CHƯƠNG 15

Các bữa ăn với bệnh nhân là một việc chán phèo, chàng hờ hững đi đến. Cuộc họp mặt này lẽ tất nhiên không bao gồm các bác sĩ chuyên khoa ở Eglantine hoặc Beeches, ban đầu là một cảnh tượng đủ cổ truyền, nhưng bao trùm lên nó vẫn là sự sầu muộn nặng nề. Các bác sĩ có mặt vẫn duy trì cuộc trò chuyện, nhưng phần lớn các bệnh nhân dường như kiệt sức vì hoạt động buổi sáng, hoặc chán cảnh kết bạn, nên ít nói và chỉ nhìn vào đĩa mà ăn.

Bữa trưa kết thúc, Dick trở về biệt thự của chàng. Nicole trong phòng khách, mang vẻ mặt lạ lùng.

– Đọc cái này đi, - nàng nói.

Chàng mở bức thư. Thư của người đàn bà vừa bị sa thải, dẫu hoài nghi về phía khả năng. Lá thư buộc tội Dick bằng những lời không đáng tin về việc chàng quyến rũ con gái bà ta, cô ta ở bên mẹ trong suốt thời gian bà ta ốm nặng. Đoán chừng bà per sẽ vui mừng vì thông tin này và biết được chồng bà “thực ra là gì”.

Dick đọc lại bức thư lần nữa. Qua lối diễn đạt rõ ràng và tiếng Anh súc tích, chàng nhận ra là thư của một người điên. Chỉ một lần duy nhất chàng cho cô gái da ngăm đen, thích tán tỉnh ấy đi nhờ xe tới Zurich theo thỉnh cầu của cô ta, và đến tối cho cùng về bệnh viện. Trong lúc không đâu, gần như khoan dung, chàng đã hôn cô gái. Sau đó, cô ta cố đẩy sự việc xa hơn, nhưng chàng không hứng thú và rồi, cô ta trở nên căm ghét chàng và đưa mẹ đi.

– Thư này thật loạn trí, - chàng nói. - Anh không hề có quan hệ gì với cô gái đó. Thậm chí, anh còn không thích cô ta.

– Vâng, em đã cố nghĩ như thế, - Nicole đáp.

– Chắc em không tin chứ?

– Em đang ngồi đây mà.

Chàng hạ giọng thành trách móc và ngồi xuống cạnh nàng.

– Chuyện này thật ngớ ngẩn. Đây là thư của một bệnh nhân tâm thần.

– Em là một bệnh nhân tâm thần đây.

Chàng đứng phắt dậy, và nói hách dịch hơn:

– Chúng ta không nói đến bất cứ chuyện nhảm nhí nào nữa, Nicole. Đi đón các con đi.

Trong ôtô Dick lái, họ đi theo những doi đất nhỏ trên hồ, ánh sáng và nước phản chiếu trên kính chắn gió, chui qua những tấm rèm cây thường xanh như đường hầm. Đây là xe của Dick, một chiếc Renault lùn tịt, khiến tất cả chen chúc trừ bọn trẻ, cô bảo mẫu cao như cái cột buồm giữa chúng ở băng ghế sau. Họ biết rõ từng cây số trên đường, ngửi thấy mùi của lá thông và mùi khói của lò sưởi đen sì. Mặt trời lên cao, chiếu sáng rực rỡ lên những cái mũ rơm của bọn trẻ.

Nicole im lặng, Dick bứt rứt vì cái nhìn chằm chằm, khắc nghiệt của nàng, chàng hay cảm nhận sự cô đơn cùng nàng, và nàng thường làm chàng mệt mỏi vì những đợt thổ lộ ngắn ngủi dành riêng cho chàng. “Em thích cái này, em không thích cái kia”, nhưng chiều nay chàng mừng vì nàng im lìm, cho chàng có ý niệm lờ mờ về những suy nghĩ của mình. Tình trạng này luôn đe dọa nhất mỗi khi nàng muốn khép mình và đóng cửa lại sau lưng.

