CHƯƠNG IV

MẤY hôm nay, nhà ông Bát Tiên làng Thượng tấp nập những khách. Làng, giáp, họ, bạn, cả đàn ông lẫn đàn bà, người ta đến ăn cỗ mỗi bữa có đến dăm chục miệng. Pháo đốt những tràng dài. Tiếng đàn, tiếng phách, tiếng hát véo von của cô đầu hòa với tiếng cười vang dậy của khách khứa. Ban đêm, dưới ngọn đèn ba dây, người ta đánh tổ tôm với những nét mặt trầm tĩnh, hoặc quanh ba khay thuốc phiện, người ta quây quần bàn tán cạnh ngọn đèn dầu lạc leo lét, hưởng những làn khói đượm thơm tho:

– Ông bà Bát Tiên là Tiên rất xứng với tên. Được nàng dâu ấy, thật sung sướng. Mối nào mà giỏi thế. Cậu Chính được vợ đẹp và hiền, giời quả có mắt. Giai anh hùng, gái thuyền quyên, phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.

– Thôi, cũng là xứng đáng. Một bên là học trò giỏi, có đức hạnh; một bên là con gái đảm, có nhan sắc. Nhà người ta vượng có khác, kén được dâu hiền.

Rồi thấy Chính đi qua, người ta gọi:

– Cậu Chính đấy à? Cả làng cả họ mừng cho cậu.

Chính dừng lại, mỉm cười. Biết là câu phỉnh phờ, nhưng chàng cũng vui sướng lắm:

– Cảm ơn các cụ, các ông.

– Đám cưới cậu ông bà làm to cũng đáng, mất trăm mất nghìn mà được một người tợn, chúng tôi mong thế không được đấy cậu ạ. Đám cưới cậu còn nhiều câu đối mừng hơn đám cưới cậu Cả nhà quan Phủ.

Sợ đứng lâu mất thì giờ, Chính chỉ mỉm cười mà không đáp. Thật vậy, chàng đương dở bận. Nhân không thấy ai nói thêm câu nào, chàng vội len lén đi thẳng.

Chàng vào buồng riêng, đóng lại chiếc mắc áo ra chỗ khác. Buồng ấy ngày mai sẽ đón người vợ mới của chàng cho nên chàng trông nom từng li từng tí.

Buồng ấy là một góc cái lẫm thóc ở mé sân bên trái về phía trong nhà khách. Nó rộng vừa vặn để cái giường ngủ, bộ ghế ngựa ngồi chơi, và chiếc bàn nhỏ, để đèn, tráp trầu, ống nhổ và bộ ấm chén.

Ông Bát chọn chỗ cho con ở thật khéo. Một là nó riêng biệt hẳn ra một nơi hẻo lánh ở khu nhà, lợi cho vợ chồng mới cưới còn thẹn thò, e lệ.. Hai là để chỗ chứa thóc khỏi quá hẻo lánh, từ nay có người ở ngay cạnh trông nom. Cho nên ông trát vách ngăn riêng lẫm thóc để làm buồng.

Chính lấy làm vừa lòng về chỗ ở riêng của mình lắm. Chàng cầm kìm nhổ đanh để lấy mắc áo, rồi đóng ra chỗ khác cho gần giường ngủ hơn. Vả chỗ trước không được kín đáo, bất tiện cho một nàng dâu mới, cần phải giữ gìn ý tứ. Chàng lấy dây đo lại xem những đanh mắc màn đã đều nhau chưa. Chàng kê lại chiếc yên để mai đặt hòm cô dâu, sau chiếc màn hoa đào mới, cùng sẽ đem sang với chăn, chiếu, gối cũng vừa mới sắm.

Bỗng bà Bát vào. Bà mỉm cười:

– Thế nào, anh còn muốn lấy thêm gì vào nữa hay không?

Chính hơi bối rối, đáp:

– Thưa đẻ, không!

– Vậy xong xuôi cả rồi chứ?

– Vâng.

– Thế thì đi mà ngủ sớm, mời các anh ấy lên nhà thờ mà nằm cho tĩnh. Mai tan canh đã phải đi rồi, kẻo muộn.

Bá Bát dùng tiếng các anh ấy để chỉ bọn bạn học cùng trọ với Chính một nhà bên Nho-Quan. Quý, Hạnh và Nhân mới tới đây lúc ban chiều với cụ Cử. Họ đi phù rể. Chính nói với mẹ:

– Để các anh ấy nghe hát một lát, ngủ bây giờ hơi sớm.

