- XVI - Le Mans, Pháp-Ngày 31 tháng 7 năm 1714
Le Mans như người khổng lồ ngủ trên những cánh đồng dọc sông Sarthe.
Đã hơn mười năm kể từ khi Addie được cho phép đến đô thành, được ngồi bên cạnh cha cô trên chiếc xe hàng của gia đình.
Trái tim cô đập rộn khi bước qua cổng thành. Lần này, không có ngựa, không có cha, cũng không có xe hàng, chỉ có ánh sáng của chiều muộn và đô thành vừa bận rộn, vừa náo nhiệt như cô hằng nhớ. Addie không buồn tìm cách hòa nhập. Thi thoảng vẫn có người liếc nhìn cô và để ý thấy cô gái trẻ trong chiếc váy trắng lấm bẩn, nhưng họ cũng chẳng bày tỏ ý kiến của mình. Giữa biển người thế này, việc đơn độc trở nên dễ dàng hơn.
Chỉ là… cô không biết phải đi đâu. Cô dừng lại một lúc và suy nghĩ, chỉ để nghe thấy tiếng vó ngựa vang dồn, đột ngột và kề cận, suýt chút nữa bị một chiếc xe đâm phải.
“Tránh đường!” Người đánh xe hét lên khi cô lùi lại, va phải một người phụ nữ đang bê rổ lê. Chiếc rổ khẽ nghiêng, ba hay bốn quả lê lăn trên con đường sỏi đá.
“Đi phải nhìn chứ,” người phụ nữ càu nhàu, nhưng khi Addie cúi xuống để giúp cô ấy nhặt trái cây bị rơi ra ngoài, người phụ nữ rít lên và giẫm vào ngón tay cô.
Addie lùi lại, thọc tay vào túi, bám lấy chú chim gỗ khi tiếp tục đi qua những con đường quanh co dẫn tới trung tâm đô thành. Có nhiều đường quá, nhưng chúng đều giống hệt nhau.
Cô nghĩ nơi này hẳn sẽ thân thuộc hơn, nhưng lại chỉ thấy xa lạ. Như một mảnh vỡ từ giấc mơ xa xôi. Ngày cuối cùng Addie ở đây, đô thành giống như một kỳ quan, rộng lớn và vĩ đại: khu chợ náo nhiệt tắm mình trong nắng; những giọng nói vang trên đá; đôi vai rộng của cha che đi mặt tối hơn của đô thành.
Nhưng lúc này, khi chỉ có một mình, mối đe dọa len lỏi như sương mù, xóa đi nét quyến rũ trên bề mặt, để lộ góc cạnh sắc nhọn nhô lên khỏi làn hơi mờ. Một phiên bản khác của đô thành đã hiện lên thay thế.
Palimpsest.
Cô không biết từ này, nhưng năm mươi năm sau, trong một buổi triển lãm tranh ở Paris, cô sẽ lần đầu nghe về nó và nghĩ về khoảnh khắc hiện tại ở Le Mans, khi quá khứ bị xóa nhòa và bị hiện thực viết lại.
Một nơi cô biết, mà lại chưa hề biết.
Phải ngu ngốc đến mức nào mới nghĩ rằng nơi này vẫn sẽ y như cũ, khi mọi thứ luôn thay đổi. Chính cô cũng đã thay đổi, lột xác từ một cô bé trở thành một phụ nữ, rồi trở thành như hiện tại - một bóng ma, một vong hồn.
Cô nuốt khan, đứng thẳng người, quyết định không sờn lòng hay chịu thua.
Nhưng Addie không thể tìm thấy nhà trọ nơi cô và cha từng ở, mà dù có thể, cô định làm gì ở đó? Cô không có tiền, mà kể cả có thì ai sẽ cho phụ nữ thuê phòng một mình? Le Mans là một đô thành, nhưng nó chưa lớn đến mức chuyện như vậy sẽ thoát khỏi con mắt của chủ nhà.
Addie siết chặt tay quanh bức tượng trong túi váy, tiếp tục bước đi. Có một khu chợ ngay trên tòa thị chính, nhưng nó đã đóng, bàn ghế sạch trơn, xe hàng rời đi cả, mặt đất rải rác vài cọng rau diếp và mẩy củ khoai tây mốc. Trước khi cô kịp nghĩ tới việc nhặt mấy thứ đó, chúng đã biến mất trong những bàn tay nhỏ hơn, nhanh nhẹn hơn.
Có một quán trọ ở cạnh quảng trường.
