CHƯƠNG 11

Tháng Tám, bác sĩ Richard per và bà Elsie Speers ngồi trong hiệu cà phê Alliés, dưới bóng cây mát mẻ và bụi bặm. Sự lấp lánh của mica đã mờ vì mặt đất nóng như nung, vài luồng gió mixtran từ dưới bờ biển lọt qua rặng núi Esterel và lắc lư những con tàu đánh cá trong cảng, đây đó là đỉnh các cột buồm, nổi bật trên bầu trời chẳng có gì đặc biệt.

– Sáng nay tôi nhận được thư, - bà Speers nói. - Mọi người phải trải qua thời khắc kinh khủng quá với bọn da đen ấy! Nhưng Rosemary kể cậu đã giải quyết mọi việc rất hoàn hảo.

– Rosemary đáng được phong quân hàm. Đây là một việc khá đau lòng, chỉ có một người duy nhất không bị làm phiền là Abe North, anh ấy đã bay đi Havre [124] . Chắc anh ta chưa biết gì về chuyện này.

– Tôi lo Nicole sẽ bối rối, - bà nói, thận trọng.

Rosemary đã viết:

Nicole hầu như Mất Trí. Con không muốn tới phương Nam với họ vì cảm thấy Dick đã phải cáng đáng đủ thứ rồi.

– Hiện giờ cô ấy đã ổn. - Chàng nói, gần như sốt ruột. - Vì thế ngày mai chúng tôi sẽ đi. Bao giờ các vị ra khơi?

– Ngay bây giờ.

– Chúa ơi, thật kinh khủng vì các vị phải ra đi.

– Chúng tôi mừng là đã tới đây. Mẹ con tôi đã có một thời gian thoải mái, cảm ơn cậu. Cậu là người đàn ông đầu tiên Rosemary quan tâm đấy.

Một luồng gió mạnh nữa quấn quanh các quả đồi đá của La Napoule [125] . Trong không khí, lờ mờ dấu vết trái đất đang vội vã chuyển mùa, khoảnh khắc lộng lẫy giữa hè đã tới hồi chấm dứt.

– Rosemary đã có nhiều cuộc phải lòng, nhưng sớm muộn gì nó cũng kể với tôi, để phân tích kỹ càng. - Bà Speers cười.

– Thế thì tôi là người thừa rồi.

– Tôi chẳng làm được gì hết. Nó yêu cậu trước khi tôi gặp cậu. Tôi đã bảo nó cứ dấn tới đi.

Chàng nhận thấy trong các kế hoạch của bà Speers, chẳng có mục nào dành cho chàng hoặc Nicole, chàng cũng hiểu động cơ phi luân lý của bà ta xuất phát từ hoàn cảnh tài chính của bà. Khoản trợ cấp để các xúc cảm của bà có nơi rút lui là quyền lợi của bà. Phụ nữ nhất thiết phải có gần như mọi thứ trong cuộc vật lộn để tồn tại, và hầu như không thấy rõ sai lầm của các tội ác mà đàn ông phạm phải, như "sự tàn bạo” chẳng hạn. Miễn là hành động thoái thác tình yêu và nỗi đau cứ tiếp diễn trong các bức tường hợp thức, bà Speers vẫn có thể quan sát với thái độ thờ ơ và hài hước như một thái giám. Thậm chí, bà ta không cho phép khả năng Rosemary bị hủy hoại, hay nàng chắc chắn không thể bị?

– Nếu điều bà nói là thật, tôi nghĩ cô ấy không sao hết. - Dick giả vờ đến cùng, cố giữ vẻ nghĩ đến Rosemary một cách khách quan. - Cô ấy đã vượt qua chuyện này. Hình như có nhiều khoảnh khắc quan trọng trong đời bắt đầu rất ngẫu nhiên.

– Đây không phải chuyện ngẫu nhiên, - bà Speers khăng khăng. - Cậu là người đàn ông đầu tiên, là người lý tưởng với nó. Thư nào nó cũng viết thế.

– Cô ấy chỉ lịch sự thế thôi.

– Cậu và Rosemary là những người lịch thiệp nhất mà tôi biết, nhưng nó có ý thế thật.

– Sự lịch thiệp của tôi chỉ là mánh lới của tình cảm thôi.

Câu này phần nào là thật. Ở mức độ nào đó Dick đã học từ cha mình ý thức về cung cách tao nhã của các chàng trai miền Nam đến miền Bắc sau Nội chiến. Chàng tận dụng chúng song cũng hay khinh miệt chúng vì chúng không chống lại tính ích kỷ khó ưa, nhưng lại phản đối thứ có vẻ khó chịu.

