Chương 17 Suốt một thời gian dài

Chiến tranh sẽ chấm dứt. Bác Henrik đã nói như thế, và đấy là sự thật, chiến tranh kết thúc sau gần hai năm dài đằng đẵng. Annemarie mười hai tuổi.

Chuông nhà thờ ngân vang khắp Copenhagen vào chập tối ngày tháng Năm ấy. Đâu đâu cũng treo cờ Đan Mạch. Người người đứng trên các con phố, vừa khóc mừng vừa hát quốc ca.

Annemarie đứng cùng với bố mẹ và em gái ngoài ban công căn hộ và quan sát. Nhìn ngược nhìn xuôi con phố và nhìn sang phía bên kia đường, em thấy nào cờ nào băng-rôn treo ở hầu như toàn bộ các ô cửa sổ. Em biết nhiều căn hộ vẫn còn chưa có người ở. Gần hai năm qua, hàng xóm láng giềng đã chăm nom cây cảnh và quét bụi trên đồ đạc và đánh bóng giá nến giúp những người Do Thái bỏ trốn. Mẹ em đã làm các công việc ấy giúp nhà cô chú Rosen.

Mẹ em bảo: “Đó là việc bạn bè làm cho nhau.”

Giờ đây hàng xóm láng giềng vào trong tất cả các căn hộ vắng chủ đang chờ người về ở, mở cửa sổ và treo lên một vật mang biểu tượng tự do nào đó.

Tối hôm ấy, gương mặt cô Johansen đầm đìa nước mắt. Kirsti, tay cầm một lá cờ nhỏ vẫy vẫy, miệng hát hò, đôi mắt xanh của nó rực sáng. Ngay cả Kirsti cũng lớn lên; không còn là một đứa trẻ nhẹ dạ, nói líu la líu lo nữa. Giờ đây, Kirsti đã cao hơn, nghiêm túc hơn và rất gầy. Trông nó giống hệt như hình ảnh của chị Lise lúc lên bảy trong cuốn album cũ.

Anh Peter Neilsen đã hy sinh. Đó là một sự thật đau lòng khi nhớ lại vào ngày này, ngày mà ở Đan Mạch có quá nhiều niềm hân hoan. Nhưng Annemarie buộc mình phải nghĩ đến người thanh niên tóc đỏ suýt nữa trở thành anh của em và nghĩ đến cái ngày khủng khiếp ấy, ngày mà gia đình em nhận được tin anh Peter bị bắt và bị bọn Đức hành hình công khai ngoài quảng trường Ryvangen ở Copenhagen.

Vào đêm trước khi bị bắn, ngồi trong tù, anh đã viết cho họ một lá thư. Thư chỉ viết đơn giản rằng anh ấy yêu quý họ, rằng anh ấy không sợ, và rằng anh ấy tự hào vì đã làm được những việc mình có thể làm cho đất nước và cho tất cả những người dân tự do. Trong thư, anh đã đề nghị được chôn cất bên cạnh chị Lise.

Nhưng ngay cả việc ấy, anh Peter cũng không được như ý nguyện. Bọn Quốc xã từ chối trả xác các thanh niên chúng xử bắn ở Ryvangen. Bọn chúng chôn họ ở đó, ngay chỗ họ bị giết và chỉ đánh dấu các ngôi mộ bằng con số.

Về sau, Annemarie đã cùng bố mẹ tới nơi chôn anh và đặt hoa lên nền đất trống trải lạnh lẽo được đánh số ấy. Đêm đó về, bố mẹ Annemarie đã kể cho em nghe sự thật về cái chết của chị Lise hồi đầu chiến tranh.

“Chị con cũng là thành viên Quân Kháng chiến,” bố em giải thích. “Thành viên của nhóm người chiến đấu cho đất nước bằng bất cứ cách nào họ có thể làm được.”

