Chương 3 Trước có Thẩm Dương Đạo Thiên Tân, sau có Phan Gia Viên Bắc Kinh

Gia tộc Kido ở Nhật là quý tộc truyền đời, nhân vật nổi danh nhất phải kể đến Kido Takayoshi, một trong Tam kiệt duy tân dưới thời Minh Trị. Kido Kana thuộc dòng thứ nhà Kido nên không tham gia chính giới. Kido Yuzo, ông nội cô ta là giảng viên khoa Khảo cổ Đại học Waseda, chuyên nghiên cứu lịch sử Đông Bắc Á, tinh thông Hán học, có tiếng trong giới học thuật.

Cuối thời Thanh đầu Dân Quốc, Trung Quốc mở cửa. Người Tây bắt đầu tràn vào vơ vét đồ cổ bằng cách cướp bóc, liên tiếp gây ra mấy vụ án lớn về cổ vật, song đám quân phiệt còn mải cấu xé lẫn nhau, lo thân chả nổi hơi đâu điều tra. Nhật Bản xưa nay vẫn ưa chuộng văn hóa Trung Hoa, nên một vị đức cao vọng trọng trong giới học thuật đã đề xuất rằng, China không còn tư cách kế thừa văn hóa cổ truyền Trung Hoa nữa, Nhật Bản có trách nhiệm cứu vãn đại cuộc.

Thế là Bộ Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Nhật Bản đứng ra dưới sự tài trợ của Hắc Long hội*, liên kết với các nhân tài trong giới học thuật thành lập một tổ chức tên gọi “Hội phong tục China”, chuyên lợi dụng thời cuộc rối ren tại Trung Quốc tuồn các bảo vật quý hiếm sang Nhật Bản. Nhằm đạt được mục đích, tổ chức này còn biên soạn một tài liệu là Ghi chép về đồ cổ China, miêu tả rất kỹ hình dạng, lai lịch, người sở hữu, nơi thu mua v.v… những báu vật cấp quốc gia của Trung Quốc. Rất nhiều học giả Nhật Bản mượn cớ nghiên cứu đổ xô sang Trung Quốc, một mặt nghĩ cách vơ vét quốc bảo chuyển về nước, một mặt điều tra tình báo, tiếp tục bổ sung các tư liệu vào Ghi chép về đồ cổ China.

Kokuryu-kai. một tổ chức yakuza do Ryohei Uchida cầm đầu.

Kể đến đây, thấy ba gương mặt nghệt ra, Kido Kana liền hỏi: “Các vị có biết Lý Tế không?”

Chúng tôi gật đầu.

Người học khảo cổ đều biết Lý Tế là một nhân vật lừng danh thời Dân Quốc. Năm hai mươi chín tuổi, ông được mời đến Thanh Hoa giảng dạy, cùng bốn học giả nổi tiếng khác là Vương Quốc Duy, Lương Khải Siêu, Triệu Nguyên Nhậm, Trần Dần Khác, được gọi chung là “ngũ đạo sư”. Ông đề xướng việc khảo sát thực địa, là học giả Trung Quốc đầu tiên tiến hành khai quật khảo cổ ở thời hiện đại - tiếc rằng năm 1949, ông ta theo Tưởng Giới Thạch đưa một lượng lớn văn vật đến Đài Loan, nên trong nước chỉ có dăm ba người thuộc giới học thuật hay tên.

Vào năm 1928, phòng Khảo cổ thuộc Sở Nghiên cứu ngôn ngữ lịch sử, viện Nghiên cứu trung ương được thành lập, Lý Tế làm trưởng phòng, bắt đầu thành lập đội khảo cổ ở Hà Nam, Thiểm Tây v.v… tiến hành khảo sát thực địa. Kido Yuzo lấy tiền quỹ của Hội phong tục China tài trợ, chẳng mấy chốc đã được Lý Tế tin tưởng, mời vào đội khảo cổ.

Hai năm sau, chính phủ Nam Kinh ban hành “Luật bảo tồn cổ vật”. Để thăm dò hiện trạng văn vật, hội Bảo tồn cổ vật trung ương đã vạch ra một kế hoạch lớn, rà soát diện rộng tất cả di tích cổ trên phạm vi toàn quốc, Lý Tế được bổ nhiệm phụ trách.

Ông ta bèn tìm người ở khắp nơi, nào chuyên gia nước ngoài, nào cao thủ dân gian. Kido Yuzo là bạn thân của Lý Tế, đương nhiên cũng tham gia, còn làm quen với Hứa Nhất Thành. Hứa Nhất Thành là chưởng môn Minh Nhãn Mai Hoa, đại diện cho thế lực bí ẩn nhất trong giới đồ cổ Trung Quốc, hơn nữa trong tay nắm giữ vài kỹ xảo giám định thần kỳ, khiến Kido Yuzo vô cùng tò mò. Đôi bên qua lại thân thiết, nghe đâu còn làm lễ kết bái theo phong tục Trung Quốc.

Hứa Nhất Thành và Kido Yuzo không đi theo đội khảo cổ mà được Lý Tế giao cho một nhiệm vụ bí mật, không ai biết là gì. Tháng Bảy năm 1931, hai người lên đường, đến cuối tháng Tám mới lại xuất hiện, biến mất hẳn tháng rưỡi, nhưng không nộp báo cáo hay để lại ghi chép gì.

Về sau đợt rà soát diện rộng của Lý Tế buộc phải kết thúc vì thời cuộc rối ren. Hứa Nhất Thành trở lại Bắc Bình. Kido Yuzo cũng về Nhật, công bố một bài báo, nói rằng đã tìm được đầu Phật ngọc ở minh đường Võ Tắc Thiên tại Trung Quốc, đồng thời ca ngợi đóng góp to lớn của Hứa Nhất Thành.

Ngay lập tức, dư luận trong nước xôn xao, cả Lý Tế lẫn Minh Nhãn Mai Hoa đều phải chịu áp lực khủng khiếp. Chẳng bao lâu sau Hứa Nhất Thành bị bắt rồi xử bắn, Minh Nhãn Mai Hoa cũng xiểng liểng, Lý Tế bị khiển trách. Ông ta giận dữ kiện phía Nhật ra tòa, tiếc rằng sau đó chiến tranh thế giới nổ ra, Lý Tế đưa văn vật xuôi Nam, chẳng hơi sức đâu lo chuyện này nữa.

Sau khi lưu lạc sang Nhật, đầu Phật rơi vào tay Hội phong tục China. Nhưng Kido Yuzo yêu cầu họ không trưng bày công khai, nên nó được gìn giữ trong bảo tàng riêng của Hội, chỉ một số người nhất định được xem mà thôi. Sau đó Kido Yuzo cũng đổ bệnh nặng, nằm liệt giường.

Sau chiến tranh thế giới, các phe phái cánh hữu ở Nhật, kể cả Hắc Long hội đều bị quân đội Mỹ thủ tiêu. Hội phong tục China may mắn thoát được, phải đổi tên là Viện nghiên cứu Đông Bắc Á. Lý Tế từng thay mặt Trung Quốc với danh nghĩa nước thắng trận sang Nhật điều tra và thu lại những văn vật bị cướp, nào ngờ Viện nghiên cứu Đông Bắc Á chống chế rằng đầu Phật ngọc đã bị phá hủy trong một vụ nổ bom, khiến ông phải ra về công cốc.

Kido Yuzo qua đời vào thập niên bốn mươi, cháu gái ông ta là Kido Kana lớn lên lại nối nghiệp ông nội. Một lần vô tình phát hiện tung tích đầu Phật ngọc, cô ta mới biết đến nguồn gốc sâu xa của vật này. Xuất phát từ tình yêu với văn hóa Trung Hoa, Kido Kana cho rằng năm xưa ông mình đã gây ra sai lầm lớn, hy vọng có thể trả đầu Phật về Trung Quốc coi như chuộc lỗi - dĩ nhiên, câu cuối cùng là cái cớ của cô ta.

Nghe xong, tôi ngả người ra xô pha im lặng ngẫm nghĩ. Đối chiếu câu chuyện của Kido Kana với những lời Hoàng Khắc Vũ kể, thấy có rất nhiều điểm trùng khớp. Qua hai chuyện này, có thể làm rõ được đại khái những hoạt động của ông nội tôi năm đó.

Nhưng cả hai câu chuyện đều thiếu chi tiết quan trọng nhất.

Họ không thể trả lời được trong một tháng rưỡi ấy, Kido Yuzo và Hứa Nhất Thành đã đi đâu làm gì?

Tôi linh cảm khoảng thời gian bị bỏ trống này là mắt xích quan trọng nhất để phá giải nghi án đầu Phật.

Hiện giờ trong ba người có liên quan, Hứa Nhất Thành đã bị xử bắn, Kido chết trong một vụ ném bom ở Tokyo, Lý Tế sang Đài Loan được vài năm cũng qua đời. Chỉ mong họ còn để lại vài ghi chép làm manh mối điều tra.

