Chương V

Hai càng xe đỗ phịch xuống trước một ngõ sâu và tối mờ. Kép đưa cả cho hai bác phu đồng hào đôi rồi bật đèn bấm soi cái lối đi gồ ghề và đổ bừa rác rưởi, phân tro, Trung và Cả Liên theo sau, Kép đẩy cửa một nhà buông mành ở dãy bên trái. Chủ nhà là bà Năm Lù vẫn cuộn tròn trong chăn, thấy tiếng khách quen vào nhà, làm ra bộ nhạt nhẽo với cái giọng thừng thượt:

- Gớm! Mới mặt nhỉ? Hôm nay rồng đã đến nhà tôm. - Nhưng mà dứt tiếng, mụ Năm liền nhỏm dậy, vấn vội mớ tóc trên cái trán thấp của bộ mặt đen rắn. Và mở giành rút nước, đon đả mời để chuộc lại câu nói vừa rồi vì mụ thấy trong bọn Cả Liên có một người lạ. Cả Liên vứt hộp thuốc xuống khay đèn, hất hàm bảo mụ Năm:

- Chốc nữa mới về hút đấy?

-???

- À... còn đi đằng này có chút việc. Nhưng đã có chú Trung nó nằm đây.

Phịch! Một gói giấy to ném tiếp xuống giường cùng với tiếng Kép nói:

- Chị lấy cho cái đĩa tây để đựng kẹo, bánh và cam táo trong này.

Mặt mụ Năm sáng hẳn lên, những luồng mắt chơm chớp và dồn về phía Trung. Mụ tự hỏi tay chơi nào và ở đâu mà trưng thế? Mụ toét miệng cười...

Cả Liên đã quay ra, giọng ngọt dịu bảo Trung:

- Chú nằm hút đây nhé. Gọi con Lan hay con Tý nó têm cho. Chốc nữa nhà tôi sẽ đến và chúng tôi thế nào cũng về.

Kép nháy mắt cười với Trung rồi hất hàm hỏi Tám:

- Đoàn có "bồng" (1) đi không?

Tám mím môi, vỗ nhẹ vào bên đùi làm nổi lên mấy tiếng phành phạch. Cả Liên ân cần dặn Trung lần nữa rồi cùng Kép và Tám đi ra. Cánh cửa đóng sập lại nhưng khóa không bắt vào ổ, lại mở toang. Qua chiếc mành cũ, gió lồng vù vù vào nhà với tiếng xì xào của ba bóng người đi sát vào nhau thoáng chốc mất hút, để lại trong cái vắng lặng của ngõ hẻm tê mờ, ánh ngọn đèn vàng kệch, một cái gì quái gở, tàn bạo.

Trung chợt rùng cả người khi mụ Năm lừ lừ ngồi xuống giường với nụ cười nhe ra trước hai hàm răng vẩu và đến nham nhở:

- Anh nằm chơi!...

Dứt lời, mụ nhấc chộp đèn lên, lấy kéo sửa lại bấc. Ánh đèn trong và sáng hơn. Hộp thuốc phiện một đồng nổi bật lên giữa cái khay sứ con con trong chiếc khay gỗ đen bóng. Mụ Năm lấy đớt têm chọc lỗ hộp thuốc và bóp ra một cái cối bằng đồng. Mụ lại cười:

- Thuốc tốt quá! Con Tý gầy nó về têm, kéo thì đến vỡ tẩu mất!

Như lúc ở tiệm Vi Mụ ra, cùng Kép lên cao lâu trà chén với Cả Liên và Tám, Trung đã tưởng có thể hút rất nhiều thuốc phiện nữa. Thuốc phiện! Trung đã thấy nó làm anh khó chịu, trái lại, đem đến cho tâm trí anh bao nhiêu thoải mái và hứng thú. Cái chỗ nằm ngồi để hút tuy chật chội, bẩn thỉu, người ta phải dúm dó, túm gác lên nhau và phát ngứa ngáy, đã bắt đầu hay hay đối với Trung, có thể nói là "thi vị"!

Nhưng giờ!

