là người sung sướng nhất!

Chính mỉm cười:

– Vậy ra, anh Quý ạ, anh vẫn chưa hiểu bụng tôi.

Quý rặt mồi thuốc lào vào điếu, nhìn Chính. Thân bĩu môi:

– Những thằng con trai, thằng nào cũng vậy, lấy được vợ đẹp, thích mê, nhưng vẫn còn làm bộ.

Quý vừa kéo hơi thuốc, vừa gật lia lịa, vừa nhìn Hạnh. Nhưng Chính rầu rầu nét mặt:

– Tôi nói các anh chưa hiểu bụng tôi là đúng lắm. Hẳn ba anh đã nhận thấy là mấy hôm nay tôi kém vui.

Thân đáp:

– Có, cái ấy có. Anh kém vui, là anh lo lắng ăn ở sao cho xứng đáng với cái nhan sắc của người bạn trăm năm của anh.

Chính lắc đầu:

– Không phải. Tôi kém vui, vì anh Hạnh.

Lúc bấy giờ Hạnh mới lên tiếng:

– Anh lại làm tôi khó hiểu anh hơn. Sao anh bảo tại tôi? Tôi với việc cưới vợ của anh, có liên can gì đến nhau?

Chính ngậm ngùi:

– Điều ấy anh giấu tôi, nhưng tôi đã tự tìm ra. Tôi hỏi thực anh nhé: Có phải anh đã hỏi con ông bà đồ Phương-Bá và bị bên ấy từ chối không?

Hạnh đỏ mặt, gật:

– Phải, nhưng tôi có giấu ai đâu, anh dùng tiếng giấu không đắt. Tôi hãy hỏi 3 anh, có anh nào hỏi tôi về việc tôi với con ông đồ Phương-Bá không?

Ba người yên lăng.

– Vậy nếu có hỏi, mà tôi không nói hoặc tôi nói dối, mới là tối giấu chứ. Đằng này các anh không hỏi thì sao anh Chính lại bảo là tôi giấu? Chỉ là tôi không nói chuyện ấy cho các anh nghe, bởi vì một người con trai như chúng ta, thấy chỗ nào xứng đáng thì hỏi, bị từ chối là thường. Lại có khi đến hai ba đám nhận gả, mà ta gạt những đám ta thấy kém, cũng là thường. Cho nên tôi cho việc ông đồ Phương-Bá không gả con cho tôi là việc thường, kể làm gì cho các anh nghe.

Cả ba người cùng cười. Hạnh nói xong, đắc chí, hút một hơi thuốc dài. Quý nói:

– Anh Hạnh có lý. Chính tôi đây, bị từ chối đến năm lần, rồi mới kết hôn với nhà tôi bây giờ.

Thân gật gù:

– Cho nên gọi là duyên số thực đúng. Như tôi đây, không ngờ đâu lại làm bạn với nhà tôi, vì thật là một người xứ Đông, một người xứ Đoài, tưởng không đời thuở nào gặp nhau, thế mà chỉ tình cờ một chuyến thuyền hai cụ làm quen nhau, đồng ý nhau, rồi hứa dâu gia với nhau. Thật nực cười. Chúng tôi đến hôm cưới nhau, còn chưa biết mặt nhau.

Hạnh nói:

– Chưa biết mặt nhau là thường, cô Thúy tôi chắc cũng chưa biết mặt anh Chính.

Chính cười:

– Phải, chỉ mình ranh mãnh mới biết họ, chứ họ có để ý đến mình bao giờ đâu.

Rồi nghiêm trang, chàng tiếp:

– Hôm nay tôi nhờ chủ nhà mổ gà dọn rượu cho anh em ta, là tôi muốn làm một bữa chén tạm ly biệt các anh nửa tháng về cưới vợ.

Thân và Quý cười ha hả:

– Đấy mới là anh giấu chúng tôi. Thảo nào, tôi thấy bà Lý giết gà, hỏi bà không nói, lại bảo hỏi thầy Chính thì rõ.

Chính đáp:

– Là tại tôi dặn, muốn ba anh ngạc nhiên về bữa cơm chiều nay một chút

Rồi chàng quay về phía Hạnh:

– Anh Hạnh ạ, thầy u tôi hỏi con ông bà Đồ lúc nào tôi không biết. Một hôm, thầy tôi bảo tôi sửa soạn sang bên Phương-Bá, nói là thăm ông Đồ là chỗ bạn thân. Ai ngờ để cho ông bà Đồ xem mặt, mà thầy tôi với ông Đồ chỉ là quen nhau xoàng. Rồi một hôm thầy tôi dắt tôi đi chợ, vào hàng cô Thúy mua vải. Mãi đến khi ông bà Đồ nhận lời, thầy tôi mới nói rõ cho tôi nghe.

Hạnh cười:

– Thế là anh sung sướng hơn tôi. Bên thầy tôi nhờ người nói đi nói lại đến mấy tháng cũng không xong. Chẳng qua là duyên số thật.

