CHƯƠNG 20

Khi họ bước ra quảng trường, khói xăng lơ lửng từ từ tan trong nắng tháng Bảy. Thật kinh khủng, không giống cái nóng thuần khiết, chẳng hứa hẹn đến việc về nông thôn tránh nóng mà chỉ gợi nên những con đường ngạt thở vì mùi hôi thối và gây hen suyễn. Trong bữa trưa ngoài trời đối diện với vườn Luxembourg, Rosemary bị chuột rút, nàng cảm thấy bứt rứt và uể oải, nôn nóng, báo trước việc nàng tự buộc tội mình ích kỷ ở nhà ga.

Dick không hề nghi ngờ gì về sự thay đổi đột ngột, chàng rất buồn bã và kết quả là tạm thời tăng thêm tính tự cao tự đại, khiến chàng mờ mắt chẳng còn nhận ra những gì xung quanh mình, tước đi óc tưởng tượng sắc sảo mà chàng dựa vào để suy xét.

Sau khi Mary North chia tay với họ, được một thầy dạy hát người Italy nhập bọn với họ uống cà phê và đưa cô ta ra tàu, Rosemary cũng đứng dậy, đến một cuộc hẹn ở xưởng phim, "gặp một số người có chức quyền”. Nàng đề nghị:

– Nếu Collis Clay, cái anh chàng người miền Nam ấy đến mà anh chị còn ngồi đây, nhờ anh chị bảo anh ta là em không thể đợi được, ngày mai anh ta hãy gọi cho em.

Quá vô tâm trong phản ứng vì tâm trạng bất an gần đây, nàng cho mình có đặc quyền như một đứa trẻ, hiệu quả là chỉ khiến vợ chồng per nhớ tới tình yêu dành riêng cho con cái họ. Rosemary bị trách thẳng thừng bằng một lời ngắn gọn giữa những người phụ nữ:

– Tốt hơn hết là cô nhờ người phục vụ nhắn lại, - giọng Nicole cứng rắn và lạnh lùng, - chúng tôi đi ngay bây giờ đây.

Rosemary làm theo, không hề oán giận.

– Em sẽ bảo họ. Tạm biệt anh chị.

Dick trả tiền, hai vợ chồng thanh thản, gặm gặm tăm.

– Chào, - họ cùng nói.

Chàng thấy một thoáng không vui trên miệng nàng, nhẹ đến nỗi chàng chỉ nhận ra và giả vờ không nhìn thấy. Nicole nghĩ gì nhỉ? Rosemary là một trong hàng tá người chàng đã "tu sửa” trong nhiều năm qua, gồm một anh hề xiếc người Pháp, Abe và Mary North, một cặp vũ công, một nhà văn, một họa sĩ, một nữ diễn viên hài kịch của nhà hát Grand Guignol, một kẻ biến thái nửa điên trong vũ đoàn balê Nga, một ca sĩ giọng nam cao mà họ đã giúp đỡ trong một năm ở Milan. Nicole biết rõ những người này hiểu sự quan tâm và nhiệt tình của chàng một cách nghiêm túc, nhưng nàng cũng thừa biết rằng trừ lúc sinh con, Dick chưa bao giờ rời nàng một đêm kể từ khi lấy nhau. Mặt khác, sự dễ chịu trong tính tình của chàng chỉ là thói quen, những người có tính đó vẫn giữ mãi và gắn bó với nhiều người mà họ không dùng làm gì.

Hiện giờ Dick đã cứng rắn hơn và để cho nhiều giây phút trôi qua mà không làm bất cứ cử chỉ thân mật hoặc thể hiện sự làm mới không ngừng nào, ngạc nhiên rằng họ vẫn là một.

Collis Clay len qua những cái bàn kê khít và chào vợ chồng Dick với vẻ phóng túng. Kiểu chào hỏi này thường làm Dick ngạc nhiên, những người quen nói “Này!” với họ hoặc với một trong hai người. Chàng cảm thấy căng thẳng với con người đến mức trong những lúc hững hờ, chàng thích giữ nguyên sự che giấu, một người phô trương sự tự nhiên khi có mặt chàng quả là một thách thức với các nguyên tắc sống của chàng.