– Tôi yêu Rosemary, - chàng đột ngột nói với bà. - Với bà, nó hầu như là một sự đam mê lạc thú.

Với chàng, hình như sự trịnh trọng này quá ư lạ lùng, dường như những cái bàn, cái ghế trong hiệu cà phê Alliés sẽ nhớ nó mãi mãi. Chàng đã cảm thấy sự vắng mặt của nàng từ bầu trời này: trên bãi biển, chàng chỉ nhớ đến da thịt bị cháy nắng trên vai nàng, ở Tames chàng giẫm nát vết chân nàng khi băng qua vườn, còn giờ đây, dàn nhạc bắt đầu chơi bài Hội hóa trang Nice , một tiếng vọng của những niềm vui đã mất từ năm ngoái, bắt đầu cuộc khiêu vũ và cứ thế, tất cả chỉ nhắc nhở đến nàng. Trong một trăm giờ, nàng đã sở hữu mọi ma thuật đen tối của toàn thế giới, cây cà độc dược kinh khủng, chất cafein biến đổi tự nhiên thành năng lượng thần kinh, cây khoai ma áp đặt sự hài hòa.

Một lần nữa, chàng cố chấp nhận điều tưởng tượng là chia sẻ sự thờ ơ với bà Speers.

– Thực ra, bà và Rosemary không hẳn như nhau, - chàng nói. - Sự khôn ngoan cô ấy thừa hưởng của bà chỉ là cái khuôn đúc nên tính cách, thành cái mặt nạ để cô ấy đối phó cuộc đời. Rosemary không suy nghĩ, năng lực và hiểu biết thực sự của cô ấy là do nguồn gốc Ireland, vừa lãng mạn vừa phi lý.

Bà Speers cũng hiểu rõ Rosemary, dưới bề ngoài mỏng manh của nàng là con ngựa non thảo nguyên, cảm nhận được từ đại úy quân y Hoyt, tiêu biểu cho tinh thần đặc Mỹ, Rosemary sẽ biểu lộ một tính khí, con người và tâm hồn lớn lao, tất thảy nhồi nhét chật chội dưới cái vỏ đáng yêu.

Lúc nói lời tạm biệt, Dick nhận thức được sức quyến rũ trọn vẹn của Elise Speers, nhận thức được bà ta hiểu Rosemary sâu sắc hơn nhiều, chàng chỉ hiểu được một mảnh vụn, buông rơi một cách miễn cưỡng của Rosemary. Chàng có thể tô điểm cho Rosemary, nhưng không bao giờ làm được thế với mẹ nàng. Cái lốt, sự thôi thúc, sự thông minh xuất chúng là phẩm chất sẵn có của Rosemary là những lời chàng ban tặng nàng, ngược lại thật thú vị khi ngắm nhìn vẻ duyên dáng của mẹ nàng, và biết chắc là chàng không thể gợi nên điều đó. Bà có dáng vẻ như chờ đợi, dường như dành cho đàn ông hiểu được một thứ còn quan trọng hơn chính bản thân mình, một trận đánh hoặc một chiến dịch, mà người đó không được vội vã hoặc cản trở. Khi người đàn ông đã làm xong, bà sẽ chờ đợi, ngồi đâu đó trên chiếc ghế cao, lật giở từng trang báo, không hề băn khoăn hoặc nôn nóng.

– Tạm biệt, tôi mong cả hai nhớ rằng tôi luôn quý mến, ngày càng quý mến cậu và Nicole.

Trở về biệt thự Diana, chàng vào phòng làm việc, mở các cánh chớp đã đóng tránh ánh nắng gay gắt buổi trưa. Trên hai cái bàn dài, tài liệu cho cuốn sách của chàng nằm lộn xộn theo một trật tự riêng.

Nhưng lúc này, chàng bứt rứt vì mọi chuyện. Chàng bực tức vì những năm tháng phí hoài ở New Haven, nhưng chủ yếu là chàng cảm thấy sự trái ngược giữa cảnh sống xa hoa của vợ chồng chàng và nhu cầu phô trương nó ra. Nhớ lại câu chuyện của người bạn Rumania về người nghiên cứu nhiều năm não loài ta-tu, chàng ngờ rằng những người Đức đầy kiên nhẫn đang ngồi lì trong các thư viện ở Berlin và Vienna, tàn nhẫn chặn trước chàng. Chàng quyết định tóm tắt công trình trong điều kiện hiện tại và công bố thành một tập khoảng một ngàn từ, như lời giới thiệu cho các tập tiếp theo có tính học thuật hơn.