Rồi bà vén áo, ngồi trên ghế ngựa, khẽ hỏi Chính:

– Này, anh ạ, từ chiều cứ bận, đẻ chưa kịp hỏi chuyện anh. Có phải cái nhà anh hai mắt xếch tên là Hạnh phải không?

– Vâng, sao đẻ biết?

– Đẻ trông ba người, thấy mặt mũi anh mắt xếch, đẻ đoán ngay ra chắc anh này bị ông bà Đồ từ chối.

Nói đoạn, bà đắc chí, tiếp:

– Hai anh kia hiền lành.

– Vâng, đẻ đoán đúng, ở nhà trọ, chỉ có anh Hạnh là khác tính, chúng con không thích mấy.

– Anh ta là người mới đến trọ đấy nhỉ?

– Vâng, sao đẻ biết?

– Anh chả một lần nói chuyện với thầy đẻ là gì.

Chính nghĩ một lát, rồi đáp:

– À phải, vâng.

– Kể ra anh ta cũng quân tử, hỏi vợ không đắt, rồi mà nhận lời đi phù rể.

– Vâng, con bất đắc dĩ mới mời anh ấy, và anh ấy cũng bất đắc dĩ mới nhận lời. Đẻ tính, chẳng lẽ con mời anh Thân và anh Quý đi phù rể, lại không mời anh ấy, và chẳng lẽ hai anh kia nhận lời, anh ấy lại chối từ.

– Con xử thế rất phải, mà anh Hạnh nhận lời cũng rất nhã nhặn, ở đời nhiều sự-giao thiệp tuy bất đắc dĩ nhưng mà cần. Con không mời, sợ anh ấy tủi thân, hoặc chạnh lòng. Anh ấy chối từ, sợ mang tiếng là nhỏ nhen.

– Vâng, con mời thêm anh ấy chẳng thiệt gì, mà anh ấy nhận lời cũng chẳng mất gì.

Bà Bát gật gù, bà vứt miếng bã trầu ra sân, rồi hỏi:

– À, thế con xem anh Hạnh đối với việc cưới của con ra làm sao?

– Không thấy tỏ ý gì cả.

– Sao con không nhờ hai anh kia dò hộ?

– Có, nhưng anh ta kín đáo lắm. Thấy anh ta đến cùng trọ, con hơi ngạc nhiên, cho là anh ta không biết con sắp làm rể ông bà Đồ. Nhưng hỏi ra, thì anh ta có biết. Nhung anh ta nói làm giai, hỏi vợ bị người ta không gả là sự thường.

Bà Bát khen:

– Thế thì bụng dạ khá đấy. Sao trước kia, con cứ kêu là anh ta kém đức hạnh?

– Cái kém đức hạnh thì có, chứ không phải không. Không phải vì con nghi kỵ gì anh ta đối với con mà con bịa đặt ra như vậy. Chính cụ Cử và cả anh em ở trường cũng nhận thấy thế.

Bà Bát gật đầu:

– Có lẽ, cho nên ông bà Đồ mới không gả con cho.

– Nhưng từ ngày anh ta đến ở chung với ba chúng con, anh ta đã thay đổi nhiều, bớt kiêu ngạo, tuyệt nhiên không có những ngón xỏ xiên, lừa lật.

– Phải, mình ăn ở đứng đắn, tử tế, tự khắc người ta phải bắt chước.

– Vâng, chúng con cảm hóa được một người nên lấy làm thích lắm.

Bỗng nghe tiếng chân người đi ngoài sân, bà Bát quay ra, hỏi:

– Ai thế?

Có tiếng đáp:

– Bẩm cháu.

– Hỏi gì?

– Thưa, cháu xin đi bắt lợn.

– Độ đầu trống ba bắt cũng vừa. Này, tôi bảo.

Rồi bà đứng dậy, nói với Chính ;

– Còn bận đến trưa ngày kia mới vãn khách. Anh rủ các anh ấy đi ngủ đi. Đẻ còn vần vật suốt đêm nay.

Đoạn, bà ra sân.

Chính đứng lại, ngắm nghía căn buồng với các đồ đạc. Chàng có vẻ nghĩ ngợi.

Rồi chàng cầm đèn đi ra, đóng cửa buồng, khóa trái lại.