Collis không nhận thấy mình không vận lễ phục, báo tin mình đến bằng câu:

– Tôi cho là miềng đếng muộng coong mồi đã vuộc mất rồi [48] - Dick thảng thốt, trước khi chàng có thể tha thứ cho Collis không dành lời khen ngợi Nicole trước.

Nicole bỏ đi ngay lập tức và Dick ngồi lại với Collis, uống cạn cốc vang cuối cùng của mình. Chàng khá ưa Collis, cậu ta là loại người “hậu chiến”, đỡ khó tính hơn những người miền Nam chàng quen biết ở New Haven từ mươi năm trước. Dick vui thích lắng nghe câu chuyện kèm tiếng sáo thâm trầm và từ tốn. Đầu giờ chiều, bọn trẻ và các cô bảo mẫu đang đi dạo trong vườn Luxembourg, lần đầu tiên trong nhiều tháng nay, Dick để phần này trong ngày tuột khỏi tầm tay.

Máu chàng chợt lạnh toát khi hiểu ra nội dung khúc độc thoại tâm tình của Collis:

-... nàng không lạnh lùng như anh tưởng đâu. Tôi thừa nhận suốt một thời gian dài, tôi đã ngỡ nàng là người lãnh đạm. Nhưng nàng đã mê mẩn một người bạn tôi từ New York tới Chicago dịp Giáng sinh, một cậu tên là Hillis mà cô nàng cho là khá điển trai ở New Haven. Cô nàng ở chung căn hộ với em họ tôi nhưng nàng và Hillis muốn ở một mình, vì thế buổi chiều em họ tôi đến nhà chúng tôi chơi bài. Khoảng hai giờ sau, chúng tôi trở về, còn Rosemary và Bill Hillis đứng trong ngăn tàu, cãi vã với người phụ trách, Rosemary trắng bệch như tờ giấy. Hình như họ đã khóa cửa và kéo rèm, tôi đoán có chuyện gì đấy nghiêm trọng diễn ra khi người phụ trách đoàn tàu gõ cửa để soát vé. Họ tưởng chúng tôi chơi xỏ họ và lúc đầu không cho ông ta vào, khiến ông ta rất giận dữ. Ông ta hỏi đây có phải là ngăn của Hillis không, cậu ta với Rosemary có phải là vợ chồng không mà khóa cửa, Hillis mất bình tĩnh và cố giải thích là không có chuyện gì sai trái. Hillis nói người soát vé đã xúc phạm Rosemary và anh ta muốn đánh nhau, nhưng có lẽ người soát vé đã gây rắc rối và hãy tin tôi đi, tôi đã mất rất nhiều thời gian mới dàn xếp êm xuôi mọi chuyện.

Với từng chi tiết tưởng tượng, kèm thêm nỗi ghen tuông với cặp đôi trong ngăn tàu, Dick cảm thấy thay đổi trong lòng. Với hình ảnh của người thứ ba trong quan hệ của chàng với Rosemary, dù là người đã biến mất, khiến chàng mất thăng bằng và như bập bềnh trên làn sóng đau đớn, khổ sở, khao khát và thất vọng. Hình ảnh bàn tay trên má Rosemary, hơi thở gấp gáp, sự kích thích của sự kiện nhìn từ bên ngoài sống động quá, còn bên trong ấm áp, thầm kín không thể xâm phạm được.

– Cậu có phiền không nếu tôi buông rèm xuống?

– Anh cứ buông. Ở đây sáng quá.

Lúc này Collis Clay nói đến hoạt động của hội nam sinh viên ở New Haven, cũng bằng giọng nhấn mạnh như thế. Dick hiểu rằng cậu ta yêu Rosemary theo một kiểu lạ lùng mà chính chàng cũng chưa hiểu nổi. Cuộc tình với Hillis hình như không gây ấn tượng gì về cảm xúc cho Collis, nên cậu ta mới vui vẻ kết tội Rosemary cũng chỉ là "một con người”.