Cô thấy một người đàn ông leo xuống khỏi con ngựa cái lông đốm. Anh ta chuyển dây cương cho một người giữ ngựa, rồi vội vã hướng về những cánh cửa đang mở, ồn ào và hối hả. Cô thấy người dắt ngựa dẫn con ngựa cái tới một nhà kho bằng gỗ, rồi biến mất vào bóng tối bên trong. Nhưng thứ khiến cô chú ý không phải là nhà kho hay con ngựa, mà là cái bịch đang vắt ngang lưng nó. Hai cái túi nặng trĩu, căng phồng thứ gì đó trông như ngũ cốc.
Addie băng qua quảng trường, lẻn vào nhà kho sau người đàn ông và con ngựa, bước chân nhẹ và nhanh hết mức. Những tia nắng yếu ớt lọt xuống qua dầm của mái nhà, dịu dàng chiếu xuống kho vài điểm nhấn giữa nơi bóng tối bao phủ - một khung cảnh mà cô hẳn sẽ muốn vẽ lại.
Có hơn chục con ngựa lộc cộc trong chuồng. Ở phía bên kia nhà kho, người dắt ngựa vừa ngâm nga với con ngựa vừa gỡ dây buộc, ném yên qua rào gỗ và chải chuốt bộ lông cho nó, trong khi tóc của chính anh ta thi chẳng khác nào tổ quạ.
Addie cúi thấp, lần về phía chuồng từ sau nhà kho, bao bố và túi da vắt đầy trên rào gỗ ngăn giữa những con ngựa. Bàn tay cô đói khát gạt đồ thắng ngựa qua một bên, tìm kiếm bên dưới những móc khóa và túi vắt. Chẳng có cái ví nào cả, nhưng cô tìm được một cái áo cưỡi ngựa dày, một chút rượu và một con dao lọc xương dài cỡ bàn tay. Cô vắt cái áo khoác lên vai, thả con dao vào một bên túi sâu và nhét bịch rượu vào túi bên kia trước khi lại tiếp tục lần mò, lặng lẽ như một bóng ma.
Cô không nhận ra cái xô rỗng cho đến khi giẫm lên nó, tạo thành một tiếng vang chói tai. Nó rơi bịch xuống cỏ, còn Addie nín thở, thầm hy vọng âm thanh đó sẽ bị tiếng vó ngựa lộp cộp che khuất. Nhưng người dắt ngựa đã ngừng ngâm nga. Cô cúi thấp hơn, cuộn mình nấp dưới cái bóng của chuồng ngựa gần nhất. Năm giây, rồi mười giây trôi qua, tiếng ngân nga lại vang lên, thế là Addie đứng thẳng dậy, đi tới chuồng cuối cùng. Ở đó có chú ngựa kéo xe đang đứng nhai hạt cạnh một túi cài khóa. Ngón tay cô hướng về khóa cài.
“Làm gì thế?”
Một giọng nói vang lên rất gần phía sau. Người dắt ngựa chẳng còn ngân nga, chẳng còn chải lưng cho con ngựa đốm nữa, mà đang đứng ở khoảng trống giữa những cái chuồng với một cán roi trong tay.
“Xin lỗi, thưa ngài,” cô nói, hơi thở hơi nghẹt lại. “Tôi tới tìm ngựa của cha. Ông ấy muốn lấy đồ trong túi.”
Anh ta nhìn cô, không chớp mắt, những đường nét của anh ta bị nuốt chửng dưới những lọn tóc sẫm màu. “Con ngựa nào thế?”
Cô ước mình đã quan sát lũ ngựa cùng những cái bao bố chúng mang, nhưng cô không thể ngập ngừng được, như thế sẽ lộ ngay là nói dối. Vậy nên cô vội quay về phía con ngựa thồ và nói, “Con này.”
Một lời nói dối ổn thỏa nếu so với những lời nói dối khác, nó dễ dàng trở thành sự thật, kể cả khi cô chọn một con ngựa khác. Nụ cười hung tợn toét ra dưới bộ râu của người đàn ông.
“À,” anh ta nói, vuốt cán roi trong tay, “nhưng cô biết không, nó là của tôi.”
Addie chợt thấy cơn cười vừa kỳ lạ vừa bệnh hoạn dấy lên trong mình.
“Tôi chọn lại được không?” Cô thì thầm, nhích dần về phía cánh cửa nhà kho.
Đâu đó gần đấy, một con ngựa cái rên rỉ. Những con khác gõ móng. Cái roi thôi vỗ vào bàn tay người đàn ông, Addie lách sang một bên, len lỏi giữa những chuồng ngựa, người dắt ngựa theo sát gót.