Mụ Năm Lù, trước sự yên lặng nghiêm nghị của Trung, thấy sợ sệt, bò ra cái bàn cạnh giường mình lấy gương lược ra sửa lại mái tóc, khăn. Bên ngọn đèn thẳng múp, Trung duỗi dài chân, một tay vắt lên trán, nghe tiếng gió rào rào chảy vang vào tâm trí với cái vắng vẻ u tối của cái ngõ hẻo lánh còn thức độc gian nhà mại dâm trốn môn bài này.

Trong người Trung không lúc nào khó hiểu như bây giờ. Mỏi mệt không ra mỏi mệt, chán nản không ra chán nản, bực tức không ra bực tức. Trời rét mà trán Trung hâm hấp nóng như người ngây ngấy sốt. Khóe mắt anh tưng tức; ngực Trung nặng nề và bứt rứt ở khắp mọi thớ thịt. Và, trong đầu óc Trung, như có những mũi kim li ti châm nhẹ nhẹ và lào xào những tiếng nói không lưỡi và không có trong ngôn ngữ của người.

Gương mặt nâu sạm hằn hai vết dao chém của Cả Liên, hai cánh tóc mai đen nhẻm của Tám, và đôi mắt một mí cười ghê ghê của Kép, chợt từ từ hiện ra trước mắt Trung. Ba con người này sau khi ra khỏi ngõ sẽ làm gì với mấy lưỡi dao kia. Con "đoàn"! A! Con "đoàn"! Không kể những lần trước, Trung chỉ muốn nhớ lại lần trông cái khí cụ để băm vằm, chém giết nọ ở tiệm ăn. Tiếng rơi xoang xoảng, nghe gai cả da thịt. Kép nhấc nó lên, ánh sáng của thép mỏng và sắc như nước lướt vèo qua mắt Trung. Rồi cái mũi nhọn hoắt như muốn xiên thẳng vào lòng con ngươi, giữa lòng con ngươi nếu không giữa tim hay giữa cổ.

Gian ác và tù tội!

Sống với con "đoàn" không thể nào tay không đẫm máu, tâm hồn không vấy máu! Tim cằn lại và nhức nhối vì những kích thích quái gở. Chỉ một chút vùng lên là nó thúc ngay người ta lao mình vào bất cứ việc gì.

Mắt Trung đã xanh lên nhìn những hình ảnh hiển hiện.

Chỗ Trung làm việc gần ngay đề lao của thành phố. Nhiều lúc, không còn thể nhớ xiết, hay nói cho sát chữ, luôn luôn Trung dừng tay giữa hai tay búa để trông ra ngoài. Một dãy người cả lớn, nhỏ, đàn ông, đàn bà, lành lặn, rách mướp, vừa chạy vừa chới với nói hỏi những bà con thân thuộc đón cho quà bánh chạy theo ở hai bên hè. Họ lôi kéo nhau, gắt gỏng và chửi rủa lẫn nhau...

Cả bao nhiêu hình ảnh trên đây chợt vung ngời và nhảy múa dồn dập trước mắt Trung. Trung luống cuống. Cổ họng Trung nghẹn lại và Trung nức nở:

- Hỏng rồi! Ta hỏng rồi!

Người Trung mềm nhũn ra. Trung nhắm mắt lại và úp tay lên. Ánh đèn dầu lạc vàng nhờn chói quá!

- Gớm! Cái ông này... Làm gì mà hay thở dài thế?

Một giọng nói dịu dàng nổi lên. Người đàn bà ấy vào nhà và lại sát giường Trung lúc nào không biết, Trung vẫn không nhấc tay ra. Người nọ liền cúi xuống, cầm lấy tay anh kéo từ từ. Đôi mắt bàng hoàng của Trung bàng hoàng thêm vì cái nhìn cười cợt lờ đờ của đôi mắt nâu trong, đắm trong quầng thâm nhờ. Mùi phấn thơm ngát và cay như hoa dạ hương trút xuống mặt Trung với những hơi thở cũng ngào ngạt vì phải qua đôi môi tô son đỏ như máu.

Trung đã định thần. Nhưng Trung không thể trông thấy gì. Mặt người đàn bà sát mặt Trung đến nỗi đôi gò má xương xương của y dồ hẳn lên như hai quả núi chắn cả tầm mắt Trung. Tiếng mụ Năm Lù trách móc vẳng tới:

- Để anh ấy nằm chờ mãi! Thôi cô Tý mau mà têm cho anh ấy đi.

