CHƯƠNG XI

KỲ thi khoa Mão, Chính vào phúc hạch bị hỏng tuột. Chàng buồn lắm, và nhân cụ cử Nho-Quan tạ thế, nên chàng ở nhà, không tìm thầy nào để nhập môn nữa.

Thúy đã sinh với chàng một đứa con trai. Mấy tháng đẻ xong, vì yếu sức nên nàng nghỉ chợ, nhưng nay đã được như cũ, nàng lại nghĩ đến công việc buôn bán.

Chính thấy vợ siêng năng và nhất là ăn ở cả họ được lòng, nên rất vui vẻ. Bởi vậy, nhiều lúc trông thấy vợ nhan sắc, con kháu khỉnh, hoặc khi cảm động về những cử chỉ đáng khen của nàng, thì cái việc phản bạn của Hạnh gây ra đêm tân hôn lại đến ám ảnh chàng. Nhưng chàng càng thương vợ bao nhiêu, càng muốn xua đuổi cái tư tưởng buồn phiền đi bấy nhiêu. Bởi vậy, chàng rất hài lòng là đã chịu chôn cái tâm sự xuống đáy lòng, để một mình mình khi nào chợt nhớ đến thì đau khổ chốc lát rồi tìm cách quên ngay đi. Chàng đã đền vợ bằng sự im lặng đại lượng. Nếu ngày ấy, không nghĩ kỹ chàng làm cho ra việc, thì hạnh phúc chàng không được hưởng, mà chắc chắn là mấy gia đinh bị tan tành. Sự đau khổ chỉ giết nổi người yếu linh hồn, tức là vợ chàng. Chứ với chàng, nó chỉ thoảng qua, không thể hại chàng được. Rồi chàng quên đi, ấy là chàng thắng.

Cho nên những lúc chợt nhớ đến việc ấy, chàng tìm cách xua đuổi nó đi, và càng vui vẻ về sự đại lượng của mình.

Một hôm trời mưa, Thúy nghỉ chợ. Nhưng vì tính hay làm, để yên chân tay không được, nàng bèn mặc áo tơi và đội nón, định ra vườn sau nhà, cuốc đất trồng rau. Thấy vợ tham công việc, Chính can:

– Thôi, chẳng lẽ quanh năm «ăn chồng nửa bữa, ngủ chồng nửa đêm», không được ngày nào nghỉ ngơi trọn vẹn. Hôm nay nhân mưa, mới ở nhà với chồng con, thì nên hưởng cho có sự thảnh thơi.

Thúy mỉm cười:

– Tôi không làm thì ông bà phải mó tay vào, cũng thế.

Tự nhiên, chàng ngượng về sự yếu ớt của con người gọi là học trò. Chàng nói:

– Độ này không bận việc gì, tôi cũng buồn, để mai tôi làm cho. Vận động cho khỏe người.

– Tôi cứ bận đi chợ, khi về, thổi bữa cơm chiều, ăn xong là tối, thành thử chẳng giúp ông bà về sự trông nom cửa nhà được. Tôi định cuốc xong vuờn thì phát bờ giậu và xem có chỗ nào, không kín thì rào lại.

– Đáng lẽ những việc ấy, tôi phải nghĩ đến. Thôi được, u nó xem còn những gì nên làm thì bảo tôi. Từ mai, tôi không ngồi rỗi nữa. Nhàn cư vi bất thiện.

– Không, thầy nó đã có việc học rồi. Chỉ nên để tâm vào sự học, ngoài ra, đã có tôi săn sóc việc nhà.

– Nhưng từ ngày thi hỏng, tôi chán học lắm.

– Thầy nó nghỉ một dạo là phải, ba năm nữa mới lại có khoa thi, học còn kịp chán, vội gì.

Thấy câu chuyện nồng nàn, Thúy bỏ nón và cởi áo tơi ra. Chính đùa:

– Phải đấy, thế mới là xuất giá tòng phu.

Thúy mỉm cười, đi với chồng vào buồng. Nàng đỡ đứa con đương ngủ ở tay chồng, rồi nói:

– Nhà ạ. Tôi có câu chuyện cứ định nói mãi.

Chính âu yếm hỏi:

– Chuyện gì?

– Bác Lý Tư nhờ tôi nói với nhà bảo giùm thằng cháu nhà bác ấy học, kiếm dăm ba chữ

Chính nghĩ ngợi một lát, rồi đáp:

– Cũng không mất công gì, nhưng dạy một đứa thì buồn chết, mà lại mất việc mình.

– Rồi người ta biết, người ta xin cho con nhập môn khối.

– Phải, được độ mươi đứa thì tôi chịu khó ngồi bảo vậy, nếu không, thà để thì giờ học hành cho mình còn hơn. Nhưng thầy còn ít tuổi, biết người ta có tin không.

– Tuổi thì làm gì, cốt ở đức độ.

– Vậy nhà cứ bảo bác Lý kiếm lấy mươi đứa, tôi vỡ lòng cho. Có việc để bận hàng ngày, cũng vui. Khỏi mang tiếng nằm nhà bế con hầu vợ.

Thúy lườm:

– Việc gì mang tiếng.

– Cứ nằm dài ăn nhờ vợ thì mang tiếng hẳn chứ lị.

Thúy không bằng lòng:

– Ai nói như thế thì mắng vào mặt người ta ấy. Ông bà có ruộng cấy, trâu cầy, thầy nó thì văn bài sách vở, chứ có như ai đâu mà phải nhờ ai. Chỉ có tôi nhờ ông bà với thầy nó thì có.

Chính cười:

– Là tôi nói đùa thế.

– Tôi không bằng lòng đùa thế đâu. Lỡ người ngoài nghe thấy, lại bảo tôi kể lể.

Thằng bé giật mình, thức dậy, nhăn mặt khóc. Thúy vạch vú cho nó bú, hỏi:

– Mọi ngày tôi đi vắng, con khóc, nhà làm thế nào?

– Đã có bà dỗ, nếu nó đói, bà mớm cơm.

Thằng bé giơ cẳng chân mũm mĩm khoèo vào mặt mẹ. Thúy nắm lấy, hôn hít và nựng nịu:

– Chứ thầy chả được việc gì, nhỉ cu nhỉ!

Thằng bé cười tít mắt, vừa bú vừa thò tay sang vú bên kia để sờ.

Chiều hôm ấy, Thúy đến nhà bác Lý. Nàng nhờ bác tìm thêm trẻ để chồng dạy học. Nàng muốn chàng bận bịu hơn là ngồi không. Chính nàng rất sợ tiếng mà người ta đổ cho chồng, là ăn hại vợ. Nàng tránh tiếng cho chồng, tức là nàng cũng giữ cả cho nàng. Bởi vì khi một người vợ có chồng bị mỉa mai là ăn nhờ thì người vợ ấy dễ bị người ta đổ cho là hợm. Một câu nói thường không làm sao, nhưng kẻ xấu bụng có thể giảng ra ý nghĩa thế nào cũng được.

Bởi vậy, chẳng bao lâu, nhà Chính đã có nhiều trẻ lui tới, và ngày nào tiếng học cũng ồn ào cả buổi sáng.