VẬN KHÍ NGHỊCH HÀNH

- Bắt đầu từ từ hít vô, dẫn hơi xuống huyệt đản trung, thần khuyết, đan điền, vĩ lư, hội âm, ngược lên mạng môn, giáp tích, ngọc chẩm, bách hội, trở xuống ấn đường, đoạn thở ra đường mũi. Tiếp tục, từ từ hít vô, dẫn hơi xuống… Bảy em ngồi kiết già theo hình vòng cung chặn cửa ra vào đối diện với tôi, nơi chân đầu bàn phòng khách tại nhà ông Tầm. Sáng sớm nay, ông đã dùng xe Honda đi Mỹ Tho kiếm ngọn mía. Đây là buổi chiều thứ năm ôn lại cách vận khí nghịch hành trước khi tiếp tục dọn hai sào đất trên đồi chuẩn bị trồng mía. Nhìn các em, kẻ mặc áo rách cùi chỏ, người đeo chiếc quần bạc thếch đắp vài miếng vá mà lòng tôi quặn thắt. Tương lai con dân đất nước tôi đó. Chỉ mới mấy năm mà nhiều nơi, chiếc lều để tránh mưa, che nắng, trông chẳng khác gì chiếc váy đụp mọc lên như nấm, quả là đối nghịch với cảnh thời 54 khi tôi còn nhỏ, gia đình di cư từ Bắc vào Nam. Mỗi lần đi ngang qua những căn lều xiêu vẹo, đắp vá bằng những miếng bạt nhựa xanh xanh, đỏ đỏ, khá hơn thì mái lá cỏ bái hay lá dừa, vách phên nứa, lại có nhà đắp vách đất, lời hát nào của Phạm Duy trước 75, “Trên một cành cây, có một tổ kiến; có con đi ra lại có con đi vào; trời hôm nay nắng, yêu em biết bao…” lại quanh quẩn vang lên nơi tâm trí, khi thấy kẻ đi ra, người chui vô những chiếc váy đụp ấy, thúc dục tôi tự hỏi phải làm gì. Phải làm gì, biết gì có thể làm hầu cải thiện mức sống người dân? - Các em đã rõ thế nào là hành thiền, tôi nhắc lại, hành thiền tức là luôn luôn nghĩ về sự việc hay tính toán công chuyện nào đó bất cứ lúc nào hoặc khi đang làm việc gì. Áp dụng vận khí theo chiều âm mạch vào hành thiền sẽ phát triển khí lực hay còn gọi là nội công nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, phát triển hay không lại tùy thuộc thực hành vận khí. Chẳng hạn, khi đi bộ bình thường, cứ năm bước thì vận khí được một vòng, hoặc chạy, mười bước được một vòng. Càng hít hơi vô chậm thì càng tốt. Khi vận hành khí, để ý tới không khí lọt qua mũi, dẫn nó theo đường âm mạch sao cho khi đã đầy hơi thì không khí đã đi vừa đủ một vòng. Vận khí nghịch hành chỉ điều khiển luồng hơi hít vô, thở ra không cần phải nhanh chậm chi hết. Vận khí lúc chạy hay đi bộ hoặc làm việc gì lợi ích hơn ngồi đả tọa. Nếu trước khi ngủ có thể đả tọa thì nhớ đếm mỗi khi thở ra để tập trung chú ý vào việc dẫn khí. Nằm xuống trong khi chờ ngủ cũng tiếp tục vận khí. Như vậy, luôn luôn vận khí được gọi là hành thiền vận khí hay vận khí hành thiền. Tôi sẽ kiểm chứng các em hằng ngày trong suốt hai tuần dọn đất. Các em cũng biết, công việc dọn đất chỉ là phương tiện thực tập vận khí trong lúc làm việc. Tối muốn thấy sự vận khí trở thành bản năng, nói cách khác, vận khí phải là thói quen thực hành luôn luôn theo nhịp thở của mình bất cứ lúc nào đến nỗi, khi ngủ cũng tiếp tục vận khí. Em nào không thể thực hiện vận khí được, không nên học võ. Những lần tới, khi khảo hạch lên đai, mỗi em phải đấu với một võ sinh sẽ có cấp bậc cao hơn một đai được mời về từ võ đường khác. Các em để tâm tiếp tục thực hành vận khí hay không sẽ được chứng thực. Nếu em nào không thắng, sẽ bị loại không lý do. Bởi chính vận khí sẽ tạo nên nội công hay năng lực nơi một người, đồng thời giúp cử điệu của người đó linh hoạt hơn. Đánh võ nếu không có nội công, thiếu năng lực, thì chẳng khác gì múa tay, múa chân, biểu diễn cho vui mắt. Tôi không muốn thấy các em là những vũ công mà là võ sinh đầy năng lực. Tôi chỉ có thể nói thế, tiến triển ra sao đều tùy thuộc công phu thao luyện và thực hành