Chàng củng cố quyết định này bằng cách đi lang thang giữa các tia nắng chiều, trong phòng làm việc của mình. Chàng có thể làm xong dự định mới này vào mùa xuân. Chàng thấy khi một người đầy sinh lực như mình bị bao nghi ngờ theo đuổi suốt một năm, cho thấy trong kế hoạch có khiếm khuyết nào đó.

Chàng đặt các thanh kim loại mạ vàng dùng chặn giấy dọc theo các bó ghi chép, chàng quét thành đống, - vì người hầu không được phép vào đây, - dọn qua loa phòng vệ sinh bằng bột tẩy rửa, sửa một bình phong và gửi đơn đặt hàng tới một nhà xuất bản ở Zurich. Rồi chàng uống chút gin pha lượng nước gấp đôi.

Chàng nhìn thấy Nicole trong vườn, chỉ lát nữa chắc chắn chàng chạm mặt với nàng, và viễn cảnh ấy khiến chàng có cảm giác nặng như chì. Trước mặt nàng, chàng phải cố giữ vẻ mặt hoàn hảo, bây giờ và ngày mai, tuần sau và năm sau. Ở Paris, chàng đã ôm Nicole suốt đêm trong lúc nàng ngủ lơ mơ vì thuốc an thần. Sáng hôm sau, chàng phải ra sức an ủi nàng bằng lời lẽ dịu dàng và che chở, để nàng khỏi náo loạn, rồi nàng lại thiếp đi còn chàng vùi mặt vào mái tóc ấm áp, thơm phức của nàng. Trước khi nàng tỉnh giấc, chàng đã dàn xếp mọi việc qua điện thoại ở phòng bên. Rosemary đã dọn sang khách sạn khác. Nàng là nhân vật trong phim Con gái của cha và thậm chí không buồn chào tạm biệt vợ chồng Dick. Ông McBeth, chủ khách sạn, im như thóc. Chồng chất giữa đống hộp và khăn giấy những thứ đã mua, Dick và Nicole rời Riviera vào buổi trưa.

Rồi đến một phản ứng. Khi họ đã yên vị trong toa nằm, Dick thấy Nicole đang đợi, sự việc đến nhanh và kinh khủng, trước khi đoàn tàu ra khỏi chỗ vòng, bản năng của chàng trỗi dậy trong lúc con tàu vẫn chạy chầm chậm, chàng lùi lại và trông thấy nơi Rosemary ngồi, việc nàng đang làm. Chàng mở cuốn sách và uốn cái kính kẹp mũi, cúi xuống, chàng nhận thấy Nicole dựa vào cái gối đang quan sát chàng. Không đọc nổi, Dick giả vờ mệt mỏi và nhắm mắt lại, nhưng Nicole tuy lơ mơ vì say thuốc song vẫn theo dõi chàng, nàng nhẹ người và hạnh phúc vì chàng lại là của nàng.

Tệ hại hơn, mắt chàng nhắm nghiền đem lại nhịp điệu tìm thấy và mất, tìm thấy và mất, cứ như thế, chàng nằm không yên cho đến tận trưa. Giờ ăn trưa, mọi việc khá hơn, lúc nào cũng là một bữa ngon lành, hàng ngàn bữa trưa trong nhà hàng, khách sạn, toa nằm, tiệc đứng, trên máy bay, vô số bữa ăn nhẹ cùng nhau. Sự vội vã quen thuộc của những người phục vụ trên tàu, những chai vang và nước khoáng nhỏ, đồ ăn tuyệt ngon của Paris-Lyons-Méditerrannée [126] cho họ ảo giác là mọi sự vẫn như trước, nhưng đây là chuyến đầu tiên chàng đi cùng Nicole, là chuyến ra đi hơn là đi tới. Chàng uống hết chai vang, chỉ dành cho Nicole mỗi một ngụm, họ trò chuyện về nhà cửa và con cái. Nhưng khi trở lại khoang nằm, sự im lặng bao trùm hai người, y hệt sự im lặng trong nhà hàng đối diện Luxembourg. Không nuối tiếc, hình như cần phải trở lại con đường cũ đã đưa chúng ta tới đó. Sự nôn nóng quen thuộc ngự trị Dick, bỗng Nicole nói:

– Hình như để Rosemary lại như thế là quá tệ, anh có nghĩ cô ấy sẽ ổn không?