Tôi hỏi Kido Kana, “Năm xưa ông Kido Yuzo đã đăng bài về đầu Phật ngọc trên tạp chí chuyên ngành còn gì, cô có bản đầy đủ của bài báo ấy không?” Kido Kana có vẻ đã lường trước điều này, vội quay vào buồng ngủ lấy ra một túi tài liệu, bên trong có bản photo bài viết cắt ra từ tạp chí, còn chu đáo dịch sang tiếng Trung bên lề.

Đọc xong, tôi có phần hụt hẫng. Bài báo rất ngắn, nói là mẩu tin thì đúng hơn. Kido không biết vô tình hay cố ý lược hết chi tiết, chỉ viết chung chung rằng “Người bạn Trung Quốc của tôi là Hứa Nhất Thành đã giúp đỡ tìm kiếm tại địa phương” v.v…, chẳng có gì hữu ích. Phần lớn bài báo toàn những lời sáo rỗng ca tụng công lao to lớn của đế quốc Nhật Bản về phương diện văn hóa.

Kido Yuzo được Lý Tế coi trọng, chắc trình độ cũng không phải vừa. Ông ta viết qua quýt thế này, hẳn là cố ý giấu giếm những việc xảy ra vào năm 1931.

Cuối bài báo còn đăng kèm hai bức ảnh. Bức đầu tiên chụp hai người, một cao một thấp, thấp vận bộ đồ thám hiểm vải kaki, đeo kính tròn, đội mũ cối, cổ tròng ống nhòm; cao mặc áo bông ngắn kiểu Trung Quốc, để râu trê, đầu đội mũ quả dưa, phông nền là cổng đại học Bắc Kinh.

Mọi thứ trong nhà liên quan đến ông nội đều bị bố tôi tiêu hủy sạch sẽ, nên đây là lần đầu tôi được thấy mặt ông nội: mày rậm môi dày, gương mặt vuông vức, rất giống bố tôi, thoạt nhìn tôi đã rúng động vì nhận ra máu mủ ruột rà, rưng rưng muốn khóc.

Tấm thứ hai là ảnh một mình Kido Yuzo, ông ta vẫn ăn mặc gọn gàng, đứng trên đồi, sau lưng là bức tường thành cổ đã sạt lở. Chính giữa bức tường có vết nứt mờ mờ, ánh sáng hai bên vết nứt hơi thiếu tự nhiên. Tiếc rằng độ phân giải quá thấp, không nhìn rõ được.

Bên lề ghi rõ đây là Kido Yuzo chụp trên đường đi khảo sát thực địa, nhưng không cho biết cụ thể ở đâu.

Tôi chăm chú nhìn ảnh ông nội hồi lâu, hít sâu một hơi, cố nén nước mắt rồi trả mảnh báo lại cho Kido Kana. Kido Kana cũng nhận ra tôi đang xúc động, song chỉ im lặng nhìn.

“Nói vậy là đầu Phật ngọc đang ở trong tay cô?” Hoàng Yên Yên hỏi. Dường như cô ta đã nửa vô tình nửa hữu ý coi mình là người đứng đầu.

“Chính xác hơn là được gia tộc tôi giữ gìn. Song chỉ Viện nghiên cứu Đông Bắc Á mới có quyền hạn với nó, tôi không thể tự tiện quyết định được. Tôi chỉ lấy được mấy tấm ảnh này thôi.”

Dược Bất Nhiên gắt, “Thế mà dám hứa hươu hứa vượn! Đây bảo cho mà biết, làm tổn thương tình cảm của nhân dân Trung Quốc, cô không gánh nổi tội đâu!”

Kido Kana cuống quýt thanh minh, “Tôi nhất định sẽ trả đầu Phật ngọc lại cho quý quốc mà, có điều công tác chuẩn bị vẫn đang được tiến hành, thành công chỉ còn cách chút xíu nữa thôi. Nếu các vị chịu giúp tôi, tôi tin mình có thể thuyết phục mấy ông già trong Viện nghiên cứu Đông Bắc Á.”

Cô ta lí nhí phân bua, nhưng chúng tôi nghe chỉ nghĩ tới một câu.

Cháy nhà ra mặt chuột.

Ả này quả nhiên miệng nam mô bụng bồ dao găm.

Hoàng Yên Yên và Dược Bất Nhiên nghe ả nói đều nổi giận đùng đùng. Dược Bất Nhiên đập bàn đứng phắt dậy, “Đệt, tưởng vẫn đang biến cố cầu Lư Câu* à, khinh người vừa chứ!” Kido Kana giật bắn mình, liên tục gập người xin lỗi, “Tôi rất mong trả quốc bảo về Trung Quốc, thay ông nội chuộc lại lỗi lầm khi trước, thúc đẩy quan hệ hữu nghị Trung Nhật, chứ không có ý gì khác cả.”

Ngày 7/7/1937, quân Nhật đột nhiên tấn công vào Bắc Bình, nay là thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc, và gặp phải sự phản công của quân đóng ở phía Tây Nam cầu Lư Câu. Trận chiến mở màn cho cuộc chiến tranh Trung - Nhật sau đó.

Cô ta vừa giơ đại nghĩa dân tộc ra, Hoàng Yên Yên và Dược Bất Nhiên tức thì cứng họng, không biết nói gì nữa.

Thấy tình cảnh này, tôi càng phục cục trưởng Lưu sát đất. Xem ra ông ta đã lường trước nên không để chính phủ ra mặt, thậm chí không để Minh Nhãn Mai Hoa trực tiếp nhúng vào mà hao tâm tổn sức đẩy một đứa vô danh tiểu tốt như tôi ra sân khấu, đúng là sáng suốt.

“Cô muốn chúng tôi giúp việc gì?” Tôi hỏi. Cô ta đã muốn ra điều kiện, ngại gì không nghe thử. Dù sao tôi cũng không phải người nhà nước, cùng lắm thì phủi đít đi thẳng thôi.

Kido Kana vẫn hồn nhiên không nhận ra hai người kia đang sôi máu, thong thả vén tóc đáp, “Tôi muốn nhờ các vị tìm hộ một người.”

Tôi nhíu mày. Bảo chúng tôi giám định đồ cổ, tìm báu vật thất lạc thì còn được, còn tìm người phải đến đồn công an chứ!

Kido Kana bất chợt nhoẻn cười, “Có lẽ người này cũng rất quan trọng với anh Hứa. Chúng ta cùng chung mục đích đấy.”

“Thế à?” Tôi nhướng mày.

Kido Kana trỏ cuốn sổ bìa da tôi đang ôm khư khư, “Như tôi vừa nói đấy, ông tôi cũng có một cuốn giống hệt thế này, chữ viết bên trong đều bị mã hóa, không thể đọc được, tôi ngờ rằng ông đã ghi lại việc phát hiện đầu Phật ngọc. Phải đọc được nội dung trong đó, tôi mới có thể thuyết phục người của Viện nghiên cứu Đông Bắc Á, anh cũng nhờ đó tìm ra sự thật về dòng họ mình, đúng không nào?”

Cô ả này cứ như đi guốc trong bụng tôi vậy, cô ta nhận ra tôi rất quan tâm tới khoảng thời gian “trống trơn” từ tháng Bảy đến tháng Chín năm 1931 nên sẽ không khước từ đề nghị của ả. Mồi câu này, tôi buộc phải đớp.

Phe chúng tôi hùng hổ là thế, nhưng từ lúc bước vào phòng, cô ta đã nắm quyền chủ động, bước nào bước nấy đều một tay bày sẵn. Biết là không ổn, nhưng chúng tôi vẫn phải nghiên răng chấp nhận.

Tôi thở hắt ra cam chịu, “Ghi chép của ông Kido liên quan gì đến người cô muốn tìm?”

“Trang cuối cuốn sổ của ông tôi có vết vạch bút chì. Sau khi tìm cách khôi phục mới biết đó là ba chữ Hán, Phó Quý Thu. Đây là manh mối duy nhất. Tôi nghĩ cũng là mấu chốt duy nhất để giải mã.” Nói đoạn cô ta lấy bút máy ra viết ba chữ lên giấy.

Tôi để ý thấy con ngươi Hoàng Yên Yên co lại khi nghe thấy ba chữ nọ.

Dược Bất Nhiên thì thào, “Ông đọc được quyển của nhà ông còn gì? Rõ ràng hai quyển dùng cùng một loại mật mã, chi bằng ông giải mã luôn cả cuốn của Kido có phải đỡ rách việc không.” Tôi ậm ừ nhưng chưa vội gật đầu ngay, đây là quân bài tẩy của tôi, không thể tùy tiện lộ ra được.