vận khi nơi mỗi người. Mấy ngày đầu, nhìn các em chậm chạp dọn cỏ, chặt cây, tôi thầm hỏi, mình có ép các em quá không. Vừa vận khí, vừa làm việc, tâm trí bị chia hai mà lại mới thực tập sao có thể làm nhanh. Nhưng chỉ sau năm ngày, mỗi ngày chừng hai tiếng vào buổi chiều vì các em tới trường vào buổi sáng, kết quả đã thấy rõ. Cử động cẩn trọng hơn, ít nhất là được như thế, tôi thầm cảm thấy vui vui. Những lớp luyện võ nơi công cộng tại đình chợ chỉ là những trận đấu áp dụng các miếng đánh được tách rời từ bài quyền. Sau khi học xong bài quyền thứ hai, để các em tự luyện một tuần cho nhuyễn các thế đánh, tôi khuyến khích các em đánh ngược thứ tự của bài quyền, quyền cuối thành quyền đầu và quyền đầu thành quyền cuối. Sau đó, tôi khuyến khích tách rời các thế quyền thành những thế đánh riêng biệt hầu giúp các em luyện tập, phát triển thành những phản ứng tự nhiên; đồng thời khuyến khích các em suy nghĩ bằng cách tưởng tượng đánh thế nào cho thuận với cơ thể của mình nhất, hầu kiến tạo công phu riêng. Tôi lập đi lập lại cho các em in trí, công phu của bản thân chính là đạo lý của chính mình; chỉ có mình hiểu rõ mà người khác không ai biết được. Vì thế, vận dụng ảo diệu thế nào đều do phản ứng nơi lòng mình, không bị bó buộc mà trở nên thuận tay, biến hóa không hạn chế. Đây là nguyên lý của võ đạo. Võ kỹ có hạn nhưng võ đạo thì vô hạn. Dĩ nhiên, các bài quyền của Taekwondo thì võ đường nào không luyện tập giống nhau; bởi vậy nơi trận đấu, đối thủ vừa giơ tay, hoặc cử động chân thì mình đã biết họ xuất miếng nào. Vấn đề chỉ là nhanh hay chậm. Điều hơi lạ đó là sau năm tháng cố thực hiện vận hành nghịch khí, tôi thấy động tác của các em sao quá chậm. Có thể nói, tôi có thể vẽ cử điệu của các em trên bút giấy. Chợt nhớ lại lần đầu ông Tầm muốn thử năng lực của tôi và tôi đã ngưng sau hai cú đấm và một cú đá trật, tôi nhận ra có lẽ năng lực của ông khá cao. Hèn chi đã có lần ông nhắc đến đệ thất đẳng huyền đai với phần thăng tiến nội công. Tôi thầm nghĩ, có bao giờ nên thử lại với ông lần nữa. Hỏi thì hỏi thế nhưng tôi đã vội nghĩ ngược lại, có nên không? Nhìn các em từng cặp quần thảo trên tấm thảm dầy được kết bằng “xơ dừa” trãi giữa chợ, đám đông bu quanh reo hò cổ võ. Có những người say mê, hò hét, vung chân múa tay như chính mình đang tham dự cuộc đấu. Tôi đã căn dặn các em, đấu với nhau tối ngày thứ sáu mỗi tuần chỉ là thực tập duyệt những thế đánh của bài quyền đang tập luyện tại nhà. Đánh không theo thứ tự những thế võ của bài quyền, tự do xuất chiêu, chỉ vừa tới và chú ý huy động phát triển phản ứng lanh lẹ, đúng mức. Tuy nhiên, cho dù cố gắng kiềm hãm chiêu thức thế nào, thì sai sẩy cũng không sao thoát khỏi. Hai lần đầu, bốn em sẩy tay khiến bạn đấu phải nhăn mặt, và kẻ sẩy tay phải rối rít giải thích, xin lỗi. Tôi phải mua loại nệm mút mỏng cắt thành áo giáp đơn giản nhất mặc bên trong bảo vệ các em trong trường hợp lỡ sẩy tay. Tôi biết lý do lỡ sẩy tay; chính là tại tôi ép các em thực hiện hành thiền khi luyện võ, và luôn luôn, bất cứ lúc nào. Chẳng những thế, lại phải để ý nhận định thế đánh cho thêm phần sáng tạo. Nếu chỉ luyện tập ở nhà các em có thể luyện chậm lại một cách ý thức, nhưng khi có bạn đấu, phản ứng sao cho chuẩn và lanh lẹ, thì sẩy tay là chuyện thường tình. Thêm vào đó, phân tích bài quyền thành những thế võ riêng biệt, sử dụng tự do phát chiêu thì sao đối thủ có thể dự đoán trước. Từng đôi một, hai em như hai con gà chọi, bái võ sư, bái nhau, xáp vô và quần thảo túi bụi tạo hưng phấn cho đám