– Tất nhiên là ổn. Cô ấy có thể tự chăm sóc bản thân ở bất cứ đâu... - Ngại Nicole có thể nói tiếp, chàng nói thêm. - Vả lại, cô ấy là diễn viên, dù mẹ cô ta có là hậu thuẫn, Rosemary phải tự đề phòng.

– Cô ấy rất hấp dẫn.

– Cô ấy là một đứa trẻ.

– Song rất hấp dẫn.

Họ trò chuyện qua lại vu vơ, người nọ hùa theo người kia.

– Cô ấy không thông minh như anh tưởng, - Dick nói ướm.

– Cô ấy nhanh trí đấy chứ.

– Không hẳn, cô ấy có hơi hướng dai dẳng của nhà trẻ.

– Cô ta rất, rất xinh đẹp, - Nicole nói vô tư rồi nhấn mạnh, - và em nghĩ cô ấy đóng phim rất hay.

– Cô ấy được hướng dẫn chu đáo. Nghĩ cho cùng, cũng không có gì độc đáo lắm.

– Em cho là có. Em thấy cô ấy rất thu hút đàn ông.

Tim chàng quặn thắt. Thu hút ai? Bao nhiêu người?

– Em không phiền nếu anh kéo rèm xuống chứ?

– Vâng, ở đây sáng quá.

Giờ nàng ở đâu? Với ai?

– Chỉ vài năm nữa trông cô ấy sẽ già hơn em.

– Ngược lại thì có. Một đêm kia, em đã vẽ phác cô ấy trên tờ chương trình, em nghĩ cô ấy vô cùng xinh đẹp.

Cả hai đều thao thức trong đêm. Trong một, hai ngày, Dick cố xua bóng ma của Rosemary trước khi nó đọng lại, nhưng chỉ trong khoảnh khắc chàng không còn sức để làm việc đó nữa. Đôi khi, gạt bỏ nỗi đau còn khó hơn cả niềm vui, và kỷ niệm ám ảnh chàng đến mức không thể làm được gì ngoài vờ vĩnh. Việc này càng khó khăn hơn vì hiện thời Nicole làm chàng bực bội, sau chừng ấy năm, lẽ ra nàng phải nhận ra các triệu chứng căng thẳng trong người và đề phòng. Trong nửa tháng, nàng đã suy sụp hai lần: đêm trong bữa tối ở Tarmes, chàng tìm thấy Nicole trong phòng ngủ, cười điên dại bảo Violet McKisco là không thể vào được phòng vệ sinh vì đã ném chìa khóa xuống giếng. Violet sửng sốt và cáu kỉnh, lúng túng rồi cũng hiểu ra. Lúc đó Dick không cảnh báo cụ thể vì sau đó Nicole tỏ ra ân hận. Nàng gọi điện đến khách sạn Gausse nhưng nhà McKisco đã đi rồi.

Cơn suy sụp ở Paris là sự bất ổn nữa, trầm trọng hơn cơn đầu. Nó báo trước một chu kỳ mới, một cơn bột phát mới của bệnh tình. Xem xét tỉ mỉ những đau đớn trong suốt quá trình tái phát dài sau khi sinh Topsy, chàng thấy cần phải cứng rắn với nàng, phân định rõ ràng giữa Nicole đau ốm và Nicole khỏe mạnh. Giờ đây, việc này thật khó khăn khi phải phân biệt thái độ khách quan nghề nghiệp, tự vệ của chàng với sự lạnh lùng mới mẻ trong lòng chàng. Khi đã ấp ủ sự dửng dưng, hoặc để lại sự hao mòn, sẽ thành sự trống rỗng, chàng hiểu ở mức độ này, chàng đã trở nên lãnh đạm với Nicole, đối xử với nàng ngoài ý muốn, hững hờ và thờ ơ. Có người viết rằng các vết sẹo lành, bong ra cùng với bệnh lý của làn da, nhưng trong đời con người không như thế. Có những vết thương mở, thỉnh thoảng co lại tới cỡ đầu đinh ghim, nhưng vết thương vẫn còn đó. Những dấu vết đau đớn dễ so sánh hơn với việc mất một ngón tay, hoặc một mắt mất khả năng nhìn. Chúng ta có thể không nhận biết chúng, hoặc không mất một phút trong năm, nhưng chúng ta chẳng thể làm gì hơn thế.