Cuối cùng tôi nói: “Cô Kido có cách nào để chúng tôi xem nội dung cuốn sổ ông Kido để lại không? Chưa giải mã được cũng chẳng sao. Chưa chừng nó lại có liên quan tới cuốn sổ của tôi, như vậy cũng có ích cho công việc tiếp sau đây. Chỉ cần vài chữ thôi cũng được.”

Kido Kana thoáng trầm ngâm rồi lấy trong phòng một cuốn tạp chí tiếng Nhật, giở ra. “Đây là chuyên đề về ông nội tôi đăng từ mấy năm trước, trong có ảnh chụp cuốn sổ ghi chép của ông, chẳng biết có đáp ứng được yêu cầu của anh không?”

Tôi nhận lấy, bỏ qua đám tiếng Nhật chi chít rối cả mắt, chỉ chăm chú vào bức ảnh. Cuốn sổ ghi chép của Kido được mở ra đặt trong tủ kính, chụp từ trên xuống. Tiếc rằng tay nghề chụp quá kém, kính lại phản quang tốt nên chỉ thấy hình dạng cuốn sổ, rất khó đọc được nội dung. Chú thích đi kèm đại khái: Đây là sổ tay của ông Kido Yuzo trong thời gian sang Trung Quốc khảo sát thực địa, giờ đã trở thành di vật văn hóa của gia tộc Kido, được giữ gìn trong bảo tàng tư nhân tại Hagi, v.v…

Tôi mượn Kido Kana kính lúp, nheo mắt săm soi hồi lâu mới tạm đọc được một dòng. Theo cách sắp xếp các chữ thì sổ tay của ông ta và Tố đỉnh lục được mã hóa theo cùng một cách, sử dụng mật mã đổi chỗ. Có điều tôi nhẩm mãi, phát hiện ra mật mã mà tôi biết không thể áp dụng để đọc cuốn sổ này được.

Cuộc đàm phán đầu tiên về đầu Phật thế là kết thúc. Tôi và Kido Kana thống nhất, cô ta sẽ liên lạc với phía Nhật Bản để họ gửi cuốn sổ sang, đổi lại tôi phải giúp cô ta tìm ra người tên Phó Quý Thu, giải mã cuốn sổ - còn về đầu Phật, Kido Kana nói sẽ điều đình với người của Viện nghiên cứu Đông Bắc Á, còn có được hay không, phải xem chúng tôi ở đằng này có thu được kết quả gì không.

Lúc rời khách sạn, Dược Bất Nhiên thì thầm hỏi tôi, “Này, sổ tay của lão Kido kia liệu có phải một bản Tố đỉnh lục nữa không? Nếu vậy thì cần đếch gì tìm Phó Quý Thu, tự ông cũng đọc được mà.”

Tôi lắc đầu đáp, mỡ đấy mà húp, rồi giải thích cho gã về mật mã đổi chỗ.

Nói trắng ra thì mật mã đổi chỗ sử dụng nền tảng là mã điện báo tiếng Trung. Loại mã này do Septime Auguste Viguier, một người Pháp tạo ra vào năm 1873, dựa theo từ điển Khang Hi, dùng bốn chữ số Ả Rập thay cho một chữ Hán, không bao giờ trùng lặp. Ví như 6113 là viên, 0213 là thế, 0618 là khải, chỉ cần đến cục điện báo gửi dãy số 611302130618, người nhận điện sẽ dịch được thành Viên Thế Khải.

Khi cần mã hóa, người ta sẽ đặt ra một chìa khóa giải mã, có thể là bất cứ cái gì, nhưng cần phải thể hiện sự tăng giảm ở con số. Ví như -200, dùng con số tương ứng trong bảng mã điện báo tiếng Trung trừ đi số này, sẽ được số mới. Viên (6113) thế (0213) khải (0618) sẽ trở thành gặng (5913) lớn (0013) nạn (0418). Người khác thấy ba chữ này thực không tài nào hiểu nổi, nhưng nếu biết chìa khóa, chỉ cần nhẩm sơ là đọc ra ngay “Viên Thế Khải”.

Tố đỉnh lục và sổ tay Kido tuy dùng cùng hệ thống mật mã, nhưng lại có chìa khóa khác nhau. Mật mã tôi biết không thể áp dụng để đọc nó được. Xem ra vẫn phải lần theo manh mối Phó Quý Thu mà Kido Kana cung cấp thôi.

Dược Bất Nhiên gãi đầu lẩm bẩm, “Cái dệt, đầu Phật chả thấy đâu, lại để cô ta mượn lưỡi câu cá.”

“Mượn lưỡi câu cá” là một thuật ngữ trong ngành đồ cổ, nói về những tên lừa gạt dùng hàng không phải của mình để dụ khách, moi thật nhiều tiền rồi bỏ của chạy lấy người, khiến khách mất cả chì lẫn chài. Kido Kana trước thì mượn cớ trả lại báu vật quốc gia, đợi phía Trung Quốc cắn câu mới đề ra các yêu sách khác. Lúc này phía Trung Quốc đã lỡ đâm lao phải theo lao, không giúp ả không xong - đúng là một ca “mượn lưỡi câu cá” điển hình.

Hai chúng tôi đang than vãn thì Hoàng Yên Yên từ đằng sau đi vượt lên. Tôi bèn đuổi theo hỏi, “Vừa rồi Kido Kana nhắc tới cái tên Phó Quý Thu, tôi thấy cô có phản ứng, cô biết người này à?”

Hoàng Yên Yên quay lại đáp cụt lủn, “Biết.”

Bình thường tính tình cô ta thế nào tôi không quan tâm. Nhưng giờ ba chúng tôi cùng hội cùng thuyền, cô nàng biết mà im ỉm không nói thì quá đáng rồi đấy. Tôi xẵng giọng, “Đầu Phật không phải việc của mình tôi, cô biết gì thì nói cho chúng tôi với chứ.”

Hoàng Yên Yên giả điếc, xăm xăm đi thẳng. Tôi sấn tới toan tóm lấy cánh tay giữ cô ta lại, nào ngờ cô ta xoay cổ tay, suýt nữa quật tôi ngã lộn cổ.

Thấy Hoàng Yên Yên quá gắt, tôi đành móc chiếc xuyến đồng Hoàng Khắc Vũ tặng hôm qua giơ lên trước mặt cô ta, “Ông nội cô bảo cô đi theo tôi, không phải bảo tôi đi theo cô đâu đấy.”

Khóe môi Hoàng Yên Yên giần giật, bộ ngực đầy đặn phập phồng dữ dội, rõ ràng vô cùng tức giận. Nghiến răng nghiến lợi một hồi, cuối cùng cô ta cũng chịu mở miệng, “Tay thanh tra bắt giữ Hứa Nhất Thành năm xưa tên Phó Quý.”

“Hở? Vậy Phó Quý Thu là ai?” Nhất thời tôi vẫn chưa tư duy kịp. Hoàng Yên Yên cười khẩy, “Thu ý là vật chứng do Phó Quý thu được.”

Bấy giờ tôi mới vỡ lẽ. Sau khi Hứa Nhất Thành bị bắt, sổ sách cũng bị coi là vật chứng, phải ghi rõ là do ai thu được. Cũng như hiện giờ khi phía cảnh sát bàn giao vật chứng đều phải có chữ ký đàng hoàng, do ai giữ, bàn giao cho ai. Đơn giản vậy mà tôi không nghĩ ra.

“Người này giờ đâu rồi?”

Hoàng Yên Yên lắc đầu rồi sải bước đi thẳng không buồn ngoái lại. Dược Bất Nhiên lẳng lặng chạy tới từ phía sau, vỗ vai tôi, “Này này, hơi quá rồi đấy.”

“Sao cơ?”

“Cái xuyến kia có sự tích cả đấy.” Dược Bất Nhiên làm mặt nghiêm túc khác hẳn vẻ nhâng nháo thường ngày, “Nghe nói lúc chào đời cô ta không thở được, cứ tưởng chết yểu. May sao ông nội cô ta tìm được một chiếc xuyến đồng điếu, đeo lên cổ cho. Lạ lùng thay, vừa đeo vào cô ta đã thở được như thường, từ đó lúc nào cũng đem theo bên người, coi như tính mạng. Giờ ông tự dưng lấy mất đã đành, còn lôi ra khoe khoang, ai mà chẳng giận.”

Tôi ngớ người, “Có phải tôi đòi đâu… Ông già kia cho tôi cái này có phải định ly gián không nhỉ?”

Dược Bất Nhiên cười sằng sặc, “Ly gián cái gì? Ông ta cho cháu rể tương lai đấy, giờ ông đã hiểu vì sao cô ta tức tối chưa?” Tôi nghe mà chỉ biết cười gượng, tạm gác chuyện Hoàng Yên Yên sang một bên, bắt đầu ngẫm về Phó Quý.