Tý cười nhẹ:

- Người ta thèm gì hút; còn bận thở dài cơ!

Trung cũng mỉm cười, và cùng với cái cười này Trung thấy không thể nào ủ rũ, lo lắng nữa...

- Mà thôi anh ạ, hút vào làm gì để đâm nghiện rồi để khổ cho chị ấy ở nhà. Em chả dám mời kẻo lại bị đổ tội.

Trung phải cất tiếng vì không nín được:

- Không! Ai vợ con gì mà đổ tội với đổ vạ? Hay cô thấy ai ngoan thì làm mối giúp tôi một người để tôi có mắc nghiện vì những người têm khéo cũng không sợ gì giày vò nào?

Trung vừa dứt lời, Tý đã vùng dậy, kêu:

- Thôi, em lạy anh cả nón, lại không đương bao đến một tá ấy?!

Ngừng một phút, Tý ấp tay Trung giữa hai bàn tay ấm áp của mình, và giọng nói dịu hẳn đi:

- Sao anh hay thở dài thế, anh Trung?

Trung lờ đờ nhìn vào mắt Tý, cười và lắc đầu:

- Tôi cũng chẳng biết nữa! Nhưng này sao Tý biết tên tôi?

Tý lại liếc mắt:

- Thế mới tài! Các anh, em không gặp cũng đã biết.

Thấy Tý lẳng lơ, Trung nghĩ ngay đến sự sống phải biết đưa đón của Tý... Thì ả ấy gặp anh ở đây, nằm chờ đợi bên bàn đèn sẵn sàng cả một hộp thuốc, thì trăm phần trăm ả phải tin thêm rằng anh là một du côn, một anh chị...

Đời Trung thế là đã có một tên tuổi!

Trung thấy lạnh rợi cả lòng; anh mím chặt môi như để cắn tan sự chua xót đi. Trong gian nhà mờ sáng, yên lặng rõ rệt thêm. Bấc cháy như có tiếng xạo xạo. Hơi thở của người nghe thấy cả với trống ngực. Gió bên ngoài vù vù. Chiếc mành thỉnh thoảng cót két. Tý vội lay vai Trung:

- Anh! Anh Trung! Sao anh ít nói, buồn rầu thế? Em têm thuốc anh hút nhé?

Cánh cửa bỗng kẹt mở, và giọng lanh lảnh:

- Tý gầy ơi, chưa xong cơ à?!

Tý vội ngoái cổ ra nguyền rủa:

- Con voi giày đi chết đâu rồi mà về oang oang lên thế?...

Một ả mặt phấn trắng bợt vận áo lụa đỏ tía bước vào nhẹ cúi đầu chào Trung.

Tý cười bảo Trung:

- Em gái anh đấy! Nó sắp lấy chú Tám tóc mai... Kìa Lan! Mày không nhận anh đi.

Lan còn đương bẽn lẽn thì Tý kéo ngồi xuống giường. Lan lễ phép thưa:

- Em xin phép anh.

Câu nói này Trung thấy dịu dàng quá, anh nảy ra một ý kiến. Trung trỏ vào đĩa kẹo bánh và cam táo ở trên khay đèn, gần gối mình:

- Của anh Tám tóc mai để dành cho chị tôi giữ hộ đấy.

Lan vội reo lên:

- À của nhà em! Vậy nhà em đi đâu? Với anh Cả Liên hay ai? Bao giờ mới về?

Trung đáp bằng một giọng rất trơn tru:

- Xuống sông, có lẽ sắp về Lan ạ.

Tý với đĩa bánh trái, bửa nhẹ nhẹ một miếng bánh đậu xanh nhai. Tý tấm tắc:

- Ngon thật! Bánh mua ở đâu thế? Mình chả có ai thèm để phần và cũng chả ai thèm giữ hộ cho.

Dứt lời, Tý đưa têm và dọc cho Trung, nũng nịu nói:

- Anh Trung không hút thì têm hộ em mấy điếu...

- Tôi có biết têm thuốc đâu?...

Lan bĩu môi:

- Tay chơi "kèn" nặng mà lại không biết têm!

Tý ngước mắt nhìn vào mặt Trung, cười:

- Xin lỗi anh nhé, thế để em Tý dạy anh têm vậy?...