khán giả bình dân. Có em đang đánh thế này, chợt đổi sang thế khác khiến đối thủ ngỡ ngàng luống cuống đỡ. Danh ký các em được đặt theo số từ 1 đến 7 và được chia đấu theo từng cặp. Như vậy, để cho các em có cơ hội song đấu với nhau một cách công bình, nghĩa là mỗi em sẽ có sáu lần đấu với 6 em khác, vị chi cứ 42 lần đấu mới hết lượt. Tôi theo ban C nơi trung học, lại tiếp tục hai năm văn khoa nên suy tới nghĩ lui cũng không biết cách nào dàn xếp cho hợp lý hợp tình. Các em, mới qua bốn tháng luyện võ nên em nào em nấy háo hức, năng động có lẽ còn hơn gà chọi khiến tôi đau đầu chưa biết tính sao. Dĩ nhiên, trong 42 lần đấu thì mỗi em cần đấu 6 trận, và như vậy, hai năm sẽ có 100 tuần, trừ đi 16 tuần đã qua, còn lại 84 lần trình diễn. Mỗi lần trình diễn một tiếng và cứ 5 phút cho một cặp. Thế là đầu óc tôi bối rối chẳng khác gì tâm trạng của “Bố vợ bị đấm.” Tính làm sao, phân chia cách nào cho đồng đều. Thôi thì thử nghiên cứu toán học xem sao. Suốt cả một buổi tối, cặm cụi viết tới viết lui phân chia từng cặp, 1-2, 3-4, 5-6, 7-1, 2-4, 3-5, 4-6, 5-7… ráp nối đối thủ chẳng biết bao nhiêu lần, cứ rối tung lên. Tôi đành xoay kiểu khác, vẽ thành những ô, bề ngang 7 em, chiều dọc 6 lần đấu và đánh viết chữ x cho những giao điểm. Suốt một buổi tối, sắp xếp lại những trận đấu sao cho tránh trùng hợp, tôi có được 21 cặp không bị trùng hợp 1-2, 1-3, 1-4, 1-5, 1-6, 1-7 2-3, 2-4, 2-5, 2-6, 2-7 3-4, 3-5, 3-6, 3-7 4-5, 4-6, 4-7 5-6, 5-7 6-7 Như thế, không thể nào phân đều mỗi tối 12 cặp đấu cho chẵn một cách hợp lý hợp tình và thuận tiện, nên đành phải chia thành 7 cặp trình diễn một buổi tối, và như vậy, cứ ba lần trình diễn em nào cũng chỉ ra trận mỗi tối hai lần. Xét thế 7 trận, mỗi trận đấu 5 phút, cộng thêm đôi phút giới thiệu và khuyến khích cho mỗi cặp. Giả sử có cách nào kiếm được quảng cáo, có lẽ cũng bộn tiền. Và như thế, để cho hợp lý, hợp tình, lịch trình đấu võ trình diễn được sắp xết theo lập số sẽ là 7 em, mỗi em mang số từ 1 đến 7 và được chia cặp đấu theo ba tuần như sau. 12 34 56 71 23 45 67, cho tuần thứ nhất, 13 24 57 61 72 35 46, cho tuần thứ hai, và 14 25 36 47 15 26 37, cho tuần thứ ba để rồi hết lượt bắt lượt. Thời trước, Trần Tế Xương ca thán, “Biết thế, ngày xưa đi làm quách,” giờ đây, tôi đành chấp nhận, bởi dốt toán, nên nay phải mò. Tôi tự hỏi, không biết có nên nói với ông Tầm kiếm người bảo trợ cho các trận đấu hàng tuần hay không; nếu được các cửa tiệm bảo trợ thì đó cũng là lối quảng cáo. Ông Tầm vui vẻ theo dõi các em “trình diễn” trong một buổi tối của ngày thứ sáu tuần 30 tính từ thuở ban đầu. Chỉ còn hai tuần nữa là đến hạn lên đai xanh cho các em, nhưng tôi không an tâm bởi thấy các em ra đòn quá chậm mặc dầu thiên hạ vây chung quanh la ó rùm trời, tỏ vẻ rất hào hứng. Có một số em cả trai lẫn gái sau những buổi trính diễn gặp tôi xin được theo học võ, nhưng tôi chỉ trả lời để khóa tới hãy ghi tên. Chia sẻ nỗi thiếu tin tưởng vì thấy các em ra đòn quá chậm, ông Tầm mỉm cười nói nhẹ, - Đôi khi cũng không nên tin vào mắt mình. - Bác nói sao? - “Trước khi ngộ, thấy ngọn núi là ngọn núi; nơi hành trình thức ngộ, thấy ngọn núi không phải là ngọn núi, và khi đã ngộ, thấy ngọn núi lại là ngọn núi.” Mừng cho anh. Có võ đường tôi quen, nghe tiếng võ đường biểu diễn ở đây nên mời chúng ta đấu giao hữu, hay là chọn vào tối thứ hai sau tuần tới đưa các em đi đấu giao hữu một chuyến; tiện thể cho các em lên đai, anh nhận thấy thế nào? - Theo nhận định của bác thì sao? - Tôi nghĩ, anh sẽ có ngạc nhiên rất lớn.