– Bones [49] đã tập hợp được một đám đông tuyệt vời, - Collis nói. - Chúng tôi đã làm việc không hề ngại ngần. Hiện giờ New Haven rộng lớn nhưng buồn là nam giới chúng tôi bị bỏ quên.

... Dick qua Paris tới nhà băng của mình. Vừa viết séc, chàng vừa nhìn hàng người bên các bàn để quyết định xem đưa cho ai. Lúc viết, chàng rất chú ý đến mặt vật chất, kiểm tra bút kỹ lưỡng, chăm chú viết trên cái bàn cao, mặt lót kính. Khi ngước cặp mắt đờ đẫn nhìn Phòng Bưu điện, chàng lại thẫn thờ vì tập trung vào những thứ đang dùng.

Chàng vẫn chưa quyết đưa séc cho ai, phải là người ít đoán ra tình trạng không vui của chàng nhất và cũng là người ít nói nhất. Là Perrin, một người New York khéo léo, đã mời chàng ăn trưa ở Câu lạc bộ Mỹ, hoặc Casasus người Tây Ban Nha, thường nói chuyện với chàng về bạn bè chung, mặc dù những người bạn ấy thực ra đã ra khỏi đời chàng từ hơn chục năm trước. Hoặc Muchhause hay hỏi chàng muốn rút tiền của vợ hay của mình.

Khi viết xong số tiền lên cuống séc và viết vào hai dòng bên dưới, chàng quyết định tới chỗ Pierce, một thanh niên mà chàng sẽ chỉ phải thể hiện ít nhất. Biểu diễn thường dễ hơn là xem.

Chàng đến bên bàn đầu tiên, vì người phụ nữ phục vụ chàng đẩy một tờ giấy bằng ngực mình, làm tờ giấy suýt rơi khỏi bàn và chàng nghĩ đàn bà sử dụng cơ thể mình mới khác đàn ông làm sao. Chàng để thư từ sang một bên để mở: Hóa đơn 17 cuốn sách về bệnh tâm thần từ một hãng của Đức, hóa đơn của Brentano [50] , thư của cha chàng gửi từ Buffalo, mỗi năm chữ ông càng khó đọc hơn, tấm thiếp của Tommy Barban đóng dấu nhật ấn Fez mang thông tin bông đùa, nhiều thư của các bác sĩ ở Zurich, hai cái ở Đức, hóa đơn của thợ trát vữa ở Cannes, hóa đơn của công ty đồ mộc, thư của nhà xuất bản tạp chí y khoa ở Baltimore, nhiều thông báo linh tinh và giấy mời dự triển lãm tranh của một họa sĩ mới vào nghề, có ba thư gửi Nicole và một bức nhờ chuyển cho Rosemary.

Dick tiến đến bàn Pierce nhưng anh ta đang làm việc với một phụ nữ và Dick hiểu chàng sẽ phải đưa séc cho Casasus ở bàn tiếp theo, vì anh ta đang rảnh.

– Anh khỏe không, per? - Casasus ân cần. Anh ta đứng dậy, hàng ria mép căng ra vì cười. - Hôm kia, chúng tôi nói chuyện về Featherstone và tôi nghĩ đến anh, anh ấy hiện đang ở California.

Dick mở to mắt và hơi cúi người xuống.

– Ở California ư?

– Ấy là tôi nghe thấy thế. - Dick bình tĩnh cầm tờ séc, thấy Casasus nhìn xoáy vào nó, chàng nhìn thẳng tới bàn Pierce, ra hiệu bằng mắt với anh ta, có tác dụng vì một chuyện vui cũ từ ba năm trước, khi Pierce dính dấp với một nữ bá tước người Lithuani. Pierce đáp lại bằng cái cười toe toét, cho đến khi Cacasus duyệt cái séc và không còn gì giữ Dick, người anh ta mến, hơn là đứng dậy giữ cái kính kẹp mũi và nhắc lại. - Vâng, anh ấy đang ở California.