Anh ta nhanh lắm, như thể sinh ra là để đuổi bắt súc vật, nhưng cô nhẹ nhàng hơn và có nhiều thứ không muốn mất hơn. Bàn tay người đàn ông sượt qua cổ chiếc áo cô ăn trộm, nhưng không tóm được; những bước chân nặng nề của anh ta ngập ngừng trước khi chậm hẳn. Addie cứ nghĩ mình thoát rồi thì nghe được tiếng giòn nứt, tiếng chuông trong trẻo trên tường nhà kho ngân lên, kéo theo những tiếng gót ủng rầm rập từ ngoài vào.
Cô đã gần tới cửa chuồng khi người đàn ông thứ hai xuất hiện, cái bóng to lớn hằn lên ô cửa.
“Con nào trốn mất à?” Hắn hét lên trước cả khi trông thấy cô trong chiếc áo ăn trộm được và đôi giày quá rộng đang mắc vào cỏ. Cô loạng choạng lùi lại phía sau, rơi ngay vào vòng tay của người dắt ngựa. Những ngón tay của anh ta trườn lên vai cô, nặng như xiềng xích. Cô càng cố vùng thoát, lực nắm của anh ta càng mạnh, đủ để tạo thành vết bầm.
“Bắt được ả ăn trộm,” hắn nói, những sợi lông cứng trên má hắn cào vào người cô.
“Thả tôi ra,” cô van xin, nhưng hắn chỉ giữ chặt hơn.
“Đây không phải quầy hàng trong chợ,” kẻ thứ hai rít lên, rút một con dao từ thắt lưng ra. “Mày có biết bọn tao làm gì với lũ trộm cắp không?”
“Tôi sai rồi. Làm ơn. Thả tôi ra.”
Con dao lượn lờ như một ngón tay. “Đừng hòng, chừng nào mày chưa trả được nợ.”
“Tôi không có tiền.”
“Không sao,” gã thứ hai nói, tiến lại gần hơn. “Lũ trộm trả bằng xương thịt.”
Cô cố vùng ra, nhưng gọng kiểm đang giữ lấy hai tay cô như thể được làm bằng sắt, còn lưỡi dao đã đặt lên dây váy cô, gảy chúng như những dây đàn. Lần này, khi lại vùng vẫy, cô không còn cố thoát ra nữa mà chỉ mò lấy con dao lọc xương trong túi áo trộm được. Những ngón tay trượt qua cán gỗ hai lần rồi mới tóm được nó.
Cô hạ lưỡi dao ra sau, đâm vào đùi gã đầu tiên, cảm nhận nó đâm vào thịt gã. Gã hét lên rồi hất cô ra như phẩy một con ong bắp cày, khiến cô chúi người về trước, kể sát ngay lưỡi dao của kẻ còn lại.
Cơn đau gào rít trên vai cô khi con dao cắm sâu, trượt theo xương quai xanh, để lại một vệt nóng thiêu đốt. Đầu óc cô trống rỗng, nhưng chân vẫn di chuyển, lê thân mình qua cửa nhà kho, thoát ra ngoài quảng trường. Cô ném mình ra sau một cái thùng, trốn thoát khỏi tầm mắt của những kẻ đang loạng choạng bước ra khỏi nhà kho, chửi bới với khuôn mặt vặn vẹo vì giận dữ và một thứ cảm xúc nào đó tệ hơn, nguyên thủy hơn: thèm khát.
Rồi, giữa bước chân thứ nhất và thứ hai, chúng chậm dần lại.
Giữa bước chân thứ nhất và thứ hai, sự vội vã nguôi đi rồi biến mất, mục đích ban đầu trượt khỏi quỹ đạo, như một suy nghĩ ngoài tầm với. Hai gã đàn ông nhìn quanh, rồi nhìn nhau. Kẻ bị cô đâm giờ đã đứng thẳng, vết rách trên quần chẳng còn, máu chẳng thấm qua lớp vải. Vết tích cô để lại trên người hắn không còn nữa.
Chúng huých nhau, đùa cợt rồi quay trở lại nhà kho, còn Addie đổ về phía trước, trán tì lên rào gỗ. Ngực cô vẫn còn đập thình thịch với cơn đau sống động trên xương quai xanh. Khi ấn bàn tay lên vết thương, những ngón tay cô nhuốm đỏ.