“Bố mẹ không biết,” mẹ nói. “Lise không nói cho bố mẹ hay. Sau khi chị con mất, Peter nói bố mẹ mới biết.”

“Ôi, bố ơi!” Annemarie thốt lớn. “Mẹ ơi! Không phải là bọn chúng đã bắn chị Lise chứ ạ? Giống như cách chúng đã bắn anh Peter ý, công khai ngoài quảng trường, trước sự chứng kiến của nhiều người?”. Em muốn biết, muốn biết tất cả, nhưng không chắc mình có thể chịu đựng được hay không.

Nhưng bố em lắc đầu. “Chị con cùng với anh Peter và những người khác họp bí mật trong một tầng hầm để lên kế hoạch. Không hiểu sao bọn Quốc xã phát hiện ra, và đêm đó chúng đột kích căn hầm. Toàn bộ nhóm người chạy theo nhiều hướng khác nhau, cố gắng thoát thân.

“Một số người bị bắn chết,” mẹ em kể bằng giọng buồn buồn. “Peter bị bắn vào cánh tay. Con có nhớ tay anh Peter bị băng và phải quàng dây đeo vào hôm đám ma chị Lise không? Peter mặc áo khoác che cánh tay bị thương để không ai để ý thấy. Và đội mũ giấu đi mái tóc đỏ. Bọn Quốc xã đang truy tìm anh ấy.”

Annemarie không nhớ. Em đã không để ý. Nỗi đau buồn khiến cho cả ngày hôm ấy trở nên mờ ảo.

“Nhưng chị Lise bị làm sao ạ?”. Em hỏi.“Nếu như chị ấy không bị bắn thì đã xảy ra chuyện gì ạ?”.

“Ngồi trong xe, bọn chúng trông thấy chị con đang chạy, và chúng cứ thế chẹt qua người chị con.”

“Vậy những gì bố mẹ nói là sự thật, rằng chị con bị xe húc phải.”

“Là thật,” bố em trả lời.

“Tất cả họ đều rất trẻ,” mẹ em vừa nói vừa lắc đầu. Mẹ chớp chớp mắt, nhắm mắt lại một lúc và hít một hơi thật sâu, thật dài. “Rất, rất trẻ. Với rất rất nhiều hy vọng.”

Giờ đây, đứng trên ban công, trong lúc nhớ tới chị Lise, Annemarie nhìn xuống dưới đường. Em trông thấy ở bên dưới đó, giữa tiếng nhạc, tiếng hát và tiếng chuông nhà thờ, mọi người đang nhảy múa. Nó khiến em nhớ đến một ký ức khác, ký ức về chị Lise từ rất lâu rồi, chị mặc váy màu vàng, khiêu vũ với anh Peter trong đêm hai anh chị tuyên bố đính hôn.

Em quay vào phòng ngủ, nơi để chiếc rương màu xanh, nó vẫn nằm yên nơi góc phòng hàng bao nhiêu năm nay. Mở rương, Annemarie thấy chiếc váy vàng đã bắt đầu phai màu, màu đã bay sạch ở những đường gập để quá lâu.

Cẩn trọng, em lật mở phần chân váy và tìm thấy dây chuyền của Ellen được em giấu trong túi. Ngôi sao David bé nhỏ vẫn phát ra ánh vàng.

Em quay lại ban công nơi bố mẹ em đang đứng cùng mọi người quan sát đám đông hoan hỉ và gọi “Bố ơi?”. Em xòe tay cho bố em thấy sợi dây đeo cổ của Ellen. “Bố sửa nó được không ạ? Con đã cất nó suốt thời gian qua. Dây của Ellen đấy.”

Bố cầm sợi dây lên kiểm tra cái móc khóa bị gãy. “Được,” bố em trả lời. “Bố sửa được. Khi nào gia đình Rosen về, con có thể đưa lại nó cho Ellen.”

“Cho đến lúc đó,” Annemarie nói với bố, “con sẽ đeo nó.”