Trong bàn tay bé nhỏ của Tý, hai ngón tay Trung như không có. Trung có cảm giác không phải anh lăn mũi têm trên điện tẩu... Trung ghé răng cắn nhẹ một cái cánh tay Tý. Tý rít nhẹ và cấu lại Trung:

- Gớm! Đau quá! Em bắt đền anh đấy.

Trung không đáp, nghển đầu lên nhìn Tý...

Chợt mắt Trung sáng lên, lấp lánh những tia lửa:

- Em ở đâu hả Tý? Mỗi lúc tôi muốn tìm em đến đây có gặp không? À, mai em có thể cho tôi ăn nhờ một bữa cơm không?

Tý liền nâng cánh tay Trung cắn nhẹ vào cổ tay, ngập ngừng:

- Em ở đây chứ còn ở đâu? Tìm em cứ đến đây, lúc nào cũng thấy. Còn ăn với em thì anh có thể ăn phở trừ bữa được không?...

- Được! Ăn gì cũng được! Miễn là em cho tôi ăn...

Trong khi ấy, ở bên kia, Lan đã ngáy giòn, và vài tiếng ho khan của mụ Năm ở giường trong. Ngoài ngõ, tiếng rao xa vắng phào lên qua gió vang vang: "Lạp xưởng... lờ... mài... phàn... àn... àn...".

- Chết! Chết! Hỏng cả điếu thuốc rồi!

Tý quờ vội lấy chiếc têm, đưa nướng trên lửa đèn rồi lăn trên điện tẩu. Ngón tay Tý đưa thoăn thoắt, nàng cười:

- Anh Trung mới hút được có hai điếu nhỉ? Vậy điếu này em bao dày cho anh.

Thoáng giây, đầu dọc tẩu kề sát tận miệng Trung. Tý nghiêng đầu, cầm chiếu điếu thuốc thẳng trên ngọn lửa. Vo... vo... vooo... ooo... Điếu thuốc đương kêu giòn bỗng bập một tiếng, ngay đó Trung vùng nhỏm dậy, ho sặc sụa. Tý chau mày:

- Sao lại thế?

Trung chiêu một ngụm nước:

- Có lẽ vì têm to và chặt quá!

Tý ngạc nhiên và thấy chút bực dọc:

- Anh nói lạ! Các anh phải như thế mới ngon.

Trung lắc đầu:

- Không! Tôi chỉ quen hút điếu nhỏ thôi.

Tý cười nhẹ:

- Điếu nhỏ thôi! Tay đi chơi gần nghiện rồi!

- Khổ quá! Tý tưởng vậy chứ tôi mới hút, nghiện ngập gì nào! Và tôi đi chơi...

Đến đây, Trung phải bỏ dở, vì đầu óc anh đã nóng rực lên bởi sự hổ thẹn gần như đau tủi. Sau đó lâu Trung mới nghĩ ra câu nói tiếp:

-... để biết thôi chứ có cốt tâm chơi đâu.

- Thôi em lạy anh, các anh màu vừa chứ! Thì cứ nói trắng ngay ra, việc gì phải ấp mở như thế. Các em đây đã thừa hiểu các anh rồi.

Nói thế nhưng Tý nghĩ khác hẳn. Giọng nói từ tốn, tiếng tôi nhã nhặn và những vẻ êm dịu không màu mè của Trung, và những nét mặt, những cử chỉ không sắc mắc, thành thạo như của con người cằn cỗi kia. Những cái ấy gộp lại, giờ làm Tý đầy đủ và rõ ràng, nhận thấy Trung nói thật với sự nhận xét xác đáng này, Tý chợt có chút khinh miệt Trung. Nàng tự nhủ:

- Bao giờ cũng thế, "yêu lái" (1) cũng hay trưng!

Nhưng đồng thời với cảm tưởng này, lòng tự ái của Tý phơi phới. Tý thấy mình có thể xỏ mũi được Trung và được cả Trung mến chuộng. Tý lấy cái kéo cắt bấc cạo diện tẩu rồi lại dùng diêm vào cúng đựng thuốc bằng đồng chưa vơi mấy tý:

- Chắc anh ở Hà Nội mới xuống, nếu không ở Hải Phòng sao em không gặp anh?