Cô gia sư xuống xe ở Zug [145] . Gia đình per đến Agiri Fair [146] , xuyên qua những chiếc xe lu lù lù như đàn voi ma mút tránh đường cho họ. Dick đỗ xe, và lúc Nicole nhìn chàng không nhúc nhích, chàng bảo:

– Đi nào, em yêu. - Môi nàng tách ra thành một nụ cười bất ngờ, dễ sợ, chàng thầm run nhưng làm như không thấy, chàng nhắc lại. - Xuống xe đi. Để các con có thể ra ngoài.

– Ồ, em sẽ xuống mà, - nàng trả lời, nhấn từng từ một, quá nhanh nên chàng không kịp hiểu. - Anh đừng lo. Em sẽ xuống...

– Vậy thì xuống đi.

Nàng tách khỏi chàng lúc chàng đi cạnh nàng, nhưng nụ cười vẫn thoáng trên mặt, chế giễu và thờ ơ. Cho đến lúc Lanier nói với nàng vài lần, nàng mới cố chú ý đến chủ đề và cố hiểu.

Dick cố nghĩ xem thế là gì. Với nàng, chàng vừa là chồng vừa là bác sĩ tâm thần, càng ngày khả năng của chàng càng tê liệt. Trong suốt sáu năm, đã vài lần nàng cuốn chàng theo, tước đoạt vũ khí của chàng bằng lòng trắc ẩn hoặc sự dí dỏm tuyệt vời và tách biệt, đến mức chỉ sau đó, chàng nhận ra mình đỡ hẳn căng thẳng, rằng nàng đã thành công trong việc dẫn dắt chàng đến một ý kiến dù biết như vậy là sai.

Khi bọn trẻ bàn tán đã xong, cả nhà lại tản bộ giữa những cái quán, dưới bầu trời rộng mở. Những chiếc mũ phụ nữ, ngất nghểu trên các tấm áo khoác nhung, những bộ váy xòe rực rỡ hình như tương phản kín đáo với màu xanh lơ và vàng của các cỗ xe và vật trưng bày. Rồi đến âm thanh rên rỉ, leng keng của cuộc trình diễn múa bụng.

Rất bất ngờ, Nicole bỏ chạy, đột ngột đến nỗi Dick không hiểu ra ngay. Chàng trông thấy bộ đầm màu vàng của nàng luồn lách qua đám đông đằng trước, một đường may màu hoàng thổ men theo rìa của có thực và không thực, và chàng bắt đầu đuổi theo nàng. Nàng chạy một cách kín đáo và chàng cũng kín đáo đuổi theo. Khi buổi chiều nóng nực trở nên ầm ĩ và kinh khủng vì cuộc bỏ chạy của nàng, Dick quên bẵng các con, sau đó chàng chạy trở lại với chúng, nắm cánh tay chúng kéo theo, cái nhìn của chàng nhảy từ quán này sang quán khác.

– Thưa bà, tôi có thể nhờ bà trông hộ bọn trẻ này độ hai phút được không? Việc rất gấp, tôi sẽ cho bà mười franc. - Chàng kêu to với người phụ nữ trẻ đằng sau xe bán vé sổ xố màu trắng.

– Được thôi.

Chàng đưa bọn trẻ vào trong quán.

– Các con ở lại đây với cô này nhé.

– Vâng, thưa bố.

Chàng lao như tên bắn nhưng đã mất hút nàng, chàng chạy quanh vòng đua ngựa gỗ, bắt kịp nó cho đến khi nhận ra chàng đang chạy bên cạnh, nhìn chằm chằm vào một con ngựa. Chàng huých khuỷu tay len qua đám đông trong quầy giải lao, rồi chợt nhớ ra sở thích của Nicole, chàng lao tới rìa một lều thầy bói và ngó vào bên trong. Một giọng nói đều đều mời chào:

– Con gái thứ bảy của người con gái thứ bảy sinh ra trên bờ sông Nin mời ngài vào…

Buông cửa lều, chàng chạy tuốt tới giới hạn khu vui chơi bên hồ, một vòng đu nhỏ từ từ quay tròn, nổi bật trên nền trời. Chàng tìm thấy nàng ở đó.

