CHƯƠNG XVI

NHƯNG Thúy không tự tử. Nàng không tự hủy hoại tấm thân một cách vô ích. Nàng phải sống để đối phó với Hạnh. Đã nhiều lần, trước kia, nàng toan liều với chiếc dây lưng hoặc với chén thuốc độc. Nhưng nghĩ kỹ, nàng chỉ thiệt thân, và làm thiệt chồng, thiệt con. Vả như vậy, nàng chỉ một mình đem mối hận xuống suối vàng, và để lại trên dương thế một mối dư luận phân vân. Người quen kẻ thuộc không hiểu nguyên nhân sự quyên sinh của nàng, sẽ bàn tán, làm tủi vong linh nàng và làm khổ nhục cho chồng nàng. Thà nàng đã thỏa được chí thì có chết cũng cam lòng.

Nàng quả quyết sống.

Ý đã định sẵn, nên đi buổi chợ hôm ấy, nàng không cốt bán hàng. Nàng nhờ người trông hộ, để đi đòi nợ và trả nợ. Nhiều người thấy nàng có vẻ hấp tấp, cũng lấy làm ngạc nhiên, song vì nàng vẫn cười nói vui vẻ như thường, nên không chú ý.

Rồi thấy nàng xếp hàng sớm để về, người ta hỏi, thì nàng cười ranh mãnh, đáp:

– Nhớ thầy cháu thì về sớm.

Đến nỗi người ta bật cười:

– Khỉ, làm như vợ chồng mới không bằng!

Nhưng người ta có nhận thấy đâu những nét buồn nó hiện lờ mờ trên mặt quả quyết của nàng.

Nàng gánh hàng lên vai, chào mọi người, rồi đi.

Nàng cũng về phía đường mọi khi nhưng đến ngã ba cách chợ xa thì rẽ.

Nàng về làng Phương-Canh, nhà một người chị họ, nói dối là giận nhau với chồng, nhờ ngủ một đêm.

Người chị ái ngại, khuyên can nàng nên về nhà trông nom con, thì nàng nói hôm sau còn muốn ra Hà-nội.

Sáng hôm sau, nàng ra Hà-nội, cũng vào ở một nhà quen, bán hàng tấm. Nàng để lại cho bạn cả gánh hàng với một giá rất rẻ. Vì người nầy vốn ích kỷ và tham lợi, nên cũng chẳng hỏi xem vì lẽ gì nàng lại hành động lạ lùng làm vậy.

Nàng đã qua những đêm nẫu ruột. Nàng đã khóc thầm vì thương nhớ chồng con. Nàng tưởng tượng đến buổi chiều hôm đầu tiên bỏ nhà ra đi, Chính ngơ ngác tìm nàng, và con nàng mếu máo nhớ nàng. Những tiếng thở dài thất vọng, những tiếng gào thét thất thanh, tuy nàng không được nghe, nhưng mỗi lúc thanh vắng, nàng như văng vẳng rõ được cả.

Chính đêm nay, nàng thấy quạnh hiu nhất. Nàng đã trút được gánh hàng, tuy nhẹ mình, song những tư tưởng buồn phiền nó làm óc nàng nặng chĩu. Nhiều lúc nàng gần hóa ra nhu nhược, muốn quay gót trở về.

Chính là người đại lượng. Chàng đã biết khi nàng thuộc về chàng thì tấm thân nàng đã dơ bẩn, vậy mà chàng vẫn thương yêu. Vì sự dơ bẩn ấy nàng không phải là thủ phạm. Chàng còn kín đáo đến nỗi không hề than thở với ai, khiến cho trong gia đình vẫn giữ được sự hòa hợp. Thì ra chàng đã khóc thầm trong ngần ấy năm trời, và trong ngần ấy năm chàng khóc thầm, để cho nàng được sung sướng. Chàng đã hy sinh quá. Và nàng đã vô tình mà ích kỷ. Nay tự nhiên câu chuyện vỡ lở, có lẽ nào nàng giữ được thản nhiên cho đến tuổi già. Nàng không thể tha thứ người từ trước đã làm chàng khóc thầm giấu vợ, và từ nay đã làm nàng khóc thầm giấu chồng.

Nàng không hiểu vì lẽ gì Chính có thể để yên Hạnh, và chỉ bực mình tí chút khi nghe thấy nàng hỏi săn đón về Hạnh. Chắc chỉ vì nàng, vì danh tiết nàng. Vậy ra chồng nàng đã quý nàng quá, đến nỗi đại luợng cả với kẻ thù.

Thế thì nàng không thể phụ bụng chồng. Nàng cũng phải hy sinh. Nàng đi phen này để chuốc lấy khổ, nhưng dù khổ nàng cũng cam lòng, và dù tiệc làm của nàng không đạt tới mục đích, nàng cũng lấy làm hả dạ, vì đã hy sinh để trả nghĩa vợ chồng. Có rằng chàng hy sinh thì riêng chàng buồn bã, và tìm được sự vui thú trong tình nghĩa vợ chồng mà thỉnh thoảng vụt quên được sự buồn bã đi. Nàng hy sinh lần này, không những riêng mình khổ, mà chồng nàng, con nàng lại bị thêm một vết thương không thể hàn gắn. Ai ngờ đâu duyên của nàng có đến đây là đứt. Phải, nàng mong gì có ngày gặp chồng con. Một người đàn bà, bước chân ra khỏi nhà chồng một cách đột ngột, đã là một lỗi. Dù chồng con có hiểu chăng nữa, dư luận cũng không tha thứ. Huống hồ nàng đi phen này để làm một việc quá sức mình.

Những tư tưởng ấy làm cho gan ruột nàng đã nẫu càng thêm nẫu. Vả nàng lại lo lắng, sợ sệt nữa. Nàng đã phải sống lẩn lút mấy hôm nay, vì sợ gặp chồng. Ban ngày, nàng không dám đi đâu, mà động đặt mình xuống, nếu không nghĩ ngợi để khóc, thì bên tai lại văng vẳng nghe tiếng chồng con than vãn, hoặc cố thiếp ngủ được, cũng lại mộng mị đến những cảnh thương tâm hoặc rùng rợn.

Ở Hà-nội hai hôm, sau khi đã sửa soạn xong các đồ dùng ăn đường và hỏi thăm được đích xác lối đi, nàng theo thuyền bán bát của một người làng Trà-Cổ, ngược lên Tuyên-Quang.