Sổ tay của Kido Yuzo bị Phó Quý tịch thu, xem như vật chứng tố cáo Hứa Nhất Thành, còn đánh dấu cả vào phía sau, không biết làm sao lại được trả về chủ cũ. Bên trong ắt còn những quanh co lắt léo rất đáng tìm hiểu. Kido Kana bắt tay từ Phó Quý quả là chính xác, hiện giờ đây là manh mối duy nhất.

Chỉ lo rằng lúc bắt ông nội tôi Phó Quý đã là thanh tra, vậy cũng phải ba mấy bốn mươi rồi, chưa chắc còn sống được đến giờ. Huống hồ về sau thời cuộc mấy phen biến động, dù ông ta tránh được chiến tranh thế giới, chiến tranh vệ quốc thì cả lô xích xông các cuộc vận động sau khi thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cũng hành ông ta đến chết. Xem ra muốn tìm người này thật chẳng dễ gì.

Dù sao cũng là manh mối duy nhất, nên bất luận thế nào vẫn phải truy tra đến cùng.

Đang miên man nghĩ, cả người tôi bỗng giật bắn lên như phải điện, suýt thì ngã nhào. Dược Bất Nhiên thất thanh hỏi: “Làm, làm sao thế? Con nhỏ người Nhật kia đầu độc ông à?”

“Không, không…” Tôi nghiến răng đáp, tay phải run rẩy lần thắt lưng, “Điện… điện thoại đổ chuông.”

“Đệch! Làm anh mày chết khiếp!”

Chiếc di động này đúng là trâu bò, vừa rung đã làm tôi giật bắn người. Tôi hấp tấp nhấn nút nhận cuộc gọi rồi áp vào tai. Là cục trưởng Lưu gọi tới, vừa nghe tôi thuật lại đầu đuôi, ông ta đoán ngay: “Cô ta định mượn lưỡi câu cá.”

“Tôi biết.” Tôi bình thản đáp, rồi cười gian xảo: “Tôi cũng vậy.”

“Hả? Cậu bảo sao?”

“Tuy chưa được thấy hiện vật, nhưng tôi đoán đầu Phật đó tám mươi phần trăm là giả.”

Dược Bất Nhiên đứng bên nghe cũng sững sờ, bởi trước đó tôi vẫn tỉnh bơ như không, chẳng hé lộ mảy may. Cục trưởng Lưu đầu kia lặng đi vì ngạc nhiên một lát mới hỏi: “Cậu có bằng chứng gì không?”

Tôi nhìn quanh, “Để tôi lên xe rồi nói.”

Đây là cổng chính khách sạn Bắc Kinh, tai vách mạch rừng, không tiện nói chuyện này. Phương Chấn đã đánh xe tới, tôi bèn cầm điện thoại khom người chui vào, Dược Bất Nhiên cũng theo sau, còn kéo cả rèm xe lại. Tới khi xe lăn bánh, tôi mới kể lại nguyên văn cuộc trò chuyện với Kido Kana. Cục trưởng Lưu hỏi, “Cậu chỉ xem ảnh đã khẳng định là đầu Phật giả à?”

“Trước hết tôi không bảo nó là đồ giả, chỉ bảo nhiều khả năng là giả thôi. Nhìn qua ảnh không xem kỹ được chi tiết, cũng không đánh giá được chất liệu, đành phán đoán sơ bộ qua hình dạng, vẫn còn những chỗ chưa chắc.”

Tôi nói hết sức dè dặt. Trong nghề này, phân biệt thật giả là một lĩnh vực vô cùng phức tạp. Có lúc món đồ lỗi rành rành, nhìn thế nào cũng thấy là giả, nhưng mấy năm sau công trình nghiên cứu mới ra đời, lại chứng minh đó không phải lỗi, mà chẳng qua người giám định trình còi.

Trước đây từng có kẻ bỏ cả đống tiền ra rước về nửa tấm bia thời Ngụy, vời người về giám định mới hay tấm bia là giả, vì sao? Bởi trong văn bia tự dưng mọc ra một chữ giản thể, ai đời viết chữ “loạn” trong “ly loạn” theo giản thể bao giờ. Kẻ kia tức lắm đập nát cả bia, lấy đá vụn đắp chuồng gà. Mấy năm sau lại đào được bia thời Ngụy, bên trên cũng có chữ “loạn” tương tự, bấy giờ mọi người mới hay chữ này có từ thời cổ, là dạng chữ viết giản lược mà thợ đục bia thường dùng, còn gọi là tục thể, người kia biết vậy hối hận khôn xiết thì đã muộn.

Thế nên tôi không vội kết luận mà chỉ nói có điểm đáng ngờ. Cục trưởng Lưu hiểu ý tôi, cười khà bảo, thì cậu cứ trình bày đi đã.

Nói ra cũng chẳng có gì ảo diệu. Giám định tượng Phật có một điểm đặc biệt quan trọng là phong cách điêu khắc. Các triều đại Trung Quốc đều có tượng Phật, nhưng cách chạm trổ mỗi thời mỗi khác, có lịch sử phát triển và hình thành hết sức rõ rệt. Thời nào hoa văn nấy, không chệch đi đâu được.

Tôi đáp, “Vừa rồi tôi xem kỹ mấy lần, cảm thấy gương mặt tượng quen quen, về sau mới nhớ ra. Nét mặt tượng Phật ngọc rất giống Đại Phật Lô Xá Na ở động Long Môn*.”

Một hang động điêu khắc đá nằm cách thành phố Lạc Dương 12 km về phía Nam, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc.

Động Long Môn có pho tượng Lô Xá Na khổng lồ cao 17,14 mét, đầu cao 4 mét, tai dài 1,9 mét, điêu khắc vô cùng tinh xảo, là báu vật giữ động. Theo sử sách, pho tượng này do Võ Tắc Thiên quyên tiền son phấn của mình làm nên, được tạc phỏng theo mặt bà ta. Pho tượng ngọc trong ảnh cũng như tượng Lô Xá Na, đẹp đẽ thanh tú mà vẫn uy nghiêm, có phong thái nữ hoàng đế.

“Có gì lạ đâu,” cục trưởng Lưu nhận xét, “pho tượng này thờ trong minh đường Võ Tắc Thiên, nhiều khả năng được tạc theo bà ta thôi.”

“Chính vì cả hai pho đều lấy nguyên mẫu Võ Tắc Thiên nên mới có vấn đề. Tôi thấy tổng cộng có hai điểm đáng ngờ.

“Thứ nhất, tóc của Đại Phật Lô Xá Na là dạng dợn sóng, theo phong cách Càn Đà La, trong khi đầu Phật ngọc lại là nhục kế xoáy ốc, là tác phẩm của phái Mã Thổ Tịch. Hai phong cách mỹ thuật tượng Phật này đều bắt nguồn từ nước Ấn Độ xưa và thịnh hành ở thời Thịnh Đường, nhưng phân biệt rõ ràng, rất hiếm khi pha trộn - Đại Phật Lô Xá Na và đầu Phật ngọc đều lấy nguyên mẫu Võ Tắc Thiên, lẽ ra phải thống nhất nhưng lại theo hai phong cách khác nhau, thật đáng suy ngẫm.

“Điểm thứ hai còn ly kỳ hơn. Trên nhục kế của đầu Phật ngọc hơi lồi lên một mảng nếp gấp hình cánh quạt, xếp chồng như cờ xí. Phong cách này gọi là ‘đỉnh nghiêm’, khác với nhục kế thông thường, ‘đỉnh nghiêm’ trên đầu Phật ngọc cong cong như từng lớp từng lớp vỏ hành tây, rủ xuống trán Phật, rồi vén sang hai bên như hai cánh màn từ từ mở ra, mang đậm nét đặc sắc của tượng Phật Tạng truyền thời kỳ đầu. Thời Võ Tắc Thiên, Phật giáo vừa du nhập vào Tây Tạng, mấy chục năm sau đại sư Liên Hoa Sinh mới sáng lập ra Mật tông. Vậy mà trong minh đường Võ Tắc Thiên lại đặt một pho tượng theo phong cách Phật giáo Tạng truyền mấy chục năm sau mới xuất hiện, thật khó hiểu. Tượng Phật ở Tây Tạng vào đầu và giữa thời Đường đều được đưa tới từ Hoa Hạ, Ấn Độ, Nepal và Tây Vực, phong cách hỗn tạp, sau đó lại bị phá hủy hoàn toàn khi Lãng Đạt Mã diệt Phật nên rất hiếm thấy tượng Phật ở thời đại này, chỉ có thể suy đoán hình dáng mà thôi. Tôi cũng là được nghe một vị Phật sống kể lại mới biết.

“Nhưng tôi phải nhắc lại lần nữa, trên đây chỉ là những điểm đáng ngờ, chưa thể kết luận thật hay giả được.”

Nghe tôi trình bày xong, cục trưởng Lưu trầm ngâm giây lát rồi hỏi, “Cậu đã hở ra với Kido Kana chưa?”