Lúc này chỉ có mình nàng ngồi trong con thuyền trên đỉnh vòng đu, và khi nó hạ xuống, chàng thấy nàng cười vui vẻ, chàng lẩn vào đám đông, một đám đông ở vòng quay tiếp theo đã phát hiện ra xúc cảm mãnh liệt trong sự cuồng loạn của Nicole.

– Nhìn kìa! Nhìn người phụ nữ Anh kia kìa!

Nàng lại xuống thấp, lần này bánh xe và tiếng nhạc chậm dần, rồi hàng chục người vây quanh vòng đu, tất cả bị tiếng cười của nàng cuốn hút và cười theo, si ngốc một cách dễ thương. Nhưng khi trông thấy Dick, tiếng cười của nàng tắt ngấm, nàng làm một cử chỉ trượt xuống và lẩn khỏi chàng, nhưng chàng nắm cánh tay nàng và giữ chặt lúc họ bỏ đi.

– Sao em mất kiểm soát đến thế này?

– Anh thừa biết vì sao rồi.

– Không, anh không biết.

– Thật ngớ ngẩn, để em nhàn rỗi, vô công rồi nghề, đó là sự sỉ nhục cho trí thông minh của em. Anh đừng tưởng em không thấy cô gái đó nhìn anh, cái con bé da ngăm ngăm ấy. Chao ôi, thật lố bịch, một đứa trẻ con, không quá mười lăm tuổi. Anh tưởng em không trông thấy ư?

– Dừng ở đây một lát và yên nào.

Họ ngồi xuống bên bàn, cái nhìn của nàng chìm trong nỗi nghi ngờ sâu sắc, bàn tay nàng đưa từ bên này sang bên kia viền mắt như bị tắc.

– Em muốn uống, em muốn một cốc brandy.

– Anh không thể cho em uống brandy, em có thể uống bia Đức nếu khát.

– Tại sao em không được uống brandy?

– Chúng ta không nói về việc này nữa. Nghe anh này, việc cô gái kia là hoang tưởng, em có hiểu từ này không?

– Lúc nào chẳng là hoang tưởng, mỗi khi em nhìn thấy thứ anh không muốn cho em nhìn.

Chàng có cảm giác tội lỗi y như trong những cơn ác mộng, bị buộc tội không thể chối cãi, nhưng khi tỉnh giấc lại nhận ra mình không phạm phải. Mắt chàng tránh mắt nàng.

– Anh để các con nhờ một phụ nữ gypsy trông hộ. Chúng ta phải về đón chúng.

– Anh tưởng mình là ai, hả? - Nàng hỏi gặng. - Svengali [147] chắc?

Mười lăm phút trước, họ còn là một gia đình. Giờ đây, nàng bị bờ vai bất đắc dĩ của chàng ép vào một góc, chàng nhìn họ, một đứa trẻ và người đàn ông như một sự khấp khểnh đầy nguy hiểm.

– Chúng ta về nhà thôi.

– Nhà ư! - Nàng gầm lên, giọng nàng hoang dại đến mức các âm sắc lớn hơn, do dự và rạn vỡ. - Ngồi mà nghĩ tất cả chúng ta đang mục rữa, tro của bọn trẻ đang thối rữa trong từng cái hộp em mở ra? Tởm quá!

Chàng gần như nhẹ người khi thấy lời lẽ của nàng làm chính nàng yếu dần, và Nicole nhạy cảm đến tận cùng, nhìn thấy sự đau đớn trên mặt chàng. Mặt nàng mềm lại và nàng van nài:

– Hãy giúp em, giúp em với, Dick ơi!

Làn sóng thống khổ bao trùm lấy Dick. Thật khủng khiếp khi một tòa tháp đẹp nhường ấy không thể đứng thẳng, cứ lơ lửng, lơ lửng khỏi chàng. Ý kiến ấy mà đúng, đàn ông là thế, là nhà và ý tưởng, là cột ăngten và toán lôgarit; nhưng dù sao Dick và Nicole đã là một và bình đẳng, không đối lập và phụ thuộc lẫn nhau, nàng cũng như thế với Dick, khô khát tận trong xương tủy chàng. Chàng không thể thấy nàng tan rã mà không bị cuốn vào. Trực giác của chàng tuôn chảy như dòng suối nhỏ, dịu dàng và thương cảm, chàng không thể tiếp nhận phương pháp hiện đại là can thiệp, chàng sẽ kiếm một y tá ở Zurich, đưa cô ta tới ngay tối nay.