Đoạn phá lên cười một cách vui vẻ. Chính nói:

– Nếu tôi biết bên ấy từ chối anh, thì tôi quyết nói với thầy tôi hỏi đám khác.

Hạnh cau mặt:

– Anh này mới lạ chứ!

Chính nghiêm trang:

– Thực vậy. Tôi có thể coi tình bạn bè nặng hơn nghĩa vợ chồng.

Thân thấy câu chuyện hay hay, nói xen vào:

– Anh Chính tốt bụng với anh em nhưng như thế cũng gọi là dở hơi.

Chính cười:

– Bây giờ đã chót thì phải chét.

Hạnh nói:

– Nếu chỉ vì tôi trọ học với anh một nhà, mà anh bỏ lỡ cuộc trăm năm với người xứng đáng, thì anh Thân gọi là dở hơi thật đúng. Tôi đã nói một người con trai thấy chỗ nào xứng đáng thì hỏi, cũng như cha mẹ người con gái, thấy đám nào đăng đối thì gả. Đó là thường tình. Tôi có phải vì bị từ chối mà buồn và oán người ta, thù người con trai khác được nhận lời đâu. Trái lại, tôi thấy anh sắp kết hôn với cô Thúy, tôi lại mừng, mừng vì chính cô ấy về sửa túi nưng khăn cho một người trong bọn anh em mình, mừng vì anh lấy được một người có nhan sắc, có đức hạnh, lại mừng vì cô Thúy được một người chồng xứng đáng.

Chính cảm động, nhìn bạn. Thân gật gù:

– Thế mới biết lòng đại lượng không thể tìm ở ngoài đám học trò. Tôi nghe chuyện từ nãy đến giờ, được hiểu thêm hai anh mà thêm phục. Anh Chính vì lấy người đã từ chối anh Hạnh nên không vui, anh Hạnh thấy người từ chối mình được kết hôn với chỗ xứng đáng lại mừng.

Hạnh vui sướng:

– Phải, kết hôn với chỗ xứng đáng hơn.

Chính nhún:

– Sao anh lại gọi là hơn?

– Thì hai ta, người ta từ tôi và nhận anh, tất người ta coi anh hơn tôi. Đó là hiển nhiên anh hơn chứ gì.

Chính cười:

– Vị tất đã hơn.

Quý nói:

– Kể ra cứ công bình mà nói, trường ta, hai anh sức học ngang nhau, nhưng về bên đức, thì anh Hạnh hơi kém. Đó là tôi nhắc lại lời Thầy, chứ tôi không phải tự ý suy xét thế.

Hạnh đáp:

– Điều ấy ai cũng phải công nhận. Thường Thầy vẫn khuyên bảo tôi nên trông gương anh Chính mà ăn ở. Tôi vì phục anh Chính và muốn noi anh Chính nên mới nói với ông bà Lý đến trọ đây với các anh. Trước là được chỗ gần gặn để học tập, hai là có những bạn giỏi để theo đòi, ba là được luôn luôn ở gần anh Chính để sửa sang tính nết.

Chính rơm rớm nước mắt, ngắt lời bạn:

– Anh Hạnh, xin anh đừng nói thêm nữa, anh làm tôi khóc, tôi bắt đền.

Hạnh cũng cảm động:

– Không, tôi nói thực đấy. Chúng ta đây là những học trò đứng đắn, người nào cũng ngoài hai mươi tuổi cả rồi, tức là hạng biết nghĩ. Những điều tôi vừa nói, là do ở tận trong lòng tôi. chứ không phải lời khách sáo.

Quý đương nhìn lũ chim bồ câu mổ hạt ở ngoài sân, bỗng quay lại Hạnh:

– Anh mới đến đây ở với chúng tôi hơn một tháng, chắc anh chưa được rõ tại sao anh Thân với tôi coi anh Chính như anh, và nhận làm em. Là chúng tôi cũng cùng một ý như anh, lấy anh Chính làm gương. Chúng tôi trọ nhà ông bà Lý đây ba năm nay, chúng tôi cũng không muốn rời anh Chính. Chúng tôi tưởng tượng giá anh Chính đi trọ chỗ khác, thì chúng tôi cũng theo đi.

Chính vò tờ giấy lau vệt nước trên mặt bàn cho đỡ ngượng, nhũn nhặn nói:

– Ba anh quá khen. Các anh quên rằng ở với các anh, tôi được lợi nhiều à? Học thầy chẳng tầy học bạn.

Hạnh vớ lấy cái điếu:

– Cho nên Thầy bảo tôi, tôi nghe ngay. Tôi vốn phục thiện. Mà xin nói thực là chỉ tại tôi biết việc hỏi cô Thúy chắc chắn hỏng, tôi mới xin lại đây trọ với các anh. Mà sao tôi biết là chắc chắn hỏng, là do tôi thấy anh Chính cũng hỏi, thì thế nào tôi cũng thua.

Chính ngậm ngùi nhìn bạn:

– Đó, tôi kém vui vì thế, nếu không có tôi, chắc cuộc nhân duyên của anh thành.