“Chưa đến lúc. Có lẽ cô ta cũng còn nhiều điều giấu giếm chúng ta. Nếu cô ta đã buông câu, chi bằng chúng ta tương kế tựu kế, xem cuối cùng ai mắc câu ai.”

Chuyện này nói trắng ra là đấu trí, Kido Kana đã bất nhân thì đừng trách tôi bất nghĩa. Cô ta định lấy mớ ảnh nát ra gạt người, song tôi lại đang nắm con át chủ bài là đầu Phật, chưa biết mèo nào cắn mỉu nào đâu.

Cục trưởng Lưu chỉ thị, “Căn cứ vào mấy chi tiết này đúng là chưa thể kết luận được. Kido Kana đã nhờ các cậu tìm Phó Quý thì cứ tìm. Tôi sẽ bảo Phương Chấn huy động phía cảnh sát giúp đỡ. Nhưng phải nhớ mọi việc hiện tại đều là hành vi tự phát của người dân, chính phủ không biết gì cả. Cậu đưa điện thoại cho Phương Chấn đi.”

Phương Chấn nhận điện vâng dạ mấy tiếng rồi thản nhiên trả cục gạch lại cho tôi. Tôi vừa áp tai vào ống nghe đã thấy giọng cục trưởng Lưu nhẹ nhõm hẳn, “Nghe nói cậu chọc giận làm Hoàng Yên Yên bỏ đi hả?”

“Cô ấy đỏng đảnh, tôi biết làm sao được.”

“Cậu thông minh thế sao chẳng dỗ dành nổi một cô gái? Nhường người ta một tí. Chuyện này giải quyết ổn thỏa cũng coi như năm phái quy về một mối. Thủ tướng Chu Ân Lai tại hội nghị Bandung bên Indonesia đã nói sao nhỉ? Phải gác lại bất đồng để tìm đến lợi ích chung chứ.”

Thấy ông ta bắt đầu giở giọng cán bộ, tôi vâng dạ quấy quá rồi gác máy. Nói chuyện với ông cục trưởng này mệt muốn chết, lúc nào cũng phải đoán xem ông ta đang tính toán cái gì. Chợt thấy Dược Bất Nhiên nhìn mình chằm chằm, tôi hỏi gã có phải nghĩ ra manh mối gì không? Gã ngập ngừng rồi nhe răng hỏi ngược lại, “Chúng mình là anh em tốt đúng không nào?”

“Coi là thế đi.”

“Anh em tốt phải chia ngọt sẻ bùi đúng không?”

Tôi phì cười, ném di động cho gã, “Đằng nào cũng là cụ nhà ông cho tôi, cầm đi.”

Dược Bất Nhiên kinh ngạc, “Sao ông biết tôi muốn mượn điện thoại?”

“Vừa nãy ông cứ nhìn lom lom thắt lưng tôi, lại liên tục xem giờ, hẳn là có hẹn. Tôi đoán chắc ông hẹn với gái, định cầm di động theo lấy le chứ gì.”

Dược Bất Nhiên cười hề hề vỗ vai tôi, “Thằng ôn này tinh như cú vọ.”

Tôi và Dược Bất Nhiên về đến Tứ Hối Trai, thấy gã chạy vặt nhà họ Thẩm phái đến đã bày biện hàng họ đâu ra đó, tôi khen ngợi mấy câu rồi cho cậu ta về. Kiểm lại mới thấy người ta buôn bán hơn đứt tôi, một buổi sáng bán được tận ba món, bằng tôi mở hàng cả tuần.

Tôi bèn rót chén trà thong thả uống, mặc cho Dược Bất Nhiên ôm di động nấu cháo. Gã dù sao cùng là hậu duệ năm phái, lúc mò đến Tứ Hối Trai gây sự còn hùng hổ bặm trợn, vậy mà vừa cầm điện thoại lên đã thành ra gã choai choai mặt dày mày dạn đu bám con gái nhà người ta, nói đến lúc di động cạn sạch pin mới chịu đặt xuống.

Tiện miệng tán gẫu thêm mấy câu, tôi mới biết nhà họ Dược chỉ có hai cháu trai là Dược Bất Nhiên và anh trai gã, Dược Bất Thị. Ông anh sang Mỹ học tiến sĩ chuyên ngành y dược theo học bổng nhà nước, nên Dược Bất Nhiên được gia đình dốc sức bồi dưỡng để kế nghiệp. Nhà họ Dược chuyên đồ gốm, phạm vi rất rộng, học vấn liên quan mênh mông bể sở, gã tuy là sinh viên ưu tú đại học Bắc Kinh cũng vẫn phải học rất nhiều.

Qua trò chuyện, tôi cảm giác Dược Bất Nhiên không mấy tha thiết với cái nghề này, nói theo cách của gã thì dường như chỉ là thay anh trai làm tròn nghĩa vụ. Chưa chừng giữa hai anh em còn có khúc mắc gì, nhưng tôi không gặng hỏi.

Chuyện trò một hồi, tôi cũng thấm mệt, bèn về phòng chợp mắt một lát, mặc cho Dược Bất Nhiên ngồi trông hàng giúp. Tỉnh lại đã thấy gã đang cà kê dê ngỗng với Phương Chấn. Thấy tôi dậy, Phương Chấn lấy tài liệu đưa cho tôi. Nhìn thái độ hậm hực của Dược Bất Nhiên, có lẽ gã đòi xem trước mà không được.

Năng suất làm việc của cánh cảnh sát đúng là cao, chúng tôi mới về Tứ Hối Trai được ba bốn tiếng đồng hồ, Phương Chấn đã đem tài liệu đến rồi.

Phó Quý trước giải phóng là thanh tra ở Sở Cảnh sát Bắc Kinh, không chỉ đích thân bắt giữ Hứa Nhất Thành mà từng tóm cổ cả vài chiến sĩ tình báo của Đảng. Có điều con người này khá thâm trầm, không xuống tay tàn độc nên sau khi Bắc Kinh hòa bình giải phóng, tuy bị bắt song không bị kết tội nặng, chỉ phạt tù hai mươi năm. Đến khi mãn hạn ra tù lại gặp đúng Cách mạng Văn hóa, Phó Quý không muốn sống tại Bắc Kinh nữa, bèn đến Thiên Tân ẩn cư. Mấy năm nay nghề buôn đồ cổ phất lên, ông ta đang làm cò ở chợ đồ cổ Thẩm Dương Đạo, Thiên Tân.

Đường đường thanh tra cảnh sát trước giải phóng sau khi bỏ việc lại dấn thân vào ngạch đồ cổ. Làm cò cũng chẳng dễ, vừa phải khéo ăn nói lại phải giỏi nhìn mặt đoán ý, rất hợp với một tay cớm già. Có điều còn cần con mắt giám định đồ cổ mới khỏi bị kẻ bán lừa, cũng tránh cho người mua mắc lỡm, cái này phải dựa vào bản lĩnh thực thụ.

Đã biết tung tích ông ta, không thể chậm trễ, tôi liền nhờ Phương Chấn mua hộ hai vé tàu đến Thiên Tân. Dược Bất Nhiên nhăn như bị, khó khăn lắm gã mới hẹn được bạn gái đi chơi giờ lại phải lỡ hẹn rồi.

Vừa bước vào sân ga đã thấy Hoàng Yên Yên đứng lù lù ở đó. Khỏi cần hỏi, chắc chắn là cục trưởng Lưu hoặc Phương Chấn báo cho cô ta. Thấy tôi đến gần, cô ả chỉ lạnh lùng liếc một cái, chẳng buồn hé răng, có điều khóe mắt hơi đỏ, chẳng biết có phải vừa khóc hay không. Tôi bèn móc xuyến đồng ra, “Xưa nay tôi làm người có nguyên tắc, tuyệt đối không làm khó người khác, khi nào việc này xong xuôi, tôi sẽ trả lại cô nguyên vẹn.” Dứt lời tôi quay sang ba hoa với Dược Bất Nhiên, chẳng buồn quan tâm thái độ cô ta.

Đáp tàu từ Bắc Kinh đến Thiên Tân rất nhanh, hơn hai tiếng đồng hồ là tới nơi. Ba chúng tôi vừa xuống tàu, nhân lúc trời còn chưa tối, lập tức đến thẳng Thẩm Dương Đạo.

Chợ đồ cổ ở Thẩm Dương Đạo Thiên Tân là khu chợ lâu đời, có câu rằng “Trước có Thẩm Dương Đạo Thiên Tân, sau có Phan Gia Viên Bắc Kinh”. Thoạt nhìn nơi này chỉ lơ thơ vài cửa hiệu, nhưng có không ít đồ tốt xuất xứ từ đây, ví như bình hồ lô tai như ý hình rồng chìm thời Càn Long, bình sứ hoa văn cây cỏ mùa thu thời Thành Hóa v.v… Hôm nay là cuối tuần, người đến chợ tấp nập, đông chẳng kém Phan Gia Viên, lao xao hết giọng Bắc Kinh lại đến giọng Thiên Tân. Giới giám định Bắc Kinh thỉnh thoảng rảnh rỗi lại đến đây dạo mấy vòng, tôi từng đến vài lần, cũng có dăm người quen biết.