Trong lúc đó, Dick nhìn thấy Perrin ở bàn đầu hàng đang trò chuyện với vô địch thế giới hạng nặng [51] , qua cái liếc xéo của Perrin, Dick thấy anh ta đang cân nhắc xem có nên gọi chàng tới và giới thiệu không, nhưng cuối cùng, anh ta quyết định là không.

Dick cắt ngang kiểu nói chuyện về xã hội của Casasus với sự mạnh mẽ mà chàng đã tích lũy ở nơi cái bàn kính, bằng cách nhìn chằm chằm vào séc, xem xét cẩn thận rồi chú mục vào việc mồ mả ở bên kia cột đá đầu tiên tới đầu của chủ nhà băng và nhấc chiếc can, mũ cùng thư từ mang theo, chàng chào tạm biệt và đi ra. Chàng đã “mua” người gác cửa từ lâu, chiếc taxi của chàng xuất hiện bên lề đường.

– Tôi muốn đến trường quay của hãng Par Excellent trên một phố nhỏ ở Passy. Hãy đến cổng Muette. Đến đấy, tôi sẽ chỉ đường cho anh.

Bị những sự kiện không thể tin được trong 48 giờ qua, chàng xáo động đến mức không biết chắc mình muốn gì. Đến cổng Muette, chàng trả tiền taxi và đi về phía trường quay, băng sang hè phố bên kia trước khi tới tòa nhà. Chững chạc trong trang phục cùng những phụ kiện tinh tế, chàng vẫn lắc lư và đi như một con vật. Phẩm giá chỉ có thể tới khi đạp đổ quá khứ, tung hê mọi cố gắng trong sáu năm qua của mình. Chàng nhanh nhẹn đi quanh tòa nhà, ngốc nghếch như một trong các thiếu niên của Tarkington [52] , vội vã ở những nơi bế tắc, sợ bỏ lỡ lúc Rosemary ra khỏi trường quay. Vùng này thật u sầu. Cạnh cửa tòa nhà có tấm biển: “1000 sơ mi". Những chiếc sơ mi treo đầy tủ kính, xếp thành nhiều chồng, thắt cà vạt, nhét trong túi hoặc xếp nếp với vẻ duyên dáng giả dối trên sàn tủ bày hàng: “1000 sơ mi”, hãy đếm mà xem! Ở phía bên kia, chàng đọc: “Văn phòng phẩm”, “Hiệu bánh”, “Hàng giảm giá”, “Quảng cáo”, Constance Talmadge trong phim “Bữa sáng ở Sunrise”, xa hơn nữa là những thông báo ảm đạm hơn: “Áo choàng giáo sĩ”, “Cáo phó” và “Nhà tang lễ”. Cuộc sống và cái chết.

Chàng hiểu mình đang làm một bước ngoặt quyết định trong đời, chệch khỏi đường của mọi việc trước đó, dù vậy chàng hy vọng nó sẽ tác động tới Rosemary. Rosemary luôn nhìn chàng như một hình mẫu đúng đắn, việc chàng đi quanh tòa nhà này như một hành động vi phạm. Nhưng Dick cần hành xử như một thực thể đang chìm phóng vút lên: chàng phải đi tới đó, hoặc đứng ở đó, tay áo sơ mi chấm cổ tay, tay áo khoác đóng khung tay sơ mi, cổ áo khuôn lấy cổ chàng, mái tóc hung đỏ của chàng cắt gọn gàng, bàn tay chàng cầm cặp như một người thượng lưu, và là một người đàn ông khác, cần đứng trước nhà thờ ở Ferrara [53] , dấu hiệu của sự sám hối. Dick đang tỏ lòng tôn kính với những việc không được lãng quên, không được tha tội và không được cắt bỏ.