Cô không thể cuộn mình sau thùng gỗ mãi được. Thế nên cô gượng dây, chao đảo, cảm thấy như sẽ ngất đi tới nơi, nhưng chẳng mấy mà cảm giác đau đớn đi qua, cô đứng thẳng dậy. Cô lại bước đi, một tay ấn lên vai, một tay siết chặt lấy con dao trong tấm áo trộm được. Cô không biết khi nào mình sẽ rời Le Mans, nhưng chẳng mấy chốc đã băng qua khoảng sân rộng, đi xa khỏi nhà kho, bước dọc theo những con đường lộng gió, ngang qua những quán trọ và tiệm rượu ồn ào, những tiếng bước chân nhộn nhịp và tiếng cười sảng khoái, bỏ lại đô thành sau từng bước đi.
Cơn đau trên vai dần nguôi, từ cơn thiêu đốt nóng cháy chỉ còn cảm giác nhoi nhói châm chích, rồi chẳng còn gì cả. Cô nhìn vào vết thương, nó đã biến mất. Vết máu trên váy cô cũng vậy, bị nuốt chửng giống những con chữ nguệch ngoạch trên tờ giấy da của cha và những đường nét cô vẽ trên lớp phù sa nơi bờ sông. Dấu vết duy nhất còn lại trên da cô là một lớp vảy máu khô bám theo chiều xương quai xanh và màu nâu đỏ trong lòng bàn tay. Addie kinh ngạc mất một lúc, hoàn toàn không ngờ đến phép màu kỳ quặc đó, bằng chứng cho thấy rằng bằng cách nào đó, bóng tối đã giữ lời hứa. Theo một cách vặn vẹo và khiến ước muốn của cô trở thành thứ sai trái và thối rữa, nhưng ít nhất, hắn đã ban cho cô điều này.
Được sống.
Một âm thanh khe khẽ và điên cuồng thoát ra khỏi cổ họng cô, mang theo cả sự nhẹ nhõm, chắc thế, nhưng cũng có cả nỗi kinh hãi. Đối với cơn đói của bản thân mà cô mới nhận ra. Đối với cơn đau nơi bàn chân dù chúng không tạo thành vết rách hay bầm tím. Đối với cơn đau nơi vết thương trên vai trước khi nó tự lành. Bóng tối đã cho cô tự do thoát khỏi cái chết, hẳn thế, nhưng không thoát khỏi những điều này. Khỏi sự khổ đau.
Sẽ mất nhiều năm nữa cô mới hiểu được ý nghĩa thật sự của từ đó, nhưng vào giờ phút này, khi bước vào ánh hoàng hôn dày đặc, cô vẫn nhẹ nhõm vì mình được sống.
Sự nhẹ nhõm đó dao động khi cô tới được rìa đô thành.
Đây là nơi xa nhất cô từng đến.
Le Mans mờ đi sau lưng cô, còn ở phía trước, những bức tường đá cao đang nhường chỗ cho các thị trấn nằm rải rác như những xác cây khô, tiếp sau nữa là những cánh đồng, rồi sau nữa là gì thì cô chẳng biết.
Khi Addie còn nhỏ, cô từng leo lên những bờ dốc lên xuống quanh Villon, tung mình theo sườn đồi, nơi mặt đất đổ xuống, cho tới khi dừng lại, tim đập thình thịch còn cơ thể nghiêng về trước, mong chờ cú ngã.
Chỉ cần khẽ đẩy, trọng lực sẽ làm hộ phần còn lại.
Hiện giờ, dưới chân cô không có đồi thoải, không có sườn dốc, nhưng cô vẫn thấy mất thăng bằng.
Và rồi, giọng của Estele vang lên từ bóng tối.
Nếu muốn tồi tận cùng thế giới, cháu phải đi bằng cách nào? Bà từng hỏi cô. Khi Addie không trả lời, bà lão nở nụ cười đầy nếp nhăn và đáp thay.
Đi từng bước một.
Addie không định đi tới tận cùng của thế giới, nhưng cô phải đến nơi nào đó. Vào giây phút đấy, cô đã quyết định.
Cô sẽ đến Paris.
Ngoài Le Mans, đó là đô thành duy nhất mà cô biết tên, cái tên vang lên vô số lần từ bờ môi của người lạ ấy và được nhắc đến trong mọi câu chuyện của cha. Một nơi chốn thuộc về các vị thần và các vị vua, vàng ngọc, uy nghiêm và hứa hẹn.
Đây là cách mọi chuyện bắt đầu, ông sẽ nói thế nếu nhìn thấy cô lúc này.
Addie cất bước đi đầu tiên, cảm thấy như mặt đất đang nhường chỗ, cảm thấy mình tiến về phía trước. Nhưng lần này, cô không ngã.