Nhưng lần này hiển nhiên chẳng cần tôi ra tay, bất luận nhà họ Hoàng hay họ Dược đều có tiếng hơn Tứ Hối Trai cỏn con của tôi nhiều. Hoàng Yên Yên và Dược Bất Nhiên dẫn tôi băng qua đám đông nhốn nháo đi thẳng tới một tiệm đồ cổ mặt tiền khá rộng, bên trong bày mấy con tỳ hưu ngọc, cóc vàng ngậm tiền đồng và cá chép, có cả tượng ông Thọ bằng gỗ táo, tranh hạc thọ giả cổ, có vẻ là nơi không mấy liên quan đến đồ cổ mà giống chuyên bán hàng mỹ nghệ cho mấy tay thương gia Quảng Đông hám của lạ hơn.

Chủ tiệm là một ông già tóc bạc phơ, thấy ba chúng tôi thì vội đứng dậy đón. Dược Bất Nhiên cười toác miệng, “Chào bác Trương, lâu quá không gặp nhau rồi nhỉ.” Gã vốn nói giọng Bắc Kinh, vậy mà đến đây lại đổi sang giọng phổ thông chuẩn, nghe không quen tai chút nào. Ông chủ sững ra, nhìn kỹ lại rồi sang sảng nói bằng giọng Thiên Tân, “Ô, ra là cậu Hai Nhiên, cơn gió nào thổi cậu đến đây thế?” Dược Bất Nhiên đáp, “Cháu dẫn bạn đến chơi thôi.” Ông ta nhìn sang, ánh mắt lướt qua tôi rồi dừng lại ở Hoàng Yên Yên, “Cô Cả Yên cũng đến à.” Hoàng Yên Yên hơi hếch cằm, xem như đáp lễ.

Xem chừng họ quen nhau cả, có khi đây còn là một cửa hàng thuộc Minh Nhãn Mai Hoa.

Hàn huyên một hồi, Dược Bất Nhiên vờ vô tình hỏi, “Nghe nói ở đây có tay cò tên Phó Quý, bác biết không?”

Ông già cười khà, máy nhanh ngón trỏ và ngón giữa tay phải trên tủ quầy, “Sao nào, các cô cậu đến hóng hớt đấy à?” Tôi và Dược Bất Nhiên nghi hoặc nhìn nhau. Động tác của ông ta là một ám hiệu trong giới đồ cổ trước đây, máy hai ngón tay như đôi chân đi, theo người vùng Bắc Kinh Thiên Tân nghĩa là ra phố xem chém đầu, về sau không còn mấy màn chém đầu nữa, động tác này chuyển sang mang ý hóng hớt - nhất là hóng người khác gặp xui xẻo.

Lẽ nào gần đây Phó Quý gặp chuyện gì rồi?

Dược Bất Nhiên luôn mồm giục kể, song ông chủ Trương đưa mắt nhìn tôi, gã phải giới thiệu tôi và gã là anh em, không có gì đáng ngại, còn vỗ vỗ vai tôi ra chiều thân mật, ông ta mới chịu mở miệng.

Thực ra ngắn gọn chỉ có một câu, Phó Quý phá chợ tuyển.

Chợ tuyển là gì? Người chơi đồ cổ cũng chia ra ma cũ ma mới, những tay chơi lâu năm dĩ nhiên không muốn tranh mua với đám oắt con mới ra ràng. Bởi vậy những cửa hàng lớn có thế lực đều có nhóm mua bán riêng, lùng được món gì hay họ sẽ âm thầm nhắn với khách quen lâu năm trước, để họ ra giá, đây gọi là “bán cho người biết”. Nhóm mua bán kiểu này gọi là chợ tuyển.

Vụ của Phó Quý khá ầm ĩ.

Hơn tháng trước, Phó Quý bắt đầu rêu rao ở Thẩm Dương Đạo rằng mình đã kiếm được một người định bán chiếc đĩa rửa bút sứ Quân* hình quả dưa. Sứ Quân quý giá khỏi bàn, có câu rằng “gia tài vạn quan chẳng bằng một mảnh sứ Quân”, giờ bỗng dưng mọc ra hẳn một chiếc đĩa rửa bút hoàn chỉnh bằng sứ Quân, ai chẳng đỏ mắt nhìn vào. Dưới sự móc nối của Phó Quý, mấy cửa hiệu lớn bèn bắt tay với nhau mở một buổi chợ tuyển, lại gọi mấy vị khách quen đến đấu giá tại chỗ, ai trả cao thì được.

Đặc sản của thành phố Vũ Châu tỉnh Hà Nam, nổi danh từ thời Đường, có câu “vàng có giá, sứ Quân vô giá”.

Mua hàng phải xem trước. Phó Quý cầm một đống tiền cọc nhưng cứ thoái thác mãi, viện cớ rằng người bán chưa chuẩn bị xong. Xưa nay ông ta cũng có uy tín nên các chủ hiệu không mảy may nghi ngờ. Đến ngày đấu giá, ông ta vẫn bặt tăm. Các chủ hiệu không chịu nổi nữa, kéo nhau đến nhà tìm, nào ngờ chỉ thấy cửa khóa im ỉm, người đã đi đâu mất. Phó Quý xưa nay sống một mình, không vợ con, chẳng biết là đi đâu được.

Đám chủ hiệu hết cách, đang định quay về thì gặp một bà lão, bà ta nói nhà mình có một chiếc đĩa gia truyền, Phó Quý vô tình trông thấy, bảo là có giá, còn vỗ ngực bảo đảm sẽ bán được giá hời. Bà cụ tin là thật, bèn đưa đĩa cho ông ta. Mãi đến giờ chẳng thấy tăm hơi, bà sốt ruột quá mới lần đến hỏi thăm.

Đôi bên khớp lại mới vỡ lẽ. Cái đĩa của bà cụ chính là đĩa rửa bút bằng sứ Quân. Té ra Phó Quý đòn xóc hai đầu, một đằng bày chợ tuyển ẵm tiền cọc, đằng kia lừa gạt bà lão cuỗm luôn cái đĩa. Lão tự bày trò từ đầu chí cuối, tay không bắt giặc, sau này chạy đến chỗ khác bán đĩa rửa bút là lại kiếm thêm bộn tiền.

Phen này Phó Quý tội to. Nghề này cực kỳ trọng chữ tín, kẻ làm cò càng phải coi uy tín như tính mạng, vậy mà lão lại thừa cơ chơi tất cả một vố, tuy ăn không được đĩa sứ Quân nhưng danh tiếng coi như đổ sông đổ biển cả. Rất nhiều người nói hễ bắt gặp sẽ dần cho lão một trận nhừ tử. Đám lưu manh côn đồ ở Thiên Tân mấy hôm ấy cũng quần thảo khắp phố phường, bởi có người loan tin, ai tìm được chỗ lẩn trốn của Phó Quý sẽ thưởng ngay một đài cát xét hai cửa băng.

Nghe xong, chúng tôi cũng chẳng biết nói gì. Tuy đã thấy nhiều kẻ tham tiền mờ mắt, nhưng ăn bẩn như Phó Quý quả là hiếm có.

Dược Bất Nhiên hỏi, “Bác cũng không biết Phó Quý giờ ở đâu ư?”

Ông Trương cười đáp, “Nếu biết tôi đã đi báo rồi. Giờ Phó Quý là kẻ địch của cả khu chợ, ai mà dám chứa chấp.”

Tôi còn muốn hỏi thêm thì Dược Bất Nhiên kín đáo đưa mắt ra hiệu ngăn lại. Gã bô bô chuyện phiếm mấy câu với ông chủ rồi dẫn tôi và Hoàng Yên Yên rời đi. Bị tôi gặng, Dược Bất Nhiên chỉ lắc đầu đáp, “Giới đồ cổ Thiên Tân tách thành một nhóm riêng, tuy cũng có qua lại với đám Bắc Kinh, nhưng thâm tâm đôi bên đều lườm nguýt nhau, cũng gần giống quan hệ trong giới tấu hài Bắc Kinh và Thiên Tân vậy. Phó Quý suy cho cùng cũng là chuyện riêng của giới đồ cổ Thiên Tân, cứ mặc họ đóng cửa bảo nhau, chúng ta hỏi kỹ họ không thích đâu.”

Tôi nhíu mày nghĩ bụng, vậy là phiền to rồi. Phó Quý gây họa tày trời, chẳng biết đã chuồn đi đâu mất. Không tìm thấy Phó Quý thì không thể giải mã sổ tay của Kido Yuzo, không được đám già trong Viện nghiên cứu Đông Bắc Á ủng hộ, đầu Phật cũng không thể đòi về, những chuyện này là một dãy các móc xích nối liền nhau.