– Anh có thể giúp em.

Sự dọa nạt ngọt ngào của nàng kéo chàng khỏi dòng suy nghĩ.

– Trước kia anh đã giúp em, bây giờ anh có thể giúp em.

– Anh chỉ có thể giúp em theo phương pháp cũ.

– Có ai đó giúp em chứ.

– Có lẽ thế. Chính em mới là người giúp mình nhiều nhất. Chúng ta đi đón các con nào.

Có rất nhiều quán xổ số có bánh xe màu trắng, Dick hoảng hốt khi hỏi thăm và vấp phải sự thờ ơ lạ lùng. Nicole đứng tách ra, cái nhìn ác cảm, từ bỏ các con, bực bội vì chúng là một phần của cõi nhân gian đích thực mà nàng mong mỏi là không hình dạng. Ngay sau đó Dick tìm ra chúng đang bị đám đàn bà vây quanh, ngắm nghía chúng như những đồ vật đẹp đẽ, và bọn trẻ con nhà quê nhìn chằm chặp.

– Cảm ơn ngài, ngài thật rộng rãi. Vâng thưa bà, đây là một niềm vui ạ. Tạm biệt các cháu .

Họ bắt đầu về cùng những lời tiếc nuối tràn trề, chiếc xe chất nặng nỗi e sợ và khổ não, miệng bọn trẻ trễ xuống thất vọng. Nỗi phiền toái hiện thân trong màu sắc khủng khiếp, đen tối xa lạ. Đến gần Zug, Nicole gắng sức, rối loạn, nhắc lại một nhận xét đã có từ trước về ngôi nhà màu vàng mập mờ, cách đường khá xa, trông như một bức tranh chưa khô, nhưng đó chỉ là việc cố nắm lấy sợi dây thừng ném ra quá nhanh. Dick cố nghỉ ngơi - cuộc đấu tranh sắp tới ở nhà và có lẽ chàng sắp phải ngồi nhà một thời gian dài, sắp đặt lại vũ trụ cho nàng. Bệnh “tâm thần phân liệt” là sự phân hóa nhân cách - Nicole vừa là người chẳng cần giảng giải gì, vừa là người có thể phải giải thích mọi thứ. Phải nhắc đi nhắc lại với nàng, vừa thiết thực vừa kiên quyết, giữ cho con đường tới thực tế luôn rộng mở, làm cho con đường trốn chạy khó đi hơn. Nhưng sự tài giỏi, linh hoạt của chứng điên rồ na ná giống nguồn nước thấm qua, tràn ngập con mương. Nó cần đến sự hợp tác của nhiều người cùng nhau chống lại nó. Chàng cảm thấy lần này Nicole cần tự cứu lấy mình. Chàng muốn đợi cho đến khi nàng nhớ lại những lần khác, và thoát khỏi chúng. Bằng cách quen thuộc, chàng dự tính họ sẽ bắt đầu lại chế độ thoải mái một năm trước đây.

Chàng rẽ lên đồi là đường tắt đến bệnh viện, và lúc này đã nhấn ga vào con đường thẳng, ngắn, chạy song song với sườn đồi, chiếc xe bỗng ngoặt gấp sang trái rồi sang phải, lật nghiêng hai bánh và Dick cố đẩy bàn tay điên dại đang giữ chặt tay lái, cùng tiếng Nicole hét the thé vào tai chàng, chàng cố giữ cho xe khỏi tròng trành, ngoặt thêm lần nữa và bắn khỏi con đường, lao qua tầng cây thấp, nghiêng đi lần nữa và từ từ đỗ vuông góc với một cái cây.