Hạnh lắc đầu:

– Chưa chắc.

Rồi chàng chặc lưỡi:

– Chà, tại số hết. Anh nên tin ở số. Tin ở số thì không còn điều gì đáng vui, đáng buồn, đáng oán, đáng giận cả.

Con đỏ bưng mâm cơm lên, nói:

– Mời các thầy xơi cơm.

Chính bàn với bạn:

– Bốn chúng ta cùng xuống nhà, thỉnh chủ nhân cùng ăn cho vui.

Con đỏ đáp:

– Thưa các thầy, ông bà Lý đã vô phép rồi.

Chính ngước mắt nhìn:

– Thực à? Ông Lý ăn bao giờ?

– Thưa, ban nãy ạ. Ông tôi phải ra đình họp việc làng.

– Chị mua cho anh em tôi nửa chai rượu nhé. Hôm nay chúng tôi muốn mượn chén để mua vui..

Thân hỏi:

– Nhưng dù chủ nhân ăn rồi, mà mình thành tâm, thì cũng cứ xuống mời, khi nào người ta từ chối hãy hay.

Quý khen:

– Phải. Anh Chính với anh Hạnh xuống mời, tôi còn có việc phải lau chén để rót rượu.

Chính và Hạnh vừa khăn áo xong, thì ông Lý đã lên nhà học, xoa hai tay vào nhau

– Mời bốn thầy xơi rượu.

– Ông ngồi với anh em chúng tôi cho vui.

– Quả tôi đã vô phép bốn thầy rồi.

Đoạn ông nhìn Chính:

– Để vài hôm nữa, tôi xin về mừng việc vui của thầy, tha hồ chè chén. Bây giờ tôi phải vội đi đằng này.

Chính mỉm cười:

– Vâng, ông đã hứa với tôi từ hôm nọ.

Nói đoạn, ông Lý chào bốn người học trò rồi ra.

Một lát, con đỏ mang rượu về. Quý đùa:

– Tôi phải tập uống rượu, nay mai đi ăn cỗ cưới, không biết chén người ta cười cho.

Hạnh gật:

– Có lẽ trong bốn anh em ta, chỉ mình tôi biết uống.

Chính khoe:

– Tôi nữa. Tôi được hai chén.

Hạnh vỗ đùi:

– Thế thì kém tôi, tôi được những ba chén.

Thân vừa rót rượu, vừa nói:

– Không hiểu ai sinh ra cái uống rượu, thật là thần tiên. Chúng ta là môn đệ Thầy mà không học được nết rượu của Thầy, thật đáng xấu hổ.

Chính cười:

– Rượu bên làng tôi nấu ngon có tiếng, Thầy vẫn thích. Hôm qua tôi mời Thầy sang ăn cưới tôi, Thầy nói đùa rằng: Anh cho Thầy một vò rượu còn hơn bắt Thầy phải đi đường nhọc nhằn.

Thân hỏi:

– Nhưng Thầy có đi chứ?

– Có. Chú tôi hôm nay sang tận đây mời Thầy, Thầy đã nhận lời. Lát nữa chú tôi cũng đến đây, mời cả ông bà Lý và ba anh.

Hạnh trố mắt:

– Chết, việc vui mừng của anh, anh bảo sang, chúng tôi phải nghe lời, sao anh lại phải nhờ ông chú đến mời cho thêm phiền.

– Các anh là chỗ bạn thân, tục bên tôi mời thế mới là trân trọng. Tôi nhờ ba anh đi phù rể. Xin ba anh chớ chối từ.

Quý đáp:

– Anh làm hân hạnh cho chúng tôi nhiều quá.

– Tôi ăn với các anh bữa nay, rồi lâu mới lại được họp mặt.

Thân ngắt lời:

– Họp mặt ở nhà trọ này, họp mặt ở trường, chớ còn họp mặt ở nhà anh, thì mai kia chúng tôi về ăn cưới kia mà.

Chính đắc chí, rũ ra cười:

– Ừ nhỉ, thế là tôi đã chếnh choáng rồi đó. Mới thấy hơi men đã say.

Bốn anh em nhắp rượu và cầm đũa. Chính nói tiếp:

– Các anh sang bên tôi trước một hôm, đón dâu xong, sáng hôm sau về với Thầy.

– Thầy sang hôm nào, chúng tôi cũng đi hầu Thầy hôm ấy.

– Thầy sang trước một hôm.

Thân cầm chén, giơ lên, nói:

– Bốn chúng ta cùng cạn cả chén này để mừng anh Chính đi.

Cả bọn cùng uống một hơi. Họ không biết uống, nên nhăn mặt, khà một tiếng. Quý vớ lấy thúng cơm:

– Anh nào uống nữa thì uống, chớ bắt chước tôi mà hèn.

Nói đoạn, chàng xới cơm vào bát, rồi rót rượu đầy chén cho ba bạn. Chính thấy các bạn nhất là Hạnh, đối với mình có vẻ thành thực, âu yếm, lấy làm vui sướng lắm.