Lúc này Hoàng Yên Yên chợt lên tiếng, “Để tôi đi nghe ngóng.” Tôi lắc đầu, “Không được, vừa rồi tôi quan sát thấy lão già kia có phần cảnh giác chúng ta, có lẽ đã sinh nghi rồi. Ta phải thận trọng mới được.”

Dược Bất Nhiên cũng chen vào, “Hỏi cứt, hỏi nữa chỉ tổ tốn nước bọt. Chợ tuyển cao cấp hơn chợ công khai, có rất nhiều quy tắc và luật lệ kiêng kỵ. Ngay ra giá cũng phải thò vào tay áo bắt tay để người bên cạnh khỏi nhìn thấy. Nay xảy ra chuyện họ không muốn vạch áo cho người xem lưng cũng dễ hiểu thôi.”

“Hỏi không hỏi được, tra cũng chẳng tra ra, khó quá…” Tôi đảo mắt, vắt óc nghĩ cách.

Dược Bất Nhiên cười ha hả vỗ ngực bảo đảm, “Ông khỏi lo, trời sập xuống cũng có thằng Nhiên cao mét tám hai này đỡ cho. Phó Quý thuổng mất cái đĩa sứ chứ gì, đúng tủ tôi rồi, cứ để tôi.”

Tôi và Hoàng Yên Yên đều tỏ vẻ hoài nghi, không lấy gì làm tin tưởng gã bộp chộp này. Dược Bất Nhiên lại vỗ ngực cái nữa, đãi giọng hát một câu Kinh kịch, “Người trong núi a… tự có kế hay.”

Dứt lời gã đi thẳng vào chợ, tôi và Hoàng Yên Yên bán tín bán nghi theo sau. Chỉ thấy gã chắp tay sau lưng, khoan thai sải chân dạo qua từng cửa tiệm, ghé vào mỗi tiệm một lát, không xem hàng cũng không hỏi thăm, chỉ tán gẫu với chủ tiệm mấy câu, úp mở tiết lộ lai lịch bản thân. Những chủ tiệm từng nghe đến Minh Nhãn Mai Hoa đều hết sức cung kính với gã, kẻ nào không biết cũng từng nghe danh Hội nghiên cứu giám định cổ vật Trung Hoa, dĩ nhiên không dám thất lễ.

Suốt hai ngày, Dược Bất Nhiên gần như đã đi khắp Thẩm Dương Đạo và mấy tiệm đồ cổ lân cận. Nhưng chứng tôi chỉ nghe gã tán chuyện buôn bán đồ gốm với họ, chẳng hỏi câu nào về Phó Quý cả. Cũng chẳng rõ gã định làm gì.

Sáng ngày thứ ba, Hoàng Yên Yên sốt ruột hỏi Dược Bất Nhiên định thế nào. Gã cười đáp, “Nói ra mất linh, chưa đến lúc anh đây mở túi gấm diện kế ra đâu.” Đoạn gã ngả người ra xô pha, tọp một miếng đi nguyên cái bánh rán trứng. Bánh rán Thiên Tân cuộn quẩy, ngon hơn bánh rán mỏng tèo ở Bắc Kinh nhiều.

Hoàng Yên Yên vẫn chưa yên tâm, “Anh có chắc không đấy?”

Dược Bất Nhiên vung tay, “Chắc chắn sẽ tìm được Phó Quý, nhưng có bắt được hay không thì phải mượn tiền vốn của Yên Yên rồi.” Gã nheo mắt đánh giá những đường cong đâu ra đấy của Hoàng Yên Yên. Bắt gặp tia sắc lạnh lóe lên trong mắt cô ta, Dược Bất Nhiên lật đật bồi thêm một câu, “Ý anh nói phải nhờ cô ra tay, cô nghĩ đi đâu thế.” Hoàng Yên Yên lạnh lùng hừ một tiếng, nhặt quả trứng luộc đi thẳng.

Tôi đặt tờ báo đã đọc xong xuống, hỏi Dược Bất Nhiên, “Hôm nay ta lại đi nữa à?”

“Khỏi cần. Hôm nay chúng ta ngồi yên đợi cá cắn câu thôi. Anh đây là Trương Lương tái thế, Gia Cát phục sinh, Roosevelt đầu thai tại Trung Quốc, cứ yên tâm đi.”

Mặc gã ba hoa, tôi chỉ ừm một tiếng, tiện tay cầm một số tạp chí Chuyện kể lên lật mấy trang, nhưng thấy lòng như lửa đốt, bèn đặt xuống định ra ngoài hít thở. Ra đến giếng trời thì chợt thấy thấp thoáng bóng người, còn nghe cả tiếng quát tháo vọng tới. Ngỡ xảy ra chuyện, tôi vội chạy đến xem, vừa thò đầu ra đã thấy Hoàng Yên Yên đang tập võ.

Cô ta đã thay sang bộ thể thao hồng, cột tóc đuôi ngựa, lần lượt đi từng đường quyền. Cô ta rất tập trung, vừa tập vừa hô, chẳng mấy chốc mặt đã đỏ hồng, mồ hôi lấm tấm chóp mũi, trông sinh động hơn hẳn thường ngày, cứ như Mộc Quế Anh vậy.

“Ai đó!” Hoàng Yên Yên thình lình thu chiêu, trừng mắt nhìn sang. Tôi đành ngượng nghịu bước ra, kiếm chuyện lấp liếm: “Tập quyền à?” Nhận ra tôi, cô ta mặt vẫn lạnh như băng nhưng cũng chịu hạ nắm đấm xuống. Thấy cô ta im lặng, tôi đành dày mặt hỏi tiếp, “Cô tập quyền gì thế?”

“Hình Ý.”

“Hình Ý hay đấy, rất hay. Từ hồi xem Thiếu lâm tự, tôi vẫn luôn muốn tìm cơ hội học, tiếc rằng Hình Ý quyền của họ chỉ truyền nam không truyền nữ, ha ha.”

Tôi cố ý pha trò song Hoàng Yên Yên chẳng buồn nhếch môi, chỉ làm động tác vẫy tôi qua. Phản ứng này hơi bất ngờ, tôi không tiện từ chối, đành lần chần bước tới. Cô ta kéo tay phải tôi, tay trái đặt lên vai tôi, nửa thân trên ngả sang, tỏa mùi hương thoang thoảng. Thấy tôi thoáng ngẩn người, Hoàng Yên Yên nhoẻn cười tươi, đột nhiên hai tay vận sức, chân quét một cái, tôi bỗng thấy trời đất đảo lộn, ngã nhào xuống đất.

Hoàng Yên Yên phủi tay, nghênh ngang rời sân. Tôi nằm bẹp dưới đất, đau đến nghiến răng nghiến lợi, chẳng biết có nên nổi giận hay không.

Chưa kịp bò dậy, Dược Bất Nhiên đã ló đầu ra từ hành lang, “Này này tôi bảo, đừng đùa nữa, mau qua đây, có kẻ mắc câu rồi!”

Có tận năm người đến tìm Dược Bất Nhiên, tuổi từ bốn mươi đến sáu mươi, tôi nhìn đều thấy quen quen, hẳn là chủ mấy tiệm lớn ở Thẩm Dương Đạo, hai hôm trước Dược Bất Nhiên vừa dạo qua. Cả năm tay xách nách mang, không nhân sâm thì cũng rượu Tây, có cả mấy món không đáng bao nhiêu nhưng rất hiếm gặp.

Dược Bất Nhiên chễm chệ trên xô pha chẳng buồn đứng lên, thái độ khác hẳn hai ngày trước, cử chỉ có phần dè dặt, thấy họ xách đồ tới thì hơi hếch cằm: “Để đó đi.” Năm người đặt đồ xuống bàn, đưa mắt nhìn nhau, chợt một kẻ xoa tay cười nịnh, “Mấy hôm nay chẳng thấy cậu Nhiên lại chơi.”

“Ông tôi hơi mệt nên thằng cháu này mới phải thay chân chạy đôn chạy đáo. Tấm lòng các vị tôi xin nhận, quà cáp thì phiền mang về cho.”

Kẻ cầm đầu bị Dược Bất Nhiên chặn họng, bối rối liếc sang tôi. Dược Bất Nhiên nhận ra ý hắn, bèn nói anh chàng này cũng là người nhà chúng tôi, không phải người ngoài, bọn họ nửa tin nửa ngờ, nhưng không tiện gặng hỏi, bầu không khí nhất thời lặng ngắt. Tôi sực nhớ ra Hoàng Yên Yên, cô ta đi đâu rồi nhỉ? Theo lý gặp chuyện thế này cô ta cũng phải tham gia mới đúng.