Bọn trẻ la hét, Nicole gào to, nguyền rủa và cố cào vào mặt Dick. Nghĩ đến cái xe đang nghiêng trước hết và không thể lường trước được, Dick cố tránh cánh tay Nicole, chàng bò qua sườn xe và nhấc bọn trẻ ra ngoài, sau đó chàng thấy chiếc xe đang ở vị trí vững chắc. Trước khi làm bất cứ việc gì, chàng cứ đứng đó mà lắc đầu và thở hổn hển.

– Cô... - Chàng hét lên.

Nàng cười vui vẻ, không hề ngượng ngập, không sợ hãi, không lo lắng. Không người nào đến cảnh này lại hình dung chính nàng gây nên cơ sự, nàng cười, vô tư lự như một cuộc bỏ chạy thuở thơ ấu.

– Anh sợ chứ gì? - Nàng buộc tội chàng. - Anh muốn sống!

Nàng nói, mạnh mẽ đến mức trong tình trạng sửng sốt, Dick cũng tự hỏi liệu chàng có sợ cho mình không, nhưng những bộ mặt căng thẳng của các con hết nhìn cha lại nhìn mẹ khiến chàng muốn nghiền nát cái mặt nạ nhăn nhở của nàng thành mứt.

Ngay bên trên họ, con đường quanh co dài nửa cây số nhưng trèo lên chỉ khoảng một trăm mét có một quán trọ, một chái của nó lộ ra qua quả đồi nhiều cây.

– Con nắm tay Topsy, - chàng dặn Lanier, - như thế, thật chặt, và trèo lên đồi, con có thấy con đường nhỏ kia không?

Khi đến quán trọ, con nói với họ: “Xe ôtô nhà per bị hỏng”. Chắc người ta sẽ xuống ngay.

Lanier không biết rõ chuyện xảy ra, nhưng sợ bóng tối và việc chưa từng xảy ra, hỏi:

– Thế bố sẽ làm gì ạ?

– Bố mẹ sẽ ở đây cùng chiếc xe.

Không đứa nào nhìn mẹ và chúng lên đường.

– Qua đường chỗ kia cẩn thận nhé! Nhìn cả hai bên đường! - Dick gào to theo chúng.

Chàng và Nicole nhìn thẳng vào nhau, cái nhìn của họ giống như những cửa sổ rực sáng từ bên này sang bên kia sân của cùng ngôi nhà. Rồi nàng rút hộp phấn ra, soi gương và vuốt mượt tóc mai ra sau. Dick quan sát các con trèo một lát, cho đến khi chúng khuất dạng giữa đám thông ở nửa chừng đường, rồi chàng đi vòng quanh chiếc xe xem xét độ hư hỏng và trù tính làm thế nào đưa được nó ra đường. Chàng có thể lần theo vết xe lượn qua hơn một trăm mét trên mặt đất, lòng chàng đầy nỗi chán ghét dữ dội, không giống cơn giận.

Vài phút sau, ông chủ quán đã chạy xuống.

– Lạy Chúa tôi! - Ông ta kêu lên. - Chuyện xảy ra như thế nào, ông chạy quá nhanh sao? Thật may mắn! Nếu không có cái cây kia, các vị đã lăn xuống đồi rồi!

Nhận thấy tính chân thực của Emile, cái tạp dề rộng màu đen, mồ hôi lăn trên mặt ông ta, Dick ra hiệu cho Nicole cứ thản nhiên để ông ta giúp nàng ra khỏi xe, thế là nàng nhảy qua bên thấp hơn, mất thăng bằng ở chỗ dốc, nàng quỵ gối rồi lại đứng lên. Lúc ngắm những người đàn ông cố xê dịch cái xe, vẻ mặt nàng trở nên ngang ngạnh. Nàng còn khoái chí khi Dick bảo:

– Đi và đợi cùng các con, Nicole.

Sau khi nàng đi khỏi, chàng mới nhớ ra nàng muốn uống rượu, và trên kia chắc là có sẵn, chàng nói với Emile đừng quan tâm đến chiếc ôtô nữa, họ sẽ đợi tài xế và xe lớn kéo nó lên đường. Họ cùng chạy vội lên quán trọ.