Tôi im lặng, trầm tư suy nghĩ. Chỉ mới hai lần nói chuyện với ông Tầm, tôi nhận thấy ông ẩn dấu một kiến thức rất lớn; đồng thời, những lời ông phát biểu đầy vẻ ám định; do đó, tôi không muốn vội trả lời mà nén lòng suy tư, nhận định cho rõ ràng hơn. Tôi đã nói với các em cần chăm chỉ luyện tập, dạy và khuyên các em luôn luôn thực hành vận khí theo đường âm mạch mới chỉ có tám tuần nên chưa biết được kết quả ra sao; đồng thời lại thấy các em ra đòn chậm nên e ngại “Đem chuông đi đánh xứ người,” bởi, “Những trận đại thắng đều là những trận đại bại,” được lợi gì chưa biết, nhưng chắc chắn sẽ tổn ải, hao quân. Nhớ có lần đọc một bài nhận định về Gia Cát Lượng, tác giả cho rằng người người đọc Tam Quốc Chí đều thán phục Gia Cát Lượng, nhưng nếu so sánh thành quả với Bàng Thống, Gia Cát Lượng nắm quân tiêu hao quá nhiều. Mặc dầu chưa tin tưởng nơi các em nhưng nghe thấy lời đề nghị đưa các em đi đấu giao hữu, tôi thầm nghĩ, có lẽ ông Tầm đã có ý định gì chăng, nêu sau chút suy nghĩ, tôi nói, - Nếu bác thấy nên thì đi, tùy bác. - Anh ngại vì e các em thiếu năng lực hay vì gì? - Nếu nắm chắc được phần thắng, cháu thấy nên đi hầu giúp các em thêm hăng hái. Tuy nhiên, bởi đàng nào thì những trận đại thắng cũng đều là những trận đại bại; chấp nhận phí tổn thì được, nhưng lỡ làm tiêu hao nhuệ khí các em thì cháu không biết phải tính sao. - Không ngờ mấy cuốn sách mang lại cho anh khá nhiều lợi ích. Biết nghi ngờ chính mình nên cần chứng nghiệm là điều ắt có và đủ để thăng tiến nhận thức. Anh thấy trẻ ra đòn chậm bởi anh đã vượt qua được đệ ngũ huyền đai, đặc biệt nội công do vận khí nghịch hành dẫu anh chưa thi giám định. Tôi nghĩ, danh hiệu không cần thiết. Điều cần thiết lại chính là thực lực, năng lực và võ đạo nơi bản thân mình. Đừng e ngại gì, dẫu các em đang nơi tiến trình luyện tập bài quyền đai xanh, nhưng theo nhận định của tôi, chưa chắc đai xanh nơi các võ đường đã có thể đụng chạm tới, nói cách khác, coi chừng bị đo ván nếu thực sự chiến đấu. Tôi có thể đoan chắc bởi chính giới hạn anh đã đặt ra, và sự khuyến khích sáng kiến thăng tiến võ đạo nơi mỗi em. Mục đích của anh không phải vì tiền và lại cũng dám liều thử áp dụng hành thiền vào vận khí. Hơn nữa, nơi các võ đường khác, người ta dạy võ vì lợi ích cuộc sống; anh giúp các em vì đam mê cũng như vì muốn thử chính mình. Yên chí đi, một chuyến xe lam cũng không bao nhiêu; chúng ta tham dự đấu giao hữu chỉ có lợi chứ không thua thiệt gì. Tôi sẽ cho họ biết chúng ta sẽ tới Gò Vấp chiều thứ hai, cỡ bốn giờ vì 5 giờ cuộc đấu bắt đầu. Tối đa nửa tiếng sau, mình có thể ra về và tới nhà hơn kém 9 giờ đêm. Như vậy, chúng ta sẽ khởi hành tại chợ lúc 1 giờ chiều.