Trung nằm xuống:

- Không! Tôi vẫn ở Hải Phòng.

- Vậy Hải Phòng thì anh ở đâu, làm gì?

- Tôi trọ ở gần phố Dinh và làm cùng sở với anh Hữu.

Tý mỉm nụ cười đắc thắng trong khi Trung càng thấy khoan khoái với sự nghe và nói một cách thân mật với một người ngoan ngoãn.

Trung bửa đôi một nửa quả táo tây ra, anh đưa vào miệng Tý, giọng của sự dỗ dành:

- Tý ăn đi! Kìa Tý ăn với tôi đi!

Tý nhai sồn sột và vờ nhai phải cả ngón tay Trung. Mấy lần Trung phải rụt tay lại vào tát nhẹ vào má Tý. Nước miếng chảy ra, Tý không có "mùi xoa", đưa mắt tìm cái để chùi. Thấy miếng giấy nhàu để cạnh đĩa bánh trái, Tý cầm lấy. Soạt, mảnh giấy đưa suốt chung quanh miệng và cằm, rồi Tý toan vứt đi. Thoáng nhìn mẩu ảnh in trong giấy, Trung liền giữ lại:

- Đưa tôi xem, Tý!

- Thì vứt đi, giấy gói hàng có gì mà xem?!

- Cứ đưa đây cho tôi.

Mở hẳn miếng giấy ra, mắt vừa chạm phải dòng chữ trên đầu và hình dãy núi trắng xóa trong khung ảnh, Trung bật nói:

- Cờ! Bài "récitation" tôi học trước kia.

Tý níu tay Trung:

- Cái gì? Cái gì thế?!

Trung không đáp, chau mày ngắm. Đó là một trang sách trên đầu có bốn chữ "La chanson de l'eau" và dưới là một phong cảnh đóng khung cho mười sáu dòng chữ ngắn, cứ bốn dòng lại cách một khoảng trống, Tý nhìn cái dòng nước trắng xóa đổ xiết phía trên qua một sườn đá chút vút rồi lững lờ chảy giữa hai bờ cây cỏ sạch sẽ. Một con chim nhỏ không hiểu là chim gì đậu cheo veo ở một ngọn lau bơ phờ như bông gạo, vắt vẻo chúi xuống soi bóng nước. Cả con chim và mấy bông hoa không tên bên dòng suối kia đều ngửa mặt lên phía những đỉnh núi xa tít, tuyết phủ mịt mùng.

- Anh học cả sách này? Sách gì thế anh? Chắc khó lắm nhỉ?!

Trung bâng khuâng:

- Sách tập đọc ngày còn nhỏ, Tý ạ. Bài này tôi vẫn còn nhớ mang máng. Tôi đã phải đòn gần nát đít vì không thuộc bài lúc ăn Tết xong, thầy giáo bắt ôn lại cả mọi bài và khảo từng thằng một.

Tý cười bằng đôi mắt lấp lánh:

- Ồ! Hay nhỉ! Anh đọc thử và cắt nghĩa cho em nghe với. Mà này anh! Sao trong sách lại có cả suối chảy, cây cối, núi non và chỉ một con chim vẽ nhỏ tí thế kia?

Đến hơn mười năm ít khi cầm đến sách vở và thỉnh thoảng mới nói vài câu tiếng Pháp thông thường, Trung còn thể sao nhớ được nghĩa những chữ mà chính lúc đương cắp sách đến trường cũng khó nhọc cố gắng hết sức để học nó kia. Trung yên lặng và thoáng thấy man mác đau xót vì sự tản mát chúng quá những công phu học hành trong cảnh nghèo túng...

Tưởng Trung làm bộ với sự đọc và hiểu được chữ Pháp, Tý cười thầm buông tay Trung ra, lại nhấc têm nướng thuốc. Trung như không hay biết cử chỉ của Tý, anh tê mê thầm đọc cho tới dòng cuối và tên người làm cùng nhà xuất bản. Đoạn Trung thở dài lên một tiếng... Người Trung phút lặng đi, tim Trung như đắm vào chậu nước đá...

Đây là đoạn văn đã được sửa chính tả, giữ nguyên các thẻ HTML:

⚝ ♪ ⚝