Tay chủ tiệm cầm đầu họ Tôn hỏi Dược Bất Nhiên, “Nghe nói nhà họ Dược đang tuyển mắt ngựa, mong cậu Nhiên chỉ cho mấy chiêu.” Mắt ngựa là tiếng lóng trên giang hồ thời trước, vốn chỉ lái buôn giỏi xem tướng ngựa, về sau lan sang cả giới đồ cổ, ám chỉ phương pháp giám định cổ vật. Ông chủ Tôn nói nhà họ Dược tuyển mắt ngựa, ý muốn hỏi có phải đã tìm ra cách giám định mới không.

Trước đây xem đồ cổ phải dựa vào sờ, nhìn, nếm, giờ chỉ cần một máy đo lường là xong tuốt, nên những tay chơi đồ cổ lão luyện đều hết sức quan tâm tới sự phát triển của khoa học kỹ thuật để bắt kịp. Nhà họ Dược nổi tiếng về giám định đồ sứ, lại có tài nguyên từ trường đại học, hẳn nhiên ai chẳng thèm thuồng muốn biết thành quả mới của họ.

Dược Bất Nhiên cười đáp, “Ngành gốm sứ sâu rộng bao la, làm gì có mắt ngựa nào bảo đảm trăm phần trăm.”

Thấy Dược Bất Nhiên không phủ nhận, ông chủ Tôn mừng rỡ vội tâng bốc thêm mấy câu, “Khoa học phát triển thật. Cậu Nhiên đúng là nhân tài Đại học Bắc Kinh có khác.” Dược Bất Nhiên vờ khiêm tốn, “Chậc, đâu phải công lao của riêng nhà tôi, viện nghiên cứu trực thuộc các trường đại học chuyên ngành cũng bỏ không ít công sức mà.”

Năm người kia gật gù phụ họa. Ông chủ Tôn thêm mắm dặm muối vài câu ca tụng rồi rướn cổ vào đề, “Chúng tôi làm ăn cò con, sợ nhất đồ giả. Nhìn lầm một lần là đi tong cả nửa gia sản như chơi. Nhà cậu Nhiên là Thái Sơn Bắc Đẩu trong ngành, bỏ mặc chúng tôi sống chết sao đành.”

Tôi ngồi nghe cũng láng máng đoán được dự định của Dược Bất Nhiên. Hai hôm trước gã đi khắp nơi tán chuyện trên trời dưới bể là muốn tung hỏa mù, khiến người ta tưởng nhà họ Dược mới tìm ra phương pháp giám định mới. Đám chủ hiệu hay tin nhất định đứng ngồi không yên, tất tả chạy đến nịnh bợ. Chỉ có điều tôi không hiểu, chuyện này thì liên quan gì đến Phó Quý.

Dược Bất Nhiên lộ vẻ khó xử, “Ông chủ Tôn cứ quá lời. Nếu Hội có thứ gì hay ho, quyết không giấu làm của riêng. Tiếc rằng chuyện này liên quan quá rộng, nói ra e sẽ gây nên chấn động, ảnh hưởng nhiều người. Ông tôi chưa gật đầu, tôi cũng chẳng dám nói bừa.” Nghe ra Dược Bất Nhiên không từ chối thẳng thừng, ông chủ Tôn vội bồi thêm, “Cậu cứ hé cho biết chút chút là được, chúng tôi không lộ ra với ai đâu.” Dứt lời còn kéo tay áo gã, xòe ra ba ngón tay.

Động tác này gọi là “càn khôn tay áo”, chỉ cần Dược Bất Nhiên tiết lộ một câu, bọn họ sẽ trả ba nghìn tệ. Dược Bất Nhiên thở dài vẻ khó xử, hạ thấp giọng, “Các vị nhất định không được lộ ra là tôi bảo đâu đấy.” Cả năm gật đầu lia lịa, luôn miệng lôi Ngọc Hoàng đại đế, Quan Âm Bồ tát lẫn tổ tiên nhà mình ra thề bồi. Bấy giờ Dược Bất Nhiên mới nheo mắt chậm rãi hỏi, “Các vị biết men rạn giun bò không?”

Men rạn giun bò là đặc trưng của sứ Quân thời Tống, nom như vết giun bò, là phương pháp chủ yếu để giám định sứ Quân, và cũng là dạng thường thức cơ bản. Đám kia gật đầu như gà mổ thóc, không ai dám tỏ vẻ ta đây.

Dược Bất Nhiên rề rà tiếp, “Giờ cái đó cũng không đáng tin nữa rồi, các vị biết chưa?”

Đến lượt tất cả sững sờ. Men rạn giun bò là đặc trưng điển hình để giám định sứ Quân đời Tống, bao đời nay vẫn cho rằng hễ có men rạn như thế thì nhất định là sứ Quân, không thể làm giả được. Vậy mà Dược Bất Nhiên lại thình lình buông một câu như vậy, chẳng khác gì bảo nhà toán học một cộng một không phải bằng hai nữa. Nếu đến men rạn giun bò cũng làm giả được thì thị trường đồ cổ loạn mất.

Giọng ông chủ Tôn đã bắt đầu run: “Cậu nói kỹ hơn đi.”

“Cụ thể tôi cũng không rõ, nhưng mấy tháng trước nhà tôi phát hiện lò gốm Vũ Châu đã mô phỏng được loại men rạn này rồi. Tuy chưa phải là hoàn hảo nhưng với trình độ kỹ thuật hiện giờ, muốn cải tiến chẳng khó gì.”

Đám chủ hiệu xôn xao cả lên. Dược Bất Nhiên vội trấn an, “May mà qua phân tích, trước mắt kỹ thuật mô phỏng này mới áp dụng được với những món đồ nhỏ thôi, vật dụng lớn quá thì chưa nung ra được. Bởi vậy ông tôi định nhân lúc loại hàng giả này chưa ồ ạt tràn vào thị trường, nhanh chóng tìm ra phương pháp giám định mới.”

Ông chủ Tôn liền gặng, “Ông cụ tìm thấy rồi chứ?” Dược Bất Nhiên lắc đầu, “Đâu có dễ thế, giờ nhóm kỹ thuật vẫn đang nghiên cứu khắc phục, mới đạt được thành công bước đầu thôi.”

Đám chủ hiệu chỉ mong Dược Bất Nhiên nói thêm, song gã khăng khăng không chịu, “Tôi biết có bấy nhiêu thôi, cụ thể hơn thì phải đợi báo cáo của nhóm kỹ thuật. Tôi nói đâu các vị bỏ đấy, đừng quá để tâm, lỡ tôi nhớ lầm nói lộn làm các vị lầm theo thì thất đức lắm.”

Câu cuối cùng này đương nhiên không lọt vào tai năm tay chủ hiệu. Thấy Dược Bất Nhiên không tiết lộ thêm, họ đành tiu nghỉu ra về. Chờ họ lần lượt về hết, Dược Bất Nhiên mới quay sang tôi, “Ông giỏi quan sát, có nhận ra chuyện gì không?”

Tôi đã láng máng đoán ra nên thản nhiên đáp, “Câu rùa vàng.”

“Ha ha ha, đúng là không gì qua được mắt tên gian tặc nhà ông.” Dược Bất Nhiên cười rũ, đoạn hừ mũi khinh miệt, “Tôi thấy lão Phó Quý kia không định thuổng đồ đâu, mà một trong năm tay chủ hiệu này cố ý tung hỏa mù, vừa ăn cướp vừa la làng đổ tội cho Phó Quý đấy thôi.”

“Sao ông biết?”

“Chuyện này rất nhiều sơ hở, thủng lỗ chỗ như vòng ấy. Bà cụ kia đâu biết nhìn hàng, Phó Quý có thể mua giá rẻ rồi đàng hoàng bán ra, còn bày vẽ họp chợ tuyển mà làm gì? Cách thuổng đồ của lão quá ngu xuẩn, phàm việc kỳ quặc ắt có điều khuất tất. Trong giới này nếu muốn bôi nhọ ai đó thì thủ đoạn cực kỳ hèn hạ, bọn chúng chi cần cong mông lên là ông đây đã biết phân chúng thối đến đâu rồi.”

Tôi gật đầu, tuy chẳng biết mấy về đồ sứ, nhưng lòng người ở đâu mà chẳng vậy.

Dược Bất Nhiên thấy vậy càng đắc ý kể tiếp, “Sứ Quân thời Bắc Tống quý giá vô ngần, bao năm nay rất ít người tìm được một món hoàn chỉnh. Bất luận ai tìm được sứ Quân, ngoài mừng rỡ cũng sẽ nơm nớp bất an, lo lắng chuyện thật giả. Bởi thế trước hết tôi phao tin nhà họ Dược có mắt ngựa mới nhằm thu hút chú ý của kẻ gian, sau đó lại cố ý lấy men rạn giun bò ra mào đầu câu chuyện, khiến hắn sinh nghi, hòng dò xem rốt cuộc